La Plata Juán XXIII
do
La Candelaria Ronda
de Hé ro es
Tamarguillo
Ta m
ar
gu
Pa z
Parque de Miraflores
la
da
ni
illo
Ka a id Av en
ity
C
Caja l
as
Dato
ns
de
A CÁDIZ 125 Km AP-4 A-4
l de
To le
Avenida de Andalucía
Polígono de San Pablo
Parque Amate
SE-401
Polígono Ind. Carretera Amarilla Norte
Ram ón
y
Edua rdo
a an Tri de
na
. Av
Auxiliadora
Recinto Ferial Marìa
Parque de los Príncipes
nti
Ronda ia Inter med
ge Ar
Triana
Puente de las Delicias
Ronda
so
on
Alf
Los Remadios
a lic
Pasarela de La Cartuja Puente del Cachorro
Puente de la Corta
Puente de Triana
eo Pas
a m ó n C a r r an za
o
II
XI
ùb
Isla de La Cartuja
ne
ep
de
n ló Co
To r
R
Ca lle Puente de la Barqueta
Puente del Generalísimo Puente de Alfonso XIII
o se Pa Puente de S. Telmo .R Av
Het winkelcentrum 72. Gemeentehuis 73. Calle Sierpes 74. Parochiekerk van El Divino Salvador 75. Hospitaal van Nuestra Señora de la Paz 76. Kerk van La Anunciación 77. La Campana 78. Tempel van San Antonio Abad 79. Kerk van La Magdalena
ida
de
Alameda de Hércules
al
s licia De
Parque de María Luisa las
AP-4
Puente del Alamillo Ca n
Ave n
iani
A-4
Fed r
A CÁDIZ 125 Km
Ave n
ida
a on rm Ca
Docto r
MINISTERIO DE INDUSTRIA,TURISMO Y COMERCIO
Corta de la
Cartuja
Puente del Patrocinio R îo
Guad
alquiv
ir
Puente Rey Juan Carlos I
N
Puente Reina Sofía
CAMAS
0
200
400
600
800 m
CARTOGRAFIA: GCAR AÑO 2004
A-49
A HUELVA 94 Km
EUROPESE GEMEENSCHAP A CORIA DEL RÍO 12 Km SE-660
A BADAJOZ 217 Km N-630 A-66
LEGENDE
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
H
TURESPAÑA
Sevilla
Padre Pío 0
SE-3
Spanje
Sevilla
Sevilla Este
Santa Clara
San Lorenzo, San Vicente en Alameda de Hércules 63. Museum voor Schone Kunsten 64. Parochiekerk van San Vicente 65. Kerk van San Lorenzo 66. Tempel van Nuestro Padre Jesús del Gran Poder 67. Paleis van Santa Coloma 68. Klooster van Santa Clara 69. Klooster van San Clemente 70. Alameda de Hércules 71. Themapark Isla Mágica
Toeristenbureau Postkantoor Parkeerterrein Politie Busstation Treinstation
Spanje
Parque Alcosa A-4
A MADRID 538 Km
Polígono El Pino
de
Het María Luisapark 40. Paleis van San Telmo 41. Universiteit van Sevilla 42. Casino de la Exposición 43. Gemeentelijk Theater Lope de Vega 44. María Luisapark 45. Plaza de España
A-92
e Av
De joodse wijk 28. Parochiekerk van Sint Nicolaas 29. Romeinse Zuilen 30. Klooster van de Moeder Gods 31. Paleis van Altamira 32. Kerk van Santa María la Blanca 33. Parochiekerk van San Bartolomé 34. Huis van Don Miguel Mañara 35. Kerk van San Esteban 36. Huis van Pilatus 37. Klooster van Santa María de Jesús 38. Kerk van San Ildefonso 39. Parochiekerk van San Isidoro
Triana en de rivier 50. Casa de la Moneda 51. Hospitaal van La Santa Caridad 52. Torre del Oro 53. Maestranzatheater 54. Plaza de Toros 55. Brug van Triana 56. Kapel van El Carmen 57. Huis met de Zuilen 58. Kapel van de Zeelieden 59. Koninklijke Parochiekerk van Santa Ana 60. Kerk van Nuestra Señora de la O 61. Kapel van El Patrocinio 62. Andalusisch Centrum voor Hedendaagse Kunst
A MÁLAGA 219 Km
ra rete Car
De wijk Santa Cruz 16. Parochiekerk van El Sagrario 17. Heilige Kathedraalkerk 18. Patio met de Oranjebomen en de Giralda 19. Aartsbisschoppelijk Paleis 20. Archivo de Indias 21. Reales Alcázares 22. Patio de Banderas 23. Plaza de Santa Cruz 24. Klooster van San José del Carmen 25. Huis van Murillo 26. Hospitaal van de Eerbiedwaardige Priesters 27. Huis van de familie Pinelo
46. Plaza de América 47. Koninklijk Paviljoen 48. Provinciaal Archeologisch Museum 49. Museum voor Volkskunst en -tradities
A UTRERA 23 Km
