Lean bouwen : de reis naar bouwen 2.0? Sneller Beter Goedkoper
Sprekers: ir. Paul Kuijpers (Balance & Result ) ir. Lucas Keijzer (Symbol ) ing. Matthijs Pot (Balance & Result) © SymbolBV & Balance & Result 2011
1
Doelstellingen regio bijeenkomst Verdieping in Lean: •
Volledig inzicht in betekenis van LEAN voor de bouw Principes & Tools Selectie op actualiteit en bruikbaarheid
• • •
Wat betekent Lean voor de organisatie? Bespreking voortgang toepassingen Lean in de Bouw Onderling kennis uitwisselen
Voor U: filteren van informatie die aansluit bij uw situatie
© SymbolBV & Balance & Result 2011
2
LEAN = Toyota principes toegepast op de bouw Wie gingen ons voor? - Productie industrie (Auto,Vliegtuig, electronica,..) - Ziekenhuizen en zorgsector - ICT - Dienstensector - Kantoorprocessen …
Vertaling naar bouw vraagt geheel eigen vertaalslag!
© SymbolBV & Balance & Result 2011
3
Sneller, beter, goedkoper – waarom?
© SymbolBV & Balance & Result 2011
4
Waarom LEAN in de bouw? •
Financieel: > 30% projecten overschrijden planning en/of budget
•
Duurzaamheid: 40% CO2 produktie komt uit gebouwen 10% afval materialen
•
Procesfouten: 90% van projectleiders: tekeningen van architecten niet geschikt voor bouwplaats
•
Klant/Opdrachtgever: Woningcorporatie: 50% levensduurkosten zit in beheer & exploitatie 15 opleverfouten acceptabel voor ‘klantgerichte bouwer’?
•
Organisatie: Ondanks ontbrekende P&O toch benutting medewerkers?
© SymbolBV & Balance & Result 2011
5
Waar komt LEAN vandaan?
1990 1920
Ford
1945
Toyota
Henry Ford: Wetenschappelijk standaardiseren De engineer als denktank Standaardiseren Uitwisselbare delen Assemblage lijn
1997
Womack
De werkvloer als denktank
Klantwaarde Just in time Geen verspilling Mensbenadering © SymbolBV & Balance & Result 2011
‘The machine that changed the world’ Lean construction institute
6
LEAN Principes 1) Bepaal waarde vanuit uw klant(bewustwording). 2) Waardestroom - Waar in uw eigen proces wordt waarde toegevoegd? Elimineer verspillingen 3) Zorg voor doorstroming : standaard proces ontwerpen (evt. i.c.m. projectmanagement) 4) Van push naar pull: bouw bij voorkeur ‘vertikaal’ en snel (korte bouwtijd per bouwbatch) 5) De weg naar perfectie: verbeter uw kwaliteit en voorkom verspillingen
© SymbolBV & Balance & Result 2011
7
Lean: de ijsberg van verspillingen Wachten
812 %
Opleverpunten
Klanten klachten Duidelijke kosten
Claims Materialen te laat Herstel werkzaamheden
Materiaal verlies
Meerwerk zonder betaling Inefficientie
Verplaatsen materialen Onduidelijke communicatie
?% Materialen te vroeg: te veel ruimte benodigd en kans op beschadiging Urenverantwoording omslachtig
Verborgen kosten Slechte afstemming leveranciers Zoeken naar informatie e/o materiaal © SymbolBV & Balance & Result 2011
Te lange bouwtijd: beslag op mensen en middelen (& te duur) 8
Vormen van verspilling (Muda) 1. Overproductie
: Meer maken dan klantvraag
2. Wachten
: Wachten en stilstand processen
3. Transport
: Verplaatsen van materialen / producten
4. Overprocessing
: Te veel doen, extra keuren en bewerken (ook
teveel communiceren: mail !)
