Loes Teunis 2501272 Take home tentamen BOER ZOEKT VROUW dr. M.M. Roepke
Centrale vertrekpunten vanuit de culturele studies. Er zijn verschillende manieren om onderzoek te doen naar cultuur. Sommige disciplines doen onderzoek naar cultuur, en doen dat vanuit hun eigen oogpunt. Culturele studies doet onderzoek naar cultuur op een andere, geheel eigen manier: cultuur is het “het exclusieve voorwerp van de onderzoek(ster)” (Baetens et al., p. 13). Hierdoor wordt cultuur als een opzichzelfstaand voorwerp bekeken, en niet als onderdeel van één specifiek vakgebied. Dit betekent dat de onderzoekers niet vanuit één studierichting naar cultuur (kunnen) kijken, maar een interdisciplinaire benadering hanteren om onderzoek te doen: “culturele studies is geen discipline die allerlei verbanden aangaat met andere disciplines, maar een benadering van cultuur die inzichten en methodes uit diverse bestaande benaderingen samen probeert te brengen” (Baetens et al., 2009, p.13) Voorbeelden van vakgebieden waaruit theorieën en opvattingen worden gebruikt zijn: “feminisme, marxisme, sociologie, psychologie, linguïstiek, verschillende filosofische tradities, postkoloniale kritiek, film- en mediastudies en literatuurwetenschap” (Baetens et al., 2009, p. 15). Deze opsomming laat zien hoe uitgebreid culturele studies eigenlijk is. Theorieën en opvatting uit deze studies worden gecombineerd en vervolgens toegepast op culturele objecten. Deze culturele objecten worden vormgegeven in casestudies. “Simpel gezegd zijn casestudies grondige analyses van soms heel diverse culturele objecten” (Baetens et al., 2009, p. 14) Dankzij casestudies wordt het de onderzoeker mogelijk gemaakt om “objecten op een kritische manier [te] bekijken en hun context [te] plaatsen” (Baetens et al., 2009, p. 14). Dat gebeurt met de hulp van verschillende theorieën en concepten, die niet alleen worden gebruikt om culturele verschijnselen te verklaren, maar ook om nieuwe theorieën en concepten te introduceren en verder uit te werken. Het beschrijven en verklaren van theorieën en concepten is niet alleen afhankelijk van de case waarin ze gebruikt worden, ook kan per onderzoeker en/of context verschillen welke betekenis er aan gegeven wordt. Wat culturele studies onderscheidt van andere studies naar cultuur is dat de maatschappelijke rol van de onderzoeker parten speelt. De sociale klasse waarin de onderzoeker opgegroeid is, de tijdsgeest, het land waarin hij leeft: dit zijn allemaal voorbeelden die aangeven dat de culturele en wetenschappelijke achtergrond van de onderzoeker invloed heeft op de manier waarop deze onderzoek doet. De grondlegger van de (Britse) culturele studies, Raymond Williams, heeft met zijn theorie over cultuur, cultuuronderzoek nieuw leven ingeblazen. “Cultuur is altijd meervoudig, in tijd zowel als in ruimte: verschillende groepen hebben verschillende visies op wat cultuur is” (Baetens et al., 2009, p.17). Het grootste verschil dat Williams teweeg heeft gebracht is de verschuiving van hoge cultuur naar een meer algemene cultuur. Hoge cultuur werd omschreven als: 'the best that has been thought and said' (Arnold 1994) en de algemene cultuur: 'a whole way of life' (Williams 1958). Er moest volgens Williams een nieuwe kijk op cultuur komen omdat “iedereen cultuur 'heeft' of aan cultuur 'doet'” (Baetens et al., 2009, p. 17). “Het Nederlandse 'culturele studies' wil recht doen aan […] interdisciplinaire praktijken én rekenschap blijven geven van de grote rol die Britse en Amerikaanse cultural studies spelen.” (Baetens et al., 2009, p. 10) Het is daarom ook van belang om aandacht te besteden aan de achtergrond van de Britse en Amerikaanse culturele studies. Culturele studies begon in Groot-Brittannië, waar het Centre for Contemporary Cultural Studies zich daar als eerste instituut mee bezig hield. Het bijzondere van culturele studies is dat de oprichters hiervan uit een niet academisch milieu kwamen. De Britse culturele studies legde daarom ook de nadruk van het onderzoeksprogramma meer op de sociale klasse als onderzoeksonderwerp. Culturele studies kwam in de Verenigde Staten veel later op dan in Groot-Brittannië. De
