LEREN SIGNALEREN Projectvoorstel

LEREN SIGNALEREN Projectvoorstel

Hoorn, 25 april 2008 Niek Kuijper

Leren Signaleren/concept

25-04-2008

1

1. Inleiding Het project Leren Signalen (LS) is een onderdeel van het breed opgezette regionale preventieproject “Westfrisse Jeugd” voor de jeugd en jongeren in West-Friesland van 10 tot 23 jaar. LS is één van de preventieve bijdragen van GGZ-centrum Westfriesland aan dit organisatie-overstijgende initiatief. Om het project LS goed te kunnen plaatsen is het noodzakelijk om – kort - kennis te nemen van het overkoepelende project om het (sub-)project LS in de juiste context te kunnen plaatsen. De gezamenlijke Kadernota ‘de Westfrisse Jeugd’ geeft hiervan een helder beeld 1. In dit projectvoorstel wordt ingezoomd op de cultuurspecifieke problematiek van de jeugd van West-Friesland die ten grondslag ligt aan de gezamenlijke actie van de Westfriese bestuurders en hulp-en dienstverlenende organisaties. LS richt zich echter indirect op de doelgroep van het overkoepelende project. LS wordt aangeboden aan intermediairen als docenten, mentoren, jongerenwerk, politie, huisartsen enzovoorts. Deze groep intermediairen vormt voor dit subproject de doelgroep.

2. Probleemanalyse Landelijk onderzoek heeft aangetoond dat de Westfriese jeugd significant meer, vaker en vroeger overmatig alcohol drinkt dan hun leeftijdsgenoten in andere delen van Nederland. Regionaal onderzoek 2 wijst uit dat 1 op de 6 jongeren tussen 12 en 19 jaar gedachten aan zelfdoding heeft. Prof.dr.Ad Kerkhof, hoogleraar suïcidepreventie en betrokken bij de opzet van dit project heeft aangetoond dat de regio West-Friesland reeds decennia lang relatief veel suïcides en suïcidaal gedrag kent. Ook onder jongeren. Hij kan dit niet verklaren, maar pleit, evenals de WHO, voor een daadkrachtige regionale aanpak 3. Zowel de verontrustende uitkomsten van gezondheidsonderzoek als de algehele ongerustheid omtrent de jeugd in deze regio hebben bijgedragen aan een collectief initiatief van hulp- en dienstverlenende organisaties, gemeenten en burgers om een integraal preventief plan van aanpak te initiëren 4. Dit initiatief en al doorlopen projectfasen zijn geheel in overeenstemming met de Kaderbrief 2007-2011 Visie op gezondheid en preventie van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Alcoholconsumptie op steeds jongere leeftijd vergroot het risico op het optreden van tal van gezondheidsproblemen 5. De verschuiving van de leeftijd waarop kinderen starten met het gebruik van alcohol – gemiddelde leeftijd in West-Friesland is 12,1 jaar - is desastreus voor de ontwikkeling van het jonge brein en heeft gevolgen voor de sociale, psychische en maatschappelijke ontwikkeling van kinderen. Dit geldt uiteraard ook voor druggebruik. Er is een relatie tussen psychische problematiek en overmatig alcohol- en druggebruik. Het staat niet op zichzelf en moet dan ook niet als zodanig worden bestreden. Suïcide en suïcidepogingen worden niet zelden gepleegd onder invloed van alcohol en/of drugs.

1

Zie bijlage I pag. 9. Kaders en hoofdlijnen van het regionale plan van aanpak De Westfrisse Jeugd GGD West-Friesland, Jongerenenquête 2005 & Programmabureau Integrale Veiligheid, 2007 3 Zie ook actualisatie Advies inzake Suïcide van de gezondheidsraad 2007 i.o.v VWS 4 Op 20 juni 2007 werd reeds een startconferentie “van Ongerustheid naar Handelen” georganiseerd waarna werkafspraken en plan van aanpak volgden. 5 Alcoholgebruik en jongeren onder de zestien jaar, Trimbos Instituut, 2006. 2


25-04-2008

2

2.1. Aangrijpingspunt voor preventie Na het lezen van probleemanalyse mag gesteld worden dat de problematiek in West-Friesland dringend aandacht behoeft en dat de problemen zoals beschreven in omvang en ernst zullen toenemen als geen actie wordt ondernomen. De mensen die hier een waardevolle bijdrage aan kunnen leveren zijn de zogenaamde intermediairen. Dit zijn de professionals die een onderdeel vormen van de directe leefomgeving van de jongeren. Intermediairen vangen allerhande signalen op, maar weten niet altijd wat deze signalen betekenen of hoe zij moeten reageren op deze signalen. Deze mensen leren hoe je signalen moet interpreteren, maar ook hoe zij daarbij geholpen kunnen worden zal resulteren in een waardevolle preventieve bijdrage voor zowel de bron van zorg (de jeugd) als voor de intermediair zelf. Een van de methoden die hiervoor gebruikt wordt is de Leren Signaleren-methode. Een verslaving of daadwerkelijk suïcidaal gedrag ontstaat niet zomaar. Veelal gaat hier een langere periode van problemen – en dus signalen - aan vooraf. Juist die voorafgaande periode moet aangegrepen worden om in te grijpen en/of hulp te bieden. 3. Leren Signaleren-methode 3.1. Doel Voor de projectduur van 4 jaar worden elk jaar 300 Westfriese professionals die beroepshalve in contact staan met de jeugd getraind in: I. Het herkennen van risicofactoren die kunnen leiden naar psychische en/of middelenafhankelijke problematiek II. Het leren signaleren van psychische en/of middelenafhankelijke problematiek bij de Westfriese jeugd tussen 10 en 21 jaar oud. III. Het leren signaleren van de ontwikkeling van psychische en/of middelenafhankelijke problematiek. IV. Hoe te handelen als er een vermoeden is van voornoemde problematiek. 3.2. Middel Er worden 5 trainers opgeleid om de training LS te gaan geven. Deze trainers zijn hulpverleners uit de regio. De selectie en coördinatie ligt in handen van de GGZ. De opleiding van de trainers is in handen van Paul Sterk van Dijk&Duin. Paul Sterk is betrokken geweest bij de ontwikkeling van de methode. 3.3. Profiel Trainers 6 De trainers LS functioneren op min.HBO denk- en werkniveau. Zij beschikken over didactische vaardigheden en geven op enthousiaste wijze vorm aan hun training. 3.4. Doelgroep LS De beoogde cursisten/aandachtsfunctionarissen zijn:  Maatschappelijke ondersteuners van de Zorg Advies Teams  Docenten  Jongerenwerkers  Politie  Huisartsen  Algemeen maatschappelijk werk  Kinderbescherming 6

