Lekker droog met herbruikbare luiers

Extra: dokter s moet bedrag briefje vermelden

Lekker droog met herbruikbare luiers Mama van drie getuigt 4

Leren van stress

8

6

Verlies je niet in het drama van de dag

13

Beslis mee

CM kiest nieuwe bestuursvrijwilligers

14

Nieuws uit jouw regio

CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 47 | NR 19 | 12 OKTOBER 2015 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

Hoe gaat het met u?

[ de kijk van ]

Nele

Maak er gewoon drie Het is woensdagvoormiddag en het regent pijpenstelen. Ik bel aan bij Inge Willaert, voor een interview over herbruikbare luiers. ‘Let maar niet op het huis, hoor’, zegt ze bij het binnenkomen, ‘we zijn nog lang niet klaar met de verbouwingen.’ Achter de deur zonder bel komt een jongen zonder broek piepen. ‘Zeg Daan’, vraagt Inge aan haar vierjarige zoon, ‘waar is jouw broek?’ Daan wentelt zich in onschuld. Broek? Nooit van gehoord. Met drie kinderen in huis heerst er een gezellige drukte. Julie is armbandjes aan het maken en kijkt vanuit haar ooghoeken kritisch mee, Daan huppelt door het huis en peuter Sofie kruipt over de vloer op zoek naar speelgoed. ‘Daan, doe eens een broek aan, jongen’, zegt Inge terwijl ze een kop koffie uitschenkt. Na de foto’s, op zich al een vrij

Stefan Dewickere

2

moeilijke bevalling, begint Sofie te jengelen. ‘Misschien is die wel moe, ik ga haar even in bed leggen.’ Sofie huilt, Julie wil niet op de foto, Daan doet alles behalve zijn broek zoeken: met drie kinderen in huis is er altijd wel iets dat niet gaat zoals je het zou willen. En toch zit Inge met een ontspannen glimlach voor mij aan tafel. Ik vergeet te vragen wat haar geheim is, maar ik vermoed dat het iets te maken heeft met loslaten. Drie kinderen hebben helpt ook, naar het schijnt. Eentje is stresserend, twee is een ramp, bij het derde kun je alleen maar concluderen dat het geen zin meer heeft om je nog ergens over op te winden. Zodoende, bericht aan alle overwerkte moeders van twee: maak er gewoon nòg eentje bij. Kan alleen maar meevallen. Nele Verheye, redacteur cm.be

Ont-ferm u: we moeten ons minder ferm voordoen en ons openstellen voor al wie kwetsbaar is. Wannes Cappelle in De Standaard

Tekenen tegen

eenzaamheid

Op de Dag van de Chronisch Zieke Mensen op 11 oktober roept Ziekenzorg CM op om de eenzaamheid te doorbreken. 14 procent van de Belgen tussen 18 en 80 jaar vindt zichzelf eenzaam. Bij langdurig zieke mensen loopt dat aantal op tot 34 procent. Ziekenzorg CM zet zich in om zieke mensen bijeen te brengen. Want sociaal contact voorkomt isolatie. Met een waaier aan activiteiten op hun maat biedt Ziekenzorg CM hen ontmoetingskansen.

Voor de Dag van de Chronisch Zieke Mensen moedigt Ziekenzorg CM kinderen aan om een tekening te maken voor iemand die ziek of eenzaam is. Ontwerpen zijn al ter beschikking. Kinderen kunnen ze zelf inkleuren en personaliseren. Ze kunnen de tekening bovendien opvouwen tot een envelop en adresseren aan iemand die ze willen opvrolijken. Je kunt de tekeningen downloaden.

www.ziekenzorg.be

Boek dementie

met korting

Als CM-lid kun je het boek ‘Voor altijd mijn mama’ van Kathleen Aerts met 10 procent korting kopen. Daarin brengt de ex-K3-zangeres het aangrijpende verhaal over de jongdementie van haar moeder. Ze vertelt over de weg die ze samen met haar moeder aflegt. Met haar getuigenis wil Kathleen Aerts troost brengen aan mensen die in dezelfde situatie verkeren. Je kunt het boek met korting online bestellen voor 1 januari 2016. Je betaalt 16,19 euro in de plaats van 17,99 euro. Het boek wordt je gratis toegestuurd.

www.lannooshop.be/dementie

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: [email protected] Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Chris Van Hauwaert | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Stefan Dewickere

[ kortgeknipt ]

Bekijk de menopauze positief Elke vrouw beleeft de menopauze anders. Misschien heb jij nergens last van maar het is evengoed mogelijk dat je alle typische ongemakken ondervindt. Lichaamsbeweging gaat ze te lijf. Je wil ze natuurlijk zo lang mogelijk uitstellen, maar tussen de 45 en 55 jaar dringt de menopauze zich bij de vrouw op. Het is een natuurlijke fase waarin de vruchtbaarheid wordt afgebouwd. Opvliegers, nachtelijk zweten, gemoedsstoornissen en gewichtstoename zijn veel voorkomende klachten. Door te bewegen, minstens 30 minuten per dag, en je voeding aan te passen, voorkom je dat de kilo’s zich opstapelen. In de menopauze verbrand je immers minder calorieën en je ontwikkelt meer vet rond de buik, wat ongezonder is. Bewegen verzet ook je zinnen en kan humeurwisselingen verminderen. Sta je daarbij positief tegenover de nieuwe levensfase, dan krijgen klachten minder kans. Concurreren met de jeugd kun je om bestwil beter laten.

www.cm.be/menopauze

Meer contact door tuin te delen

Chronische pijn aanpakken Op 31 oktober organiseert de Vlaamse Pijnliga samen met het multidisciplinair pijncentrum UZ Brussel een nationale patiëntendag over chronische pijn. Je verneemt hoe een multidisciplinair pijncentrum de pijnbehandeling aanpakt en je krijgt uitleg over nieuwe behandelingswijzen. Nadien kun je een workshop volgen over rechten voor pijnpatiënten of over bewegen bij chronische pijn. Tussendoor kun je een infomarkt bezoeken. Ook wordt de Pijnzuil voorgesteld. Dat is een interactieve infozuil die met een zelftest inzicht biedt in chronische pijn en via filmpjes en digitale info patiënten aanmoedigt om er iets tegen te doen. De patiëntendag vindt plaats in het UZ Brussel in Jette. Toegang gratis. Vooraf inschrijven.

www.vlaamsepijnliga.be Tel. 02 246 57 14

[ het mooiste moment ]

Zelf groenten kweken in de tuin draagt bij tot gezond eten en is tegelijk ontspannend en rustgevend. Maar jonge gezinnen hebben vaak tijd en kennis te kort om een moestuin aan te leggen. Voor ouderen wordt het soms lastig om de klus alleen te klaren. KVLV doet hen het voorstel om de tuin te delen met wie er geen heeft. Zo heb je zelf minder werk, kun je tuinkennis delen en leer je mensen kennen. Voor een goede samenwerking reikt KVLV in een brochure tips aan. Je maakt het best vooraf duidelijke afspraken over de verdeling van de tuin, de kosten en het materiaal. Op de website vind je al eigenaars die hun tuin willen delen. Wil jij ook je tuin delen of zoek je iemand die dat wenst te doen, kun je je registreren.

