longen & lucht Stoppen met roken: krijgt u voldoende hulp? Pagina 8 Longen en lucht: een haat-liefde verhouding Pagina 5

longen & lucht

augustus 2008

Longen en lucht: een haat-liefde verhouding Pagina 5

Stoppen met roken: krijgt u voldoende hulp? Pagina 8

Allergie en astma: erfelijkheid speelt een belangrijke rol Pagina 13

Weg met schadelijke stoffen Pagina 15

Wij zijn er voor u . . . ieder moment van de dag Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is één van de Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen

De inhoud van deze bijlage valt niet onder verantwoordelijkheid van de Telegraaf-redactie

Themabijlage LONGEN EN LUCHT

‘Een lang longleven ligt vooral aan jezelf’

LONGEN & LUCHT

AUGUSTUS 2008

De menselijke longen zijn bijzonder ingenieuze maar kwetsbare organen. Ze vormen ons belangrijkste contactoppervlak met de buitenwereld.

A

Niet onbehandelbaar Ook is het van belang dat de patiënt en zijn of haar huisarts weet wat er op het gebied van de behandeling ‘te halen is’. In tegenstelling tot wat wel gehoord wordt is geen enkele patiënt in geen enkel stadium van deze longziekten onbehandelbaar. Zelfs voor de ernstigste patiënten die onvoldoende reageren op de gangbare therapie worden gespecialiseerde behandelingen in een aantal centra aangeboden – van longrevalidatie (in long/astmacentra), klimaatbehandeling (in Davos) tot geavanceerde chirurgische en endoscopische behandelingen.

lle longblaasjes van je longen naast elkaar is een oppervlakte van ongeveer een voetbalveld. Het contactoppervlak is niet alleen groot, maar het is ook extreem dun: niet dikker dan één cellaag. Dit grote en dunne oppervlak is goed voor de snelle opname van zuurstof en afgifte van koolzuurgas, maar is daarmee tegelijkertijd extreem kwetsbaar voor schadelijke factoren van buitenaf. Veel van de ziekten van de longen hebben dan ook met die buitenwereld te maken. Hoewel er honderden verschillende longziekten bestaan, zijn de belangrijkste drie: longkanker (schadelijke invloed van met name sigarettenrook), astma (schadelijke invloed van allergenen en andere prikkelende omgevingsstoffen) en COPD (alweer ten gevolge van sigarettenrook). Met name astma en COPD zijn uitgegroeid tot ware volksziekten. Bijna een op de tien Nederlanders heeft een van beide aandoeningen. In de komende tien jaar zal dat aantal waarschijnlijk nog eens met de helft zijn toegenomen. De belangrijkste klacht is min of meer ernstige kortademigheid, hetzij in aanvallen (astma), hetzij min of meer constant of bij geringe inspanning (COPD). Het slechte bericht over deze aandoeningen is dat ze niet te genezen zijn. Het goede bericht is dat ze in belangrijke mate te voorkomen zijn en door middel van medicijnen of leefstijlveranderingen goed zijn te beheersen.

Mondigheid loont Het loont dus om een goed geïnformeerde en mondige patiënt te zijn! Dan leef je langer en met een betere kwaliteit van leven. Ik verwacht dat deze bijlage over Longen & Lucht hiertoe een belangrijke bijdrage zal leveren. Hiernaast kan zeer waardevolle informatie over diagnostiek, behandeling en zorgaanbieders verkregen worden via Het Nederlands Astmafonds. Behandeling Dit maakt dat er alle reden is om bij klachten van langdurige en/of wisselende kortademigheid snel tot een diagnose te komen. Een diagnose, met een daaraan gekoppelde behandeling en verandering van leefstijl, leidt bij vrijwel alle patiënten tot vermindering van klachten en verbetering van de kwaliteit van leven. Zo’n behandeling kan bestaan uit het vermijden van schadelijke prikkels (bepaalde allergenen, sigarettenrook, andere vormen van luchtverontreiniging) en

medische behandeling, merendeels door medicijnen die de patiënt zich via inhalatie kan toedienen. Sterker dan bij andere chronische aandoeningen speelt bij dit laatste de patiënt zelf een hoofdrol. Eigenlijk is hier de dokter de adviseur en de patiënt de hoofdbehandelaar. Dit betreft het vermijden van schadelijke omgevingsfactoren, het intelligent omgaan met de medicatie en het onderhouden van de algemene conditie door gezond bewegen.

Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com

Longen en lucht: een haat-liefde verhouding Pagina 5

Stoppen met roken: krijgt u voldoende hulp? Pagina 8

Allergie en astma: erfelijkheid speelt een belangrijke rol Pagina 13

Weg met schadelijke stoffen Pagina 15

DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE TELEGRAAF-REDACTIE

°

INHOUD

Longen en lucht: van levensbelang

P. 4

Zuivere lucht is zeldzaam

P. 5

Copd, wat is dat?

P. 7

Hulp van de rookstoppolikliniek

P. 7

Stoppen met roken

P. 8

Stoppen is al moeilijk genoeg

P. 10

Pulmonale hypertentie

P. 12

De feiten over astma

P. 13

Weg met schadelijke stoffen

P. 15

Dr. Frank Weller, longarts Bestuurder KBCZ (Astmacentrum Heideheuvel)

Longen & Lucht - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Project Manager: Raoul Oei, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 007 Production Manager: Judith Kloppenburg, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 003 Design & Repro: Thomas Rohlfs, [email protected], +31 20 7077 011 Tekst: Corry Daalhof Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager Raoul Oei

tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com Gedistribueerd met De Telegraaf, augustus 2008

>[[\jkX_`m[ha_d][dlWdkmc[Z_YWj_[5 :[?9GlhW][db_`ij][[\jWdjmeehZ$ KakdjZ[k_jibW]c[j[[dWZl_[ik_jfh_dj[d$ KakdjlhW][dij[bb[dWWd[[dbed]Whji$

mmm$el[hWijcW][ifhea[d$db

Kakdjc[jbej][dej[dj_fik_jm_ii[b[d$

Divecenter Scubido Nederland is een Duikcentrum waar je terecht kunt voor PADI duikopleidingen, materialen, perslucht etc. We zijn gevestigd in het gezellige dorpscentrum van Schoorl. Onze openingstijden zijn: Maandag: gesloten Dinsdag: 10:00 – 18:00 Woensdag: 10:00 – 17:50 duikteamduik Donderdag: 10:00 – 18:00 Vrijdag: 10:00 – 21:00 Zaterdag: 09:00 – 17:00 Zondag: zwembad of duikteamduik Kijk voor actuele openingstijden op onze website www.scubido.com. In de winter hebben we andere openingstijden. De online shop is altijd bereikbaar www.duikcentrumnoordholland.nl. Duiken leer je bij Scubido volgens het wereldwijd erkende PADI systeem. Van je beginners brevet “PADI Open Water Diver” tot een PADI professional opleiding “PADI Assistant Instructor” kan je bij ons terecht Na het behalen van je brevet kan je lid worden van het duikteam en wekelijks mee duiken om je vaardigheden op peil te houden, naar je bellen te luisteren of om te kijken of je nog een vis kunt vinden. Duiken in Nederland is leuk. Ook voor Service en Onderhoud kan je bij Divecenter Scubido terecht. Bijvoorbeeld voor het hydrostatisch testen en stralen van je persluchtfles of de jaarlijkse service beurt van je automatenset.

Kijk voor meer informatie op www.scubido.com of loop eens binnen bij Divecenter Scubido, Laanweg 5-B, 1871 BH, Schoorl, 072-5090477


Longen en lucht: van levensbelang In onze longen wordt de ademhaling geregeld, ze zijn dus letterlijk van levensbelang. De longen zijn te vergelijken met twee sponsachtige organen die achter het borstbeen in de borstkas liggen. De ribbenkast beschermt de longen.

D

e longen zijn grote organen in het menselijk lichaam. De luchtpijp, trachea, begint in de keel en vertakt zich in twee andere pijpen, de bronchiën. Deze lopen naar de longen. De bronchiën vertakken zich weer vele malen in steeds kleinere luchtwegen, waarvan de kleinste bronchiolen worden genoemd. Deze zijn niet dikker dan een mensenhaar. Het einde van de bronchiolen zijn kleine, met lucht gevulde blaasjes, de longblaasjes of alveolen. De longen bevatten ongeveer 600 miljoen longblaasjes.

