Luchtkwaliteit, geluid en verkeer Door Ton Hesselmans Hoofd Leefomgeving & Milieu CROW
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
1
Samen werken aan een succesvolle en duurzame openbare ruimte • • • • •
Schone lucht is cruciaal Stiller stadverkeer Kwaliteit openbare ruimte Gezondheid, veiligheid én Economische ontwikkeling
•
Gemeenten verantwoordelijk voor ontwerp, inrichting en beheer van de openbare ruimte
Gemeenten werken aan een succesvolle openbare ruimte! Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
2
Nederland staat niet stil
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
3
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
Bron: RIVM 2005 Trends in the environmental burden of disease in the Netherlands 1980 – 2020
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
4
Gevoel voor de decibel 0 dB 20 dB 40 dB 60 dB 80 dB 100 dB 120 dB
gehoordrempel stille slaapkamer normale woonkamer gespreksniveau drukke verkeersweg op 10 m disco pijngrens
- Verschil van 3 dB is hoorbaar - Twee keer zo luid = + 10 dB
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
5
Geluid in de stad
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
6
Geluid, hinder en gezondheid
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
7
Programma Stiller Stadsverkeer • Het programma is een initiatief van het ministerie van VROM, IPO en VNG en wordt uitgevoerd door Agentschap NL en CROW. • Doelstellling PSS: Een openbare ruimte waar bewoners vrij zijn van hoge geluidsbelasting door verkeer • 3db geluidsreductie in 2025
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
8
Top vijf van maatregelen • stille wegdekken • specifieke hinderbestrijding • stimuleren stille voertuigen • verkeersgerichte infrastructuurmaatregelen • RO en bouwgeoriënteerde maatregelen
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
9
Voorbeeld maatregel: kruispunten Maatregel
Effect
1.
Minder verkeer
Halvering: 3 dB
2.
Snelheidsverlaging
10 km/uur: 1 dB
3.
Kleiner aandeel vrachtwagens
Halvering: 2-3 dB maar > 80 km/u: 1 dB
4. Geluidarm wegdek
2-3 dB
5. Geluidschermen
hoogte 1,5 m max. 5 dB 3m 5-10 dB 6m max. 15 dB
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
10
Luchtkwaliteit en verkeer
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
11
Speelruimte verkeer en lucht
Bijdragen NO2
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
Bijdragen PM10
Achtergrond
Achtergrond
Verkeersbijdrage
Verkeersbijdrage
Bandbreeddte maatregel
Bandbreeddte maatregel
12
Nationaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (NSL) • Programma van rijksoverheid en decentrale overheden • Decentrale overheden: alleen gebieden waar de normen voor luchtkwaliteit worden overschreden • Vanaf 15 november 2007 van kracht • Bevat alle maatregelen die luchtkwaliteit verbeteren • Doel: Europese normen behalen • Juni 2011: deadline voor fijn stof • Januari 2015: deadline voor stikstofdioxide
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
13
Spelers in ‘t NSL-veld
NSL
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
14
Kruispunten: VRI Ù rotonde
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
15
Kruispunten: VRI Ù rotonde
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
16
DVM; Informeren
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
17
-5%
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer informeren; vertrekkend verkeer
30% 30%
25%
25%
15%
PM10
10%
5%
0%
-5% informeren; vertrekkend verkeer
35%
20%
10%
afname t.o.v. verkeersbijdrage concentratie
35%
informeren; centrumverkeer
NO2
informeren; centrumverkeer
20%
afname t.o.v. verkeersbijdrage concentratie
DVM; Informeren
15%
5%
0%
18
(Schoon)Vrachtverkeer op busbanen
