Maritieme technieken Dek Maritieme opleidingen

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

Vak:

/Nautische technieken/scheepswerktuigskunde/ mechanica/elektriciteit/elektronica/ elektromechanica/zeemanschap/

21/21 lt/w

(PV Praktijk, TV en PV/TV Stage) Specifiek gedeelte Studierichting:

Maritieme technieken Dek

Studiegebied:

Maritieme opleidingen

Onderwijsvorm:

TSO

Graad:

derde graad

Leerjaar:

eerste en tweede leerjaar

Leerplannummer:

2014/027 (vervangt 2001/099, 2001/100, 2001/101, 2001/102, 2001/103)

Nummer inspectie:

2014/1038/1//D

pedaGOgische begeleidingsdienst Willebroekkaai 36 1000 Brussel

TSO – 3e graad – Specifiek gedeelte Maritieme technieken Dek /Nautische technieken/scheepswerktuigskunde/ mechanica/elektriciteit/elektronica/elektromechanica/ zeemanschap/ (PV Praktijk, TV en PV/TV Stage) (1e jaar: 21 lestijden/week, 2e jaar: 21 lestijden/week)

1

INHOUD Visie....................................................................................................................................... 2 Beginsituatie......................................................................................................................... 3 Algemene doelstellingen ..................................................................................................... 4 Competenties / leerplandoelstellingen ............................................................................... 5 STCW STCW STCW STCW STCW STCW STCW

Sectie A-II/1 ..................................................................................................................................5 Sectie A-II/2 ................................................................................................................................30 Sectie A-II/4 ................................................................................................................................47 Sectie A-II/5 ................................................................................................................................48 Sectie A-IV/2 ...............................................................................................................................50 Sectie A-VI/1-4 ............................................................................................................................52 Sectie A-VI/2-1 ............................................................................................................................57

Pedagogisch-didactische wenken .................................................................................... 59 Algemene pedagogisch-didactische wenken .........................................................................................59 Specifieke pedagogisch-didactische wenken .........................................................................................62

Minimale materiële vereisten ............................................................................................. 63 Evaluatie ............................................................................................................................. 65 Bibliografie ......................................................................................................................... 66


2

VISIE VISIE OP DE STUDIERICHTING De studierichting ‘Dek’ bestaat uit een 2e en een 3e graad technisch secundair onderwijs. In deze studierichting worden de competenties bijgebracht die noodzakelijk zijn om een loopbaan te kunnen opbouwen in de sleep-, bagger- of zeevaart (tot 200 zeemijl uit een kust). Leerlingen die deze studierichting beëindigen kunnen probleemloos verder studeren in een maritieme opleiding van het hoger beroepsonderwijs. Diegene die kiest om in te stappen in de arbeidsmarkt zal aanvangen als scheepsgezel met mogelijk volgende loopbaan: 

eerste 12 maanden als scheepsgezel; dan wordt men maximaal tweede stuurman bevoegd als officier-wachtoverste op alle schepen uitgezonderd tankers en passagiersschepen,



+ 12 maanden vaart: als stuurman-wachtoverste = 1ste stuurman op alle schepen tot 3 000 BT, uitgezonderd tankers en passagiersschepen;



+ 12 maanden vaart: als 1ste stuurman = kapitein op aannemersmateriaal binnen de 200 zeemijl of op schepen tot maximum 3 000 BT.

De maritieme sector is gekenmerkt door een steeds evoluerende technologie en internationale regelgeving. Daarom is het nodig dat de leerinhouden die bij de competenties horen voortdurend geactualiseerd worden in het kwaliteitshandboek van de school.

VISIE OP HET LEERPLAN Dit leerplan vertrekt niet langer van aparte doelstellingen op het vlak van kennis, vaardigheden en attitudes maar is opgebouwd rond competenties. Een competentie kan omschreven worden als “de bekwaamheid om kennis, vaardigheden en attitudes in het handelen op een geïntegreerde wijze aan te wenden voor maatschappelijke activiteiten. Dit wil zeggen dat niet alleen kennis, alleen vaardigheden of alleen attitudes belangrijk zijn, maar dat al deze verschillende componenten van een competentie duidelijk en evenwichtig aan bod moeten komen. De onderliggende kennis, vaardigheden en attitudes binnen een competentie zijn bovendien onlosmakelijk met elkaar verbonden en spelen op elkaar in. Kennis heb je nodig om bekwaam te zijn in bepaalde vaardigheden, maar je hebt ook de 1 juiste attitudes nodig om deze vaardigheden op een correcte en verantwoorde manier toe te passen.” De bedoeling van dit leerplan is dat de leerlingen de nodige competenties verwerven om met een grotere kans op slagen de arbeidsmarkt te betreden. Zodra de elementaire kennis, vaardigheden en attitudes verworven zijn wordt overgestapt naar een integrale aanpak waarbij de globale competentie centraal staat. De competenties waaraan gewerkt wordt in dit leerplan zijn de minimum competenties zoals beschreven in STCW 2010 as amended (Conference of Parties to the International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers). Deze competenties worden verdeeld over de tweede en derde graad zodat ze een leerlijn vormen. Een aantal competenties worden volledig in de tweede of derde graad gerealiseerd en van een aantal zijn de onderliggende doelstellingen verdeeld over de tweede en derde graad.

1

Uit “Mensen doen schitteren”, Eerste oriëntatienota hervorming secundair onderwijs, Pascal Smet, Vlaams Minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke kansen en Brussel.


BEGINSITUATIE De leerlingen slaagden in de 2e graad die – conform toepasbare onderwijsregelgeving – toelaat om een 1e jaar van de 3e graad TSO te volgen. Om op het einde van de derde graad naast de attestering een getuigschrift van gevolgde studie en opleiding afdeling Dek te krijgen moeten de leerlingen: 

voldoen aan de medische vereisten, zoals aangegeven in de wetgeving voor zeevarenden;



conform de internationale STCW regeling zijn. Dit betekent dat de leerlingen die niet geslaagd zijn voor de 2e graad TSO Maritieme technieken Dek moeten slagen in de modules/vakken maritieme technieken uit de tweede graad waarvoor ze geen vrijstelling krijgen. Per geslaagde module wordt een deelattest uitgereikt.

3


4

ALGEMENE DOELSTELLINGEN Door het werken aan de leerplandoelstellingen wordt ernaar gestreefd om de leerling de noodzakelijke competenties bij te brengen om uiteindelijk te voldoen aan het profiel van de optie. De tweede graad Maritieme technieken Dek, samen met de derde graad in dezelfde richting, dient de leerlingen voor te bereiden op een loopbaan in de maritieme sector. Zij zullen de mensen worden op verantwoordelijke en leidinggevende posten. De opleiding dient deze mensen daarop voor te bereiden, zowel naar een doorgedreven kennis als naar attitude. Het is een beroep dat meestal in een kleine groep op zee, dus geïsoleerd, wordt uitgeoefend en waarbij elk individu een bijzonder hoge verantwoordelijkheid draagt voor het leven van zijn collega’s, alsook voor het groot kapitaal dat aan de groep is toevertrouwd. Dat vereist voor het maritiem onderwijs de ontwikkeling van een eigen deontologie en groepsgevoeligheid. Voor kennis betekent dit dat een zeer gespecialiseerde en doorgedreven opleiding nodig is in de nautische technieken, zeemanschap (brandveiligheid), zodat zij autonoom en zelfstandig een vaartuig kunnen voeren in de moeilijkste omstandigheden. Gezien de finaliteit dienen uiteraard de beroepsgerichte attitudes verder te worden aangebracht, zoals: 

kunnen samenwerken in ploegverband,



aanvaarden van strikte gezagsstructuur,



respecteren van materiaal,



plichtsgetrouw uitvoeren van de opgelegde taken,



respect voor het milieu,



leren volhouden, vooral ook met het oog op lange zeereizen,



oog hebben voor veiligheidsregels,



nemen van verantwoordelijkheid,



zin voor orde en netheid,



ontwikkelen van een goede werkmethode,



respect hebben voor de collega's,



koelbloedigheid.

Tenslotte moeten de leerlingen opgeleid worden voor verantwoordelijke functies. Dit betekent het trainen van: 

leidinggevende vaardigheden,



organisatorische vaardigheden,



sterke flexibiliteit,



voldoende luisterbereidheid.

Tezelfdertijd dienen de studenten voorbereid te worden op het verder studeren in het hoger beroepsonderwijs. Zij moeten zich op het einde van de derde graad een goede studiemethode en efficiënte studieplanning eigen gemaakt hebben. Een doorgedreven inspanning is vereist voor het ontwikkelen van de hiervoor vereiste attitudes als: 

bereidheid tot volgehouden studie-inzet,



bereidheid tot studie-inspanning, zowel tijdens de studie als nadien om zich verder te blijven bijscholen.


5

COMPETENTIES / LEERPLANDOELSTELLINGEN STCW SECTIE A-II/1 In deze sectie worden de verplichte minimumeisen inzake vaarbevoegdheidsverlening voor officieren belast met de brugwacht op schepen met een brutotonnage van 500 of meer behandeld.

STCW 2010

Competentie

1

Een reis plannen en uitvoeren en de positie van het schip bepalen

Leerplandoelstellingen

Sectie A-II/1

De leerlingen kunnen:

Leerinhouden

1.1



met behulp van hemellichamen de positie van het schip bepalen.





Cosmografie: 

het zonnestelsel,



de hemelsfeer,



dagelijkse bewegingen,



jaarlijkse bewegingen,



coördinatenstelsels,



de parallactische driehoek.

Tijd: 

verschillende tijdsoorten,



omzetting van tijd,

Gebruik van de Nautical Almanac: 

gegevens voor de verschillende, hemellichamen en Aries.



Hoogtecorrecties



Positiebepaling met hemellichamen: 

hoogtelijn (theorie + methode Marc de Saint Hillaire),



hoogtelijn met verschillende hemellichamen,



breedte bij culminatie.



berekening met poolsterobservatie.


STCW 2010

Competentie

1

6

Een reis plannen en uitvoeren en de positie van het schip bepalen 



1.2

zeekaarten en publicaties, zoals zeilaanwijzingen, getijdentabellen, berichten aan zeevarenden, radionavigatie waarschuwingen en routeringsinformatie voor schepen verklaren en gebruiken.



Astronomische navigatie: 

positiebepaling met alle hemellichamen,



hoogterechtes met verzeiling.

Orthodromie: 

berekening van orthodromische afstand en de bekorting,



berekening van vertrek en aankomstkoers,



berekening van de vertex,



berekening van koersen op tussenmeridianen,



orthodromie op de zeekaart,



orthodromie op de elektronische zeekaart.

Kaartwerk: 









positiebepaling met diverse gegevens van alle navigatie-instrumenten,

Tekens en afkortingen op de zeekaart: 

verbeteren van zeekaarten a.d.h.v. Notices to Mariners,



verbeteren van Nautische Publicaties,



tracings.

Scheepsroutering: 

routering op kaart,



nautische publicatie Ship Routeing.

Scheepsrapporteringssystemen: 

gebruik van ALRS vol 6,



planning van de communicatie.

Navigatie plannen voor alle condities:


STCW 2010

Competentie

1

7




1.3

de positie van het schip bepalen door het gebruik van elektronische navigatiemiddelen.





1.4

de dieptemeters bedienen en de informatie correct toepassen.





weersomstandigheden,



verkeer,



geografische gegevens.