Meer informatie over zuurstof: www.zuurstofwinkel.nl, www.zuurstof.nu

Samen met de mond, neus, keel, het strottenhoofd en de luchtpijp vormen de longen het ademhalingsstelsel. Dit stelsel zorgt voor de ademhaling waarbij lucht wordt ingeademd, gebruikt en weer uitgeademd. Bij het inademen komt lucht via de mond en/of de neus naar binnen en zetten de longen uit. De lucht gaat via de keel en de luchtpijp naar de bronchiën en komt in de longblaasjes terecht. De ingeademde lucht bestaat voor ongeveer 21 procent uit zuurstof. De zuurstof komt via de longblaasjes in de bloedbaan en het hart zorgt er voor dat de zuurstof door het hele lichaam wordt gepompt. De bloedkleurstof in de rode bloedlichaampjes bindt de zuurstof en staat het af aan de vloeistof die de cellen omgeeft. Daarbij worden kooldioxide (CO2) en andere afvalstoffen van de cellen in het bloed opgenomen. Het kooldioxide wordt in de longen uit het

bloed verwijderd en vervolgens uitgeademd. De andere afvalstoffen verdwijnen door andere organen uit het bloed, zoals de nieren. Aandoeningen De longen kunnen door verschillende oorzaken aangetast worden en daardoor minder goed gaan werken. Dat uit zich in een minder goede ademhaling en soms zelfs ademnood. De meest bekende longziekten zijn astma, COPD, longkanker, cystic fibrosis (CF) en TBC. Astma is een veel voorkomende aandoening van de luchtwegen. Deze zijn dan overgevoelig voor prikkelende factoren en raken daardoor ontstoken en verstopt. COPD betekent chronic obstructive pulmonary disease. Het is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. COPD is een chronische aandoening waarbij de luchtwegen blijvend vernauwd zijn en de longen steeds minder goed gaan werken. De oorzaak is een blijvende ontsteking van het slijmvlies van de luchtwegen. De belangrijkste oorzaak van COPD is roken. Longkanker is na prostaatkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Bij personen jonger dan dertig komt longkanker zelden voor. Daarna stijgt het aantal snel met het toenemen van de leeftijd. Longkanker ontstaat door het ongecontroleerd groeien van cellen. Ruim 85 procent

van alle longkanker is het gevolg van roken. Niet alleen voor rokers is er een verhoogd risico van longkanker. Ook ‘meerokers’ lopen een verhoogd risico. Naast tabaksgebruik zijn er andere factoren die het risico op longkanker verhogen, waaronder intensieve blootstelling aan bepaalde chemische stoffen. Mogelijk speelt erfelijke aanleg ook een rol bij het krijgen van longkanker. Cystic fibrosis is een ernstige aangeboren aandoening die ongeneeslijk is. De gemiddelde levensverwachting is momenteel veertig jaar. In Nederland lijden zo’n 1.300 mensen aan deze ziekte. Tuberculose (TBC) is een besmettelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Deze verspreidt zich via druppeltjes die in de lucht terecht komen als een patiënt hoest of niest. Dokter C. Melissant, longarts in Hoofddorp, stelt dat de meest voorkomende longaandoeningen COPD en astma zijn. “Roken wordt als de grootste boosdoener beschouwd bij longaandoeningen, maar mogelijk wordt de invloed van andere factoren zoals fijn stof, onderschat op dit moment. Er sterven per jaar 8.500 mensen aan longkanker en 6.000 aan COPD. Van de patiënten met TBC overlijdt één op de vijftig aan de ziekte. Gemiddeld zijn er 1.000 patiënten per jaar. Dit aantal daalt wel sinds 1996 en is nu stabiel.”

Het Spaarne Ziekenhuis groeit! In het nieuwe, moderne hoofdgebouw in

Leren en Werken

Hoofddorp gaan de ontwikkelingen snel. Vorig jaar kreeg het Spaarne Zieken-

In het Spaarne Ziekenhuis wordt veel aandacht besteed aan beroepsopleidin-

huis de felbegeerde status van Topklinisch Ziekenhuis. Ook het aantal patiënt-

gen op MBO en HBO niveau en aan verpleegkundige vervolgopleidingen. Er

en dat zich laat behandelen in het Spaarne Ziekenhuis neemt snel toe. Om

zijn op dit moment opleidingsplaatsen beschikbaar voor:

verdere ontwikkeling mogelijk te maken is het Spaarne Ziekenhuis op zoek naar ambitieuze talenten die mee willen groeien.

Leerling Intensive Care Verpleegkundige (vooropleiding diploma verpleegkundige A of het HBO-V diploma)

Op de afdeling longgeneeskunde hebben wij een vacature voor een

Verpleegkundige Longgeneeskunde voor 32-36 uur per week per week

Leerling Operatie Assistent (vooropleiding HAVO (NG/NT) of diploma MBO Verpleegkundige niveau 4)

Voor meer informatie over deze functie en de afdeling Longgeneeskunde kun

Leerling Anesthesiemedewerker

je terecht op de vacaturepagina van onze website, www.spaarneziekenhuis.nl

(vooropleiding HAVO (NG/NT) of diploma MBO Verpleegkundige niveau 4)

Wij hebben zeer regelmatig vacatures, zowel in zorg functies, leidinggevende functies als algemeen ondersteunende functies. Kijk voor het vacatureaanbod op www.spaarneziekenhuis.nl. Hier kan je ook meer informatie vinden over de wijze van solliciteren en over de opleidingsmogelijkheden. Telefonisch informatie inwinnen kan ook, op telefoonnummer 023-8908788.


gen, onze ‘leeflaag’, is ozon een vervuilende stof die schadelijk is voor de mens. ’s Zomers is de concentratie ozon in de leeflaag hoger dan ’s winters omdat ozon zich het snelst vormt bij veel zon, een hoge temperatuur en weinig wind. Ozon wordt onder invloed van zonlicht gevormd uit verschillende stoffen die onder andere vrijkomen door wegverkeer.

Zuivere lucht is zeldzaam We ademen allemaal om te kunnen leven. De lucht die we inademen kan echter ook schadelijk zijn voor onze longen en daar (blijvende) schade aanrichten.

D

wegverkeer is ook verantwoordelijk voor de uitstoot van andere schadelijke stoffen. Enkele daarvan leiden tot vorming van ozon.

Er zijn twee soorten luchtverontreiniging belangrijk voor de gezondheid: fijn stof en ozon. Fijn stof kan in lage concentraties al gezondheidsklachten veroorzaken. De minuscule stofdeeltjes dringen diep door in de luchtwegen. Grote stofdeeltjes zijn minder schadelijk omdat ze door de bovenste luchtwegen worden tegengehouden. Een van de belangrijkste bronnen van fijn stof is wegverkeer. In het verkeer ontstaat fijn stof door de verbranding van diesel en in mindere mate door slijtage van de banden en het wegdek. Het

Fijn stof Wie in aanraking komt met fijn stof, dat dus gewoon in de lucht zit die ingeademd wordt, kan gaan hoesten en/ of benauwd worden. Luchtwegklachten kunnen er door verergeren als men daar vatbaar voor is. Mensen met bestaande luchtwegaandoeningen of met hart- en vaatziekten behoren tot de gevoeligste groepen. De klachten verdwijnen meestal weer zodra de concentratie van fijn stof in de lucht daalt. In Nederland overlijden jaarlijks enige duizenden mensen enkele dagen tot maanden eerder door kortdurende blootstelling aan fijn stof. Het gaat

e belangrijkste bronnen van luchtverontreiniging zijn het verkeer, de industrie en huishoudens. Daarnaast zijn onze energievoorziening en de landbouw ook bronnen van vervuiling.

Luchtwegaandoeningen komen vaker voor bij mensen die wonen, werken of naar school gaan in de buurt van een drukke verkeersweg

risico op gezondheidsklachten. Sommige bedrijven, zoals een pluimveehouderij, produceren ook veel fijn stof.

vooral om ouderen en mensen met hart-, vaat- of longaandoeningen.

De concentratie fijn stof neemt in Nederland vanuit het noorden naar het zuiden toe, omdat in het zuiden de uitstoot van fijn stof hoger is en de invloed van bronnen in aangrenzende landen groter is. In totaal nemen de concentraties fijn stof af sinds 1996. Dit komt omdat in binnen- en buitenland de uitstoot van fijn stof daalt, net als de uitstoot van stoffen die tot de vorming van fijn stof leiden.

