Lean en de relatie met Veiligheid, Gezondheid en Milieu VGM richtlijnen voor Lean Een toolkit voor een succesvolle implementatie
Wessel Drent Manager EHS Cordis Europa 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Agenda l l l l l
Lean Manufacturing Waarom VGM bij herontwerp? Kansen Hoe kansen benutten? Voorbeeld
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Lean manufacturing Managementfilosofie –
Gericht op de eliminatie van zaken, dingen, handelingen die geen toegevoegde waarde leveren.
–
Resultaat l l
Hogere productiekwaliteit lagere productiekosten
Efficiency 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Lean technieken Cel productie
Plant Layout
Lijn balans
5S
Value Stream Mapping
Standaard werk Fool proof
SMED
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Waarom VGM bij herontwerp? l l l l l
Kansen om bestaande gevaren weg te nemen. Voorkomen of reduceren van nieuwe gevaren & risico’s. Minimalisatie retro fitting. Verbetering van de mens machine interface. Verandering van TVB’s.
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Kansen voor VGM l l l l l l l l l
Afval reductie Taakinhoud Ergonomie Machine veiligheid Onderhoud Arbeidshygiene/gevaarlijke stoffen Energie reductie Logistieke stromen Orde en netheid
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Hoe maximaal benutten kansen? Randvoorwaarden –
– – –
Onderkennen van mogelijkheden buiten primaire doel van lean Competenties Lean team Multi disciplinaireteams incl EHS Identificatie nieuwe risico’s
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Input
l
Risico inventarisatie Milieu aspecten register Verzuim analyse Ervaring operators & TD
l
Pre-assessment
l l l
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Scope l l l
Bepaald de haalbaarheid van kansen Communicatie Verwachtingen
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Visualiseer l l l
Accomplishments Extra EHS aspecten Rol team
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Voorbeeld
Plant Layout
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Plant Layout Doel: –
Verbetering in cyclustijden
Door: – –
Minimale verplaatsingen van materiaal en/ of personeel Optimale benutting van de oppervlakte
Input VGM: – – – – – –
RIE & Milieu aspecten register en Inspectie resultaten Ervaringen operators & TD Verzuim analyse (afdeling) Studie arbeidshygiëne / Proces hazard screening Licht- & Geluid analyse Studie evacuatie en hulpverlening 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Plant Layout, VGM bijdrage Advies – – – – – –
Opslag van gevaarlijke stoffen Opslag van (gevaarlijk) afval Voorkomen “domino” effect door veilige afstanden Scheiding mensen en transportmiddelen Ergonomie (meubilair & fysieke belasting) Nooduitgangen, blusmiddelen en BHV plan Indienststelling => rest risico’s 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Plant Layout Positief –
–
– –
–
Korte afstanden voor transport Minimalisatie chemicalien (gebruik, opslag & afval) Reductie fysieke belasting Toegankelijkheid tijdens onderhoud Orde en netheid
Bedreiging – – –
–
Grote transportafstanden Geblokkeerde gangen Oneigenlijk gebruik van specifieke ruimtes/ zones. Retro fitting
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Vragen?
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Backup slides
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Value Stream Mapping l
VSM –
Waardestromen voorstellen l
–
Visuele voorstelling van de betrokken relevante bedrijfsprocessen
Voordelen l l
l
Helpt U om de materiaal- en informatiestromen te zien en te begrijpen Laat U toe om “value added”, “non value added” en “business value-added” stappen te identificeren V&G vereisten vallen onder de “business added vallue”. 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Value Stream Mapping l
V&G bijdrage – – – – – – –
Identificatie van “Value added” V&G activiteiten Ergonomisch inzichten Aanbevelingen rustperiodes Hoog risicovolle taken automatiseren Engineering controls <=> PBM’s Mechanische hulpmiddelen voor transport Evaluatie van de gewijzigde lay-outs
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Value Stream Mapping l
Positief –
– –
–
–
Balans tussen belasting/ rust van spieren Verminderd gebruik PBM’s Verminderd manueel behandelen van goederen. Minder letsels t.g.v goederenbehandeling Corrigeren van inbreuken
l
Bedreiging – – – –
–
Onvoldoende rustperiodes Hoog ritme repetitieve taken Gebruik van PBM’s Manuele goederenbehandeling Oneigenlijk gebruik van specifieke ruimtes/ zones.