Gebruik van nautische publicaties (op papier en digitaal): 

Sailing Directions



Admiralty List of LIghts



Admiralty List of Radio Signals



Admiralty Tide Tables



Admiralty Tidal Atlas



Admiratly Chart Atlas



Ocean Passages for the World



Mariner’s Handbook



Distance tables



Guide to Port Entry

Loran-c: 

blokdiagram van een LORAN-Contvanger en basiswerkingsprincipe van verwerking van fouten tijdens ontvangst,



fouten veroorzaakt door “sky-waves”.

Gps: 

beschrijving van het volledige gpsnetwerk



condities voor een ontvangst van een aanvaardbare positie



beschrijving van DGPS en verschil met gps.



nauwkeurigheid van het systeem

Safety depth settings met ECDIS


STCW 2010

Competentie 1.5

1

8


een magnetisch kompas en gyrokompas bedienen en de principes beschrijven.





1.6

1.7

fouten van de magnetische en gyrokompassen bepalen met behulp van astronomische en oriëntatiepunten en met deze fouten rekening houden.

de besturingssystemen, bedieningsprocedures en het overschakelen van handmatige besturing naar automatische besturing en omgekeerd beschrijven.

1.8

het regelen van de besturing voor een optimale prestatie beschrijven.

1.9

informatie, bekomen van de meteorologische instrumenten aan boord interpreteren en toepassen.



Magnetisch kompas: 

het scheepsmagnetisme met zijn verschillende componenten,



permanent en tijdelijk magnetisme en de diverse compensatiemiddelen,



compensatie van het magnetisch kompas.

Gyrokompas: 

het principe van het Noorden zoekend maken van een gyroscoop,



de diverse fouten in functie van het type en de mogelijke correcties.

Azimut en amplitudo berekening: 

ware richting van een hemellichaam,



bepalen van het kompasfout met een hemellichaam.



Systemen gekoppeld aan gyrokompas en autopilot



Regelen en afstelling van een autopilot



Meteorologische instrumenten en begrippen



Weerkundige informatie via allerlei middelen:





synoptische weerkaarten (plotmodellen),



isobarische systemen,



mogelijke voorspellingen.



Maritime Forecast Code (Mofor)



evalueren van weerkaarten (temperatuur, druk, wind, golven, depressies)

Evalueren van weertrends (gevolgen voor


STCW 2010

Competentie

1

9

Een reis plannen en uitvoeren en de positie van het schip bepalen schepenroute)

1.10

1.11

de kenmerken van verschillende weersystemen, rapportageprocedures en registratiesystemen toelichten.

de beschikbare meteorologische informatie toepassen.





Pedagogisch-didactische wenken 

Het voorbereiden van vaartbeurten kan op simulator.



Het uitvoeren van korte vaarbeurten kan op simulator of bij voorkeur op zee.

Synoptische kaarten: 

fronten,



frontale zones,



koufront,



warmtefront,



isobaren.

Weersvoorspelling: 

interpretatie via isobarische patronen,



op weerkaarten en facsimiles,



voorspelling via weersinfo.


STCW 2010

Competentie

2

10

Een veilige brugwacht handhaven

Leerplandoelstellingen De leerlingen kunnen: Sectie A-II/1

Leerinhouden

De wachtdienst 2.1

2.2

2.3

de inhoud, toepassing en de bedoeling van de internationale bepalingen ter  voorkoming van aanvaringen op zee, 1972, en wijzigingen interpreteren. 

de principes die in acht moeten genomen worden voor het wachtlopen op de brug toepassen.

het gebruik van routing in overeenstemming met de Algemene Bepalingen voor routering van schepen toepassen.

Internationaal betonningsstelsel Internationaal aanvaringsreglement en zijn technische bijlagen: 

algemeenheden



uitwijkregels



lichten en dagmerken



geluids- en lichtseinen



vrijstellingen



Politie- en scheepvaartreglement voor de Belgische territoriale wateren, voor de havens en de stranden voor de Belgische kust



Scheepvaartreglement voor de BenedenZeeschelde 



Richtlijnen en procedure en bijhorende checklists voor het wachtlopen: 

organisatie brug,



reisvoorbereiding,



plichten van de officier van wacht,



gebruik en onderhoud van navigatie-uitrusting.

Routering op een papieren en elektronische zeekaart


STCW 2010

Competentie

2

11


2.4

informatie afkomstig van navigatieapparatuur voor het handhaven van een veilige brugwacht interpreteren.



Informatie over scheeprapportagesystemen en VTSprocedures integreren in een passageplan met de ECDI

2.5

de technieken voor het blind beloodsen beschrijven.



Blinde radarnavigatie



ARPA-mapping

2.6

rapporteren in overeenstemming met de Algemene Bepalingen voor de scheeprapportagesystemen en met de VTS-procedures.

Management van de middelen op de brug 2.7

de principes van het beheer van de middelen op de brug beschrijven en toepassen, met inbegrip van: 

distributie, toekenning en prioritering van de middelen;



effectieve communicatie;



assertiviteit en leiderschap;



verkrijgen en behouden van het overzicht op de situatie;



aandacht voor de ervaring van het team.



Toepassing van de MRM specifiek voor het bridgeteam: 

synergie van het bridgeteam, verkrijgen en behouden van het overzicht op de situatie,



organisatie van het bridge-team,



effectieve communicatie op de brug,



multiculturele bemanning,



bridgeteam en loods,



procedures en hun risico’s,



gebruik van checklist,



automatisatie op de brug (voordelen en nadelen, gevolgen voor de zeevarenden, ergonomie op de brug).



Noodsituaties,



BRM en colreg (bespreking met de menselijke factoren als invalshoek).



casestudie (bespreking van MAIB’s verslagen).


Voor deze competentie is het belangrijk om praktijkgericht met authentieke situaties te werken.


STCW 2010

Competentie

2




Deelname aan vaarbeurten en/of op simulator.



Computer-based training is een mogelijke methode.

12


STCW 2010

Competentie

13

Radar en ARPA gebruiken om de veiligheid van de scheepvaart te behouden

3


Sectie A-II/1


Leerinhouden

3.1



Basic ATA plotting: gebruik van het systeem om aanvaringsrisico te kunnen beoordelen en COLREG toepassing;



Arpa gebruik om aanvaringsrisico te kunnen beoordelen en COLREG toepassing:

3.2

de basisprincipes van radar en de hulpmiddelen voor geautomatiseerde radar plotting (ARPA) toepassen.



Manual acquisition



Auto acquisition



Trial manoeuvre



ARPA mapping

een radar bedienen en de met radar verkregen informatie analyseren, rekening houdende met:



Factoren die de prestatie en nauwkeurigheid van radar beïnvloeden





Belangrijke aspecten bij het gebruik van radar:



de prestaties van de radar, met inbegrip van: 

de factoren die de prestatie en nauwkeurigheid beïnvloeden;



CPA /TCPA,



regelen en onderhouden van de beeldschermen;



identificatie van kritische echo’s,



opsporen van onjuiste weergave van gegevens, valse echo’s, zeeëcho enz., radarbakens en SART’s.



autoacquisition en guard zone,



parallelle index,



ARPA mapping.

alle aspecten die belangrijk zijn bij het gebruik van de radar zoals: 

bereik en peiling; koers en snelheid van andere schepen; tijdstip en afstand van de dichtste benadering van kruising of inhalen;



identificatie van kritische echo’s, opsporen van koers- of snelheidsverandering van andere schepen; effect van wijzigingen in koers of snelheid of beide van het eigen schip;



toepassing van de Internationale Bepalingen ter


STCW 2010

Competentie

14


2

voorkoming van aanvaringen op zee, 1972, en wijzigingen;

3.3

3.4



plottingtechnieken en de begrippen relatieve en ware beweging;



gebruik van parallelle indexering.

de belangrijkste soorten van ARPA, hun beeldkenmerken, prestatienormen en de gevaren van een te grote afhankelijkheid van ARPA beschrijven.

de ARPA bedienen en de informatie verkregen uit ARPA analyseren, rekening houdende met: 

systeemprestaties en nauwkeurigheid, de mogelijkheden en beperkingen van tracking en vertragingen in de verwerking;



het gebruik van operationele waarschuwingen de werking en systeemtesten;



methoden tot detectie en identificatie en hun beperkingen;



ware en relatieve vectoren, grafische voorstelling van de informatie over het doelwit en gevarenzones;



afleiden en analyseren van informatie, kritische echo’s, uitsluiten van gebieden en testbewegingen.



ARPA: 

voor- en nadelen van de verschillende beeldprestaties,



gevaren van een te grote afhankelijk.



IMO regelgeving i.v.m. ARPA



Recommendation on Performance Standards for Radar Equipment


Voor deze competentie is het belangrijk om praktijkgericht met authentieke situaties of op simulator te werken.



Veel inoefenen is noodzakelijk om de nodige automatismen aan te kweken.



Het werken met ARPA komt in de derde graad aan bod, maar werd theoretisch behandeld in de tweede graad.


STCW 2010

Competentie

4

15

ECDIS gebruiken om de veiligheid van de scheepvaart te behouden


Sectie A-II/1


Leerinhouden

4.1



IMO regelgeving inzake ECDIS

De mogelijkheden en beperkingen van verrichtingen met ECDIS beschrijven, met inbegrip van:



grondige kennis van elektronische navigatiekaart gegevens (ENC), de nauwkeurigheid van gegevens, de presentatieregels, weergave-opties en andere kaartsoorten;

Verschillende soorten van elektronische navigatiekaarten





Verschillende presentatie en weergave opties

het gevaar van een te grote afhankelijkheid;





Passage planning en monitoring met ECDIS

vertrouwdheid met de functies van ECDIS die vereist zijn voor de geldende prestatienormen; 

Praktisch gebruik van de ECDIS:



4.2

ECDIS gebruiken en interpreteren, de informatie verkregen met ECDIS analyseren, rekening houdende met: 



het gebruik van de functies die met andere navigatiesystemen geïntegreerd zijn in diverse installaties; met inbegrip van de goede werking en aanpassing naar de gewenste instellingen; veilige bewaking en aanpassing van informatie, eigen positie inbegrepen, weergave van het zeegebied, mode en oriëntatie, weergave kaartgegevens, routetoezicht, informatielagen door de gebruiker gecreëerd, contacten (indien gekoppeld met AIS en/of radar tracking) en radar overlay-functies (indien gekoppeld);



bevestiging van de positie van het vaartuig via alternatieve middelen;



efficiënt gebruik van de instellingen om te zorgen voor eenvormigheid van de operationele procedures, met inbegrip van de alarmprocedures voor anti-stranding, nabijheid van contacten en speciale gebieden, volledigheid van kaartgegevens en update status van grafiek en backupregelingen;



aanpassing van de instellingen en waarden aan de huidige omstandigheden;



bewust zijn van de situatie bij het gebruik van ECDIS, met inbegrip van de veiligheid van het water en de nabijheid van gevaren, richting en snelheid, selectie van grafiekgegevens en



verschillende functies, integratie met andere navigatiesystemen,



passage-plan voorbereiden en uitvoeren,



beheer van de fouten en de alarmen, safety depth settings en grounding alarm,



controleren van de positie via alternatieve middelen.


STCW 2010

Competentie

4

ECDIS gebruiken om de veiligheid van de scheepvaart te behouden schaalgrootte, geschiktheid van de route, contactdetectie en beheer en de integriteit van sensoren.


