Luc Royackers– Accountmanager Agentschap Innoveren & Ondernemen Alex De Ridder – Accountmanager bedrijfsfinanciering PMV Ignace Lootvoet – Coördinator West-Vlaanderen voor BAN Vlaanderen
Wat doet het Agentschap Innoveren & Ondernemen? ▶
▶
▶
De drijvende kracht achter meer en beter ondernemerschap in Vlaanderen Sinds 1/1/16 fusie Agentschap Ondernemen met IWT: Agentschap Innoveren en Ondernemen: www.vlaio.be Stimuleren van Vlaamse bedrijven en ondernemers →
→
Subsidies: innovatiesteun, kmo-portefeuille, ecologiepremie, strategische transformatiesteun, rentetoelage hinder openbare werken, … Ondersteunen van projecten door oproepen: brugprojecten, peterschapsprojecten, ondernemerschapsprojecten,…
(www.von-online.be)
sinds 1/1/16: www.vlaio.be
Het Agentschap Innoveren & Ondernemen is het neutrale aanspreekpunt dat een overzicht geeft van mogelijke subsidies, financieringsmaatregelen en andere financiële ondersteuning. ▶
Website
▶
Overzichtsbrochures
▶
www.subsidiedatabank.be ▶
Connect.vlaanderen.be
Connect.vlaanderen.be
• Online enquête: ondernemer krijgt graag info over overheidssteun van de accountant/bedrijfsrevisor/boekhouder. • Portaalsite om economische beroepen bij te staan in hun rol als raadgever. • Tips en tools om advies over subsidies en andere overheidssteun te verstrekken. • Via 10 profielen en gerichte doorverwijsfunctie naar subsidiedatabank.
www.subsidiedatabank.be :
Eigen subsidies AIO • •
KMO-Portefeuille (advies, opleiding, …) Opgelet: wijzigingen sinds 1/4/2016!
•
NIEUW: groeisubsidie Ecologiepremie (+ strategische ecologiepremie)
•
Strategische transformatiesteun (STS) (investerings- en opleidingssteun voor grote projecten)
•
Rentetoelage bij hinder openbare werken
Eigen subsidies AIO: KMO-Portefeuille •
KMO-Portefeuille (advies, opleiding, …)
opleiding
advies
Steunpercentage Steunplafond KO’s
30% (MO) of 40% (KO)
Steunplafond MO’s
€ 15.000
€ 10.000
Eigen subsidies AIO: KMO groeisubsidie
Overheidsrol financiering: aanvullend aan banken! Bekommernissen van banken: •
Terugbetaalcapaciteit
! Overheid is hier geen speler
Overheid zoekt wel een rol inzake:
•
Gezonde verhouding eigen vs. vreemde middelen
•
Waarborgsituatie
Verhouding eigen vs. vreemde middelen (solvabiliteit) 1)
Lening en ‘achtergesteld’ karakter = quasi eigen middelen!
• •
Mits terugbetaalcapaciteit (dwz weinig risico)
• • • •
=> Overheidsgerelateerd: Winwinlening Participatiefonds - Vlaanderen PMV (mezzanine) LRM (KlimOp, Pluslening)
Verhouding eigen vs. vreemde middelen (solvabiliteit) 2) Aandelen
• • Þ • • • • •
‘Risico’kapitaa l Groot stuk kleine koek of klein stuk grote koek? Overheidsgerelateerd: PMV Business angels Tax shelter iStart, … (NIEUW) LR M overzichtsbrochure Privé (VC’s): AO
3. Waarborgen •
Stijgende tendens
=> Overheid: • Vlaamse Waarborgregeling • Europees Investeringsfonds
Ook interessant: •
Lening via Europese Investeringsbank (EIB): rentekorting
•
Crowdfunding
•
FINMIX (panel ‘geïntegreerde financiering’)
•
Brochures Agentschap Ondernemen: • ‘Hoe kan de overheid uw financiering gemakkelijker maken’ •
•
‘Risicokapitaal’ Subsidiedatabank (www.subsidiedatabank.be)
Wat is FINMIX? FINMIX is een project voor elke (kandidaat-)ondernemer gevestigd in het Vlaamse Gewest die op zoek is naar de optimale financieringsmix voor zijn risicovol project. Optimale financieringsmix: verschillende bronnen noodzakelijk. Risicovol: ▶ Uitgestelde omzet omwille van het technologisch en/of innovatief karakter ▶ Grote behoefte aan werkkapitaal om versnelde groei te financieren ▶ Eigen vermogen en waarborgen ontoereikend/te laag t.o.v. kapitaalsbehoefte FINMIX biedt ondernemers de mogelijkheid om hun project voor te stellen aan een panel van financieringsexperten.
