RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Noordzee Onderwijs Groep /loc. Maritieme Academie VMBOB VMBOGT VMBOK
Plaats BRIN nummer BRIN nummer BRIN nummer BRIN nummer Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling
: : : : : : : :
IJmuiden 01KL|C8 01KL|07|VMBOB 01KL|07|VMBOGT 01KL|07|VMBOK 283971 28 mei 2015 9 juli 2015
Pagina 2 van 18
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 28 mei 2015 een onderzoek uitgevoerd op het Maritiem College IJmuiden, afdelingen vmbo basisberoepsgerichte, vmbo kaderberoepsgerichte en vmbo gemengde leerweg, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van wet- en regelgeving. Het Maritiem College IJmuiden (MCIJ) is een school met 121 leerlingen, verdeeld over drie afdelingen. Het merendeel van de leerlingen volgt onderwijs op vmbo basis- of kaderniveau. De gemengde en theoretische leerweg betreft een kleine groep leeringen. Het MCIJ is een van de drie scholen in Nederland waar de leerlingen voorbereidend nautisch onderwijs kunnen volgen. Het schoolgebouw grenst aan het Technisch College Velsen, een school waarmee in toenemende mate samenwerking plaatsvindt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Op het Maritiem College IJmuiden, afdeling vmbo basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en gemengde leerweg, is in de afgelopen periode geen onderzoek uitgevoerd in het kader van risicogericht toezicht of themaonderzoek. De inspectie voert op deze afdelingen een zogenoemd vierjaarlijks bezoek uit. Toezichthistorie De school had de afgelopen jaren een basisarrangement. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Om het onderzoek goed te laten aansluiten bij de specifieke kenmerken van de school en de onderzochte afdeling hebben we het onderzoek aangevuld met indicatoren uit het zogenaamde aanvullende kader. Zo zijn indicatoren over het aanbod (3.4 en 3.5) en het schoolklimaat (5.5) toegevoegd. Deze indicatoren zijn toegevoegd omdat ze gezien de leerlingenpopulatie van extra belang zijn. Daarnaast is in overleg met de school ook indicator 5.3 toegevoegd omdat deze antwoord kan
Pagina 3 van 18
geven op de vraag of de school een veilige leeromgeving biedt. Deze vraag hebben wij samen met de school opgesteld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. - Onder de leerlingen is een digitale vragenlijst uitgezet waarin leerlingen bevraagd zijn naar hun oordeel over het schoolklimaat. - Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. - Wij hebben gesprekken gevoerd met de schoolleiding, leraren, zorgfunctionarissen, mentoren en leerlingen. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de schoolleiding en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven.
Pagina 4 van 18
2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor het Maritiem College IJmuiden, afdeling vmbo basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en theoretische leerweg is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdelingen het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten alsook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau zijn. Omdat een te groot aantal leerlingen aangeeft het schoolklimaat onvoldoende veilig te vinden, hebben wij met de school de afspraak gemaakt dat wij de ontwikkelingen in de school op dit aspect zullen volgen. Dit betekent dat we over een jaar terug zullen komen om de indicator 5.3 opnieuw te beoordelen. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld.
Pagina 5 van 18
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op het Maritiem College IJmuiden, afdeling vmbo basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en theoretische leerweg. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe.
3.1 Algemeen beeld Het Maritiem College IJmuiden (MCIJ) is een bijzondere school. Ten eerste omdat het een kleine school is van slechts 121 leerlingen. Ten tweede omdat de leerlingen bijna allemaal al bij aanvang bewust gekozen hebben voor een toekomst in de binnenvaart, kustvaart of zeevaart. Omdat er slechts drie van dit soort scholen voor voortgezet onderwijs in Nederland zijn, komen leerlingen van heinde en verre om onderwijs te volgen op het MCIJ. Om die reden verblijven zij door de week na schooltijd in een huisvesting, die direct naast de school gelegen is. Ook hierom is de school bijzonder. Alle leerlingen kennen elkaar en zij komen elkaar voortdurend tegen, ook buiten schooltijd. Op het moment van dit bezoek is er een groep leerlingen die zich, binnen deze setting, onvoldoende veilig voelt op school. Om het gevoel van veiligheid voor alle leerlingen te optimaliseren is de school bezig op korte termijn een integrale aanpak te realiseren waarbij de schoolleiding, het docententeam en de begeleiders van de huisvesting eenduidige regels hanteren en hiernaar handelen. De school realiseert, voor zover de leerlingenaantallen toelaten deze te meten, voldoende tot goede resultaten. De kwaliteit van het onderwijsproces en de ondersteuning en begeleiding zijn van voldoende niveau. Daarbij plaatsen wij wel enkele kanttekeningen: docenten kunnen leerlingen effectievere feedback geven en daarnaast een meer systematisch extra taalaanbod realiseren voor leerlingen met een taalachterstand. De schoolleiding gebruikt een kwaliteitszorgsysteem waarmee zij de kwaliteit van de opbrengsten en het onderwijsleerproces voldoende bewaakt. Gezien de recente veranderingen in de aansturing van de organisatorische en inhoudelijke processen is nog geen sprake van bestendige kwaliteit. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
Pagina 6 van 18
In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ‘ja’ of ‘nee’. 01KL|07|VMBOB - VMBOB De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1.1
De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1.2.1
De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-b.