Oefenen in reële situaties op het schoolschip en/of op simulator.



Opmerking: De opleiding en evaluatie in het gebruik van ECDIS is niet vereist voor degenen die uitsluitend varen met schepen die niet uitgerust zijn met ECDIS. Deze beperking wordt weergegeven in de certificaten afgegeven aan de betrokken zeevarende (II/1).

16


STCW 2010

Competentie

5

17

Reageren op noodsituaties

LEERPLANDOELSTELLINGEN

Sectie A-II/1


Leerinhouden

5.1

voorzorgsmaatregelen ter bescherming en voor de veiligheid van de passagiers in noodsituaties beschrijven.



Acties ter bescherming en beveiliging van alle personen in noodsituaties, inclusief man over boord

5.2

de eerste acties die moeten ondernomen worden na een aanvaring of een stranding, de eerste raming van de schade en schadebeheersing beschrijven.



Acties om de schade te beperken en het schip te redden na een brand, explosie, aanvaring en/of aan de grond lopen

5.3

de te volgen procedures voor het redden van personen uit de zee, het assisteren van een schip in nood en het reageren op een noodsituatie die zich voordoet in een haven beschrijven.



Redden van opvarenden van een schip in nood of van een wrak



Sleepopstelling van schepen in nood



Middelen om schade en redding te beperken van een brandend schip of na een explosie aan boord van een schip



Acties die dienen ondernomen te worden bij een schip in een haven in noodomstandigheden



Gecoördineerde zoek- en reddingsoperaties (Mersar)





Gebruik van media en videotraining (Videotel Marine International) kan een meerwaarde zijn.


STCW 2010

Competentie

6

18

Reageren op een noodsignaal op zee


Sectie A-II/1


Leerinhouden

6.1



De functie van SAR-eenheden: MERSAR



De functie en de werkwijze van scheepsrapportering systemen: AMVER, JASREP, AUSREP …



Inmarsat-systemen

de inhoud van het Internationale Luchtvaart en Maritiem Zoek en Reddings handboek (IAMSAR) beschrijven en interpreteren.





Gebruik van de IMO standaard Marine communicatie standaardzinnen.



Gebruik van Engels in geschreven en mondelinge vorm.


STCW 2010

Competentie

7

19

Het schip manoeuvreren


Sectie A-II/1


Leerinhouden

7.1

het manoeuvreren en hanteren van een schip beschrijven en uitvoeren rekening houdende met:



Manoeuvreer- en voortstuwingskarakteristieken



het effect van draagvermogen, ontwerp, trim (de statische langsscheepse helling van een schip), snelheid, kielspeling op draaicirkels en stopafstanden;





de effecten van wind en stroming op het manoeuvreren van het schip;

Het effect van verschillende draagvermogens, diepgangen, trims en snelheden en de vrije ruimte onder de kiel op de draaicirkel en afstopafstanden





manoeuvres en procedures voor de redding van een persoon over boord;

Het effect van wind en stroming op de manoeuvreerbaarheid van het schip





squat, ondiep water en gelijkaardige effecten;

Squat (inzinking en vertrimming van het schip)



correcte procedures voor het ankeren en aanmeren.



Squat en ondiepe waters en vergelijkbare effecten



Het aan- en afmeren



Procedure voor het ankeren



Gebruik van ankers als hulpmiddel voor het aan- en afmeren Zie ook competentie 21 Pedagogisch-didactische wenken 






STCW 2010

Competentie

8

20

Toezicht houden op het laden, de opslag, het stouwen, de zorg gedurende de reis en het lossen van de lading


Sectie A-II/1


Leerinhouden

8.1

Opvolgen van het laden en stuwen en lossen van ladingen op zeevaardigheid en stabiliteit van het schip:

het effect van lading, waaronder zware lading op de zeewaardigheid en stabiliteit van het schip beschrijven en berekenen.



8.2

de veilige behandeling, opslag en vastzetten van lading, inbegrepen gevaarlijke, risicovolle en schadelijke ladingen, en hun effect op de bescherming van het leven en veiligheid van het schip beschrijven.

Effect op diepgang, trim en stabiliteit: 

draagvermogen en deplacement,



gebruik van hydrostatische gegevens om geladen en geloste gewichten te berekenen,



gebruik van trim-tabellen,



Shear Forces, Bending Moments, Torsional Moments,



wettelijke vereisten.

Stuwen en vastmaken van de lading, inbegrepen van zware lading (heavy lift): 

Toelichting en gebruik van CSS Code (Cargo Stowage & Securing) en Cargo Securing Manual



Dekladingen, inbegrepen houtladingen,



Containerlading



Bulkladingen (andere dan granen), BC-code, BLU Code



Bulk-graanladingen



Zorg aan de lading:





inspectie en voorbereiding,



segregatie en scheiding van de ladingen,



ventilatie en controle ervan



gekoelde ladingen.

Gevaarlijke ladingen en kwetsbare ladingen


STCW 2010

Competentie

8.3

8

21


de vaardigheid in het leggen en onderhouden van effectieve communicatie gedurende het laden en lossen beschrijven en toepassen.



IMDG CODE



IMO Emergency Procedures for Ships Carrying Dangerous Goods (Ems)



IMO Medical First Aid Guide for Use in Accidents Involving Dangerous Goods (MFAG )



Laadgerei en veilig gebruik van laadgerei



Olietanker, beschrijving van: 

cargotankopstellingen



opstellingen pompen



segregate ballasttanks



sloptanks



cofferdams



opstellingen pijpleidingen



IGS-opstellingen



Crude oil washing



toelichting en gebruik van ISGOTT



chemical tankers



gas tankers



IMO-richtlijnen, codes en wetgeving



Voorzorgmaatregelen voor het betreden van opgesloten ruimtes



Cargo Calculations and Cargo Plans: berekenen en opmaken van laadplannen



Procedures voor het onderhouden van effectieve communicatie tussen schip en wal tijdens het laden en het lossen


Gebruik van media en videotraining (Videotel Marine International) kan een meerwaarde zijn


STCW 2010

STCW 2010

Competentie

8




Indien mogelijk illustreren aan de hand van authentieke praktijksituaties.



Bezoek aan een terminal.

Competentie

9

22

Inspecteren van laadruimtes, luikdeksels en ballasttanks en rapporteren van gebreken en defecten eraan


Sectie A-II/1


Leerinhouden

9.1 9.2



beschrijven waar men moet kijken voor schade en gebreken die het meest voorkomen door: 

laad- en losactiviteiten;



corrosie,



corrosie;





zware weersomstandigheden.

schaden tijdens laad- en losactiviteiten,



schaden bij zware weersomstandigheden.

9.3

melden welke delen van het schip telkens moeten geïnspecteerd worden, zodat binnen een bepaalde periode alle onderdelen aan bod komen.

9.4

aangeven welke scheepsonderdelen cruciaal zijn voor de veiligheid van het schip.  de oorzaken van corrosie in laadruimtes en ballastanks en hoe corrosie kan geïdentificeerd en voorkomen worden beschrijven. 

9.5

Aandachtspunten voor inspectie van scheepsromp en structuur van:

9.6

de procedures die moeten gevolgd worden voor de inspecties verwoorden.

9.7

toelichten hoe men een betrouwbare detectie van defecten en schade kan garanderen.

9.8

het doel van een uitgebreid inspectieprogramma toelichten.

Pedagogisch-didactische wenken



Richtlijnen van de IMO en van de classificatiemaatschappij i.v.m. inspectie en het plannen ervan Belangrijkste scheepsonderdelen die schadegevoelig zijn Opsporen van tekens van schade en corrosie



Cruciale scheepsonderdelen die belangrijk zijn voor de veiligheid van schip



Veilige procedures voor het voorbereiden en uitvoering van inspectie



Opstelling van een inspectieprogramma



Belang van goed preventief onderhoud



ESP Code 2011


STCW 2010

STCW 2010

Competentie

9

23

Inspecteren van laadruimtes, luikdeksels en ballasttanks en rapporteren van gebreken en defecten eraan









Een scheepsbezoek is zeker aan te bevelen.

Competentie

10

Naleven van de voorschriften ter voorkoming van verontreiniging


Sectie A-II/1


Leerinhouden

10.1



10.2 10.3

de voorzorgsmaatregelen die moeten genomen worden om de verontreiniging van het mariene milieu te voorkomen beschrijven.

procedures ter bestrijding van verontreiniging en alle bijhorende apparatuur  beschrijven. belang van de proactieve maatregelen om van het mariene milieu te beschermen toelichten.

International Convention for Prevention of Pollution from Ships 1973 Protocol of 1978 relating to the International Convention for the Prevention of Pollution from Ships 1973



MARPOL Annex I: Regulations for the Prevention of Pollution by Oil



MARPOL Annex II: Regulations for the Control of Pollution by Noxious Liquid Substances in Bulk



MARPOL Annex III: Prevention of Pollution by Harmful Substances in Packaged Form



MARPOL Annex IV: Prevention of Pollution by Sewage from Ships



MARPOL Annex V: Prevention of Pollution by Garbage from Ships



MARPOL Annex VI: Prevention of Air Pollution from Ships En amendementen. Pedagogisch-didactische wenken 

Gebruik van media en videotraining (Videotel Marine International) is aangewezen.


STCW 2010

Competentie

11

24

Handhaving van de zeewaardigheid van het schip


Sectie A-II/1


Leerinhouden

11.1



gebruik maken van stabiliteits-, trim- en belastingstabellen, diagrammen en hulpmiddelen voor het berekenen van de verdeling van lasten.

Stabiliteit bij kleine hellingen: 

dwarsscheepse stabiliteit,



langsscheepse stabiliteit,



De hellingproef en slingerproef



Stabiliteit bij grote en kleine hellingshoek:









stabiliteitskromme,



betrekking tussen het beginverloop van de kromme en de aanvangsGM,



invloed van breedte en vrijboord op stabiliteit,



berekening van de armen van statische stabiliteit bij verschillende hellingen.

Diagramvoorstelling van stabiliteitsgegevens: 

max. deadweightmoment,



min. GM,



max. KG.

Dynamische stabiliteit: 

arbeid verricht door een koppel,



regel van Simpson,



helling over beide boorden,



schip slingerend in een regelmatige deining dat in de uiterste loefstand een plotselinge windstoot ondervindt,



stabiliteitscriteria met toelichting en voorwaarden: invloed wind en windmoment en -arm.

Scheepsconstructie en stabiliteit:


STCW 2010

Competentie

11

25

Handhaving van de zeewaardigheid van het schip 



11.2

11.3

berekenen bij benadering van oppervlakte en volume met behulp van de regels van Simpson

Graanschepen: 

stabiliteit bij het vervoer van gestort graan



volume-kentermoment

de fundamentele acties toelichten die moeten genomen worden in geval van gedeeltelijk verlies van intact drijfvermogen.



Vrije vloeistof oppervlakken



Stabiliteit bij lekkage

de basisbeginselen van waterdichtheid beschrijven en toelichten.



Gevolgen van verschil in waterdichtheid


Deze competentie wordt gerealiseerd via computertraining en/of handmatige oefeningen gebaseerd op hydrostatische gegevens en stabiliteitsgegevens.


STCW 2010

Competentie

12

26

Voorkomen, beheersen en bestrijden van brand aan boord


Sectie A-II/1


Leerinhouden

12.1

brandoefeningen organiseren.



12.2

de soorten branden onderscheiden en de scheikundige processen bij brand  beschrijven.

