Lesbrief Goud juwelen en rum Samenvatting van het boek Nick is een fanatiek verzamelaar van alles wat met piraten te maken heeft. Zo belandt hij in het ‘heksenwinkeltje’ Wicca waar hij in de etalage een prachtig piratenschip heeft gezien. Lula, een wat vreemde maar vriendelijke vrouw, legt uit dat het schip niet te koop is, maar dat ze wel iets anders heeft om aan zijn piratenliefde tegemoet te komen: achteruitloopschoenen, die je terug in de geschiedenis voeren. Voor hij het zich allemaal realiseert, is Nick in 1718 beland, aan boord van het piratenschip van Kapitein Zwartbaard. Alle piratenromantiek valt weg als hij oog in oog komt te staan met het harde leven aan boord en het meedogenloze regime van de kaperkapitein. Vooral als Nick tegen wil en dank betrokken raakt bij enterpartijen, blijkt dat hij niet uit het ware piratenhout is gesneden. Als gewone schooljongen uit de 21e eeuw komt hij voor morele dilemma’s te staan die hij zich bij het uitoefenen van zijn hobby nooit gerealiseerd heeft. Met een paar scheepsmaten slaagt hij erin een deel van de gekaapte buit te begraven op een geheime plek op een van de Okracoke eilanden. In ruil hiervoor beloven zijn maten hem te helpen ontsnappen. Uiteindelijk lukt het Nick met zijn achteruitloopschoenen naar het heden terug te keren. Maar ja, wie gelooft nou zo’n verhaal en helemaal als je geen enkel bewijs kunt aanvoeren. Zelfs de vriendelijke Lula ontkent Nick ooit eerder te hebben gezien, en een tijdje later is haar winkeltje verdwenen. Door een krantenartikel over weggelopen kinderen (tot die categorie wordt Nick ook gerekend) komt hij in contact met Tom, leeftijdsgenoot en ook piratengek, en diens verhaal lijkt sprekend op de zijne. Dat Lula de kwade genius is die achter dit alles zit, daar twijfelen ze geen ogenblik aan. Op listige wijze slagen ze erin haar sinistere spel te ontmaskeren. En de fatale achteruitloopschoenen belanden bij het oud vuil. Of toch niet? (bron: Leeswelp)
Introductie van het boek Maak een oude kapersbrief. Voor eventuele tekst zie bijlage.
Wat heb je nodig? - Het boek Goud juwelen en rum - 1 A-4tje, een beetje losse koffie en heet water of oude natte koffiepad, 1. 2. 3. 4.
Scheur de 4 rechte randen van het A-4tje Veeg er wat natte koffie of koffiepad overheen Wrijf het goed uit zodat het een ‘oud’ effect krijgt Laat de kapersbrief drogen, teken of schrijf er iets op, rol hem op en stop hem in een fles.
Bindt een piratendoek om je hoofd, doe een ooglapje voor je oog. Bonk op de deur van het lokaal en laat zien wat er in de fles zit. Een kapersbrief van kapitein Zwartbaard.
1
Voorleesfragmenten -
Hoofdstuk: Het heksenwinkeltje Blz. 7 vanaf ‘Hijgend schoof hij…t/m blz. 9 Hoofdstuk: Ontmoeting met Zwartbaard Blz. 18, 19, 20 t/m ‘Zorg dat je je straks meldt’ Hoofdstuk: Naar huis (nieuwe poging) Blz. 79 en 80 t/m ‘Meekomen! Nu!’