achtergrond in de VS is ook anders dan in Groot-Brittannië, waardoor de uitgangspunten in beide tradities verschillen. Wat de Verenigde Staten dreef was de 'angst' van het elitairisme, vandaar dat het onderwerp van cultuur in de VS toegespitst was op versplinterde identiteit. Culturele studies is, een halve eeuw na het begin, nog lang niet klaar met zichzelf ontplooien: “de discipline [zal] zich blijvend moeten bezinnen op wat het culturele is en welke plek dit culturele inneemt in een wereld die steeds globaler wordt en waar het economische op alle niveaus lijkt te domineren”. (Baetens et al., 2009, p. 29)
Motivatie casestudy De onderzoeksvraag bij deze casestudie is: op welke manier stelt BOER ZOEKT VROUW de Nationale Identiteit in Nederland aan de orde? BOER ZOEKT VROUW wordt dus object in het onderzoek naar cultuur. Er zijn verschillende redenen waarom dit programma geschikt is om te onderzoeken in het licht van culturele studies. Zoals gezien in de inleiding van deze case, is het bij culturele studies belangrijk om interdisciplinair onderzoek te kunnen doen, zodat maatschappelijke verbanden bloot kunnen worden gelegd en daarmee uitspraken te kunnen doen over de nationale identiteit. BOER ZOEKT VROUW geeft veel verschillende mogelijkheden tot het doen van onderzoek: deze case combineert queer studies, sociologie, filosofie. Met deze verschillende disciplines kan uitleg worden gegeven over de reactie van Nederland op 'vreemdelingen', onze ruimdenkendheid op het gebied van seksualiteit, de houding van Nederlanders ten opzichte van hun 'eigen' cultuur. BOER ZOEKT VROUW is geen Nederlands format, maar door de wijdverbreide populariteit bij het Nederlandse publiek is dit toch een interessant object voor culturele studies. Door dit te onderzoeken krijgen we inzicht in de heersende Nederlandse cultuur en hoe het programma vervolgens bijdraagt aan de constructie van de nationale cultuur binnen Nederland. Omdat BOER ZOEKT VROUW een vorm is van cultuur voor alle lagen van de bevolking is, is het programma zeer geschikt voor het onderzoek naar de houding van Nederlanders over hun cultuur, en daarmee ook de nationale identiteit. Wat overeenkomt met de kijk van de visie van Williams op cultuur: dat cultuur voor iedereen is. In deze casestudie wordt zowel onderzoek gedaan vanuit de achtergrond van de culturele studies van zowel Groot-Brittannië, als de Verenigde staten. Boeren worden beschouwd als een aparte sociale klasse, en er wordt gekeken of het Nederlanderschap ontleend kan worden aan het uitlichten van deze klasse. Ook wordt de versplinterde identiteit van Nederland door verschillende kernwoorden omschreven en wordt er gekeken naar de relatie tussen de Nederlandse cultuur en de Nederlandse identiteit. De verschillende begrippen die gebruikt worden in deze studie belichten allemaal een verschillende aspect van de Nederlandse cultuur. Het kan nodig zijn deze begrippen uit te leggen aan de hand van voorbeelden uit het programma zelf. De aflevering die gebruikt is in deze studie is aflevering 1 van seizoen 12. Deze aflevering is een introductie op wat er komen gaat. De boeren maken kennis met de Nederlandse bevolking en andersom.