12.3

de brandblusinstallaties beschrijven.



Organisatie van brand oefening Branddriehoek-principe Brandblustoestellen en uitrusting: 



Voorzorgen bij en gebruik van vaste installaties: 

12.4

de te nemen maatregelen in geval van brand, met inbegrip van branden in olieleidingsystemen beschrijven.







Praktijkoefeningen zijn noodzakelijk.

brandslangen en nozzles, mobiele toestellen, brandweerkleding, -dekens, veiligheidsafspraken, alarmen en eerste acties, procedures bij aanvalsactie, kleine en grote brandhaarden

CO2 en schuimvormende middelen, poederinstallaties en koelende systemen zoals bij sprinklersystemen

Methodes en hulpmiddelen voor brandpreventie, branddetectie en blussen


STCW 2010

Competentie

13

27

Het bedienen van reddingsmiddelen


Sectie A-II/1


Leerinhouden

13.1

oefeningen organiseren om het schip te verlaten.



Organisatie van branden sloepenrol

13.2

de werking van reddingsvaartuig en hulpverleningsboten, de tewaterlatingssystemen en procedures en de uitrusting, met inbegrip van radio reddingsmiddelen, satelliet EPIRB en SART, overlevingspakken en thermische beschermingsmiddelen beschrijven.



Oefeningen in tewaterlating en ophalen van reddingsboten



Oefeningen in tewaterlating van reddingsvlotten: 

kraanvlotten



werpvlotten



inklimmen in vlot vanuit het water



rechttrekken van omgekeerd vlot

Pedagogisch-didactische wenken

STCW 2010







Competentie

14

Toepassen van eerste hulp aan boord van een schip


Sectie A-II/1


Leerinhouden

14.1



International Medical Guide for Ships



Medical Section of International Code of Signals



Medical First Aid Guide for Use in Accidents Involving Dangerous Goods

medische gidsen raadplegen en advies per radio interpreteren, met inbegrip van het vermogen doeltreffende maatregelen te nemen op basis van de verkregen informatie bij ongevallen of bij ziekten die kunnen optreden aan boord van een schip.




STCW 2010

Competentie

15

28

Toepassen van leiderschapsvaardigheden en werken in teamverband


Sectie A-II/1


Leerinhouden

15.1

praktische kennis en training van management van het boordpersoneel beschrijven en toepassen.

Personeelsbeheer

15.2

de kennis van daarmee verband houdende internationale maritieme verdragen en aanbevelingen en de nationale wetgeving verwoorden.

15.3

taken en werkbelasting beheren, met inbegrip van:

15.4

15.5



plannen en coördinatie;



personeelsbezetting;



tijdsdruk en beperking van middelen;



prioriteitsstelling.

effectief beheer van de middelen beschrijven en toepassen:

De principes van controle op ondergeschikten en het onderhouden van goede relaties:



Houding van de staf



Leiding geven en uitoefenen



Groepsgedrag



Arbeidsovereenkomsten



Organisatie van de staf



Organisatie van de bemanning en personeelsbezetting





Plannen en coördinatie

distributie, toewijzing en prioriteitsstelling van middelen;





Taakverdeling

effectieve communicatie aan boord en aan wal;





Organisatie van veiligheid en noodsituaties

bij beslissingen, rekening houden met de ervaring van teamleden;



Organisatie van de staf



assertiviteit en leiderschap, inclusief motivatie;



Organisatie van onderhoudstaken



verkrijgen en behouden van situationeel bewustzijn.



Scheepsadministratie (schip en bemanning)



Organisatie van de interne en externe communicatie aan boord van het schip



Vergadertechnieken



Besluitvormingstechnieken

besluitvormingstechnieken toelichten en toepassen: 

evaluatie van de situatie en risico’s;



identificeren en overwegen van de mogelijkheden die zich voordoen;



selecteren van de opeenvolging van acties;



evaluatie van de effectiviteit van de resultaten.




Casestudies en rollenspelen zijn hier aangewezen methodieken.


29


30

STCW SECTIE A-II/2 In deze sectie worden de verplichte minimumeisen inzake vaarbevoegdheidsverlening voor kapiteins en eerste stuurlieden op schepen met een brutotonnage van 500 of meer behandeld.:

STCW 2010

Competentie

16

Een reis plannen en de navigatie uitvoeren


16.1

Leerinhouden

een reisplanning en navigatie onder alle omstandigheden opmaken, waarbij  rekening wordt gehouden met aanvaardbare methoden voor het uitzetten van trajecten op oceaan, bijvoorbeeld: 

beperkte wateren;



meteorologische omstandigheden;



ijs;



beperkte zichtbaarheid;



maatregelen om verkeer te scheiden;



gebieden die vallen onder de zeeverkeersbegeleiding (VTS);



gebieden onderhevig aan uitzonderlijke getijde-effecten.







Scheepsroutering: 

routering op kaart



nautische publicatie Ship Routering

Scheepsrapporteringssystemen: 

gebruik van ALRS vol 6



planning van de communicatie



integratie in het passageplan

Navigatie plannen voor alle condities (oefeningen en toepassing voor passage planning) 

weersomstandigheden



verkeer



geografische gegevens

Nautische publicaties: 

Ocean Passages for the World



Mariner’s Handbook



Distance tables



Guide to Port Entry

16.2

de route bepalen in overeenstemming met de algemene bepalingen voor scheepsroutering.



VSS en een passageplanning op de elektronische zeekaart

16.3

rapporteren in overeenstemming met de algemene principes voor scheepsrapportagesystemen en met VTS-procedures.



VTS en een passageplanning: informatie uit ALRS vol 6 (Admiralty Digital Radio Signals)


STCW 2010

Competentie

16

31

Een reis plannen en de navigatie uitvoeren




STCW 2010

Competentie


17

De positie bepalen en de nauwkeurigheid ervan verifiëren met alle beschikbare middelen


Sectie A-II/2


Leerinhouden

17.1



Waarneming met landzicht om de positie te bepalen



Systematisch gebruik van alternatieve navigatiehulpmiddelen om de moderne elektronische navigatiehulpmiddelen te controleren

een positiebepaling uitvoeren onder alle omstandigheden: 

door astronomische waarnemingen;



door waarnemingen met landzicht, inclusief de mogelijkheid om passende kaarten te gebruiken, berichten aan zeevarenden en publicaties om de nauwkeurigheid van de plaatsbepaling te beoordelen;



 met behulp van moderne elektronische navigatiehulpmiddelen, met specifieke kennis van hun werkingsprincipes en beperkingen, bronnen van fouten, detectie van onjuiste weergave van gegevens en methodes van correctie om de nauwkeurige  positiebepaling te verkrijgen.

Gebruik van lichtenlijn om drift en kompasfout te bepalen



Positiebepaling door astronomische waarnemingen



Kompasfoutenbepaling door astronomische waarnemingen


Detectie van onjuiste weergave en beheer van de alarmen van de verschillende navigatiehulpmiddelen

Oefenen in reële situaties op het schoolschip en/of op simulator of labo-opstellingen.


STCW 2010

Competentie

18

32

Vaststellen van kompasfouten en er rekening mee houden


18.1

18.2

Leerinhouden

fouten van magnetische en gyrokompassen vaststellen en er rekening mee  houden.

de principes van magnetische en gyrokompassen verwoorden.

Bij het uitvallen van gyrokompas, verder varen op magnetisch kompas en rekening houden met variatie en deviatie (simulatieoefeningen)



Lichtenlijnen voor het vaststellen van kompasfouten



Basiswerkingsprincipes van magnetische en gyrokompassen



Voordelen en nadelen van beide kompassen

18.3

de systemen onder de controle van het master gyrokompas beschrijven.



Gebruik van de correctoren

18.4

de werking en onderhoud van de belangrijkste types van gyrokompas beschrijven.



Onderhoud van magnetische en gyrokompas




STCW 2010

Competentie

19

33

Weersvoorspelling en oceanische omstandigheden


Sectie A-II/2


Leerinhouden

19.1



Synoptische kaarten en weersvoorspellingen



Oorsprong en bewegingen van pakijs:

een synoptische weerkaart aflezen en interpreteren en de regionale weersomstandigheden voorspellen, rekening houdend met de plaatselijke weersomstandigheden en de informatie ontvangen door fax van het meteorologisch instituut.



19.2

de eigenschappen van verschillende weersystemen, met inbegrip van tropische cyclonen beschrijven en verwoorden hoe men de centra van stormen en gevaarlijke sectoren kan vermijden.



seizoensgebonden



bewegingen (oceanen)

Vaargebieden beïnvloed door pakijs: 

oceanen



kustgebieden



Principes i.v.m. veilige navigatie in de omgeving van pakijs



Luchtbrongebieden en hun invloeden:





invloed van brongebieden



polaire, maritieme, arctisch, continentale, tropische en equatoriale luchtsoorten



invloed van seizoenen (moessons)

Ontstaan en structuren van depressies: 

luchtgebieden: brongebieden, arctisch, tropisch, equatoriaal



fronten: WF, KF



ontstaan polair front



weersinvloed



verplaatsing



occluderen van het front


STCW 2010

Competentie 19.3

19.4

19.5

19

34

Weersvoorspelling en oceanische omstandigheden

het systeem van oceaanstromingen beschrijven.

getijberekeningen uitvoeren.

alle geëigende nautische publicaties over getijden en stromingen gebruiken.



Oceaanstromingen



Algemeen: saliniteit en temperatuur



richtlijnen



effecten door winden (geostrofische)



Invloed door kustgebieden en drukverschillen



Invloed op vaartuigen en reisroutes



Golven: invloed door wind en gevolgen en weersinfo i.v.m. belangrijke golfhoogtes



Begrippen i.v.m. getijden: 

nulvlak



kaartdiepte



zones (w/z)



omzetting naar stroomatlassen



Invloed van drukverschillen i.v.m. getijdenhoogtes en plotse weersveranderingen



Getijdenberekening voor standaard en ondergeschikte havens op een willekeurig tijdstip van de dag



Nautische publicaties voor het verkrijgen van weerinformatie






STCW 2010

Competentie

20

35

Reageren op noodsituaties in navigatie


Sectie A-II/2


Leerinhouden

20.1



Toepassing van ISM Code en SMS



Bridge Procedures Guide

de voorzorgsmaatregelingen bij het stranden van een schip beschrijven.

20.2

de acties die moeten genomen worden bij een dreigende stranding en na de stranding beschrijven.

20.3

de acties die moeten genomen worden bij een dreigende aanvaring en na de aanvaring of aantasting van de waterdichtheid van de romp door welke oorzaak dan ook beschrijven.

20.4

de maatregelen om de schade te beperken treffen en beoordelen.

20.5

de noodbesturing beschrijven.

Part B Bridge Checklists



Part C Emergency Checklist

 Noodstuurwerk




Oefenen in reële situaties op het schoolschip en/of op simulator of casestudy.