FINMIX Bank
Unizo/Voka
Privaat risicokapitaal
Ondernemer
AO Innovatiecentrum
▶ ▶ ▶
BAN Vlaanderen
PMV
Participatiefonds Vlaanderen
ondernemer: alle sectoren in Vlaanderen kosteloos één panelsessie per maand
Banken
Private risicokapitaalfondsen
Waarom deelnemen aan Finmix?
Analyse businessplan Experten: – Kritische blik door experten – Financieel advies Aftoetsen van de potentiële overheidsmaatregelen
=> Inkorten van je zoektocht naar financiering
Interesse in FINMIX? Neem contact op:
•
[email protected] • www.finmix.be
Vlaamse Kredietbemiddelaar Wat?
• • •
Voor kmo’s en zelfstandigen met problemen bij de financiering van hun onderneming: weigering van aanvragen voor nieuwe kredieten problemen rond terugbetaling van kredieten en/of betaling van intresten krediet dreigt opgezegd te worden Vlaamse Kredietbemiddelaar bemiddelt (gratis!) om tot een oplossing te komen
Vlaamse Kredietbemiddelaar Wat?
• • • •
Concrete acties Helpt kredietaanvragen te verbeteren Helpt de communicatie met de bank te herstellen Reikt alternatieve financieringsmogelijkheden en publieke maatregelen aan Speelt neutrale, intermediaire rol tussen ondernemer en zijn financiële instelling Meer info : www.vlaamsekredietbemiddelaar.be
Contact ▶ ▶ ▶ ▶
Agentschap Innoveren en Ondernemen T 0800 20 555
[email protected] www.vlaio.be
PMV Alex De Ridder Accountmanager bedrijfsfinanciering
ORGANISATIE
Financieringsoplossingen voor ondernemers
Investeringen in infrastructuur en vastgoed
FINANCIERINGSOPLOSSINGEN VOOR ONDERNEMERS
• •
PMV-Kapitaal
PMV-Leningen
PMV-Waarborgen
kapitaalparticipaties
(achtergestelde) leningen
waarborgen op leningen
Starters/jonge bedrijven met IP en lang ontwikkelingstraject Snel groeiende ondernemingen zonder of met weinig inkomsten
• • •
Starters die meteen cashflow genereren Snel groeiende ondernemingen met inkomsten Mature bedrijven met constante inkomsten
•
• •
Bedrijven die in aanmerking komen voor bankfinanciering mits ze de nodige waarborgen zouden kunnen geven Bedrijven in transitie- of turnaround-fase Kredietportefeuilles en financieringsfondsen
28
PMV-KAPITAAL Hoog risico/hoog rendement investeringen: geen (terug)betaalcapaciteit op korte termijn maar hoog potentieel op lange termijn • Directe investeringen: – Focus op biotech, cleantech, duurzame ontwikkeling, creatieve sectoren, etc.; – Typisch jarenlange (zeer) hoge investeringen in R&D, productie etc. vereist vooraleer eerste inkomsten gegenereerd worden, waarvan timing onzeker is; – Belangrijkste investeringscriteria: (de ervaring van) het team, de (technologische) USP, de intellectuele rechten, de markt en competitie, etc.
• Indirecte investeringen: – Via andere investeringsfondsen (o.a. ARKimedes); – Bredere waaier van sectoren, waaronder ook ICT, etc.
