LEKKER BEROEMD. Presenteer jezelf! Nooit meer anoniem DOE DE TEST. VOETBAL SCHOP HET TOT MERK ben jij? pagina 23

DEZE KRANT IS EEN SPECIALE UITGAVE VAN KIDSWEEK IN SAMENWERKING MET mijn kind online en MEDIAWIJZER.NET

DOE DE TEST

VOETBAL SCHOP HET TOT MERK

Wat voor ster ben jij? pagina 23

Hoe word je zo groot dat je een merk bent? pagina 18

Spetteren in SpangaS. En dan? pagina 11

LEKKER BEROEMD

Foto Jasper Zwartjes

Of het nu via YouTube of een tv-programma is: iedereen kan beroemd worden. Wat niet wil zeggen dat je er altijd op zit te wachten...

Presenteer jezelf!

ALTIJD IN DE SPOTLIGHTS

Nooit meer anoniem

DIT BEN IK: DE TOVENAAR

Hoe is het om op te groeien als prins of prinses?

Hoe gaat Yolanthe Cabau van Kasbergen om met alle media-aandacht?

Iedere dag kruipen velen in de huid van een game­personage. Wat betekent het om online iemand anders te zijn?

Lees verder op pagina 4

Lees verder op pagina 9

Lees verder op pagina 20

Je hebt geen castingbureau meer nodig om het tot ster te schoppen. Via ­YouTube bijvoorbeeld kun je meteen scoren bij een miljoenenpubliek. In deze krant geven we tips om bekend te worden en we laten zien hoe je jezelf goed op internet presenteert. Maar je leest ook waarom het niet altijd feest is om in de schijnwerpers te staan. De krant is gemaakt door Kidsweek en stichting Mijn Kind Online, een initiatief van KPN, in samenwerking met Mediawijzer.net.

Zie ook Mediawijzer.net

PAGINA 2 BEROEMD ZIJN ONDERZOEK

MEI 2009

(On)bewerkt beroemd Wil jij beroemd worden? Ruim de helft van de tieners tussen 11 en 17 jaar wel. Uit onderzoek blijkt ook dat ze bijna allemaal denken dat beroemdheden door ­fotobewerking mooier zijn dan in het echt. Maar ­vrijwel niemand vindt het kunnen dat modellen op de foto ­dunner worden gemaakt! tekst en foto’s Marion Duimel

S

tichting Mijn Kind Online heeft een onderzoek uitgevoerd onder 500 tieners. Hieruit blijkt dat meisjes het liefst bekend willen worden als filmster of zangeres. Jongens willen juist liever roem vergaren als sporter of als uitvinder. Waarom? Veel tieners zeggen ‘omdat je dan andere mensen blij maakt’, en ‘omdat je dan rijk bent en in een mooi huis woont.’

De verdwenen navel Beroemde mensen en foto­ modellen kom je veel tegen in ­tijdschriften, op posters in bushokjes en op internet. Deze foto’s zijn vaak mooier gemaakt met de computer door fotoshoppen. Soms maken ­fotobewer­kers alleen de huid wat gladder en vegen ze oneffenheden weg. Maar wist je dat ze ook mensen dunner maken, of de ogen en mond groter maken? Soms zijn de fotoshoppers zelfs zo ­enthousiast, dat ze per ongeluk de navel van een fotomodel laten verdwijnen... Gelukkig laten de meeste tieners

uit het onderzoek zich niet voor de gek houden: bijna tweederde denkt dat vrijwel alle foto’s in reclames en bladen mooier ­zijn gemaakt.

Geen ‘echte’ mensen Is het belangrijk dat tieners weten dat er zoveel geshopt wordt? Volgens Justine ­Pardoen van Mijn Kind Online wel: ‘Tieners moeten weten dat het geen ‘echte’ mensen zijn, en zich niet laten fotofoppen! Beelden van supermooie mensen vliegen ons overal om de oren: op tv – bijvoorbeeld op MTV/TMF en in programma’s zoals America’s Next Topmodel – in tijdschriften, op internet... Uit ons onderzoek blijkt dat hoe meer beelden jongeren van mooie mensen zien, des te meer dingen ze aan zichzelf willen veranderen.’ Ruim een kwart van de tieners wil graag dunner zijn, dat zijn vooral meisjes. En één op de zes tieners zou iets willen veranderen aan zichzelf, als het gratis is. Maar gelukkig is slechts vijf procent ontevreden over hoe ze eruit zien!

Pukkeltjes wegwerken Tieners die regelmatig tijdschrif­ ten lezen en vaak kijken naar

MTV/TMF en America’s Next Topmodel, vinden meer dingen mooi aan zichzelf. Ook willen ze wat vaker beroemd zijn, maken ze meer ­foto’s van zichzelf, bewerken deze en zetten ze vaker online. Foto’s bewerken is ook gewoon leuk om te doen. Meer dan de helft van de tieners is ermee bezig. Vooral meisjes doen dat graag. De top 3 is foto’s zwartwit en lichter of donkerder maken, bijsnijden (croppen) en tekst eroverheen zetten. ­Pukkeltjes wegwerken doet één op de vijf, en je ogen of mond groter of kleiner maken, gebeurt maar heel weinig. Toch vinden veel jongens en meisjes het niet leuk als mensen foto’s van zichzelf te veel ­bewerken. Een kwart zegt het sowieso stom te vinden, ­omdat je bent zoals je bent. Echt ­dingen veranderen, zoals iemand ­dunner maken, vindt slechts een enkeling oké. ‘Ouders zijn soms bang dat al die beelden van perfecte mensen hun kind onzeker maken’, zegt Justine Pardoen. ‘Beroemd worden en mooi willen zijn is leuk, maar er zijn grenzen. Gelukkig vinden veel jongeren dat zelf ook!’

‘Ik vind het leuk om heel mooie of gekke foto’s te ­maken van mij en m’n vriendinnen. Die maak ik met mijn mobiel, ­fototoestel of webcam. Daarna snijd ik ze bij, en af en toe doe ik nog een zwart-wit-effect. Soms maken we er echt een verkleedpartijtje van: dan kleden we ons bijvoorbeeld als zakenvrouwen, met een bril en sjaaltje.

Sommige foto’s zet ik op Hyves, andere print ik uit en plak ik in mijn agenda. Sowieso bewaar ik de l­eukste ­foto’s op mijn computer. Misschien dat ik er later een ­fotoboek van maak: dat lijkt me een heel leuke ­herinnering aan mijn schooltijd en vriendinnen.’ Merijn (14 jaar)

MEI 2009

BEROEMD ZIJN KINDEREN PAGINA 3

Leuk! Mijn vader is beroemd! Hoe is het om een bekende vader te hebben? De zoons van schrijver Bart Chabot vertellen erover. ‘Een vader die anders is, is echt veel leuker.’ Door Jacqueline Ancona Foto Joost Hoving IS Bart thuis ook zo grappig? Splinter (13): ‘Heel grappig, maar veel rustiger.’ ­Maurits (16) bevestigt: ‘Optreden geeft hem een extra kick. Thuis is-ie echt minder druk. Maar wel heel leuk en origineel.’ En als vader? Storm (11): ‘Hij is de liefste en de alleraardigste.’ ‘Hij kan goed opvoeden. Als er iets is, kan ik altijd naar hem toe’, vult Splinter aan. ‘Ja’, zegt Maurits, ‘we proberen ook zo veel mogelijk samen te doen. Hij vraagt altijd naar onze plannen en maakt dan echt tijd voor ons vrij. Ik ga ook mee naar optredens. Als ik tenminste mijn schooldingen op orde heb. Dat vindt hij heel belangrijk.’

Wat is minder leuk aan de bekendheid van Bart? Splinter: ‘Soms wordt hij op elke straathoek herkend. Dat is niet zo handig als je haast hebt.’ Maurits: ‘Inderdaad, want hij reageert altijd op iedereen. En dan ook aardig. Je hebt ook mensen die bekend zijn en daar geen zin in hebben. Die lopen door, maar Bart doet dat nooit.’

Wat vinden jullie van de tv-programma’s waar hij aan meedoet? Maurits: ‘Alleen maar leuk. Ik denk dan: yes Bart, moet je doen!’ Storm: ‘Hij heeft ook meegedaan aan De Slimste Nederlander. Dat is hij volkomen niet, maar hij heeft wel gewonnen!’ Splinter: ‘Een vader die anders is, is echt veel leuker.’

Ook Storm heeft een favoriet. ‘Over fluitende vogeltjes. Kunnen jullie alsjeblieft even stil zijn, vraagt hij dan. Zo kan ik me niet concentreren. Maar toen waren alle vogels op de hele wereld stil. Dat was nou ook weer niet de bedoeling. Ze moesten alleen een beetje zachter doen. Maar dan natuurlijk mooier verteld, hè?’

Hebben jullie de boeken van Bart gelezen?

Zouden jullie net zoals jullie vader willen optreden?

‘Ja’, vertelt Maurits. ‘Tijdens optredens van Bart hoorde ik dat zijn gedichten niet als gedichten klinken. Niet zo van: Rozemarijn/ ik vind het fijn/ om hier bij jou te zijn. Maar echt mooie gedichten over eeuwig leven.’ Splinter: ‘Het gedicht dat hij de wolken allemaal in een vuilniszak stopt, omdat hij de winter wil uitstellen, vind ik zo mooi.’

Storm: ‘Ik zou het wel willen, maar niet durven. Ik ben al gigantisch zenuwachtig voor een spreekbeurt.’ ‘In het theater staan met een mooie show is wel mijn droom’, zegt Maurits. En Splinter? ‘Ik wil wel iets met schrijven, maar ook met muziek. Ik zit nu op vioolles en ik wil graag bij een orkest en dan optreden.’

Bart over zijn kinderen Bart Chabot vindt het heel normaal dat hij veel tijd heeft voor zijn vier zonen. Zijn o ­ udste zoon Sebastiaan (19) zit tijdens dit i­nterview in ­Australië. ‘Ik wilde graag heel veel k ­ inderen. Het zou gek zijn als je dan niet veel a ­ andacht aan ze besteedt. Ik moet mijn zoons een goede start geven, zodat ze het kunnen ­redden op deze aardbol. Daarna is het aan hen om er wat van te maken. Daar lig ik dan ook niet wakker van, kan ik je zeggen. Je moet zelf wat van het leven maken. Iedere dag. Je moet niet klagen, maar gewoon doorknallen.’

PAGINA 4 BEROEMD ZIJN KONINGSHUIS

MEI 2009

Altijd en overal in de spotlights Oma Juliana stond dicht bij de mensen, moeder Bea houdt iedereen op gepaste afstand en papa Willem­Alexander zit daar ergens tussenin. Hoe is het om op ­ te groeien als prins of prinses? Door Jeannette Jonker en claudia lagermann, foto’s anp

Koningin Beatrix houdt iedereen op afstand.

P

rinses Máxima huilt t­ ijdens haar bruiloft! Amalia gaat voor het eerst naar school! Heel Nederland weet het en kan van dichtbij mee­kijken. Alles wat de leden van het Koninklijk Huis doen, is nieuws. I­edereen wil meer weten over dit bijzondere gezin. Geruchten over huwelijks­ problemen of ­koninklijke ­zwangerschappen: het blijft smullen. Voor de f­amilie zelf is de media-aandacht natuurlijk niet altijd leuk. Hoe zou jij het vinden als er dag en nacht fotografen in je tuin liggen die je overal volgen?

Prins Willem-Alexander en Máxima plannen meer pers­ momenten in.