Zie ook bijlage II pag. 20 Vacature Trainers


25-04-2008

3

 Medewerkers jeugdhulpverlening (Parlan, De Praktijk, MEE)  Medewerkers jeugdgezondheidszorg (GGD, Omring) De volgorde die ik hanteer herbergt tevens de prioriteit van trainingen. Het spreekt voor zich dat niet iedere discipline in zijn totaliteit getraind kan worden. Er wordt in overleg met de betrokken organisaties een vertegenwoordiging van elke discipline samengesteld. 3.5. Vrijwilligers Het is wenselijk om de training ook aan te bieden aan vrijwilligers. Er bereiken ons geluiden uit de regio van voetbalverenigingen, jeugdverenigingen en andersoortig georganiseerde burgerinitiatieven waaruit blijkt dat deze groep gemotiveerd is voor de training, maar ook meent een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan preventie in de regio. Deze mening wordt gedeeld door GGZ-centrum Westfriesland en wordt tevens ondersteunt door wetenschappelijke literatuur. Preventie heeft meer kans van slagen als dit binnen de maatschappelijke context van de problematiek geschiedt 7. De financiering is niet afgestemd op deze groep. Er wordt gezocht naar middelen bij zowel de gemeenten, de Provincie alswel bij sponsors. 4. Resultaat Psychische problematiek, middelenafhankelijkheid en psychiatrie in engere zin worden in een vroeg stadium gesignaleerd en men leert wat men wel of niet moet doen. Door deze voegsignalering kan er adequate hulp geboden worden waardoor pathologische ontwikkeling wordt gereduceerd of zelfs voorkomen. Zoals eerder gezegd; een verslaving of suïcide komt niet zomaar tot stand en kent een traject van problemen én signalen! 5. Het Mobiele Expertise Team (MET) Door de zogenaamde aandachtsfunctionarissen te trainen zal – zeker het eerste jaar – de vraag naar hulpverlening vermoedelijk toenemen. Het spreekt voor zich dat er professionele back-up moet zijn voor deze aandachtsfunctionarissen die immers meer problemen zullen signaleren. De back-up bestaat uit het Mobiele Expertise Team (MET) . Het MET is 24 uur p/d beschikbaar voor:  Vragen en advies over psychische, psychosociale en middelenafhankelijke problematiek.  Consult met jongeren waar gerede zorg over bestaat.  Suïcidepreventie; indien een jongere zich suicideert bestaat de kans op kopieergedrag (er is altijd sprake van een suïciderisico in de sociale omgeving van de suïcidant!). Het MET participeert op school om samen met de schoolleiding een plan van aanpak te maken.  Crisisverwijzingen. Het MET is idealiter een samengesteld team van Brijder Verslavingszorg, GGZ-centrum West-Friesland en Bureau Jeugd Zorg. Het MET sluit goed aan bij de vraag naar één meldpunt voor jeugdzaken. Na een analyse van werkzaamheden en verantwoordelijkheden zal er een financieringsbron gezocht moeten worden voor het MET. Dit zal overigens gedeeltelijk uit bestaande middelen gedaan kunnen worden. 7

J. Baars en D. Kal, Het uitzicht van Sisyphus; maatschappelijke contexten van geestelijke (on)gezondheid. (Groningen, 1995) 32.


25-04-2008

4

6. Knelpunten Er zijn knelpunten op diverse vlakken te verwachten. Voor een goed en regiobreed bereik is het wenselijk dat alle scholen voor voortgezet onderwijs participeren in de LS-methode. Bij de implementatie van “Alcohol een ander verhaal 8” hebben scholen zich verzet tegen deze “taak” omdat zij meenden hier geen verantwoordelijkheid voor te kunnen en/of moeten dragen. Het is invoelbaar dat scholen met een projectmoeheid kampen. Zij worden immers sinds jaar en dag bestookt door initiatieven en projecten van zowel overheidswege als organisaties. Dit is een punt van aandacht bij het aanbieden en implementeren van LS. Het wederzijdse belang van de training moet goed benadrukt worden. Gesprekken met docenten, maar ook met ex-docent en wethouder Ronald Witteveen van de gemeente Hoorn leerden dat docenten bereid zijn om een rol in preventie te spelen, maar hier ook van moeten profiteren. Het fasciliterende aspect van LS én uiteraard het MET moet bij de informatieverstrekking duidelijk omschreven worden. Een knelpunt van een andere orde is de samenstelling van het MET. De Brijder Verslavingszorg is een onderdeel van de Parnassia Groep en is hierdoor een concurrent van het GGZ-centrum Wesfriesland. Er dient op bestuurlijk niveau overeenstemming bereikt te worden over de samenwerking. 7. Coördinatie De projectcoördinatie van de het project “De Westfrisse jeugd” ligt in handen van Gea Breebaart van de GGD Hollands Noorden. De coördinatie van LS zal door Niek Kuijper van GGZ-centrum Westfriesland worden uitgevoerd. Het spreekt voor zich dat deze twee coördinatoren gezamenlijk beleid maken voor implementatie van de training en inbedding in de projectstructuur.

