14
8 - 2009
OP0908_LaPalma 14
12-11-2009 14:45:49
WANDELEN Tekst Gijs Loning Fotografie Sjiva Janssen
La Palma STERRENEILAND
La Palma. La Isla Verde, het groene eiland. Die bijnaam heeft het niet voor niets. Behalve dat je op dit Canarische eiland het hele jaar rond prachtig kunt wandelen, is het één van de beste plekken op aarde om naar de sterren te kijken.
8 - 2009 15
OP0908_LaPalma 15
12-11-2009 14:46:38
De Caldera de Taburiente is dé reden waarom veel mensen naar La Palma komen
‘Bon dia. Oen bookadielio con pollo, un bookadielio con gamon, dos tortieljas ee dos caffee con letsje’, zegt Sjiva met de overtuiging van iemand die al minstens zijn halve leven op La Palma woont en dagelijks in de benzinepomp annex supermarkt annex garage annex broodjeszaak van Puntagorda de dag begint.
Het is begin maart. Sjiev en ik bivakkeren even buiten Puntagorda op Camping de La Rosa. In het houten hutje is het ongetwijfeld goed toeven als het warm is, maar nu missen we toch vooral winterslaapzakken en een potkacheltje. Vandaar het ontbijt bij de warmte van de pomp.
NIET NORMAAL De camping is er een op alternatieve leest: je behoefte doe je boven een gat in de grond en om je te wassen, gebruik je water dat normaliter door zonnepanelen is verwarmd. Nu is niet normaal en dus douchen we al drie dagen ijskoud. Toch heeft die kou ook een voordeel. De nachten zijn donker, kraakhelder en de sterrenhemel is overweldigend. Die donkerte is ook dé reden waarom op de kraterrand van de Caldera de Taburiente een van de grootste sterrenwachten ter wereld is gevestigd: het Observatorio de Roque de los Muchachos.
De Caldera zelf, de krater van de vulkaan die het hele noordelijke deel van La Palma heeft gevormd, is een nationaal park en dé reden waarom veel mensen naar La Palma komen. Wij dus ook.
CALDERA DE TABURIENTE Het plan is twee dagen wandelen en overnachten op een kampeerterrein midden in het park. Bij het bezoekerscentrum in El Pilar is de overnachtingvergunning zo geregeld, maar met een teleurstellende mededeling. De rondwandeling, die we willen maken, is niet mogelijk. De overvloedige regen heeft een aardverschuiving veroorzaakt, waardoor een groot gat in het pad is geslagen. Vanwege de herstelwerkzaamheden is het deze week afgesloten. Het enige wat erop zit is hetzelfde pad heen en terug te nemen. Een uur later parkeren we de huurauto bij een parkeerterreintje bij Las Hoyas. De
Een vetplantje klampt zich vast aan de rots.
Ontmoeting tijdens de afdaling in de Caldera de Taburiente.
16
8 - 2009
OP0908_LaPalma 16
12-11-2009 14:46:56
La Palma We volgen een stuk de GR 130, de kustroute rondom het hele eiland.
tent en andere overnachtingspullen laten we in de auto achter, omdat we deze aanzienlijk kortere wandeling prima op één dag heen en weer kunnen maken. Een shuttlebus brengt ons en een paar andere wandelaars naar het op 1030 meter gelegen Mirador de los Brecitos. Het wandelpad dat volgt is goed onderhouden en de uitzichten zijn prachtig. Na drie uur bereiken we de kampeerplaats midden in het park. We balen. Het plekje is prachtig: mooie grasmat en een zacht stromend beekje voor de deur. Iets verderop treffen we de beheerder van het ‘Centro de Servicios Playa de Taburiente’. Hij vertelt het een en ander over het park en dat hij hier een paar weken zit en dan weer een week naar huis mag. Een mooi, maar eenzaam bestaan, lijkt me. We vragen hem wat nou eigenlijk het probleem is met het pad. ‘Op verschillende plaatsen is het gewoon weg. Het grootste stuk heeft een lengte van vijftig meter’, vertelt hij. ‘Dan ga je gewoon een stukje lager of hoger om die plek heen’, zeg ik nog. ‘En dan wij de verantwoordelijkheid dragen als er iets fout gaat’, antwoordt hij resoluut. Daar heeft de beheerder een punt. Het is pikdonker als we terug zijn bij La Rosa. De rit terug naar de camping was inspannend. Vanwege de sterrenwacht brandt er op grote delen van het eiland geen straatverlichting. We zijn niet meer alleen. In het overdekte buitenkeukentje van de camping staat een dame een potje te koken. Ulrike is aan het bijkomen van een burn-out. De Duitse is een half jaar op reis en alles wat ze heeft, zit in de kofferbak van haar auto. Slapen doet ze ook in die auto. La Palma is haar laatste bestemming, daarna vertrekt ze naar Duitsland en gaat ze de confrontatie met de werkelijkheid weer aan. Zware gesprekken wisselen stuivertje met tips over La Palma en ‘plekken die we moeten zien’.