Mediacode In 2005 is er een mediacode voor en door het konings­ huis opgesteld. Deze code ­beschermt de persoonlijke ­levens van de leden van het Koninklijk Huis. De meeste ­journalisten houden zich aan de afspraak dat ze het ­prinselijk paar en hun kinderen niet ­storen tijdens hun privé­leven. In ruil daarvoor proberen WillemAlexander en Máxima meer persmomenten in te plannen en praten ze opener met journalisten. Zo mogen ­fotografen tijdens de jaarlijkse wintersportvakantie foto’s maken van de koningin, haar kinderen en kleinkinderen, en worden ze daarna met rust gelaten. Na de geboortes van zijn dochters toonde Willem­Alexander ze vrij snel aan de cameraploegen. De eerste beelden van de kinderen werden zo door heel Nederland gezien en daarna kon de familie zich rustig terugtrekken.

Prinsessenkiekjes Sinds de invoering van de media­code voelen Willem-

De drie dochters van WillemAlexander en Máxima: Amalia, Ariane en Alexia.

­ lexander en Máxima zich A vrijer in Nederland en ook op vakantie. In een interview zegt de kroonprins dat ze nu minder gestrest ­reage­ren als iemand foto’s van de ­prin­sesjes maakt, want ze weten dat de foto’s niet ­gepubliceerd worden. Als er kranten, tijdschriften of tv-­programma’s zijn die dat wel doen, dan schrikt Willem­Alexander er niet voor terug om een rechtszaak aan te spannen. Dat heeft hij al een paar keren gedaan en die zaken heeft hij ook gewonnen. De media denken daarom nu wel na voor ze een foto van een prinsesje plaatsen.

Haat-liefdeverhouding met de pers Kroonprins Willem-Alexander wordt al sinds zijn geboorte (en zelfs toen hij nog in zijn ­moeders buik zat!) gevolgd door de ­media. Hij heeft inmiddels ge­accepteerd dat dit zo is en de mediacode biedt hem een goede manier om ermee om te gaan. Toch heeft de kroonprins een haat-liefdeverhouding met journalisten, ­fotografen en

cameraploegen. Als klein kind liet hij ­duidelijk blijken dat hij geen zin had in de pers­momenten. Hij schoot propjes naar ze en riep: ‘Nederlandse pers, ­oprotten!’. ­Tijdens zijn studentenjaren liep zijn imago een flinke deuk op. Zijn bijnaam werd Prins Pils en op veel foto’s werd hij ­feestend met een biertje in de hand ­gesignaleerd. Nu Willem­Alexander wat ouder is, gedraagt hij zich een stuk serieuzer. Alleen tijdens sportwedstrijden zie je hem soms nog emotioneel reageren. Dan springt hij een ­winnend hockey­team op de rug of hij juicht luidkeels, met Máxima aan zijn ­zijde. Ook dan smult iedereen weer, want de prins en prinses lijken zo net normale mensen.

MEI 2009

BEROEMD ZIJN KONINGSHUIS PAGINA 5

Prinses en de pers Soms hoef je niet te dromen van een leven als prinses, maar word je zo geboren. Prinses Amalia weet niet beter. Toch proberen haar ouders ervoor te zorgen dat haar schoolleven er hetzelfde uitziet als dat van haar klasgenoten. Op haar eerste schooldag was de pers misschien nog aanwezig, maar alles wat ze daarna meemaakt op school blijft binnen vier muren. Ook haar verjaardag viert ze met haar leerkracht en klasgenoten en zonder de pers. Prinses Máxima probeert ook een gewone schoolmoeder te zijn. Zo is ze soms overblijfmoeder en weet ze alles over de vijf beste schoolvriendinnen van haar oudste dochter.

SPROOKJESHUWELIJKEN EN DE MEDIA Veel meisjes dromen van een leven als prinses. Maar is dit wel zo leuk? De Amerikaanse ­actrice Grace Kelly heeft in allerlei films gespeeld en een Oscar voor beste actrice gewonnen, als ze in 1955 prins Reinier III van Monaco ­ontmoet. Het stel wordt verliefd en nog geen jaar later trouwen ze. Dat ­betekent ook meteen het einde van de acteercarrière van Grace, want als prinses kun je niet in een film ­spelen. Doordat prinses Grace uit de filmwereld komt en een ­opvallend mooie vrouw is, volgt de pers haar op de voet. Maar ook omdat veel andere koningshuizen hun neus ophalen voor het glamour­huwelijk, blijft het paar

interessant. In 1982 komt een eind aan het sprookje. Prinses Grace overlijdt na een autorit op een kronkelige weg. De oorzaak zou een hersenbloeding zijn, maar niet iedereen gelooft dit verhaal. Een andere prinses die ook overlijdt na een auto-ongeluk is lady Diana. Op het moment dat ze in de auto stapt, is ze net ­gescheiden van de Britse kroonprins Charles. De pers smult van deze breuk. Vooral als blijkt dat Diana en Charles allebei vreemdgingen ­tijdens hun huwelijk. Als ze uit ­elkaar zijn en Diana een relatie ­krijgt met miljonair Dodi Al-Fayed laat de pers het stel niet met rust. Op 31 augustus 1997 gaat het

zelfs zó ver dat fotografen een achtervolging inzetten door Parijs. Het koppel probeert te ontsnappen, maar in alle stress rijdt de ­chauffeur in een tunnel tegen een pilaar. Diana en Dodi overlijden en de hele wereld is geschokt.

Het koningshuis heeft zelfs een organisatie die informatie geeft over het wel en wee van de koninklijke familie. Dit is de ­Rijksvoorlichtingsdienst. Zij geeft informatie over het ­koningshuis aan de regering, maar ook aan de media. Zie ook www.koninklijkhuis.nl voor meer informatie.

PAGINA 6 INTERNET DIGI ABC

Animatie Door plaatjes die net iets van elkaar verschillen snel achter elkaar te zetten, lijkt het beeld te bewegen. Je ziet animaties niet alleen in tekenfilms, maar ook op internet: kijk maar eens hoeveel er beweegt op een willekeurige website!

Bloggen Een openbaar dagboek bijhouden op internet. Het is een handige manier om je schrijftalent of je ­kennis over iets aan veel mensen te tonen. Op www.web-log.nl kun je gratis een blog starten.

Chatten Kletsen op internet. Bijvoorbeeld via msn, Habbo of online games. Het woord komt van het Engelse werkwoord to chat dat babbelen of kletsen betekent.

Downloaden Software, plaatjes, films, muziek of ­andere bestanden van internet halen. Bij uploaden zet je juist zelf dingen op internet. Pas wel op, want er zit vaak auteurs­ recht op muziek, foto’s, films en teksten, maar het downloaden voor eigen gebruik wordt toegestaan.

gekookte kat op een site van kattenliefhebbers. Het beste is om ze compleet te negeren.

Grooming Een volwassene die een kind ­seksueel wil misbruiken en daarvoor – vaak via internet – contact zoekt. Hij probeert het kind om te kopen door cadeautjes te geven en vrienden te worden, voordat hij te ver gaat.

MEI 2009

­ yves-pagina. Het Van Dale woordenH boek nam vorig jaar Hyves op als nieuw woord. Dit jaar komt daar vast de nieuwe betekenis van het woord krabbel bij.

Lotgenoten Op internet kun je makkelijk zoeken naar mensen die met hetzelfde probleem zitten als jij. Sommige sites hebben een forum waar je (anoniem) je verhaal kwijt kunt, steun vindt en ervaringen uitwisselt.

Happy slapping Iemand in elkaar slaan, terwijl het wordt opgenomen met een camera of mobiele telefoon. De beelden komen vaak op internet terecht. Een paar jaar terug een grote hype, inmiddels lijkt dat voorbij. Heeft het er misschien mee te maken dat de daders – doordat ze op internet staan – snel worden opgespoord?

Instant Messaging (IM) Een techniek die een bericht zo snel mogelijk verstuurt, zodat een ander daar direct op kan reageren. Met chatten is dat wel zo handig!

Digi Msn Meest gebruikte chatprogramma, dat al een tijdje een nieuwe naam heeft: Windows Live Messenger. Chatten via deze software blijven veel mensen gewoon msn’en noemen.

E-book Elektronische boeken die je kunt lezen op een speciale reader. E-books download je via internet. Stel je voor dat je al je schoolboeken als ­e-book hebt: dan hoef je maar één reader mee te nemen.

Forumtrollen Mensen die het leuk vinden om rare standpunten op een internetforum te plaatsen, om anderen te shockeren of beledigen. Bijvoorbeeld: een r­ ecept voor

Nieuwssites Japanse emoticons (^.^)

Andere emoticons dan die wij gebruiken. Bij onze emoticons gaat het vooral om de stand van de mond, maar bij Japanse emoticons is de stand van de ogen veel belangrijker. : -) is bijvoorbeeld (^-^) en :-( wordt geschreven als (;_;).

Krabbel Een berichtje dat je plaatst op een

Terwijl papieren kranten veel lezers ­kwijtraken, trekken websites met het laatste nieuws steeds meer mensen. De belangrijkste nieuwssite in 2008 was www.nu.nl.

INTERNET DIGI ABC PAGINA 7

MEI 2009

Online gamen Online met of tegen andere gamers spelen wordt steeds populairder. Je kunt online andere gamers ontmoeten en je vaardigheden op of met hen testen. Dat is een grotere uitdaging en geeft vaak meer plezier dan spelen tegen een (spel-) computer. Als je online speelt, moet je je goed realiseren dat je met echte mensen te maken hebt.

verspreid: voor pillen en casino’s bijvoorbeeld. Goede internetfilters verlossen je van de meeste spam.

Sms Sms’en is de populairste manier om berichten te versturen. Sommige mensen ontwikkelen hiermee zelfs een smsduim: een pijnlijke peesontsteking door ­overbelasting.

webcams op allerlei plekken, zodat je iedere minuut van de dag kunt zien wat er gebeurt in grote steden, skigebieden, vogelnesten, aquaria, vulkanen... Je kunt het zo gek niet verzinnen of er hangt een wakend oog! Kijk maar eens op www.earthcam.com.

Twitter

ABC

Met Twitter kun je via sms of e-mail laten weten waar je mee bezig bent. Dat staat dan meteen op www.twitter.com, waar anderen het kunnen lezen. Twitter ­betekent kwetteren in het Engels, daarom is het logo van Twitter een vogel.

Een X is een kus in sms’jes en op msn. Maar op internet wordt er ook seks mee bedoeld. Oppassen waar je op klikt dus!

Een enorm populaire site met alleen maar filmpjes. Tv-programma’s, muziekvideo’s, trailers van bioscoopfilms en heel veel filmpjes van mensen die iets voor een camera willen laten zien en horen. Succesvolle filmpjes worden vaak miljoenen keren bekeken en sommige mensen zijn zelfs beroemd geworden dankzij YouTube.

Privacy

QWERTY

Xxx

YouTube

Door Annemarie de Leng

Internet en privacy gaan niet goed samen. Op internet is vaak veel over mensen te vinden, waardoor je goed moet opletten wat je wel en niet over jezelf vertelt op forums en sites als Hyves. Rare foto’s en berichten kunnen je heel lang achtervolgen. Kijk bijvoorbeeld eens op www.wieowie.nl om te zien wat er over jouw vrienden bekend is!

XXX

Updates Nieuwe versies van software. Vooral de Windows-updates zijn belangrijk: ze kunnen er onder andere voor zorgen dat hackers minder makkelijk inbreken op je computer.

Virus

De indeling van je toetsenbord, w ­ aarbij de eerste rij begint met de letters ­QWERTY. Dit komt uit de tijd van de eerste typemachines, rond 1873. Ook al is het niet het makkelijkste en snelste type­systeem, toch zijn we er zo aan gewend dat we het nog steeds gebruiken.

Niet alleen jij, maar ook je computer kan een virus oplopen. En dat is vaak heel vervelend! Er worden bijvoorbeeld ­bestanden weggegooid en je mail wordt gebruikt om het virus verder te ­verspreiden. Open geen mailtjes van mensen die je niet kent en pas extra goed op met bijlages via e-mail of msn.

