lnhoudstafel
50
l)e stad in hct rn'erk van Walter Ilenjanrin Pt'ter Lladsen
52
Parijs - Antrverpen Joitlle ,\ainr
56
Stadspittroon Annic CLthen
5
W'oord vooraf
6
Stad als projcct
57
DERIE
HooFDSTUK
Steden van beelden,
citadels van woorden
Ccert Bekdcrt
58 10
Anturerpen tussclt kant crt u'al
I)c literaire stad tusscn re:rliteit en fictre I?iccdrdo Garbetta
Pieter Ltyttetrhoyg
60
Antu,erpen Kirsti Simttnsuuri
I9
L T e t r . n t r o t { t A v A N I ) t r : i - i ' F _ f )rEl K I F _\ ' E r { t J E l rt ) t N ( ;
21
Introductie
61
Maanovergoten
nachten
Norman Mmrco
Joölle \ai1n
65
))
La guerrc d'Anvers n'aura pas lieu Deris Cuedj
Ernsrn
HooFDSTUK
Stadsbeelden
67
Antu'crpen C]ördrd \oöl
t t /J
Vcrlangen naar Antu.erpcll Jacck Bochenski
69
Schnjven over een denkbeeldige stad Cörard irJoäl
J6
Vogels Vdclau Srlka-s
70 J /
Droonrstad
VrrRls
HooFDSTUK
De Stad, decor van droorn
en nachtrnerrie
Eyd Sirbu
71 Prentkaarten
Antrvcrpen op de divarr Jatt Cdntbien
P i cter Ll ),t t enl rt'tuc
10
7C)
L)c Belgische graaf of C)ns huis in Anrr,verpen ()dlina Popo-jcua
83
Si nt-Pc'tersburg, droornstad
Antr.r.'erpen Alb crt D errtar 4qt, ttrt
'' ,1 aa
Calina Po,gttjeutt TwEEpE HooFDSTUK Cornmunicatie,
circulatie
en intensiteit
85
Hct Licd van Antwerpen Sdndi llillnmt
t a
+.1
L'envers de Clarrc Bennrd Commerr
+t)
fJ6
I)u fond de l'Escaur Riccdrdo ()arbetta
91
Inte n'ai
Omgekeerd Paul \qqy
Ouzi Zur
93
Het New York in Kafka's .4llreri&,r- ccn haar wortels Damon Hager
'imaginairc' stad cn
125
Voetnoten Clairc Robinson
126
Comin€ntaar Dc Stedclijke Verbeelding CrahameShane
1,13
IN DE 19DEvAN (VOOR)STEI)ELIJKHEID II. ASPECTEN F'F'ttwsE(;ORDEL
96
VqFDE HooFDsruK Steden van verlangen' verboden steden
g7
Viipuri, stad vol jcugdhcrirrneringen Jestiu Ka w
98
De verboden berg CharikleiaMichailitlou
I44
EERSTEHooFDsrL'K Genealogie van de blik
De VerbodenStadvan Pekir,g ... Zrvert Gat Xn Qi
145
lntroductie Di* De Meyer
Jeruzalem Iion Abrat aukz
150
De blik in stadspoözie Ktistidan Vetsl ys
Van Oosr- naar'West-Berlijn. of Hc-t eindc-van dc droom DanielaDahn
152
Stad en literaire waameming Batt Ke fiefl
Moskou, Parijs, stedcn van vcrlangcn. vcrboden steden SdsiaBajkovski
160
Voyagc ä Paris
Over cen voorbeeld v;rn stcdelrjkc topoloqie
162
Van havenstad tot badplaats
99
101
105
107
112
Lieuen De Cduter
Denis Guedj
111
Maar wat is er van de kleurcn qcu-orden?
