Lemborgher speciale editie schoolontwikkeling Beste ouders, De afgelopen jaren hebben wij enkele speciale edities van de Lemborgher uitgebracht. Het is steeds een thema nummer geweest rondom facetten die te maken hebben met onze schoolontwikkeling. Momenteel zijn we intensief bezig met het implementeren van de vernieuwde rekenmethode Pluspunt. Daarnaast werken we aan de invoering van het plan van aanpak m.b.t. (hoog) begaafdheid op de Lemborgh. Hier is de werkwijze met de Pittige Plustorens uit voort gekomen. Doelen bij bovenstaande implementaties zijn de onderwijskwaliteit m.b.t. rekenen verder verbeteren. Daarbij doelen we op het afstemmen van een doorgaande lijn door de school en op het passend aanbieden van een goed onderwijsarrangement. Dit laatste geldt ook voor onze (hoog) begaafde kinderen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van wetenschappelijk onderzoek o.a. het protocol voor dyscalculie m.b.t. rekenen. En o.a. het boek: "Als mijn kind (g)een Einstein is" van Tessa Kieboom waarin tips en adviezen worden gegeven m.b.t. het omgaan met (hoog)begaafde kinderen.
Meester Marcel Mulleners, Student of the Year Een puike prestatie. Die verrichtte 'onze' Marcel Mulleners tijdens zijn opleiding Master Special Educational Needs, met als leerroute Rekenspecialist. Tijdens een feestelijk ‘Masterquality-oldschool programma’ in kasteel Vaalsbroek heeft hij, met zijn studiemaatje Marion, op 20 oktober de eindpresentatie van zijn Educational Research Project gehouden. Drie maanden eerder had Marcel al te horen gekregen dat hij aan alle eisen voor zijn Masters's Degree had voldaan tijdens de eerste verplichte presentatieronde in juni. Vanwege het aantal punten dat door de genodigde gasten werd gegeven voor de presentatie van hun ERP, behoorde de presentatie tot de beste acht van alle ruim dertig presentaties. Een maand later vernam het tweetal dat hun presentatie Effectieve instructie en het belang van schoolbreed structureel automatiseringsaanbod was genomineerd en tot de beste drie presentaties van het schooljaar 2010-2011 behoorde. Het effect daarvan was verrassend. Marcel kreeg het verzoek om ook een presentatie te houden op de Master Marathon van het Seminarium voor Orthopedagogiek op 15 en 16 november. 1
Ook andere basisscholen, waarvan de directeuren de presentatie bezocht hadden, deden een verzoek om de presentatie nogmaals te doen op de werkplek bij hun teamleden. Dat rekenen een 'hot item' is blijkt uit het feit dat twee van de drie genomineerde leerteams afkomstig zijn uit de leerroute Rekenspecialist. Maar daarmee was voor Marcel de koek nog niet op. Tijdens de feestelijke diploma uitreiking in Vaalsbroek zou namelijk ook nog de Student of the Year Award regio Zuid van het Semninarium voor Orthopedagogiek worden uitgereikt. De winnaar zou komen uit de genomineerde leerteams en beslissend daarvoor waren de punten die waren toegekend op 15 juni. Nadat het merendeel van de 96 aanwezige studenten na de diploma-uitreiking was vertrokken, werd in kleine kring de winnaar van de Award bekend gemaakt. Die eer viel te beurt aan de makers van de presensatie van Effectieve instructie en het belang van schoolbreed structureel automatiseringsaanbod. Het verslag van het Educational Research Project van Marcel en Marion zal uiteindelijk, vanwege de nominatie, geplaatst worden in de HBO Kennisbank. Bovendien is er de uitnodiging van het opleidingsorgaan om deel te nemen aan een onderwijsmanifestatie, die gekoppeld is aan de opening van de verbouwde leslocatie in Houthem-Valkenburg. Tijdens die 24 uur durende Master Marathon op 15 en 16 november, namen regionale en landelijke docenten van het Seminarium, trainers, keyspeakers, Vlaamse gasten en medewerkers van Adelante deel. Marcel mocht daar één van de 24 Masterclasses verzorgen . "Extra cachet, na het ontvangen van wat prullaria, krijgt de Award doordat ik, samen met mijn leerteammaatje Marion, de uitnodiging heb gekregen om iets te schrijven over het dagelijkse onderwijs en de bijbehorende opvoedkundige aspecten', zo laat Marcel Mulleners weten aan zijn collega's op De Lemborgh. "Hiervoor wordt een deskundig publicist van het Seminarium voor Orthopedagogiek ingeschakeld, die zorg zal dragen voor peer reviewing. Dit geschreven stuk zal uiteindelijk gepubliceerd worden in het tijdschrift Nieuw Meesterschap, praktijkgericht onderzoek in onderwijs en opvoeding, welk wordt uitgegeven door Garant-Uitgevers." Natuurlijk is Marcel apetrots op zijn prestatie en dat zijn wij ook! Van harte proficiat!!