Reclame

Webcam

Op bijna iedere website staat reclame. Maar via e-mail wordt de meeste reclame

Een camera waarmee je via ­internet beelden verstuurt. Steeds vaker staan er

Zombie-pc In films zijn zombies mensen die na hun dood veranderen in een half­levend wezen. Maar ook je pc kan een ­zombie zijn! Je pc is dan stiekem besmet met software waarmee je computer kan worden overgenomen. Als een hele groep computers is besmet, krijg je een zombienetwerk (wordt ook wel botnet genoemd). Zo wordt spam verspreid of worden websites platgelegd zonder dat je dat merkt.

(advertentie)

Het succes van SpongeBob Hij woont in een ananas, diep in de zee. SpongeBob J Squarepants! Dit grappige gele figuurtje is geniaal. Wat maakt deze zeespons zo succesvol? Door Jeannette Jonker

e denkt misschien dat SpongeBob gewoon een spons is, die samen met een slak, een krab en een zeester onder water leeft en grappige avonturen meemaakt. Dat klopt, maar er zit veel meer achter. De makers van de serie hebben lang en diep nagedacht over wie SpongeBob is. Welke karaktereigenschappen heeft hij en wat is nou typisch iets voor SpongeBob? De bedenker van de ­cartoon kreeg het idee voor SpongeBob omdat hij andere tekenfilm­ figuren eigenlijk maar vervelend vond. Zij waren alleen maar druk bezig met cool en bijdehand zijn. SpongBob doet daar niet aan mee. Hij is heel onschuldig en heeft geen kwaad in de zin. De serie is gemakkelijk te volgen. Er zitten geen moeilijke boodschappen in. Alles draait om de lol. Maar met het verzinnen van hoe een cartoonfiguurtje

eruit moet zien, ben je er nog niet. Je moet een heel imago ­bedenken en alles moet ­kloppen bij het beeld dat je neerzet. Als je dit goed en duidelijk doet, krijgt een ­cartoonfiguur een persoonlijkheid. SpongeBob wordt daarom altijd op dezelfde manier in beeld gebracht. Dit bete­

kent dat hij er altijd hetzelfde uitziet en hij dingen zegt die alleen SpongeBob kan zeggen. Verder heeft de gele spons veel menselijke eigenschappen. Hij kan heel chagrijnig zijn of juist extreem hard lachen. Dit wordt natuurlijk lekker overdreven, ­zodat het al snel weer heel erg grappig is.

Wist je dat... - SpongeBob geen vissen of andere zeedieren eet? - 2009 het jaar van de spons is? SpongeBob bestaat namelijk tien jaar! Je zult SpongeBob Squarepants daarom op allerlei plekken tegenkomen. Op televisie, maar ook live op ­evenementen. - SpongeBob altijd met de hand getekend wordt? - de kleur van SpongeBob altijd de juiste kleur geel moet hebben? Er zijn regels voor het gebruik van de kleuren. In Amerika houden mensen dit in de gaten, zodat SpongeBob over de hele wereld dezelfde kleur geel heeft. - SpongeBob altijd precies veertig gaten heeft? - je lid kunt worden van zijn fanclub? Kijk voor meer ­informatie op www.spongebob.nl.

MEI 2009

BEROEMD ZIJN PRIVACY PAGINA 9

Yolanthe Cabau van ­Kasbergen (24, actrice en ­vriendin van Jan Smit) weet als geen ander wat het is om beroemd te zijn. Hoe gaat zij om met alle media­aandacht en hoe beschermt ze haar privéleven? Door Lotte Boot, foto’s ANP

Drie jaar zwanger, volgens de roddelbladen Wat kun je, nu je beroemd bent, niet meer doen? ‘Jan en ik kunnen nooit op zondag spontaan naar de Efteling of op de dijk een ijsje kopen. Dan worden we meteen omringd door massa’s mensen. Ik kan er van genieten hoor, als mensen me aanspreken. Dat vind ik gezellig en ik zie het als eer van mijn werk. Maar het stopt nooit. Met mijn vriendinnen gaan stappen in Amsterdam kan ook niet. Want dan zie ik daarna mezelf terug in de roddelbladen op gekke foto’s, gemaakt met een mobieltje. Of naar de sportschool, dat is ook zoiets. Ik ga natuurlijk niet zwetend op een loopband staan of uitgebreid douchen, terwijl iedereen me kritisch van top tot teen bekijkt. Dat is gewoon heel gênant.’

Wat kan nog wel? ‘Als we naar buiten willen, gaan we bijvoorbeeld varen in een bootje of we maken een boswandeling. En we hebben nu een heel luxe huis. We kunnen hier sporten, films kijken, knutselen in ons atelier, lekker koken voor vrienden. Al staan hier altijd veel mensen voor de deur, die ook gewoon aanbellen. Daarom hebben we hoge heggen rond ons huis geplaatst.’

Wat een leven! Was je er op voorbereid dat het zo zou zijn? ‘Nee. Ik wilde gewoon actrice worden! Maar toen ik in Onderweg Naar Morgen begon, was ik

ineens “de nieuwe Katja”: alles wat ik deed werd op de voet gevolgd. Ik was pas achttien en had geen idee wat me overkwam. Achteraf zou een mediatraining handig zijn geweest. Dingen die je zegt, zien er op papier vaak heel anders uit, of je woorden worden verkeerd begrepen door de journalist. Ik ben ook nog eens heel eerlijk en open, ik zeg wat ik denk en voel. Jan zegt wel eens dat ik iedereen te vriend wil houden, dat ik harder moet zijn. Maar ik vind het gewoon moei­ lijk om nee te zeggen. Ik leer wel van mijn fouten hoor, ik zeg nu: “Daar wil ik het liever niet over hebben”.’

De gekte is erger geworden sinds jij en Jan samen zijn… ‘Ja! Ik heb ook heus wel even gedacht of het nu zo verstandig was. Maar je bent verliefd of je bent het niet. Toen ik net iets met Jan kreeg, was ik ook een paar keer te zien in zijn realitysoap. Dat was lastig voor mij, want hij wilde alles laten zien en ik wilde juist helemaal niets blootgeven. Inmiddels is hij het wel met me eens. Mensen denken vaak dat wij een perfect leven leiden. En ik ben hartstikke gelukkig met Jan, ik verdien goed, maar in ruil daarvoor ben ik wel mijn anonimiteit kwijt. Toen mijn vader was overleden en ik heel verdrietig was, durfde ik niet naar buiten omdat ik bang was dat er dan in de roddelbladen zou staan dat ik er zo slecht uitzag. En toen Jan laatst ziek was en ik

­ edicijnen moest halen, was dat zogenaamd m een zwangerschaps­test. Volgens de bladen ben ik al vanaf mijn 21ste zwanger. Nou, dan zou mijn buik nu wel héél dik moeten zijn! Ze zuigen die v­ erhalen écht uit hun duim. Op dat soort ­momenten wil je liever onbekend zijn.’

Kun je soms ook lachen om die verhalen? ‘Jaah, soms is het wel grappig. Zo zat ik een keer met mijn broer op een terras. Stond er op de voorpagina van de Privé dat ik een geheime affaire had. Met mijn bloedeigen broer!’ Meer weten over Yolanthe? Kijk op www.yolanthe.nl

PAGINA 10 BEROEMD ZIJN SCHOOLTV

MEI 2009

Hoe breng je een onderwerp goed en aantrekkelijk in beeld? ­Catelijne en Heleen van het Schooltv-weekjournaal vertellen hoe ze dat aanpakken. Door Nicole van den Bosch

Vertel Je verhaal W

aar begin je als je een verhaal wilt vertellen op tv? Heleen werkt als redacteur en bereidt een onderwerp goed voor. Zij gaat op zoek naar mensen die erover kunnen vertellen en de plek waar ze dat het beste kunnen doen. Catelijne is de regisseur. Met de informatie van Heleen schrijft zij het script, een soort draaiboek. Vervolgens gaat ze op pad met de filmploeg. Hoe maak je een goed script? Lees hier hun tips!

Begin, midden en einde Spring niet van de hak op de tak. Je hebt een begin, midden en einde nodig. Met een paar weetjes leid je het onderwerp in. Dan kun je er meer over vertellen. Als het over anorexia gaat, zeg je eerst wat dit voor ziekte is en hoeveel mensen het h ­ ebben. Daarna praat je bijvoorbeeld met iemand die anorexia heeft of heeft gehad. Je sluit af met een conclusie. Als het goed is, blijft de kijker niet met allerlei vragen zitten.

Wat is leuk om te weten? Als je wat feitjes hebt verteld, is er meestal een interview. Stel daarbij zo min mogelijk vragen waarop je alleen ja en nee kunt antwoorden. Dus niet: ‘vind je het leuk om bij de brandweer te werken?’ Maar wel: ‘wat vind je er leuk aan?’ Als je meerdere mensen interviewt, krijg je meer informatie en meningen.

Wie en waar?

En dan actie!

Heleen praat vaak van tevoren met vijf personen en kiest dan de beste. Ze let erop dat ze duidelijk spreken, goed kunnen ­uitleggen en enthousiast zijn. En ze wil liever een hippe gast dan een stoffig type! Een interview doe je op een plek die met het onderwerp te maken heeft. Spreek je de wereld­ kampioen waterpolo? Ga samen in badkleding in een zwembad liggen. Spreek vooraf goed af dat je ergens mag filmen. Zorg dat er niet te veel lawaai is. En dat je niet steeds wordt gestoord.

Voordat je gaat filmen stel je mensen op hun gemak. Neem iets voor ze mee, een bloemetje, lekkere drop of misschien een mooie foto van vroeger. Verrassingen voorkom je door alles wat je gaat doen goed op te schrijven. Als je alles afvinkt, vergeet je niets. Maar er kan altijd iets misgaan. De buurman gaat tijdens het interview keihard ­boren, of je krijgt een enorme hoestbui. En soms is het juist goed om af te wijken van het script. Zo filmde Catelijne eens een jongen in de gevangenis die naar zangles moest. Daar mochten ze niet bij zijn. Zij vroeg toch of dat kon. En ja hoor, na enig aandringen filmden ze hem rappend over zijn leven. Dus blijf beleefd, maar wees een beetje brutaal. Durf te vragen!

Wat kun je doen? Je hebt actie nodig, want het is geen radio. Ga dus bijvoorbeeld mee als de brandweer uitrukt. Je kunt ook iets naspelen, verzin een scène... ‘Help, brand!’ Als je een acteur interviewt, dan laat je ook stukjes uit zijn films zien. En foto’s van hem als kind.

Hoe maak je het af? Zoek muziek die past bij het onderwerp: vrolijk, spannend of droevig. En in de montage kun je effecten bedenken die het filmpje nog mooier maken. Thuis kun je bijvoorbeeld krantenkoppen filmen en dat er doorheen monteren. Soms loop je vast en is je inspiratie zoek. Trap dan even tegen een bal of praat er met anderen over. Samen kom je vaak op nog betere ideeën.

Jurre, de presentator ‘Natuurlijk lees ik het script, maar een gesprek gaat altijd anders dan verwacht. Doorvragen is heel belangrijk, anders k ­ rijg je niet alle informatie die je wilt h ­ oren. En schroom niet om iemand het nog een keer te laten zeggen. Ik mag gelukkig alles in mijn eigen woorden vertellen. Vaak gaat het in een keer goed, maar soms heeft de cameraman iets onscherp in beeld. Of andersom. Je moet geduld hebben met elkaar. Het is teamsport!’

Maak je idool beroemd... Wil je iemand beroemd maken of zelf beroemd worden? Gebruik deze tips en schrijf je eigen script. Laat ons zien hoe jij je verhaal vertelt én in beeld brengt natuurlijk.

