Lekker bakken met minder zout

Lekker bakken met minder zout.

10 recepten Wie van z’n nieren houdt, eet minder zout.

Wie van zijn nieren houdt, eet minder zout! Minder zout eten is belangrijk. Zo’n 85% van de Nederlanders eet meer zout dan maximaal wordt aanbevolen (6 gram per dag). Vaak als ‘verborgen’ smaakmaker in talloze producten. Te veel zout verhoogt de bloeddruk en het risico op nierschade. Naar schatting hebben 500.000 mensen nierschade zonder dat ze dat weten. Zij lopen daardoor onnodige risico’s. Iemand van 50 met chronische nierschade leeft gemiddeld twaalf jaar korter dan een gezonde leeftijdgenoot. De Nierstichting doet er alles aan om nierschade te voorkomen en zoutgebruik terug te dringen. En jij kunt daarbij helpen! Bak zoutarme koekjes voor de Nierstichting en verkoop ze op je school, sportclub of werk. Zo maak je meer mensen bewust dat minder zout belangrijk is én laat je proeven dat minder zout lekker is! Speciaal voor deze actie heeft de Nierstichting een bakpakket gemaakt, met een uniek koekvormpje, koekzakjes, labels en een heerlijk zoutarm bakrecept.

Zo werkt de bakactie 1. Ga naar actie.nierstichting.nl/koekjesbakken en klik op doe mee en maak je eigen actiepagina. 2. Bestel het bakpakket, bak heerlijke zoutarme koekjes en verkoop ze op de sportclub of je school. 3. Doneer je opbrengst, gemakkelijk via je eigen actiepagina.

Doe mee! Samen maken we écht verschil voor nierpatiënten! Disclaimer Ondanks dat de informatie in dit receptenboek met de grootste zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kan het voorkomen dat de informatie die hierin wordt gepubliceerd onvolledig c.q. onjuist is. De Nierstichting aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de juistheid, betrouwbaarheid en compleetheid van de informatie in dit receptenboek. De recepten in dit boekje zijn bedoeld om aan een breed publiek te laten zien dat koken met minder zout net zo lekker is. De Nierstichting kan niet instaan voor de geschiktheid van deze recepten voor mensen met een nierziekte dan wel mensen die een specifiek dieet volgen. Het receptenboek is uitdrukkelijk niet bedoeld als dieetboek. Voor nierpatiënten heeft de Nierstichting een dieetboek uitgebracht. Informatie hierover kunt u verkrijgen via [email protected]

Inhoud. Zoutarme recepten voor heerlijke koekjes 1. Speculaaskoekjes 2. Kokoskoekjes 3. Kaneelkoekjes 4. Volkorenmuffins 5. Choco Dubbeldekkers 6. Vanillekoekjes 7. Hazelnootmoppen 8. Gemberkoekjes 9. Bokkenpootjes 10. Bitterkoekjes

1 Speculaaskoekjes Ingrediënten: • 115 g ongezouten boter, in kleine stukjes • 180 g witte basterdsuiker • 2 eetlepels karnemelk • 5 g dubbelkoolzure soda • 200 g patent bloem, gezeefd • 50 g Zeeuwse bloem, gezeefd • 1 eetlepel speculaaskruiden

 ubbelkoolzure soda is D de koop in de toko en de Zeeuwse bloem bij de bakker.

Bereidingswijze: • Meng de boter met de basterdsuiker in een beslagkom • Voeg de karnemelk toe • Zeef de dubbelkoolzure soda met de bloem plus de speculaaskruiden in een kom en voeg dit mengsel toe aan het botermengsel • Kneed het deeg snel met een koele hand tot een samenhangende bal • Dek de kom af met plasticfolie en laat het deeg 24 uur in de koelkast rusten zodat alle kruiden en smaakstoffen zich goed kunnen vermengen • Verwarm de oven voor op 180°C • Bestuif het werkblad met een beetje bloem en rol het deeg uit tot een dunne lap van ongeveer 4 mm en steek er met een uitsteekvormpje figuurtjes uit • Leg de koekjes naast elkaar op een bakplaat • Vorm van de deegresten een bal, rol deze uit tot een lap en steek er op dezelfde manier koekjes uit. Ga zo door tot al het deeg is gebruikt • Bak de koekjes bruin en gaar in 10- 11 minuten