1.3.1
De leerlingen van de opleiding vmbo-b behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.
1.4.1
Bij de opleiding vmbo-b zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
1
De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving 3.4
De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen.
3.5
De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen.
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 4.3
De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
2
3
4
5
• • • •
1
2
3
4
• •
1
2
3
4
•
Pagina 7 van 18
Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming
1
2
3
4
•
5.3
De school vormt een sociaal veilige gemeenschap.
5.5
De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling
•
1
2
3
7.1
De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
•
7.2
De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
•
7.3
De leerlingen zijn actief betrokken.
•
7.4
De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
4
•
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.)
1
2
3
9.1
De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
•
9.2
De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen.
•
9.3
De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden.
•
9.4
De school voert de ondersteuning planmatig uit.
•
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten
1
2
3
12.1
De school evalueert systematisch de opbrengsten.
•
12.2
De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
•
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces
1
2
3
13.1
De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
•
13.2
De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
•
13.3
De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
4
4
4
•
01KL|07|VMBOGT - VMBOGT De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1.1
De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
5
•
Pagina 8 van 18
De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden
1
2
3
4
5
1.2.3
De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt.
•
1.3.3
De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.
•
1.4.3
Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
•
De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving 3.4
De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen.
3.5
De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen.
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 4.3
1
2
5.3
De school vormt een sociaal veilige gemeenschap.
5.5
De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling
•
1
2
3
4
•
1
2
3
4
• •
1
2
3
7.1
De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
•
7.2
De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
•
7.3
De leerlingen zijn actief betrokken.
•
7.4
De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.)
4
•
De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming
3
4
•
1
2
3
9.1
De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
•
9.2
De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen.
•
4
Pagina 9 van 18
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.)
1
2
3
9.3
De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden.
•
9.4
De school voert de ondersteuning planmatig uit.
•
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten
1
2
3
12.1
De school evalueert systematisch de opbrengsten.
•
12.2
De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
•
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces
1
2
3
13.1
De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
•
13.2
De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
•
13.3
De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
4
4
4
•
01KL|07|VMBOK - VMBOK De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1.1
De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1.2.2
De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k.
1.3.2
De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.
1.4.2
Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
1
De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving 3.4
De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen.
3.5
De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen.
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 4.3
De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
2
3
4
5
• • • •
1
2
3
4
• •
1
2
3
4
•
Pagina 10 van 18
Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming 5.3
De school vormt een sociaal veilige gemeenschap.
5.5
De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur.
1
2
3
• •
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling
1
2
3
7.1
De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
•
7.2
De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
•
7.3
De leerlingen zijn actief betrokken.
•
7.4
De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
1
2
3
9.1
De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
•
9.2
De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen.
•
9.3
De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden.
•
9.4
De school voert de ondersteuning planmatig uit.
• 1
2
3
12.1
De school evalueert systematisch de opbrengsten.
•
12.2
De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
•
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces
1
2
3
13.1
De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
•
13.2
De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
•
13.3
De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
4
4
4
•
Nalevingsindicatoren 2013 N1
4
•
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.)
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten
4
ja nee
Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a).
•
Pagina 11 van 18
Nalevingsindicatoren 2013
ja nee
N2
Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO).
•
N4
Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31).