Verder bouwen aan goed onderwijs op onze school…. Meester Marcel heeft met zijn onderzoek een mooie impuls kunnen geven aan het automatiseringsproces van rekenen binnen het rekenonderwijs op onze school. Alvorens we hier verder op ingaan lijkt het ons handig om een beeld te schetsen rondom de implementatie van de vernieuwde rekenmethode Pluspunt. De methode werkt op drie niveaus. Dit wordt aangeduid met sterren. In de klas gebruiken we deze sterren als sporen. Het twee sterren spoor is de groepsnorm. Het drie sterrenniveau ligt boven de groepsnorm en het één sterrenspoor iets daar beneden. Om ervoor te zorgen dat kinderen kunnen switchen in moeilijkheid, zijn we bezig met het bouwen van bruggen tussen deze niveaus. Een voorbeeld. De breuken komen langs. Een leerling is hier heel goed in en maakt dan minstens de stof van het twee sterrenniveau en probeert naar het drie sterren niveau toe te werken. In dezelfde les wordt ook gewerkt aan het
2
metriekstelsel. Dit vindt deze leerling erg moeilijk. Dan is er de mogelijkheid om van sterrenspoor te wisselen. Zo willen we ervoor zorgen dat er een passend rekenaanbod voor elk kind ontstaat. Echter hier zijn een aantal voorwaarden voor nodig. Zo wordt momenteel extra gekeken naar de taakgerichtheid van al onze kinderen. Immers als ik tijdens een rekenles me niet inzet en gewoon niks doe, loop ik het risico dat ik de stof niet begrijp. Dan is er gekeken naar de beste plek voor elk kind in zijn of haar groep. Het doel hiervan is om elkaar op een goede manier te helpen. Op deze manier stimuleren we dat we er samen slimmer van worden. Een hele klus als je bedenkt dat je met heel veel verschillende belangen rekening moet en wilt houden. Daarnaast werken wij aan het eigenaarschap van het kind m.b.t. zijn eigen rekenontwikkeling. Hier bedoelen we mee dat een kind moet kunnen aangeven als hij wil starten of verlengde instructie wil ontvangen. In eerste instantie maakt de leerling deze keus. Dit doen we omdat het kind hiervan kan leren. De inzet zit op het leren leren. Maak ik de goede keus? Snap ik het? Durf ik te vragen enz. Als blijkt dat een kind dit moeilijk vind, helpen wij het kind. Dit doen we door in gesprek te gaan. Wat wil het kind leren? Waar loopt het tegen aan? Wat vindt het moeilijk? Enz. Als leerkrachten laten we een kind drie keer proberen en vervolgens ondernemen wij actie d.m.v. reflectie. Op deze manier leert het kind. In januari staat de kindcoaching centraal tijdens de teamvergaderingen. Door gebruik te maken van NLP-technieken gaan we samen met Chantal Jungbauer aan de slag. Boven genoemde werkwijze is schoolbreed ingezet en op dit moment zien we hele mooie ontwikkelingen. Onze leerkrachten zijn hard aan het werk om samen de onderwijskwaliteit m.b.t. rekenen te verbeteren. Vanuit alle ontwikkeling rondom het rekenen is er in onze school een Rekenplein ontstaan. In het rekenplein zijn alle rekenmaterialen verzameld op een centrale plek in de hal. Op deze manier ontstaat overzicht over wat er op school is en hoe we het materiaal nog beter kunnen inzetten. N.a.v. de uitkomsten van het onderzoek van meester Marcel is gekeken hoe we op onze school nog beter kunnen omgaan met het structureel wegzetten van de automatisering in alle groepen. Dit heeft er toe geleid dat wij op school een half uur extra rekentijd hebben ingepland in de middag om de automatisering goed vorm te kunnen geven. Marcel heeft aan het team gepresenteerd op welke manier je met automatisering bezig kunt zijn. Om te kijken of het oefenen van de kinderen resultaten oplevert, wordt er minstens 3 keer per jaar de Tempo Toets Rekenen (TTR) afgenomen. Op de studiedag, afgelopen 6 december hebben de collega's de aanwezige rekenmaterialen gepresenteerd. Hierin is o.a. de cursus van meester Fred en juf Anja m.b.t. met sprongen vooruit, voor groep 3 en 4 gepresenteerd aan het team. De spelideeën die hieruit voort kwamen zijn namelijk opgenomen in de nieuwe rekenmethode en derhalve ook prima te gebruiken in de midden- en bovenbouw. In januari zullen juf Margareth, juf Thecla en juf Fieny ook starten met deze cursus; "Met sprongen vooruit voor groep 1/2". Op deze manier hopen wij de aansluiting van groep 2 naar groep 3 in positieve zin verder te verstevigen. ICT gebruik: Bij deze nieuwe rekenmethode hoort nieuwe software zowel voor het smartboard als de oefensoftware voor de kinderen. De afgelopen periode heeft meester Alphons als ICT-er het team hier op een hele fijne manier in ondersteund. Hoe werkt het programma, wat kunnen we er uithalen? En als basale stap het gereed zetten van de software.
