LVB en verslaving nu en in de toekomst Joanneke van der Nagel Psychiater Tactus
LVG en Verslaving
Inhoud
QUIZZZ
• Middelengebruik en LVB • Signaleren en bespreken • Zorgmogelijkheden
Middelengebruik in de bevolking Middel
Ooit
Afgelopen maand
Alcohol
84%
76%
Tabak
?
19%
Cannabis
7,0%
4,2%
Cocaine
1,2%
0,5%
XTC
1,4%
0,4%
GHB
1,3%
0,2%
Bron: Trimbos, nationale drugmonitor 2012
Alcohol is schadelijker voor het Waar lichaam dan Heroïne Speed is een afvalproduct van cocaïne Waar
Niet Waar Niet Waar
Na hasj gebruik neemt je concentratievermogen toe In Nederland gebruiken (procentueel) meer mensen softdrugs dan in de VS Nicotine heeft een stimulerende werking Het gebruik van GHB neemt de laatste jaren af door de voorlichting hierover
Niet Waar Niet Waar Niet Waar Niet Waar
Waar Waar Waar Waar
Drie soorten middelen • Bewustzijnsveranderende middelen (‘Trippers’) • Stimulerende middelen (‘Peppers’) • Verdovende middelen (‘Dempers’)
Lichamelijke schade Risico’s van gebruik - algemeen • Biologisch – Orgaanschade – Verergering co-morbiditeit
• Psychologisch – Zelfbeeld – Copingstijl – Craving
• Sociaal – Werk – Relaties – Financiën
• Verslaving
Suggestie • Ga komende week bij een van je gebruikende cliënten na welke lichamelijke gevolgen er zijn van het gebruik
Stemmingsontregeling door alcohol ALCOHOL
Psychische schade • Stoornissen dóór gebruik van middel – Depressie bij alcoholgebruik (zie voorbeeld) – Psychose bij bewustzijnsveranderende middelen – Psychische schade door langdurig verblijf in verslavingsscene – Etc etc
Sociale schade
Verslaving • Wat is verslaving?
Van gebruik verslaving Tolerance Mood modification
Withdrawal
Response inhibition
Craving
Stress Misinteroceptie
Impulsivity Decision making
Salience attribution
Reward Inflation
Verslaving Verslaving is een chronische hersenziekte
In kaart brengen van gebruik • Vraagje ….
met een destructieve leefstijl voor de persoon en zijn omgeving, gekenmerkt door exacerbaties en remissies
SumID-Q: Filosofie • BASIS:
• • • •
Zorg voor een goede werkrelatie Stel je oordeel uit
STAP 1: Peil terminologie en kennis STAP 2: Praat over gebruik in t algemeen STAP 3: Informeer naar eigen ervaringen STEP 4: Exploreer verder
STAP 1 • Peil terminologie en kennis – Beoordeel met welke middelen de cliënt bekend is en hoe hij deze noemt (plaatjes) – Schat de kennis van de cliënt van middelen in
• Hoeveel namen kunnen jullie voor deze ‘speciale sigaret’ bedenken?
Stap 1 SumID-Q Praat over middelen
STAP 2 – Per middel doorvragen ! Alleen voor middelen die de cliënt kent ! Begin met een minder beladen middel •Praat over gebruik in het algemeen – Wat vindt de cliënt van gebruik? – Gebruik van anderen (familie, vrienden, zorgverleners…)
‘...(naam cliënt)… wat is dit?’
STAP 3 • Informeer naar ervaringen cliënt – Wel eens geprobeerd? – Informeer belangstellend verder • Hoe oud was je toen? • Een keer of vaker? • Hoe was dat?
STAP 4 • Exploreer verder – Gebruikspatroon – Omstandigheden (wanneer wel, wanneer niet) – Effecten
• Nodig de cliënt uit te vertellen Open, empatische houding nodig
En dan? • Herhaal stappen 2 t/m 4 voor alle bekende middelen • Vat gebruik + risicofactoren samen – Gebruikspatroon + Gevolgen – Omstandigheden gebruik • Beschermende / luxerende factoren – Kennis / Attitude • Inclusief mogelijkheden tot interventies
Verslavings Behandeling • Vaak multidisciplinair – Gedragsverandering – Medische begeleiding – Sociale factoren beïnvloeden • Valkuilen bij LVB oa. – Gericht op eigen verantwoordelijkheid – Gericht op individu – Erg verbaal –… – ….
‘Zorgpad LVB’ • Nieuw zorgaanbod Tactus Twente – Multidisciplinair Team – Aangepaste intake – Individueel/groeps aanbod • Training Minder drank of drugs • Cognitieve Gedragstherapie +
CGTplus • 18 sessies, 2 per week – Één met cliënt alleen (A-sessies) – Één met een begeleider er bij (B sessies) • Doel: Gericht op vergroten zelfcontrole*: – De 6 A’s • Middelen: Functie analyse en G schema’s – aangepaste registratie opdrachten – Eenvoudige analyse schema’s – Veel praktische opdrachten * Al dan niet met externe hulp
Dank u wel! • Vragen?
J. van der Nagel Psychiater/onderzoeker Tactus
[email protected]
