Naam functie:
Omschrijving werkzaamheden
HUISHOUDELIJK / KANTINEPERSONEEL
Het werk van huishoudelijk en kantinepersoneel komt voornamelijk bij grote bedrijven voor. Het betreft voor meer dan 90 % vrouwen. In deze bedrijven wordt door huishoudelijk en kantinepersoneel de kantoren, kantines, toiletten, sanitaire voorzieningen, gangen en trappen schoongehouden. Daarnaast wordt koffie, thee en eenvoudige gerechten tot complete maaltijden geserveerd. Inkomende post wordt rondgebracht en uitgaande post verzendklaar gemaakt. Voor de grotere werken heeft men kantinepersoneel in dienst. Afhankelijk van de omvang van het bedrijf kan het huishoudelijk en kantinepersoneel onder een interne dienst vallen Naast de eerder genoemde werkzaamheden is men dan ook betrokken bij inkoop en afspraken met leveranciers van huishoudelijke en kantineproducten, interne verhuizingen en eenvoudig onderhoudswerk. Op grote werken waar veel bouwvakkers werkzaam zijn, is soms de zogenaamde keetjuffrouw voor schoonmaakwerk en o.a. de koffievoorziening de gehele werkdag aanwezig. Dit soort werk wordt voornamelijk door vrouwen uitgevoerd. Het werk is in eerste instantie gericht op het schoonhouden van toiletten, ramen, vloeren en meubilair. Op een dag worden soms meerdere bouwwerken bezocht, waar keten en sanitaire gelegenheden worden schoongemaakt. De ‘keetjuffrouw’ vult ook eventuele machines voor koffie, thee en frisdranken bij en onderhoud deze. Het werk is fysiek belastend, afwisselend, niet plaatsgebonden en wordt staand en lopend uitgevoerd. Er moet regelmatig gebukt worden. Soms wordt getild en verplaatst. Het schoonmaakwerk kan in gedwongen houding of boven het hoofd plaatsvinden. De werkomstandigheden zijn sterk afhankelijk van de omvang van het bouwbedrijf, de bouwplaatsen en de functie die men heeft. Het werken op een of meerdere locaties en het al dan niet in deeltijd werken is van invloed Er wordt regelmatig gewerkt met schoonmaak- en reinigingsmiddelen.
Gereedschappen / machines / hulpmiddelen / materieel Materialen / producten / grondstoffen
Risicogebied Veiligheid
Totaal Prioriteit 3
Schoonmaakmateriaal, bezems, veger, stoffer, stofzuiger, emmer, dweil, zeem, spons, schoonmaakmachine, poetsmachine, schrobmachine, huishoudtrap, schoonmaakkar Koffie, thee, melk, frisdranken, broodjes, klein / grote maaltijden, schoonmaak- en reinigingsmiddelen, ammoniak, brandspiritus
Aandachtspunt / Knelpunten Vallen van hoogte Vallen in / door Vallen, struikelen, uitglijden door gladde vloeren, losliggende kabels in kantine en kantoorruimten en door niet opgeruimde looppaden/ werkvloer/ werkplekken Vallen door natte, gladde vloeren Te weinig ruimte en te smalle loop- en vluchtroutes Rommelige bouwplaats en niet afgedekte openingen in vloeren
3
Aanbevolen maatregelen
Vallende voorwerpen Lopen binnen draaicirkel kraan op de bouwplaatsen Vallende voorwerpen, materialen, gereedschappen van steigers en uit kranen Aanrijdgevaar Bij autoritten van en naar de werken met kans op zwaar letsel bij ongeval Horizontaal en verticaal transport Werkvoorbereiding Tillen en sjouwen van materialen bij verhuizing e.d. Transportafstand Werken in de buurt van hijs- en transportmaterieel
Bij aanschaf effen en slipvrije vloeren verkiezen Kantine, kantoor en werkplekken opgeruimd (laten) houden Looppaden / werkvloer / werkplek opgeruimd houden en vrij van obstakels Afval direct verwijderen en niet laten slingeren Loop- en vluchtroutes vrij houden van obstakels Bouwplaats opgeruimd (laten) houden Beveilig sparingen en randen van vloeren en trapgaten Dragen veiligheidsschoenen of -laarzen verplicht Dragen veiligheidshelm op bouwplaats verplicht Draag veiligheidsschoenen of -laarzen