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
19
(Schoon) vrachtverkeer op busbanen 1
2
3a
3b
4
Procentuele afname NO2 t.o.v. verkeersbijdrage
35
30
25
20
15
10
5
Stedelijkheidstype 1
Stedelijkheidstype 3
Stedelijkheidstype 5
Stedelijkheidstype 1
Stedelijkheidstype 3
Stedelijkheidstype 5
Stedelijkheidstype 1
Stedelijkheidstype 3
Stedelijkheidstype 5
0
W2-80 km/h, 2x1
W2-80 km/h, 2x1
W2-80 km/h, 2x1
W4-70 km/h, 2x2
W4-70 km/h, 2x2
W4-70 km/h, 2x2
W6-50 km/h, 2x1
W6-50 km/h, 2x1
W6-50 km/h, 2x1
Verkeerskundig wegtype
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
20
Mix voor Verkeersmaatregelen •
Kennis over maatregelen: - effecten - kosten - doorlooptijd
•
Solve Maatregelenmix - welke maatregel draagt bij aan oplossing - variabelen bij maatregel - effecten - neveneffecten
•
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
MLV: partners naar uitvoering
21
Veelheid aan maatregelen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
planmatige afstemming wegen t.o.v. bebouwing aanpassing infrastructuur en/of ruimtelijke structuur uitbreiden OV diensten aanleggen nieuwe OV-infrastructuur gratis OV op te ontlasten routes stimuleren alternatieve vervoerswijzen stimuleren van gedeeld autogebruik verruiming venstertijden stimuleren efficiency in stedelijke distributie stimuleren modal shift Stimuleren logistieke concepten voor transportbesparing gewone rijstrook met gedeeltelijke geslotenverklaring medegebruik van bestaande busbanen herinrichten laad- en loslocatie (langs openbare weg) beperken van de overdracht verwijderen of verplaatsen van 'gevoelige' functies of woningen verbeteren fietsinfrastructuur verbeteren fietsparkeervoorzieningen aanleg parkeervoorziening P+R aanleg transferium aanleg parkeerverwijssysteem invoeren betaald parkeren/ verhogen van parkeertarieven aanleg parkeergarage differentiatie tarieven naar vervuilingsklasse instellen van een kordon heffing instellen van een gedifferentieerde passageheffing
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
• • • • • • • • • •
behoud vlakheid en textuur stil wegdek, DGD-A en SMA stil wegdek DGD-B stil wegdek 2-laags ZOAB fijne toplaag 2-l ZOAB rubber wegdek stille element verharding langzaam rijden gaat sneller akoestische flitskasten toerental begrenzing
• • • • • • • • •
snelheid verminderen 1 snelheid verminderen 2 snelheid verminderen 3 modal shift --> fiets modal shift --> OV communicatie verlagen aandeel illegale uitlaten auto´s verlagen aandeel illegale uitlaten vrachtauto´s verlagen aandeel illegale uitlaten illegale uitlaten brommers verlagen aandeel illegale uitlaten illegale uitlaten motoren verlagen aandeel oudere (vracht)auto´s (>15 jaar) stille banden stimuleren tot aandeel van >75% meer hybride auto´s meer hybride vrachtauto´s brommers 2takt --> 4 takt meer electrisch brommers
• • • • • • •
22
CROW: praktische kennis over maatregelen • Inhoud: beschrijving maatregel • Effecten op luchtkwaliteit en verkeersgeluid: direct en indirect • Doel • Werking • Uitwerkingsvarianten • Verkeerseffecten • Investeringskosten • Doorlooptijd • CO2
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
23
CROW: ondersteuning/versnelling bij uitvoeren maatregelen
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
24
Lucht team
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
25
CROW: draagvlak voor maatregelen 14% 42%
Gemeenten
25%
Provincie Rijksoverheid
7%
7%
5%
Overig overheid Bedrijfsleven Anders
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
26
Integrale aanpak Voor decentrale overheden met: • • • • •
Verkeer Luchtkwaliteit Geluid Klimaat Ruimtelijk ordening
• Mobiliteitsmanagement • Utiliteitsbouw
Luchtkwaliteit, geluid en verkeer
27