SLANG IN DOODSNOOD Het gehucht El Tablado ligt op de steile rotsen van de noordkust. Ulrike had ons gewaarschuwd voor de weg er naar toe. Het
Zoom in op de route via de Google Map op www.oppad.nl
De feiten
HET GEBIED La Palma is het meest westelijke Canarische eiland. Hoogste punt: Roque de los Muchachos (2426 m). DE TOCHTEN 3 dagwandelingen (langs de kust in het noorden, in het nationale park en op vulkanen in het zuiden) plus een mountainbike dagtocht. ZWAARTE/MOEILIJKHEIDGRAAD Doorgaans duidelijke paden. Niet zwaar qua afstanden, maar vooral in het noorden maak je op korte afstand veel hoogtemeters. NAVIGEREN De vele GR routes op het eiland bieden een stevige houvast en zijn goed bewegwijzerd. Daarnaast is
een goede detailkaart een must. BESTE TIJD Je kunt het hele jaar prima naar La Palma, maar in de winter regent het meer en is het kouder. ER NAAR TOE Vliegen vanaf Schiphol naar Santa Cruz de la Palma in een dikke vier uur. In Santa Cruz kun je met de bus verder of, handiger, huur je een auto. OVERNACHTEN Hotels, pensions, huurhuizen en B&B’s zijn er voldoende. Vooral in het minder toeristische noorden zijn afgelegen pareltjes te vinden. Campings zijn er nauwelijks. La Rosa in het noorden en de ‘camping’ in de Caldera de Taburiente zijn aanraders. MEER FEITEN www.oppad.nl
8 - 2009 17
OP0908_LaPalma 17
12-11-2009 14:47:05
El Tablado. Niet in de toeristenfolders en houden zo! 18
8 - 2009
OP0908_LaPalma 18
12-11-2009 14:47:19
Langs de noordkust van het eiland tref je ze veel aan: Drakenbloedbomen.
asfalt kronkelt als een slang in doodsnood en is op sommige stukken zo steil dat afremmen op de motor geen enkel effect heeft. We parkeren de auto op ‘Ulrike’s slaapplek’ en vertrouwen erop dat de handrem het ook nog doet als we terugkomen en we ons trouwe koekblik niet tweehonderd meter lager in het ravijn terugvinden. El Tablado staat niet in een toeristenfolder: hier geen te fris geverfde huisjes en schoongeveegde straatjes. We vinden een paadje dat tussen de schamele huisjes naar beneden slingert. Via mini-haarspeldbochten gaat het steil naar beneden. Overal staan manshoge cactussen waar sporadisch een rood bloemetje op bloeit. De rotsen om ons heen rijzen op uit zee als in laagjes gebouwde spekkoek. Tijdens onze afdaling passeren we grotten die al eeuwen door mensen worden gebruikt. We dalen af in één van die grotten waar nog niet zo lang geleden een fantastisch feest moet zijn geweest: talloze bierblikjes en kapotte flessen bedekken de grond.
ZWANENHALS AGAVE Als we weer buiten zijn, zien we aan de overkant van de kloof ook iemand afdalen met iets zwaars op zijn nek. In zijn kielzog loopt een hond die er van afstand al potent uit ziet. Een half uur later staan hij en wij op dezelfde rustplek even bij te
komen. De jongeman draagt een versleten spijkerbroek en ook in zijn vaalblauwe tshirt zitten meer gaten dan in een Zwitserse Emmentaler. Op zijn rug draagt hij een zware zak met aardappels. De hond is een fraaie herder die – blij toe - aan het rechterbeen van de jongen blijft geplakt. Wij spreken geen Spaans, hij geen Engels en veel verder dan een bewonderenswaardige glimlach voor de enorme zak op zijn schouders komt het niet. De rest van de dag wandelen we door een heel afwisselend landschap. Diepe kloven en ruige rotskust worden afgewisseld door donkere bijna tropische bossen met een grote verscheidenheid aan bloeiende planten. We zien talloze vetplantjes die zich aan rotsen vastklampen, in de verte een paar Drakenbomen, maar de meer dan manshoge Zwanenhals Agave – een politiek correcte naam - intrigeert het meest.