Dragen autogordel verplicht Handsfree bellen Zorg voor een goede toegang van de werkplek voor mensen, materieel en materiaal, bepaal transportroute Gebruik zonodig hulpmiddelen bij horizontaal en verticaal transport Zet materiaal, huishoudelijke of kantineproducten, gereedschappen zo dicht mogelijk bij de opslag- , laad- , los- of afhaalplaats Draag PBM, veiligheidshelm verplicht Voorlichting en instructie
3
Bedwelming / vergiftiging (o.a. besloten ruimten)
3
Elektrocutie, verbranding of explosie Storingen door geen of onvoldoende (kracht-) stroom Ondeskundig gebruik elektrisch gereedschap, apparatuur of installaties in vochtige/ natte omgeving/ werkplek
Pagina 1, datum: 26-04-2006
Goede afspraken met opdrachtgever/ aannemer Gebruik CE-gemarkeerd elektrisch gereedschap op de juiste wijze Gebruik omvormer van 220 naar 42 volt voor een veilige spanning
Risicogebied
Totaal Prioriteit
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
Defect, in slechte staat, of niet goed beveiligd handgereedschap, apparatuur of installaties Slepen met kabels en snoeren door waterplassen
Controleer voor gebruik gereedschap op goede staat en de nodige beveiligingen Werk zo mogelijk direct vanuit verdeelkast Beveilig gereedschap en apparatuur met aardlekschakelaar Leidingen / kabels voorzien van stevige rubber mantel en voorkom beschadiging Maak tijdens pauzes en na afloop werk installatie spanningloos Zorg dat stekkers en contactdozen niet in het water komen te liggen Voorlichting en instructie
Opslag Opslag materialen
Opslag gevaarlijke stoffen Opslag gevaarlijk bedrijfsafval Milieugevaarlijke stoffen 3
Machines en gereedschappen Onveilig gereedschap, machines, apparatuur Verwonding / letsel Uitschakelen veiligheidsvoorzieningen Onjuist gebruik van machines en gereedschap Onderhoud gereedschappen
Algemene voorzieningen
3
Hygiëne Onvoldoende persoonlijke hygiëne Onvoldoende was-, kleed- en schaftgelegenheid, hygiënische voorzieningen Rookverbod in de kantine en op andere werkplekken
3
Gekeurd gereedschap, machines, apparatuur gebruiken Draag juiste persoonlijke beschermingsmiddelen Zorg dat alle veiligheidsvoorzieningen in acht worden genomen Geen veiligheidsvoorzieningen uitschakelen Alleen goed opgeleide werknemers met de machines en gereedschap laten werken Alle gereedschappen en machines moeten voldoen aan Arbobesluit afdeling Arbeidsmiddelen Periodieke controle, inspectie, keuring volgens voorschrift Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen Arbouw Volg cursus Keuring Arbeidsmiddelen Arbouw Gerichte voorlichting en instructie
Schaft- / sanitaire voorzieningen Onvoldoende schaft- en sanitaire voorzieningen
3
Aandacht besteden aan inrichting kantine, kantoor, magazijn, opslagplaatsen, opslag gevaarlijke stoffen en andere werkplekken Zie AI-blad nr. 14; Bedrijfsruimten, inrichting, transport opslag Zorg voor een stabiele ondergrond, goede stellingen, zorgvuldige stabiele stapeling, borging, schoring van materialen Zie voor juiste opslag de voorschriften op de verpakking Gevaarlijke stoffen moeten voorzien zijn van etiketten met symbool Beperk hoeveelheid gevaarlijke stoffen Afvalcontainers duidelijk markeren met dezelfde symbolen en waarschuwingszinnen als op de verpakking van de middelen Afvalcontainers met voetbediening en plaatsen in lekbak Milieugevaarlijke stoffen dienen in een lekbak te worden opgeslagen Voorlichting en instructie