ACHTERGESTELDE LENINGEN VAN PARTICIPATIEFONDS VLAANDEREN
CIJFERS Sinds 1 juli 2014 behoort Participatiefonds Vlaanderen tot de PMV-groep Sinds opstart: ● ● ● ●
Aantal goedgekeurde aanvragen: 401 Goedgekeurd bedrag: € 31.853.239 Totaal bedrag aan investeringen mogelijk gemaakt dankzij tussenkomst Participatiefonds Vlaanderen: € 115.118.533 Reeds 809 tewerkstellingsplaatsen mee gefinancierd
● ●
Goedkeuringspercentage KMO-cofinanciering: 80 % Gemiddeld bedrag van een aanvraag: € 192.776
KMO-COFINANCIERING Wie? ● Alle kmo’s, zowel starters als niet-starters - Beantwoorden aan Europese kmo-definitie - Minder dan 250 VTE - Minder dan € 43 miljoen balanstotaal en/of - Minder dan € 50 miljoen omzet
● De-minimis
KMO-COFINANCIERING Wat? ● Achtergestelde lening, aanvullend op bankkrediet, lening investeringsfonds of tussenkomst één of meerdere Business Angels ●
Maximum 350.000 €
●
Voorwaarden: ● Maximum 50 % van de globale investeringsbehoeften ● Minstens 20 % tussenkomst co-financier, van de globale investeringsbehoeften ● Solvabiliteit na investering minstens 10 % ● Eigen inbreng: ● Moet minimum 10 % van de totale investering bedragen ● Bedrag lening PFV = maximum 4 X eigen inbreng
● ●
●
●
KMO-COFINANCIERING
Interestvoet: IRS + 0,53 %, met een min. van 3 %, vast Terugbetaling: ● Tussen 3 en 10 jaar ● Gratieperiode voor terugbetaling kapitaal mogelijk (0,1 of 2 jaar – 3 jaar mogelijk indien tussenkomst BA) ● Maandelijkse/driemaandelijkse betalingen (vaste aflossing), bij voorkeur domiciliëring Beperkte waarborgen – evaluatie project per project: ● solidaire borgstelling, hypothecair mandaat, achterstelling en blokkering voorschotten vennoten Bij weigering dossiers : ● Schriftelijke mededeling van elementen van weigering ● Mogelijkheid tot opnieuw voorleggen dossier met aanvullende informatie in antwoord op elementen van weigering
KMO-COFINANCIERING Voor wat? ●
Voor nieuwe investeringen (ook vervangingsinvesteringen, tweedehandsmateriaal) ● Geen herfinanciering
KMO-COFINANCIERING Hoe? ● Indiening dossier: ● ● ● ●
BAN-Vlaanderen Kredietinstelling Investeringsfonds Rechtstreeks
STARTERSLENING
Wat? ● ● ●
Achtergestelde lening Maximum € 100.000 Eigen inbreng: ● ●
● ●
¼ van het bij PFV gevraagde leningbedrag Mag geleend zijn
Waarborgen soepel Terugbetaling: Tussen 3 en 10 jaar Gratieperiode voor terugbetaling kapitaal mogelijk (0,1 of 2 jaar) ● Maandelijkse/driemaandelijkse betalingen (vaste aflossing), bij voorkeur domiciliëring ● Intrest: 3% vast ● ●
COMBINATIEMOGELIJKHEDEN ● Combinatie met waarborg op bankfinanciering via PMV Waarborgregeling is mogelijk ● PMV biedt ook nog andere interessante producten aan
CONTACT ●
Algemeen :
www.pmv.eu
●
Helpdesk Waarborgbeheer nv
● ●
02/229.52.77
[email protected]
●
Helpdesk Participatiefonds Vlaanderen
● ●
02/229.53.10
[email protected]
BAN Vlaanderen Ignace Lootvoet Coördinator West-Vlaanderen
Ontstaansgeschiedenis Sinds 1997 tot en met 2003 : Vier onafhankelijke Vlaamse BAN’s :
•Limburg BAN vzw •Bizzbees bvba •Vlerick BAN vzw Januari 2004 : Oprichting BAN Vlaanderen vzw •Flanders Network vzw netwerken door samensmelting van Business de 4 bestaande Vlaamse
Regionale aanwezigheid
Sinds medio 2010: bijkantoor te Geel
Kerntaken • het bewust maken van ondernemers en kandidaat business angels voor business angels financiering • het informeren, trainen, opleiden en voorbereiden van de ondernemers en business angels • het in contact brengen van ondernemers met business angels (de eigenlijke ‘matching’) • het samenbrengen van business angels met het oog op syndicaatvorming
• • • • •
BAN Vlaanderen in cijfers Investeringspool van +/- 225 business angels
Inflow van ongeveer 500 dossiers op jaarbasis Lancering van +/- 100 projecten jaarlijks Organisatie van +/- 20 ontmoetingsfora per jaar Realisatie van 25 investeringsdeals per jaar, door 40 à 50 business angels • 1 Webplatform www.angel4me.be
‘Equity Gap’: Behoefte aan BA-financiering • Banken : verstrekken geen risicokapitaal & eisen
waarborgen • VC & PE-fondsen : vnl. geïnteresseerd in grotere projecten • Vaststelling : nood aan Business Angel financiering in start-up fase of groeifase
Meer dan geld Het unieke aan Business Angels De twee “vleugels”: 1. 2.