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Cel productie l
Cel productie –
Herschikking productie in cellen l
–
Cellen maken alle sterk aanverwante producten
Voordelen: • • • • •
Verhoogde efficiëntie Optimaal gebruik van plaats en materiaal stromen Kortere cyclustijden (reduceert omstellen en instellen) Verhoogt het gebruik van apparatuur en operatoren Verbeterde communicatie tussen werknemers Leidt vaak tot verbeterde kwaliteit en coördinatie
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Cel productie l
V&G bijdrage – – – – – – – – –
Identificatie perceptie V&G niveau bij operatoren Werkpost analyses Integratie van de resultaten van ergonomische studies Toepassen ergonomische engineering principes Toepassen principes “ bewegingseconomie” Aanbevelingen m.b.t belasting van spiergroepen Cross training => meerdere taken => job rotatie Onderzoek aangepast lay-outs Noodstop strategie
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Cel productie l
Positief –
– –
Minder verplaatsing van goederen Géén Geen verloren tijd => Juiste noodstop binnen handbereik
l
Bedreiging –
Stress t.g.v. l Bediening meerdere machines l Meer verantwoordelijkheden
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Lijn Balans l
Lijn balans –
harmonieuze werkverdeling Inactieve tijd, niet efficiënt opgezette werkpost; het werk zelf
–
Voordelen:
–
•
Verbetert de werkstroom
•
Reduceert bottlenecks door het balanceren van het werk voor ieder station/ operator
•
Elimineert niet efficiënte tijd
•
Reduceert teveel werk
•
Laat toe om snel problemen vast te stellen gerelateerd naar de voorgaande vereisten 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Lijn Balans l
V&G bijdrage – – – – – – –
Identificatie perceptie V&G niveau bij operatoren Werkpost analyses Optimaal tempo Toepassen ergonomische engineering principes Toepassen principes “ bewegingseconomie” Aanbevelingen m.b.t belasting van spiergroepen Cross training => meerdere taken => job rotatie
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Lijn Balans l
Positief – –
Minder stress Optimale of gestandaardiseerde machine instellingen
l
Bedreiging – –
Grotere productiebatches Minder rustperiodes
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Standaard werk l
Standaard Werk –
Beste combinatie mens machine definiëren l
–
3 elementen – Takt tijd, – Standaard werk in proces, – Standaard werk volgorde
Voordelen • • • •
Iederéén gebruikt de geïdentificeerde “beste praktijken ”beste praktijken” (slechts één juiste manier) Gereduceerde variaties and verhoogde voorspelbaarheid Verbeterde kwaliteit, veiligheid en flow Gereduceerde kost 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Standaard Werk l
V&G bijdrage – – – – – – –
Identificatie perceptie V&G niveau bij operatoren Werkpost analyses Opmaken van gedragsveiligheidsanalyses Integratie resultaten ergonomische studie => job rotatie Gebruik maken van “ergonomische ontwerpprincipes” Toepassen principes “ bewegingseconomie” Integratie van V&G activiteiten, gewijzigde beveiligingen, juist gebruik van PBM’s in het standaard werk, de relevante werkinstructies en de operationele procedures.
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Standaard Werk l
Positief – –
–
– – –
Verhoogd risicobewustzijn Minder ongecontroleerde gevaren/ risico’s Balans tussen belasting/ rust van spieren Lager potentieel op letsels Lage leerdrempels Afwijkingen werkmethodes l Snel vastgesteld
l
Bedreiging –
– –
Tweede generatie werknemers l Géén ervaring/ historiek Verminderd gevaarsbewustzijn Géén/ onvoldoende risicoanalyses
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Fool Proof l
Fool proof ( Poka Yoke) –
Speciale gereedschappen l l
Fouten voorkomen 100% inspectie
. –
Voordelen: • • •
Beslissingen tijdens controles kunnen niet alle fouten voorkomen. Het is natuurlijk dat mensen fouten maken Fouten kunnen voorkomen worden of gestopt alvorens zij leiden tot fouten in het eindproduct.