... en win een VIP-dag! Mail je script voor 16 juni naar [email protected] Als je wint, bereid je samen met een Weekjournaalredacteur de vragen voor – via de telefoon en mail – voor de VIP van die week. Je bezoekt de ­uitzending van het Weekjournaal en als VIP krijg je een rondleiding door de studio in ­Hilversum. Daarna ga je samen met een vriend(in) nog naar d ­e ­MediaExperience van Beeld en Geluid!

BEROEMD ZIJN AANDACHT PAGINA 11

MEI 2009

Spetteren in SpangaS! En dan?

Talisia Misiedjan (19) en Tim Murck (26) zijn sinds ze in SpangaS spelen BN’ers. Ze lopen over de rode loper bij premières. En delen handtekeningen uit aan honderden fans. Hoe gaan ze om met alle aandacht? Door Nicole van den Bosch

Tim (Barry): ‘Je ontmoet heel veel leuke mensen, maar in het begin voelde ik me heel erg op mijn vingers g ­ ekeken en dook ik weg. Daarna merkte ik dat het ‘t beste is om gewoon ­contact te maken. Laatst kwam er in de ­supermarkt een meisje in de rij naast me staan. Ze riep: “Barry!”. Iedereen keek. Als je dan gewoon vraagt hoe ze heet, heb je meteen een leuk gesprekje. Aandacht werkt ook wel v­ erslavend. Als je je goed voelt is het leuk, maar voel je je niet goed, dan is het vervelend. Het is geen kattenpis. Ik kreeg zelfs angstaanvallen. Al had dat

Talisia (Avalanche): ‘Acteren is mijn passie, en in ­Nederland vinden ze het nu eenmaal leuk om te weten wat BN’ers doen. Ik geef graag open interviews en probeer zelf te bepalen wat wél en niet in de media komt. Ik ben ­voorzichtiger geworden, maar ik verander niet. Bij mijn ouders ben ik Talisia en bij een première ben ik dan niet opeens iemand anders. Ik ga geen spelletjes spelen voor de

ook met te hard werken te maken. Mooi is dat ik nu ook mensen ontmoet van wie ik vroeger posters aan de muur had hangen. Ik speel met acteurs die ik echt heel tof vind: Egbert Jan Weeber, Johnny de Mol, Teun Kuilboer. In het begin dacht ik: het lijkt me fijn als ik ook bekend ben, dan hang ik niet zomaar om ze heen. Nu weet ik dat zo’n gevoel binnen een uur weg is, dan ben je collega’s. De eerste keer dat ik echt met de media geconfronteerd werd, ­herinner ik me nog goed. Tijdens de fotoshoot van Jan Rap en zijn maat zat ik naast Egbert Jan in de kleed­

kamer. Komt ineens de camera­ ploeg van RTL Boulevard binnen! Mijn hele gezicht verkrampte... En Egbert Jan bleef gewoon grapjes maken. Ik vond het heel knap dat hij zo zichzelf kon blijven. Collega’s zeggen dat je in interviews niet het achterste van je tong moet laten zien, maar dat wil ik juist wel. Dan komen de mooie verhalen. Achteraf kun je misschien wel spijt hebben, maar dat heb ik nooit gehad. Nou ja, een keer dacht ik wel: dat was te zwaar, zo’n heftige jeugd heb ik ook weer niet gehad. Maar goed, dan moet je dat blijkbaar kwijt.’

media. Ik blijf mezelf. En dat wordt gewaardeerd. Zo gaf ik een interview in de Hitkrant waar ik heel veel positieve reacties op kreeg. Omdat ik een steviger maatje heb en donker ben, val ik op. Ik laat zien dat het niet uitmaakt of je dikkig bent of niet. Ook heb ik kledingtips ­gegeven. Want het populaire meisje in de klas staat misschien alles goed, maar dat kan bij jou ook. Trek een mooi T-shirt aan, gooi je

haar los! Dan sta je steviger in je schoenen. Kleed je naar je maat. Als je een dikke buik hebt, neem dan geen navelpiercing. Maar vrouwelijke rondingen zijn mooi! Zo word je een rolmodel en dat vind ik prima. Meiden zien mij en ­denken: dat kan ik ook bereiken! Hoe ik dat durf? Ik heb altijd op het podium gestaan en ben gewend dat mensen naar mij kijken.’

Meer info over SpangaS vind je op www.spangas.nl

Beroemd?! NU EVEN NIET! Iedereen wil (stiekem) beroemd zijn. Maar is dat altijd leuk? Wat als je weer even onherkenbaar wilt zijn? Hoe zou jij dat aanpakken? Maak een foto van je vermomming (met bril, snor, pet, of iets heel anders) en zeg erbij waarom je daarvoor kiest. De winnaar wordt ontvangen als ‘beroemdheid’ op de set van SpangaS én mag als figurant meespelen in de serie. De SpangaS-redactie kiest de winnaar. De fotoprijsvraag ­‘Beroemd?! NU EVEN NIET!’ loopt tot 8 juni op

www.spangas.nl.

PAGINA 12 BEROEMD OP INTERNET HYVES Op je Hyves-profiel kun je jouw wereld delen met ­vrienden en andere Hyvers. Al meer dan 8 ­miljoen mensen zijn lid van het sociale netwerk, waar ­iedereen het stralende ­middelpunt is van zijn ­eigen pagina.

MEI 2009

Hyve to

Door Eva Kol, ILLUSTRATie FLos vingerhoets

J

e profielpagina is dé plaats waar je aan vrienden en ­bekenden kunt laten zien wat jou bijzonder maakt en wat je ­passies zijn. De meeste mensen in je lijst zijn waarschijnlijk real life vrienden. Je ziet elkaar misschien wel elke dag op school. Maar ook dan is hyven ­handig. Zo kun je video­clips uitwisselen en elkaars f­otoalbums bekijken. En als je een oogje op ­iemand hebt, stuur je een ­ano­nieme crush. Ook is het fijn dat je via Hyves makkelijk kunt afspreken. Een krabbel is zo gestuurd en kost niets. En natuurlijk is Hyves praktisch voor mensen die je minder vaak ziet, zoals vrienden die ver weg wonen. Door zo’n netwerk kun je moeiteloos contact houden en weet je alle ins en outs van elkaar.

Ben je een goede Hyves-vriend? Je vrienden vinden het natuurlijk leuk als je af en toe reageert op

hun foto’s of polls. Als je foto’s hebt waar je samen op staat, kun je die delen via de link ‘stuur door’ of door elkaar te spotten. Goede vrienden hou je natuurlijk regelmatig op de hoogte met een krabbel. Je hoeft heus niet ­meteen te antwoorden als iemand je krabbelt, maar het is onbeleefd als je een vriend weken laat wachten. Krijg je een notificatie dat een van je vrienden (bijna) jarig is? Stuur dan een vrolijke verjaardags­ krabbel!

Beroemd via Hyves? Als je beroemd wilt worden, gebruik je profiel dan als een podium. De bezoekers zijn je ­publiek. Als je goed bent in ­fotograferen, maak dan van je profiel een galerij voor je beste foto’s. Als je van schrijven houdt, kun je op Hyves bloggen. Dan is het net of je je eigen ­column hebt. Als je muziek maakt, kun je op Hyves je nummers delen. Daarvoor moet je wel een andere website hebben met eigen muziek.

Daarna mag je een artiestenstatus aanvragen. Ook kun je een groep aanmaken met je zelfgekozen thema. Nodig al je vrienden uit, en als zij het leuk vinden, krijg je vast nog meer nieuwe leden! Als je vaak nieuwe dingen op je pagina zet, zien je vrienden dat bijvoorbeeld in het buzz­overzicht. Dat is dan weer een reden om je profiel te bezoeken. Het helpt ook als je ­actief meedoet in groeps­ discussies of als je blogs of foto’s post in relevante hubs. Bovenaan je ­profiel zie je ­hoeveel keer je ­pagina is bekeken.

Pimp-tips Je maakt je profiel compleet als je filmpjes, tips en polls plaatst. Met foto’s en gadgets kun je veel over jezelf vertellen. En je geeft je pagina een extra persoonlijk tintje

met de functie ‘pimp my p ­ rofile’. Wil je saaie foto’s pimpen? Ga dan via ‘chat’ naar ‘download Hyves desktop’. Met de f­otopimp kun je hoedjes, brillen, pruiken en t­ eksten aan je foto toevoegen.

Hyves-hoofdredacteur aan het woord Nine Ludwig is de hoofdredacteur van Hyves. In haar blogs kun je het laatste nieuws vinden over de site: check Ninabella.hyves.nl.

Denk je dat Hyves vriendschappen versterkt? ‘Ja, Hyves is vooral bedoeld om contact te onderhouden met je vrienden. De drempel om iemand een krabbel te sturen of een reactie bij een foto te plaatsen is laag. Daardoor v­ ersterkt Hyves ook je contact met mensen die je ­misschien minder snel zou sms’en of met wie je niet meteen zou afspreken.’

Waarom is er een grens aan het aantal vrienden? ‘Als je geen Goldmember bent, kun je maximaal 1000 vrienden accepteren. Deze vriendenlimiet zorgt ervoor dat je alleen mensen toevoegt die je echt kent, en dat het geen wedstrijd wordt wie de meeste vrienden heeft. Als je bekend bent, heb je een hogere vriendenlimiet, omdat je dan contact kunt onderhouden met je fans.’

Wat doet Hyves om de privacy van jongeren te beschermen? ‘Iedereen die jonger is dan 16 jaar heeft

­ utomatisch een afgeschermd profiel. Hiera mee zijn je krabbels, foto’s en vrienden alleen zichtbaar voor je vrienden. Je kunt dit zelf weer openzetten. Daarnaast staat overal de ‘Dit is niet OK’-knop bij. Daarmee kun je misbruik melden.’

Wat gebeurt er wanneer je de ‘Dit is niet OK’-knop gebruikt? ‘We bekijken de tekst of het profiel zorgvuldig. Als het in strijd is met de regels, verwijderen we de tekst of het profiel definitief.’

BEROEMD OP INTERNET HYVES PAGINA 13

MEI 2009

the max

Overal en altijd ‘Ik zit wel tien keer per dag heel kort op Hyves. Dan check ik of ik nieuwe krabbels heb, of bekijk ik nieuwe foto’s van vrienden. Zelf zet ik ook geregeld foto’s online. Bijvoorbeeld van een logeerpartij bij een vriendin. Ik heb ongeveer 400 vrienden, maar daar zitten ook klasgenoten van vroeger bij. Die stuur ik wel een berichtje voor hun verjaardag, maar verder niet. Vrienden van vrienden mogen wel op mijn Hyves kijken, maar onbekenden niet. Dat heb ik ingesteld toen een volwassen man met de naam ‘Hot and Spicy’ vrienden met me wilde worden. Soms halen mensen een grap uit, dan maken ze iemand aan die niet bestaat. Een hele knappe jongen of zo, die rare krabbels op je pagina zet. Maar dat heb je meteen in de gaten, omdat zo’n jongen vast wel meer dan drie vrienden heeft!’ - Anna (16 jaar)

Beroemd @ Hyves Welke Bekende Nederlanders zijn er lid van Hyves? Je kunt ze vinden via: www.hyves.nl/bh Esmée Denters Yfke Sturm Alain Clark Ali B Jan Peter Balkenende Ilse de Lange Kjeld Daan Visser Renate Verbaan Najib Amhali Sascha Visser Fatima Moreiro de Melo Pete Philly Jim Bakkum Ruud de Wild Gerard Joling Nicolette van Dam

Onmisbare tips Mijn moeder heeft een Hyves-profiel, wat nu? Houd er rekening mee dat je vrienden en je ouders elkaar op jouw profiel kunnen tegen­komen. Dingen die je voor jezelf wilt houden, kun je dus beter niet krabbelen, maar schrijf je in een privébericht. Als je ­ouders niets van Hyves weten, is het ­misschien juist leuk om ze te laten zien wat je er doet!