8

Reeds geimplementeerd onderdeel van het project ‘De Westfrisse Jeugd’


25-04-2008

5

8. Plan van aanpak PLAN VAN AANPAK Leren Signaleren FASE Projectbeschrijving

UITVOERING Door: Niek Kuijper

TIJDSPAD Gereed 01 mei 2008

Beschrijving Hierin zal het boek ‘Projectmatig werken ‘ als uitgangspunt dienen. Beschrijving van het project en directe koppeling met het regionale preventieproject ‘Westfrisse Jeugd’. Actie 1. 2. 3. 4. 5. 6.

literatuurstudie Regionale gegevens verzamelen Landelijke gegevens verzamelen. Vraagstelling/doelstelling Doelgroep omschrijven Plan van aanpak maken

Productontwikkeling Door: Paul Sterk (D&D), Paul Kok (Brijder), Niek Kuijper

Gereed 01 juni 2008

Omschrijving Het product is een bestaande methode van ggz Dijken Duin. Aanpassing aan de regio West-Friesland door Paul Kok v/d Brijder te betrekken in de totstandkoming van de training. Actie 1. 2. 3. 4. 5.

Organisatie van trainingen

Expertise Paul Kok en Paul Sterk bundelen. Cultuurspecifieke vraag formuleren. Lesmateriaal ontwikkelen en drukken. Evaluatiemethode ontwikkelen. Beroepsgroepgerelateerde methoden ontwikkelen.

Door: Gea Breebaart (GGD), Niek Kuijper Omschrijving Alle intermediairen worden aangeschreven of bezocht. In samenspraak met hen wordt bepaald welke mensen worden getraind.

Gereed 01 september 2008

Actie


25-04-2008

6

1. 2. 3. 4.

Informatiemateriaal LS verzorgen Doelgroep omschrijven en quotum 2008 bepalen. Prioriteitenlijst maken/verdeelsleutel Contact leggen met de intermediairen en LS ‘pluggen’ 5. Presentatie LS voorbereiden en uitvoeren/aanbieden. 6. Netwerk inzetten. 7. Convenant voorbereiden.

Trainersprofiel en werving

Door: Jan Langeveld, Niek Kuijper Omschrijving Er moeten 5 trainers geselecteerd worden om de training LS aan intermediairen te geven. Actie 1. 2. 3. 4. 5.

Ontwikkeling Mobiel Expertise Team (MET)

Gereed 16 mei 2008 m.u.v. trainersschema 2008

Trainersprofiel beschrijven. Vacature/wervingstekst maken. Gesprekken voeren met geïnteresseerden. Selectie. Trainersschema 2008 maken.

Door: Jan Langeveld, Paul Kok, Niek Kuijper Omschrijving Centraal meld&adviespunt voor intermediairen.

Zodra LS start moet het MET operationeel zijn.

Actie     

Op bestuurlijk niveau afstemming bereiken. Team samenstellen. Werkzaamheden bepalen. Wet- en regelgeving onderzoeken. I.v.m. 24-uurs bereikbaarheid crisisdienstprotocollen aanpassen.  Huisvesting/telefoonummer/foldermateriaal  Int.communicatie/deskundigheidsbevordering.

Kostenberekening en financiering


Door: Niek Kuijper

Gereed 01 juni 2008

25-04-2008

7

9. Personeelskosten Leren Signaleren 2008 Er worden in één jaar tijd 300 mensen getraind door 5 hulpverleners. 300:5 = 60 mensen per trainer 60: 5 = 12 mensen per training van 3,5 uur. Trainingsuren per trainer; 5 trainingen à 3,5 uur = 17,5 Voorbereiding/afsluiting 5 à 1 uur = 5,0 Reistijd 5 à 1,1/2 uur (retour) = 7,5 Totaal 30, 0 uur De personeelskosten zijn berekend op basis van uurloon schaal 60 hetgeen € 33,15 bedraagt Hieronder staat een berekening van de kosten die dit me zich meebrengt:

Uren en activiteiten; Totaal uren per trainer: Lesmateriaal per cursist:

30 uur x € 33,15 € 2,50 x 60 Totale kosten per trainer

€ € €

994,50 150,-1144,50

Trainingen Coördinatie en organisatie Subtotaal per jaar

€ 1144,50 x 5 20 uur

€ € €

5722,50 663,-6385, 50

Train de trainerkosten/opleiding Follow-up training Totaalbedrag 4 jaar

Eenmalig

€

3000,--

Eenmaal per twee jaar

€ 1500,-€ 30.042,--


25-04-2008

8

LS BIJLAGE I

Kaders en hoofdlijnen van het Regionale Plan van Aanpak

De West-Frisse Jeugd Een plan dat zich richt op psychische problemen en alcohol- en druggebruik bij jongeren in West-Friesland.

‘Onze missie is een ‘West-Frisse’ Jeugd: fris in plaats van alcohol en fris in plaats van een kater hebben of gestresst, gedeprimeerd of stoned zijn.’ Januari 2008 Actiegroep ‘De West-Frisse Jeugd: • Brijder Verslavingszorg • Bureau Jeugdzorg West-Friesland • GGD Hollands Noorden • GGZ-centrum Westfriesland GGD Hollands Noorden Gea Breebaart, 1 februari 2007 1. Aanleiding