Vragen voor de nabespreking 1. De schepen in die tijd maakten lange reizen. Vaak bedierven etenswaren (bv de beestjes in het scheepsbeschuit, blz. 79) Welke levensmiddelen bedorven snel en waardoor? (Bv water en vlees doordat vliegen er eitjes in leggen. Fruit en groenten omdat het niet koel gehouden kon worden) 2. Hoe konden ze er voor zorgen dat eten niet bedierf? Bv vlees zouten en drogen, groenten inmaken, levende kippen aan boord voor verse eieren (blz 28) Hoe gebeurt dat tegenwoordig?Koelcellen aan boord. De reizen duren minder lang. 3. Waarom namen ze vroeger bier mee op reis? Dat was gezonder dan water. Door de alcohol bedierf het minder snel. 4. Hoe heet een keuken op een schip? (blz. 25) Een kombuis 5. Wat is scheurbuik en hoe kom je daaraan? Scheurbuik is een ziekte die je krijgt als je te lang een te kort aan vitamine C hebt. De eerste tekenen dat je die ziekte hebt zijn zwellingen en bloedingen aan het tandvlees. 6. Waarom drinken piraten rum? Wat is het? Om een overwinning te vieren werd er een feest gehouden dat bestond uit het maken van muziek, dansen, dobbelen, eten en vooral veel sterke drank drinken. Rum is een sterke alcoholische drank gemaakt van rietsuiker 7. Unlucky, Jim en Nick worden door Zwartbaard naar een eiland gestuurd om vers drinkwater te halen. (blz. 50) Waarom drinken ze geen water uit de zee? Normaal gesproken is een slok zeewater niet schadelijk en alleen maar erg zout. Maar als je lang zonder drinkwater op zee zit is het drinken van zeewater zeer schadelijk. Wanneer iemand al enige tijd geen zoet water gedronken heeft raakt het lichaam uitgedroogd. Wanneer er dan zout zeewater wordt gedronken is het lichaam niet meer in staat om het zout uit het lichaam te spoelen. Daardoor kan zoutvergiftiging ontstaan en kun je waanideeën krijgen. Door zeewater te drinken nemen je overlevingskansen af. 8. Wat zouden de kinderen te eten mee willen nemen op een lange zeereis? Bespreek dit en ga over naar de verwerking of doe eerst nog de zintuigentest.
2
Unlucky’s beruchte piratenrum recept zelf maken Wat heb je nodig (behalve een flinke dosis moed en sterke zeebenen)
een grote stevige stenen of tinnen beker doe er 1 theelepel suiker in daarna een scheutje koffiemelk vul hem vervolgens voor de helft met cola (of andere priklimonade) laat er tien rozijnen in vallen en ga dan door naar het…
Proostritueel Hoe drink je piratenrum?
Sla je beker tegen de beker van je piratenmaatje (niet te hard) Neem allebei een grote slok Roep heel hard: ‘knallende kanonskogels’ Draai een rondje En slaak een piratenkreet (heihoo, hopsasa, heiahopsakee holadiee) (of zoiets)
Zintuigentest ruiken / proeven
Het kwam nog wel eens voor dat piraten tijdens de bloederige gevechten een oog verloren. En als ze heel erg veel pech hadden, verloren ze er zelfs twee. Tja, en dan waren ze afhankelijk van hun andere zintuigen om te weten wat ze aten of dronken. Proeven doen we met onze tong en daarmee kunnen we vier hoofdsmaken zoet, zuur, zout of bitter onderscheiden Ruiken doen we met onze neus en we kunnen maar liefst 5000 verschillende geuren herkennen. Weet jij wat je ruikt of proeft als je niets kunt zien? Wat heb je nodig? - een blinddoek - 1 glas water met daarin 2 theelepeltjes suiker - 1 glas water met 1 theelepeltje zout - 1 glas water met 1 theelepeltje citroen - en eventueel 1 glas bitter lemon Welke smaakt zuur, zoet, zout of bitter? Het ruiken of proeven van verschillende producten zoals citroen, peper, zout, kruidnagel, suiker, chocolade, aanmaaklimonade, nootmuskaat, thee, koffie, knoflook, drop etc. Wat ruik je? Wat proef je? Wat vind je lekker? Wat vind je vies? Verwerking -
Verzin een nieuw piraten recept Geef het een originele naam Ontwerp alles op een schatkaart
3
Extra -
Bedenk een nieuw proost- of eetritueel
♫ ♪ Schrijf een piratenlied (hierbij kun je een bekend melodietje gebruiken)
De kinderen kunnen dit individueel, in groepjes of klassikaal doen.
4
Bijlage Kapersbrief van kapitein Zwartbaard Ik, kapitein Zwartbaard, schrik der zeven zeeën, ben op zoek naar nieuwe bemanningsleden die samen met mij de woeste baren willen bevaren om schepen met goud, juwelen en rum te overvallen. Maar alleen zij, die het lekkerste, origineelste, mooiste, of bijzonderste, piratenrecept kunnen maken, komen voor deze fantastische baan in aanmerking. Wat moet je doen? 1) Creëer een nieuw, (lekker) en origineel recept voor op zee. 2) Verzin er een leuke, mooie, angstaanjagende, bijzondere of gekke maar wel toepasselijke naam voor 3) Schrijf, teken, plak, verf het op een door jou/jullie zelf ontworpen schatkaart . Hebben jullie de smaak goed te pakken verzin dan ook een nieuw proost- of eetritueel of schrijf een nieuw piratenlied. Veel succes! En wie weet kan ik je binnenkort op de Wraak van de koning Anna verwelkomen!
Kapitein Zwartbaard
5