STCW 2010

Competentie

21

36

Onder alle omstandigheden een schip manoeuvreren en ermee omgaan


Sectie A-II/2


Leerinhouden

21.1

beschrijven hoe men onder alle omstandigheden met een schip manoeuvreren en omgaan, met inbegrip van:



Het naderen van een loodsschip





Het aan- en afmeren



Manoeuvreren in ondiep water



Interactie op een schip door de oever; een kanaal, een ander schip en een sleepschip



Scheepshandelingen in nauwe waters



Een constante koers varen



manoeuvres bij het naderen van loods-stations; het aan boord en van boord gaan van loodsen, met inachtneming van weersomstandigheden, getij, uitloopafstand en remafstand; omgaan met het schip in rivieren, estuarie en beperkte wateren, rekening houdend met de effecten van stroming, wind en ondiep water op de reactie van het roer;





Een schip droogdokken

gebruik van de constantedraaisnelheidtechnieken;





Navigeren van een schip in zwaar weer

manoeuvreren in ondiep water, met inbegrip van de vermindering van de ruimte onder de kiel veroorzaakt door squat, rollen en stampen;



Navigeren in of nabij ijs



Manoeuvreren in TSS en VTS



interactie tussen passerende schepen en tussen het eigen schip en nabijgelegen banken (kanaal effect);



meren en ontmeren onder verschillende omstandigheden van wind, getij en stroming met en zonder sleepboten;



schip- en sleepbootinteracties;



gebruik van voortstuwing- en manoeuvreersystemen;



keuze van de ankerplaats, verankering met een of twee ankers in beperkte ankerplaatsen en de factoren die betrokken zijn bij het bepalen van de lengte van de ankerlijn die moet gebruikt worden;



anker slepen, vrijmaken van onklare ankers;



droogdokking, zowel met als zonder schade;



voorzorgsmaatregelen bij de manoeuvers van het lanceren van hulpverleningsboten en reddingsvaartuigen bij slecht weer;



de methoden om overlevenden van hulpverleningsboten en reddingsvaartuig aan boord te nemen;

 Schade door eigen boeg- en hekgolven Zie ook competentie 7


STCW 2010

Competentie

21

Onder alle omstandigheden een schip manoeuvreren en ermee omgaan



het vermogen om de manoeuvreer- en aandrijving kenmerken te bepalen van gangbare soorten schepen, met bijzondere aandacht voor de remweg en de draaicirkel bij diverse diepgangen en snelheden;



het belang van het navigeren met verminderde vaart om schade te vermijden veroorzaakt door de golven van boeg en achtersteven van het eigen schip;



praktische maatregelen die moeten worden genomen bij het navigeren in of in de buurt van ijs of in geval van ijsafzetting aan boord;



het gebruik van verkeersscheidingsstelsels en het manoeuvreren in en in de buurt van gebieden van gescheiden verkeer en in gebieden met een zeeverkeersbegeleidingssysteem (VTS).






37


STCW 2010

Competentie

22

38

Het plannen en zorgen voor veilig laden, stouwen en vastzetten, de zorg tijdens de reis en het lossen van de vracht


Sectie A-II/2


Leerinhouden

22.1

relevante internationale regelgeving, codes en normen voor de veilige behandeling, stouwen, verzekeren en transport van vracht verwoorden en toepassen.



Stuwen en vastmaken van de lading, inbegrepen van zware lading (heavy lift)



22.2

het effect op trim en stabiliteit van vracht en vrachtverrichtingen beschrijven en berekenen.

Toelichting en gebruik van CSS Code (Cargo Stowage & Securing) en Cargo Securing Manual

22.3

de noodzaak en de werkwijze van stouwen en verzekeren van vracht aan boord van een schip, met inbegrip van de uitrusting voor vrachtafhandeling en middelen voor beveiligen en sjorren, beschrijven.



Dekladingen inbegrepen houtladingen



Containerlading



Bulkladingen (ander dan granen), BC code, BLU Code



Bulk-graanladingen



Zorg aan de lading:

22.4

laad- en losactiviteiten, met bijzondere aandacht voor het vervoer van vracht, beschreven in de Code voor Veilig vracht stouwen en verzekeren, beschrijven.

22.5

algemene eigenschappen van tankers en tankeractiviteiten beschrijven.

22.6

alle beschikbare gegevens aan boord met betrekking tot laden, zorg en lossen van bulkvrachten, gebruiken.

22.7

de basisprincipes om een effectieve communicatie op te zetten en de verbetering van de werkrelatie tussen het schip en het personeel van de terminal beschrijven.



inspectie en voorbereiding



segregatie en scheiding van de ladingen



ventilatie en controle ervan



gekoelde ladingen



Laadgerei en veilig gebruik van laadgerei



Olietanker: beschrijving van



Cargo tank opstellingen



Pompen opstellingen



Segregate ballast tanks



Slop tanks



Cofferdams 

pijpleidingen opstellingen



IGS opstellingen



Crude oil washing



Toelichting en gebruik van ISGOTT


STCW 2010

Competentie

21

39

Onder alle omstandigheden een schip manoeuvreren en ermee omgaan 

Chemical Tankers



Gas Tankers



IMO richtlijnen, codes en wetgeving



Voorzorgmaatregelen voor het betreden van opgesloten ruimtes



Cargo Calculations and Cargo Plans: berekenen en opmaken van laadplannen.



Procedures voor het onderhouden van effectieve communicatie tussen schip en wal tijdens het laden en het lossen.


Dit is een uitbreiding van competentie 8.









Bezoek aan een terminal is aangewezen.


STCW 2010

Competentie

23

40

Transporteren van gevaarlijke goederen


Sectie A-II/2


Leerinhouden

23.1



Gevaarlijke ladingen en kwetsbare ladingen in verpakking



IMDG CODE



IMO Emergency Procedures for Ships Carrying Dangerous Goods (Ems)

23.2

internationale regelgeving, normen, codes en aanbevelingen voor het vervoer van gevaarlijke goederen, met inbegrip van Internationale maritieme code voor gevaarlijke goederen (IMDG) en de Internationale maritieme code voor vaste bulklading raadplegen en hanteren. het vervoer van gevaarlijke, risicovolle en schadelijke lading, de voorzorgsmaatregelen bij het laden en lossen hiervan en de zorg hiervoor tijdens de reis beschrijven.



IMO Medical First Aid Guide for Use in Accidents Involving Dangerous Goods (MFAG ) Zie ook competentie 8







STCW 2010

Competentie

24

41

Controleren van trim, stabiliteit en belasting


Sectie A-II/2


Leerinhouden

24.1

de fundamentele beginselen van de scheepsbouw en de theorieën en factoren die van invloed zijn op trim en stabiliteit en de noodzakelijke maatregelen om trim en stabiliteit te bewaren beschrijven.



24.2

de effecten van trim en stabiliteit in het geval van schade aan een ruimte en  het vollopen ervan als gevolg van de beschadiging en de te nemen tegenmaatregelen beschrijven. 



24.3

de IMO-aanbevelingen betreffende de stabiliteit van een schip beschrijven.


De berekeningen worden handmatig en op computer uitgevoerd.



Algemene begrippen en basisbeginselen van de stabiliteit Vastlopen aan de grond: 

trimverandering

Stabiliteit bij lekkage: 

bepaling oppervlakte waterlijn



bepaling km



inhouds- en oppervlaktetoepassingen (permeabiliteit)

Droogdokken: 

reactiekracht



momentstelling



trimmoment

Internationale conventies: 

aanbevelingen voor intacte stabiliteit voor schepen kleiner dan 100 m belast met het vervoer van passagiers en cargo



Loadlineconvention



IMO-grainregulations



IMO-stabiliteitscriteria i.v.m. windmomenten


STCW 2010

Competentie

25

42

Bewaken en controleren van de naleving van wettelijke eisen en maatregelen om de veiligheid van het leven op zee, de veiligheid en de bescherming van het mariene milieu te verzekeren


Sectie A-II/2


Leerinhouden

25.1

het internationale maritieme recht, vastgelegd in de internationale overeenkomsten en verdragen, raadplegen en interpreteren. Hierbij moet bijzondere aandacht zal besteed worden aan volgende onderwerpen:



Certificaten en andere documenten die moeten aan boord zijn volgens de verschillende conventies (FAL.2/circ.123)



certificaten en documenten die volgens de internationale verdragen aan boord moeten zijn, hoe ze worden verkregen en hun geldigheidsduur;



Verantwoordelijkheden volgens relevante eisen van ILLC 66, SOLAS, MARPOL 73/78





verantwoordelijkheden die voortvloeien uit het Internationaal verdrag betreffende de uitwatering van schepen, 1966, met amendementen;

Maritieme verklaring over Gezondheid en de eisen van Internationale Gezondheidsvoorschriften:



verantwoordelijkheden die voortvloeien uit het Internationaal verdrag betreffende de veiligheid van mensenlevens op zee, 1974, met amendementen;



verantwoordelijkheden die voortvloeien uit het Internationaal verdrag ter voorkoming van verontreiniging door schepen, met amendementen;



maritieme verklaringen van de gezondheid en de eisen van de International Health Regulations;



verantwoordelijkheden uit hoofde van de internationale besluiten met betrekking tot de veiligheid van het schip, de passagiers, bemanning en lading;



methoden en hulpmiddelen om de verontreiniging van het mariene milieu door schepen te voorkomen;



nationale wetgeving voor de uitvoering van internationale overeenkomsten en verdragen.



aankomst documenten en procedures (Internationale gezondheidsvoorschriften)



pest



cholera en gele koorts



Verantwoordelijkheden onder Internationale verdragen betreffende de veiligheid van schip, passagier, bemanning en cargo



Allerlei internationale conventies en aanbevelingen, voorschriften en publicaties


Deze competentie wordt gerealiseerd via een cognitieve benadering, namelijk het raadplegen van documenten.


STCW 2010

Competentie

26

43

Handhaven van de veiligheid en de beveiliging van de bemanning van het schip, de passagiers en het gebruiksklaar houden van levensreddende, brandbestrijdende en andere veiligheidssystemen


Sectie A-II/2


Leerinhouden

26.1

de regels voor levensreddende apparaten (Internationaal verdrag betreffende de veiligheid van mensenlevens op zee) verwoorden.



26.2

de organisatie van brandoefeningen en oefeningen om het schip te verlaten  beschrijven.

26.3

levensreddende, brandbestrijdende en andere veiligheidssystemen gebruiksklaar houden.



Onderhoudsvoorschriften en –procedures voor reddingsmiddelen, brandblusapparatuur en andere veiligheidssystemen

26.4

de acties die moeten genomen worden om al de personen aan boord te beschermen en veilig te stellen in geval van noodsituaties beschrijven.



Acties ter bescherming en beveiliging van alle personen in noodsituaties, inclusief Man Over Boord

26.5

de acties om beschadiging te beperken en te verhelpen bij een schip na een brand, ontploffing, aanvaring en stranding beschrijven.



Acties om de schade te beperken en het schip te redden na een brand, explosie, aanvaring en/of aan de grond lopen

Verdrag van de Beveiliging van mensenlevens op Zee (SOLAS) en FSS Code (International Code for Fire Safety Systems) Organisatie van branden sloepenrol





Oefenen in reële situaties aan boord.


STCW 2010

Competentie

27

44

Uitwerken van noodplannen en plannen voor schadebeheersing en omgaan met noodsituaties


Sectie A-II/2


Leerinhouden

27.1



Rampenplannen om te reageren op noodsituaties, voorbereiden en uitwerken inzake: 

scheepsbouw, met inbegrip van schadebeheersing;



methoden en hulpmiddelen voor preventie, detectie en blussen van brand;



functies en gebruik van reddingsmiddelen.

De voorbereiding van bijkomende plannen om in noodsituaties te handelen, inclusief bij noodsituaties in de haven





Behandel voorbeelden uit Bridge Procedures Guide.