Geen volle mailbox Het is fijn om te weten hoe je notificaties uitzet, dan is je mailbox niet zo’n troep. Dit regel je via ‘mijn menu > berichten > notificaties’. Ook handig is de optie om je af te melden voor groepsberichten. Klik daarvoor in de groep onder het logo op

‘afmelden groepsberichten’.

Veilig hyven Tegenwoordig kun je op Hyves je ­privacy goed beschermen. Je hele profiel of onderdelen daarvan scherm je af via ‘mijn menu > instellingen’. Het is goed om na te denken wat je openbaar maakt, want het is geen prettig idee dat allerlei mensen stiekem kunnen meekijken op je profiel. Ook je vriendenlijst kun je opdelen in verschillende groepen, bijvoorbeeld: ­familie, vrienden en nepvrienden. Per groep bepaal je wat ze mogen zien. Zet op Hyves geen persoonlijke gegevens zoals je adres, telefoonnummer en rekeningnummer. Als je niet met je voor- en achter-

naam te vinden wilt zijn, gebruik dan een nickname.

Contact met onbekenden Als je een uitnodiging krijgt om vrienden te worden van iemand die je niet kent, ga er dan vooral niet op in. Waarschuw je ­ouders als het gaat om volwassenen die contact met je proberen te leggen en gebruik de ‘Dit is niet OK’knop. Er zijn soms ­mannen die via Hyves proberen om meisjes te versieren. Accepteer ook niet zomaar ‘vrienden van vrienden’, maar wees zorgvuldig wie je wel en niet tot je vrienden­kring ­rekent. Het gaat er uiteindelijk niet om ­hoeveel vrienden je hebt op Hyves, maar hoeveel échte ­vrienden je hebt!

Coole hubs • De ik-schijn-boos-te-kijken hyve • meiden hebben gelijk! • Anti Loverboys • >>>Voetbal is oranje<<< • De enige echte chocolade • ik haat fietsen in de regen • Kauwgom! • Katten! • Playstation 3 • World of Warcraft • Harry Potter • South Park • Anti-dierenleed • Leuke achtergronden • Wij-Zijn-Verslaafd-Aan-Hyves©

(advertentie)

eeld?

ik in b

Ben

Presentatoren, acteurs, politici, quizkandidaten en zangers: je ziet ze heel de dag voorbijkomen op de televisie. Als ­kijker weet je best dat er ook nog cameramannen, geluidsmensen en r­ egisseurs rondlopen, maar die zie je niet in beeld. Wil je weten hoe je goed in beeld komt? En hoe je anderen goed in beeld brengt?

Volg onze tv-tips! In de spotlight: de Presentator

Vroeger waren er bijna alleen maar mannelijke presentatoren. Ze zaten stil op een stoel, vertelden hun verhaal en rookten soms zelfs een sigaret op televisie. Nu is dat anders. Er zijn heel veel verschillende televisieprogramma’s, en bij ieder programma heb je een andere presentator. Maar toch zijn er een aantal regels waaraan een goede p ­ resentator zich altijd moet houden. Zo weet je zeker dat de kijker naar jouw programma blijft kijken, en niet wegzapt… 1. Varieer in je stemgebruik. 2. Let op je lichaamstaal. 3. Verplaats je in de kijker. 4. Zie er verzorgd uit. 5. Kijk in de camera.

In de spotlight: de Acteur

Geld, mooie auto’s, beroemde mensen en Hollywood. Als je aan een bekende acteur denkt, zie je deze beelden voor je. Maar makkelijk is het natuurlijk allemaal niet. Je moet uren bij de schmink zitten, tien keer dezelfde zoenscène overdoen en lang wachten tot je weer aan de beurt bent. Soms vragen ze je zelfs om van een brug af te springen of met een leeuw te vechten! Je moet wel gek zijn om acteur te worden, maar toch lijkt het voor veel mensen een droombaan. Ook voor jou? Volg dan deze tips, en wie weet…

In de spotlight: de Cameraman

Camera klaar, actie! Iedere cameraman weet wat dat betekent: nu ben jij de baas. De cameraman bepaalt hoe iemand in beeld komt. Dat kan op veel verschillende manieren, en iedere manier zorgt voor een ander soort beeld. Wil je dat iemand heel zielig en bang lijkt, dan kun je de camera zo richten dat de kijker dat ook denkt. En wil je dat het publiek op het puntje van zijn stoel zit, film dan bijvoorbeeld een spannende close-up. Deze soorten shots (camerabeelden) bepalen hoe iemand voor de k­ ijker op televisie overkomt, denk dus goed na welk effect je wilt bereiken voordat je de camera aanzet!

1. Probeer te vergeten dat er een camera op je gericht is. 2. Doe net alsof je tegen een vriend praat. 3. Gebruik geen stopwoordjes. 4. Probeer niet in de lach te schieten. 5. Spreek alle woorden duidelijk uit.

2.

Presenteer jezelf bij Beeld en

1. Wil je weinig emoties laten zien, film dan een long shot. 2. Wil je een neutraal gesprek filmen, maak dan een medium shot. 3. Wil je veel emotie laten zien, film dan een close-up. 4. Maak een gesprek spannend door een over-the-shoulder-shot. 5. Maak iemand sterk en machtig door de persoon iets van onderen te laten filmen met de camera.

3.

4.

Geluid!

Zelf presentator spelen? Het kan bij Beeld en Geluid in Hilversum! In de workshop ‘Ben jij het nieuwe Talent van Studio Sport’ kun je zelf een sportuitzending maken, en in de workshop ‘Soap’ film je jouw eigen soapcliffhanger. Bezoek je de experience? Dan kun je bij de Showdeur laten zien wat je allemaal hebt geleerd! Kijk voor meer informatie op experience.beeldengeluid.nl Met deze speciale ring, het ‘toegangskaartje’, kun je alles wat je doet bij Beeld en Geluid bewaren, terugkijken en doorsturen (bijvoorbeeld via YouTube). Wie weet word jij ontdekt!

BEROEMD OP INTERNET GOOGLE PAGINA 15

MEI 2009

Jij

Google

Ook jij bent te vinden op internet. Soms zelfs zonder dat je het zelf weet. Tik je eigen naam maar eens in op Google, goede kans dat je beet hebt. Leuk? Ja, maar het kan ook een probleem worden. Door Martine Borgdorff

D

e Amerikaanse Matt (15) is homo, maar dat kan hij op zijn christelijke school niet laten blijken. De direc­teur vindt homoseksualiteit een ziekte. Matt maakt een profiel aan op MySpace, een van de populairste sites ter wereld. Daar schrijft hij over zijn liefde voor een jongen. Veel mensen reageren blij. Verliefdheid – homo of hetero – vinden ze alleen maar mooi. De directeur komt ook op MySpace, door Matt op zijn volledige naam te zoeken via Google. Hij ziet Matts profiel en wordt boos. Hij maakt het hem zó moeilijk dat Matt van school gaat. Dit is zomaar een voorbeeld uit duizenden. Google is de meest gebruikte zoekmachine op internet. Als je je eigen naam intikt, krijg je een lijst van webpagina’s waarop

jij te vinden bent. Handig voor vrienden, maar ook anderen zien wie jij bent en wat je doet. Terwijl je daar zelf geen invloed op hebt. Je weet nooit wat anderen met jouw gegevens op internet doen. Alles wat je publiceert wordt openbaar en is dus makkelijk met Google te vinden. Ook dingen die je liever alleen voor familie en vrienden wilt houden.

Verliefde e-mails Internet heeft een enorm archief, waarin alles wordt opgeslagen. Ook van jaren geleden. Dat lijkt nu niet erg, maar wat als er iets over jou is bewaard wat je wel vervelend vindt? Je adres, verliefde ­e-mails, je telefoonnummer of die vakantie­ foto waarbij nou net het touwtje van je zwembroek is geknapt. Hoe zorg je dat die niet door Google worden gevonden? Helaas kun je niet zomaar informatie van internet afhalen. Je kunt schrijven naar de beheerder van de website, maar die rea­ geert daar vaak niet eens op. Soms kun je het proberen bij de rechter. Je moet dus altijd goed nadenken voor je iets op internet zet. Ook als je een formulier invult of je aanmeldt voor een spelletje. Vaak denken mensen op internet minder goed na over hun privacy. Maar online moet je juist nog veel voorzichtiger zijn dan in het echt.

Bepaal je eigen imago • Bepaal zelf wat je wilt dat anderen over jou kunnen vinden. Denk aan je imago: houd zelf de regie! • Tip: neem op internet een zakelijke en een privé­identiteit aan. Wil je dj worden en heb je talent? Dan kan het je carrière helpen door zo veel mogelijk te laten zien wat je kunt. Gebruik je volledige naam en maak indruk met veel Google-treffers. Personal branding heet dat. Maar moet iedereen echt weten waar je woont en dat je komende week in Londen ­optreedt? Dieven speuren op internet naar mensen die zeggen dat ze met vakantie zijn. Dit is geen grap! Als je online privézaken kwijt wilt, gebruik dan een ­nickname. • Google jezelf regelmatig zodat je weet wat anderen over jou zien. Op Google.com/alerts kun je jouw mailadres achterlaten zodat je wordt ingelicht als Google iets over jou vindt. • Onthoud goed dat alles wat op internet terechtkomt, voor altijd ergens bewaard blijft waar je niet meer bij kunt. Check www.archive.org maar eens. • Respecteer de privacy van anderen. Iedereen heeft het recht met rust gelaten te worden. Mensen kunnen het heel vervelend vinden als je foto’s plaatst die zij als privé ervaren, zoals foto’s in een kleedkamer of van een uit de hand gelopen feestje.

Meer tips vind je op www.watchyourspace.nl

PAGINA 16 BEROEMD ZIJN ONGEVRAAGD

MEI 2009

Bekend tegen wil en Het klinkt leuk: bekend zijn en overal je naam tegenkomen. Zeker als je er hard voor hebt gewerkt! Maar sommige mensen hoeven er niet veel voor te doen. Per ­ongeluk op een foto staan is al genoeg. En soms zijn mensen helemaal niet blij met de aandacht die ze ­onverwachts krijgen... Door Annemarie de Leng, foto dreamstime

Luca Prins ’s Ochtends wordt de 17-jarige scholiere uit bed gebeld door haar vriendinnen. ‘Je staat op de voor­

vragen zich af wie het mooie meisje op de foto is en doen een oproep om haar te vinden. ­Binnen een dag is Luca opgespoord en zit ze in

I­nmiddels heeft de knappe scholiere een contract met Beemster Kaas om een jaar lang reclame voor het ­bedrijf te maken. Waar een foto niet toe kan leiden...

Spugende pizzabakkers

pagina van de Telegraaf!’, roepen ze. Luca doet begin dit jaar mee aan de nieuwjaarsduik in ­Scheveningen, in bikini en met een Unox-muts. Toevallig vereeuwigt een fotograaf haar en juist die foto haalt het nieuws. Journalisten van GeenStijl

RTL Boulevard. Helaas ­verschijnen er meteen ‘fansites’ met allerlei ­schunnige berichtjes en ook op haar Hyves-pagina komt vieze taal. Op verzoek van Luca en haar familie gaan de fansites uit de lucht.

Een hobby van steeds meer mensen is om als een detective te speuren naar mensen die op internetfilmpjes staan. Neem bijvoorbeeld twee mede­ werkers van pizzaketen Domino’s in Amerika. Uit baldadigheid stoppen ze voor de camera kaas en ­pepers in hun neus en spugen op het pizzadeeg. Daarna plaatsen ze het filmpje op YouTube, waar veel mensen het met walging bekijken. In zo’n ­restaurant wil je toch niet eten! Twee amateurdetectives die het filmpje zien, gaan op zoek naar de twee viespeuken. Door uit te zoeken in welk gebied het filmpje geüpload is en dankzij een heel korte flits van de omgeving, kunnen ze het filiaal van Domino’s opsporen en de baas waarschuwen. De twee viezeriken zijn ontslagen.