Orde en netheid Onvoldoende werkruimte Vallen en struikelen Afval materialen, bedrijfsafval Gevaarlijk bedrijfsafval
3
Begaanbaarheid bouwplaats
2
Bedrijfshulpverlening (BHV) Bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan) Geen of onvoldoende BHV’ers De juiste brandblussers EHBO-trommel niet aanwezig of onvolledig Hulp bij ongevallen is moeilijk in korte tijd
Pagina 2, datum: 26-04-2006
Zorg voor voldoende schaft- en sanitaire voorzieningen Schafkeet met mogelijkheid om handen te wassen Goede persoonlijke hygiëne, schone werkkleding bij kantine werkzaamheden Zorg voor goede wasplaats met stromend water Maak gebruik van verzorgende crème Minimaal nodig: houders met vloeibare zeep, zachte wegwerphanddoeken van papier, reinigingsmiddel en huidcrème, oogdouche, afvalcontainers Roken tijdens werk in de kantine verboden In de kantine en op andere werkplekken duidelijk aangeven waar een rookverbod geldt Aandacht besteden aan inrichting kantine en werkplekken Netjes wegwerken van snoeren / kabels Kantine, tafels, werkplekken opgeruimd houden Afval volgens afspraak verzamelen, opslaan en afvoeren Gescheiden inzamelen en apart afvoeren naar vergunninghouder
Zorg voor planmatige aanpak, specifiek voor deze werkzaamheden Zorgen voor voldoende BHV’ers Niveau op peil houden, vervolgcursussen Zorg voor voldoende brandblussers, volgens voorschrift gekeurd Een persoon aanwijzen die verantwoordelijk is voor brandblussers en EHBO-trommels Zorgen voor (mobiele) telefoon en alarmkaart op werkplek Vluchtwegen vrijhouden
Risicogebied
Fysische factoren
Totaal Prioriteit
3
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
Niet bekend met BHV’ers, maatregelen en/of alarmering waardoor kans op ongevallen, letsel en paniek
Iedereen op de hoogte houden wie de BHV’ers zijn Vooraf hulpverlening instructies doornemen, ook met hulpverleners Voorlichting en instructie
Geluid / Lawaai Gemiddelde lawaaiblootstelling / werkdag (< 80 dB(A) Mogelijk hinder van geluid van printers en andere apparaten Incidenteel bij bouwplaats/werkplekbezoek (>90 dB(A) Omgevingslawaai bouwplaats (80-90 dB(A)
Nvt
Hand- arm trillingen
Nvt
Lichaamstrillingen
3
3
Nvt Gevaarlijke stoffen / biologische agentia
3
Verlichting Onvoldoende of te veel licht op werkplekken in de kantine of kantoor
Zorg voor juiste verlichting op de werkplekken, aangepast aan de werkzaamheden (200 800 lux) Zorg voor de juiste opstelling van de apparatuur
Reflectie op beeldscherm en/ of werk- / bureaublad
Eventueel zonwering aanbrengen
Klimaat Binnenklimaat Relatief weinig klachten over het klimaat Huidklachten komen iets vaker voor
Zorg voor bij de werkzaamheden passende kleding Rekening houden met verschil in klimaatbeleving tussen mannen en vrouwen
Kankerverwekkende stoffen (w.o.kwarts) of reprotoxisch
Onbekendheid aanwezigheid kankerverwekkende stoffen Verplichte registraties
3
Stofblootstelling Relatief weinig last van stof Huishoudelijk stof, opwaaiend bouwstof
3
Overige toxische stoffen Relatief weinig klachten over stof en blootstelling aan toxische stoffen Mogelijk hinder / blootstelling bij werken met schoonmaak- en reinigingsmiddelen Huidklachten / irritaties, e.d. Verplichte registraties
3
Aandacht besteden aan binnenklimaat en ventilatie
Straling
Voorlichting en instructie
Fysieke belasting
Geluidsarme apparatuur aanschaffen Apparatuur bij voorkeur in andere ruimte plaatsen Gehoorbescherming dragen Voorlichting en instructie