2 Kokoskoekjes Ingrediënten: • 175 g ongezouten boter, in stukjes • 150 g witte basterdsuiker • 2,5 g citroenrasp van de bakafdeling • Een half ei, losgeklopt • 250 g patent bloem, gezeefd • 40 g geraspte kokossnippers

 lop het ei los in een K kommetje met een vork en voeg het halve ei toe aan het recept

 eeuwse bloem kan je Z bij elke bakker kopen, de citroenrasp en de geraspte kokossnippers in de supermarkt

Bereidingswijze: • Meng de boter, suiker en de citroenrasp in een beslagkom. Voeg het ei toe en roer dit door het botermengsel • Voeg vervolgens de bloem toe en kneed alles tot een samenhangende bal • Dek de kom af met plasticfolie en laat het 1 uur in de koelkast rusten • Verwarm de oven voor op 180°C • Bestuif het werkblad met een beetje bloem en rol het deeg uit tot een dunne lap van ongeveer 4 mm en steek er met een uitsteekvormpje figuurtjes uit. • Leg de koekjes naast elkaar op een bakplaat • Bestrijk ze met het losgeklopte ei en strooi de kokossnippers over de koekjes • Bak de koekjes bruin en gaar in 10-12 minuten

3 Kaneelkoekjes Ingrediënten: • 450 g Zeeuwse bloem, gezeefd • 150 g basterdsuiker • 1 eetlepel kaneel • 5 g citroenrasp van de bakafdeling • Een half ei, losgeklopt • 300 g ongezouten boter, in kleine stukjes

 lop het ei los in een K kommetje met een vork en voeg het halve ei toe aan het recept

 eeuwse bloem kan je Z bij elke bakker kopen, de citroenrasp en de geraspte kokossnippers in de supermarkt

Bereidingswijze: • Meng de bloem, suiker en kaneel in een kom; voeg de citroenrasp en het ei toe. Voeg de boter toe en kneed de boter met je vingertoppen door de bloem en kneed alle ingrediënten tot een grote bal • Dek de kom af met plasticfolie en laat het 20 minuten in de koelkast rusten • Verwarm de oven voor op 170 graden • Bestuif het werkblad met een beetje bloem en haal het deeg uit de koelkast en maak met behulp van een deegroller een platte pannenkoek van ongeveer 0,5 cm. • Druk de koekstempel in het deeg en steek de koekjes uit • Leg de koekjes op een bakplaat en bak ze in de oven bruin en gaar in 12 minuten

4 Volkorenmuffins Ingrediënten: • 125 g volkoren meel • 125 g ongezouten zachte roomboter • 125 g suiker of rietsuiker • 10 g bakpoeder • 1 sinaasappel • 2 eieren • 75 g tutti frutti zout (0,03 per 100 gr) • 1 eetlepel gembersiroop

Bereidingswijze: • Verwarm de oven voor op 150 °C • Roer de boter met de suiker luchtig • Rasp de schil van de sinaasappel erboven • Roer de eieren er één voor één door en spatel het meel en de bakpoeder erdoor • Snijd de tuttifrutti in stukjes en meng de gembersiroop door het beslag • Zet de cupcakevormpjes in de cupcaketray en schep het beslag in de vormpjes • Bak circa 30 minuten in de oven tot de cakejes goudbruin en gaar zijn Met dank aan: Mariska van den Assem, via Facebook! 