•
Pagina 12 van 18
3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijsleerpoces, ondersteuning en begeleiding, schoolklimaat en kwaliteitszorg. Opbrengsten De Opbrengstenkaart van het Maritiem College IJmuiden geeft aan dat de school voldoende opbrengsten realiseert. Niet over alle indicatoren die betrekking hebben op de resultaten kan de inspectie statistisch verantwoorde uitspraken doen vanwege te kleine leerlingenaantallen. Het volgende kan vastgesteld worden: Over twee jaar gemeten behalen de leerlingen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. Daarnaast behalen de leerlingen in de afdeling vmbo basisberoepsgerichte leerweg en kaderberoepsgerichte leerweg over drie jaar gemeten de examencijfers die mogen worden verwacht. Daarbij laat de kaderafdeling een stijgende trend zien en is het gemiddeld centraal examencijfer van de basisafdeling in 2015 plotseling gedaald van gemiddeld 7,5 naar gemiddeld 6,5. Het gemiddeld centraal examencijfer van de net gestarte gemengde leerweg is nog niet over drie jaar te meten. In 2014 hebben de leerlingen van de eerste lichting gemiddeld een 5,9 gehaald, hetgeen fors lager is dan het gemiddelde van de landelijke vergelijkingsgroep. Het gaat hierbij om 4 kandidaten. Zij presteerden onder de maat bij Duits, wiskunde en natuur-/scheikunde 1. De schoolleiding heeft een verbetertraject ingezet bij deze vakken. De verschillen tussen het gemiddelde schoolexamencijfer en het gemiddeld cijfer van het centraal schriftelijk eindexamen in de basis- en kaderafdeling zijn gering en daarmee is deze indicator voldoende. Onderwijsleerproces Wij beoordelen de aspecten van het onderwijsleerproces op het Maritiem College IJmuiden als voldoende. Daarbij zien wij wel, dat leraren nog te weinig op het leerprocesgerichte feedback aan leerlingen geven. Daarnaast ligt er - zoals hiervoor aangegeven - een aandachtspunt bij de waarborging van het onderwijsniveau in de gemengde leerweg. Bij het onderwijs op het MCIJ ligt de nadruk op de praktijkvakken (onder andere: binnenvaartkunde, metaaltechniek en de stages op de boot). Daarnaast
Pagina 13 van 18
hebben leerlingen in de onderbouw ongeveer 10 afdelingsuren (uren waarin de leerlingen zelfstandig werken aan portfolioopdrachten) en algemene vakken. De praktijkvakken hanteren een helder programma met een duidelijke opbouw waardoor de leerlingen weten wat er van hen wordt verwacht en waar ze naar toe werken. In de afdelingsuren werken leerlingen doelgericht aan opdrachten binnen de kaders van verschillende leer- en ontwikkellijnen. De keuze binnen deze opdrachten maken zij in overleg met de mentor en soms ook met de ouders tijdens het portfoliogesprek. De opdrachten zijn gerelateerd aan de kerndoelen van de onderbouw en de eindproducten vormen bewijzen die deel uitmaken van een portfolio. Ter afsluiting wordt per onderdeel tevens een kennistoets afgenomen. De leraren expliciteren niet alleen het doel van de les, zij leggen ook voldoende helder uit en zorgen er meestentijds voor dat leerlingen actief leren. Deze actieve houding van leerlingen hebben wij met name gezien in de afdelinglessen en de praktijkuren op het schip. Aan de ene kant komt deze voort uit de intrinsieke motivatie van leerlingen om een toekomst in de scheepsvaart te realiseren. Aan de andere kant stimuleren leraren een actieve leerhouding door leerlingen enige autonomie te geven bij het bepalen van de inhoud van hun leerprogramma. Wij constateren echter ook dat in de door ons bezochte lessen te weinig leerlingen individueel feedback kregen op hun leerproces. Te weinig ging de leraar in gesprek over de aanpak en de