STCW 2010

Competentie

28

45

Gebruik maken van leiderschaps- en managementvaardigheden


Sectie A-II/2


Leerinhouden

28.1

het management van het boordpersoneel en training ervan beschrijven en uitwerken.



Trainingen aan boord van schepen



28.2

verwante internationale maritieme verdragen en aanbevelingen en nationale wetgeving beschrijven en interpreteren.

Internationale maritieme conventies en nationale wetgeving, inclusief ISM-code en STCW-conventie

28.3

het beheer van taken en werkdrukbeheersing toepassen, met inbegrip van:



Taakbeheer en werkdrukbeheer:

28.4

28.5

28.6



planning en coördinatie;



opdrachten van het personeel;



beperkingen van tijd en middelen;



prioriteitsstelling.

effectief middelenbeheer verwoorden en toepassen, inzake: 

verdeling, toewijzing en prioriteitsstelling van middelen;



effectieve communicatie aan boord en aan wal;



bij besluiten rekening houden met de ervaringen van het team;



assertiviteit en leiderschap, met inbegrip van motivatie;



het verkrijgen en blijven behouden van het bewustzijn van de situatie.



beslissingstechnieken en attitude om ze toe te passen beschrijven, inzake: 

evaluatie van de situatie en risico’s;



identificeren en ontwikkelen van mogelijkheden;



keuze van een actieplan;



evaluatie van de doeltreffendheid van de resultaten.

ontwikkeling, implementatie en toezicht op gestandaardiseerde werkprocedures beschrijven.









planning en coördinatie



toekenning van de opdrachten



tijdsdruk



materiele vereisten



prioriteitsstelling

Middelenbeheer: 

verdeling



toewijzing



prioriteitstelling

Beslissingstechnieken en toepassing ervan: 

risicoanalyse



besluitvorming



actieplan



opvolging en evaluatie

SMS-werkprocedures en checklijsten 

ontwikkeling van het systeem



implementatie


STCW 2010

Competentie

29

46

Organiseren en beheren van de medische zorg


Sectie A-II/2


Leerinhouden

29.1

de inhoud van volgende publicaties beschrijven en interpreteren:



International Medical Guide for Ships



Internationaal Medisch handboek voor de scheepvaart en gelijkwaardige nationale publicaties.



Medical Section of International Code of Signals



medische afdeling van het Internationaal seinboek.





Medische gids voor eerste hulp voor het gebruik bij ongevallen met gevaarlijke stoffen.

Medical First Aid Guide for Use in Accidents Involving Dangerous Goods


Deze competentie wordt vooral gerealiseerd via door het raadplegen van documenten.





47

STCW SECTIE A-II/4 In deze sectie worden verplichte minimumeisen inzake vaarbevoegdheidsverlening voor gezellen die deel uitmaken van de brugwacht behandeld.

STCW 2010

Competentie

30

Bedienen van het noodmateriaal en toepassen van de noodprocedures


Sectie A-II/4


Leerinhouden

30.1

de taken in noodsituaties en alarmsignalen verwoorden.



Pyrotechnische noodsignalen

30.2

het gebruik van pyrotechnische noodsignalen, satelliet EPIRB en SARTS omschrijven.

30.3

de foutieve uitzending van noodsignalen vermijden en maatregelen die moeten genomen worden in geval van onbedoelde (nood)activering omschrijven.



Bescherming van de noodfrequenties en voorkomen van valse alarmeringen in VHF, MF/HF en satelliet



Valse alarmering via DSC


De pyrotechnische signalen worden in zo authentiek mogelijke situaties ingeoefend.



Gebruik van simulator.


48

STCW SECTIE A-II/5 In deze sectie worden de verplichte minimumeisen inzake vaarbevoegdheidsverlening voor dekmatroos behandeld.

STCW 2010

Competentie

31

Toepassen van gezondheids- en veiligheidsvoorzorgsmaatregelen


31.1

Leerinhouden

in verband met praktische kennis van veilige werkmethoden en persoonlijke  veiligheid aan boord o.a.: 

hoogtewerken beschrijven;



buiten boord werken beschrijven;



werken in omsloten ruimten beschrijven;



vergunning-naar-werk-systemen beschrijven;



lijn-hanteren beschrijven en uitvoeren;



tiltechnieken en methoden ter voorkoming van rugletstel beschrijven en uitvoeren;



elektrische veiligheid beschrijven;



mechanische veiligheid beschrijven;



chemische en biologische veiligheid beschrijven;



persoonlijke veiligheidsuitrusting beschrijven en gebruiken.

ILO MLC 2006 regulation 2.3 Hours and Hours of Rest





Werken met casestudies is aanbevolen.


STCW 2010

Competentie

32

49

Toepassing van de voorzorgsmaatregelen en bijdragen tot de voorkoming van de verontreiniging van het mariene milieu


Sectie A-II/5


Leerinhouden

32.1



32.2 32.3

de voorzorgsmaatregelen die moeten genomen worden om verontreiniging van het mariene milieu te voorkomen beschrijven.

MARPOL (MARine POLlution): procedures het gebruik en de werking van apparatuur om verontreiniging tegen te gaan  en oefeningen beschrijven. Zie ook competentie 10 De erkende methoden voor de verwijdering van mariene verontreinigende stoffen beschrijven.


SOPEP (Shipboard Oil Polution Emergency Plan)



50

STCW SECTIE A-IV/2 In deze sectie worden de verplichte minimumeisen inzake de certificering voor GMDSS -radio operatoren.

STCW 2010

Competentie

33

Zenden en ontvangen van informatie met behulp van GMDSS-subsystemen en apparatuur en voldoen aan de functionele eisen van de GMDSS


Sectie A-IV/2


Leerinhouden

33.1



in aanvulling op de eisen van het radioreglement volgende onderdelen beschrijven en toepassen: 





radiocommunicatie voor zoek- en reddingsoperaties, met inbegrip  van de procedures in het Internationale luchtvaart handboek en het Maritieme zoek- en reddingshandboek (IMSAR);  de middelen om de transmissie van valse noodsignalen te voorkomen en de procedures om de effecten van dergelijke signaleringen te beperken;  meldingssystemen voor schepen;



radiomedische diensten;



het gebruik van de Internationale signalencode en de IMO Standard Marine Communication Phrases;



het gebruik van de Engelse taal, zowel schriftelijk als spreektaal, voor de communicatie van informatie die relevant is voor de veiligheid van mensenlevens op zee.



Praktische en theoretische kennis van algemene radiocommunicatie procedures Kennis en gebruik van de Inmarsatsystemen Bescherming van de noodfrequenties en voorkomen van valse alarmeringen in VHF, MF/HF Maritime Safety Information (MSI), Service via aardse systeem (Navtex) en Satelliet (Fleetnet, EGC) SMCP: specifiek over GMDSS-communicatie


Oefenen in reële situaties aan boord of op simulator.



Opmerking: deze eis kan worden verlaagd indien het beperkte radiocertificaat toegekend wordt.


STCW 2010

Competentie

34

51

Radiodiensten bieden in noodsituaties

Leerplandoelstellingen De leerlingen kunnen: Sectie A-IV/2

34.1

34.2

Leerinhouden

het verstrekken van radiodiensten in noodsituaties beschrijven en uitvoeren  in specifieke situaties zoals: 

verlaten van het schip;



brand aan boord van het schip;



gedeeltelijk of volledig uitvallen van de radio-installaties.

voorzorgsmaatregelen voor de veiligheid van het schip en bemanning in verband met mogelijke risico’s voor de radioapparatuur, inbegrepen de gevaren van elektrische en niet-ioniserende stralingen beschrijven.

GMDSS: nood-, spoed- en veiligheidsprocedures in VHF, in MF en HF (aardse systemen).



GMDSS: nood-, spoed- en veiligheidsprocedures met satellietsystemen.



Defecten opsporen en herstellen van elektronische uitrusting.


Oefenen in reële situaties aan boord of op simulator.



Opmerking: deze eis kan worden verlaagd indien het beperkte radiocertificaat toegekend wordt.


52

STCW SECTIE A-VI/1-4 In deze sectie worden de verplichte minimumeisen betreffende het zich vertrouwd maken met de dienst aan boord, basisopleiding in en instructie over veiligheid behandeld.

STCW 2010

Competentie

35

Treffen van voorzorgsmaatregelen om verontreiniging van het mariene milieu te voorkomen


Sectie A-VI/1-4


Leerinhouden

35.1

de impact van de scheepvaart op het mariene milieu en de effecten van operationele of incidentele verontreiniging erop beschrijven.



Het belang van de MARPOL-conventie en bijlagen op de impact van de scheepvaart op het mariene milieu en de effecten van operationele of incidentele verontreiniging duidelijk aantonen

35.2

basisprocedures voor de bescherming van het milieu verwoorden.



Procedures voor de bescherming van milieu, het bestrijden van operationele of incidentele verontreiniging



Basis vereist materiaal om zulke incidenten te kunnen bestrijden



Milieuproblematiek

35.3

de complexiteit en diversiteit van het mariene milieu inschatten en beschrijven.





Behandel voorbeelden en voorschriften uit Bridge Procedures Guide.


STCW 2010

Competentie

36

53

Veilige werkmethoden in acht nemen


Sectie A-VI/1-4


Leerinhouden

36.1

het belang om ten allen tijde veilige werkmethoden na te leven toelichten.




36.2

beschikbare veiligheids- en beschermende apparaten tegen mogelijke gevaren aan boord van het schip toelichten.



Safety Management System

36.3

voorzorgsmaatregelen die moeten genomen worden vooraleer besloten ruimten te betreden beschrijven en verklaren.



Enclosed Space entry procedure

36.4

de internationale maatregelen ter voorkoming van ongevallen en gezondheid op het werk beschrijven en toepassen.



Internationale maritieme conventies en nationale wetgeving, inclusief ISM-code en STCW conventie, en ILO conventie







STCW 2010

Competentie

37

54

Bijdragen tot effectieve communicatie aan boord van het schip


Sectie A-VI/1-4


Leerinhouden

37.1

de principes en belemmeringen van effectieve communicatie tussen individuen en teams binnen het schip verklaren.



37.2

effectieve communicatie tot stand brengen en onderhouden.


Gebruik van simulator.




Effectieve communicatie: 

algemene principes



communicatie tussen individuen en binnen een team



noodcommunicatie



belemmeringen


STCW 2010

Competentie

38

55

Bijdragen tot effectieve menselijke relaties aan boord van het schip


Sectie A-VI/1-4


Leerinhouden

38.1

het belang van het behouden van goede menselijke en werkrelaties aan boord verwoorden.



Basistechnieken voor het behouden van goede menselijke en werkrelaties aan boord

38.2

de basisprincipes en praktijk van teamwerk, met inbegrip van conflictoplossing toepassen.



Werken in een multiculturele omgeving



Basisprincipes groepswerking en techniek voor conflictoplossing

38.3

sociale verantwoordelijkheden. arbeidsvoorwaarden. individuele rechten en  plichten. de gevaren van drug- en alcoholmisbruik beschrijven.

Arbeidsovereenkomst en arbeidsvoorwaarden



Individuele rechten en plichten aan boord van zeeschepen



Gevaren van drug- en alcoholmisbruik aan boord van zeeschepen

Uitbreiding van competentie 15 en 28 Pedagogisch-didactische wenken 

Rollenspel is een aangewezen methodiek bij het leren omgaan met conflicten.