Ingrediënten: Koekjes: • 100 g honing • 80 g roomboter • 75 g speltmeel • 75 g havermeel • 4 tl carobepoeder • 1 el water • 1 tl vanillepoeder (dus geen vanillesuiker!) Vulling: • 1 eiwit • 35 g oerzoet* • 75 g roomboter op kamertemperatuur • ½ tl citroensap

Gebruik carobepoeder als zoet­s tof en/of vervanger van cacao

 ebruik oerzoet, ongeraf­ G fineerd gedroogd suiker­ riet­sap, in plaats van suiker

5 Choco Dubbeldekkers Bereidingswijze: • Verwarm de oven voor op 170 °C en vet de bakplaat in of gebruik bakpapier • Roer meel, carobe- en vanillepoeder door elkaar • Smelt roomboter en honing samen op een laag vuur • Voeg dit bij het meelmengsel en kneed tot een deegbal • Rol de deegbal tot een worst en wikkel in huishoudfolie en leg minstens 30 minuten in de koelkast • Bestuif het werkblad met speltmeel en rol het deeg met een deegroller uit tot een lap • Steek de koekjes uit en bestempel de helft van de koekjes • Bak de koekjes circa 11 minuten • Haal uit de oven en laat even afkoelen op het bakblik • Haal de koekjes van het bakblik en laat helemaal afkoelen • Snij de roomboter in blokjes en verwarm het eiwit samen met het oerzoet au bain-marie • Roer totdat het oerzoet is opgelost • Haal de kom van de pan en mix totdat het eiwit stevig is • Voeg blokje voor blokje de roomboter toe en mix tot een egale crème • Voeg het citroensap toe en mix door elkaar • Besmeer een koekje met een laagje crème en druk er een koekje bovenop

6 Vanillekoekjes Ingrediënten: • 150 g volkorenmeel • 100 g koude roomboter • 100 g oerzoet* • 1 eidooier • ½ vanillestokje

 ebruik oerzoet, ongeraf­ G fineerd gedroogd suiker­ riet­sap, in plaats van suiker

Bereidingswijze: • Verwarm de oven voor op 180 °C • Vet de bakplaat in of gebruik bakpapier • Zeef het volkorenmeel. De vezels die achter blijven worden niet gebruikt • Snij het vanillestokje in de lengte doormidden en schraap het merg uit het stokje • Kneed de boter met 1 hand zacht • Voeg de oerzoet toe en kneed door elkaar • Voeg de eidooier en vanillemerg toe en kneed door elkaar • Voeg bloem toe en kneed kort door elkaar tot een deegbal • Rol de deegbal tot een dikke worst en wikkel in huishoudfolie • Leg minstens 30 minuten in de koelkast • Snij de worst in plakjes en leg deze op de bakplaat en bak ze in circa 15 min gaar • Haal uit de oven en laat even afkoelen op het bakblik • Haal de koekjes van het bakblik en laat helemaal afkoelen

7 Hazelnootmoppen Ingrediënten: • 210 g ongezouten boter, in stukjes • 95 g witte basterdsuiker • ½ ei, losgeklopt • 125 g Zeeuwse bloem, gezeefd • 125 g patent bloem, gezeefd • 40 g hazelnoten, fijngehakt (voor in de koekjes) • 40 g hazelnoten, fijngehakt (om de rolletjes deeg in te rollen)

 lop het ei los in een K kommetje met een vork en voeg het halve ei toe aan het recept

Zeeuwse bloem kan je bij elke bakker kopen

Bereidingswijze: • Meng de boter met de basterdsuiker in een beslagkom • Voeg het ei toe en roer dit door het botermengsel • Zeef de bloem en voeg dit samen met de hazelnoten toe aan het beslag. Kneed het deeg snel met een koele hand tot een samenhangende bal • Dek de kom af met plasticfolie en laat het deeg 1 uur in de koelkast opstijven • Maak van het deeg rolletjes met een doorsnee van 3 cm. Verdeel de hazelnootstukjes op het werkblad en rol de rolletjes door de hazelnootstukjes zodat de rolletjes bedekt zijn. Laat deze rolletjes 1 uur in de koelkast rusten zodat het deeg stevig genoeg is om koekjes van de snijden • Verwarm de oven voor op 160°C • Snijd de rolletjes in kleine rondjes van 1 cm dik en leg ze op een bakplaat • Bak de koekjes in de oven bruin en gaar in 12-14 minuten