www.kvlv.be/deeltuin

11 procent van de kinderen

niet vastgeklikt in autozitje

Slechts 1 op de 3 kinderen wordt correct met de wagen vervoerd. Zo blijkt uit een onderzoek van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) bij bijna 2 000 kinderen. Het BIVV ging op verschillende tijdstippen en plaatsen na hoe kinderen tot 1,35 meter met de auto vervoerd worden. Minstens 2 op de 3 kinderen waren niet correct vast-

gemaakt. 37 procent zat wel in een geschikt autozitje, maar dat werd niet goed gebruikt. 18 procent van de kinderen werd vervoerd in een kinderzitje dat niet voor hen geschikt was en 11 procent was niet vastgemaakt. Kinderen niet juist vervoeren hangt sterk samen met de leeftijd waarop van kinderzitje wordt gewisseld. Ouders kiezen te snel voor een kinderzitje van een hogere categorie of gebruiken het te lang, waardoor het kind minder goed beschermd is. Ouders zelf zijn het meest nonchalant om hun hun kroost correct vast te klikken in de auto. Grootouders doen het beter.

www.bivv.be

Stefan Dew icker e

Word je wat ouder en lukt het fysiek niet meer om je moestuin alleen te onderhouden, dan is deeltuinieren een oplossing. KVLV zet je op weg.

Maarten Jacobs (36)

‘Verdwalen in de boekenwinkel’ Op zaterdagnamiddag rondsnuisteren in de boekenwinkel, voor Maarten Jacobs uit Heist-op-den-Berg is dat pure ontspanning. En zijn drie dochters gaan met veel plezier met hem mee. ‘Ik ben verzot op lezen en ga een à twee keer per maand langs in boekhandel Het Voorwoord. Ik vind het heerlijk om tussen de rekken te dwalen en hier en daar iets vast te nemen, stukjes te lezen en nieuwe boeken te ontdekken. Voor mij is dat pure ontspanning, ik verlies dan zelfs de klok uit het oog. Ik zou bijna zeggen: het voelt zoals op reis gaan.’ ‘Mijn drie dochters zijn ook altijd te vinden voor een bezoekje aan de boekenwinkel. Vaak doen we dat in het weekend, na de sportclub. Toen ze nog jonger waren, gingen we meestal met prentenboeken naar huis, nu zijn het al echte leesboeken geworden. Of strips van Jommeke, dat vinden ze ook geweldig, net als ik vroeger. Als de boeken gekozen zijn, drinken we een warme chocomelk in het café van de boekenwinkel: een heerlijke zaterdagnamiddagactiviteit.’ Op zoek naar het dagelijks geluk? Surf naar www.plukjegeluk.be

3

4

[ uitgelicht ] met zelfzorg burn-out vermijden

Geef niet toe aan het

‘drama van de dag’

Zeg nooit, mij zal het niet overkomen, want burn-out kan iedereen treffen. De uitputting nabij? ‘Doe eens niets’, zegt expert burn-out professor Elke Van Hoof. > TEKST: CHRIS VAN HAUWAERT

Burn-out is geen modewoord

Leren van stress Ja, burn-out heeft te maken met stress. ‘Nochtans hoeft stress niet negatief te zijn’, zegt Elke Van Hoof. ‘Via stress leren we veel, vinden we nieuwe dingen. Maar van te veel stress word je overspannen. Je krijgt lange tenen, slaapt moeilijk. Je focust alleen nog op wat misgaat. Op kritiek reageer je buiten proportie. Geraak je in de uitputtingsfase, dan daalt je weerstand. Je lichaam herstelt zich niet langer. Je recupereert niet meer van slaap en op den duur kun je niet meer zelf tot een oplossing komen. Op het werk slaag je niet meer in de dingen die je vroeger zonder problemen rond kreeg.’

Burn-out of depressie? Burn-out is een energiestoornis. Er is chaos in het stresssysteem. Elke Van Hoof: ‘Depressie daarentegen is een stemmingsstoornis die te maken heeft met een tekort aan serotonine in de hersenen. Iemand die depressief is, zal zeggen: ik zie er het nut niet van in maar fysiek kan ik het wel aan. Iemand met burn-out wil wel maar kan

angst

hoofdpijn

maag- en darmproblemen

daling motivatie nekpijn hyperventilatie en hartkloppingen

concentratieproblemen prikkelbaar STRESS

frustratie

OVERSPANNENHEID

slaapstoornis

BURN-OUT SYMPTOMEN

Burn-out is een fenomeen dat verbonden leek met een vorderende carrière, maar het treft even goed jonge mannen en vrouwen. ‘Iedereen die te lang in een verkeerde omgeving zit, kan ermee te maken krijgen’, zegt Elke Van Hoof. ‘Burn-out is een energiestoornis die het resultaat is van een misgelopen interactie tussen het individu en de omgeving.’

De weg naar burn-out

UITPUTTING

TIJD

Naarmate de klachten vaker en intensiever voorkomen, ben je verder op weg naar burn-out.

niet. Laat je mensen met depressie een inspanningsproef doen, dan behalen ze 24 uur later hetzelfde resultaat. Mensen met burn-out slagen daar niet in.’

Dé stresskip of stresshaan bestaat niet Zijn stresskippen of stresshanen het meest vatbaar voor burn-out? ‘Was het maar zo makkelijk’, zucht Elke Van Hoof. ‘Er zijn inderdaad mensen die meer of minder vatbaar zijn voor burn-out, maar het is een complex gegeven. We kunnen niet zeggen dat één persoonlijkheidskenmerk alleen een verhoogd risico meebrengt. Een klassieke gedachte is dat een perfectionist meer risico zou lopen. Nochtans zie je dat niet bij alle mensen die van bij de geboorte perfectionist zijn. Sommigen zijn perfectionist in een bepaald domein zoals cijfers en letters of kleur, vorm en schoonheid en riskeren geen burn-out. Je hebt ook mensen die gaandeweg perfectionistisch ge-

drag ontwikkelen uit controledrang. Dat staat wel in verband met stress. Zo iemand is snel geirriteerd en neemt elke kritiek op zijn werk persoonlijk.’

Harde tijden? Burn-out lijkt een fenomeen van deze tijd. ‘Is ook zo’, zegt Elke Van Hoof. ‘In vergelijking met vroeger zijn er meer problemen die met stress verband houden. Hoeveel periodes hebben we nog zonder prikkels? Van als we opstaan, worden we overspoeld door het drama van de dag: onze mailbox overspoelt ons met vragen die we onmiddellijk moeten beantwoorden. Of dat denken we toch. Alles is prioritair. Onze maatschappij verwacht dat je de rol van werknemer, ouder, partner, vriend en noem maar op succesvol kunt combineren. We zijn vergeten dat het leven een proces is van vallen en opstaan. Jobonzekerheid verhoogt het spanningsniveau. Lawaai en smartphones achtervolgen ons tot in bed. En we verwachten dat we dan onze ogen dicht kunnen doen en meteen zullen slapen. Zo werkt dat niet. Zelfzorg, zoals een goede slaaphygiëne, verliezen we uit het oog. Dat gebrek aan zelfzorg maakt iedereen kwetsbaar.’