Inventariseer of er kankerverwekkende stoffen aanwezig zijn en/of er werkzaamheden met of bewerkingen van dergelijke stoffen verricht worden Toxische stoffenregister bijhouden. Voor kankerverwekkende stoffen gelden extra registratie verplichtingen (zie AI-blad nr. 6) Gerichte voorlichting en instructie Stofvorming voorkomen en/of beperken Zorg voor een schone werkomgeving; na stoffige werkzaamheden, volgens afspraak / voorschrift en zonodig stof opruimen Voorlichting en instructie Gebruik Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA) Ventilatie / afzuiging, juiste persoonlijke beschermingsmiddelen Gebruik juiste werkkleding en werkhandschoenen Vervuilde werkkleding regelmatig vervangen door schone Lees het etiket van de schoonmaak- en reinigingsmiddelen, e.d. voor de voorgeschreven preventiemaatregelen Zorg voor voldoende ventilatie Afspraak maken met bedrijfsarts, arbeidshygiënist Toxische stoffenregister bijhouden Voorlichting en instructie
Lichamelijke inspanning Iets vaker lichamelijk inspannend
Maak gebruik van transport- en hulpmiddelen (zie horizontaal en verticaal transport)
Meer last van de nek, schouders, armen, elleboog, handen, heup en benen Meer vermoeidheidsklachten
Materiaal, apparatuur boven 25 kg altijd met hulpmiddelen transporteren
Pagina 3, datum: 26-04-2006
Taakroulatie, afwisseling van de werkzaamheden
Risicogebied
Werkplek inrichting
Totaal Prioriteit
Aanbevolen maatregelen
Vaker behandeld voor spier- en gewrichtsklachten, deze klachten worden minder i.v.m. het werk gebracht
Andere werkmethoden
3
Tillen/ dragen, duwen, trekken van zware lasten Regelmatig zware lasten tillen, dragen en Zorg voor een goed hanteerbare last en een goede til- en draagtechniek duwen Arm- en schouderbelasting door sjouwen Met meerdere personen tillen met materialen Materiaal boven 25 kg altijd met inzet van (mechanische) hulpmiddelen Taakroulatie, afwisseling van de werkzaamheden
2
Langdurig staan Meer been en heupklachten
3
Langdurig in dezelfde houding werken Weinig klachten
3
Regelmatig bukken Meer hinder van regelmatig moeten bukken
3
Repeterende bewegingen / armbelasting Overmatige pols/armbelasting Regelmatig werkzaamheden afwisselen Regelmatig pauzes inlassen Afwisselen van werkhouding
2
Totaal fysieke belasting
3
Werkhoogte
Zorg voor op de persoon afgestemd meubilair en/of stastoelen Taakroulatie, regelmatig afwisseling van de werkzaamheden Andere werkmethoden Zorg voor goede ergonomische kantine – en werkplekinrichting Zorg voor op de persoon afgestemd meubilair Regelmatig werkzaamheden afwisselen en pauzes inlassen Afwisselen van werkhouding Regelmatig werkzaamheden en werkhoudingen afwisselen Vooraad en producten op de juiste werkhoogte leggen Gebruik hulpmiddelen
Onjuiste inrichting van de werkplekken in Zorg voor goede ergonomische inrichting de kantine-, schaft-, sanitaire en overige werkruimten Onjuist meubilair, onjuiste plaatsing Zorg voor op de persoon afgestemd meubilair en bij plaatsing van apparatuur rekening apparatuur houden met de ergonomische eisen Leg voorraad en producten op juiste werkhoogte Zie AI-bladen nr. 8, 14 voor advies zittend en staand werk en werkplekinrichting 3
Bewegingsruimte Onvoldoende werkruimte
3
Omgevingsfactoren
Visuele informatie
Nvt
Arbeidsmiddelen
2
Functie inhoud Werkdruk
Aandachtspunt / Knelpunten
Zorg dat de kantine-, schaft-, sanitaire en overige werkruimten aan de eisen voldoen
Veiligheidssignalering Aankoop / afname Slecht gereedschap of materieel
2
Controle Slecht gereedschap of materieel
Nvt
Keuring Slecht gereedschap of materieel
Nvt
Veiligheidssignalering
3
Tijdsdruk
2
Interessantheid van het werk Relatief veel klachten
Pagina 4, datum: 26-04-2006