16rl
C)r-rtwerp voor het terrein van slachthuis en beestenmarkt in Clent
J o ö l l eä d t i n Pieter Liyttenhou(
Olivier Claeys M,:trc De Bruyne
116
Znslg
117
l()()
HooFDSTUK
Architectuur
zonder
Nieuwe takcn voor de architectuur in Ccntraalah rl)^*-F,rr^h,
Antwcrpen: ccn intcrprctatic An,geliki Augitidou
laruren
168
Ron Kerley
TVEEDE rrooFDSTUK Cartogmfie als kritisch instrurnent van stadsgeschiedenis
122
Liefilesverkiaring paul Landauer
122
FosseIssures Kemetlt Rabit
1??
Antwemen 93
169
onderzoek Chaies van den Hewel 172
JosöCalvo 122
Dc Architectuur zondcr nrurcn ofStra;rlt hct dier me!'r waardighcid uit dan dc mens? Anna Honann
Het gcbruik van de kaart in stedcbouwhistorisch
Btttgge. analysevan de onmiddellljke omgeving van de middcleeuwse stad in de 19de eeuw op basisvan de Plattegronden Malc Ryckaett
176
Een interprctatie van het stedelijke groeiproces: de caitografie van de Amsterdamse expansie, 1350_1940 Michiel Wagenaar
179
i)e ontwikkcling
van dc I9dc-ceu*-sc gordcl ro'donr
220
VrERoe HooFDSTUK Van eengezinswoning tot apparternent: een structurele verandering
222
Een Parijsdrama: waarom wij ongelijk hadden appartelnentente verkiezen boven de eengezinswoning Jean Cdstet
228
G r o t c s t e e n w c l l t e B e r c h e r r r t u - c c n r : r : r ld o o r s n c d c n
Tussenhuis en flatgebouw: terugkeer van een idcalistisch \\'oonconcept
Karen Cy-. err
ChristianMoley
irct
C e r r t r a : r lS t l t i o n Rutger Ttjs 185
op zock n:rar dc idcrtitcit'ar
d c 1 9 c l c - c e u r v s cg o r d e r r e
Antu'c-rpcn Piet Lttnüderdc 191
E e n d r a r n a t i s c h e c a s e s t l l d vb i r n c r
c l c 1 9 c i c - c c u r , v s cs o r d c l : d c
Dauid R()mbdtfi Dirk Van X,[ttl 196
232
Het appartementsgebouwre Brusselv66r de Tweede Wereldoorlog Eric Hennaut
235
l)e evolutie van rijwoning naar appartementin de Antwerpse 19de-eeuwsegordel Tijl Eyckennan
Epiloog Piet Lombaerdc Rutoer Tijs
198
DrxoE
HooFDSTUK
De geschreven 199
stad
216
'Woontoestanden in de gordel: de hoognodige bezinning ValörieDe-sbruns
D e g c s c h r c v e n s t a d e n c l e s t a d l c z c r - r :t o r c n s a l s : r r c h i t c c t r l r a a l c n literair thema Biryitte Ddrger
250
Het mislukken van de hoogbour,vin de Engelseopenbareh t r r s v e s r r r r g s e cct oa r. .19 5 5 - 7 5
Lucy Faire
Anthony Sutclffi
I
Luc l/erltoest
255 201
l3cetern6: Vonn
geven aan c1cst.id
Ltlcy Palye 203
Wolkenkrabbers
Comrnentaar Een verhaalvan twee stcden Anne-MdrieChätelet
in E,urop:i
Birpitte Dar,qcr
265
III. Op z()EKNAAREENvrsrEvooR DE 19DE-EEUWsE ( ; () t { 1 ) F _ t .
2tl7
T o r c n : i n A r r r r re r p : t ' p r o j t ' t . f c r l Birgitte DdrQer
266
Lucy Faire
Irrtrocluctic Hilde Heynen Andrö Loeckx
210
I ) e v e r t i c a l c s t a d : r c : r l i t e i t , r ' i s i c . o n s c n r a k c r . rd r c i g i n g Anthony Srtcliffe
211
Epiloog
268
Espsrn
HooFDSTUK
Denkbeelden
over stedelijkheid
Birgitte Darqer Lucy Faire
269
Luc Verpoest 218
Een toren is ...?
l)e stad als netrru'erk:stedelijkheid versus territorialiteit Ilse Loots
272
Bircitte DdrQer
Lichaam, vorm, herinnering Hilde Heynen
Lucy Fairt, 27 4 219
betreft: serninar ovcr torelrbourr cnz.
l)iscussies over complexiteit,
geschiedenis en ontwerp
Hilde Heynen
Renadt Braenr 277
'Wat
rnet de 19de-eeuwse gordel?