Stilleto Kitten Killer Een paar jaar geleden plaatste ­iemand een filmpje op internet waarin een Chinese vrouw de kop van een jong katje met de hoge ­hakken van haar schoenen ­verbrijzelt. Er ontstaat hierover een enorme woede in China, wat best bijzonder is voor een land zonder dierenrechten en waar hond en kat geregeld op het menu staan. Een groep internetters gaat naar de vrouw op zoek, en zowel zij als de man die het filmpje opnam, worden binnen vijf dagen gevonden. Door de enorme negatieve aandacht raken ze allebei hun baan kwijt en ­moeten ze in dagbladen hun excuses ­aanbieden.

Jessie Logan Ook Jessies foto’s worden ­ongevraagd gepubliceerd. H ­ elaas op een vreselijke manier. De 18-jarige Amerikaanse scholiere mailt sexy foto’s van zichzelf naar haar vriendje. Maar als de relatie uitgaat, verspreidt hij die foto’s onder andere leerlingen van de school. Die beginnen een enorme treiter­

BEROEMD ZIJN ONGEVRAAGD PAGINA 17

MEI 2009

dank Poepende hond In Zuid-Korea zet iemand een foto online van een vrouw die haar hond laat ­poepen in de metro en weigert om het op te ruimen. Talloze verontwaardigde mensen gaan naar haar op zoek en binnen een paar dagen is haar identiteit bekend. Als ‘straf’ wordt allerlei informatie over haar op internet gezet. Uiteindelijk kan de vrouw zich nergens meer laten zien en geeft ze zelfs haar studie aan de universiteit hierdoor op.

Prijsvraag: maak je ouders wegwijs in Habbo! Iedereen kan in Habbo beroemd worden. Door grappig te zijn, een goede vriend te zijn voor andere Habbo’s of jezelf met een origineel plan of een mooie kamer op de homepage te k ­ rijgen. Maar hoe leg je aan je ouders uit dat je ­ultieme Habboroem hebt verworven door je complete ­verzameling ventilators? Of dat je met een acht­ dubbele salto van de duikplank bent g ­ esprongen?

campagne, waardoor Jessie diep ongelukkig wordt, het leven niet meer ziet zitten en uiteindelijk zelfmoord pleegt... De ouders van Jessie zijn een campagne

gestart om Amerikaanse jongeren te wijzen op de gevaren van het versturen van naaktfoto’s.

Gevonden camera Leuker nieuws komt uit Schotland, waar een echtpaar een camera vindt met 600 foto’s erop. Ze brengen het toestel naar de politie, maar krijgen het twee maanden later terug omdat niemand de camera heeft opgehaald. Dan beginnen ze zelf een zoekactie. Een aantal foto’s waarop de omgeving goed te zien is,

plaatsen ze op de fotosite Flickr, waar andere mensen besluiten om mee te gaan zoeken naar de ­eigenaren. Al snel leidt het spoor naar de Schotse stad Aberdeen. Op één van de foto’s staat een vrouw met een hondje in de sneeuw voor een huis. Een bezoeker van Flickr die in Aberdeen woont, gaat in de buurt rondrijden in een poging het huis te ­vinden. En ja, dat lukt! Even later heeft het echtpaar de ­gelukkige eigenaar van de camera aan de ­telefoon. Hoe blij hij ook is met de gevonden c ­ amera, toch vindt hij het best een beetje eng dat een groep onbekenden hem via internet zo makkelijk kan opsporen.

Hoe Habbo werkt is voor jou en je vrienden heel logisch. Je kent de regels, je weet de weg en jij en je klasgenoten snappen precies wat er zo leuk aan is. Maar toch moet je aan de eettafel nog wel eens uitleggen wat je nou de hele dag doet op ‘dat Habbo’. Wat zijn Meubi, wat betekent het woord bobba, hoe vertel je een typische Habbograp en waarom is het best logisch om een lege pizzadoos te ruilen tegen een open haard?

Maak een habbocursus voor dummies Op Habbo vind je een competitie waarbij je een mooi startpakket voor je ouders kunt winnen (of voor jezelf natuurlijk). Kun je gelijk laten zien hoe een potje Battleball nou eigenlijk werkt. Ga naar habbo.nl, log in, ga naar ‘community’ en klik op ‘competitions’. Daar vind je verdere instructies. Heb je nog geen Habbo? Dan kun je gratis een account ­aanmaken op www.habbo.nl.

PAGINA 18 BEROEMD ZIJN voetballers

MEI 2009

Schop het tot merk Dé droom van veel voetballende ­jongens: stralen als hun ster ­David Beckham. Hoe word je zo groot dat j­e een merk bent? Door Nicole van den Bosch, foto’s anp

Michel MacDonald werkt bij reclamebureau Ogilvy en weet alles van merken. Hoe maak je een merk van een mens?

Wanneer ben je een merk? ‘Als je iets hebt wat een ander niet heeft. Je moet heel goed zijn én iets bijzonders hebben, dan ben je een merk. Anders ben je een product. Een technisch heel goede voetballer, is een product. Heb je de X-factor, dan ben je een merk: een money making machine. Zoals Beckham, die uitgroeide van een jongetje van niks, Royston Drenthe tot een van de grootste merken op aarde. Dat geeft ging hij voor dertien miljoen euro hoop, dat wil iedereen! Hij is alles: van F ­ eyenoord naar Real Madrid. ziet eruit als een filmster, is stoer Hij gaat voor zijn droom, maar en zacht tegelijk, maar ook heel worstelt nu met faal­angst. Aandacht gewoon. Hij leeft niet alleen voor het geld, hij richtte bijvoorbeeld een is geweldig, maar het kan heel ver gaan. Je wordt een product: dertien voetbalschool op voor jongens en meisjes in Londen. En via zijn vrouw miljoen voor zo’n j­ongen, dat is een soort mensenhandel. Ze stoppen Victoria krijgt hij extra glamour. geld en energie in je, om er later nog Beckham is het droombeeld van veel meer geld mee te ­verdienen. wat je als voetballer kunt zijn.’ Bij de transfer van Drenthe zie je Hoe kan het fout gaan? blije fans en trotse sponsors. Het ‘Producten neerzetten als merk is maakt niet uit hoe je eruit ziet, je makkelijk, want een pot pindakaas hebt talent. Je bent geliefd. Maar de praat niet terug. Maar een voetconcurrentie is groot, je moet altijd baller wel! En dat het mis kan gaan, scoren. Dat neem je voor lief, want zie je maar al te vaak. Kijk naar de droom lonkt. Maar de kans dat je Roy­ston Drenthe. Als twintigjarige het redt is klein.’

Hoe moet het dan wel? ‘Rafael van der Vaart is net als Beckham: zo’n heel gewone jongen met een bijzondere vrouw. Sylvie Meis geeft hem glans. Dat maakt hem tot een merk. En dat hij eigenzinnig is helpt ook: toen hij nog in Duits­land voetbalde, riep Rafael dat hij naar Spanje wilde. Kijk, nu zit hij bij Real Madrid. Weliswaar nog veel op de bank, maar toch. Over Van der Vaart en Wesley ­Sneijder is in het verleden veel ­discussie geweest: hoe ­moesten ze bij Ajax met deze jochies ­omgaan? Ze liepen niet in het gareel. Klaas Jan ­Huntelaar heeft daarvan ­geleerd. Jonge talenten worden daardoor steeds braver. En media­wijzer. Ze zien dat als je niet goed met de media omgaat, je niet populair bent. En dat wil je wel zijn. Ook ouders kijken naar voetbalpraat­programma’s en zien hoe het ­misgaat. Dat gaat mijn zoon niet overkomen, denken ze. Clubs letten er ook steeds meer op dat de jongens zich netjes gedragen. Zo worden ze saaier. En wordt het moeilijker om merken van ze te maken, maar je krijgt er wel goede, gedisciplineerde voetballers van.’

natuurlijke X-factor hebben. Dat kun je niet máken. Ik denk dat merkmakers voor de brave voetballers van nu iets moeten bedenken wat niets met voetbal te maken heeft. Iets wat leeft onder de mensen, waar ze voor kunnen gaan staan. Dat ze bijvoorbeeld niet in een grote bak rondrijden, maar in een hippe, milieuvriendelijke auto. Nu gaat het vaak alleen over “ik”: ík moet op tijd gaan slapen, want ík moet morgen trainen. Er is meer dan voetbal in deze wereld.’

Sylvie Meis en Rafael van der Vaart

Wat brengt de toekomst?

Royston Drenthe is ook rapper.

‘Je hebt minder jochies zoals Cruijff vroeger was: lekker eigenwijs. En die – zoals zanger Jan Smit – een

Wil je Royston horen rappen? Ga naar YouTube en typ in het ­zoekscherm: Tak Taki.

BEROEMD ZIJN MEDIATRAINING PAGINA 19

MEI 2009

Wil je net met je slaap­hoofd de vuilniszak buitenzetten, staat er ineens een camera­ ploeg voor je neus. Veel beroemdheden ­hebben iemand die hen leert hoe ze met dat soort situaties ­kunnen omgaan. En ook jij ­krijgt hier een lesje mediatraining. Door Lotte Boot

Overal camera’s W

e hebben voor jou een spoed­cursus van drie experts: actrice en ­presentatrice Nicolette van Dam (Zoop!, RTL4’s Achmea Kennisquiz), ­journalist en presentator Wouter Kurpershoek (EénVandaag) en ­mediatrainer Dig Istha.

Blijf jezelf ‘Televisie legt alles bloot, dus de kijker prikt er meteen doorheen als je trucjes gebruikt of leuk p ­ robeert te doen’, zegt Dig. Nicolette vindt dat ook: ‘Wees jezelf, ook als er ­onverwachts een camerateam opduikt. En geef normaal antwoord. Als je hysterisch gaat doen, is dat alleen maar interessanter.’ Dig: ‘Loop ook niet weg. Zeg ­gewoon: “Wat leuk dat u er bent, wat wilde u weten?”’

Vertel je verhaal kort en duidelijk Het is belangrijk dat je goed voorbereid bent als je een interview geeft. Want een quote (uitspraak) op televisie duurt vaak maar twintig seconden.

Dig: ‘Een interview is niet een normaal gesprek. Je moet echt van tevoren bedenken wat je wilt gaan zeggen. Als je graag alles wilt vertellen over je nieuwe vriendje moet je dat vooral doen. Maar zo niet, houd dan de controle door te zeggen: “Dat mag u best vragen, maar ik ga het u niet vertellen.”’ Nicolette denkt tijdens een interview al in quotes: ‘Als een journalist aan mij vraagt: “Wil je moeder worden?” En ik zeg “ja”, dan wordt de kop: “Nicolette wil moeder worden.” Dus zeg ik liever: “Natuurlijk, ooit wil ik dat wel.”’

Blijf lachen Wouter: ‘Met humeurig gedrag op tv scoor je echt geen punten. Kijk maar naar ex-minister Ella Vogelaar, die door GeenStijl werd ­geïnterviewd en zich geen houding wist te geven.’ Dig vindt Erica Terpstra een goed voorbeeld van iemand die altijd ­enthousiast is. ‘Bij haar spat het ervan af dat ze het hartstikke leuk vindt wat ze doet. Dat is geweldig om te zien. Je moet er op televisie

niet onderuitgezakt bij gaan zitten, tenzij je wilt overkomen als een slome sukkel.’