La Macarena 1. Parochiekerk van San Pedro 2. Klooster van Santa Inés 3. Paleis van Las Dueñas 4. Parochiekerk van Santa Catalina 5. Kerk van Los Terceros 6. Klooster van Santa Paula 7. Kerk van San Marcos 8. Klooster van Santa Isabel 9. Kerk van San Luis de los Franceses 10. Kerk van Santa Marina 11. Stadswallen van La Macarena 12. Basiliek van La Macarena 13. Parlement van Andalusië 14. Parochiekerk van Omnium Sanctorum 15. Kerk van San Juan de la Palma
N
H
O
U
D
Inleiding
1
Wandelroutes door de stad La Macarena De wijk Santa Cruz De joodse wijk Het Maria Luisapark Triana en de rivier San Lorenzo, San Vicente en Alameda de Hércules Het winkelcentrum
6 6 13 21 25 31
Routes door de provincie Carmona-Écija-Osuna-Estepa La Campiña Sierra Norte De Zilverroute El Aljarafe
42 42 43 43 44 45
Culturele activiteiten
46
Vrijetijd en vermaak
48
Nuttige gegevens
58
Ierland
36 39
Verenigd Koninkrijk
Dublin
Londen
Parijs
Frankrijk Cantabrische Zee
Portugal
S PA N J E Madrid
Lissabon Atlantische Oceaan
INLEIDING
I
D
e vriendelijke uitstraling van Sevilla en het uitgebreide toeristische aanbod maken deze provincie tot een van de meest gevraagde reisbestemmingen. In deze smeltkroes van culturen zijn nog sporen van Tartessiërs, Iberiërs, Arabieren en christenen terug te vinden. Een poëtische bestemming waar zes toeristische gewesten met elkaar wedijveren op het gebied van zon, natuur, sport, poëzie, flamencomuziek, gastronomie en geschiedenis. Met een oppervlakte van 14.001 km2 is Sevilla de grootste provincie van Andalusië en met inbegrip van de hoofdstad telt deze 105 gemeenten. Ook op het gebied van natuurschoon en cultuur is deze regio rijkelijk bedeeld: ongeveer 14% van het grondgebied bestaat uit beschermde natuurgebieden, er zijn veertien kunsthistorische complexen en meer dan 300 monumenten, met een volop bloeiende volkskunst, feesten en tradities. De laatste jaren heeft de provincie Sevilla een opmerkelijke gedaantewisseling ondergaan, dankzij de inspanningen van een dynamische vooruitstrevende bevolking waar de kwaliteit van de dienstverlening met gebruikmaking van de moderne technologie gezorgd heeft voor een eersteklas toeristisch product in het zuiden van Europa. De provincie Sevilla bevindt zich in het zuidwesten van het Iberisch Schiereiland en behoort tot de Autonome
Sevilla Middellandse Zee Ceuta Melilla
Voorpagina: Catedral en Giralda Achterpagina: Drug van La Barqueta
Tekst:
Antonio Silva Vertaling:
Marianne Moester Blom Een uitgave van: © Turespaña Secretaría de Estado de Turismo Ministerio de Industria, Turismo y Comercio
Druk: GRAFOFFSET, S.L. D.L. M-29336-2009 NIPO: 704-09-522-6
Foto’s:
Fotografisch archief Turespaña
Gedrukt in Spanje
Grafisch ontwerp: P&L MARÍN
3e uitgave
Kathedraal en Giralda
Park van Doñana
Gemeenschap van Andalusië waarvan Sevilla de hoofdstad is met een inwonertal van meer dan 1.700.000 zielen. Deze provincie ligt in het stroomgebied van de Guadalquivir, met aan de oevers van deze rivier een stedelijk gebied dat zich uitstrekt tot aan El Aljarafe, Las Marismas en Doñana, de Sierra Norte en de Sierra Sur. Dankzij het Middellandse-Zeeklimaat schommelt de gemiddelde jaarlijkse temperatuur tussen de 18ºC en 20ºC en kan men hier het hele jaar door genieten van zo’n 3.000 zonuren. De winters zijn mild, de zomers heet en droog, de lente en de herfst vrij warm en regen kan men hier eigenlijk alleen maar verwachten tussen het begin van de herfst en het begin van het voorjaar.
hier te vestigen aangezien het een van de vruchtbaarste streken van het Schiereiland is. Het fungeerde als bruggehoofd of toevluchtshaven en de eerste nederzettingen bevonden zich op een iets hoger gelegen vlakte die niet blootstond aan het water van de overstromende Guadalquivir.