25-04-2008

9

De directe aanleiding is de ongerustheid van, in eerste instantie burgemeester Eggermont van de gemeente Stede Broec en in navolging ook andere gemeenten en instellingen, over de psychische (on)gezondheid van de jeugd in de regio West-Friesland. Deze ongerustheid werd door de heer Eggermont geuit nadat er een aantal gevallen van suïcide(pogingen) door jongeren in deze gemeenten was voorgekomen. Bij deze gevallen leek een relatie te zijn met alcohol- en druggebruik. Na een regionale werkconferentie op 20 juni 2007 ontstond het voornemen om met alle betrokken partijen een regionaal plan van aanpak West-Friesland te ontwikkelen om genoemde complexe problematiek aan te pakken. De focus ligt hierbij op alcohol- en druggebruik en psychische problematiek en…. op actie! Het regionale plan krijgt de titel: het Regionaal Plan van Aanpak De West-Frisse Jeugd en is ‘leidend’ voor de werkgroep Preventie, bewustwording en hulpverlening. Het plan kent drie pijlers namelijk: preventie, signalering en zorg. 2. Probleemschets De huidige trend is dat de jeugd op steeds jongere leeftijd, steeds grotere hoeveelheden alcohol en/of drugs gebruikt. Grote alcoholconsumptie vergroot het risico op het optreden van tal van gezondheidsproblemen (zowel lichamelijk als geestelijk) en de impact ervan op het leven van een jongere kan daarom zeer groot zijn 9. Dit geldt ook voor druggebruik. Er is een relatie tussen psychische problematiek en overmatig alcohol- en druggebruik. Het staat niet op zichzelf en moet dan ook niet als zodanig worden bestreden. Suïcide en suïcidepogingen worden - evenals misdragingen – niet zelden gepleegd onder invloed van alcohol en/of drugs. 3. Algemene doelstellingen 1. Het aantal jongeren in West-Friesland in de leeftijd van 10-23 jaar dat kampt met psychische problemen en/of dat drugs of overmatig alcohol gebruikt is in 2010 niet gestegen ten opzichte 2005. 2. Het aantal jongeren in de regio dat voor zijn/haar zestiende levensjaar voor het eerst alcohol drinkt, is gedaald ten opzichte van 2005. 3. In West-Friesland is een gesloten keten van aanbod gericht op de preventie, signalering en zorg/opvang van psychosociale problematiek en overmatig alcohol- en druggebruik van en door jongeren. 4. Doelgroep Het Regionale Plan van Aanpak West-Frisse Jeugd is gericht op jongeren van 10-23 jaar in de regio West-Friesland. 5. Visie op de aanpak Voor de aanpak van genoemde problematiek bij jongeren is een samenwerking van organisaties en instellingen nodig omdat de problematiek complex is en er sprake is van meerdere zorggebieden. In de aanpak is het volgende van belang: - snelheid, alertheid, durf en daadkracht - kennis van o.a. signalen, risicofactoren, problemen, beroepsgeheim, zorgplicht, procedures van instellingen - instrumentaria zoals beleid, protocollen, toetsingscriteria, signaleringsmethoden, etc. - aanbod van toegesneden, outreachende, preventieve en intensieve interventies - éénduidige regie, coördinatie en communicatie - een gesloten keten in de hulpverlening.

9

Alcoholgebruik en jongeren onder de zestien jaar, Trimbos Instituut, 2006.


25-04-2008

10

Om de huidige ontwikkelingen een halt toe te roepen, moet in eerste instantie sterk ingezet worden op preventie 10. Het meeste effect met preventie wordt bereikt wanneer er tegelijkertijd een samenhangende mix van de volgende soort activiteiten wordt uitgevoerd: - voorlichting en educatie: ouders, jongeren, leerkrachten, docenten, jongerenwerkers, huisartsen e.d. - voorzieningen: cursussen, trainingen, behandelaanbod, beloningen, een omgeving die stimuleert tot gezond gedrag. - regelgeving en handhaving. Dit aspect wordt uitgewerkt in de werkgroep Regelgeving en Handhaving in samenwerking met het Integraal Veiligheidsbureau. (Convenant Jeugd en Veiligheid tussen ministerie en de burgemeesters van West-Friesland en de burgemeester van Schagen). Een samenwerking tussen maatschappelijke organisaties en openbaar bestuur is hiervoor vereist. 6. Uitgangspunten Het Regionaal Plan van Aanpak De West-Frisse Jeugd: …. richt zich op drie pijlers 1. Preventie (inclusief bewustwording) 2. Signalering 3. Zorg (opvang en behandeling) …. richt zich naast jongeren ook op intermediaire doelgroepen Deze bestaan uit volwassenen die veel met de jongeren te maken hebben zoals ouders/verzorgers, leerkrachten, docenten, jeugd- en jongerenwerkers, medewerkers van GGD, GGZ, Bureau Jeugdzorg en de Brijder Verslavingszorg en medewerkers van (sport)kantines of jeugdverenigingen. ….. komt tot stand en wordt uitgevoerd in een samenwerking van gemeenten en diverse organisaties Het betreft hier organisaties die zich richten op- of raakvlakken hebben met genoemde problematiek. Hier is een organigram voor ontwikkeld met stuurgroep, projectgroep en werkgroepen. Tevens hebben de wethouders Jeugd, Onderwijs en Volksgezondheid een belangrijke rol in de uitvoer van het Regionaal Plan van Aanpak. Bijvoorbeeld bij het tekenen van een convenant tussen wethouders Jeugd en Onderwijs. In dit convenant wordt het basisonderwijs verplicht om Alcohol, een ander verhaal structureel op te nemen in het schoolbeleid. …. gaat zo veel mogelijk uit van bestaande ontwikkelingen en initiatieven in de regio Er is bijvoorbeeld al een methode ontwikkeld voor ‘Leren signaleren’, wat uitgevoerd gaat worden door het GGZ-centrum West-Friesland. .… streeft een integrale aanpak en een gesloten keten na Onder regie van de gemeenten wordt één integrale aanpak nagestreefd waaruit een sluitende keten ontstaat van aanbod gericht op preventie, signalering en zorg. … bevat meetbare doelstellingen De doelstellingen worden geëvalueerd door middel van onderzoek door de GGD Hollands Noorden (E-MOVO onderzoek). … wordt afgestemd met aanpalende beleidsvelden

10

Nota Kiezen voor gezond leven, Ministerie VWS, 2007.


25-04-2008

11

Deze beleidsvelden zijn: lokaal gezondheidsbeleid, openbare orde en veiligheid, jeugdgezondheidszorg, jeugdbeleid en openbare geestelijke gezondheidszorg en andere relevante WMO-beleidsvelden. …bevat activiteiten die in de periode 2007-2010 gefaseerd ingezet worden. Deze activiteiten worden in een werkplan vertaald en wordt als bijlage bij dit Regionaal Plan van Aanpak toegevoegd.