Schaf nieuw gereedschap of materieel aan Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw) Voer regelmatig controle en keuring uit, tref zonodig maatregelen Gebruik Handboek Arbeidsmiddelen (Arbouw)
Meer afwisseling van taken
Risicogebied
PBM
Totaal Prioriteit
Aandachtspunt / Knelpunten
Aanbevolen maatregelen
Werk is vaak niet boeiend of interessant
Gebruik laten maken van opleidings- en scholingsmogelijkheden voor kennisverbreding en specialisatie Houden van functioneringsgesprek
3
Geestelijk inspannend / moeilijkheidsgraad Het werk is weinig geestelijk inspannend Zorg voor afwisseling en variatie in/ van werkzaamheden Zorg voor goede werkomgeving
3
Werkorganisatie en leiding
3
Samenwerking / werksfeer
3
Werkzekerheid
3
Waardering en beloning
2
Informatievoorziening / dagelijkse leiding
3
Emotionele belasting
3
Algemeen Onbekendheid/ keuze juiste PBM Voorlichting en instructie Gebruik PBM
Gebruik Koopwijzer persoonlijke beschermingsmiddelen (Arbouw) Voorlichting, informatie en instructie over doel, gebruik en onderhoud PBM PBM zijn afgestemd op de vastgestelde risico’s Werknemers zijn verplicht de verstrekte PBM en werkkleding te gebruiken
Ademhalingsbescherming Gehoorbescherming Hoge geluidsniveaus bij bezoek aan bouwprojecten
Gehoorbescherming, autoplastieken, goed dempende oorkappen Gehoorbescherming verplicht bij blootstelling boven 85 dB(A)
Oogbescherming Gelaatsbescherming Hoofdbescherming In de keuken en bij bereiden / uitdeling voedsel Bij bezoek bouwprojecten Handbescherming Werken met schoonmaak- en/of reinigingsmiddelen
Verwonding
Koksmuts of voorgeschreven hoofdbedekking Veiligheidshelm (NEN-EN 812) Werkhandschoenen gemaakt van nitrilrubber, neopreen of combinatie van kunststoffen (chemicaliën bestendig) met katoenen binnenvoering. Handschoenen moeten van binnen schoon zijn evenals de handen. Handschoenen mogen niet langer gedragen worden dan de doorslagtijd (door leverancier aangegeven) Werkhandschoenen NEN-EN 388
Voetbescherming Bij werk in de kantine (veiligheid en hygiëne) Bij bezoek bouwprojecten Onvoldoende grip, uitglijden, scherpe voorwerpen, vallende voorwerpen
Halfhoge of hoge veiligheidsschoenen, voldoende steun en duurzaam (NEN- EN 345) voorzien van S3-codering
Lichaamsbescherming In de keuken en/of kantine Hygiënische eisen
Voorgeschreven werkkleding, schort
Valbeveiliging
Pagina 5, datum: 26-04-2006
Aandachtspunten waarvoor specifieke voorschriften, procedures en/of afspraken gelden:
Zittend en staand werk Bedrijfsruimten: inrichting, transport en opslag A-bladen: CAO-afspraken Het individu-gerichte pakket preventiezorg
AI-blad nr. 8 “Zittend en staand werk”, SDU, Den Haag AI-blad nr. 14 “Bedrijfsruimten: inrichting, transport en opslag”, SDU, Den Haag
Intredekeuring Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek Gericht periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (werknemers op terreinen chemische industrie, werknemers die werken met vervuilde grond, blootstelling aan asbest, uitvoerders) Arbospreekuur Oriënterend werkplekonderzoek
Risico’s gebruik medicijnen, alcohol en/of drugs bij uitoefening van de functie
De ‘gele sticker’ medicijnen, alcohol en drugs kunnen een gevaar betekenen bij deelname aan verkeer en werkzaamheden op hoogten, steigers, ladders en bij gebruik van elektrisch en pneumatisch handgereedschap e.d. Zonodig dient betrokkene gebruik van het arbeidsomstandighedenspreekuur om eventuele beperkingen voor het uitoefenen van de functie door gebruik van deze middelen te laten beoordelen door de bedrijfsarts.
Pagina 6, datum: 26-04-2006