STCW 2010

Competentie

39

56

Begrijpen hoe vermoeidheid onder controle te houden en de nodige maatregelen daartoe nemen


Sectie A-VI/1-4


Leerinhouden

39.1

het belang van het nemen van de nodige rust verwoorden.



39.2

de effecten van slapen, werkschema’s en het circadiaan ritme van vermoeidheid herkennen en beschrijven.

Fysiologische beperking eigen aan de individuele prestaties



39.3

de effecten van fysieke stressfactoren op zeevarenden herkennen en beschrijven.

Voornaamste sensorische factoren die de prestaties beïnvloeden



Factoren die een invloed hebben op aandacht, alertheid en waakzaamheid

39.4

de effecten van milieu-stressfactoren op of buiten het schip en hun impact op zeevarenden herkennen en beschrijven.



Omgaan met stress



Planning van werken rusturen

39.5

de effecten van wijzigingen in de planning op de vermoeidheid van zeevarenden beschrijven.










57

STCW SECTIE A-VI/2-1 In deze sectie worden de verplichte minimumeisen betreffende de afgifte van bewijzen van bekwaamheid inzake het gebruik van reddingsmiddelen, hulpverleningsboten en snelle hulpverleningsboten behandeld.

STCW 2010

Competentie

40

Omgaan met de overlevenden en het beheer van het reddingsvaartuig na het verlaten van het schip


Sectie A-VI/2-1


Leerinhouden

40.1

het omgaan met het reddingsvaartuig op ruwe zee beschrijven.



40.2

het gebruik van boeglijn, zeeanker en ander tuig beschrijven.

Verdrag van de Beveiliging van mensenlevens op Zee (SOLAS)

40.3

de verdeling van voedsel en water op een reddingsvaartuig toelichten.



FSS (Fire Safety Systems) Code



LSA (Live Safety Appliance) Code

40.4

maatregelen die moeten genomen worden om de opspoorbaarheid en het lokaliseren van een reddingsvaartuig te maximaliseren opsommen en beschrijven.

40.5

methoden voor redding door helikopter beschrijven.

40.6

de effecten van onderkoeling en het voorkomen ervan. het gebruik van beschermkappen en kleding, met inbegrip van overlevingspakken en hulpmiddelen tegen warmteverlies beschrijven en toelichten.

40.7

het gebruik van hulpverleningsboten en motorreddingsboten om reddingsvlotten te begeleiden en het redden van overlevenden en personen in de zee beschrijven.

40.8

het gebruik van strandreddingsboten beschrijven.







STCW 2010

Competentie

41

58

Het gebruik van volgmiddelen, met inbegrip van communicatie, signaleringsapparaten en vuurwerk


Sectie A-VI/2-1


Leerinhouden

41.1

radio-reddingsmiddelen in hulpverleningsboten, met inbegrip van satelliet EPIRB en SART gebruiken.



Verdrag van de Beveiliging van mensenlevens op Zee (SOLAS)

41.2

noodsignalen met vuurwerk gebruiken.



Gebruik van de pyrotechniek volgens SOLAS conventie en LSA code





Praktijkoefeningen of op simulator zijn noodzakelijk.

TSO – 3e graad – Maritieme technieken Dek /Nautische technieken/scheepswerktuigskunde/ mechanica/elektriciteit/elektronica/elektromechanica/ zeemanschap/ (PV Praktijk, TV en PV/TV Stage) (1e jaar: 21 lestijden/week, 2e jaar: 21 lestijden/week)

59

PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN VOET Wat en waarom? 2 Vakoverschrijdende eindtermen (VOET) zijn minimumdoelen die, in tegenstelling tot de vakgebonden eindtermen, niet specifiek behoren tot een vakgebied, maar door meerdere vakken en/of vakoverschrijdende onderwijsprojecten worden nagestreefd. De VOET geven scholen de opdracht om jongeren te vormen tot de actieve burgers van morgen! Zij moeten jongeren in staat stellen om die sleutelcompetenties te verwerven die een zinvolle bijdrage leveren aan het uitbouwen van een persoonlijk leven en aan de opbouw van de samenleving. Het ordeningskader van de VOET bestaat uit een samenhangend geheel dat deels globaal en deels per graad geformuleerd wordt. Globaal: 

een gemeenschappelijke stam met 27 sleutelvaardigheden Deze gemeenschappelijke stam is een opsomming van vrij algemeen geformuleerde eindtermen, los van elke context. Ze zijn toepasbaar in alle opvoedings- en onderwijsactiviteiten van de school. Ze kunnen, afhankelijk van de keuze van de school, in samenhang met alle andere vakgebonden of vakoverschrijdende eindtermen worden toegepast;



zeven maatschappelijk relevante toepassingsgebieden of contexten: 

lichamelijke gezondheid en veiligheid,



mentale gezondheid,



sociorelationele ontwikkeling,



omgeving en duurzame ontwikkeling,



politiek-juridische samenleving,



socio-economische samenleving,

 Per graad:

socioculturele samenleving.



leren leren,



ICT in de eerste graad,

 technisch-technologische vorming in de tweede en derde graad ASO. Een zaak van het hele team De VOET vormen een belangrijk onderdeel van de basisvorming van de leerlingen in het secundair onderwijs. Om een brede en harmonische basisvorming te waarborgen moeten de eindtermen van de gemeenschappelijke stam, contexten, leren leren, ICT en technisch-technologische vorming in hun samenhang behandeld worden. Het is de taak van het team om - vanuit een visie en een planning vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen te combineren tot zinvolle gehelen voor de leerlingen. Door de globale formulering krijgen scholen meer autonomie bij het werken aan de vakoverschrijdende eindtermen, waardoor de school meer mogelijkheden krijgt om het eigen pedagogisch project vorm te geven. Het team zal keuzes en afspraken moeten maken over de VOET. De globale formulering over de graden heen betekent niet dat alle eindtermen in alle graden moeten aan bod komen, dit zou een onbedoelde verzwaring van de inspanningsverplichting tot gevolg hebben. Bij het maken van de keuzes wordt verwacht dat elke graad in elke school een redelijke inspan2

In de eerste graad B-stroom spreekt men over vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen (VOOD). Aangezien zowel VOET als VOOD na te streven zijn, beperken we ons in de tekst tot de term VOET, waarbij we zowel naar het begrip vakoverschrijdende eindtermen als vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen verwijzen.


60

ning doet ten opzichte van het geheel van de VOET, rekening houdend met wat in de andere graden aan bod komt. Doordat de VOET niet louter graadgebonden zijn, krijgt de school/scholengemeenschap de mogelijkheid om een leerlijn over de graden heen uit te werken.

HET OPEN LEERCENTRUM EN DE ICT-INTEGRATIE Het gebruik van het open leercentrum (OLC) en de ICT-integratie past in de totale visie van de school op leren en op het werken aan de leervaardigheden van de leerlingen. De inzet en het gebruik van ICT en van het OLC zijn geen doel op zich maar een middel om het onderwijsleerproces te ondersteunen. Door de snelle evolutie van de informatietechnologie volgen nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij elkaar in hoog tempo op. Kennis en inzichten worden voortdurend verruimd. Er komt een enorme hoeveelheid informatie op ons af. De school zal de leerlingen moeten leren hier zinvol en veilig mee om te gaan. Zelfstandig kunnen werken, in staat zijn eigen initiatieven te ontplooien en over het vermogen beschikken om nieuwe ideeën en oplossingen in samenwerking met anderen te ontwikkelen, zijn essentieel. Voor het onderwijs betekent dit een ingrijpende verschuiving: minder aandacht voor de passieve kennisoverdracht en meer aandacht voor de actieve kennisconstructie binnen de unieke ontwikkeling van elke leerling. Die benadering nodigt leraren en leerlingen uit om voortdurend met elkaar in dialoog te treden, omdat je de ander nodig hebt om te kunnen leren. Het traditionele beeld van onderwijs zal steeds meer verdwijnen en veranderen in een dynamische leeromgeving waar leerlingen in eigen tempo en in wisselende groepen onderwijs zullen volgen. Dergelijke leerprocessen worden bevorderd door gebruik te maken van het OLC en van ICT-integratie als onderdeel van deze rijke gedifferentieerde leeromgeving. Het open leercentrum als krachtige leeromgeving Een open leercentrum (OLC) is een ruimte waar leerlingen, individueel of in groep, zelfstandig, op hun eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen leren, werken en oefenen. Om een krachtige leeromgeving te zijn, is een open leercentrum 

uitgerust met voldoende didactische hulpmiddelen,



ter beschikking van leerlingen op lesmomenten en daarbuiten,

 uitgerust in functie van leeractiviteiten met pedagogische ondersteuning. In ideale omstandigheden zou de ganse school een open leercentrum kunnen zijn. In werkelijkheid kan in een school echter niet op elke plaats en op elk moment een dergelijke leeromgeving gewaarborgd worden. Daarom kiezen scholen ervoor om een aparte ruimte als OLC in te richten om zo de leemtes in te vullen. Voor de meeste leeractiviteiten volstaat een klaslokaal of informaticalokaal. Wanneer is het echter nuttig om over een OLC te beschikken? 

Bij een gedifferentieerde aanpak waarbij verschillende leerlingen bezig zijn met verschillende leeractiviteiten, kan het klaslokaal op vlak van zowel ruimte als middelen niet meer als enige leeromgeving voldoen. Dit is zeker het geval bij begeleid zelfstandig leren, vakoverschrijdend leren, projectmatig werken ... Vermits leerlingen bij deze leeractiviteiten een zekere vrijheid krijgen in het plannen, organiseren en realiseren van het leren, is de beschikbaarheid van extra ruimte en middelen soms noodzakelijk.



Het leren van leerlingen beperkt zich niet tot de eigenlijke lestijden. Voor sommige opdrachten moeten zij beschikken over aangepaste leermiddelen buiten de eigenlijke lestijden. Niet iedereen heeft daar thuis de mogelijkheden voor. In functie van gelijke onderwijskansen, lijkt het zinvol dat een school ook momenten buiten de lessen voorziet waarop leerlingen van een OLC gebruik kunnen maken.