Theorie Met behulp van een aantal kernwoorden, wordt BOER ZOEKT VROUW casestudie geanalyseerd. Alle woorden en hun definities zijn afkomstig uit Baetens et al. (2009). Nationale cultuur (P. 36 + 37) is de heersende cultuur binnen een natie. Binnen een natie hebben de inwoners een verbondenheid die voor een gevoel van saamhorigheid zorgt. Het concreet maken van de Nederlandse nationale cultuur heeft als doel “het delen van kennis over het eigen verleden, het vergroten van de identiteit en de binding met Nederland” (Baetens et al., 2009, p. 36). De Nederlandse cultuur die Nederlanders met elkaar bindt is tegenwoordig ondergesneeuwd onder de globalisering die het hedendaagse leven zo kenmerkt. Een citaat uit het boek Baetens et al (2009) over cultuur en globalisatie: Het kan […] gezien worden als een optelsom van de levenswijzen die door een groep mensen is ontwikkeld en die van generatie op generatie worden doorgegeven. In deze tijd van globalisering en toegenomen migratie ervaren we in ons dagelijks leven een verscheidenheid aan culturen en culturele uitdrukkingen. (Ons Woordenboek, 12) (p. 40) En als de nationale cultuur in Nederland minder goed zichtbaar is, zal het gevoel van saamhorigheid tussen Nederlanders ook verminderen. BOER ZOEKT VROUW zal er dus voor moeten zorgen om de nationale cultuur weer zichtbaar te maken, en daarmee de saamhorigheid van Nederland te vergroten, en andersom. Dat gebeurt op verschillende manier binnen het tv-programma. Als eerst wordt de kijker aangesproken met 'jij'. Dit zorgt voor ervoor dat de kijker zich betrokken voelt bij wat er gebeurt binnen het programma. Met citaten als: 'Na een lange, grijze winter staat de natuur in heel Nederland op uitbarsten, maar ook op het erf van onze tien, vrijgezelle boeren staan mooie dingen te gebeuren'. Als eerst wordt de natuur hier (impliciet) mooi genoemd, door de vergelijking te trekken tussen de natuur en de mooie dingen die op het erf staan te gebeuren. De mise-en-scène draagt hier ook aan bij: door de camera te laten bewegen van een grijzig, grauwe grond naar een bloeiend weiland (afbeelding 1), wordt hier een parallel getrokken met de tekst van de voice-over.
De Nederlandse natuur is niet grauw en grijs, maar mooi en is het waard om naar te kijken. (afbeelding 1: van grauw naar groen) Door het inzetten van taalkundige en stilistische middelen wordt de een poging gedaan om het gevoel van trots binnen het Nederlanderschap aan te spreken om zo de saamhorigheid te versterken en de nationale cultuur weer zichtbaar te maken.
En niet alleen laat BOER ZOEKT VROUW de nationale cultuur herleven, naast nationale cultuur, kan er ook onderzoek gedaan worden naar de populaire cultuur (p. 127). Populaire cultuur wordt ook wel cultuur van het volk genoemd. Hiermee verschilt populaire cultuur van de hoge cultuur: “Populaire cultuur is de negatieve spiegel die de hoge cultuur zich voorhoudt om zichzelf als 'beschaafd' naar voor te kunnen schuiven. Populaire en hoge cultuur hebben een soort wisselwerking op elkaar, zonder de één, bestaat de ander niet (of zou die ander minder zichtbaar zijn). Populaire cultuur is dus eigenlijk de algemene cultuur waar Williams (1958) het over had: iedereen 'heeft' het en iedereen 'doet' het. Populaire cultuur mag daarom niet ontbreken in het onderzoek naar een Nederlands televisieprogramma: Nederland maakt BOER ZOEKT VROUW en Nederland kijkt er naar. BOER ZOEKT VROUW is een voorbeeld van populaire cultuur. “Door een massamedium als televisie en een nieuw medium als internet is de volkscultuur uitgegroeid tot een volwaardige populaire cultuur.” ([Culturele dynamiek]. z.j., geraadpleegd op: http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOA_6J8FQ6) BOER ZOEKT VROUW is een populaire cultuur omdat het bereikbaar is voor alle lagen van de Nederlandse bevolking en met