Draag geen rare kleren Televisiekijkers letten voor tachtig procent op hoe je eruit ziet en hoe je overkomt, en maar voor twintig procent op wat je zegt. ‘Je moet dus vooral geen idiote dingen aan­ trekken. Want dan letten mensen écht alleen nog op je rare oorbellen of je Mickey Mouse-stropdas’, zegt Dig. Goed om te weten is dat je op ­televisie tien kilo dikker lijkt dan je bent. Wouter: ‘Ben je niet al te dun, dan kun je beter geen stropdas omdoen, want daar lijkt je hoofd nog dikker door.’ Strepen en andere drukke prints zijn ook geen goed idee, die gaan ‘bewegen’ op beeld. Nicolette: ‘Alles met té is niet goed. Een jurk met laag decolleté kan heel gaaf zijn, maar ik heb geen zin om mezelf later rondspringend terug te zien met één borst eruit.’ Een voordeel van televisie: je lijkt langer, dus niemand ziet het wanneer je eigenlijk best klein bent.

Weet tegen wie je praat Vergeet nooit dat je niet alleen tegen die aardige journalist praat, maar ook tegen een miljoen kijkers of lezers. ‘Soms zijn interviews zo gezellig dat het net lijkt alsof ik met een vriendin in de kroeg zit. Ik probeer dan toch in mijn achterhoofd te houden dat het een journalist is die het misschien wel heel anders opschrijft’, zegt Nicolette. Bovendien kan iedereen jouw ‘optreden’ eindeloos terug zien. Dig: ‘Je uitspraak verdwijnt niet meer in een mapje krantenknipsels, maar blijft dankzij internet voor eeuwig aan je hangen.’ Nicolette: ‘En iedereen kan tegenwoordig met z’n mobieltje foto’s van je maken. Daarom ga ik liever niet los in een Amsterdamse club, maar ergens in het buitenland. Iets kan nu wel heel leuk zijn, maar wil je ook dat iedereen je over tien jaar nog steeds zo kan zien?’

Hoe het niet moet: kijk op www.youtube.nl en zoek op ‘Vogelaar’ en ‘Rutger’

PAGINA 20 BEROEMD OP INTERNET GAMES

MEI 2009

Online identiteit? Iedere dag kruipen velen in de huid van een game­ personage, dat ze zelf op maat maken. Wat betekent het om online iemand anders te zijn?

Dit ben ik:

Door annemarie de leng

Vrouwen krijgen meer aandacht Al sinds de eerste online games ­verschenen, viel het op dat spelers vrouwelijke karakters anders behandelen dan mannelijke karakters. Zo krijgen vrouwelijke personages meer aandacht, meer cadeautjes en meer hulp. Vaak is het zelfs zo dat door de ontwikkelaars extra zorg is besteed aan het ontwerp van de vrouwelijke karakters: de ­mannen zien er vaak uit als een soort s­ impele superhero ­modellen, terwijl de dames ­gedetailleerder zijn, mooier en ­beweeglijker. Er zijn dan ook veel ­jongens die vrouwelijke karakters maken om mee te spelen: ze zijn leuker om naar te kijken en ze krijgen meer aandacht. Aan de andere kant zijn er ook meisjes die liever met mannelijke personages spelen: ze ­vinden het vaak vervelend om s­ eksuele ­opmerkingen te krijgen. Terwijl ­mannen dat juist weer grappig kunnen ­vinden.

O

p internet laat je niet altijd zien wie je bent met een foto. Denk maar eens aan online rollenspellen, zoals Guild Wars, Lord of the Rings Online en World of Warcraft. Gamers kruipen in de huid van een personage dat ze sterker kunnen maken door quests op te lossen, monsters dood te maken en betere wapens en kleding te verzamelen. De populairste MMORPG (dat staat voor ­Massively Multiplayer Online Role Playing Game) is World of Warcraft: zo’n elf miljoen mensen over de hele wereld spelen deze game. Daar klik je je eigen personage bij elkaar: man of vrouw, knap of lelijk, dwerg of mens, ork of trol.

Hoe speel je samen? Als je begint aan een online game, kun je je lekker anoniem voelen. Niemand weet immers wie er verborgen zit achter het figuurtje op het scherm! Je loopt rond in een wereld vol poppetjes met rare namen, zoals Killerlord, Imsodead en Freakfish. En je voelt je een heuse krijger of tovenaar als je met je zwaard of toverspreuken monsters doodmaakt. Het duurt een tijd voordat je door hebt welk gedrag er van je verwacht wordt als je gaat samenspelen met a ­ ndere perso­nages. Want daar gaat het juist om bij dit soort games: met andere gamers maak je als team monsters dood en verzamel je de buit (oftewel loot). Daarom

z­ itten veel spelers in een gilde: een groep mensen die met elkaar optrekt en elkaar helpt.

Do’s & don’ts Er zijn een paar ongeschreven basisregels hoe je je online moet gedragen: • Besef dat er duizenden mensen in jouw online wereld spelen en dat achter ieder figuurtje op het scherm een echt persoon zit. Gedraag je dus zoals je ook in real life zou doen. • Verwacht niet van anderen dat ze altijd voor je klaar staan om te helpen. Probeer zo veel mogelijk zelf uit te zoeken en stel niet iedere vraag die in je opkomt. Alle online games hebben uitge-

Goudeerlijk ‘Ik was 17 toen ik begon met World of Warcraft, mijn eerste online game. Na een paar weken had ik online goud nodig (de betaaleenheid in de game) om een rijdier te kopen voor mijn karakter. Ik had het goud niet en daarom heb ik toen iemand bedrogen. Ik had gezegd dat ik iets wat – in de game – heel duur was, goedkoper voor hem kon krijgen. Hij geloofde me, gaf me goud en ik zou het voor hem kopen. Maar toen logde ik snel uit. Een dag later kocht ik mijn r­ ijdier, met zijn goud. Maar inmiddels had hij heel veel mensen in de game erover verteld. Ik werd

uit mijn gilde gezet en kreeg veel berichten van mensen die me uitscholden. De gamers met wie ik altijd optrok, lieten me zitten. Ik heb toen een nieuw ­personage gemaakt met een andere naam om met een schone lei te beginnen, maar de lol was ervan af. Ik ben er toen mee gestopt. Nu speel ik Lord of the Rings Online en realiseer me beter dat zo’n spel je in een heel sociale omgeving brengt, waar mensen erg op elkaar letten. Als je iets doet wat niet hoort, dan heeft dat gevolgen, net als in real life.’ - Ben (21 jaar)

BEROEMD OP INTERNET GAMES PAGINA 21

MEI 2009

de tovenaar

breide websites met veel i­nformatie. • Wees niet hebberig. Niet alleen jij kunt een bepaald voorwerp goed gebrui­ ken. Ga er niet van uit dat jij het meer verdient dan een ander, dus zeur of smeek niet om iets. • Wees eerlijk en vriendelijk. Als je bot en onaardig bent, wordt betrapt op leugens of buit pakt zonder overleg, heb je kans dat spelers je uit je gilde zetten en dat je niet makkelijk in een ander gilde komt.

Bescherm je online karakter Omdat je ook in online games heel zuinig moet zijn op je karakter, is het erg belangrijk dat je zorgt dat niemand je wachtwoord kent. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die online komen en beschuldigd worden van diefstal van spullen van hun gilde, terwijl het gaat om hackers, inbrekers die het perso­ nage hebben gebruikt om die spullen te stelen. Nog erger is het als hackers jouw account helemaal hebben overgenomen om al je online spullen te verkopen en zelfs je karakters te koop aan te bieden! Zorg dus voor goede virussoftware, vertel niemand je wachtwoord en pas op voor de beruchte trojan horses: programma’s waarmee je computer kan worden overgenomen, zodat criminelen

toegang krijgen tot je wachtwoord en ze je account kunnen stelen. Vooral op onbetrouwbare gamesites pik je deze trojan horses makkelijk op. Als je niet zeker weet of een gamesite veilig is, vraag dan aan medespelers van welke site zij hun informatie halen.

Online vriendschap Online sluit je makkelijker vriendschap dan in de echte wereld, blijkt uit onderzoek. En veel online gamers zullen dat herkennen. Juist omdat mensen online niet van elkaar weten hoe ze eruit zien, hoe ze zich bewegen en zich gedragen, geven ze sneller informatie over zichzelf. Daarop reageren anderen vaak door ook iets persoonlijks te typen, waardoor een band kan ontstaan. Maar alleen als gamers hun online vrienden ook real life ontmoeten, kan zo’n band uitgroei­en tot echte vriendschap, die net zo sterk is als welke vriendschap dan ook. In online rollenspellen sluiten veel mensen zich aan bij een gilde, waarbij ze met een vaste groep optrekken. De leden van deze gildes ontmoeten elkaar geregeld ook in het echt, waardoor leuke ­vriendschappen kunnen ontstaan.

Je karakter op maat Je hebt steeds meer mogelijkheden om je personage in (­online) games helemaal op maat te maken. Want hoe leuker je het karak­ter vindt, des te langer je zult blijven spelen! Kies bijvoorbeeld het humeur van je karakter: lief en vriendelijk, bot, vrolijk of sarcastisch. Daarnaast kun je jouw personage er precies zo uit laten zien als je wilt. Je kunt de vorm en stand van de ogen, mond en neus kiezen, de lichaamsbouw bepalen en nog veel meer.

Ontwerp je eigen avatar & win een masterclass! Hoe ziet jouw droomavatar eruit? Teken of schilder jouw avatar en maak kans op een bijzondere dag bij Ranj! Ranj is een Neder­lands bedrijf dat veel games heeft gemaakt, voor allerlei projecten en bedrijven. Van deze spellen­experts krijgen zes inzenders een masterclass gamedesign! Deze bijzondere actie loopt tot 20 juni. Kijk voor meer details op Mediawijzer.net/prijsvraag.

De masters of gamedesign: www.ranj.nl

(advertentie)

Tips voor docenten Maak je leerlingen mediawijs door ze zelf aan de slag te laten gaan met lesmateriaal of via een workshop.

LESMATERIAAL Weet wat je ziet Dankzij plastische chirurgie, fotoshoppen en make-up zien we geen gewone mensen meer, maar een soort gemanipuleerde supermensen. Met de vraag ‘wat vind jij mooi aan je klasgenoten?’ gaan kinderen hierover in discussie. Bestel het lespakket via www.weetwatjeziet.nl. Iedereen beroemd De arme, 15-jarige Marva heeft haar uiterlijk niet mee en ook haar zangtalenten lijken tekort te schieten. Haar vader wil koste wat het kost dat zijn dochter haar carrière krijgt. Bekijk de film en bestel het lesmateriaal via ­­­ www.filmeducatie.nl. Wie ben ik? Stichting Mijn Wereld is Overal heeft een g ­ ratis lesprogramma dat leerlingen bewust maakt van wie ze zijn door ze te laten fotograferen. Ze maken foto’s van zichzelf, van hun omgeving, enzovoort. De les is gemaakt voor leerlingen in Amsterdam, maar is geschikt voor iedereen. Download de lessen via www.mijnwereldinamsterdam.nl. Media Makkers Media Makkers bieden gratis lesmateriaal (groepen 6-8) met thema's zoals digitaal pesten, commercie in de media, informatievaardigheden en beoordelen van mediabronnen. Download via www.mediamakkers.nl. Diploma Veilig Internet Acht lessen over onder meer veilig internet­ gebruik, computerverslaving en digitaal p ­ esten. Het materiaal (groepen 6 t/m 8) is gratis ­beschikbaar via www.iksurfveilig.nl. Strips, strippen en op je strepen staan Doordat leerlingen (13-15 jaar) vragen beantwoorden over een vijftal strips, die precaire situaties op internet verbeelden, laat je ze nadenken over wat er mis kan gaan op internet, en maak je ze gevoelig voor grenzen. Zie gratis les op www.internetsoa.nl. Sterren dansen op de sites Wat is een goede website voor kinderen? En hoe beoordeel je dat eigenlijk? Deze vragen ­komen aan de orde in deze les. De leerlingen mogen hun waardering geven, uitgedrukt in sterren, aan websites die ze vaak bezoeken: www.goudenapenstaart.nl.