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Fool proof l
V&G bijdrage – – – – – –
Vermoeidheidsfactoren, stress veroorzakende elementen Evaluatie van de inspectie activiteiten in relatie tot oogbelasting Werkpost analyses Aanmaken van visuele hulpmiddelen Integratie van de “menselijke factoren” in het ontwerp Bijkomende veiligheidsinrichtingen
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Fool Proof (Poka-Yoke) l
Positief –
Minder stress, vermoeidheid van ogen, of algemene vermoeidheid l l l l
–
Betere inspectie/ test of meetapparatuur Minder tijd nodig om de inspectie uit te voeren Beschikbaarheid visuele hulpmiddelen Optimaal werkplaatsontwerp, verlichting, omgevingsfactoren
Minder vergissingmogelijkheden
l
Bedreiging –
– –
Problemen met het zicht, vermoeidheid van ogen Verhoogde stress Shortcuts l Vergrendeling <=> hekbewaking l Géén PBM’s gebruiken indien voorgeschreven l Zekering inschakelen zonder verificatie waarom ze is uitgeschakeld 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Snel Omstellen ( SMED) l
Snel Omstellen –
Reduceren omstel tijd l
–
Voorbereiding, uitwisselen delen, instellen, corrigeren, testen
Voordelen: • • • • • •
Reduceert afval en het risico op herwerken met 50% Reduceert de investering in inventaris met 50% Mogelijkheid om kwaliteitsverbeteringen eens zo snel in te voeren ( meer leercycli) Mogelijkheid om de planning eens zo vaak te wijzigen om te voldoen aan wijzigende vragen van de klanten Mogelijkheid om ontwerpwijzigingen eens zo snel te introduceren Meer beschikbare vloer ruimte 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Snel Omstellen ( SMED) l
V&G bijdrage – –
– –
Werkpost analyses Integratie van omstel gerelateerd V&G activiteiten, beveiligingen en procedures in de standaard werk methode, de relevante werkinstructies en de operationele procedures. Nood reserve apparatuur ? Benodigde machine wijzigingen, veiligheidscomponenten/ strategie
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Snel Omstellen ( SMED) l
Positief – –
–
Verhoogd gevaarsbewustzijn. Minder l Overbelastingsletsels tijden transport l Overbelastingsletsels bij het omstellen l Ernstige ongevallen Optimale of standaard instellingen
l
Bedreiging – –
– –
–
– –
Zware onderdelen Uitoefenen van grote krachten Verrekkingen Blootstelling aan gevaarlijke onderdelen. Blootstelling aan elektrische onderdelen in schakelkasten Goedbedoelde wijzigingen Toegang tot gereedschap dat ook foutief aangewend kan worden. 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
5S l
5S –
Orde & netheid
–
Voordelen: l l l l l l
Ordelijke en opgeruimde werkplaatsen (veiliger) Efficiëntere en duidelijke werkmethodes (meer organisatie) Geen overbodige dingen op de werkplaats Minder plaats nodig Minder verloren tijd om het werk te beëindigen Afwijkingen en abnormale condities kunnen makkelijk vastgesteld worden. 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
5S l
V&G bijdrage – Scheiden l
–
meehelpen om het verschil tussen gevaarlijke en niet-gevaarlijke handelingen/ goederen/ gereedschappen vast te leggen.
Schikken & Schoonmaken l l
V&G risico’s en bezorgdheden vastleggen door interviews met operatoren Interview van onderhoudstechnici om: – – –
eventuele verschuivingen in taken te definiëren blootstelling aan gevaarlijke taken of materialen vast te leggen overtredingen van wettelijke bepalingen te identificeren. 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
5S l
V&G bijdrage – Standaardiseren l l
Uitvoeren van taak veiligheidsanalyses (JSA) voor alle taken alvorens “standaard werkmethodes” worden beschreven. Opstellen van gedrag-veiligheid controlelijsten –
l
–
(Behavior Safety Analysis)
Integratie van V&G activiteiten, procedures met betrekking tot de werkplaats in “standaard werkmethodes “, “werkinstructies” en bedien procedures.
Standhouden l
V&G aandachtspunten opnemen in 5S inspectie en audit controlelijsten. 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
5S l
Positief – – – –
–
– –
Vallen & Struikelen Voorkomen letsels Minder zoeken Verhoogd bewustzijn van gevaren Versnelde instroom nieuwe medewerkers Minder verrekkingen Verhoogd bewustzijn en invoering van de “bewegingseconomie”
l
Negatief –
– – –
Gebrekkige visuele aanduidingen Verrekkingen Letsels/ ziekte Gedragsveiligheidsanalyses
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Manufacturing Equipment Excellence l
ME² –
Alle Onderhoudsprocessen l
–
Meten, analyseren, verbeteren
Voordelen l l l l l l
Hogere beschikbaarheid Betere productiviteit en betrouwbaarheid 15% kostenbesparing in het onderhoudsbudget door verminderde werkingskost of benodigde investeringen Totale operationele kost is laag ( direct & indirect) Verbeterd gebruik van de middelen Verhoogde niveaus van correct gebruik van middelen ( apparatuur en onderhoudstechnici) 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Manufacturing Equipment Excellence l
V&G bijdrage – – – –
Werkpost analyses Classificatie operator/ technieker niveau, vereiste training, limieten Aanbevelingen van administratieve controles / alternatieven Nood aan reserve apparatuur ?
