Randstad
Knooppunt Oss Roergebied
Vlaamse ruit
Logistieke kansen knooppunt Oss Buck Consultants International, 16 december 2009
Inhoudsopgave 1 Logistiek profiel Oss 2 Trends en ontwikkelingen 3 Ambitieprojecten 4 Discussie
Buck Consultants International, 2009
1
1 Logistiek profiel Oss A B C D E F
Ligging Logistieke concentratie Trimodale ontsluiting Bedrijventerrein en ruimte Logistieke clusters Aandachtspunten
Buck Consultants International, 2009
2
A Ligging Op regionale schaal
Ligging in driehoek Nijmegen-Den Bosch-Eindhoven
Omgeven door maakindustrie en agrifood Greenports
Mainport Rotterdam
Food Valley Shipping Valley
Logistiek
Leisure, Creatieve sector, Procesindustrie, Logistiek Maintenance, Maintenance, Bio-energie, Life Logistiek, Toerisme, Sciences Retail/ Leisure
Mainport Antwerpen
Medtech
Food, Machines en Systemen, Zorg & Farma, Logistiek, Toerisme en recreatie, Landbouw HTS, Automotive Mechatronica, Food & Nutrition, ICT, Industrial Design, Life Tech, Logistiek
Logistiek, automotive, procesindustrie Buck Consultants International, 2009
Logistiek, agri, maakindustrie
Chemie, pharma, medtech
Bron: Buck Consultants International 3
Regio in top 5 logistieke hotspots Top-10 ranglijst logistieke hot spots in Nederland
Criteria
Ruimte: huidige en toekomstige grootte bedrijventerreinen Werkgelegenheid: mate aanwezigheid logistieke werkgelegenheid Multimodaliteit: mate (inter-)nationale multimodale connectiviteit Goederenstromen: volume en samenstelling van goederenstromen Infrastructuur: aanwezige weginfrastructuur en congestie
Buck Consultants International, 2009
Bron: TNO 2009
4
Economische kenmerken regio
Werkgelegenheid 2007
% logistiek speerpuntsectoren
Bron: Vestigingenregister Noord-Brabant (I&O), bewerking ETIN Adviseurs
19,8 %
20%
10,6%
22,1%
22,1%
Economische groei Noordoost-Brabant
Regionaal economische groei en arbeidsproductiviteit structureel boven Nederlandse gemiddelde −
Automatisering als reactie op krappe arbeidsmarkt en kostenverlaging
Goede uitgangspositie voor industrie Bron: CBS, ING Economisch bureau
Buck Consultants International, 2009
5
Ligging op (inter)nationale schaal
Centraal gelegen tussen economische concentratie: Randstad, Vlaamse ruit en Roergebied Op de corridor tussen de mainports en het achterland
Randstad
Knooppunt Oss Roergebied
Vlaamse ruit
Bron: Buck Consultants International Buck Consultants International, 2009
6
Elzenburg / de Gee r
B Logistieke concentratie Oss
Containeroverslag binnenvaart en spoor
Bulkoverslag binnenvaart
Gerenommeerde logistieke dienstverleners Maakindustrie
MoLaDa
Werkgelegenheid: 42.000, 30% industrie Bedrijfsvestigingen: 4.800 Juiste arbeidersethos dankzij industriële en logistieke historie Buck Consultants International, 2009
Vorstengrafdonk
7
A50 as Circa 95.000 personen bij ruim 10.000 bedrijven, grotendeels in de sectoren industrie en handel & transport Link naar Eindhoven Brainport, Brabantstad, regio Arnhem-Nijmegen en Twente en internationale ontsluiting Goederenstromen ‘om de hoek’ in Veghel
Productie: Mars, Cehave, Campina, Vanderlande Logistieke dienstverleners: Kühne & Nagel, DHL, Inland Terminal Veghel Distributiecentra retail: Sligro, Jumbo
Bron: As-50 Buck Consultants International, 2009
8
C Trimodale ontsluiting Trimodaal ontsloten door ligging aan internationale vaarweg de Maas, spoorlijn Den Bosch-Nijmegen en doorgaande snelwegen A50/A59 Verbindingsweg N329 naar Overslag binnenvaart bedrijventerreinen wordt de komende jaren verdubbeld spoor