kijkcijfers van rond de 4 miljoen is het ook aannemelijk dat vele Nederlanders Nederland 1 weten te vinden op zondagavond. Populaire cultuur is dus een goede indicatie voor waar een volk als Nederland zich mee bezig houdt en zich voor interesseert. Door BOER ZOEKT VROUW als onderwerp van de casestudie te nemen, is het mogelijk “om de bredere vormen van cultuur en vooral de dragers ervan een plaats in de maatschappij te geven” (Baetens et al., 2009, p. 17). En zodra de indeling van de maatschappij duidelijk is geworden, kan ook gewerkt worden aan de constructie van de nationale identiteit. Een manier waarop de populaire cultuur weergegeven kan worden, is door middel van beelden. Dat is in Nederland steeds meer in opkomst, het is al zo ingeburgerd dat het zijn eigen naam heeft gekregen: beeldcultuur (p 118). Er heeft in Nederland een verschuiving plaats gevonden van tekstcultuur naar beeldcultuur. Tekstcultuur is verbonden met 'hoge' cultuur, terwijl beeldcultuur meer verbonden is met 'lage' cultuur. Het beeld heeft andere eigenschappen dan tekst, er zijn voor en nadelen aan het gebruik van het beeld verbonden. Een bekend Nederlands gezegde is: 'een beeld zegt meer dan duizend woorden'. De Nederlandse cultuur kenmerkt zich ook hierdoor. De televisie speelt een belangrijke rol in onze maatschappij. Een televisieprogramma als BOER ZOEKT VROUW maakt hier dankbaar gebruik van. Televisie is een combinatie van beeld en woord. Woorden en beelden kunnen opzichzelfstaand al een sterke indruk maken, maar gecombineerd kan de impact nog veel groter zijn, zoals ook gezien bij afbeelding 1. Een beeld kan bij ieder persoon een andere betekenis oproepen, maar door deze te sturen met woorden, proberen de programmamakers toch een gevoel van trots bij de Nederlanders op te roepen als het groene landschap in beeld komt. Hiermee proberen de programmamakers door beeld en woord te combineren, het gevoel van saamhorigheid binnen Nederland te versterken. Bij een beeld hoort ook 'het afgebeelde', in het geval van BOER ZOEKT VROUW ZIJN dat de boeren. Gaze (p. 59 + 60) is kort gezegd het besef dat een subject door heeft dat hij bekeken kan worden. Dit geldt ook voor de gefilmde boeren in het programma. Dit besef duidt een machtsrelatie aan tussen de televisiekijker en de boeren. De boeren zijn zich ervan bewust dat ze bekeken worden (zie ook normalisering en vervreemding) en daar passen zij zich op aan. Gaze werkt op twee verschillende punten, er is een een persoon die observeert en een persoon die geobserveerd wordt. De boeren laten de mensen toe in hun leven, zo kunnen de personen die observeren een beeld vormen van die personen zijn die Nederland draaiende houden. Ook dit kan invloed hebben op het (her)vormen van een nationale cultuur.
Gaze werkt niet alleen buiten het programma, ook binnen de serie is een vorm van gaze te vinden. Boeren zijn de mannelijke kijkers, die het recht hebben om vrouwen als object te beschouwen. De man kiest dus de vrouw uit, de vrouw in het programma heeft niet hetzelfde recht als de man. De boeren (mannen) zijn dus het subject binnen BOER ZOEKT VROUW, de kijker wordt geacht zich te identificeren met de boer als 'hoofdpersoon' zijnde. Het succes van het programma zou hiermee verklaard kunnen worden: door leden van een subcultuur neer te zetten als helden, wordt onbekend terrein aan de kijker laten zien. Onbekend terrein wekt interesse op bij de kijker, doordat consumenten een drang hebben naar het onbekende. Bepaalde vormen van gender (p. 74 + 75) kunnen ook gezien worden als onbekend terrein. Een man-vrouwrelatie is niet onbekend bij het Nederlandse publiek. Homoseksualiteit kan daarentegen wel gezien worden als iets relatief onbekends. Alleen al door de titel BOER ZOEKT VROUW wordt gender benadrukt in het programma. Een boer impliceert namelijk dat het subject