… moet als voorbeeld dienen voor de landelijke aanpak zoals omschreven in de Kaderbrief 2007-2011 ‘Visie op gezondheid en preventie’ van het ministerie van VWS. 7. Cijfermatige uitgangspunten 11 Psychische gezondheid In 2005 geeft 16% van de jongeren in deze regio aan psychische problemen te hebben. Hiervan heeft 41% wel eens aan suïcide gedacht en 2,7% ooit een suïcidepoging gedaan. Van de jongeren zonder psychische klachten heeft 12% wel eens gedacht aan suïcide en 1,9% een poging gedaan. Alcoholgebruik Ruim vier op de tien jongeren van 12 – 16 jaar gebruikt overmatig alcohol. Overmatig alcoholgebruik is het gebruik van vijf of meer alcoholische drankjes tijdens één gelegenheid in de afgelopen vier weken. Jongens en vmbo-leerlingen gebruiken vaker overmatig alcohol dan meisjes en havo/vwo-leerlingen. Van de jongere overmatige alcoholgebruikers vindt slechts 11% zelf dat hij of zij teveel drinkt; 10% van deze jongeren is van plan in de toekomst minder te gaan drinken. 58,4% van de jeugdigen geeft aan dat hun ouders het goed vinden dat zij alcohol drinken. Druggebruik 18,2% van de groep 12-16 jaar heeft ooit hasj en wiet (softdrugs) gebruikt en 9,1% heeft dat de afgelopen maand gedaan. 1,6% van deze groep heeft de afgelopen maand andere drugs gebruikt zoals XTC en coke (harddrugs). 8.

Organisatie en verantwoordelijkheden werkgroep Preventie, bewustwording en hulpverlening De organisatie achter de plannen rondom Alcohol en Jeugd bestaat uit drie werkgroepen namelijk: 1. Werkgroep regelgeving en handhaving o.l.v. dhr. Baas, burgemeester van Enkhuizen, projectcoördinator is dhr. J. Ton, gemeente Hoorn 2. Werkgroep preventie, bewustwording en hulpverlening o.l.v. D. te Grotenhuis, wethouder Drechterland, projectcoördinator Gea Breebaart, GGD Hollands Noorden 3. Werkgroep communicatie o.l.v. dhr. O. van Veldhuizen, burgemeester van gemeente Hoorn, projectcoördinator Hans de Vries uit gemeente Enkhuizen. Deze drie werkgroepen staan onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de Stuurgroep o.l.v. dhr. O. van Veldhuizen. Onder de stuurgroep ‘hangt’ de projectgroep Jeugd en Alcohol en daar vindt afstemming plaats met de drie werkgroepcoördinatoren. Dit wordt weer terugkoppeld met de Stuurgroep. Deze kadernotitie richt zich op de werkgroep Preventie, bewustwording en hulpverlening. De bestuurlijke trekker van deze werkgroep is dhr. Eggermont, echter op dit moment dhr. D. te Grotenhuis. Onder deze werkgroep ‘hangt’ de Actiegroep ‘De West-Frisse Jeugd’, waar verschillende organisaties zoals GGZ, Brijder, GGD, BJZ, onderwijs en gemeenten zitting in hebben. De Actiegroep zorgt voor advies, ondersteuning, coördinatie en monitoren ten 11

Jongerenenqûete West-Friesland 2005; Jeugdenquête 0-12 jaar West-Friesland 2007; GGD Hollands Noorden.


25-04-2008

12

aanzien van de verschillende pijlers zoals preventie, signalering en zorg, beschreven in het Regionaal Plan van Aanpak. De taken van de Actiegroep zijn dan ook: • Het tot stand brengen van een gezamenlijk Regionaal Plan van Aanpak • Het toezien op de uitvoering van de verschillende activiteiten genoemd in plan van aanpak wat zich richt op preventie/bewustwording, signalering en zorg (opvang). • Het zorgdragen voor samenhang en afstemming met verschillende beleidsterreinen zoals OGGZ, Integraal Jeugdbeleid, Lokaal Gezondheidsbeleid en Integraal Veiligheid. • Advisering en ondersteuning van de werkgroep West-Frisse Jeugd (voorheen stuurgroep Eggermont) o.l.v. dhr. D. te Grotenhuis. De GGD Hollands Noorden is de coördinator van de werkgroep Preventie, bewustwording en hulpverlingen en koppelt terug aan de projectgroep Alcohol en Jeugd. (Zie bijlage 1, organigram) 9. Hoofdlijnen plan van aanpak 2007-2010 Om de doelstellingen te bereiken wordt de komende drie jaar in ieder geval gefaseerd ingezet op de volgende interventies (zie bijlage 2, werkplan): Preventie • De basisscholen in West-Friesland hebben de lesmethode ‘alcohol, een ander verhaal’ structureel in het schoolwerkplan opgenomen. De gemeenten sluiten hiervoor een convenant met scholen. • De scholen voor het voortgezet onderwijs voeren in de tweede klassen de digitale lesmethode over alcohol en drugs uit (ELO). De gemeenten sluiten hiervoor een convenant met scholen. • De leerlingen van de scholen voor voortgezet onderwijs krijgen structureel een voorlichtingsles over omgaan met spanning, stress en depressie (sociale weerbaarheid). • De basisscholen organiseren, in aansluiting op de lesmethode ‘alcohol, een ander verhaal’, een bijeenkomst voor de ouders. Dit wordt structureel opgenomen in het schoolwerkplan. De gemeenten sluiten hiervoor een convenant met scholen. • Het voortgezet onderwijs organiseren, in aansluiting op de uitvoering van het ELO, een bijeenkomst voor de ouders. Ook dit wordt structureel opgenomen in het schoolwerkplan. De gemeenten sluiten hiervoor een convenant met de scholen. • Instructie verantwoord alcoholgebruik. Dit betreft het opleiden van vrijwilligers achter de bar in (sport)kantines. Signalering • Professionals die veel met jongeren werken, zoals leerkrachten, docenten, jongerenwerkers, jeugdartsen en –verpleegkundigen, huisartsen, mentoren en maatschappelijk werkers volgen de training ‘leren signaleren’ van psychische problemen, en alcohol- en druggebruik bij jongeren. Zorg (opvang en behandeling) • De capaciteit van het Parachute project van Bureau Jeugdzorg wordt, in samenwerking met de Brijder Verslavingszorg en de GGZ, uitgebreid. ‘Parachute’ is een methode voor outreachende hulpverlening aan jongeren met psychosociale, al dan niet gecombineerd met maatschappelijke - of verslavingsproblemen. • In West-Friesland komt één aanmeldpunt voor jongeren vanaf 12 jaar met psychische problematiek en/of problematiek op het gebied van alcohol- en druggebruik. • Er wordt een mobiel expertise team ontwikkeld door de Brijder Verslavingszorg, de GGZ en Bureau Jeugdzorg. Dit mobiele expertise team is een intensieve samenwerking van verschillende organisaties in de jeugdhulpverlening en moet 24 uur per dag bereikbaar zijn en direct kunnen handelen en doorverwijzen.