Om hieraan te voldoen, beschikt een OLC minimaal over volgende materiële mogelijkheden: 

ruim lokaal met een uitnodigende inrichting die een flexibele opstelling toelaat (bijv. eilandjes om in groep te werken);



ICT: computers met internetverbinding, printmogelijkheid, oortjes, microfoons …




digitaal leerplatform waar alle leerlingen toegang toe hebben;



materiaal waarvan de vakgroepen beslissen dat het moet aanwezig zijn om de leerlingen zelfstandig te laten werken/leren (software, papieren dragers …) en dat bewaard wordt in een openkastsysteem;

61

 kranten en tijdschriften (digitaal of op papier). In het ideale geval is er nog een bijkomende ruimte beschikbaar (liefst ook met ICT-mogelijkheden) die zowel kan gebruikt worden als ‘stille’ ruimte of juist omgekeerd om bijvoorbeeld leerlingen presentaties te laten oefenen (de grote ruimte is in dat geval de stille ruimte) of voor groepswerk (discussiemogelijkheid). Op organisatorisch vlak is het van belang dat met het volgende rekening wordt gehouden: 

het OLC wordt bij voorkeur gebruikt voor werkvormen en activiteiten die niet in het vaklokaal kunnen gerealiseerd worden;



het is belangrijk dat bij een leeractiviteit begeleiding voorzien wordt. Deze begeleiding kan zowel gebeuren door de actieve aanwezigheid van een leraar als ook ‘van op afstand’ door middel van gerichte opdrachten, stappenplannen, studietips …;



het OLC is toegankelijk buiten de lesuren (bijv. tijdens de middagpauze, een bepaalde periode voor en/of na de lesuren). Voor het welslagen is het aan te bevelen dat een OLC-beheerder aangesteld wordt. Deze beheerder zorgt o.a. voor inchecken, bewaren van orde, beheer van het materiaal en praktische organisatie en wordt bijgestaan door een ICT-coördinator voor de technische aspecten. Door het specifieke karakter van het OLC is deze ruimte bij uitstek geschikt voor de realisatie van de ICT-integratie binnen de vakken maar deze integratie mag zich niet enkel tot het OLC beperken. ICT-integratie als middel voor kwaliteitsverbetering Onder ICT-integratie verstaan we het gebruik van informatie- en communicatietechnologie ter ondersteuning van het leren. ICT-integratie kan op volgende manieren gebeuren: 

Zelfstandig oefenen in een leeromgeving Nadat leerlingen nieuwe leerinhouden verworven hebben, is het van belang dat ze voldoende mogelijkheden krijgen om te oefenen bijvoorbeeld d.m.v. specifieke pakketten. De meerwaarde van deze vorm van ICT-integratie kan bestaan uit: variatie in oefenvormen, differentiatie op het vlak van tempo en niveau, geïndividualiseerde feedback, mogelijkheden tot zelfevaluatie.



Zelfstandig leren in een leeromgeving Een mogelijke toepassing is nieuwe leerinhouden verwerven en verwerken, waarbij de leerkracht optreedt als coach van het leerproces (bijvoorbeeld in het open leercentrum). Een elektronische leeromgeving (ELO) biedt hiertoe een krachtige ondersteuning.



Creatief vormgeven Leerlingen worden uitgedaagd om creatief om te gaan met beelden, woorden en geluid. De leerlingen kunnen gebruik maken van de mogelijkheden die o.a. allerlei tekst-, beelden tekenprogramma’s bieden.



Opzoeken, verwerken en bewaren van informatie Voor het opzoeken van informatie kunnen leerlingen gebruik maken van o.a. cd-roms, een ELO en het internet. Verwerken van informatie houdt in dat de leerlingen kritisch uitmaken wat interessant is in het kader van hun opdracht en deze informatie gebruiken om hun opdracht uit te voeren. De leerlingen kunnen de relevante informatie ordenen, weergeven en bewaren in een aangepaste vorm.



Voorstellen van informatie aan anderen Leerlingen kunnen informatie aan anderen meedelen of tonen met behulp van ICT-ondersteuning met tekst, beeld en/of geluid onder de vorm van bijvoorbeeld een presentatie, een website, een folder …


62



Veilig, verantwoord en doelmatig communiceren Communiceren van informatie betekent dat leerlingen informatie kunnen opvragen of verstrekken aan derden. Dit kan via e-mail, internetfora, ELO, chat, blog …



Adequaat kiezen, reflecteren en bijsturen De leerlingen ontwikkelen competenties om bij elk probleem verantwoorde keuzes te maken uit een scala van programma’s, applicaties of instrumenten, al dan niet elektronisch. Daarom is het belangrijk dat zij ontdekken dat er meerdere valabele middelen zijn om hun opdracht uit te voeren. Door te reflecteren over de gebruikte middelen en door de bekomen resultaten te vergelijken, maken de leerlingen kennis met de verschillende eigenschappen en voor- en nadelen van de aangewende middelen (programma’s, applicaties …). Op basis hiervan kunnen ze hun keuzes bijsturen.

SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN SAMENWERKING Cursusmateriaal Door het specifieke karakter van deze opleiding zijn er slechts enkele scholen die het studiegebied Maritieme opleidingen aanbieden. Het is dan ook aan te raden dat de leraren van deze scholen samenwerken om de competenties uit het leerplan te verwerken in degelijk cursusmateriaal. Deze cursussen beschrijven niet alleen de inhoud, maar vermelden ook de evaluatiecriteria, zoals normering en de evaluatiecontext zoals in de STCW vermeld. Het is aangewezen om het cursusmateriaal bij wijzigende wetgeving aan te passen. Het kwaliteitshandboek van de school vermeldt waar de cursussen ter beschikking staan. Organisatie op schoolniveau Het realiseren van de competenties in een geïntegreerde aanpak vereist een andere schoolorganisatie dan in een onderwijs met een vakkenindeling. De vakkengroep/betrokken leraren overleggen samen met de schoolleiding over de aanpak en maken bindende afspraken over een verdeling van de mogelijke activiteiten. Samenwerking met algemene vakken Enkele competenties liggen in het verlengde van doelstellingen uit vakken van de basisvorming. Het is evident dat de leraren van de basisvorming nauw betrokken worden bij de uitwerking van deze competenties. Op deze manier wordt overlap vermeden en wordt de onderwijstijd efficiënt gebruikt.


63

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN3 Voor een aantal competenties werd in de tweede graad enkel een aanzet gegeven om pas in de derde graad tot de praktijk over te gaan. Om een theoretische benadering op een didactisch verantwoorde manier te kunnen doen is er nood aan audiovisueel en ICT materiaal (TVmultimediaprojector, filmmateriaal, digitaal bord, geschikte software, internettoegang … ). Dit materiaal kan aanwezig zijn in de klas of in het open leercentrum. Technische documentatie, zeekaarten, didactische nautische boeken, getijdentafels, handleidingen, instructieboeken … moeten ter beschikking zijn alsook: 

SOLAS,



MARPOL,



STCW–code (meest recente met addenda),



ISM-code,



ISPS-code,



LSA code,



FSS code,



diverse relevante codes en publicaties (Garbage Record Book, Sopep plan, Oil Record Book, voorbeeld van Logboek …).

Het praktisch gedeelte van de brandbestrijding dient te worden gegeven in een daartoe uitgerust brandweer opleidingscentrum, waar men dient te beschikken over het voorgeschreven equipement, zoals brandslangen en nozzles, poedersnelblussers en CO2 blussers, persluchtmaskers … Navigatieapparatuur 

Opstelling magnetisch kompas, kalibratie simulatie



Gyrokompas, demonteerbaar om de verschillende onderdelen te tonen



Aan boord van de opleidingsschepen: ARPA, ECDIS, GPS en integratie op radarscherm



Plotting sheets



Peiltoestellen, diverse types

Zee- en weerkunde 

Meteorologische meetinstrumenten: thermometer, barometer, barograaf, psychrometer



Windmeter aan boord

3

Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -

Codex ARAB AREI Vlarem.

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -

de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

Zij schrijven voor dat: -

duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;

-

de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.


64

Zeevaartkunde 

Steekpassers en pleischalen/parallellatten



Getijtafels en stroomatlassen



Nautische publicaties:





Admiralty,



List of Radio Signals,



Admiralty List of Lights and Fog Signals,



Admiralty Chart Catalogue.

Vaartuig voor opleiding met de nodige uitrusting en apparatuur om een veilige wacht te houden en een doeltreffende navigatie uit te voeren met meerdere leerlingen op de brug of simulator



Vaartuig voor opleiding geschikt voor het inoefenen van manoeuvres en voor oefeningen Personal Safety en brandbestrijding Zeemanschap 

Touwwerk, staaldraad en uitrusting voor schiemanswerk



Seinsleutel met licht en geluid, set seinvlaggen



Vaartuig voor opleiding met de nodige uitrusting en apparatuur om een veilige wacht te houden en een doeltreffende navigatie uit te voeren met meerdere leerlingen op de brug of simulator Medische component 

Neil Robertson of homologe draagberrie



Medische publicaties (International Medical Guide for Ships, WHO)

 Medisch demo materiaal Personal Safety 

Opblaasbaar reddingsvlot met inventaris;



Pyrotechnics

 Drysuits - overlevingspakken GMDSS 

Een simulator van GMDSS station dient beschikbaar te zijn, alsook modellen van toestellen in verband met reddingsmiddelen Passage Planning (voor een referentiejaar) 

Kaartcatalogus



Ocean Passages of the World (NP)



Zeekaarten en Pilot Charts



Getijtafels



Lists of Radio Signals



Lists of Lights



Scheepskarakteristieken en Trim & Stability booklets van een dry cargo schip



Haveninformatie (‘Ports of the World’)



Publicaties met ladingkarakteristieken (IMDG Code, Thomas Stowage)


65

EVALUATIE Zoals reeds aangehaald bevat het kwaliteitshandboek van de school uitgewerkte cursussen met evaluatiecriteria. De evaluatiecriteria komen overeen met de criteria zoals beschreven in de STCWcode. Doelstelling van evalueren Evaluatie wordt beschouwd als de waardering van het werk waarmee leraar en leerlingen samen bezig zijn. Het is de bedoeling dat zowel de leraar als de leerling informatie krijgen over het bereiken van de leerplandoelstellingen en over het leerproces. Daarenboven is evaluatie – de evaluatie- en rapporteringspraktijk - een belangrijke pijler binnen de kwaliteitszorg van de school en als dusdanig spoort de evaluatie met de schoolvisie op leren. Omdat evaluatie naar de leerlingen toe eenvormigheid moet vertonen over de vakken en de leerjaren heen, is het logisch dat: 

de school hierover haar visie ontwikkelt;



de betrokken leerkrachten deze visie concretiseren voor hun vak in de vakgroepwerking.

Procesevaluatie Dit luik van evaluatie heeft tot doel de leerling en zijn ouders tussentijds in te lichten over de vordering van de realisatie van de kennis, de verschillende vaardigheden, de vakgebonden - en de leerattitudes om hun leertraject bij te sturen. In deze evaluatie staat het leerproces dat de leerlingen doorlopen centraal. De evaluatie moet aan de leerkracht de nodige feedback geven over zijn gehanteerde methode. De leerkracht beschikt daarvoor over de volgende middelen: 

observatie in de klas,



reflectiegesprekken,



zelf-, peer-, co-evaluatie,



oefeningen en opdrachten die in de klas worden uitgevoerd, individueel of in groep,



mondelinge en schriftelijke overhoringen,



huistaken,

 … Het opvolgen van de attitudes hoort ook onder dit aspect van de evaluatie. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vak- en leerattitudes. De vakgebonden attitudes staan expliciet in de leerplannen vermeld. De leerattitudes worden op schoolniveau bepaald en vormen de randvoorwaarden om te leren. Attitudes kunnen nauwelijks in cijfers worden uitgedrukt. Er kan best gewerkt worden met rubrieken (SAM-schalen) die de attitudes omzetten in waarneembaar gedrag. Bij de weging wordt dan niet zozeer het gedrag dan wel de evolutie in rekening gebracht. Productevaluatie Producten, zoals herhalingstoetsen en examens, beogen de evaluatie van het realiseren van de leerplandoelen. De verschillende vaardigheden en de onderliggende kenniselementen komen aan bod. Rapporteren De geregelde rapportering heeft tot doel de leerling en zijn ouders tussentijds in te lichten over de vordering in het realiseren van de doelstellingen. De rapportering moet ook aandacht schenken aan remediëren. De school bepaalt de vorm en de frequentie van rapporteren.


66

BIBLIOGRAFIE Een geactualiseerde bibliografie met aanbevolen werken is terug te vinden in het kwaliteitshandboek van de school.

Maritieme technieken Dek Maritieme opleidingen

Recommend Documents