Luchtwegaandoeningen komen vaker voor bij mensen die wonen, werken of naar school gaan in de buurt van een drukke verkeersweg. Wie langdurig in aanraking komt met fijn stof, loopt meer

Ozon In de hogere luchtlagen – de stratosfeer – vormt ozon de bekende ozonlaag die ons beschermt tegen schadelijke ultraviolette straling. In de lagere luchtla-

Waarom centraal stofzuigen? Met centraal stofzuigen wordt stof voor 100% uit de woning verwijderd d.m.v. een buizensysteem dat de opgezogen lucht naar buiten afvoert. Voor iedereen is een Centraal Stofzuigsysteem dus veel prettiger, maar helemaal ideaal is het voor mensen met een allergie voor huisstofmijt, cara, copd, astma en mensen met een andere luchtwegaandoening. Stofzuigen is voor de meeste mensen niet de meest plezierige bezigheid. Veel stof komt weer via de uitlaat van de stofzuiger terug in de vertrekken. Men moet uitkijken dat met het meetrekken van de stofzuiger het meubilair niet beschadigt en ook maakt de stofzuiger veel geluid. Met een Snoek centraal stofzuigsysteem komt aan al deze nadelen een einde. We zouden kunnen zeggen de voordelen van de stofzuiger hier en de nadelen elders. Snoek centraal Stofzuiger Apparatuur BV Techniekweg 10

Postbus 93

Tel.: 0345 599 360

4143 HV

4140 AB

Fax.: 0345 599 758

Leerdam, Holland

Leerdam, Holland

E -mail: [email protected]

www.snoek.com

De hoogste ozonconcentraties ontstaan later in de middag, een paar uur nadat de intensiteit van zonlicht het hoogst is. Andere stoffen zoals stikofoxiden, zijn ook belangrijk bij ozonvorming. Deze stoffen komen vooral in de lucht terecht door activiteiten van de mens. De uitstoot door verkeer, industrie en consumenten zorgt daarom voor extra ozonvorming. Net als fijn stof kan ook ozon zorgen voor luchtwegklachten en verminderde longfunctie. Bestaande klachten die verband houden met hart- en vaatziekten kunnen er door verergeren. Ozon kan bij hoge blootstelling zoals tijdens smogperiodes, hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid veroorzaken. Acute blootstelling aan ozon leidt jaarlijks tot ongeveer 1.800 sterfgevallen. Net als fijn stof betreft dit vooral mensen uit risicogroepen zoals ouderen en zieken.

Meer informatie: www.rivm.nl www.milieucentraal.nl

De Itec luchtreiniger misstaat in geen enkel interieur. Stille design luchtreiniger met bacterie- en virusdodende werking. De Itec Clean Air luchtreiniger reinigt en ioniseert de lucht in alle stilte. Door toepassing van plasma technologie is een rumoerige ventilator overbodig geworden. Stof, fijnstof, pollen en andere vervuiling wordt in alle stilte uit de lucht gefilterd. Bovendien doodt de Clean Air bacteriën en virussen en met behulp van een UV lamp en wordt de lucht verfrist door de lucht ionisator. Het regelmatig opnieuw moeten aanschaffen van nieuwe filterpatronen is niet aan de orde, het afvegen van de roestvrijstalen stofverzamelplaten is voldoende. Met zijn strakke design misstaat hij in geen enkel interieur. De Itec Clean Air is geschikt voor particulier en professioneel gebruik. Prijs incl. BTW en verzendkosten: €278,Zomeractie: Bestel de Itec Clean Air, ontvang tevens een Itec Bureaulamp met lucht-ionisator en betaal slechts €248,- inclusief BTW en verzendkosten! Geldig gedurende de maand augustus. Tel. 0571-840844

www.itecluchtreiniger.nl


COPD, wat is dat? COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease (chronische obstructieve longaandoeningen). Dit is de verzamelnaam voor de niet te genezen luchtwegaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem.

B

ij COPD werken de longen en luchtwegen niet goed meer, waardoor dagelijkse activiteiten veel moeite kosten of zelfs helemaal niet meer lukken. COPD wordt meestal pas merkbaar na het veertigste levensjaar. Het is een aandoening die geleidelijk verergert en niet te genezen is. Daarom is het belangrijk om COPD vroeg te ontdekken zodat optimale behandeling en een verandering van leefstijl direct gestart kunnen worden. De belangrijkste oorzaak van COPD is roken. Meer dan negentig

Hebt u de volgende klachten? Ga dan langs bij uw huisarts • U bent ouder dan veertig jaar • U bent een roker of u heeft vroeger gerookt • U hebt aanhoudend last van hoestbuien • U hebt vaak last van een piepende ademhaling • U bent vaak verkouden • U hebt vaak last van bronchitis • U bent vaak kortademig

COPD wordt meestal pas merkbaar na het veertigste levensjaar procent van de COPD-patiënten heeft ooit gerookt. Ook veelvuldig in contact zijn met stoffige lucht zoals een pluimveehouderij, kan een oorzaak zijn. Daarnaast spelen in mindere mate luchtvervuiling en erfelijkheid een rol bij het krijgen van de ziekte. Een van de belangrijkste klachten bij COPD is ‘air trapping’ hetgeen zo veel betekent als ‘gevangen lucht’. Door de vernauwing van de luchtwegen, kunnen COPD-patiënten niet helemaal uitademen. Er blijft dus meer lucht dan normaal in de longen achter. Dat zorgt er voor dat er minder verse lucht ingeademd kan worden en daardoor krijgt de patiënt het benauwd. Het verloop van COPD is niet gunstig. Patiënten zijn kortademig en krijgen steeds minder uithoudingsvermogen wat ze geleidelijk minder actief maakt. De lichamelijke conditie gaat achteruit en dat verergert de klachten weer. Er

zijn wel medicijnen, onder andere luchtwegverwijdende, maar deze helpen lang niet altijd. Niet normaal Longarts Pauline Dekker stelt dat veel mensen te laat met hun klachten bij een arts komen. “Het zogenaamde rokershoestje dat veel mensen als ‘normaal’ beschouwen, is het eerste signaal dat er sprake is van COPD. Veel mensen realiseren zich dat niet en komen te laat bij hun arts.” Ze stelt ook dat men ‘gezonde rokers’ op straat ziet en de ‘zieke rokers’ niet. “Dat houdt onbewust het beeld in stand dat roken niet zo slecht kan zijn. Terwijl er ach-

ter de geraniums duizenden rokers met COPD zitten die door hun benauwdheid de deur niet eens meer uitkunnen. Uiteindelijk beschadigen de longblaasjes en dat komt nooit meer goed. Een mens heeft een oppervlakte aan longblaasjes zo groot als een tennisveld. Door te roken verminder je die blaasjes en daarmee het oppervlak in een rap tempo.” Slepend COPD is er in vier stadia. In stadium 1 hoest de patiënt veel en is er ademtekort bij inspanning. In stadium 2 is de patiënt sneller buiten adem, heeft hij meer moeite met lichamelijke inspan-

ning en duurt het een paar weken voor hij hersteld is van een verkoudheid of infectie. In stadium 3 kost ademhalen steeds meer moeite, zowel overdag als ‘s nachts. Het hoesten wordt nog erger, met vaak veel slijm. De patiënt kan niet meer werken en het zelfstandig functioneren wordt moeilijker. In stadium 4 gaan door ontstekingen de wanden tussen de longblaasjes kapot. Hierdoor nemen de longen minder zuurstof op en vermindert de rek van de longen. Pauline Dekker: “Vooral rokers roepen nog wel eens ‘ach, je moet ergens aan dood gaan’. Maar COPD is zo’n slepend proces en zo afschuwelijk, dat wil echt niemand.”

Hulp van de rookstoppolikliniek Wie hulp wil bij het stoppen met roken, kan in het hele land terecht bij een rookstoppolikliniek. De aanpak en behandelingsmethode kunnen per poli verschillen, maar over het algemeen maakt een grondige analyse van het rookgedrag deel uit van de behandeling.

B

ij sommige rookstoppoliklinieken kunnen alleen mensen terecht via een specialist van het betreffende ziekenhuis. Bij andere poli’s kunnen ook mensen terecht die gewoon willen stoppen en niet bij een specialist onder behandeling zijn. De algemene werkwijze is een intakegesprek, analyse van het rookgedrag en het opstellen van een stappenplan om de verslaving onder de knie te krijgen. Daarna volgen meestal groepsgesprekken of individuele gesprekken. De mensen die de stoppers begeleiden zijn vaak longconsulenten, verpleegkundigen of speciaal hiervoor aangenomen krachten. Longarts B.T.J. van den Berg is medisch coördinator van de rookstoppoli van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam. Hij stelt enthousiast dat de rookstoppoli een van de paradepaardjes van het ziekenhuis is. “We waren niet de eerste, want het Slotervaartziekenhuis bijvoorbeeld heeft al langer een rookstoppoli. De ervaringen van andere poli’s hebben we hier gebruikt om van te leren”, stelt

zen, nu krijgen we steeds meer patiënten via de huisarts. Het aantal mannen en vrouwen dat hier komt is evenwichtig verdeeld. De gemiddelde leeftijd is 46, maar we hebben ook een patiënt van 22 die al vanaf zijn negentiende probeert te stoppen met roken.”