☻
5. Voorraad
: Teveel onderhanden werk (hor. bouwen) of
6. Beweging
voorraad in de keten) : Zoeken en onnodig lopen / verplaatsen
7. Fouten
: Slechte kwaliteit / Opleverpunten
8. Onbenutte kennis
: Niet luisteren naar medewerkers, competenties
beperkt houden © SymbolBV & Balance & Result 2011
9
Oorzaken van verspilling wegnemen Kleinere buffers maken oorzaken zichtbaar
Gebrekkig vakmanschap Niet beschikbaar materieel
Afkeur Gebrek aan mensen
Te late leveringen
Ontbrekende info
© SymbolBV & Balance & Result 2011
Niet beslissende klanten
Voorraad op bouwplaats
Afwijkingen planning
10
Benut je menselijk kapitaal
• Zelf organiseren proces • Inbreng bv. in details • Verbeterdoelen
© SymbolBV & Balance & Result 2011
11
© SymbolBV & Balance & Result 2011
12
Overzicht Lean Tools (Basis) • 5S Bouwplaats inrichting • Verbeterteam (Eng.: SGA Small Group Activity) • Brown Paper • Lean Planning • Visual management Geavanceerde tools
© SymbolBV & Balance & Result 2011
13
Toepassen van Lean Van visie naar strategie
Voorbereid op Lean ?
© SymbolBV & Balance & Result 2011
Selecteer Lean Tool
Ontwerp Lean Programma
…
Aandachtspunten (indicatie)
Gewenst bedrijfsmodel (complexiteit)
Implementeren
MT overtuigen & draagvlak creëren
14
Lean tool: 5S bouwplaatsinrichting 5S is het startpunt voor ALLE verbeteringen ! Werkruimtes, de vloer en bouwplaats zijn de spiegel van de organisatie Scheiden Geen onnodige dingen op de werkplek, verwijder overbodige dingen Schikken Alles heeft een vaste plek, breng structuur aan Schoonmaken Voortdurend schoonhouden van alles wat je nodig hebt (werkplek, gereedschap, wisseldelen) Standaardiseren Maak visuele afspraken, procedures en regelingen Standhouden Discipline, houd je aan de procedures. Follow-up van de voortgang. Wijs mensen aan die controleren. © SymbolBV & Balance & Result 2011
15
Lean Tool: Verbeterteam lean Verbeterteam lean Indicatie • • •
Terugkerende en hardnekkige problemen Projectoverdracht van commercieel naar uitvoering Afspraken met externa partijen: toeleveranciers & bouwpartners
Werkzaamheden • • •
Team aanpak (ketenpartners mogen ook) liefst verticale doorsnede Opstellen van checklisten presentatie (evt. rapport) en (liefst) zichtbaar via Visual Management.
Opmerkingen • • • •
De indicatie blijvend elimineren Verbeterteam is een krachtige opmaat naar standaardiseren van werkprocessen. Versterkt eenheidsgevoel in de groep, herstelt vertrouwen. Kan zeer gericht en kortdurend zijn maar eindigt met presentatie © SymbolBV & Balance & Result 2011
16
Lean tool: Brown Paper Brown Paper: processen in kaart (volledig & volgtijdelijk) Werkzaamheden • Groot vel papier, fasering, ‘post-it’ met kleur per partij/specialisme • Facilitator of geschikte manager • In diverse rondes alle relevante processen in kaart Mate van detaillering tevoren bepalen
Opmerkingen • BP is basismethode voor procesaanpak
•
Welke partijen zijn betrokken, wat is hun inbreng Welke (deel) activiteiten zijn er Wat leveren ze af (deliverables versus activiteit) Volgtijdelijk
Waarde toevoeging (vraagt de (keten-)klant dit ?)
© SymbolBV & Balance & Result 2011
17
Lean tool: Brown Paper Werkzaamheden •
BP is basismethode voor procesaanpak
•
Welke partijen zijn betrokken, wat is hun inbreng Welke (deel) activiteiten zijn er Wat leveren ze af (deliverables versus activiteit) Volgtijdelijk
Waarde toevoeging (vraagt de (keten-)klant dit ?)