van het programma een man is, omdat boer een mannelijke versie is, in tegenstelling tot boerin, wat de vrouwelijke versie is. Tijdens het kijken van het programma wordt duidelijk dat dit niet het geval is, er zijn zowel mannelijke boeren als vrouwelijke boeren op zoek naar een levenspartner. Het woord vrouw in de titel van het programma laat weinig aan de verbeelding over: de boer is op zoek naar een levenspartner van het vrouwelijke geslacht. Dit klopt niet met de inhoud van het programma. Er zijn twee uitzonderingen: een homoseksuele boer en een vrouwelijke boer zijn beiden op zoek naar een mannelijke metgezel. Deze twee voorbeelden stellen maatschappelijke machtsverhoudingen in Nederland aan de orde: de man wordt verheven boven de vrouw. Doordat boer als connotatie mannelijk heeft, wordt geïmpliceerd dat mannen en vrouwen niet gelijk zijn aan elkaar. Dit is nog niet een reden om de man boven de vrouw te stellen, dat kan wel duidelijk gemaakt worden door het begrip gaze hierbij te betrekken. De boer is in deze zin het subject, die op zoek is. Vrouw is in deze zin het lijdend voorwerp: degene die iets ondergaat. Een vrouw wordt in deze zin dus neergezet als een object, die gebonden is aan de wil van de man. Dat mannen en vrouwen tegenwoordig als object worden beschouwd, is een gevolg van onze spektakelmaatschappij (p. 92) Tegenwoordig is de consument steeds op zoek naar spektakel, vandaar dat sommige onderzoekers onze moderne maatschappij afspiegelen als spektakelmaatschappij. “De moderne consumptiemaatschappij [kan] het best gedefinieerd worden als een eindeloze woekering van het spektakel, waarin alles wat ooit direct beleefd werd, nog slechts bestaat als representatie”. (Baetens et al., 2009, p. 92) Dit heeft onder andere banden met de beeldcultuur waarover eerder gesproken werd: door de opkomst van beeldcultuur en daarmee de televisie werd de spektakelmaatschappij langzaam maar zeker aangewakkerd. De beelden zijn niet meer authentiek, maar worden gefilmd, bewerkt en gemonteerd waardoor ze en andere lading meekrijgen: framing. In plaats van de werkelijkheid, zien we een bewerkte weergave van de werkelijkheid. Dit is ook het geval bij BOER ZOEKT VROUW . Ooit waren boeren 'gewone' mensen die ons voorzagen van eten. Tegenwoordig is niks meer 'gewoon', ook boeren niet. Zij worden door de media geportretteerd waardoor zij een bezienswaardigheid worden. De verschillende media waar BOER ZOEKT VROUW gebruik van maakt, in het bijzonder social media, maakt dit mogelijk voor de consument. Binnen een spektakelmaatschappij kan alles verheven worden tot spektakel. Onze hunkering naar spektakel heeft als neveneffect dat de meest spectaculaire dingen normaal lijken. De dingen die vroeger als 'gewoon' werden beschouwd is de maatschappij uit het oog verloren, waardoor deze nu tot bijzonder kunnen worden verheven. Boeren in Nederland zijn daarom te beschouwen als een subcultuur (p. 44). Baetens et al. (2009)
legt subcultuur uit als “de cultuur van een bepaalde sociale groep, wiens normen, waarden en levensvormen verschillen van die van de overheersende meerderheid” (p. 44). In het programma is te zien dat het leven van boeren zwaar valt bij de vrouwen die uitgekozen worden. De vrouwen in het programma worden als het ware ondergedompeld in de subcultuur van het boerenleven. De vrouwen representeren de 'meerderheid' van de Nederlandse bevolking. Door hun gedrag en gedachtes te bestuderen kunnen ook conclusies worden getrokken over de gedachtes en gedrag van de Nederlandse bevolking. Door boeren als subcultuur te beschouwen geeft de Nederlandse bevolking een signaal af dat ze zich niet meer identificeren met de boerenbevolking, die eens zo belangrijk was voor Nederland. Nederlanders identificeren zich niet meer met boeren en daarom worden boeren als 'anders' gezien. Queer (p. 