Daar is het knipperlicht De hamvraag is dan wanneer je over de schreef gaat. ‘Stel je bij jezelf de combinatie vast van slaapproblemen, irritatie en gevoelens van uitputting, dan moet er een lichtje branden’, zegt Elke Van Hoof. ‘Dan is het hoog tijd dat je rust

Wintersport in Leysin (Zwitserland) Intersoc-hotel Fabiola

De ski’s zijn gewaxt en de sneeuwgrens komt al richting het dal. Hoog tijd om uit te kijken naar je volgende wintervakantie. Achter het Intersoc-hotel in Leysin stap je meteen op de piste en raas je richting de nabijgelegen skilift. Eenmaal boven liggen er 60 km pistes te glinsteren onder de zon. Waar wacht jij nog op? Je logeert al vanaf 735 euro per persoon een week in volpension (excl. eventuele skiopties). Voor de kinderen zijn er kortingen van 10 tot 100 %.

... après-ski met het mooiste uitzicht van heel Zwitserland cm.be_07-10_Leysin.indd 1

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119. 29/09/2015 14:41:16

5

[ de voorzet ]

Een budget met visie Zorgverleners en ziekenfondsen overlegden de voorbije weken over het budget van de ziekteverzekering in 2016. Bij het ter perse gaan was het resultaat van dat overleg nog niet bekend. Maar een makkelijke oefening is het zeker niet. De financiële middelen zijn beperkt. Aanvankelijk mocht het budget 1,5 procent stijgen. Door de begrotingscontrole in juli is dat afgezwakt naar 0,63 procent. Op een budget van ongeveer 23 miljard euro heeft dat een serieuze impact.

Elke Van Hoof: ‘Bouw elke dag een moment van rust in.’

Dat lijkt misschien ver van je bed, maar dat is het niet. Het budget van de ziekteverzekering gaat ons allemaal aan. Als je straks naar de dokter gaat, bij de specialist langs moet of opgenomen wordt in het ziekenhuis, dan kun je erop vertrouwen dat de zorg die je krijgt betaalbaar en kwaliteitsvol is. Met de forse besparingen die op ons afkomen, riskeert dat in het gedrang te komen. De patiënt is in dat geval het eerste slachtoffer.

inbouwt. Neemt het probleem toe, dan gaat het zelfinzicht verloren. Slaag je er niet in om je probleem te verhelpen, dan moet je bij de huisarts langs. Huisartsen herkennen de signalen van burn-out. Dat moet zo vroeg mogelijk.’

Doe eens niets

Ondanks de besparingsmaatregelen vinden wij het vanuit CM toch belangrijk om – in overleg – tot een akkoord te komen. Er zijn hier en daar nog besparingen en efficiëntiewinsten mogelijk. Met de financiële middelen die vrijkomen, kunnen we nieuwe initiatieven opzetten. Maar dan het best initiatieven vanuit een gemeenschappelijke visie op de zorg van morgen.

Het recept om burn-out te voorkomen is vrij eenvoudig: zelfzorg. ‘Met dit recept voor een gezond leven, kun je burn-out voorkomen’, zegt Elke Van Hoof: ‘Zorg voor je slaaphygiëne, kies voor gezonde voeding en beweeg voldoende. Elke dag moeten er momenten van rust zijn. Dagdromen helpt, of doe eens enkele minuten niets. Dat heb je nodig om te recupereren.’

Toch geveld door burn-out? Hoe moet het dan met de job als alle energie is opgebruikt? ‘Vraag je af wat je oogjes nog doet blinken’, zegt Elke Van Hoof. ‘Mensen met de juiste talenten moeten op de juiste plaats terechtkomen. Als je dan goed voor jezelf zorgt, kun je burn-out voorkomen.’

Signalen herkennen In heel Vlaanderen organiseert de dienst Gezondheidspromotie van CM avonden, workshops en cursussen om signalen van stress en burn-out te leren herkennen. Deelnemers krijgen er oefeningen en tips om een burn-out aan te pakken of te voorkomen.

Info over het aanbod www.cm.be/ burn-out. Klik rechts op de pagina bij Download ‘infosessies en cursussen’

Stefan Dewickere

Blinkende oogjes

Een jaarlijkse financiering van de gezondheidszorg is op termijn onhoudbaar. Om budgetten te verdelen en nieuwe initiatieven te financieren, moeten we uitgaan van een langetermijnvisie. Daarbij maken we komaf met de hokjesmentaliteit. Willen we onze gezondheids- en welzijnszorg wapenen voor de toekomst, is het nodig om over de grenzen van de verschillende disciplines te kijken. Alleen op die manier kunnen we een antwoord bieden op de uitdagingen die op ons afkomen. Vanuit een visie op zorg is het een stuk makkelijker om het budget voor gezondheidszorg te verdelen. Wordt ongetwijfeld vervolgd. Luc Van Gorp, voorzitter CM

6

[ goed in mijn vel ] nieuw: herbruikbare luiers als CM-babygeschenk

‘Luiers wassen

valt beter mee dan verwacht’

Steeds meer jonge ouders kiezen voor herbruikbare luiers. Daarom zijn ze voortaan ook beschikbaar als geboortegeschenk bij CM. Inge Willaert (40) uit Itegem, werkende mama van drie, is helemaal gewonnen voor het concept en testte de luiers van de CM-Thuiszorgwinkel uit. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: STEFAN DEWICKERE

T

oen hun oudste dochter Julie werd geboren, kozen Tom en Inge aanvankelijk voor wegwerpluiers. Maar ze zagen de afvalberg snel groeien. ‘We hadden ineens dubbel zoveel vuilnis als voorheen’, vertelt Inge. ‘Dat zet je wel aan het denken. Tom wou graag eens proberen met herbruikbare luiers. Hij heeft mij mee over de streep getrokken.’

Experiment Het experiment viel beter mee dan verwacht. ‘De herbruikbare luiers van vandaag lijken qua ontwerp erg goed op de gewone wegwerpluiers. Ze hebben al de juiste vorm en zijn gemakkelijk dicht te maken met drukknopjes of velcro. Een buitenlaagje houdt het geheel waterdicht, en een inlegvelletje zorgt ervoor dat je bij een kakpamper het kakje zelf apart kunt weggooien. Qua gebruiksgemak kunnen ze zeker tippen aan de gewone pampers.’

Inge gebruikt de herbruikbare luiers ondertussen vijf jaar.

Zachte stofjes Inge gebruikt de herbruikbare luiers ondertussen al vijf jaar, eerst bij haar oudste dochter Julie, dan bij zoon Daan en nu bij haar jongste dochtertje So-

fie. ‘Bij onze oudste waren die luiers nog erg basic’, herinnert ze zich. ‘Nu bestaan ze in allerlei leuke kleurtjes. Ook het ontwerp wordt steeds beter. Ik heb onlangs de herbruikbare luiers van de CMThuiszorgwinkel uitgetest. Ik was er erg tevreden over. Ze zijn heel zacht, ik denk dat babybilletjes dat wel graag hebben. En mama’s ook, want door het velcro-systeem sluiten ze altijd goed aan.’