Buck Consultants International, 2009
9
Multimodale kenmerken Binnenvaart Zowel bulk als containers Capaciteit vaarwegaansluiting − −
Afhandelingscapaciteit: 0,5 miljoen ton bulk, 100.000 TEU Regelmatige containerlijndiensten op Rotterdam en Antwerpen Afhandeling van circa 2.500 schepen per jaar, trend naar schaalvergroting: met minder schepen meer lading Ontwikkeling overslag binnenvaart Oss 2.500.000
16.000 14.000
2.400.000 12.000 2.300.000
10.000 8.000
2.200.000
6.000 2.100.000 4.000 2.000
2.000.000 2004
2005
2006 Containers
Buck Consultants International, 2009
Aantal tonnen
Spoor Industriespoor op haventerrein direct vanaf stamspoor bereikbaar Sinds najaar 2009 overslag bulk per spoor
Aantal containers
Binnenvaart: 4-laagscontainerschepen (vaarklasse Vb) = 3.000 ton of 225 TEU Mogelijkheid voor afhandeling kustvaartschepen tot 1.500 ton laadvermogen
2007 Bulk
2008
Bron: gemeente Oss 10
D Bedrijventerreinen en ruimte Oss N329 is werkas waaraan 515 ha bedrijventerrein is gelegen, waarvan 30% industrie Circa 84 ha uitgeefbare grond Logistiek en
21 ha Elzenburg / de Geer 53 ha Vorstengrafdonk 9 ha MoLaDa
A50 as Op 1 januari 2007 197 ha uitgeefbaar, ruim meer dan de 149 ha die de gemeente Eindhoven beschikbaar heeft
Buck Consultants International, 2009
distributie
Industrie
Sectorsspecifieke logistiek
11
E Logistieke clusters Sterke verwevenheid van industrie, distributie en transport
Meer dan farma en food Ook geïntegreerde ketens; onderdeel van logistieke netwerken Logistiek en distributie
Verladers: productie, handel
Containers en general cargo
Bulk / chemie
Specialisatie food
Specialisatie farma Niche
Buck Consultants International, 2009
12
F Aandachtspunten Logistiek is een speerpunt voor Oss
Gezien omvang activiteiten Als voorwaarde voor behoud maakindustrie
Oss heeft sterk logistiek profiel: verladend vermogen, trimodale ontsluiting, ligging, gerenommeerde logistieke dienstverleners, ruimte Kortom, alle ingrediënten zijn aanwezig maar perceptie Oss blijft achter bij manifeste potenties
Bescheiden profilering: introvert, niet trots, weinig dynamiek Beperkt georganiseerd Niet zichtbaar als logistieke regio: bedrijventerreinen versnipperd, slechts deel direct aan A50
Buck Consultants International, 2009
13
Focus
Aantoonbaar maken dat je het beter, sneller en goedkoper kunt Werken vanuit de sterke clusters/sterke bedrijven Meer uitgaan van eigen kracht
Klant
Aantrekken bedrijven
Verlader
Demand Pull
Transport
Valorisatie
Logistiek
Onderscheidend vermogen
Infrastructuur
Opwaardering spoor
Locatie
Niet beïnvloedbaar
Bron: ITMMA, bewerkt door BCI 2009 Buck Consultants International, 2009
14
2 Trends en ontwikkelingen A Prognose goederenoverslag B Overige trends
Buck Consultants International, 2009
15
2 Trends en ontwikkelingen A Prognose goederenoverslag Totale overslag Nederlandse zeehavens volgens WLO scenario’s totaal
600
1200
500
1000
400
in mln ton
mln ton
1400
800 600
containers
300 200
400
100 200
0 0 2005
2020
Global Economy Transatlantic Market
2040
Strong Europe Regional Communities
2005
2020 Global Economy Transatlantic Market
2040 Strong Europe Regional Communities
Bron: WLO 2006
Volume goederenstromen blijft toenemen Totaal: aandeel weg en spoor nemen toe, aandeel binnenvaart en pijpleiding nemen af door de beperkte groei in bulk Containers: hoger aandeel spoor en binnenvaart Buck Consultants International, 2009
