Leerplicht Naar school gaan, moet dat of mag dat?
Alles over leerplicht • Vlaamse Infolijn Onderwijs tel. 1700 www.ond.vlaanderen.be/ infolijn • Informatiepunt ouders en leerlingen tel. 02 553 87 33 • Scholen voor deeltijds onderwijs www.ond.vlaanderen.be/ onderwijsaanbod
• Vlaamse Scholierenkoepel tel. 02 894 74 70 www.rechtenopschool.be • Spijbelen en schoolverzuim
[email protected]
Leerplicht Naar school gaan, moet dat of mag dat?
• Jongeren Advies Centrum www.jac.be • Awel, luistert naar kinderen en jongeren tel. 102 of www.awel.be
• Centra voor leerlingenbegeleiding www.clb.be
Een uitgave van De Ambrassade, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Vanaf welke leeftijd mag je stoppen met school? Moet je altijd naar de dokter als je ziek bent? Mag een school je zomaar buiten zetten? Als je naar school gaat, heb je rechten en plichten. Deze folder zet ze voor je op een rijtje.
Wanneer begint en eindigt de leerplicht? De leerplicht begint in het schooljaar dat start in het jaar dat je zes jaar wordt en eindigt op je achttiende verjaardag. Als je pas achttien wordt na 30 juni, dan eindigt de leerplicht op 30 juni. Als je voor 30 juni jarig bent, dan moet je in principe vanaf je verjaardag niet meer naar school. Toch zal de school aandringen om het jaar af te maken. Sancties zijn niet mogelijk, maar overweeg zelf om nog een paar maanden of weken vol te houden. Als schoolverlater van het algemeen secundair onderwijs heb je slechts recht op stempelgeld als je het zesde jaar afmaakt: dat wil zeggen tot je de examens hebt afgelegd. Je moet niet slagen, maar je moet wel examens doen. Als schoolverlater van het technisch of beroepsonderwijs heb je vanaf je achttien jaar recht op stempelgeld als je het derde jaar hebt afgemaakt.
Wat is het verschil tussen leerplicht en schoolplicht? Tussen je zesde en achttiende verjaardag ben je leerplichtig. Dat wil niet zeggen dat je schoolplichtig bent. Je bent niet verplicht om naar school te gaan. Je ouders mogen je in deze periode of voor enkele jaren zelf thuis lesgeven. Ze moeten dat wel melden aan het Agentschap voor Onderwijsdiensten en een verklaring van huisonderwijs ondertekenen.
“Ben je ziek op een examendag, dan moet je altijd een doktersattest aan de school bezorgen”
Moet je elke dag naar school? Een schooljaar in het secundair onderwijs loopt van 1 september tot 30 juni. In het secundair onderwijs kan het zijn dat je ook tijdens de vakanties stage moet doen. Tot je achttien jaar bent, zijn je ouders verantwoordelijk voor je en moeten ze erop toezien dat je elke schooldag aanwezig bent. Na je achttiende verjaardag ben je meerderjarig en zelf verantwoordelijk. Je moet je dan zelf verantwoorden voor je afwezigheden.
Hoe zit dat juist met deeltijds onderwijs? Als je niet langer voltijds les wil volgen in de klas, kan je voor een deeltijdse opleiding kiezen. Je kan deeltijds naar school en deeltijds werken als je 15 jaar oud bent en het tweede jaar secundair onderwijs hebt gevolgd, of als je 16 jaar bent. Als je niet meer voltijds in de klas les wil volgen, kan je dat aanvullen met deeltijds beroepsonderwijs of zeevisserijonderwijs, een middenstandsopleiding of een andere erkende vorming. Voor meer uitleg over deeltijds onderwijs ga je best eens langs bij het CLB van je school. Je vindt ook meer informatie over deeltijds onderwijs in onze aparte folder ‘Leren en werken’.
Wat moet je doen als je ziek bent? Wie ziek is, moet niet naar school. Ben je minder dan drie opeenvolgende dagen afwezig, dan mogen je ouders een briefje schrijven. Blijf je meer dan drie opeenvolgende dagen weg van school, dan moet je verplicht een doktersattest meebrengen. Ook als je al vier keer in één schooljaar een briefje van je ouders meebracht, moet je bij de volgende afwezigheid een doktersattest meebrengen.