70) wordt in het boek omschreven als vreemd en afwijkend met als connotatie sekueel. Het gebruik van deze term is niet bedoeld om boeren als vreemde seksuele subjecten neer te zetten in dit verslag. Toch lijkt dit enigszins te gebeuren in het programma. Boeren worden neergezet als lichtelijk aseksuele subjecten. Als eerste gebeurt dit door boeren te portretteren als hulpeloze figuren die een moederfiguur als Yvon Jaspers nodig hebben om hun ware liefde te vinden. Ten tweede wordt je als toeschouwer meegenomen in het leven van de boer op de boerderij. Boeren worden in hun natuurlijke omgeving geïnterviewd, maar toch voelt het altijd onnatuurlijk aan wanneer een de van de boeren aan het woord is. Er vallen veel stiltes in gesprekken en de presentatrice legt de boeren vaak woorden in de mond. Een voorbeeld: Presentatrice: Vrolijke koeien in de wei.. Boer: ja (stilte) Presentatrice: dat moet voor een boer heel fijn zijn. Boer: ja, dat is zeker heel fijn. Persiflages in De Wereld Draait Door zetten de boeren ook neer als queer. Een citaat uit het programma De Wereld Draait Door, over wat er gebeurd is vorige uitzending: “er is geschoten, er is gedoken, er is aangeraakt zelfs!” (De Wereld Draait Door, 22/10/'12) Deze zin kan met de context waarin deze wordt geuit opgevat worden als een vorm van spot drijven. Het aanraken is belangrijk nieuws en moet onder de aandacht van de kijker worden gebracht. De hoofdgedachte bij vervreemding (p. 62) is dat de kapitalistische maatschappij 'dingen' creëert om zo onze consumptie te stimuleren en daarmee behoeftes opwekt die voorheen niet bestonden. Zoiets gebeurt ook met de boeren. De kapitalistische maatschappij is de gehele Nederlandse bevolking: niet alleen de kijker, maar producenten en programmamakers spelen hier ook een grote rol in. Om te kunnen voldoen aan onze behoefte aan entertainment wordt bij boeren de indruk gewekt dat het 'normaal' is om een relatie te hebben, of om een poging te doen tot het krijgen van een relatie. Er worden dus bepaalde behoeftes bij een boer opgewekt, of in ieder geval aangewakkerd. Door deze boeren te volgen worden onze behoefte voor entertainment even verzadigt, maar niet voor lang. Om steeds te kunnen blijven voldoen aan deze behoeftes en consumptie te blijven stimuleren, moet het format steeds nieuwe informatie aan de consument kunnen verschaffen. Dit gebeurt door het uitdiepen van de levens van de boeren. Voorbeelden van zulke informatie is op de site van BOER ZOEKT VROUW te vinden: 360 graden video's, hoe is het met en er is zelfs informatie te vinden over BOER ZOEKT VROUW baby's. Dit doet ook denken aan het panopticon-model van Foucault. Het hele boerenleven is zichtbaar voor de consument, wat als bijwerking disciplinering
heeft. Dit valt samen met het laatste begrip wat besproken zal worden: normalisering. Uit vervreemding volgt dus normalisering (p. 86). Het wordt voor consumenten dus mogelijk gemaakt alles te weten te komen over de boeren. De boeren zelf weten dit ook, hier richten ze hun leven dan ook op in. Het panopticon zorgt door zijn permanente blik voor een aanpassing in gedrag van de boeren. Hoe meer boeren er aan gewend raken dat ze bekeken worden, hoe 'normaler' hun gedrag. Dat zou ook een van de redenen kunnen zijn dat dit seizoen het saaiste seizoen tot nu toe wordt genoemd en de kijkcijfers niet meer zijn wat ze geweest zijn. De consumenten wil voornamelijk spanning en sensatie zien, maar de boeren zijn zo geconditioneerd door de camera, dat hun leven genormaliseerd is tot het niveau van de gemiddelde consument. De boeren passen hun cultuur dus aan, aan de Nederlandse bevolking. Hierdoor krijgt de Nederlandse cultuur een nieuwe invulling. Een nieuwe invulling die de programmamakers juist tegen willen gaan, dat proberen ze door middel van framing, zie ook spektakelmaatschappij.