Kapitaal Relevante knowhow
Succesfactoren voor bedrijfsgroei
• • • • • • •
Profiel van de Business Angel Vermogende ondernemers, kaderleden, families, relevante VC’s Investeringen normaliter tussen € 25.000 en € 250.000 Beschikken over uitvoerige netwerken en specifieke kennis Gepassioneerd rond ondernemerschap en investeren Bieden strategische visie en spelen rol als mentor Investeren bij voorkeur lokaal Op zoek naar chemie met de ondernemer
Werkwijze Eerste analyse investeringsvoorstel en businessplan Akkoord over verdere werkwijze Ondernemers-opleiding rond BA-financiering Opmaak anonieme fiche met kerngegevens van het project Informeren van business angels over het project via newsletter Matching events Beoordeling haalbaarheid en winstgevendheid (door investeerder) Onderhandeling en afsluiting akkoord gebeurt autonoom tussen ondernemer en investeerder (op vraag dealmaking-begeleiding mogelijk)
Toegevoegde waarde ondernemer • • • • • • •
Contacten met ervaren (ex-) ondernemers Meer kans om “slim geld” te vinden Lagere zoekkost Feedback van het netwerkteam én van de business angels Opleidingssessies Alternatieve financieringsbron Discrete aanpak
Toegevoegde waarde Business Angel • Selectie van projecten die reeds een eerste screening door het netwerk doorlopen hebben • Lagere zoekkost naar projecten, zowel naar geld- als tijdsbesteding toe • Een anonieme aanpak, indien gewenst • Contacten met andere business angels: risicospreiding en knowledge sharing • Ontmoetingsfora • Informatiesessies rond relevante topics
Welke sectoren ? Alle economische sectoren uitgezonderd kleinhandel, horeca, zuivere immo-projecten
Welke bedragen ? Mediaan gezocht bedrag in 2014: € 500.000 Mediaan geïnvesteerd bedrag 2014 : € 151.000
Eerste hefboom : KMO co-financiering Participatiefonds Vlaanderen • • • • • •
Achtergestelde lening Max. 350.000 € en afhankelijk van BA-inbreng Looptijd 3 tot 10 jaar met vrijstelling van kapitaal terugbetaling van min. 1 jaar, interessante rentevoet Aanvraag via BAN Vlaanderen Voorafgaandelijk of uiterlijk 6m na investering Eénmalige fee - no cure, no pay)
Tweede hefboom: ARK Angels Activator Fund • • • • •
Vlaams risicokapitaalfonds Op initiatief van BAN Vlaanderen Opgericht binnen Arkimedes-regeling (ARKIV-statuut) Met kapitaal VAN ca. 60 Vlaamse Business Angels Als co-investering VOOR alle Vlaamse Business Angels
Ark Angels Activator Fund • Kapitaal: 14,8 mio € • Investeringsfocus: seed capital, early stage, growth, maar ook specifiek naar MBI, MBO en overname. • Geen sectorfocus (geen themafonds) • Focus op “ondersegment” van de fundingmarkt in een vork van EUR 250K tot 1,5 M • Strategie: co-investeringen (preferentieel naast business angels) > Tot max. 4 x BA-bedrag
• Structuur: gesloten fonds op 10 jaar
Starters
Groeibedrijven
Mature bedrijven
Tax shelter voor starters • • •
•
Natuurlijke personen als investeerders Startende Belgische vennootschappen (< 4 jaar + ná 01/01/2013) Belastingvermindering: – 30%: KMO – 45%: micro-onderneming Maxima: – Per onderneming: 250.000 € in totaal – Per investeerder: 100.000 € per jaar – 30% van maatschappelijk kapitaal
Tax shelter voor starters Onderscheid KMO vs. micro-onderneming KMO
Micro-onderneming
Max. 50
Max. 10
Jaaromzet ex. BTW
Max. 7,3 mio euro
Max. 0,7 mio euro
Balanstotaal
Max. 3,65 mio euro
Max. 0,35 mio euro
Jaargemiddeld personeelsbestand
Minstens 2 van de 3 criteria vervuld Belastingvermindering
30%
Checklist op www.ban.be
45%
Conclusie BAN Vlaanderen vzw is: • Vlaamse speler met lokale toegang • Leverancier van risicodragend kapitaal + knowhow • Vlotte en discrete werkwijze • Hefboom naar andere financieringsbronnen • Breed toepassingsgebied • Ten dienste van ondernemend Vlaanderen
Contact Ignace Lootvoet Coördinator – West-Vlaanderen BAN Vlaanderen vzw H. Van Veldekesingel 150/7 3500 Hasselt Tel.: 056/28 28 33 Mail:
[email protected] Website: www.ban.be