7

[ smakelijk ]

Johan

Engel

en

Qua gebruiksgemak kunnen herbruikbare luiers zeker tippen aan de gewone pampers. Een buitenlaagje houdt het geheel waterdicht.

che deze luiers wil gebruiken. De ene doet het wel, de andere niet, zo hoor ik. Goed, elk zijn eigen keuze. Als wij op vakantie gaan, of op weekend, gebruiken we ook wegwerpluiers. We zijn daar wat minder strikt in geworden dan vroeger. Je hoeft niet radicaal te zijn, elke uitgespaarde luier is een goede luier. We zijn trouwens ook helemaal geen geitenwollensokkengezin dat voortdurend met het milieu bezig is. We letten op ons afval zoals iedereen en zijn wel wat milieubewust, maar niet meer dan anderen.’

Luiertrauma Wassen en plassen Al die luiers moeten natuurlijk ook gewassen worden. Elk merk luiers heeft eigen wasinstructies. ‘Ik gooi dat gewoon bij de andere was’, benadrukt Inge. ‘Met jonge kinderen moet je sowieso veel wassen, die extra luiers maken dan niet zoveel verschil. Ik was om de twee à drie dagen, en om de paar weken doe ik een extra kookwas voor de luiers.’ En het drogen? ‘Ik laat de luiers doorgaans buiten aan de wasdraad drogen, of in de garage’, zegt Inge. ‘Enkel als de handdoeken in de droogkast gaan, steek ik de luiers erbij, dan blijven ook die lekker zacht. Je hoeft trouwens niet altijd de volledige luier te wassen, het buitenste deel is meestal niet nat, dus dat kun je gewoon wat uitluchten en een paar keer hergebruiken voor je het opnieuw wast.’

In de portemonnee Herbruikbare luiers brengen een flinke besparing met zich mee. ‘Bij aankoop doe je een stevige investering, maar die verdien je snel terug, zeker als je de luiers voor meerdere kinderen gebruikt. Het enige wat ik jammer vind, is dat niet elke crè-

Niet iedereen is gewonnen voor het concept, dat merkt Inge ook aan de oma’s. ‘De ene oma maakt er geen probleem van, maar de andere oma steigert al bij het idee. Kijk, dat komt omdat zij indertijd van die onhandige doeken moest gebruiken. Dat kun je natuurlijk niet vergelijken met de luiers van nu. Ach, ik hoor nog wel mensen die een soort trauma hebben als het gaat over herbruikbare luiers. Terwijl het echt heel goed meevalt. Vaak zijn het mensen die het systeem niet goed kennen. Eens je ermee vertrokken bent, is het niet zo’n grote moeite, vind ik. Ik zou jonge ouders zeker aanraden om het eens uit te proberen.’

CM geeft jonge ouders een duwtje in de rug met een babygeschenk. Ze kunnen kiezen uit een premie, een waardebon, een pakket wegwerpluiers of een pakket herbruikbare luiers van de CM-Thuiszorgwinkel. www.cm.be/babygeschenk

Pasta artisjok een pakje pasta van 500 g • twee kleine potjes opgelegde jonge artisjokken • 3 eetlepels pijnboompitten • 3 eetlepels geraspte Parmezaanse kaas • een teentje look • 3 eetlepels goede olijfolie • een handvol verse basilicum • peper • zout • eventueel kerstomaatjes

• kook de pasta gaar volgens de instructies op de verpakking in licht gezouten water • rooster de pijnboompitten lichtjes • doe ze samen met de overige ingrediënten in een blender • mix tot je een smeuïg geheel bekomt • eventueel bijkruiden met peper en zout • giet de pasta af en roer er de artisjokkenpesto onder • dresseer op een bordje en strooi er nog wat extra geraspte Parmezaanse kaas over • meng je daaronder nog wat halve kerstomaatjes, dan krijg je een volwaardige vegetarische pasta

Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be

8

[ even buiten strijd ] wetgeving wijzigt

Bedrag moet op

doktersbriefje

Sinds 1 oktober moeten artsen en zorgverleners altijd het betaalde bedrag vermelden op het getuigschrift voor verstrekte hulp. En is er geen getuigschrift, dan moeten ze je een document meegeven waarop staat wat je betaald hebt. We zetten de oude en nieuwe regels op een rij. > TEKST: NELE VERHEYE

Wat betekent de kleur van het getuigschrift? Artsen die in een groep of vennootschap werken, gebruikten vroeger groene getuigschriften, zelfstandige artsen witte getuigschriften. Op 1 oktober werden deze kleuren afgeschaft. Er kunnen nog groene getuigschriften in omloop zijn, maar op termijn zullen alle nieuwe getuigschriften wit worden, ongeacht het statuut van de arts.

Wat staat er op het getuigschrift?

Wat als het getuigschrift onleesbaar is? Ook als je denkt dat de informatie op het getuigschrift niet leesbaar is, dien je het in bij het ziekenfonds. Als het ziekenfonds het getuigschrift niet kan verwerken, dan stuurt het automatisch een correctiedocument naar de arts. Nadat de arts dit ingevuld heeft, stort het ziekenfonds de terugbetaling op je bankrekening.

Hoeveel tijd heb ik om mijn getuigschriften in te dienen?

Bovenaan is er ruimte voor je eigen gegevens. Plak op deze plaats een gele klever, dan is alles meteen correct en kan het ziekenfonds de terugbetaling vlot verwerken.

Je hebt twee jaar de tijd om je getuigschriften in te dienen. Die twee jaar beginnen te lopen op het einde van de maand waarin je het getuigschrift kreeg. Zijn de twee jaar verstreken, dan is je getuigschrift verjaard en kan het niet meer worden terugbetaald. Bij overmacht - bijvoorbeeld door een coma - kan hierop een uitzondering worden gemaakt. Dit moet wel goedgekeurd worden door het Riziv.

Wat als ik mijn getuigschrift kwijtraak? Je vindt je getuigschrift echt niet meer terug? Vraag dan een duplicaat aan je zorgverlener en bezorg het aan het ziekenfonds. Het ziekenfonds kijkt na of de prestatie al eerder werd terugbetaald. Is dit niet het geval, dan wordt de terugbetaling in orde gebracht.

Geen getuigschrift gekregen? In sommige gevallen krijg je geen getuigschrift voor verstrekte hulp, bijvoorbeeld als de arts rechtstreeks afrekent met het ziekenfonds via de regeling betalende derde, of als het gaat om prestaties die niet terugbetaald worden door de ziekteverzekering. Ook in die gevallen moet de arts je altijd een document geven waarop staat wat je betaald hebt. Dit is eveneens verplicht vanaf 1 oktober. Let wel: zo’n document wil niet noodzakelijk zeggen dat je iets terugkrijgt van het ziekenfonds. Het document is eerder bedoeld voor de patiënt zelf, zodat hij weet wat de arts of zorgverlener aangerekend heeft.

In dit kader heeft de arts drie opties: hij vermeldt het bedrag dat je betaald hebt, of hij schrijft ja of nee. Ja betekent dat je remgeld betaald hebt, nee betekent dat je geen remgeld betaalde. Het ziekenfonds gebruikt deze informatie om te bepalen hoeveel remgeld een patiënt moet ophoesten gedurende een heel jaar, om de teller van de maximumfactuur bij te houden.

9

[ de huisdokter ] kaalheid

Groeit je haar terug als het uitvalt? Iedereen verliest vijftig tot honderd haren per dag. Omdat er weer nieuwe haren groeien, word je niet kaal. Pas als je veel meer haren verliest, is er sprake van haaruitval of kaalheid. Dat kan blijvend of tijdelijk zijn.

