Longkanker: supportive care Anne-Marie Dingemans Longarts
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
2
Supportive care Treatment given to prevent, control, or relieve complications and side effects and to improve the patient's comfort and quality of life.
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Nieuwe ontwikkelingen Supportive care Dyspnoe / pleuravocht Botmetastasen Hersenmetastasen
3
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Supportive care: belangrijk?
4
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
5
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
6
Verandering QoL en stemming na 12 weken
P=0.04
Temel JS et al. N Engl J Med 2010;363:733-742
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
7
Eerste gesprek Mediaan 55 minuten 20 min over symptomen 15 min over familie 10 min over ziekte/behandeling Lagere QoL/meer depressie: meer tijd over symptomen
Jacobsen, J Pal Med, 2011
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
8
Overleving: 11.6 vs 8.9 mnd, HR 1.70, 95% CI 1.14-2.54, p=0.02
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Supportive care is belangrijk! Verlenging OS? Geen verschil in chemo intensiteit Minder chemo in laatste 2 maanden in exp arm! VS = NL?
9
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
patientencasus Dhr M, 55 jaar, bekend met NSCLC stadium IV 2 lijnen chemotherapie gehad, SD Komt naar SEH vanwege dyspnoe Sat 95%, zonder zuurstof Verpleging op SEH: valt allemaal reuze mee…
10
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Is deze patiënt dyspnoeisch??? Dyspnoe = subjectief
Beleving van patient is gouden standaard voor aanwezigheid en beoordeling behandeling
11
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
12
Definitie “Dyspnea is a term used to characterize a subjective experience of breathing discomfort that consists of qualitatively distinct sensations that vary in intensity. The experience drives from interactions among multiple physiological, psychological, social, and environmental factors, and may induce secondary physiological and behavioral responses”
ATS ‘99
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
13
Hoeveel patiënten met kanker ervaren dyspnoe? Afhankelijk van het ziektestadium tussen 25% en 75% terminaal
45-56%
longcarcinoom
70%
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Oorzaken dyspnoe Zoek naar behandelbare oorzaken! Ook in het “eindstadium” van de ziekte
14
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Toegenomen ademarbeid Stugheid thoraxwand / pleura mesothelioom pleuritis Verstijving longweefsel pneumonitis fibrose lymfangitis Obstructie luchtwegen tumor secreet
15
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Zwakte ademhalingsspieren Uitputting Neurologische aandoeningen cachexie
16
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Toegenomen ventilatiebehoefte Anemie Koorts
17
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Pleuravocht: en dan?
18
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
NVALT-14 A randomized trial comparing longstanding indwelling pleural catheters (IPC) with pleurodesis as a frontline treatment for malignant pleural effusion (MPE) PI Dr. M. vd Heuvel, NKI
19
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Aim
To improve palliative care MPE
Objective To compare the patient reported outcome of talc
pleurodesis and indwelling catheter, assessed by the Modified Borg dyspnoea Scale.
7th of December 2010
20
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
21
Study design
Symptomatic MPE
Fulfilling in/exclusion criteria
Recurrence
Arm A: Pleurodesis
Informed consent Registration Biosamples 1:1 Randomization (Biosamples)
Arm B: Indwelling pleural catheter
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
IPC (rocket)
22
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
♀ 75 jr, mammacarcinoom loting: pleurodese
23
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
♀ 48 jaar, mammacarcinoom loting: IPC
24
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Als er geen behandelbare oorzaak van dyspnoe is Zuurstof? placebo effect medisch symbolisme correctie van hypoxaemie koude lucht (fan) stimulatie van palatum molle stimulatie van n. trigeminus (V2)
25
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
26
Dyspnoe en saturatie VAS dyspnoe en saturatie 20 0 -20 -40
r= 0.13 n= 38
-60 80
85 90 baseline SaO2 (%)
95
100
Am J Respir Crit Care Med 1996; 153: 1515
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
27
Zuurstof versus perslucht systematisch review n = 134
Wordt bevestigd door Cochrane Review 2009 (Cranston et al; n=144) Uronis, BJC, 2008
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
En nog een keer Zuurstof vs kamerlucht
Abernethy, Lancet, 2010
28
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
29
Hand-held fan
Galbraith, J of pain and symptom management, 2010
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
MORFINE
Mazzocato, ann oncol 1999;10:1511
30
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Opiaten versus placebo
Jennings, Thorax 2002, 57, 939-944
31
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Extra morfine zinvol?