© SymbolBV & Balance & Result 2011
18
Lean planning Werkzaamheden Lean planning •
Analyse van de problemen & benoemen doelen (& randvoorwaarden)
•
Gehele bouwproces nauwkeurig in kaart Zorg voor eigen ‘bouwmodel’
•
Kies een passend model Rollende planning Projectplanning
•
Kies update frequentie ( bijv 2wk ) Reserveer capaciteit
© SymbolBV & Balance & Result 2011
19
Lean Tool: Visual management Visual management: Procescommunicatie op 2 manieren Op de bouwplaats , bijvoorbeeld met borden, zuilen
Projectleiding / uitvoerder / werkvoorbereider Periode sturing: -
Werkopdrachten (per week) Bijsturing Aankomst materieel, materialen Ingehuurd personeel (bouwpartners) Belangrijke momenten (+ besprekingen) Doelen & aandachtspunten
Rapportage: -
Afwijkingen & genomen acties Weken nog te gaan Verwondingen Prestaties toeleveranciers Prestaties bouwpartners
uitvoerder / voorlieden / bouwplaatsmedewerkers © SymbolBV & Balance & Result 2011
20
Lean Tool: Visual management Visuele inrichting bouwplaats • • • •
Foto’s van uitvoerder, voor- & werklieden + functies Idem van ingehuurd personeel Slogans (“hier wordt Lean gewerkt !”) Zonering bouwplaats t.b.v. duidelijkheid, verantwoordelijkheid, veiligheid.
‘cut out board’: duidelijk dat (belangrijke) gereedschappen in gebruik zijn , maar meteen na gebruik terugkomen
Afgescheiden zones voor transport & personen
© SymbolBV & Balance & Result 2011
21
Lean Tool Geavanceerd: BIM & Lean Project Delivery (Lean Construction Institute) BIM is de tool voor het vastleggen van het gezamenlijk ontwerpresultaat Lean bouwen structureert conversaties en verbind deelontwerpen, logistiek en realisatieprocessen
Van small BIM naar BIG BIM © SymbolBV & Balance & Result 2011
22
Lean Tool Geavanceerd: Value stream management VSM (pas op met toepassen !) • • • • •
Origineel Lean: vereist veel inzicht, strategie en energie Gestructureerde aanpak: stapsgewijs van huidig naar gewenst (toekomstig) Gestandaardiseerde weergave Perst alle lucht (verspilling) uit proces Basis is Lean planning
© SymbolBV & Balance & Result 2011
23
Ervaringen van middelgrote bouwer • Aanbesteding renovatie zorgcentrum in LEAN • • • • •
Geen anderhalf jaar maar in half jaar Drastische reductie kosten Integrale benadering met alle ketenpartners Facilitator begeleidt proces Winnende aanbieding
© SymbolBV & Balance & Result 2011
24
‘Als je de menskant niet meeneemt, dan ben je kansloos in je verandering’! Human dynamics
Management team Bouwplaats Ketenpartners
Hoe krijg ik mijn organisatie en ketenpartners mee in de lean gedachte? © SymbolBV & Balance & Result 2011
25
Voorbeeldrol voor het management -
Geen fouten, streven naar perfectie Op zoek naar verspilling (PDCA) Sneller, beter, goedkoper Orde & netheid Standaardisatie Aanspreekbaar zijn, leren Goed communiceren …..
© SymbolBV & Balance & Result 2011
26
Langdurig samenwerken: 5 Basisvoorwaarden voor goed teamwerk 1) 2) 3) 4) 5)
Vertrouwen is de basis Conflicten niet vermijden Commitment vasthouden Elkaar durven aanspreken Focus op resultaten behouden
© SymbolBV & Balance & Result 2011
27
Effectief veranderen
Een vliegende start in de keten maken • Welke ploegen vertonen Lean leiderschap? • Juiste ketenpartners vinden • Samen willen ontdekken Projectpartners Sleutelspelers
Ontwerp Voorbereiding Ruwbouw Afbouw
© SymbolBV & Balance & Result 2011
Eigen bedrijf
28
© SymbolBV & Balance & Result 2011
29
Lean thinking & lean mindset Volgens Prof. Dr. Ir. Jannes Slomp is een essentieel kenmerk van Lean continue verbetering, waaronder hij het volgende verstaat: 1) Mensen voelen een voortdurende uitdaging om de standaarden te verbeteren 2) Er wordt gewerkt volgens een systematische verbetermethode; 3) Het aantal verbeteringen is een belangrijke kern prestatie indicator; 4) Verbeteringen worden bottom-up bepaald 5) Het management is faciliterend.
© SymbolBV & Balance & Result 2011
30
Meer weten?
© SymbolBV & Balance & Result 2011
31