16
Prognose containeroverslag Rotterdam conform gematigd WLO scenario: 33 mln TEU in 2033 r ve
35
Feeder (zee-zee) 10
Totale overslag 33
ng igi
30
Shortsea 5
mln TEU
25
18 Binnen5,4 mln: vaart biva 5,4 2:spoor Spoor 2 10,6 Weg mln: 10,6 weg
Bron: Transumo A15
dr
d ou v e i
18
20 15
ve
e rv i
r vo
n igi ud
g
10 5
BinnenVaart 8,1
0 1982
Spoor 3,6
6,3
Weg A15 6,3
1,5
Autonoom Opgelegde 2033 modal split 2033 Tweede Maasvlakte: 20% spoor 45% binnenvaart
Weg A15 4,8
Weg A15 4,4
Aanvullende Maatregelen 2033
Ter vergelijk 2006
2007
2033
o.a. nachtdistributie, 3-4 TEU truck, uitwisseling lege containers
Weliswaar toenemend belang spoor en binnenvaart maar volume wegvervoerstromen blijft omvangrijk gezien enorme groei Buck Consultants International, 2009
17
Herkomst en bestemming containerwegvervoerstromen
Spreiding containerwegvervoerstromen vanaf de A15 in 2006 - in 1.000 TEU Noord A4 323
Intern Haven
A16
95
A27 38
A2
A50 19
380 A15 1.900 Maasvlakte N57 57
1.520
570
266
Regio 228
A29
A16
A27 38
A2 38
228
Duitsland A12 171 38
Zuid 475 Bron: Havenbedrijf Rotterdam, bewerkt door BCI
In regio Oss containerwegvervoer beperkt, intermodaal dominant Buck Consultants International, 2009
18
B Overige trends Verschuiving industriële en logistieke activiteiten naar het achterland
Meer ruimte, dichter bij afzetmarkt, goedkoper heldere positionering Oss
Hybride logistieke ketens
Geen generieke ‘one size fits all’ oplossingen maar specifieke logistieke inrichting Transportstromen steeds meer footloose door sterk wisselende ketenconfiguratie vraagt om sector- en keteninzicht
Duurzaamheid
Geringere milieu- en veiligheidsruimte vraagt om efficiëntere benutting infrastructuur en transportcapaciteit en intensiever ruimtegebruik
Modal shift in brede zin
Door congestie en duurzaamheideisen meer vraag naar intermodale alternatieven zorg voor adequate inrichting
Buck Consultants International, 2009
19
3 Ambitieprojecten A B C D
Kansen voor Oss Ambitieprojecten bedrijfsleven Ambitieprojecten gemeente Vervolg
Buck Consultants International, 2009
20
A Kansen voor Oss Huidige positionering Oss in breder logistiek perspectief plaatsen Nu ‘logistiek centrum voor Zuidoost Nederland’, waarom niet ook Extended gate: Oss als voorportaal van Rotterdam en Antwerpen bij douane- en logistieke afhandeling containers VAL center voor Noordwest Europese stromen − Sectorspecifieke benadering: welk DC type voor welk type producten − Food: reefer container logistiek, ‘slimme’ verpakkingen (vers)
Bron: Rodrigue en Notteboom
Buck Consultants International, 2009
21
Nu focus op food en farma maar denk ook aan assemblage intensieve activiteiten in andere sectoren Concentratie componenten (HP, Sony etc) in Tilburg na launching customer, niet door link met regio Clusteraanpak uitnutten in andere markten In verlengde van aanpak containerlogistiek: integrale supply chain solutions voor logistiek van niet-gecontaineriseerde stromen Logistieke opvang groei Den Bosch
Profilering als dienstenknooppunt in plaats van goederenknooppunt Gebrek aan ruimte, grond te duur
Door netwerkontwikkeling profiteren van groei containerstromen en containerisatie van bulkproducten
Contacten intensiveren met ketenpartijen waaronder de mainports
Buck Consultants International, 2009
22
Welke functie kan Oss vervullen voor welke type stromen?
Buck Consultants International, 2009
23
Intermodale overslag, VAL, distributie, productie?