denkstappen in het uitvoeren van de opdracht. Leerlingen geven bovendien aan dat zij van de mentoren meer feedback nodig hebben op de portfolio opdrachten. De afdelingsuren zouden bij uitstek momenten kunnen zijn waarin docenten leerlingen feedback geven op vakgebied en gerelateerd aan de leer- en ontwikkellijnen. Wij hebben twijfel over het niveau van het onderwijs en de toetsen van de algemeen vormende vakken in de bovenbouw van de gemengde leerweg. In de door ons bezochte lessen zagen wij namelijk dat leraren hun instructie en feedback onvoldoende afstemden op de verschillende niveaus in de klas. Daarnaast konden leraren onvoldoende duidelijk maken op welke wijze zij in hun aanbod en toetsen onderscheid maakten tussen het niveau van de kaderberoepsgerichte en dat van de gemengde leerweg. Wij zien hierin een belangrijk aandachtspunt voor de school en een mogelijke oorzaak voor de tegenvallende resultaten van leerlingen in deze leerweg. Taal- en rekenaanbod
Pagina 14 van 18
De school heeft een rekenbeleid waarbij leerlingen niet alleen steunlessen krijgen, wanneer zij achterstanden laten zien maar structureel kunnen oefenen in aparte rekenuren. Daarbij worden de te behalen referentiekaders als doel gesteld. De leerlingen worden in hun ontwikkelingen gevolgd door middel van voortgangs- en adviestoetsen en een digitaal rekenprogramma. Op het gebied van taal verzorgt de school nog onvoldoende aanbod. Zij biedt leerlingen die bij de voortgangs- en adviestoetsen taalachterstanden vertonen wel steunlessen aan. De inspectie meent echter dat op de gehele breedte van het onderwijsproces meer taaltraining zou moeten worden geboden. Ondersteuning en begeleiding Het MCIJ bepaalt in voldoende mate welke ondersteuning en begeleiding leerlingen nodig hebben en voert deze ook planmatig uit. De school krijgt al in een vroeg stadium zicht op extra ondersteuningsbehoeften van leerlingen door de informatieoverdracht van basisscholen aan het einde van groep 8. Op grond hiervan bepaalt het zorgteam welke ondersteuning direct al ingezet kan worden. Op grond van extern genormeerde voortgangs- en adviestoetsen bepaalt de school of leerlingen in aanmerking komen voor steunles taal of rekenen of dat extra diagnostiserend onderzoek gewenst is. De mentoren hebben een cruciale rol in het proces van signaleren en bepalen van ondersteuningsbehoeftes. Zo stellen zij bijvoorbeeld voor al hun leerlingen een ontwikkel perspectief plan (OPP) op (de trajectbegeleider doet dit voor alle lwoo geïndiceerde leerlingen). Zij leggen daarnaast de leer- en ontwikkellijnen vast en volgen de leerlingen hierin. Zij dragen er zorg voor dat leraren de OPP´s uitvoeren. Om hun taak goed te kunnen uitvoeren worden mentoren ondersteund en waar nodig gecoacht door de trajectbegeleider, de schoolmaatschappelijk werker en de zorgcoördinator. Zij hebben allen een mentortraining gevolgd en doen aan collegiale consultatie. Mentoren worden van de benodigde informatie voorzien in de periodieke leerlingbesprekingen en het dagelijkse ochtendoverleg. Ook hebben zij overleg over hun leerlingen met de ´bootslieden', de begeleiders van de huisvesting. In samenspraak met de leerjaarcoördinatoren bepalen mentoren vervolgens welke extra ondersteuning nodig is. Extra cognitieve ondersteuning biedt de school in de vorm van bijlessen, extra instructie door vakdocenten, hulp bij studievaardigheden, steunlessen taal en rekenen. Extra sociaal/emotionele ondersteuning biedt de school bijvoorbeeld in assertiviteits- en sova-training. Leerlingen krijgen waar nodig begeleiding van de schoolmaatschappelijk werker en de trajectbegeleider.