3
Hoe zit de nieuwe rekenmethode Pluspunt in elkaar? Didactiek: In duidelijke stapjes op het doel af. Met de rekenmethode Pluspunt leren kinderen op de basisschool evenwichtig rekenen: de kinderen verwerven inzicht én oefenen hun vaardigheden. De lesstof wordt in duidelijke, kleine stappen aangeboden en regelmatig herhaald.
Zorgvuldig opgebouwde leerlijnen Structureel oefenen en herhalen staat centraal in Pluspunt. De kinderen doen dat zowel zelfstandig als samen.
Eén oplossingsstrategie Tijdens de instructie is er veel interactie door het uitwisselen van ideeën en oplossingsstrategieën. Voor rekenzwakke kinderen geeft Pluspunt één duidelijke oplossingsstrategie.
Kerndoelen en leerlijnen Pluspunt voldoet aan alle kerndoelen en tussendoelen, sluit aan op de Cito-toetsen en heeft doorlopende leerlijnen. In groep 8 wordt eerder behandelde lesstof herhaald, zodat de kinderen optimaal op de brugklas worden voorbereid. Zo geeft Pluspunt kinderen een solide rekenbasis voor hun verdere ontwikkeling. In schooljaar 2010-2011 zijn de referentieniveaus 1 F en 1 S conform doorlopende leerlijnen in het basisonderwijs ingevoerd. Bij de ontwikkeling van de nieuwe Pluspunt is hierop geanticipeerd. De referentieniveaus zijn duidelijk zichtbaar verwerkt in de methode. In groep 7 en 8 staat één ster gelijk aan het 1 F, twee sterren aan 1 S en drie sterren boven streefniveau:
Fundamenteel (1 F), streef (1 S) en boven 1 S
Goed gedifferentieerd motiveert! Goed differentiëren laat kinderen leren op hun eigen niveau en zorgt tegelijkertijd dat de groep bij elkaar blijft. Daardoor blijven de kinderen individueel én als groep gemotiveerd.
Differentiatie op 3 niveaus Pluspunt maakt het organiseren van de differentiatie heel gemakkelijk. De handleiding bevat aanwijzingen voor pre-teaching per blok. Ook de verlengde instructie is duidelijk uitgewerkt. Na de instructie zijn er oefenopgaven op drie niveaus, die met herkenbare sterretjes zijn aangeduid: minimum, basis en plus.
Remediëren, herhalen of verrijken Het resultaat van de toets kan op handige registratiebladen worden ingevuld en bepaalt wat elk kind in les 13 t/m 15 gaat doen: remediëring, herhaling of verrijking.
Extra differentiatie In Pluspunt groeit de differentiatie met de kinderen mee. In de hogere jaargroepen zijn de niveauverschillen tussen kinderen vaak groter. Daarom is de differentiatie in groep 6 t/m 8 nog verder uitgewerkt
4
Zorgbreedte op onze school We zien dat de zorgbreedte van een groep steeds meer vraagt van de leerkracht. Zowel naar beneden als naar boven willen wij alle kinderen zo goed mogelijk binnen de groep helpen met een passend onderwijsaanbod. We gaan uit van de groep, waarbinnen we ingaan op verschillen in de groep. Dit betekent dat wij ervoor gekozen hebben om de groepsinstructie kort te houden. Vervolgens vindt een verlengde instructie plaats voor leerlingen die dit vragen of waarvan wij denken dat ze dit nodig hebben. En tot slot worden ook de andere kinderen verder geholpen in hun ontwikkeling. Afgelopen jaren hebben we heel hard gewerkt aan ons taal-leesonderwijs. Het aanbod voor kinderen met dyslexie is meer en meer geïntegreerd in de groepen. De interventies op dit punt zijn goed weg gezet. Ook onze zorgleerlingen aan de onderkant doen het prima. We zien dat deze kinderen een mooie persoonlijke groei in hun ontwikkeling laten zien. Dat is het doel! Aan de andere kant hebben wij een heleboel sterke leerlingen die deze persoonlijke groei veel minder sterk laten zien. Vandaar dat wij dit schooljaar naar deze groep kinderen verder willen kijken. Kinderen aan de bovenkant verdienen namelijk ook het beste. Vandaar dat wij als team willen kijken naar het verder verbeteren en passend maken van het onderwijsaanbod voor deze leerlingen m.b.t. rekenen. Hierbij doelen we op kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong, de meerbegaafde en hoogbegaafde kinderen. Doordat we ons kompas verbreden komen ook deze kinderen meer en meer in ons vizier.