Wat zijn de symptomen van haaruitval? Blijvende kaalheid treft vooral mannen en begint vaak rond de slapen en op de kruin. Zestig procent van de mannen krijgt ermee te maken. Soms al vroeg, maar meestal pas na hun veertigste. Bij vrouwen is blijvende kaalheid zeldzamer. Tijdens of na de overgang wordt het haar dunner maar het komt vrijwel nooit tot volledige kaalheid. Je kunt ook tijdelijk veel haar verliezen. Dit haarverlies kan soms plots en plaatselijk zijn. Dan merk je gladde kale plekken op de hoofdhuid, en in sommige gevallen in de wenkbrauwen, in de baard- of de schaamstreek.

Wat zijn de oorzaken?

Het nomenclatuurnummer: een code of reeks codes die staan voor bepaalde prestaties van de arts. Wil je weten welke prestaties je aangerekend kreeg, dan kun je de betekenis van de nomenclatuurnummers opzoeken via de site van het Riziv. De meest voorkomende staan ook op de CM-website.

www.cm.be/tarieven www.riziv.be

Blijvende kaalheid is meestal erfelijk. Bij mannen kan het hormoon androgeen een rol spelen. Tijdelijk haarverlies kan voorkomen bij het gebruik van sommige medicijnen, bij bloedarmoede of  bij schildklierziekten. Voel je stoppeltjes, dan is een schimmelinfectie waarschijnlijk de oorzaak. In dat geval breken de haren af en vallen ze niet uit. Ook overmatig alcoholgebruik kan een oorzaak zijn. Vrouwen kunnen tijdens of na een zwangerschap veel haar verliezen. Hoe je aan gladde kale plekken komt, is onduidelijk.

Wat kun je eraan doen? Wordt de haaruitval veroorzaakt door medicatie of een aandoening, dan zal je arts zoeken naar een oplossing. Is er geen oorzaak, dan kun je er niets aan doen. Crèmes, lotions, supplementen of preparaten werken niet. Het haar groeit bij tijdelijke kale plekken na een zestal maanden meestal weer terug. Een haarstukje of pruik kunnen wel een oplossing zijn.  Je kunt ook kiezen voor een haartransplantatie. Onderzoek goed de voor- en nadelen van deze dure ingreep.

Wanneer ga je naar de dokter? Denk je dat je abnormaal veel haar verliest of ben je er ongerust over, dan kun je verder onderzoek overwegen. Merk je roodheid of schilfertjes, gebruik je medicatie of heb je last van bloedarmoede of een schildklieraandoening, ga dan langs bij je arts. Anders wacht je het best af tot het haar weer spontaan terug groeit.

Hoe kun je het voorkomen? Onderaan het briefje vind je de datum en de gegevens van de arts.

Sinds 1 oktober van dit jaar zijn alle artsen verplicht om op het getuigschrift voor verstrekte hulp te noteren wat je betaald hebt. Ze vermelden dit op het onderste deel van het attest, het ontvangstbewijs. Dit deel moet je niet afgeven aan het ziekenfonds, je kunt het afscheuren en bijhouden.

Blijvende of heel plaatselijke haaruitval kun je niet voorkomen. Roken kan wel een rol spelen bij haaruitval. Soms is een alcoholvergiftiging de oorzaak. Dit zijn factoren waar je wel iets aan kunt doen. Michiel Callens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

Hier begint het deel dat de arts moet invullen. Het bevat je naam en de datum van de verstrekking(en).

10

[ sterker met steun ] gezondheidszorg niet voor iedereen toegankelijk

‘We moeten de

bril van de patiënt opzetten’

Je positie op de sociale ladder bepaalt je gezondheid en levensverwachting. De Café Soiree ‘Te koop: Gezondheid’ brengt deze problematiek onder de aandacht. ‘We moeten onze zorg tot bij de mensen brengen.’ > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

G

ezondheid en sociale ongelijkheid. Dat is het thema van een lezingenreeks die CM organiseert. Gastspreker is professor Sara Willems, verbonden aan de vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg van de Universiteit Gent. Ze is expert in gezondheidsongelijkheid. ‘Daal je op de sociale ladder, dan dalen je kansen om langer en gezond te leven’, zegt professor Willems. ‘Gezondheidsongelijkheid treft bovendien niet alleen wie in extreme armoede leeft.’ Vanwaar komt het idee voor deze Café Soiree? Sara Willems: ‘CM zet zich al lang in om gezondheidsongelijkheid aan te pakken. Ik wil de blik van mensen verruimen en stereotypen wegwerken. Ze hebben wel een smartphone maar niet de middelen om naar de dokter te gaan, klinkt het vaak beschuldigend. Ziek zijn is niet je eigen schuld. Die smartphone lost inkomensverlies of een moeilijke gezinssituatie niet op. Het is complexer.’ Wat is gezondheidsongelijkheid eigenlijk? ‘Ons zorgaanbod is uitgebreid en er is onder-

Tijdens de lezingen ‘Te koop: Gezondheid’ vertelt professor Sara Willems hoe we gezondheidsongelijkheid kunnen aanpakken. steuning voor wie het moeilijk heeft. Toch vallen er mensen uit de boot. Een doktersbezoek is voor sommigen te duur. Zij hebben recht op de verhoogde tegemoetkoming en de regeling betalende derde, maar weten dat niet. Dan stel je zorg uit. Ooit sprak ik een vrouw met terminale borstkanker. Ze had een uitnodiging gekregen voor een gratis borstonderzoek maar heeft zich nooit laten screenen.

Ik vang mijn kleinkinderen op, anders worden ze geplaatst, zei ze. Ik heb geen tijd om brieven te lezen of naar de dokter te gaan. En als ik slecht nieuws zou krijgen, zou ik niet meer voor hen kunnen zorgen. Door beslommeringen thuis, taalachterstand, financiële drempels, of door fysieke of praktische problemen is gezondheidszorg vaak letterlijk en figuurlijk niet toegankelijk.’

Met verhoogde tegemoetkoming:

Je betaalt enkel remgeld bij raadpleging huisarts Sinds 1 oktober moeten alle huisartsen bij raadplegingen de regeling betalende derde toepassen als je de verhoogde tegemoetkoming hebt. De regeling betalende derde betekent dat het ziekenfonds het grootste deel van het honorarium rechtstreeks met de arts afrekent. Als patiënt betaal je enkel het remgeld. Spreek erover met je arts. De verplichting geldt voor raadplegingen bij alle huisartsen. Doet de huisarts tijdens de raadpleging een technische verstrekking, zoals een hechting, dan betaal je ook voor die prestatie enkel het remgeld.

Hoeveel betaal je? Heb je recht op de verhoogde tegemoetkoming en heb je een globaal medisch dossier (GMD), dan betaal je 1 euro voor een gewone raadpleging bij de huisarts. Heb je geen GMD, dan betaal je 1,50 euro. Let wel: een niet-geconventioneerde huisarts hoeft zich niet aan de afgesproken tarieven te houden en kan dus een supplement vragen. In dat geval betaal je het remgeld plus het supplement.