Fan of fantasie Wie bepaalt eigenlijk het imago van een ster? Komt het beeld dat jij van iemand hebt overeen met zijn of haar imago op internet? In deze les kijken leerlingen kritisch naar het online imago van hun idool. Geloven ze alles wat er geschreven wordt? Download gratis via ­medialessen.nl.

eenvoudige wijze hoe ze games maken. P ­ auline Maas, de auteur van het boek, geeft ook lessen op school en cursussen aan docenten. Info: www.gamemaker4you.nl. Cinekidstudio

Hoe reclame werkt Leerlingen (10-12 jaar) leren verschillende ­reclameuitingen van elkaar te onderscheiden en maken als afsluiting een eigen advertentie: www.krantindeklas.nl. Digitale media Het nieuws is online steeds op nieuwe manieren te volgen. De leerlingen (10-14 jaar) beoordelen het effect van nieuwe toepassingen op de ­nieuwsvoorziening: www.dedigitalekrant.nl. Verhalen verzinnen Codex KIT is een kunsteducatief project waarbij leerlingen een plek kiezen en een verhaal verzinnen op locatie. De leerlingen voorzien een aantal scènes van beeld en geluid dat door middel van gps alleen op die plek te horen en te zien is: www.codexkit.nl. MediaGenius Leer bloggen, Hyven en nog veel meer web 2.0, toegespitst op de brede school. Info: www.mediagenius.nl.

WORKSHOPS Webstudio Een reeks bijeenkomsten waarin kinderen (10-14 jaar) aan de slag gaan om zelf te ervaren wat mediamaken is. Ondertussen leren ze nadenken over wát ze doen en waarom. Met mediamarkt voor ouders als afsluiting, waar de kinderen hun werk presenteren. Meer weten? Mail [email protected]. Theater over internetrisico’s Web is een interactieve theatervoorstelling over de risico’s van contacten via internet voor jongeren vanaf 12 jaar. Na de voorstelling volgt een interactief gedeelte waarin theatergroep PlayBack de jongeren uitdaagt tot een gesprek en ze uitnodigt op de spelvloer: www.tgplayback.nl. Games maken Met het boek Gamemaker4You en de ­bijgevoegde cd leren kinderen vanaf 10 jaar op

Cinekidstudio.nl is een website waar kinderen zelf gratis tekenfilms, fotofilms en videoclips kunnen maken. Bijna iedere dag zijn workshop­ leiders van Cinekid ergens in het land om workshops te geven. Kinderen maken bijvoorbeeld een tekenfilm over hoe zij zichzelf zien. Zie www.cinekid.nl/educatie. Maak een website In een cursus van de bibliotheek S ­ pijkenisse maken leerlingen een website met juiste en o ­ njuiste informatie over een fictieve ­beroemdheid. Andere leerlingen moeten op de site o ­ ntdekken waar de onjuiste gegevens zijn ­verstopt. Mail voor meer info: [email protected]. Aan de slag met een mediacoach in je eigen gemeente? Check www.nomc.nl. Word filmmaker In de workshops van Digital Playground maken jongeren in één dagdeel een korte film, een documentaire, een fotocollage of een animatie­ film. Ook het bedrijf SeeYou! geeft videoworkshops. Meer info over Digital Playground: www.digitalplayground.nl. Over SeeYou!: www.sounds4real.nl. Op zoek naar meer informatie en tips over mediawijsheid in de klas? Kijk op: • Mediawijzer.net • Mediawijs.kennisnet.nl • Mediawijsheid.nl • Medialessen.nl

BEROEMD ZIJN TEST PAGINA 23

MEI 2009

Wat voor ster ben jij? Tegenwoordig kan iedereen via MySpace, Idols of YouTube beroemd worden. Stel je voor dat dit jou overkomt. Wat voor type ster word je dan? Doe de test en je weet het! Door Jeannette Jonker, illustratie tijn snoodijk

1. Wie is jouw favoriete bekende Nederlander? a Het Unox-meisje. b Sven Kramer. c Esmée Denters.

2. Het winkelcentrum staat in brand en Hart van Nederland is aan het filmen. Jij fietst langs en… a kijkt even vanaf je fiets. Daarna rijd je snel naar huis, want je hebt het druk. b stopt. Je wilt vooral weten hoe erg de brand is. c parkeert je fiets. Snel zoek je een manier om in de buurt van de camera’s te ­komen.

3. Je vrienden vragen je mee voor een auditie van een musical. Wat is jouw reactie? a Je bent verbaasd als blijkt dat dit geen grapje is. b Je bent blij dat ze je hebben gevraagd en je wilt weten hoe zij aan de uitnodiging komen. c Je gaat natuurlijk mee. Lachen toch?

4. Wat doe jij op een vrije dag? a Je zit achter de computer. Beetje msn’en en je pagina’s op Hyves, CU2, MySpace en Facebook updaten. b Uitslapen, filmpje kijken of vrienden ­opzoeken. c Wat je normaal ook doet na school: sporten, schilderen of lezen.

5. Je gaat keihard onderuit met je fiets. In je ooghoek zie je iemand je valpartij filmen. Hoe reageer je?

Score: 1 2 3 4 5

a=3, b=9, c=6 a=9, b=3, c=6 a=9, b=6, c=3 a=6, b=3, c=9 a=3, b=9, c=6

a Vol ongeloof. Waarom zou iemand jou willen filmen? b Je staat snel op en vraagt waarom ze je filmen. c Je glimlacht en hoopt dat je zo nog een beetje fatsoenlijk voor de dag komt. Tel je punten op en kijk welk type ster jij later kunt worden.

0-15 punten?

16-30 punten?

31-45 punten?

De nuchtere eendagsvlieg

De hardwerkende beroemdheid

De plotselinge wereldster

Jij wordt per ongeluk een ster. Typisch iets voor jou: je plukt net op tijd een omaatje voor de trein vandaan en het wordt ­gefilmd zonder dat je het doorhebt. Het filmpje verschijnt op YouTube en haalt alle journaals. Je vindt de plotselinge roem grappig en neemt alle aandacht niet echt serieus.

Als kleuter wist je al precies wat je later wilde worden: een bekende ­Nederlander. Je doet mee aan Idols, zet je eigen filmpjes op YouTube of Myspace en ­figureert in GTST. Zo kom je steeds een stapje verder. Je weet dat je hard moet werken om een echte ster te worden, maar dat heb je er graag voor over.

Jij gaat het helemaal maken als wetenschapper, kunstenaar of topsporter. Eigenlijk maakt het niet uit wat je doet, je doet het zo goed dat iedereen versteld staat van jouw prestaties. Je talent valt op en journalisten van kranten en tv-programma’s weten je vlug te vinden. Al snel accepteer je dat je eeuwig beroemd zult zijn.

PAGINA 24 BEROEMD op internet YOUTUBE

MEI 2009

youtube helden Internet biedt via sites ­als Hyves en YouTube ­iedereen de kans om ­zichzelf te ­presenteren. En sommigen hebben deze kans aangegrepen om hun ­talenten te laten zien aan de hele wereld.

• Liam Kyle Sullivan, een komiek die vooral beroemd is geworden door het online filmpje Shoes.

Schijnwereld Een paar opvallende filmpjes over de schijnwereld van schoonheid op YouTube: • The Evolution of Beauty • Extreme (Photoshop) Makeover • Dove Evolution Parody

Door Annemarie de Leng Imago

M

isschien is Esmée Denters het beste voorbeeld van selfmade succes. Als ze zestien is, zet ze haar filmpjes op YouTube. Daarop zingt ze covers van bekende artiesten waarmee ze duizenden fans verzamelt. Binnen een jaar heeft ze een platencontract en treedt ze op met Justin Timberlake. Maar ook playbacken kan je op YouTube wereldfaam o ­ pleveren. Kijk maar eens naar de twee ­Chinese jongens die met enorm enthousiasme Jessica Simpson en de Backstreet Boys nadoen.

Nog meer YouTube sterren • Begin van dit jaar zet de ­Nederlandse student Tim Smit een superspannend filmpje boordevol special effects op

­ ouTube: What’s in the box?. Y Binnen een paar dagen heeft het filmpje meer dan 1 miljoen views en wordt hij gebeld door grote Amerikaanse filmstudio’s die graag met hem willen praten. • Andy McKee met Drifting, een geweldige gitarist wiens doorbraak kwam door zijn filmpje op YouTube.

Bij beroemdheden denk je al snel aan knappe mannen en mooie vrouwen, die precies weten wat ze willen en hoe ze dat moeten aanpakken. Toch zijn er steeds meer bewijzen dat het helemaal niet nodig is om er geweldig uit te zien, maar dat je met talent en persoonlijkheid een heel eind kunt komen! Het meest opzienbarende voorbeeld is natuurlijk Susan Boyle: de 48-jarige Engelse vrouw die eruit ziet als een grijze muis, maar met haar geweldige stem en charme de hele wereld voor zich wint in Britain’s Got Talent 2009. Dankzij ­YouTube gaat haar optreden de hele wereld over en is ze in no time een ­beroemdheid. Wat is er mooier in een tijd dat uiterlijk de belangrijkste rol lijkt in ­sterrensucces?

Hoe word je beroemd? Moet je op internet of in de media altijd de waarheid vertellen over jezelf? Wat moet je doen als er een heel slechte roddel over je rondgaat? Je hebt geen ­speciaal talent, maar wilt wel graag ­beroemd worden… hoe pak je dat aan? Bekijk de antwoorden van BN’ers zoals Gerard Joling, ­Sascha Visser en Nicolette van Dam in de filmpjes op Mediawijzer.net. net.

De DigiRaad is een adviesraad vóór en dóór jongeren. Wil je meedenken over hoe internet voor jongeren veiliger gemaakt kan worden? Ben jij tussen de 12 en 18 jaar oud en weet je veel over ­internetten, chatten, mailen, sms’en, msn’en, enzovoort? Meld je dan aan via www.digiraad.net

Colofon Mediawijzer is een uitgave van S ­ tich­ting Mijn Kind Online en ­Mediawijzer.net in samenwerking met Jongerenplatform Young & Connected (o.a. uitgever van Kidsweek) en wordt verspreid via de Volkskrant en Trouw, de Openbare Bibliotheken en scholen in Nederland. Redactieadres Postbus 3564, 1001 AJ Amsterdam Uitgever Roland Pelle Projectcoördinatie Remco ­Pijpers en Paul Verstraeten

Mediawijzer.net is een activiteit van Het Mediawijsheid Expertisecentrum is Medewerkers ­Jaqueline Ancona, Lotte Boot, ­Martine Borgdorff, Nicole het Mediawijsheid Expertisecentrum: een initiatief van de ministeries van OCW van den Bosch (eindred. MKO), en van Jeugd en Gezin. Deze krant wordt ­Martin Brester (corr.), Marion Duimel, gesponsord door Young & Connected, Joost ­Hoving, Jeannette Jonker, Eva KPN en de website Mediawijzer.net wordt Kol, Claudia L ­ agermann, Annemarie gesponsord door Stichting Democratie en de Leng (eindred.), Anne Lugthart Media. ­(beeldred.), Flos Vingerhoets ­ Concept Remco Pijpers ­ Lay-out ­Fabrique V­ ormgeving Susy ­Cascado Bladmanager A ­ lette Reneman ­Coördinatie Angela Partners in de themaweek Lekker ­Kokshoorn Drukkerij Dijkman Offset ­Beroemd zijn: MTVNetworks, Z@pp, ­Marketing H ­ enriëtte van der Mark NCRV, Habbo Hotel, Jeugdjournaal, NOT/ ([email protected]). Teleac, NBD/Biblion en de DigiRaad.