Erik Van Houe
d
_
_
27g
HOOFDSTTß T\WEEDE Vaarneming en interpretatie
'Metropolis'-ideaal
324
Denken over Antwerpen en het RichatdPltnz
341
Architectuur' Urbanisme en Orbanisme Luc Dele
342
VIERDE HooFDSTL'K Kritiek en conftontatie
van stedelijkheid en
verstedelijking 279
De stad lczen Andrö Lnechx
282
Ecn analyscgeinspirccrd door Bnlicucs 89 Jef vanreusel
2g3
291
294
343
De economie van de 19de_ecuwsegordel Cuido De Brcba der
347 De rationaliteit van de Boonlscstccrrx'lg DaaJbdeboer trrnt \rp\Dpt.
Van globale visie tot integßle aanpak Petet Vetmeulerr
351
Stedelijkc problemen en kansen Crahame Shane
Morfologische analyscvan het noordoostc)ijk deel van dc' 19dc-eeuwsesradsgordc'lvan Ants.er?crr
353
Artistiekc bescheidcnheid en intellectuele eerlijkheid Luc Verqoest
355
Open stad, open seminarie, open vragen Jan S&rcurs
Hct tocpasscnvaD de nrerhodc r.:rnBanlicues ä9 op hct nivcau van dc helc stad DdaJLtdeboer
Itge Coissen LiesbethVan Baalen 299
Dc Kerkstraät-Pothockstraat:ccn conglonleraat valr contmstcll Ced Mouton
300
Een kwadrant onder de locp: rrtrrrl,r/ttr,rp-ivanuit Stuivcnberg Saskiavau Dik
302
30'+
357
Tegcn dc angstvoor dc vorm Rithad Plulz
360
Colt|lnentaar Als de voorstad stad wordt
Ncerslag van de discussie Jqf Vanretsel
Amolil ReijndorP
Dnnns HooFDSTUK Stadsontwerp
305
in de 19de-eeuwse
tEN RELEID
369
IV. KnNsrN vooR
370
Ennsrn HooFDSTUK
gordel
De stad vcrandcrt
Strategieön
Je.f Van den Broetk 310
van benaderingswijzen
' A n k e r p l a a t s c n ' v o o r d c 1 9 c l c - ec l t u - s c g o t c l c l
37I
Naar ecn open stad Andrö Loeckx
Luk Jansserr Tom lldrtiu
Jan Schreurs
C t ' t ' i r . \[ t r t u t s Bdrt t,nt LoLltt
383
Prioritciten voor de 19de-eeur.vse gordcl Berndrd Hubeau
315
Jan Van Alsenoy
Nood aalt rllinttc. troocl :r:ytdcl.)kclt op lirotcrc schaal,l1oocl aan visie voor ccn st:rd. ccll lancl, c1c\\-crcld Filiep Decortc
392
Jqf Vdn den Broeck
Jarr l/erhc1'dtn 318
D e v e r h o o g d c s p o o n r - c g t l l s s c n } ' r t - tC - c n t r a : r lS t a t i o r r c l l d c
Een perspcctief, een stratcgie
395
Cornrnentaar
Lange Lcctnstraat tc Antu-crpctl
Wat te docn?
Tal Milner-Hrilterntarr
Paul Blondecl
Jetut-IIarc Rüs)ttl Senih Ercart Cttrrz ttlo Oordorr I"allcto
40.+
Afkortingen
;105
Bibliografie
ln
Studio Open Stad
+ I -i
Serninaries
116
Auteurslijst
12I
Inhoudstafel