–
Wijzigingen aan de machine, veiligheidsinrichtingen/ strategie om volledige bescherming ( Zero Access of locale wetgeving) te verzekeren
–
Advies m.b.t machinegerelateerde functionele veiligheidscontroles 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Manufacturing Equipment Excellence l
Positief – – – – –
–
Integrale aanpak reduceert ongevallen en verwondingen. Minder branden => slecht werkende machines Lagere geluidsniveaus Minder blootstelling aan chemische agentia Betere opvolging van machine transfers en hun status ( inventaris & beveiligingen) Geïntegreerde functioneel veiligheidscontroles in PO
l
Bedreiging –
–
Verminderd rendement en verhoogd lawaai. Moeilijke communicatie omwille van werk in een lawaaierige omgeving.
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Referenties l l
The lean toolbox – Quest Worldwide J&J Process Excellence – –
l
Lean Manufacturing EHS by design
Ansi –
Draft B11 : Designing for Safety and Lean Manufacturing
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
“Bewegingseconomie” principes 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Reduceer het aantal bewegingen. Beweeg de romp zo weinig mogelijk. Zwaartekracht heeft voorrang op spierkracht Vermijd zigzaggende bewegingen en snelle richtingsveranderingen. Beweeg evenwichtig. Hou materiaal dichtbij en voor je. Rangschik materiaal en gereedschap in volgorde van gebruik. Werk op een goede ergonomische hoogte 37- 44 in (94-112 cm) Plaats materialen zo dat ze makkelijk te grijpen zijn. Gebruik de juiste hef-en hijsmiddelen Maak handvaten op de juiste hoogte, vorm en plaats ze in de juiste richting. Lokaliseer machine instellingen gerieflijke plaatsen 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Gebruik van het “Menselijk lichaam” l l l l
l
l
Beide handen beginnen en eindigen de handeling gelijktijdig Reduceer passivitiet voor iedere of beide handen, tenzij op rustmomenten. Bewegingen van de armen moeten symmetrisch, in tegenovergestelde richting en gelijktijdig uitgevoerd worden. Het gebruik van gebogen bewegingen tijdens de bediening heeft de voorkeur op scherpe hoekige bewegingen en richtingswijzigingen. Gebruik een ritmische standaard werkwijze zodat de opdracht op een natuurlijke wijze afgehandeld kan worden. Draag zorg voor een soortgelijk focuspunt voor gereedschappen, materialen, enz om bewegingen van het hoofd en vermoeidheid van de ogen te voorkomen Reduceer beweging van het lichaam tot het minimum benodigde –
l
Knokkel, vinger, pols, elleboog, schouder, romp
Voorzie de juiste vloer om overbelasting van benen en bewegingsgerelateerde gevaren te voorkomen op vervuilde plaatsen ( kleine delen op de grond => glijgevaar 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
“Werkplaatsarrangement” l l l l l
l
Voorzie vaste plaatsen voor gereedschappen en onderdelen zodat gewoontes makkelijk gevormd worden. Voorzie gebruik van zwaartekracht =>steeds hetzelfde pickup punt Plaats onderdelen, materialen en gereedschappen => sequentieel gebruik . Gebruik uitwerpsystemen of op de plaats delivery, => minimale inspanningen delen bij de volgende bewerking. Werkbanken en stoelen op de juiste hoogte ingesteld om alzo onderbroken bewegingen te voorkomen. ( Gebruik géén opstapjes van één trede om hoogte problemen op te lossen want ze voorzaken valgevaar) Voorzie voldoende ruimte rond apparatuur
9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN
Ontwerp van Apparatuur en gereedschap l l l l l
l
l
Elimineer het gebruik van één hand om een onderdeel vast te houden door gebruik te maken van klemmen Gebruik balanceersystemen bij zware gereedschappen Draag er zorg voor dat handvaten zorgen voor optimaal hand contact en vibraties vermijden. Plaats uitrusting op comfortabele plaatsen, om overmatige lichaamsbewegingen te vermijden. Indien 2 operatoren hetzelfde onderdeel aan verschillende zijdes van een groot product monteren ( vb: autowielen) dient een aparte aanvoer voorzien te worden. Gereedschappen dient zo geplaatst te worden dat ze dadelijk gebruikt kunnen worden, zonder dat er eerst gedraaid, getild of van plaats veranderd moet worden. Voorzie glijbanen om onderdelen of componenten aan en/ of af te voeren. Voorkom hinderlijke geluiden door gebruik te maken van isolatie, absorptie en containment tijdens het ontwerp. 9 OKTOBER 2007 HOLIDAY INN LEIDEN