Longarts B.T.J van den Berg

hij. De poli van dit ziekenhuis is open vanaf 2004. Het eerste jaar waren er zestig patiënten, nu zijn dat er al tweehonderd per jaar. Verschuiving “De aanpak in een rookpoli hangt af van de samenstelling van het team. Meestal is er psychologische en medische ondersteuning en hulp. Bij ons werken twee rookstopconsulenten die

de persoonlijke gesprekken voeren en de medicatieve behandeling begeleiden. Iedereen die graag naar de rookstoppoli wil, komt hier eerst voor een consult bij de longarts. Dan meten we de longcapaciteit en bekijken we wat voor rol de verslaving speelt in iemands leven. Voor een consult bij de longarts is wel een verwijsbriefje van de huisarts nodig.”

Na het consult kan men binnen een week terecht bij de rookstoppoli. “Ik vind dat een combinatie van medicatie en begeleiding de beste resultaten geeft. In ons eerste jaar was negenveertig procent van de stoppers na een jaar nog steeds rookvrij.” Van den Berg ziet de laatste tijd wel een verschuiving van de doorverwijzingen. “In het begin waren het vooral specialisten die mensen naar ons doorverwe-

Positief De rookconsulentes bespreken over het algemeen het rookgedrag, de moeilijke momenten voor de stopper en alles wat met het roken te maken heeft. Dan bepaalt de consulente samen met de stopper een strategie. Vervolgens zijn er controle-afspraken met telkens twee weken ertussen. “Stoppen is moeilijk, ik heb zelf ook gerookt dus ik weet wat het is. Als je eindelijk beseft ‘ik ben verslaafd, ik ben een junk, dan ben je op de goede weg. Alle voordelen van roken zijn drogredenen en het besef dat je op enig moment niet meer ‘gepiepeld’ wordt door een sigaret is een openbaring. En ook al lukt het niet altijd de eerste keer: blijf het proberen. Stoppen met roken is een positief traject, het is niet erg als het een keer mislukt.”


Stoppen met roken

De overheid wil het aantal rokers in 2010 verminderd hebben tot twintig procent. Hoge accijns, een rookverbod in de horeca en intensieve reclamecampagnes zijn bedoeld om dit te bereiken. Krijgen rokers die willen stoppen voldoende hulp?

S

tefan Wigger vindt van niet. Hij is programmacoördinator Preventie bij KWF Kankerbestrijding en stelt: “Samen met het Astmafonds, de Hartstichting en het ministerie van VWS hebben we het Nationaal Programma Tabaksontmoediging opgesteld. Daarin hebben we gezamenlijk de doelstelling van twintig procent rokers in 2010 neergelegd. Per 1 juli ging de accijns op tabakswaren met 55 cent omhoog en werd de horeca rookvrij. Een goed moment om een grote campagne te voeren om rokers te stimuleren juist op dát moment te stoppen.” Hij erkent dat stoppen met roken erg moeilijk is. “Nicotine is nog verslavender dan heroïne of cocaïne. Voor dergelijke verslavingen staan de hulpverleners in de rij, dat is bij roken iets anders. Daarvan wordt nog veel gedacht ‘je bent zelf be-

gonnen, je stopt ook zelf maar’.” Daarom pleiten we voor gratis hulp- en ondersteuningsmogelijkheden die rokers kunnen gebruiken als ze willen stoppen. Zo zou stoppen met roken onderdeel kunnen worden van het basiszorgverzekeringspakket. De laatste jaren zijn er tal van hulpprogramma’s gekomen die de verstokte roker moet helpen zijn verslaving te doorbreken. “Er is niet echt één manier om te stoppen, dat is heel individueel. Wel zijn er bewezen effectieve methoden, onder andere hulp van de huisarts, groepsgesprekken via de cursus ‘Pakje Kans’ en een persoonlijke coach van STIVORO. Met die coach is er een aantal persoonlijke gesprekken en krijgt de stopper praktische adviezen en tips.” Er bestaan nog tal van andere therapieën om van het roken af te komen, maar volgens Wigger zijn deze niet bewezen effectief. “Acupunctuur is daar een voorbeeld van. Dat wil echter niet zeggen dat het voor sommigen niet helpt, het is alleen (nog) niet bewezen. Een paar zorgverzekeraars vergoeden sommige therapieën (gedeeltelijk) wel maar, zo zegt Wigger, “dat zijn dan net de niet-bewezen effectieve methoden. Als minister Klink besluit om stoppen met roken in het basispakket van de zorgverzekering op te nemen, hebben alle rokers straks toegang tot goede begeleiding en neemt het aantal geslaagde stoppogingen toe.”

Rokersmechanisme Longartsen Pauline Dekker en Wanda de Kanter vinden het een slechte zaak dat er voor ‘stoppers’ zo weinig hulp vergoed wordt. “Wel voor zieke rokers, maar een gezonde roker staat wat dat betreft in de kou. Die moet alle hulp zelf betalen.” De twee artsen schreven een boek om te stoppen met roken: ‘Nederland stopt! met roken’. “De ver-

Nicotine is nog verslavender dan heroïne of cocaïne slaving aan nicotine is drie weken na het stoppen uit je lichaam verdwenen. De gewoonteverslaving is veel erger, die moet doorbroken worden door je eigen gedachten anders te programmeren.” Dekker en de Kanter willen van de overheid meer aandacht voor rokende jongeren. “Rookvrije scholen en schoolpleinen voor leerlingen en leerkrachten zou een goed begin zijn. Dat en het aantal verkooppunten van tabaksartikelen drastisch verminderen.” Beide artsen zijn er van overtuigd dat het merendeel van de rokers kan stoppen als ze eenmaal voldoende inzicht in het rokersmechanisme hebben. “Zien stoppen doet stoppen”, zeggen

Pauline Dekker en Wanda de Kanter Longartsen, Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk

Stefan Wigger Programmacoördinator preventie, KWF Kankerbestrijding

ze. “Stoppen met roken grijpt als een olievlek om zich heen en wij zijn daar natuurlijk ontzettend blij mee. We staan dan ook achter de slogan ‘In iedere roker zit een stopper’. Gezellig Eva Geerink wil graag stoppen met roken en heeft al een aantal pogingen achter de rug. “Ik ben zelfs een aantal jaren van het roken af geweest, maar toch val ik steeds terug en begin ik weer met roken.” Eva wil graag definitief stoppen omdat ze roken ongezond vindt. “Dat was ook de reden waarom ik in het verleden al een paar keer ben gestopt. Daarnaast sport ik veel en ik

merk dat ik af en toe last heb van het roken tijdens het sporten.” Eva kent veel manieren en middelen die kunnen helpen bij het stoppen. “Ik heb echter nooit wat gebruikt en dat ga ik ook niet doen. Ik vind dat je uit jezelf ‘nee’ moet kunnen zeggen en eerlijk gezegd geloof ik niet in alle pillen en pleisters die aangeboden worden. Roken is niet alleen een lichamelijke behoefte, ik vind het vaak gewoon gezellig. Dat kunnen pillen en pleisters niet vervangen.” Eva heeft veel rokende mensen in haar omgeving. “Zij zijn blij dat ik ga stop-

Onze ambassadeurs:

“Behandeling van tabaksverslaving is belangrijk, zowel door het motiveren als door hulp bij het breken met de gewoonte. Al lukt dat niet bij iedereen”

“Eﬀectieve interventies moeten beschikbaar en toegankelijk zijn. Financiële prikkels helpen daarbij”

Prof. dr. Gerard Schippers, hoogleraar verslavingsgedrag en zorgevaluatie AMC

Drs. Melanie Schultz van Haegen, directeur zorginkoop Achmea

“Werknemersgezondheid is een werkgeversbelang”

“Hoe meer stoppers, hoe minder meerokers, dus dubbele winst”

Dr. Alexander Rinnooy Kan, voorzitter SER

Prof. Nico van Zandwijk, directeur Bernie Banton Centre, University of Sydney


pen omdat het voor hen een stimulans is ook te stoppen. Ik rook het meest als ik alcohol drink tijdens een etentje of als ik uitga. Dat wordt vanaf mijn stopmoment dus ook minder. Als mijn behoefte naar een sigaret minder wordt als ik alcohol drink, dan wordt stoppen makkelijk.” Frisser Joost van Dam rookte een pakje sigaretten per dag en stopte met roken tijdens zijn verblijf in Dubai, begin 2007. Hij heeft een aantal jaren nodig gehad om definitief te stoppen. “Een paar keer heb ik nicotinepleisters gebruikt, één keer een laserbehandeling

en een paar keer op wilskracht. De pleisters leken goed te helpen, maar direct na de kuur kreeg ik weer zin om te roken. De laserbehandeling beviel erg slecht, een uur erna stak ik alweer een sigaret op.” Toen Joost op een dag hijgend na het traplopen boven kwam, was voor hem de maat vol. “Ik ben ook erg sportief en roken ging daar te veel tussen zitten. Daarnaast rookte bijna niemand in mijn omgeving meer en daardoor ging ik me vanzelf een beetje vies voelen.” De eerste drie dagen sloot Joost zichzelf op in zijn huis en daarna werd het makkelijker. “Ik ben er heilig van

overtuigd dat je alleen kunt stoppen op wilskracht. Zelfs na een succesvolle behandeling komen er genoeg verleidingen waardoor het makkelijk wordt om weer te beginnen.” Joost vindt het op gezette tijden nog steeds moeilijk om niet opnieuw naar een sigaret te grijpen. “Soms ziet het er gewoon lekker uit, zeker als je anderen ziet roken. Ik ben er daarom ook van overtuigd dat een rookverbod in de horeca zinvol is.” Joost voelt zich inmiddels fysiek wel een stuk beter. “Eten smaakt beter, ik voel me frisser en fitter en op het hockeyveld zijn mijn prestaties veel beter.”