25-04-2008

13

Algemeen door de GGD Hollands Noorden • Het aanbod in de regio op het gebied van preventie, signalering en zorg van psychische problemen, alcohol- en druggebruik van en door jongeren wordt inzichtelijk gemaakt en op elkaar afgestemd zodat een gesloten keten en een sluitende zorgstructuur ontstaat. • Er wordt een effect- en procesevaluatie van het Regionaal Plan van Aanpak West-Frisse Jeugd uitgevoerd. 10. Begroting Voor een aantal activiteiten op het gebied van alcoholpreventie wordt zosnel mogelijk een financiering aan gevraagd bij de gemeenten. De meeste gemeenten hebben namelijk al een begroting opgenomen in het kader van het lokaal gezondheidsbeleid. Er wordt gestart vanaf 31 maart wanneer de wethouders Jeugd de convenanten hebben getekend met het basisonderwijs. Op 1 juni hebben de wethouders Jeugd de convenanten getekend met het voortgezet onderwijs. Ondertussen vindt een aanvraag plaats bij de provincie voor een aantal nieuwe ‘impulsen’ op het gebied van psychische ongezondheid zoals de cursus ‘leren signaleren door GGZ-centrum West-Friesland). Basisonderwijs Alcohol, een ander verhaal per school voor vier jaar begroot: 1ste jaar 2de, 3de en 4de jaar Financiën Docententraining € 750,00 Incl. voorbereiding, werving scholen en docentenmateriaal Lesmateriaal € 20,00 Ouderavond Ouderavond € 85,00 per ouderavond = € 340,00 Totaal per school €1.110,00 Er zijn ongeveer 120 basisscholen inclusief het speciaal basisonderwijs x € 1.100,00 = € 132.000,00 Voortgezet onderwijs Electronische leerwegomgeving alcohol en drugs voor vier jaar begroot 1ste jaar 2de, 3de en 4de jaar Financiën Docententraining, incl. € 750,00 voorbereiding, werving scholen en docentenmateriaal Alcohol, Lesmateriaal De andere jaren wordt dit € 150,00 € 25, 00 per module incl. begroot door de scholen! inlogcode per klas, Want ieder jaar moet voor de gemiddeld 6 tweede klassen module en inlogcode betaald in het voortgezet onderwijs worden Drugs, Lesmateriaal € 25, 00 De andere jaren wordt dit € 150,00 per module incl. inlogcode begroot door de scholen! per klas, gemiddeld 6 tweede Want ieder jaar moet voor de klassen in het voortgezet module en inlogcode betaald onderwijs worden Ouderavond á € 85,00 + 3 ouderavonden € 340,00 Totaal per school € 1.390,00 Er zijn 12 locaties voortgezet onderwijs x € 1.400,00 = € 16.800,00


25-04-2008

14

Bijlage 1

Werkgroep Preventie, Hulpverlening en Bewustwording ‘De West-Frisse Jeugd’ Best. trekker Henk Eggermont Dirk te Grotenhuis (wethouder Drechterland) Elly Deutekom (wethouder Opmeer) GGZ, Brijder en GGD 3 x per jaar met PH Jeugd en Onderwijs

Actiegroep ‘De West-Frisse Jeugd’ Deelnemers:

WG projectcoördinator Gea Breebaart GGD Hollands Noorden Telf. 0229 - 253445

Gemeente Hoorn Tanja Schepers Gemeente Koggenland Nico Koppes/Natasha Klaver Gemeente Drechterland Sonja Evers GGZ Niek Kuijper GGD Carolien de Wit Brijder Verslavingszorg Frank van der Hoek Onderwijs Cees Hoedjes en ? Bureau Jeugdzorg Pieter Jan Arnouts


25-04-2008

15

Bijlage 2

Uitwerking Regionaal Plan van Aanpak West-Frisse Jeugd 2008 - 2011 Aanleiding: Voor de ontwikkeling van één regionaal plan van aanpak West-Frisse Jeugd op het gebied van alcohol en drugs in relatie met psychische gezondheid worden de volgende aanleidingen vertaald in een werkplan, namelijk: • Lokaal Gezondheidsbeleid. De ontwikkeling van het lokaal gezondheidsbeleid voor alle gemeenten in West-Friesland. In 2008 hebben alle gemeenten een lokale nota gezondheidsbeleid. Voor deze nota zijn verschillende speerpunten gekozen vanuit de gemeenten. Twee belangrijke speerpunten zijn alcoholontmoediging en psychische gezondheid. De werkgroep lokaal gezondheidsbeleid heeft al medio 2007, het Platform Leefstijl opdracht gegeven om een regionale nota te schrijven met aanbevelingen voor lokale en/of regionale activiteiten welke de gemeenten kunnen uitvoeren om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen. De nadruk ligt hierbij op het volksgezondheidseffect. Aanbevelingen op het gebied van preventie en bewustwording uit de nota ‘Alcohol, nog ff niet!’ 12 heeft als voorbeeld gediend voor dit werkplan. De knelpunten die voortgekomen zijn uit de werkconferentie ‘Preventie in daden’13 komen ook in dit werkplan terug. Dit waren: Meer structurele aandacht voor alcoholpreventie in het onderwijs, nieuwe invalshoeken om de drinkcultuur te doorbreken en het tot stand brengen van een structureel alcoholontmoedigingsbeleid in West-Friesland. • Stuurgroep Eggermont. In West-Friesland is vanaf 2007 een intensieve samenwerking ontstaan op het gebied van alcohol, drugs en psychische gezondheid. Een intensieve samenwerking met verschillende partijen en organisaties zoals Brijder Verslavingszorg, GGZ West-Friesland en de GGD Hollands Noorden. De directe aanleiding was de ongerustheid van, in eerste instantie burgemeester Eggermont van de gemeente Stede Broec en in navolging ook andere gemeenten en instellingen, over de psychische (on)gezondheid van de jeugd in de regio West-Friesland. Deze ongerustheid werd door de heer Eggermont geuit nadat er een aantal gevallen van suïcide(pogingen) door jongeren in deze gemeenten was voorgekomen. Bij deze gevallen leek een relatie te zijn met alcohol- en druggebruik. Na een regionale werkconferentie op 20 juni 2007 ontstond het voornemen om met alle betrokken partijen een regionaal plan van aanpak voor West-Friesland te ontwikkelen om genoemde complexe problematiek aan te pakken. De focus ligt hierbij op alcohol- en druggebruik en psychische problematiek en…. op actie! • Convenant Integrale Veiligheid. Op 5 november 2007 is in West-Friesland een convenant getekend tussen de minister van binnenlandse zaken en de colleges van de West-Friese gemeenten van de regio Noord-Holland Noord. In dit convenant zijn wederzijdse afspraken over alcoholmatiging, gerelateerd aan veiligheid opgenomen. In dit convenant zijn onderdelen uit de regionale nota 12