Pagina 15 van 18
Schoolklimaat Wij beoordelen de sociale veiligheid op het MCIJ als onvoldoende. Dit heeft drie oorzaken. Ten eerste blijkt uit de onder leerlingen afgenomen vragenlijst sociale kwaliteit dat een te groot aantal leerlingen zich op school niet veilig voelt. Teveel leerlingen geven bijvoorbeeld aan dat zij gepest worden, verbaal of fysiek lastig gevallen worden of bang zijn voor andere leerlingen. Tegelijkertijd geven teveel bevraagde leerlingen aan dat de school geen adequaat beleid voert ten aanzien van pesten en schoolregels. Ten tweede bevestigde een groep jongere leerlingen tijdens de onderzoeksdag dat zij te vaak door oudere leerlingen verbaal en fysiek worden lastig gevallen. Ten derde constateerden wij tijdens de onderzoeksdag dat groepjes leerlingen zich aan de schoolregels onttrokken. Hierbij werd door de school niet voldoende adequaat opgetreden. Een aantal docenten gaf aan zich handelingsverlegen te voelen bij het aanspreken van deze groepen leerlingen. Hoewel de schoolleiding zich bewust is van bovenstaande en zij voldoende urgentiebesef toont, is zij er met haar huidige aanpak nog niet in geslaagd het tij te keren. Dit heeft deels te maken met het feit dat de school zich nog in de fase van beeldvorming en planvorming bevindt (een actueel veiligheidsplan ligt in conceptvorm klaar en het antipestbeleid moet nog schoolbreed worden uitgerold). Het huidige pakket aan maatregelen (bijvoorbeeld een cursus ´meidenvenijn´voor meisjes en een training mediation voor alle eerste klassers) heeft ook nog onvoldoende resultaat opgeleverd, omdat de verschillende onderdelen nog onvoldoende op elkaar afgestemd zijn en weinig samenhang vertonen. Wij raden de school aan een meer planmatige, integrale aanpak te realiseren, waarbij niet alleen duidelijk is welke schoolregels er gelden en welk gedrag daarbij hoort, maar waarbij alle personeelsleden deze aanpak ook uitdragen en naleven. Daarbij zou de school haar handelswijze meer kunnen afstemmen met de begeleiding van de huisvesting. De school zou de gewenste beroepshouding, die leerlingen vaak heel goed realiseren op de schepen, als basis kunnen nemen. Kwaliteitszorg Wij beoordelen de kwaliteitszorg van het Maritiem College IJmuiden als voldoende. Daarbij zien we dat de kwaliteit van het onderwijs nog in
Pagina 16 van 18
onvoldoende mate is geborgd als gevolg van een aantal veranderingen in de aansturing van de school. De school evalueert voldoende systematisch de opbrengsten en haar onderwijsleerproces. Dit doet zij door middel van jaarlijkse analyses van schoolexamens, van examens en van de gemiddelde PTA scores aan het einde van klas 3. Daarnaast bezoekt de schoolleiding periodiek lessen in het kader van de gesprekscyclus. De schoolleiding neemt regelmatig tevredenheidsenquêtes af onder leerlingen en ouders. Ook stimuleert zij leraren om bij elkaar in de les te kijken en elkaar hierop feedback te geven. Voor iedere leraar vullen leerlingen periodiek enquêtes in waarin zij diens functioneren beoordelen. De school werkt voldoende doelgericht aan het verbeteren van de resultaten en het onderwijsleerproces. Dit gebeurt met name op leraarsniveau. De resultaatanalyses, lesobservaties en de uitslagen van de leerlingenenquête vormen de basis voor functionerings- en beoordelingsgesprekken. Hierin maken de schoolleiding en de betreffende leraar afspraken en formuleren zij eventuele verbetermaatregelen ten aanzien van resultaten of het didactisch handelen. De resultaatanalyses en lesbezoeken hebben er op schoolniveau toe geleid dat de focus voor de komende tijd ten eerste ligt op een gezamenlijke pedagogische aanpak met een doorgaande lijn in alle klassen. Men heeft hiervoor het GIPmodel gekozen (Groeps- en Individueel gericht Pedagogisch en didactisch handelen). Deze aanpak richt zich op een goede organisatie in de groep, waardoor de leerlingen zelfstandig kunnen werken. De docent krijgt daardoor de mogelijkheid om instructie en begeleiding op maat te geven. Deze gezamenlijke pedagogische aanpak hebben wij terug gezien in een groot deel van de lessen. Ten tweede wil de school meer differentiëren op niveau in de lessen. Bovendien wil de school meer recht doen aan de verschillen in niveau´s van leerlingen en deze nog beter in kaart brengen door de invoer van RTTI-toetsen (toetsen waarin onderscheid wordt gemaakt tussen reproductie-, toepassings- en inzichtsvragen). De schoolleiding heeft deze twee ambities nog onvoldoende vertaald in concrete doelen en niet gekoppeld aan een planning. Hierdoor herkennen leraren het differentiëren weliswaar als speerpunt, maar weten hier nog geen handen en voeten aan te geven. De schoolleiding borgt de kwaliteit van haar onderwijs nog in onvoldoende mate omdat - verschillende maatregelen - als gevolg van wisseling in de schoolleiding - zich nog in de plan- en aanvangsfase bevinden. Het is nog te vroeg om het opgezet beleid te evalueren en bij te stellen.
Pagina 17 van 18
Daarnaast zien wij dat leraren nog niet altijd handelen conform gemaakte afspraken.
Pagina 18 van 18