Hulpmiddelen bij het stoppen met roken: • Groepstrainingen (Pakje Kans) • Gedragstherapie • Online advies op maat • Stopgesprek • Stopmail • Stopsite • Verloskundige • Huisarts • Telefonische coaching • Persoonlijke coaching • Nicotinevervangers • Medicijnen

Hulpmiddelen die niet onderzocht zijn op effectiviteit: • Zelfhulpboek • Acupunctuur • Softlasertherapie • Methode Allen Carr (training)

“Verbind ziekenhuis en huisartsenpraktijk voor de aanpak van leefstijladvisering”

“Vanwege toename chronisch zieken is vergoeding noodzakelijk”

Prof. dr. Ernst van der Wall, hoogleraar cardiologie LUMC

Prof. dr. Jozien Bensing, directeur NIVEL

“We kunnen niet vroeg genoeg beginnen”

“De huisartsenpraktijk is bij uitstek geschikt voor de behandeling van tabaksverslaving”

Prof. dr. Paul Brand, kinderarts Isala Klinieken

Prof. dr. Chris van Weel, hoogleraar huisartsgeneeskunde, UMC St. Radboud

10


Ingezonden Mededeling Homeopathie: ook bij luchtwegaandoeningen Ons lichaam zit prachtig in elkaar. Van nature heeft het een zelfherstellend vermogen; zo weert het mogelijke ziekmakende invloeden af en blijft u gezond. Bij klachten is dat zelfherstellend ver-

Stoppen is al moeilijk genoeg Wie wil stoppen met roken doet dat meestal de eerste keer op pure wilskracht. Een groot aantal stoppers redt het daar mee, maar velen vallen na dagen, weken of zelfs maanden terug in het oude patroon en beginnen weer met roken.

mogen ontregeld en heeft het lichaam hulp nodig om weer in balans te komen. Ook bij astma, COPD of longproblemen die steeds terugkeren of zelfs chronisch geworden zijn, kan homeopathie een goede oplossing bieden, waarbij ons zelfherstellend vermogen wordt gestimuleerd. Homeopathie kijkt namelijk naar de oorzaak van een klacht. Als die wordt weggenomen, werkt u aan een blijvend betere gezondheid. Ook luchtwegaandoeningen kunnen dus in veel gevallen blijvend worden opgelost. Een homeopathisch recept is niet voor elke patiënt met dezelfde aandoening gelijk. De homeopathisch behandelaar stemt het geneesmiddel, de dosis en de frequentie zorgvuldig af op uw specifieke klachten én uw unieke persoonlijke kenmerken. Een homeopaat neemt daarom de tijd voor u! Bovendien zijn homeopathische geneesmiddelen natuurlijke geneesmiddelen, die weinig tot geen bijwerkingen kennen. Wilt u weten wat homeopathie voor u kan betekenen, raadpleeg dan een erkende homeopaat bij u in de buurt. Adressen vindt u op ww.nvkh.nl, www.vhan.nl of www.vereniginghomeopathie.nl Homeopathie – Gezond Beter Worden

S

toppen met roken is moeilijk, daar is iedereen wel van doordrongen. Je moet niet alleen de nicotineverslaving de baas blijven, maar ook vechten tegen de gewoonte om steeds opnieuw een sigaret op te steken. De huisarts is de aangewezen persoon om je te helpen van het roken af te komen als het je alleen niet lukt of als je denkt dat het zonder hulp niet lukt. Professor Chris van Weel is hoogleraar huisartsengeneeskunde in het UMC St. Radboud in Nijmegen. Hij stelt dat de hulp van de huisarts van onschatbare waarde is. “Veel stoppers komen al bij de huisarts, vaak in eerste instantie met gezondheidsklachten die dan het advies krijgen te stoppen met roken.” In zo’n situatie zijn volgens van Weel mensen ook gevoeliger voor een dergelijk advies. “De huisarts biedt graag hulp en hoe dat hoort te gaan is zelfs vastgelegd in een ‘richtlijn behandeling tabaksverslaving’. Mijn ervaring is dat hulp van de huisarts betere resultaten levert, zeker op termijn, dan zelf stoppen.” De hulp van de huisarts bestaat grofweg uit drie stappen. Ten eerste geeft

de huisarts voorlichting over het stoppen op zich. Mensen die bijvoorbeeld met luchtweg- of hartklachten bij een arts komen zijn daar gevoelig voor. In tweede instantie probeert de huisarts de patient te motiveren om te stoppen en verstrekt hij informatie over de methoden die daarbij gebruikt kunnen worden. Wat voor de een wel werkt, werkt voor een ander absoluut niet. De derde stap is de weg naar aanvullende hulp en bedoeld voor de verstokte rokers die het op een andere manier niet redden. Motivatie “De belangrijkste sleutel tot stoppen met roken is motivatie”, stelt van Weel. “In 2004 maakte toenmalig minister Hoogervorst het plaatje echter niet af door medicijnen om te stoppen met roken niet in het verzekeringspakket op te laten nemen. Daarmee zou het gelijk gekomen zijn aan andere behandelingen.” Toch vindt van Weel dat motivatie een stuk belangrijker is dan een pil, kauwgom of pleisters. “Wie niet gemotiveerd is om te stoppen, komt er echt nooit van af.” Huisartsen kunnen ook simpele adviezen

geven die het stoppen vergemakkelijken. Zet geen asbakken meer neer, haal alle sigaretten en aanstekers uit het huis. “De routine moet doorbroken worden en als dat lukt, ben je al een heel eind.” De huisarts kan ook als

stok achter de deur fungeren. “Een huisarts ziet zijn patiënten natuurlijk regelmatig en als een stopper na een paar weken terug wordt verwacht bij zijn huisarts kan dat net een extra zetje zijn om door te zetten.”

Meer informatie: www.stivoro.nl

Opgelucht? VisionAir Air Cleaner ElectroMax t5BCBLTSPPL t'JKOTUPG5POFSTUPG t1PMMFO"MMFSHFOFO

CarbonMax t(FVSFO t(BTTFO t0[PO

Lucom: al meer dan 25 jaar een professionele partner in luchtreiniging

A.FOTFOTDIPOFMVDIUMBUFOJOBEFNFO[PEBU[FHF[POEFSLVOOFOXFSLFO MFSFOFOSFDSFÑSFO.FUEF[FNJTTJF[FU-VDPN[JDIBMNFFS EBOKBBSJOWPPSFFO[VJWFSFFOEBBSNFFHF[POEFMVDIULXBMJUFJU*NNFST FFOFDIUTDIPOFXFSLPNHFWJOH[PSHUWPPSöUUFSFFOEVT QSPEVDUJFWFSFXFSLOFNFST/JFUWPPSOJFUTEBUPPLTUFFETNFFSPSHBOJTBUJFTBBOEBDIUCFTUFEFOBBOEFLXBMJUFJUWBOEFCJOOFOMVDIU

De voordelen van luchtreiniging t t t t

TOFMMFJOTUBMMBUJF[POEFSLBOBBMXFSL MPLBBMJO[FUCBBSUFHFOTQFDJöFLFMVDIUWFSWVJMFST WFSQMBBUTCBBSFOQFSTPPOMJKLSFHFMCBBS MBBHFOFSHJFWFSCSVJL

Meer info? www.lucom.nl

EnzyMax t#BDUFSJÑO t7JSVTTFO t4DIJNNFMT

MediaMax t'JKOTUPG5POFSTUPG t1PMMFO"MMFSHFOFO

Professionele luchtreiniging voor schone binnenlucht UBCBLTSPPLtUPOFSTUPGtGJKOTUPGtQPMMFOtBMMFSHFOFOtTDIJNNFMTtWJSVTTFOtCBDUFSJÑOtHFVSFOtHBTTFOtP[POtMBTFOTOJKEBNQ

( advertorial )

12


Geen astma, geen COPD, maar Pulmonale Hypertensie Geen lucht meer hebben voor een blokje om met de hond of om de trap op te lopen. Compleet buiten adem zijn of afgepeigerd zijn na het doen van de boodschappen. Deze klachten lijken op die van astma of COPD, maar het is pulmonale hypertensie (PH). Volgens schattingen zijn er in Nederland 2.000 tot 3.000 patiënten met een vorm van deze ziekte.