Plan van aanpak (Hoog)begaafdheid op basisschool de Lemborgh Inmiddels ligt er een beleidstuk waarin de visie van onze school m.b.t. (hoog) begaafdheid is beschreven. Ook dit zijn kinderen met een speciale onderwijs behoefte. Al lijkt het dat deze kinderen een grote bagage hebben. Zij hebben vaak moeilijkheden op andere gebieden; leren leren, doorzettingsvermogen, motivatie, faalangst enz. Het gaat te ver om hier het gehele stuk te beschrijven. Vandaar dat we het plan op de website hebben gepubliceerd. Iedereen die dit wil, kan daar het plan lezen. Vanuit dit plan hebben we gekeken naar een passende methodiek. Die hebben we gevonden in de vorm van de Pittige Plus Torens.
5
Pittige Plus Torens Sinds een aantal weken is onze school in het bezit van de nieuwste en leukste uitdaging voor (hoog)begaafde kinderen in het basisonderwijs;
Wat zijn de Pittige Plus Torens? De Torens bevatten pittige verrijkingsprojecten die te onderscheiden zijn in groene en rode pepers die een opbouw hebben in moeilijkheidsgraad. De projecten zijn geschikt voor de meer- en hoogbegaafde leerlingen, vanaf groep 3. Alle benodigde materialen voor de “pittige peper projecten” zitten overzichtelijk opgeborgen in het meubel. Kinderen kunnen zelfstandig (alleen of in kleine groepjes) aan een Peper Project werken. Met het inzetten van de Pittige Torens kunnen we de pluskinderen uitdagende leerstof bieden, in de vorm van verbreding en verdieping. De Peper projecten van de Pittige Plus Torens hebben als doel; het stimuleren van de individuele creativiteit, motivatie, doorzettingsvermogen. Dit voor ieder kind op hun eigen niveau. De kinderen leren o.a. hoe ze gestructureerd hun eigen ideeën kunnen omzetten in een tastbaar en presenteerbaar eindresultaat. Het is denken en doen! De kinderen leren onderzoeken, structureren en plannen van eigen activiteiten en het goed vormgeven en presenteren van eigen ideeën aan derden. De kinderen werken met hoofd, hart en handen! De onderwerpen die projectmatig worden aangeboden zijn zeer divers. Ze variëren van taal tot rekenen, techniek, aardrijkskunde, geschiedenis, kunstzinnige vorming, media-educatie enz. De activiteiten binnen een onderwerp zijn aantrekkelijk en complex waardoor de creativiteit, de motivatie en het divergente denken wordt gestimuleerd.
In de praktijk… Om het werken met de Pittige Torens goed in de vingers te krijgen wordt geadviseerd, en is er op onze school voor gekozen, om met een klein groepje kinderen te starten en wel de gediagnosticeerde hoogbegaafde kinderen met een onderzoeksrapportage op school. Wij hebben deze keus gemaakt omdat dit een objectieve norm is die duidelijk is voor iedereen. Bovendien zorgt dit ervoor dat de groep klein blijft en dat de implementatie van het werken met de torens bespoedigd. Onder begeleiding van juffrouw Erna en juffrouw Margriet, ondersteund door een vrijwilligster juf Margo, werken de kinderen gedurende 1 uur in de week aan het door hun gekozen project/thema. Een aftrap is inmiddels gemaakt. De ouders van de betreffende leerlingen zijn inmiddels op de hoogte gesteld. In een later stadium zal het groepje dat werkt met de Pittige Torens worden uitgebreid met andere meerbegaafde kinderen. De Torens blijken op dit moment echter pittig genoeg om er eerst ervaring mee op te doen.
6
Het Leescafé is een grote aanwinst! Momenteel is de Moeder Manon iedere donderdagmiddag actief in ons Leescafé. De kinderen komen met veel plezier een boek lenen en terug brengen. Het is een genot om naar te kijken. Het stimuleert enorm en regelmatig bereikt ons de vraag of het boek niet mee naar huis mag worden genomen. Dit is een droom die we op dit moment nog niet kunnen verwezenlijken. Als er iemand is die hier ideeën over heeft horen we dit heel graag! Neem een kijkje op de website het Leescafé in beweging!
7