Buck Consultants International, 2009
24
B Ambitieprojecten bedrijfsleven Goederenvervoermanagement
Reductie voertuigbewegingen, ritkilometers, uitstoot en logistieke kosten door bundeling stromen en samenwerking Modal shift van maritieme stromen naar binnenvaart en/of spoor Modal shift van continentale stromen naar binnenvaart en/of spoor Optimale keteninrichting op sector / case niveau via cost-quality aanpak
Collectieve diensten
Co-siting: gezamenlijk gebruik op bedrijventerreinniveau denk aan chauffeurs, trucks, ruimte, faciliteiten zoals mobiele weegbrug, kranen Personeelspool: uitwisselen (heftruck)chauffeurs en andere logistieke medewerkers Bewaakt parkeerterrein met services
Buck Consultants International, 2009
25
Aantrekken en ontwikkelen nieuwe markten
Verkenning innovaties en andere kansen food cluster − In samenwerking met cluster Extended gate concept Oss uitwerken en voorleggen aan rederijen Inventarisatie kansrijke nieuwe sectoren voor VAL activiteiten − assemblage-intensief − groeiende sector − logische keuze voor logistiek knooppunt Oss − mogelijkheden voor verankering Uitwerking business plan voor Logistieke sector service centra ‘PAX Castle Heerenveen: Center for Assembly, Storage, Testing and Logistics Europe for machinery’
Buck Consultants International, 2009
26
C Ambitieprojecten gemeente Externe profilering: promotie Oss als logistiek knooppunt
Logistiek bidbook: gezamenlijke propositie door clusterkaart en profiel logistieke community; wat kan Oss u bieden Benoem neutrale logistieke ambassadeur Oss die boven de partijen staat á la Peter van der Meij voor Veghel Organisatie congres food logistics Sterkere lobby en profilering naar stakeholders: provincie, rijk, gemeente Den Bosch, MCA, BOM Intensivering contacten havenbedrijven Rotterdam en Antwerpen en knooppunten Inrichting Logistiek huis: ontmoetingsplaats logistiek platform, link markt en kennisinstituten, doelgroepen interesseren voor logistieke carrière (masterclasses, business cases, kenniscafés), (h)erkenning publiek
Buck Consultants International, 2009
27
Randvoorwaardenscheppend
Revitalisering bedrijventerreinen / natte bedrijven aan water Verkenning verbeterde inrichting multimodaal spoor − Inrichting kruising hoofdspoor en N329: ongelijkvloerse kruising − Boog rechtstreeks naar Nijmegen bij aansluiting stamlijn op hoofdspoor = minder rangeren op station Oss − Opstelcapaciteit op bedrijventerrein Intensivering parkmanagement, security etc. Gerichter uitgifte bedrijventerreinen (logistieke focus, coördinatie omliggende gemeenten) Betere afstemming opleidingenaanbod op arbeidsvraag
Buck Consultants International, 2009
28
D Vervolg Prioritering en uitwerking van ambitieprojecten Projectfiches Omschrijving Doel Randvoorwaarden Werkwijze Kwartiermaker / trekker Betrokken partijen Rol gemeente Tijdsplanning Budget Relatie met andere initiatieven Buck Consultants International, 2009
bedrijfsleven
Logistiek platform Oss
As-50 / platform NO Brabant
gemeente
29
4 Discussie Logistiek profiel Oss Kansen Ambitieniveau logistiek knooppunt Oss Ambitieprojecten
Welke projectideeën? Wie is trekker? Via logistiek platform / As-50?
Buck Consultants International, 2009
30
Bijlage: benchmark logistieke hotspots Top-40 logistieke hot spots o.b.v. gewogen score op 10 criteria per COROP Regio
Buck Consultants International, 2009
31
Bijlage: achtergrond platform NO Brabant Er is in Noordoost-Brabant behoefte aan een platform voor de transport en logistieke sector die alle partijen (overheid, onderwijs en ondernemers) omvat. Ondernemers in Veghel en Uden hebben samen met het Fioretti college aldaar een eerste aanzet voor een dergelijk platform gemaakt. De 5-sterrenregio heeft een aanjaagsubsidie beschikbaar gesteld om dit initiatief verder uit te bouwen en door te laten groeien op de schaal van Noordoost-Brabant Lopend initiatief: De Stichting Transport! en logistiek Noordoost-Brabant gaat samen met ondernemers, overheden en onderwijsinstellingen in Noordoost-Brabant de inen doorstroom van personeel in de logistieke en transportsector bevorderen om daarmee voor nu en in de toekomst voldoende personeelsinstroom in deze sector te hebben en te houden. Daarnaast en vanzelfsprekend zullen ook innovaties binnen de sector en het innovatief vermogen van ondernemers bevorderd worden.
Bron: www.5-sterrenregio.nl Buck Consultants International, 2009
32