P

H is verhoogde bloeddruk in de longslagaders die het bloed van het hart naar de longen vervoeren. Deze abnormale hoge druk komt door geleidelijk toenemende veranderingen in de kleine bloedvaten in de longen. Dit resulteert in een verminderde doorgankelijkheid van het vaatbed en daarmee een verhoogde weerstand voor het bloed dat door de longen

moet worden gepompt. Deze verhoogde weerstand of tegendruk belast het hart dat nu harder dan normaal moet werken om voldoende bloed door de longen te pompen. Die extra inspanning heeft tot gevolg dat het hart vergroot en op de duur minder flexibel wordt. Uiteindelijk kan het hart de gevraagde inspanning niet meer opbrengen. Men noemt dit ook wel ‘rechter hartfalen’.

De eerste symptomen van PH kunnen zijn: • kortademigheid of ademnood • chronische vermoeidheid • duizeligheid, vooral bij inspanning (traplopen) of opstaan • (bijna) flauwvallen • gezwollen enkels en benen • pijn op de borst, vooral bij lichamelijke inspanning

Dit zijn symptomen die ook bij andere ziektebeelden en aandoeningen voorkomen en niet direct alarmerend hoeven te zijn. Toch is het belangrijk bij dergelijke klachten de huisarts te bezoeken en een diagnose te laten stellen. Als ook voor de huisarts niet duidelijk is waar deze symptomen door worden veroorzaakt, is het verstandig om doorverwezen te worden naar een specialist. PH kent meerdere oorzaken en komt vaker voor bij mensen met een bindweefselziekte, een aangeboren hartafwijking (soms ook bij patiënten met het syndroom van Down) of na een acute longembolie. Voor deze mensen is het belangrijk extra alert te zijn en bij onverklaarde kortademigheid of onbegrepen vermoeidheid de huisarts of specialist te raadplegen. PH is een ernstige ziekte met symptomen die het dagelijks functioneren heftig kunnen belemmeren. De ziekte

is ongeneeslijk en de klachten worden geleidelijk erger. Mede daarom is het belangrijk de tijd tussen de eerste klachten en de diagnose van de specialist zo kort mogelijk te houden om zo de kans op behoud van kwaliteit van leven te vergroten. Hoewel er voor PH geen medicijnen bestaan om de ziekte te genezen, is er wel een aantal behandelmogelijkheden die de klachten verminderen en die de vooruitzichten verbeteren. De behandeling van PH bestaat uit: algemene maatregelen, behandeling van symptomen, en specifieke behandeling met gerichte geneesmiddelen.

Voor meer informatie over pulmonale hypertensie kunt u contact opnemen met de patiëntenvereniging: Stichting PHA Nederland (www.pha-nl.com)

DEFINITIEF STOPPEN MET ROKEN Laat Prostop uw rookverslaving weglaseren!

Zelfs de verstokte roker kan na één behandeling van het roken af zijn! Door te stoppen met roken via de Prostop-methode wordt de moeilijke en zware weg van ontwenning een heel stuk lichter. Wereldwijd is er veel aandacht voor het roken. Vooral in Nederland is het roken op dit moment een heet hangijzer, door het rookverbod dat vanaf 1 juli in de horeca geldt. Toch hoeft stoppen met roken niet zo’n probleem te vormen. In de afgelopen 11 jaar ondervonden ruimschoots 80.000 rokers dat definitief stoppen mogelijk is, wanneer er gebruik wordt gemaakt van de unieke Prostop laser methode. Roken is weliswaar een serieuze verslaving, maar door de behandeling met laser worden de ontwenningsverschijnselen zo sterk gereduceerd, dat zelfs de verstokte roker, veilig en pijnloos kan stoppen. Prostop maakt het stoppen met roken feitelijk eenvoudiger, waardoor het slagingspercentage met sprongen omhoog schiet. De

Prostop methode boekt zelfs een “wereld resultaat” volgens klinisch psycholoog Dr. R. Breteler van de Nijmeegse Radboud Universiteit, die de resultaten ruim een jaar onderzocht. Wanneer de roker met een gezonde dosis motivatie de stap zet om een definitieve stopdatum te plannen, dan is een eenmalige behandeling van 50 minuten voldoende om voorgoed te stoppen. Vanuit de maatschappij is er tegenwoordig veel ondersteuning. In uw omgeving zijn mensen steeds sterker bereid om de ex-roker te motiveren. Ook de meeste zorgverzekeraars dragen graag een steentje bij aan een gezondere maatschappij. Aangezien de lasermethode van Prostop erkend wordt, is het bij een aanvullende verzekering

vaak mogelijk om een aanzienlijk deel van de behandelkosten terug te krijgen, zonder dat dit van het eigen risico af gaat. Een behandeling kost €165,00 inclusief de mogelijkheid tot een gratis garantie behandeling binnen 6 maanden. Prostop heeft 29 praktijken in heel Nederland. Meer informatie over de behandelingen vind u op de website: www.prostop.nl of via telefoon nummer 0900 - 77 67 867 (5CPM)

BEL: 0900 - 77 67lokaal 867, OF SURF NAAR WWW.PROSTOP.NL tarief

Pulmonale Hypertensie: Een zeer ernstige ziekte. Lees ‘Leven met Pulmonale Hypertensie’. Uitgebreide informatie, praktische tips en persoonlijke ervaringen. Stichting PHA Nederland www.pha-nl.nl

13


De feiten over astma

Astma is een niet te genezen chronische ontsteking van de luchtwegen. Astma openbaart zich meestal al op jonge leeftijd, maar ook oudere mensen kunnen astma krijgen.

V

eel mensen met astma zijn allergisch. Bij allergie en astma speelt erfelijkheid een belangrijke rol. Het gaat daarbij vermoedelijk om een combinatie van erfelijke factoren. Mensen met astma kunnen op de momenten dat ze er last van hebben

moeilijk ademhalen. Ze worden kortademig, ademen piepend of ze moeten veel hoesten. Dat komt door het geprikkeld raken van hun luchtwegen. Die prikkel kan veroorzaakt worden door allerlei stoffen zoals allergenen (uitwerpselen van de huisstofmijt, ha-

ren van huisdieren, pollen). Astma kan ook veroorzaakt worden door een extra sterke reactie op bepaalde luchtjes (tabaksrook, parfum, barbecue) of door het weer (mist, sterke temperatuurwisselingen, koude lucht). Prikkels waar ieder mens mee te maken krijgt, maar die bij een astmapatiënt tot een astma aanval kunnen leiden.

Bij allergie en astma speelt erfelijkheid eenbelangrijke rol Verschil Astma geeft niet altijd hetzelfde ziektebeeld. De benauwdheid en andere klachten zijn soms heviger dan anders, het zijn aanvallen in periodes. Meestal hebben mensen met astma tijdens korte of langere periodes geen of weinig klachten. Het verschilt zelfs per persoon hoe en wanneer iemand reageert op een bepaalde prikkel: de ene dag wordt iemand sneller benauwd dan de andere dag en ook per seizoen verschil-

len de klachten vaak. Toch blijven de luchtwegen dan ook iets ontstoken. Daarom is astma chronisch.

dat lukt natuurlijk niet als de astmaklacht veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld mist of pollen.

Inspanningsastma Mensen met astma kunnen ook benauwd raken door of na lichamelijke inspanning, zeker als ze de inspanning niet rustig opvoeren. Dit heet ‘inspanningsastma’. Er zijn goede resultaten behaald bij een groep kinderen met inspanningsastma die na een rustige warming-up geen klachten kregen tijdens de inspanning. Verder kunnen stress en heftige emoties het lichaam ook op zo’n manier prikkelen dat iemand met astma er benauwd van wordt. Een luchtweginfectie bij verkoudheid of griep kan de astma ook tijdelijk verergeren.

Bijna alle mensen met astma gebruiken medicatie. Luchtwegverwijders helpen bij kortademigheid. Deze middelen maken de luchtwegen wijder doordat ze de spiertjes er omheen laten ontspannen. Daardoor krijgt de patiënt meer lucht. Luchtwegverwijders bestrijden de benauwdheid tijdelijk, ze doen niets aan de ontsteking in de luchtwegen. Als er vaker benauwdheidsklachten zijn, dan gebruikt een patiënt meestal dagelijks ontstekingsremmers die ontstekingen bestrijden en beschermen tegen prikkels.