Wat meenemen? Als je naar de dokter gaat, neem dan altijd je elektronische identiteitskaart (e-ID of isi+kaart) mee. Daarmee kan de huisarts op het

beveiligde netwerk MyCarenet opzoeken of je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming en dus op de regeling betalende derde. Heeft de huisarts nog geen elektronische toegang, dan kun je met een recente gele klever aantonen dat je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming. In dat geval eindigt het eerste deel van de code links onderaan op een 1.

www.cm.be/betalende-derde

11

[ helpende handen ]

Leila (23) helpt vluchtelingen Daal je op de sociale ladder, dan dalen je kansen om langer gezond te leven.

En dat geldt voor steeds meer mensen? ‘Dat klopt. Zorg wordt minder toegankelijk voor een steeds grotere groep. Opleidingsniveau en inkomen spelen mee, net als etnischculturele achtergrond, thuistaal, leeftijd en geslacht. Of je gezinssituatie. Veel eenoudergezinnen hebben het moeilijk. Zelfs tweeverdieners leven vaak van maand tot maand. Als door besparingen ploegenarbeid afgeschaft wordt, vallen belangrijke inkomsten voor gezinnen weg. Gezondheidsongelijkheid treft niet enkel mensen in extreme armoede.’ Welke boodschap wilt u meegeven tijdens de lezingen? ‘We moeten onze zorg anders organiseren. Je bereikt niet iedereen met een brief voor een screening, zelfs als die gratis is. We moeten tot bij de mensen gaan. En we moeten signalen leren herkennen. Als een patiënt zegt dat hij geen tijd heeft voor de dokter, is dat dan zo? Of lukt een afspraak maken niet zonder internet? Misschien is een consultatie niet mogelijk door de drukte thuis? Een patiënt zei ooit: Ik ben slecht ter been. Naar de dokter gaan, voelt als een marathon. Maar ik heb een goede huisarts. Dan loop je die marathon toch. Een goed contact tussen zorgverlener en patiënt kan drempels verlagen.’

Van 12 oktober tot 14 maart organiseert CM de lezingenreeks ‘Te koop: Gezondheid’. Na de lezing kun je napraten met een drankje. Inschrijven voor een Café Soiree kan via www.cm.be/armoede.

Leila, vertaler en vrijwilliger bij Dokters van de Wereld: ‘Ik kwam van bij mij thuis in Algerije naar België voor mijn vader. Hij heeft kanker. Ik wilde hem bezoeken in het ziekenhuis en vervolgens nog een paar weken door Europa reizen voor ik aan mijn tweede masterjaar biologie zou beginnen. Ik had afspraken gemaakt met vrienden in Duitsland en Italië, maar zegde die af en ging aan de slag bij Dokters van de Wereld.’ ‘Ik zag een bericht op televisie over de vluchtelingen in het Maximiliaanpark. Al sinds ik klein ben kan ik mijn ogen niet sluiten voor de problemen van anderen. Ik kon me niet meer voorstellen om een toeristische vakantie verder te zetten. De mensen in het kamp zie ik als mijn broeders en zusters. Ik kwam hierheen en bood mijn hulp aan. Ondertussen ben ik al twintig dagen in het kamp. Ik vertaal sessies bij de psycholoog, begeleid vrouwen bij de gynaecoloog en help overal waar mogelijk. Zo voel ik me nuttig en waardevol. Ik blijf nog tot 6 oktober in Brussel om te helpen waar ik kan.’ Kevin, arts bij Dokters van de Wereld: ‘Ik ben arts in het Maximiliaanpark in het geïmproviseerde veldhospitaal van Dokters van de Wereld. Patiënten hebben vooral last van klachten aan de luchtwegen, maar er zijn ook allerlei andere kwalen en ziektes die dringende hulp vragen. Ik heb al eerder met tolken gewerkt en ik merk aan de lichaamstaal dat de vertalingen van de tolken correct zijn. Ik kom de medische tent eigenlijk niet uit, dus ik weet niet hoeveel mensen er überhaupt in het kamp verblijven. Klachten aan de luchtwegen zijn al vanaf het begin de voornaamste zorg, maar er zijn talloze andere aandoeningen die onze aandacht vereisen.’ Izzeldin, al vijftien jaar Belgische Syriër, vrijwillige vertaler ‘Ik kwam vijftien jaar geleden naar België na de vroege dood van mijn vader. Ik woon in Sint-Niklaas. In mijn vrije tijd kom ik naar Brussel en help ik de vluchtelingen vertalen. Hier ontmoette ik Syrische vluchtelingen die uit dezelfde stad komen als ik. Hun verhalen doen mij verdriet. Ze vertellen over totale vernietiging.’ Kasper Goethals

Wie betaalt minder voor actieve verbandmiddelen? Mensen met chronische wonden kunnen met actieve verbandmiddelen beter behandeld worden. Krijg je thuis verzorging, dan kun je een tegemoetkoming krijgen. Actieve verbandmiddelen zijn speciale verbanden die een gunstig vochtig klimaat creëren. Dat bevordert de genezing van de wonde. Maar die producten zijn duur. Ben jij een patient die thuis wordt verzorgd, dan kun je in aanmerking komen voor een vergoeding. Je hebt recht op een forfait van 22,90 euro per maand en een bijkomende tegemoetkoming van 0,25 euro per verpakking actief verbandmiddel. Voorwaarde is wel dat het om een welomschreven chronische wonde gaat zoals brandwonden of oncologische wonden. Een wonde die na zes weken behandeling niet ge-

nezen is, wordt beschouwd als een chronische wonde. Het gebruikte materiaal moet ook in aanmerking komen voor terugbetaling. Om de extra tegemoetkoming te kunnen krijgen, stuurt je arts een attest naar de adviserend geneesheer van je ziekenfonds. Dan ontvang je maximaal drie maanden de tegemoetkoming. De aanvraag kan driemaal worden hernieuwd. Je betaalt onmiddellijk minder. De apotheker verrekent zelf de bijkomende tegemoetkoming als je een voorschrift met vermelding ‘derdebetalersregeling van toepassing’ voorlegt. Het ziekenfonds betaalt je elk trimester het forfait.

www.cm.be/verbanden

[ de vraag ]

Hoe kunnen we dat klaarspelen? ‘We moeten de bril van de patiënt opzetten en financiële drempels wegwerken. Mensen moeten weten dat ze recht hebben op verhoogde tegemoetkoming en de regeling betalende derde. Ook de organisatie van onze zorg moet anders. Waarom is er geen speelhoek in de consultatieruimte? Zijn vrije raadplegingen een optie? Zo hoeven de kinderen geen belemmering te zijn voor een doktersbezoek. Kunnen we zelftests meegeven voor de screening van baarmoederhalskanker en niet enkel een brief opsturen? We moeten onze zorg tot bij mensen brengen.’

Hulp stroomt toe voor vluchtelingen in België. Leila, Kevin en Izzeldin zetten zich in.

12

[ inbox ]

[ brief in de kijker ] Aan stok hangen

Afronden In mijn omgeving vragen huisartsen 25 euro per consultatie. Het overeengekomen bedrag is 24,48 euro. Toen ik de vervanger vroeg waarom hij naar 25 euro afrondde, antwoordde hij dat dat een afspraak is onder de huisartsen in de streek. Met de huisarts over het aangerekende honorarium spreken, zoals in vorig nummer bij een brief stond, is dus niet zo simpel.