Wat als je ziek bent tijdens de examens? Ben je ziek op een examendag, dan moet je de school de dag zelf verwittigen. Tijdens de examens is een doktersattest altijd verplicht.
Zijn er nog andere redenen om wettig weg te blijven op school? Je bent wettig afwezig op school als je wordt opgeroepen voor de rechtbank, als je deelneemt aan een wettelijke erkende religieuze feestdag, om de begrafenis van een familielid bij te wonen of voor maatregelen in het kader van de bijzondere jeugdzorg. In al die gevallen moeten je ouders een afwezigheidsattest schrijven.
Ben je leerplichtig als je niet de Belgische nationaliteit hebt? Wie in België verblijft, is leerplichtig. Vanaf de zestigste dag dat je ingeschreven bent in de gemeente, moet je je inschrijven in een school en de lessen volgen zoals alle anderen (of thuis onderwijs krijgen). Deze regels gelden ook als je geen officiële verblijfspapieren hebt.
Ben je leerplichtig als je geen vaste verblijfplaats hebt? Ja. Ook als je ouders op de kermis staan of binnenschippers zijn, gelden al deze regels.
Ben je leerplichtig als je een handicap hebt? Ja. Je kan afhankelijk van je beperking en je eigen voorkeur terecht in het gewone onderwijs of het buitengewoon onderwijs. Heb je een zeer ernstige fysieke of psychische beperking, dan kan de Commissie voor het Buitengewoon Onderwijs je vrijstelling van leerplicht geven.
Wat doe je als je (tijdelijk) naar het buitenland verhuist? Blijft je domicilie (hoofdverblijfplaats) in België, dan moet je het Agentschap voor Onderwijsdiensten op de hoogte brengen. Enkel zo blijf je in orde met de wet op de leerplicht. Wordt je domicilieadres naar het buitenland verplaatst, dan moet je de wetten op de leerplicht van dat nieuwe land navolgen.
Mag de school je wegsturen? In het secundair onderwijs kan de directie je tijdelijk uitsluiten en in uitzonderlijke gevallen definitief uitsluiten. De school moet hiervoor de procedure volgen die in het schoolreglement staat. De directie moet na een probleemsituatie eerst luisteren naar jouw versie en je ouders. Daarna moet de school je ouders per brief inlichten over haar beslissing. Jij en je ouders krijgen dan enkele dagen de tijd om bezwaar aan te tekenen. Alle regels hierover vind je terug in het schoolreglement. De strafmaat moet in verhouding staan tot de problemen die de leerling heeft veroorzaakt. Bij uitsluiting moet de school zich samen met het CLB inzetten om een nieuwe school te vinden.
Wat kunnen de gevolgen zijn van spijbelen? Wat als je ouders je niet naar school laten gaan? Als je de leerplichtwet overtreedt, kunnen je ouders opgeroepen worden voor de politierechtbank. Zeker als er sprake is van misbruik: bijvoorbeeld als je ouders je thuishouden om te werken.
De school kan zelf beslissen hoe ze reageert op onwettige afwezigheid vanaf de eerste halve dag. Vanaf tien dagen spijbelen, is de school verplicht het CLB in te schakelen en wordt een leerlingenbegeleiding opgestart. Hoe dat wordt aangepakt zal van school tot school verschillen. Lukken de school noch het CLB erin om je weer op school te krijgen, dan wordt het dossier doorgestuurd naar het Agentschap voor onderwijsdiensten. Dat kan dan het parket inlichten. Wie spijbelt kan het volgende jaar zijn studietoelage verliezen. Ben je twee schooljaren na elkaar minstens dertig halve dagen ongewettigd afwezig, dan verlies je je schooltoelage voor dat tweede jaar.
Stap eens binnen bij het JIP! In een Jongereninformatiepunt in je buurt kan je informatie opzoeken in folders of op het internet, maar je kan er ook terecht voor een gesprek. De JIP-medewerkers helpen je met je vragen en zoeken samen een oplossing voor je probleem. Binnenstappen in een JIP is helemaal gratis. Op zoek naar het JIP in je buurt? ➜ www.jips.be
Najaar 2012 • V.U.: Marjolein Haan, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Jongerengids.be is de snelste weg naar alle informatie voor jongeren. Je vindt er een antwoord op al je vragen.