Op welke manier stelt BOER ZOEKT VROUW de Nationale Identiteit in Nederland aan de orde? Zoals gelezen bij het begrip nationale cultuur verbindt de nationale cultuur binnen Nederland, Nederlanders met elkaar. Vanuit de nationale cultuur kan een gevoel van saamhorigheid bewerkstelligd worden, waardoor Nederlanders samen een Nationale Identiteit op kunnen bouwen. Hoe meer de Nederlandse cultuur naar voren komt, hoe duidelijker de identiteit wordt. BOER ZOEKT VROUW is binnen de Nederlandse cultuur een belangrijk begrip geworden, ten eerste omdat BOER ZOEKT VROUW één van de meest populaire tv-programma's is. Ten tweede omdat het een laagdrempelig programma is waar alle lagen van de bevolking naar kijken. Om deze redenen is BOER ZOEKT VROUW geschikt voor culturele studies om onderzoek naar te doen. BOER ZOEKT VROUW verbindt de Nederlandse bevolking met elkaar, het kijken ernaar zorgt voor gespreksstof tussen Nederlanders. Ook de makers van BOER ZOEKT VROUW proberen er zoveel mogelijk voor te zorgen dat hun programma op de agenda van Nederlanders blijft staan. Er wordt dankbaar gebruik gemaakt van verschillende media, die crossmediaal ingezet wordt. Voorbeelden hiervan zijn het forum op de BOER ZOEKT VROUW site, Facebook, de hashtag bzv op Twitter, etc. Samen zorgen zij ervoor dat BOER ZOEKT VROUW in de aandacht blijft staan van de consument. Deze vorm van crossmedia zorgt er ook voor dat de behoefte naar spektakel in onze spektakelmaatschappij steeds weer aangewakkerd wordt, beelden worden daarom steeds meer bewerkt en er is steeds meer sprake van framing van deze beelden. Door framing kan de Nederlandse cultuur weergegeven worden op verschillende manieren. In BOER ZOEKT VROUW wordt het weergegeven als iets om trots op te zijn, het gevoel van identiteit wordt dus positief versterkt. BOER ZOEKT VROUW zorgt er ook voor dat de Nederlandse identiteit weer terug gaat naar haar roots. Tegenwoordig zijn er veel maatschappelijke debatten over Europa, allochtonen in Nederland en andere onderwerpen die ervoor zorgen dat de nadruk steeds minder gelegd wordt op het Nederlander zijn, maar steeds meer op het belang van het internationale karakter van Nederland. Hierdoor kan het Nederlanderschap te ver naar de achtergrond worden geplaatst. Nederlanders zijn minder trots op Nederland en de nationale cultuur verbindt ons niet langer, omdat deze wordt overheerst door een andere, meer internationale cultuur. BOER ZOEKT VROUW richt de aandacht niet meer op het internationale karakter van Nederland, maar brengt het nationalisme terug naar Nederland (zoals te zien in afbeelding 2).
(afbeelding 2, nationalisme) Door boeren neer te zetten als een subcultuur wordt duidelijk dat Nederland zichzelf kwijt was geraakt in het proces van globalisering. Vroeger was de boerencultuur kenmerken voor Nederland, terwijl deze tegenwoordig niet meer herkend wordt door de meeste Nederlanders. Hoe
tegenstrijdig het ook klinkt: om Nederlanders zichzelf terug te laten vinden, moet eerst vervreemding worden opgewekt bij diegenen die de Nederlandse cultuur in stand hebben gehouden. Kort gezegd zijn Nederlanders door globalisering hun identiteit kwijt geraakt. Met behulp van een spektakelmaatschappij wordt getracht Nederlanders hun identiteit terug te laten vinden door eerst vervreemding te creëren en vervolgens door het proces van vervreemding normalisering tot stand te brengen, waardoor Nederlanders hun Nederlandse identiteit weer terug vinden. Ook zorgt BOER ZOEKT VROUW voor de opbouw van een nieuwe nationale cultuur. Vanuit deze hernieuwde nationale cultuur, kunnen Nederlanders hun besef opnieuw opbouwen van wat de Nationale Identiteit binnen Nederland eigenlijk inhoud.
Literatuur Baetens, J., De Bloois, J., Masschelein, A., & Verstraete, G. (2009). Culturele studies, theorie in de praktijk. Nijmegen: Vantilt. http://boerzoektvrouw.kro.nl/seizoenen/2012/afleveringen/13-05-2012/default.aspx 8/01/2013 http://zappen.blog.nl/columns/2012/11/05/kijkcijfers-gemeten-boer-zoekt-vrouw bezocht op 14/01/2013