Ik heb vooral hoge rug/nekklachten. Ik hang regelmatig met beide handen aan een (stevige) stok die ik in de garage heb opgehangen om mijn wervelkolom te ontlasten. Filip Costeur

Naam en adres bekend bij de redactie Het honorarium voor een raadpleging bij een geconventioneerde huisarts (met GMD) bedraagt 24,48 euro. Het is een geconventioneerde arts niet toegestaan ineens 25 euro aan te rekenen. Want hij moet zich aan de afgesproken tarieven houden. Doet hij dat niet, kun je dit melden aan de CM-consulent. Hij zal daarvoor de dienst Ledenverdediging inschakelen.

Rugklachten Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Een greep uit de reacties die we van lezers kregen op het artikel over rugklachten in het vorige nummer van cm.be.

Tip Klimt in kousen van vrouwen

Blijven bewegen

Oplossing

D Stuur je antwoord voor 22 oktober op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar [email protected]. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Zeg, ken jij de mosselman’ van Sam De Kegel (over beroepen die al lang verdwenen zijn en die in de toekomst nog zullen ontstaan), uitg. WPG of het boek ‘Wereld aan de wand’ van Pieter De Knock (100 schoolplaten en schoolkaarten vanaf 1890 tot 1975), uitg. Borgerhoff & Lamberigts. Uit de juiste inzendingen worden drie winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 17 Afwas Winnaars Karolien Huysmans (Neeroeteren) Lieve Moerman (Lembeke) Christine Peuskens (Brussel) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Plank op matras Op aanraden van een Chinese dokter die een aantal keren acupunctuur bij mij deed, heb ik op mijn matras een houten plank gelegd. Met weliswaar er nog een zelf-opblazend matrasje erbovenop om te slapen. Ik was het nogal rap gewend. Momenteel heb ik weer minder rugpijn. Maar het is meestal moeilijk om te weten wat precies de oorzaak is dat ik mij beter voel en ook van de pijn die er dan weer is. Ingrid Langohr

Diabetes

Met mijn beroep (turnleraar) werden mijn rugklachten er niet beter op. Maar ik kreeg door mijn opgedane kennis en informatie wel een sterk wapen in handen. Spierversterkende oefeningen en lenigheidsoefeningen hielpen mij om mijn pensioen te bereiken zonder operatie. Dankzij de goede zorg van mijn osteopaat (drie tot vier maal per jaar), een goede rugscholing bij een erkend kinesitherapeut en heel wat oefening houd ik alles redelijk onder controle. Elke dag begint met vijf verschillende oefeningen die ik nog (al liggend) in mijn bed uitvoer: opwarming van de wervelkolom. Drie maal in de week voer ik een sessie romp-stabilisatieoefeningen uit die ongeveer 20 tot 25 minuten duurt. En ik trek een keer in de week het gemeentepark in met belangstellenden om lenigheid en conditie te oefenen. Blijven bewegen is de belangrijkste regel bij rugklachten. Jan Verstrepen

Verslapte buikspieren Volgens mij heeft 80 procent van de rugklachten te maken met verslapping van de buikspieren. Om die te versterken en lage rugpijn te voorkomen of te verbeteren, heb ik met succes enkele oefeningen toegepast. Dat zijn rustige duurloopjes, de knie heffen in stilstand en nadien deze oefening uitbreiden met kruiselings de knieën aantikken met de elleboog. Dit is ook uitvoerbaar met aqua joggen en aqua spinnen. Ik heb er al 30 jaar baat bij. Peter Commandeur

Iemand in mijn vriendenkring heeft diabetes. Dan moet je blijkbaar een speciaal rijbewijs hebben. Maar geen enkele huisarts of specialist heeft dat ooit tegen hem gezegd. Hoeveel mensen met diabetes rijden met de wagen zonder zo’n rijbewijs? Geen probleem, tot er ooit een ongeval gebeurt. Misschien is het ook de taak van het ziekenfonds om hun leden daarover in te lichten. Monique Hauquier, Stekene Als diabetes is vastgesteld, heb je inderdaad een aangepast rijbewijs nodig met een welbepaalde geldigheidsduur. Je huisarts of behandelende arts verwijst je naar Het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigAanpassing (CARA) voor een test. Op basis daarvan bepaalt het CARA of en welk rijbewijs mag worden afgeleverd.

VACATURE CM werft aan • Redacteur Persdienst CM (ledenbladen en online) • Medewerker marketing • Stafmedewerker gezondheidszorg Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek

Meer info over deze en andere vacatures op www.cm.be/jobs

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar [email protected] - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

ziekenfondsen vernieuwen hun algemene vergadering [ mijn CM ]

‘Wij staan er voor onze leden’ Compagnie Gagarine

Om de zes jaar vernieuwen de ziekenfondsen hun algemene vergadering. In 2016 is er opnieuw een bestuurswissel. Wij blikken vooruit en laten enkele bestuurders aan het woord. Want dankzij het enthousiasme van de vrijwilligers kan een ziekenfonds er ten volle zijn voor zijn leden. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE

Wannes (33), Bierbeek, bestuurder met groene vingers

‘Wat wij realiseren, maakt echt een verschil’ Wannes is sinds 2004 lid van de algemene vergadering van CM Leuven en is ook actief in de CM-kern van Oud-Heverlee. ‘Ik bepaal mee het beleid van het ziekenfonds en ik kan me voor heel concrete acties inzetten. Die combinatie is boeiend. Ik kan het iedereen van mijn generatie aanraden.’

Christelle (60), Harelbeke, is de drijvende kracht achter CM Zuid-West-Vlaanderen

Stefaan Beel

‘Als ik mij engageer, wil ik er volledig voor gaan’ ‘In 1992 nam ik voor het eerst deel aan de bestuursverkiezingen. Ik heb mij op het laatste nippertje kandidaat gesteld’, lacht Christelle De Pestel. Nadien is haar engagement in een stroomversnelling geraakt. Sinds 1998 is ze voorzitter van CM Zuid-West-Vlaanderen. ‘Deze functie is erg boeiend. Ik doe dit heel graag. Ik heb altijd in het onderwijs gestaan. Tot vorig schooljaar gaf ik les. Als leerkracht besef je dat dicht bij mensen staan belangrijk is. Je moet je kunnen inleven in hun leefwereld. Dat is ook zo in de gezondheidszorg.’ Patiënten moeten hun stem laten horen, meent Christelle. ‘Het is via de bestuursorganen van CM dat er dingen kunnen veranderen. Ik weet wat er leeft bij de mensen en ik neem hun vragen mee in mijn regio en op nationaal niveau. Zeker nu, want het wordt nog moeilijker voor wie het al moeilijk heeft.’ De agenda van Christelle zit goed vol. ‘Als je een engagement opneemt, moet je er volledig voor gaan en het zo goed mogelijk proberen te doen.’