VULKAANSTEENTJES Daar waar het noorden gekenmerkt wordt door een overdadige plantenrijkdom, wordt het uiterlijk van het zuiden juist bepaald door een gebrek aan planten. Sjiva en ik zitten op de flanken van Vulcán Martin helemaal in het zuiden van La Palma. We zijn onze tocht begonnen op zo’n 600 meter hoogte in Fuencaliente, ook wel
De intrigerende ‘Zwanenhals Agave’.
Los Canarios genoemd. Het pad dat we volgen is de GR 131 die van noord naar zuid en vice versa over het eiland loopt. De route volgt een breuklijn die La Palma volgens sommigen in tweeën deelt en waarvan het westelijke gedeelte ooit in zee gaat storten met een geweldige tsunami als gevolg. In 2006 heeft de Technische Universiteit van Delft overigens het tegendeel aangetoond. De weg naar de top voert over lavavelden die bestaan uit kleine ronde vulkaansteentjes zo scherp als scheermesjes. Uitglijden en op je handen eindigen, is niet verstandig. Hoewel vulkaangrond doorgaans bekend staat als uiterst vruchtbaar, wijst hier niets daarop. In de kale grond van Vulcán Martin groeien alleen torenhoge sparren waarvan de goudkleurige dennenappels nog een beetje kleur geven aan het zwarte gesteente. De lucht geurt zachtjes naar verse hars dat door de hitte uit bomen wordt geperst. Eenmaal boven moeten de softshells aan om te voorkomen dat onze zeiknatte ruggen door de harde wind afkoelen. We schuilen achter een stenen muurtje. Het uitzicht is er één om stil van te worden. De wind zorgt voor witte schuimkoppen die zelfs vanaf de 1529 meter hoge top te zien zijn. De weg naar beneden is aanzienlijk makkelijker. Niks pad, gewoon 8 - 2009 19
OP0908_LaPalma 19
12-11-2009 14:47:38
Het is een bijzondere dag voor La Palma: op de toppen en de flanken heeft het gesneeuwd!
grote sprongen nemen in de steentjes. Een beetje alsof je een sneeuwhelling af holt. Met Neil Armstrong sprongen zijn Sjiva en ik in een fractie van de tijd onder aan de vulkaan.
SNEEUW ’s Avonds is de sterrenhemel fantastisch. In de gitzwarte nacht zien we de Melkweg in volle glorie met in het midden het zachtrode schijnsel van Mars. We zoeken sterrenbeelden, maar zo vlak bij de evenaar zien we vooral veel onbekends. Na goed speuren vinden we laag boven de horizon de Grote Beer, de Kleine Beer, Orion en de kenmerkende W die Cassiopeia vormt. De laatste nacht in ons houten hutje is de koudste van allemaal. Als we ’s morgens onze neus naar buiten steken, blazen we rookwolkjes. We wassen ons met water dat tintelt op de wangen en bij de eerste wcgang voel ik de warmte van mijn fermenterende voorgangers tegen de billen omhoog kruipen. Het is een bijzondere dag voor La Palma: op de toppen en de flanken van de Caldera de Taburiente heeft het gesneeuwd! We wijzigen de plannen en na het traditionele ontbijt in ons benzinestation sjezen we in de auto omhoog. Het tafereel dat zich op de kraterrand ontvouwt, is te merkwaardig voor woorden. La Palma, dat subtropische eiland voor de kust van Afrika waar je heen gaat in korte broek en t-shirt, heeft een dun laagje wit rond zijn toppen. Het wandelpad dat vertrekt vanaf de Roque de los Muchachos – met 2426 meter het hoogste punt - is spekglad door een dun laagje ijs dat elke steen bedekt. Aan de rotsen boven ons hangen ijspegeltjes en overal zien we hoe verwaaide ijsregen grillige patronen heeft gevormd. We wandelen langs de kraterrand. In de verte zien we boven het wolkendek rond Tenerife de besneeuwde top van de Teide liggen. Rechts van ons de diepte van de Caldera waar we een paar dagen eerder liepen, links staat het uitgebreide complex van de sterrenwacht. In totaal staan er meer dan tien telescopen in hun kenmerkende witte halve bollen. ‘Sjiev, hoe vaak zouden ze bezoek krijgen?’ 20
Op het wandelpad vanaf de Roque de los Muchachos.
Zelf sterren kijken vanaf La Palma? Ga naar onze website en download de pdf met praktische informatie bij de beschreven tochten. Hier vind je ook informatie over een vierde, verregende en om die reden niet beschreven mtb-tocht in het vulkaangebied in het zuiden.
oppad.nl
Download de pdf met praktische informatie
8 - 2009
OP0908_LaPalma 20
12-11-2009 14:47:53