8 Gemberkoekjes Ingrediënten: • 175 g ongezouten boter, in stukjes • 100 g witte basterdsuiker • 5 g citroenrasp, (van de bakafdeling) • 250 g Zeeuwse bloem, gezeefd • 100 g bakgember, fijngehakt • 1 ei, losgeklopt (voor het bestrijken van de koekjes)

 lop het ei los in een K kommetje met een vork en voeg het halve ei toe aan het recept

Zeeuwse bloem kan je bij elke bakker kopen

Bereidingswijze: • Meng de boter, suiker en de citroenrasp in een beslagkom. Voeg vervolgens de bloem toe en kneed alles tot een samenhangende bal • Dek de kom af met plasticfolie en laat het 1 uur in de koelkast rusten • Verwarm de oven voor op 180°C • Bestuif het werkblad met een beetje bloem en rol het deeg uit tot een dunne lap van ongeveer 3 mm; steek er met een uitsteekvormpje figuurtjes uit • Leg de koekjes naast elkaar op een bakplaat en bestrijk ze met het losgeklopte ei; verdeel de fijngehakte gember over de koekjes • Bak de koekjes bruin en gaar in 11-13 minuten

9 Bokkenpootjes Ingrediënten: • 4 eiwitten • 165 gram gemalen amandelen • 35 gram geschaafde amandelen • 200 gram suiker • (optioneel: paar druppels vanille extract) • abrikozenjam • 3 pure chocolade repen (let op, in sommige chocola zit zout!) • boter om in te vetten

Bereidingswijze: • Verwarm de oven voor op 130 graden • Splits de eieren en klop de eiwitten in een vetvrije kom stijf. Als de eiwitten stijf geklopt zijn: voeg geleidelijk de suiker (en eventueel de druppels vanille extract) toe • Als je de beslagkom met inhoud op de kop kan houden zonder dat de vulling eruit loopt, dan is het precies goed • Voeg de gemalen amandelen toe en vermeng alles rustig door elkaar • Doe de vulling in een spuitzak en spuit op het met bakpapier beklede bakblik dikke reepjes van ongeveer 7 cm dik • Bestrooi ze met de geschaafde amandelen • Zet ze in de voorverwarmde oven voor ongeveer 55-60 minuten • Haal ze als de tijd om is uit de oven en haal ze voorzichtig van het bakblik en leg ze op een bord om af te koelen • Besmeer na het bakken de koekjes met abrikozen jam en leg er een ander koekje op. (uiteraard kan je ook een botercrème gebruiken om tussen de koekjes te smeren, maar dan worden de koekjes gelijk vet) • Doop de bokkenpootjes met de uiteinden in de gesmolten chocolade en laat ze drogen op een stuk bakpapier Met dank aan: Mariska van Assem, via Facebook!

10 Bitterkoekjes Ingrediënten: • 1½ eiwit • 150 g kristalsuiker • 130 g amandelmeel • 20 g bittere abrikozenpitten (verkrijgbaar bij de natuurwinkels) • 1 theelepel citroenrasp

Koekjes zijn het lekkerst de dag na het bakken

Bereidingswijze: • Verwarm de oven voor op 180 graden en haal de bakplaat uit de oven. Leg er een vel bakpapier op • Vermaal de abrikozenpitten in een vijzel of keukenmachine tot ze erg fijn zijn en roer ze samen met de suiker en het amandelmeel • Rasp voorzichtig een citroen tot je 1 theelepel schil geraspt hebt (alleen het geel, het wit smaakt niet lekker) en meng dit samen met de 1½ eiwit door de droge ingrediënten • Meng het stevig door elkaar en vorm daarna kleine balletjes die je op de bakplaat legt. Druk ze ietsjes aan, maar maak ze niet te plat (hoe platter de koekjes, des te harder ze worden - en dan verlies je de heerlijke textuur) • Als je alle koekjes op de plaat hebt liggen, schuif je die in het midden van de voorverwarmde oven • Bak de koekjes in 15 tot 17 minuten goudbruin • Haal de bakplaat uit de oven en laat de koekjes afkoelen op de plaat. Bewaar ze daarna in een pot/blik die je goed luchtdicht kan afsluiten