Allard, j pain symptom manage 1999;17:256
32
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
33
En angst?
morfine midazolam rescue
midazolam morfine en midazolam morfine rescue morfine rescue
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
RICHTLIJN DYSPNOE 2010
34
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
35
botmetastasen
Incidence of bone metastases (%)
90 80 70 60
60
50 40 30 20 10 0
No. of studies
Breast
Prostate
Kidney
Lung
Thyroid
5
6
3
4
3
Rubens RD, Coleman RE. Bone metastases. In: Abeloff MD, Armitage JO, Lichter AS, Niederhuber JE, eds. Clinical oncology. New York: Churchill Livingstone, 1995:643–65.
Data are median ± range; Reported incidence may differ from clinical experience
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
36
Bone metastases can result in serious and debilitating skeletal-related events (SREs) Since the late 1990s SREs have been defined as:1,2
Radiation to bone
Pathological fracture
Spinal cord compression
Surgery to bone
A composite SRE endpoint is used to evaluate efficacy of bone-targeted agents for treatment of bone metastases2
1. Saad F et al. J Natl Cancer Inst 2004;96:879–82; 2.www.fda.gov/downloads/Drugs/GuidanceComplianceRegulatoryInformation/Guidances/ucm071590.pdf (Accessed 2 March 2011).
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
37
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
38
Zoledronic acid significantly reduced the risk of SREs across all tumor types versus placebo Risk reduction
P value
Breast1
41%
.019
Prostate2
36%
.002
Solid tumors3
31%
.003
Lung cancer3
32%
.016
Renal Cell 4
58%
.010
0
0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 Relative risk of SRE In favor of ZOL
2
In favor of placebo
1. Kohno N, et al. J Clin Oncol. 2005;23(15):3314-3332;.2. Saad F, et al. J Natl Cancer Inst. 2004;96(11):879-882. 3. Rosen LS, et al. Cancer. 2004;100(12):2613-2621. 4. Lipton A, et al. Cancer. 2003;98(5):962-969.
RCC: Renal cell carcinoma; ZOL: zoledronic acid.
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
39
Maar: Rosen 2005 Geen invloed op pijn Geen invloed op QoL 8 mg ZOL: renale toxiciteit, wel meegenomen in analyse 25% vd patiënten volbrachten 9 maanden behandeling 65% eerdere SRE Inclusie in studies: patiënten werden niet gescreend, symptomatisch? Botmeta’s ontdekt op PET, wat betekent dat voor resultaten?
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
40
Nieuwe ontwikkelingen: RANK Ligand remmers (essentiële regulator van osteoclasten) N=1776, 40% NSCLC • Maandelijks denosumab sc vs zoledronic iv • Non-inferior • AE licht voordeel voor denosumab
Henri et al, JCO 2011
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
41
Denosumab
WCLC 2011
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
42
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
43
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
44
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
45
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
46
Tot slot: de nieuwe richtlijn hersenmetastasen
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
KPS 70: ADL zelfstandig, niet in staat tot normale activiteit KPS 60: heeft soms hulp nodig, goed zelfredzaam
47
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
48
Supportive Care | Dingemans | 2 februari 2012
Supportive care = standaard care bij longkanker patiënten! Leidt tot betere QoL (en “outcome”) Zoek naar behandelbare oorzaken van klachten Morfine blijft dé behandeling voor dyspnoe Beperkte indicatie voor zuurstof Behandeling van botmetastasen is in ontwikkeling Hersenmetastasen en WBRT: indicatie strikter stellen?
49