Nota , Alcohol, nog ff niet’, GGD Westfriesland, 2006 (input voor een regionale aanpak voor de lokale nota’s gezondheid) 13 Tijdens de werkconferentie ‘Preventie in daden’ van 20 september zijn een aantal knelpunten besproken en mogelijkheden om deze op te lossen. De werkconferentie was bestemd voor beleidsmakers van gemeenten en organisaties en instellingen.


25-04-2008

16

‘Alcohol, nog ff niet’ opgenomen vooral op het gebied van regelgeving en handhaving. Bovenstaande aanleidingen zijn vertaald in een regionaal organisatiestructuur met drie verschillende werkgroepen. De verschillende groepen zijn: 1. Werkgroep regelgeving en handhaving o.l.v. dhr. Baas, burgemeester van Enkhuizen, projectcoördinator is dhr. J. Ton, gemeente Hoorn 2. Werkgroep preventie, bewustwording en hulpverlening o.l.v. D. te Grotenhuis, wethouder Drechterland, projectcoördinator Gea Breebaart, GGD Hollands Noorden 3. Werkgroep communicatie o.l.v. dhr. O. van Veldhuizen, burgemeester van gemeente Hoorn, projectcoördinator Hans de Vries uit gemeente Enkhuizen. Boven de drie werkgroepen staat de projectgroep J&A o.l.v. Peter Gigengack van het Integraal Veiligheidsbureau met de drie projectcoördinatoren. Hierboven staat weer de stuurgroep Jeugd & Alcohol o.l.v. dhr. O. van Veldhuizen De werkgroep West-Frisse Jeugd heeft als doelstelling: De algemene doelstelling is zowel voor alcohol, drugs en psychische problematiek en is als volgt: 1. Het aantal jongeren in West-Friesland in de leeftijd van 10-23 jaar dat kampt met psychische problemen en/of dat drugs of overmatig alcohol gebruikt is in 2010 niet gestegen ten opzichte 2005. 2. Het aantal jongeren in de regio dat voor zijn/haar zestiende levensjaar voor het eerst alcohol drinkt, is gedaald ten opzichte van 2005. 3. In West-Friesland is een gesloten keten van aanbod gericht op de preventie, signalering en zorg/opvang van psychosociale problematiek en overmatig alcohol- en druggebruik van en door jongeren. De Actiegroep houdt zich daarvoor bezig met: • Het tot stand brengen van een gezamenlijk regionaal plan van aanpak • Het toezien op de uitvoering van de verschillende activiteiten genoemd in plan van aanpak wat zich richt op preventie/bewustwording, signalering en zorg (opvang). • Het zorgdragen voor samenhang en afstemming met verschillende beleidsterreinen zoals OGGZ, Integraal Jeugdbeleid, Lokaal Gezondheidsbeleid en Integraal Veiligheid. • Advisering en ondersteuning van de werkgroep (voorheen stuurgroep Eggermont) o.l.v. dhr. D. te Grotenhuis. Op 11 februari 2008 vindt een bijeenkomst plaats met alle Portefeuillehouders Jeugd. Tijdens deze bijeenkomst is ook een wethouder onderwijs en volksgezondheid uitgenodigd inclusief het management van de Brijder, GGZ en GGD. Tijdens deze bijeenkomst wordt zowel het werkplan waar de aanbevelingen en knelpunten vertaald zijn in concrete afspraken als een organisatieschema (zie bijlage 1) van de werkgroep Preventie, bewustwording en hulpverlening gepresenteerd met de linken aan de beleidsterreinen. Er wordt in dit overleg ook een voorstel gedaan tot integrale afstemming binnen iedere gemeenten bijvoorbeeld met sport, veiligheid, jeugd- en lokaal gezondheidsbeleid. De regionale aanpak in West-Friesland kent drie pijlers namelijk preventie inclusief signalering en zorg (opvang en behandeling).