Behandeling De behandeling van astma hangt natuurlijk van de aanvallen af, hoe vaak deze voorkomen en hoe ernstig ze zijn. Het allerbelangrijkste is om de prikkels die een aanval veroorzaken, uit te bannen. Dat kan in de meeste gevallen wel als het om een allergeen gaat zoals de haren van een huisdier, maar

De allernieuwste ontstekingsremmers werken alleen daar waar ze nodig zijn: in de longen. Medicijn dat in de mond terechtkomt, gaat niet in werking. Deze nieuwe generatie medicatie kent geen of nauwelijks bijwerkingen. Hoewel astma ongeneeslijk is, zijn er toch veel mensen die na enige tijd klachtenvrij door het leven kunnen. Dat kan komen door het absoluut vermijden van de prikkels en/of de juiste medicatie.

(Bij)werking van medicijnen bij astma en/of COPD patiënten Bij astma en COPD (bronchitis en/of longemfyseem) worden veelal medicijnen gegeven, die via inhalatoren ingenomen moeten worden. Grofweg zijn er twee verschillende soorten inhalatie-medicijnen: ten eerste de luchtwegverwijders en ten tweede de luchtwegbeschermers.

L

uchtwegverwijders zijn er in vele verschillende soorten. Hun werking berust onder andere op het verslappen van de spiertjes, die zich rond de luchtwegen bevinden. Luchtwegverwijders dienen met name om vrijer te kunnen ademen. Sommige van deze medicijnen moeten dagelijks, op vaste tijdstippen genomen worden, andere kunnen zonodig gebruikt worden bij klachten. Bij deze medicijnen kunnen soms o.a. hartkloppingen optreden en trillen van handen en vingers. Daarom is het belangrijk om altijd de voorgeschreven hoeveelheid te gebruiken. Inhalatiecorticosteroïden behoren tot de luchtwegbeschermers (“ontstekingsremmers”). Deze zijn in Nederland nu zo’n 25 jaar op de markt. Inmiddels gebruiken in Nederland honderdduizenden mensen inhalatiecorticosteroïden. Deze medicijnen beschermen de slijmvliezen die in de luchtwegen zitten en hebben als doel klachten als aanvallen van piepen met benauwdheid en periodes van verslechtering te reduceren. Soms kunnen er bijwerkingen optreden zoals het gemakkelijk ontstaan van

blauwe plekken, een dunner wordende huid, heesheidsklachten en problemen met het gebit. Het zijn meestal geen ernstige bijwerkingen, maar vaak blijkt dat veel patiënten toch de neiging hebben om vroegtijdig te stoppen met hun medicatie als ze deze bijwerkingen ervaren. In een onderzoek met 400 patiënten is gekeken hoeveel mensen last heb-

ben van deze bijwerkingen. Door middel van een vragenlijst (ICQ: Inhaled Corticosteroid Questionnaire) moesten patiënten zelf aangeven of zij bijwerkingen ervaren van hun inhalatiecorticosteroïden (ontstekingsremmers). Uit dit onderzoek bleek dat bijna de helft van de patiënten matig tot veel last hiervan had.

Bij het bezoek aan een arts is het belangrijk dat de patiënt de bijwerkingen ook meldt. Dit is noodzakelijk omdat artsen zelf niet altijd gericht hier naar vragen. Veel artsen hebben de indruk dat het aantal bijwerkingen door inhalatiecorticosteroïden meevalt, maar dit wordt dus door het ICQ-onderzoek tegengesproken. Wanneer patiënten zelf bijwerkingen aan de arts melden kan in

overleg met de arts bekeken worden of de dosering of de manier van inhaleren aangepast moet worden of dat men een ander inhalatiecorticosteroïd kan gaan gebruiken dat minder bijwerkingen geeft. Zo is er recent een effectief inhalatiecorticosteroïd beschikbaar gekomen, waarbij men bij de ontwikkeling met name gestreefd heeft om te komen tot een vermindering van het aantal bijwerkingen. Dit middel hoeft bovendien slechts eenmaal daags geïnhaleerd te worden. De longartsen en huisartsen zijn geïnformeerd over deze nieuwe ontwikkeling en op dit moment is dit nieuwe medicijn zelfs het meest voorgeschreven inhalatiecorticosteroïd door longartsen in Nederland. Wanneer u als patiënt wilt weten of u last hebt van bijwerkingen en u dit wilt bespreken met uw arts, dan kunt u op de website “www.overastmagesproken. nl” de ICQ- vragenlijst invullen en een samenvatting van uw score printen. Wanneer u bijwerkingen van deze medicijnen ervaart is het dus niet verstandig deze te stoppen, maar beter is het met uw arts te overleggen welke oplossingen er mogelijk zijn.

15


Ingezonden Mededeling

Weg met schadelijke stoffen Alle natuurlijke en kunstmatige stoffen die allergische reacties kunnen veroorzaken, noemen we allergenen. Bekende allergenen zijn schimmels en pollen, (de uitwerpselen van de) huisstofmijt en haren van huisdieren.

Professionele luchtreiniging voor schone binnenlucht De manier waarop wij werken, leren en recreëren is beter bij schone binnenlucht. Professionele luchtreiniging van Lucom wordt daartoe veelzijdig toegepast. De lucht is binnen vuiler dan buiten. We raken ons daarvan steeds meer bewust en dus raakt een gezond binnenklimaat in trek. Zo halen de horeca en het onderwijs dagelijks de krantenkoppen. En de problematiek rondom de balansventilatie in de wijk Vathorst maakt het belang van een goed binnenmilieu heel concreet.

A

llergenen kunnen allergische reacties veroorzaken of versterken, denk daarbij aan astma of hooikoorts. Naast allergenen zijn er in de lucht binnenshuis vaak nog andere stoffen aanwezig die een negatief effect hebben op de gezondheid. Tabaksrook, koolmonoxide en formaldehyde komen in veel woningen voor. In een vochtige woonomgeving gedijen schimmels en de huisstofmijt uitstekend. Mensen in een vochtige woning lopen dan ook meer kans op een luchtwegaandoening. Soms heeft vocht in huis een bouwkundige oorzaak, maar veel vaker wordt de woning te weinig gelucht waardoor er te veel vocht binnen blijft hangen.

Ieder gebouw wordt belaagd met vervuilers die effect hebben op ons dagelijkse welzijn en onze gezondheid op lange termijn. Te veel stof, micro organismen, gassen en nare geuren hebben een negatief effect op de mens. Economisch gaat het ten koste van onze productiviteit. Organisaties hebben daarom veel behoefte aan oplossingen. Professionele luchtreiniging (air cleaning) voorziet daarin.

Warm en vochtig Zestig tot negentig procent van de mensen met astma is overgevoelig voor de allergenen in de uitwerpselen van de huisstofmijt. Het is dan ook belangrijk er voor te zorgen dat er zo min mogelijk huisstofmijten in huis voorkomen. Huisstofmijten houden van warmte en vocht. Ze komen veelvuldig voor in stoffen bekleding als vloerbedekking, gordijnen, stoffen meubelen en matrassen. Het aantal huisstofmijten in huis vermindert snel als u kiest voor harde vloeren en meubels zonder stoffen bekleding. Daarnaast is het zaak er voor te zorgen dat de woning droger wordt. Goed ventileren, koken met de deksels op de pannen en geen natte was binnen drogen scheelt al veel. Huisstofmijt gaat dood als u beddengoed wast op zestig graden. Goed stofzuigen zorgt voor een vermindering van de rondzwevende uitwerpselen van dit kleine beestje.

Huisstofmijt gaat dood als u beddengoed op zestig graden wast Apparaten Klimaatbeheersing in huis is inmiddels wel bekend, het is een verzamelnaam voor alle technische installaties die van invloed zijn op de verbetering van het binnenklimaat. Daar valt schone lucht binnenshuis ook onder. De airconditioning is bijna niet meer weg te denken. Er bestaan echter tegenwoordig tal van aanvullende apparaten om de lucht in huis droger of juist vochtiger te maken en/of te zuiveren. De ideale luchtvochtigheid ligt

tussen de 45 en 55 procent. Dit is te meten met een hygrometer. Is de luchtvochtigheid hoger, dan neemt de kans op schimmelvorming toe. Ventileren is heel belangrijk. U hoeft niet de hele dag de ramen open te zetten, maar het continu openhouden van ventilatieroosters in ramen, wordt aangeraden. Helpt dat niet afdoende om het vocht in huis te verminderen, dan is mogelijk een luchtontvochtiger de oplossing. Een dergelijk apparaat vermindert de luchtvochtigheid in huis waardoor de lucht droger wordt. De apparaten bestaan in allerlei maten en uitvoeringen, geschikt voor elke ruimte in huis. Ook luchtreinigers bestaan er in allerlei maten en uitvoeringen. Veel luchtreinigers werken tegenwoordig via het ionisatieprincipe. De lucht in de vrije natuur zit vol negatieve ionen. In huis

is dat door alle schadelijke stoffen waarmee we omringd zijn vele malen lager. Een dergelijke luchtreiniger geeft negatieve ionen af die de vervuiling aan zich binden, zwaarder worden dan de lucht en dus neerslaan. Er bestaan luchtreinigers met en zonder filters, groot en klein, fluisterzacht voor gebruik op de slaapkamer of wat groter voor woonkamers. Een andere gebruikte technologie in luchtreinigers is verhitting. Door de hoge temperatuur in een cel wordt de lucht gesteriliseerd. Luchtreinigers kunnen in combinatie met een airconditioning geleverd worden en zelfs geïntegreerd in complete klimaatbeheerssystemen. Dat is een compleet systeem dat alles tegelijk regelt: verwarming, koeling, ontvochtigen of juist bevochtigen van de lucht en reinigen van de lucht.