Marleen (54), Sint-Niklaas, wil weten wat er leeft bij mensen

‘Werk maken van wat leden belangrijk vinden’ ‘Waarom ik mij voor zoveel engageer? Dat is mijn karakter!’, lacht Marleen Cathoir. Ze zet zich in voor tal van verenigingen. Van beweging.net tot kwb en de stedelijke adviesraad voor personen met een beperking. En als bestuurder voor CM Waas en Dender. ‘Op een bepaald moment rol je erin. Tussen de mensen zijn is fijn en geeft je veel voldoening.’ Inspraak staat centraal voor Marleen. ‘Een ziekenfonds doet zoveel meer dan enkel onkosten terugbetalen. Via het bestuur heb je inspraak in belangrijke beslissingen, zowel regionaal als nationaal. Je kunt de stem van de leden inbrengen.’ En je kunt mensen helpen. ‘Het is een fijn gevoel als je iemand die mogelijk recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming op weg kunt zetten. Of, als het ziekenhuis waar je actie voert de factuur voor de patiënten toch binnen de perken probeert te houden. Als klanken van mensen ons bereiken proberen we er echt iets mee te doen. Gezondheidszorg moet voor iedereen betaalbaar blijven.’

Stefaan Van Hul

De goesting voor engagement heeft Wannes Janssens al een tijdje te pakken. De zelfstandige tuinaanlegger gaat nog steeds mee koken met Kazou in de zomer. In de winter is hij steevast begeleider van een sneeuwvakantie. ‘Ik geniet ervan’, zegt hij. ‘Je maakt een verschil voor jongeren. Als bestuurder bij CM is dat net hetzelfde. Je kunt dingen realiseren voor de leden. En je leert veel bij. Ik herinner me dat CM Leuven als een van de eerste ziekenfondsen een tegemoetkoming voor brillen realiseerde. Zo’n voordeel betekent wel wat voor mensen. Nu geldt het voor alle CM-leden.’

13

16

[ uitsmijter ] Patrick Bosmans (58): van manager tot zorgkundige

‘Ik ga nu met plezier werken’ Vorig jaar zei ingenieur Patrick Bosmans (58) de bedrijfswereld vaarwel en startte hij in het volwassenenonderwijs een opleiding tot zorgkundige. Een jaar later werkt hij in een woonzorgcentrum bij mensen met dementie. ‘Het is zwaar, maar daar is mijn plaats. Ik ga nu met plezier naar het werk.’ TEKST: CHRIS VAN HAUWAERT > FOTO: GUY PUTTEMANS

A

ltijd maar nieuwe managementprojecten. Patrick Bosmans kon er zich niet meer voor opladen. Vorig jaar vertelde hij in dit blad dat hij in de zorgsector zocht naar een nieuwe uitdaging. Omdat hij graag mensen helpt, wou hij als zorgkundige aan de slag. We waren benieuwd of hij daarin slaagde en gingen hem opnieuw opzoeken. Je hebt je plan gerealiseerd. Hoe kijk je terug op het voorbije jaar? Patrick Bosmans: ‘Druk! Ik moet bekennen dat het zwaar was. Aanvankelijk hadden we twee lesdagen gevolgd door drie stagedagen en vanaf het tweede halfjaar omgekeerd. De eerste drie maanden viel ik drie kilo af. 35 jaar lang had ik een zittend beroep en nu ben ik een hele dag op de been. Mijn conditie was goed want ik heb altijd veel aan sport gedaan, maar als je een hele dag hebt rondgedraafd, ben je moe. Je hoeft niet meer naar de fitness. Ook de theorie op school was best zwaar. Geen examen op het einde maar veel toetsen en verslagen maken. Ik heb alle be-

wondering voor de vrouwen – sommigen waren nieuw in België – met twee, drie, vier en zelfs vijf kinderen die de opleiding volgden én instaan voor hun gezin. Want ik zat in een luxepositie. Mijn gezin hoefde niet mijn zorg te zijn: mijn vrouw is thuis en van onze drie volwassen zonen woont er nog maar een thuis. Ik had wel minder tijd om als mantelzorger voor mijn ouders te helpen zorgen. En laat het nu juist daarvoor zijn dat ik in de zorgsector wou. Mijn vrouw heeft veel ingesprongen.’

hen niet hebt kunnen helpen. Je moet een middenweg zoeken tussen zorg en management en dat is een leerproces. Ik heb stage gelopen op verschillende plaatsen maar de thuiszorg lag mij het minst. Als zorgkundige ga je bij de mensen thuis en naast de fysieke en mentale zorg moet je ook koken, wassen, strijken en poetsen. In koken zal ik nooit uitblinken. Ik heb verschillende keren naar mijn vrouw – een uitstekende hobbykok – moeten bellen met de vraag hoe ik iets moest klaarmaken.’

Wat vind je het moeilijkst? ‘Een middenweg vinden tussen mijn ideaal om aandacht te geven aan mensen die zorg nodig hebben en de routine van de zorgtaken. Het was bij momenten frustrerend dat je geen tijd genoeg hebt voor menselijk contact. Ik moest onderaan de ladder starten. Ik had geen ervaring en werkte aanvankelijk dus ook niet efficiënt. Pas als je voldoende routine hebt en efficiënt werkt, is er meer tijd voor menselijk contact. Je moet de mensen soms achterlaten met het besef dat je

Ligt het werk in een woonzorgcentrum je beter? ‘Ik werk nu in mijn buurt op een gesloten afdeling waar 31 mensen met dementie verblijven. Ik had meteen het gevoel: hier is mijn plaats. Dementie was mij niet onbekend en ligt mij nauw aan het hart. Ik heb meegemaakt hoe mijn grootmoeder, mijn vader en mijn schoonvader dement werden. In de zorg voor mensen met dementie is het belangrijk dat je in alle omstandigheden rustig blijft. En dat kan ik. Je komt voor veel onverwachte situaties te staan. Wat doe je als je een bewoner aantreft die volledig besmeurd is met stoelgang? Dan moet je niet boos reageren of dreigen. Je moet vriendelijk blijven en die kwetsbare persoon, die op dat moment heel ongelukkig is, een goed gevoel geven. Je kunt dat geduld alleen opbrengen als je je werk met je hart doet.’

Patrick Bosmans: ‘Je moet het roer durven om te gooien. Dat houdt je jong.’

Geen spijt dat je op 58 koos voor een totaal nieuwe job? ‘Mijn leeftijd voel ik wel. Fysiek is de job zwaar. We zijn er om 6.45 uur om de mensen uit bed te halen en een toilet te geven. Nadien wordt er gegeten. We gaan door tot 13 uur. Ik heb een goede rug, maar na een werkdag is mijn bovenrug op. Als ik thuiskom, moet ik anderhalf uur rusten. Ik heb nu een contract van 75 procent. In het begin hoopte ik op een voltijdse job maar ik weet niet of ik dat nog wel wil.’ ‘Je moet durven het roer om te gooien. Dat houdt je jong. Ik voel me jonger dan twee jaar geleden. Mijn vrouw voelt ook dat ik een andere man ben geworden. Financieel doen we het nu met veel minder – we hebben nog één kleine wagen – maar wat ik in de plaats kreeg, mag wat kosten. Ik ga met plezier werken en ik hoef mij nooit meer te ergeren aan de file of aan het zoveelste project dat maar niet wil vlotten. De kinderen hebben mij altijd gesteund. Ook van mijn familie kreeg ik alleen maar respectvolle reacties. Het was niet makkelijk om de stap te zetten, maar ik kreeg er zoveel voor terug dat ik spijt heb dat ik hem niet vroeger zette.’