25-04-2008

17

De aanbevelingen die beschreven waren in de nota ‘Alcohol, nog ff niet’ zijn gedeeltelijk terug te vinden in deze pijlers inclusief de knelpunten uit de werkconferentie ‘Preventie in daden’. De aanbevelingen op het gebied van regelgeving en handhaving wordt door de werkgroep regelgeving en handhaving ontwikkeld en uitgevoerd. Wij moeten ons wel beseffen dat dit niet in één jaar gerealiseerd kan worden. Het is een kwestie van geduld en een hele lange adem! Preventie Activiteit/concrete Uitvoerder afspraken Organisatie Alcohol, een ander Brijder verhaal, op alle basisscholen, zowel deskundigheidsbevord ering, lessen als ouderavond

Samenwerki ng Gemeenten, onderwijs en GGD

Structureel opname Gemeente en Brijder van ‘alcohol, een GGD ander verhaal’ in het beleid op alle basisscholen, dit opnemen in een convenant tussen gemeenten en onderwijs ELO, alcohol en drugs, Brijder Gemeenten, alle 2de klassen VO, onderwijs en zowel lessen als GGD bijeenkomst ouders

Structureel opname van de lessen in beleid VO, dit opnemen in een convenant tussen gemeenten en onderwijs Voorlichting over stress e.d. VO in 1ste klas Structureel opname van de lessen in beleid VO, dit opnemen in een convenant tussen gemeenten en onderwijs Ontwikkelen van

Gemeente en Brijder GGD

Planning

Financiering

Vanaf maart 2008 – 2009 Per maand, worden alle scholen van 1 gemeente benaderd door wethouder Jeugd 2009 - 2013

€ 1110, 00 per school x 120 basisscholen afgerond op € 1100,00

Wethouders Jeugd en onderwijs Overhandiging op 31 maart aan ………..

Vanaf september 2008 – 2009 Per maand wordt 1 school benaderd met het verzoek hier aan mee te willen doen. Het betreft 11 scholen. De scholen worden benaderd door de wethouder(s) Jeugd 2009 - 2013

€ 1390,00 per locatie, er zijn 12 locaties afgerond op € 1400,00

Wethouders Jeugd en onderwijs Overhandiging op 1 juni aan ………..

GGZ

Gemeenten en onderwijs

Gemeente

GGZ GGD

2008 - 2009

en 2009 - 2013

Brijder, GGZ, Brijder, GGZ, 2009 - 2013


25-04-2008

Provincie

Gemeenten

Fondsen

18

nieuwe ideeën zoals GGD, space-battle, leerlingenmentoren, Dat zuipt Niet!, en Aanbod ROC

GGD, onderwijs, gemeenten

Instructie verantwoord Gemeente/Brij Brijder, alcoholgebruik der sportverenigi ngen, gemeenten

Leerlingenmentoren door provincie

2009 - 2010

Signalering Activiteit

Uitvoerder Samenwerking Organisatie Training intermediars GGZ Brijder, BJZ, ‘leren signaleren’ (5 GGD personen) Cursus ‘leren Trainers die GGZ, Brijder, signaleren’ aan opgeleid zijn BJZ, GGD (JGZ) leerkrachten, door GGZ jongerenwerk, jeugdartsen en jgz-vp, huisartsen, mentoren, maatschappelijk werkers school. Hier moet samenwerking gezocht worden met JGZ om tot afstemming te komen welk signaleringsinstrument gebruikt gaat worden ook richting Centrum Jeugd en Gezin

Zorg (opvang en behandeling) Activiteit Uitvoerder Organisatie Uitbreiding parachute BJZ project (zie signalering) Aanmeldpunt jongeren GGZ vanaf 12 jaar (zie signalering) Analyse Onderzoek Stuurgroep door OGGZ Jeugd o.a. OGGZ naar uitbreiding parachute en aanmeldpunt Ontwikkeling van GGZ mobiel expertise team en hier een protocol voor ontwikkelen


Aanbod ROC, zou uit middelen vanuit ROC bekostigd kunnen worden Gemeenten

Planning

Financiering

April 2008 5 trainers

Provincie,

Vanaf Provincie september 2008 tot april 2009 300 mensen hebben de cursus gevolgd.

Samenwerking

Planning

Financiering

Brijder, GGZ

2009

Brijder, BJZ, 2009 OGGZ, GGD

Provincie, Gemeenten, fondsen? Provincie, gemeenten

Alle relevante 2008 partijen

Binnen bestaande middelen

Brijder, OGGZ,

Provincie, gemeenten

BJZ, 2009

25-04-2008

19

LS BIJLAGE II

Interne Vacature In 2007 is het GGZ-centrum Westfriesland mede initiatiefnemer geweest van een omvangrijk preventieproject. Dit project richt zich op psychische problematiek en middelenmisbruik onder de jeugd van Westfriesland. Kort samengevat kan gesteld worden dat de problematiek in Westfriesland dringend aandacht behoeft en dat de problemen zoals beschreven in omvang en ernst zullen toenemen als er geen actie wordt ondernomen. Een van de methoden die hiervoor gebruikt wordt is de Leren Signaleren methode. Voor het geven van de trainingen Leren Signaleren zoeken wij: 3 TRAINERS m/v Je geeft de training aan docenten, jongerenwerk, maatschappelijk werk, politie, huisartsen enz. In de training staan de volgende punten centraal: 

Herkennen van risicofactoren die kunnen leiden naar psychische en/of middelenafhankelijke problematiek



Leren signaleren van psychische en/of middelenafhankelijke problematiek bij de Westfriese jeugd tussen 10 en 23 jaar oud.



Hoe te handelen als er een vermoeden is van voornoemde problematiek.

Profiel Trainers Je beschikt over HBO denk- en werkniveau . Verder beschik je over didactische vaardigheden en geef je op enthousiaste wijze vorm aan de training. Je gelooft in het grote nut van preventie en je volgt de actualiteiten rond dit project op de voet. Bij de selectie zijn enthousiasme en talent van gelijke invloed als bewezen ervaring. Tijdsinvestering ten opzichte van waardering Je wordt in 2 dagen opgeleid tot trainer. Je geeft minimaal 5 trainingen per jaar. Een training beslaat één dagdeel. De trainingen vinden plaats binnen je huidige contracturen. Bespreek de tijdsinvestering met je leidinggevende alvorens tot aanmelding over te gaan. Je levert een bijdrage aan een uniek project waarmee je investeert in de toekomst van de regio Westfriesland. Reiskosten worden vergoed. Contact Indien je geïnteresseerd bent dan kun je contact opnemen met Niek Kuijper, Staffunctionaris Preventie, tel 06-23256930 of [email protected], om een afspraak te maken voor een gesprek.


25-04-2008

20


25-04-2008

21

LEREN SIGNALEREN Projectvoorstel

Recommend Documents