Gezondheidsklachten op de werkplek?

Luchtreiniging kent specifieke voordelen. Dit zijn snelle installatie zonder kanaalwerk, lokaal inzetbaar tegen specifieke luchtvervuilers, verplaatsbaar en persoonlijke regelbaar, voordelig in aanschaf en laag energieverbruik. Lucom is marktleider en levert apparatuur in diverse volumes met modulaire filters. Meer informatie vindt u op www.lucom.nl

Brighten up your life

Slechte luchtkwaliteit op de werkplek heeft een negatieve invloed op uw gezondheid. BioLab onderzoekt, adviseert en biedt oplossingen voor het verkrijgen van een gezonder binnenklimaat. Voor meer informatie:

www.biolab.nl [email protected] 088 1900 900

BioLab research & solutions

®

Ventileren, lekker gezond en comfortabel Woningen worden steeds beter geïsoleerd. Op zich natuurlijk een goede ontwikkeling, zowel voor het milieu als voor uw portemonnee. Maar er is één groot nadeel: de luchtcirculatie in uw huis wordt steeds minder. In een luchtdichte woning kan geen verse lucht van buiten naar binnen. Andersom kan de lucht van binnen er niet uit. En dat is nou juist géén gezonde ontwikkeling.

Integendeel zelfs. Goede ventilatie is belangrijk voor een gezond binnenmilieu in gebouwen, zoals woningen, kantoren en scholen. Mensen brengen 70% van de tijd door tussen 4 muren. Elke dag, het hele jaar door. Thuis, op school, op het werk, bij het uitgaan en zelfs op vakantie. Terwijl een mens behoefte heeft aan frisse lucht, vrijheid, een lekker gezond leefklimaat.

J.E. StorkAir ontwikkelt en fabriceert diverse ventilatieoplossingen die bijdragen aan dit gezonde klimaat. Kijk op www.brightenupyourlife.nl en lees wat u kunt doen voor een gezond binnenmilieu.

www.jestorkair.nl

De mooiste reizen boek je bij Peter Langhout Reizen! naar Italië Italië

10 dagen Rome-Florence-Venetië o.b.v. halfpension v.a.

479

Excursies t#F[PFLBBO'MPSFODFPOEFS leiding van een deskundige gids t#F[PFLBBO0SWJFUP t#F[PFLBBO3PNFPOEFS leiding van een deskundige gids t#F[PFLBBO'JVHHJ5FSNF t#F[PFLBBO7FOFUJÑJODM boottocht

Bus Zon Top 5 1

10 dagen Lloret de Mar App.Eva**+ o.b.v. logies

149

v.a.

Eenvoudig, maar gezellig appartementencomplex met zwembad, dat bekend staat om de relaxte sfeer. Reiscode BEA4776

Diverse vertrekdata augustus t/m november

2

10 dagen Lloret de Mar App. Bolero Park o.b.v. logies.

159

v.a.

Een erg mooi en verzorgd appartementencomplex vlakbij het bruisende centrum van Lloret de Mar. Reiscode BEA3631

3

10 dagen Pula Hotel Horizont*** o.b.v. halfpension

v.a.

223

Een groot appartementencomplex op loopafstand van de zee met veel faciliteiten. Ideaal voor de hele familie. Reiscode: BEA6731

4 Italië staat bekend om zijn mooie landschappen en monumentale steden. We beginnen de reis in het mooie Toscane. U verblijft in Montecatini Terme, één van de bekendste kuuroorden van Italië. In Toscane maken we een excursie naar het prachtige Florence. Vervolgens brengen we een bezoek aan de wereldstad Rome met het prachtige Colosseum.

10 dagen Rimini Hotel Romina*** o.b.v. logies en ontbijt

v.a.

249

Dit gezellige familiehotel heeft een uitstekende ligging ten opzichte van het strand, de boulevard met vele winkels, restaurants en bars. Reiscode: BEA7080

Tenslotte gaan we naar NoordItalië, waar we in de schitterende omgeving van het Gardameer verblijven en een bezoek brengen aan gondelstad Venetië. Tijdens deze reis ziet u dus de mooiste landschappen én de drie bekendste steden in één keer, een geweldige ervaring! Reiscode: BE28180. Boek met deze code op peterlanghout.nl

5

10 dagen Malgrat de Mar Hotel Sorra d’Or Beach Club o.b.v. all-inclusive v.a.

339

Dit hotel behoort al jaren tot de tophotels in ons aanbod. Het ligt op 75 m van het strand. Reiscode BEA681

naar Duitsland

naar Duitsland

naar Frankrijk

Dresden

Movie Park Germany

Disneyland® Resort Paris

3 dagen Achat Hotel o.b.v. logies en ontbijt diverse vertrekdata

v.a.

69

2 dagen Courtyard Hotel Gelsenkirchen o.b.v. logies en ontbijt diverse vertrekdata

v.a.

99

3 dagen Hotel Mercure o.b.v. logies en ontbijt diverse vertrekdata

v.a.

©Disney

169

©Disney

Geniet deze zomer van een paar daagjes weg in de heerlijke stad Dresden. Een stad vol cultuur met prachtige gebouwen en kunstwerken. U vindt in het centrum voldoende mooie winkels, gezellige bars en restaurants. Reiscode: BE30348

Beleef een dagje film! Iedereen in Movie Park Germany zal roepen: “Hoera! Ik, in mijn eigen film! In het nieuwe Nickland kan de pret niet op voor grote en kleine gasten. Nickland heeft topattracties, die uniek zijn in Europa. Reiscode: BE29411

Ga met Peter Langhout Reizen 2 dagen naar Disneyland® Resort Paris en verblijf twee nachten in het Mercure Hotel, gelegen op ca. 30 minuten afstand van het resort. Inclusief 2 dagen entree tot beide parken. Reiscode: BE28128

naar Frankrijk

naar België

naar Frankrijk

Parijs

Antwerpen/Brussel

Disneyland® Resort Paris

3 dagen Hotel Mercure o.b.v. halfpension en incl. excursies diverse vertrekdata

v.a.

139

3 dagen Hotel Courtyard Brussel**** o.b.v. logies en ontbijt diverse vertrekdata

v.a.

139

3 dagen Hotel Vol de Nuit o.b.v. logies en ontbijt 24 december

©Disney

Tijdens deze volledig verzorgde reis naar de wereldstad Parijs biedt Peter Langhout Reizen u een uitgebreid excursieprogramma inclusief diners in het centrum van Parijs. Een reis, waarbij alles al voor u geregeld is! Reiscode: BE28197

Gezellig een weekendje genieten van de Belgische steden. Bezoek Antwerpen met de wereldhaven, de diamanthandel en de winkelboulevards. We verblijven in de hoofdstad Brussel met de grote markt en het mooie stadhuis. Reiscode: BE28195

v.a.

199

©Disney

Breng dit jaar de kerstdagen door in het magische Disneyland® Resort Paris! Kunt u zich de feestdagen nog mooier voorstellen? Op beide Kerstdagen heeft u entree tot de Disney parken en kunt u volop genieten. Reiscode: BE30077 TELEGR31

Meer weten? Onze reisinformatrices vertellen u graag meer (ook op zaterdag en zondag):

bel 0900-0991 Of surf naar

PLH_TG31_v2.indd 1

(€ 0,15 p.m.)

peterlanghout.nl en bespaar tot € 20,- reserveringskosten

De prijzen zijn per persoon. Prijzen zijn excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. Aan eventuele fouten en/of vergissingen kunnen geen rechten ontleend worden.

04-07-2008 10:14:18

longen & lucht Stoppen met roken: krijgt u voldoende hulp? Pagina 8 Longen en lucht: een haat-liefde verhouding Pagina 5

Recommend Documents