HISTORISCHE EN GEOGRAFISCHE ACHTERGROND
Toen Rome als gevolg van de confrontatie met de Carthagers het schiereiland binnenviel was Sevilla bevolkt door de Turdetaniërs, nakomelingen van de Tartessiërs. Toen de oorlog afgelopen was na de slag van Ilipa, stichtten de Romeinen in het jaar 206 v.Chr. aan de andere zijde van de rivier Itálica voor de Romeinse legionairs. Zo begon er een voortvarend en diepgaand romaniseringsproces op het Schiereiland dat in het bijzonder voor Sevilla een grote vooruitgang betekende op economisch, politiek en cultureel gebied.
De rijke geschiedenis van Sevilla wordt door weinig andere provincies geëvenaard. Talrijke verschillende volkeren die dit gebied via de rivier bereikten besloten zich
Na het verdwijnen van het Romeinse Keizerrijk van het Westen vestigden de Westgoten zich op het Iberisch Schierland; zij bewerkstelligden voor het eerst een 2
onafhankelijke politieke eenheid onder Leovigildo. In 711 drongen de mohammedanen vrijwel het gehele Schiereiland binnen, dat zij Al-Andalus noemden. Zij veroverden ook Sevilla, de grootste en belangrijkste stad, die zij omdoopten in Isbiliya en tot de eerste islamitische hoofdstad van het land maakten, zetel van de centrale regering van Al-Andalus, tegelijkertijd haven en militaire basis voor de expedities. Slechts tien jaar later begonnen de christenen uit het noorden zich echter al te mobiliseren tegen de vijand en werd de periode van de Herovering ingezet. Dit vormde het begin van een vermengingsproces van de verschillende bevolkingsgroepen dat de stad tot een maatschappelijk, cultureel en religieus mozaïek zou maken, als gevolg van een samenleving bestaande uit moslims, joden en christenen. Vanaf dit moment worden episoden van oorlog afgewisseld door periodes van vrede, terwijl Sevilla steeds groter wordt en belangrijke bouwwerken verrijzen, zoals bijvoorbeeld de Mezquita Mayor en de Giralda.
In de XIIIe eeuw belandde het islamitische Spanje in een periode van chaos, falend beleid en interne conflicten, hetgeen voor Ferdinand III de Heilige aanleiding vormde om de Herovering van Andalusië nu serieus in te zetten. In 1248 begon het kersteningsproces waarin Sevilla een zeer belangrijke rol zou spelen. Dankzij de haven, waar goederen binnenkwamen vanuit de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee, verkreeg Castilië een relevante positie in het Europese handelsverkeer en twee eeuwen later vormde dit mede een stimulans voor Columbus om Amerika te gaan ontdekken. Later in de zeventiende en begin achttiende eeuw leidden gebeurtenissen als het verlies van het handelsmonopolie met Amerika ten gevolge van de verhuizing van de vloot naar Cádiz, de verdrijving van de morisken - tot christen bekeerde moslims -, de pestepidemie die de bevolking halveerde en het verlies van grondgebieden in Europa tot een diepe economische crisis in Sevilla waardoor de groei van de stad volledig stagneerde. Archeologisch Museum
BEREIKBAARHEID
VERVOER BINNEN DE STAD
Sevilla beschikt over verscheidene efficiënte toegangsmogelijkheden waardoor de stad niet alleen een bestemming vormt voor toeristen, doch ook de toegangspoort is tot de Autonome Gemeenschap van Andalusië.
Eiland La Cartuja
van de literatuur en de Iberoamerikaanse Tentoonstelling van 1929 die zorgde voor een verfraaiing en modernisering van het stadsbeeld.
De 19e eeuw, bloeitijd van de romantiek, begon slecht voor deze reeds aangeslagen stad met de komst van de Fransen en een nieuwe pestepidemie. Anderzijds vonden er ook positieve ontwikkelingen plaats met de vestiging in Sevilla van de tabaksindustrie en verscheidene belangrijke hervormingen op het gebied van de economie, het onderwijs en de stadsplanning. De fabriek van La Cartuja werd opgericht, de brug van Triana gebouwd, een openbaar gasnetwerk aangelegd en de Jaarmarkt van April werd in het leven geroepen. Halverwege de eeuw was de economische crisis voorbij en brak er een nieuwe periode van vrede aan.
In de tweede helft van de eeuw werd Sevilla een geliefde toeristische bestemming die aanvankelijk een vrij traag moderniseringsproces doormaakte dat echter in een stroomversnelling belandde toen besloten werd in deze stad de Wereldtentoonstelling van 1992 te houden, hetgeen samenviel met de viering van het feit dat het 500 jaar geleden was dat Columbus Amerika bereikte en het Tijdperk van de Ontdekkingen begon. Dit gegeven zou het hoofdthema van de Expo ‘92 worden: een ontmoetingspunt voor meer dan 100 landen die daar hun ontwikkelingen op het gebied van wetenschap, techniek, kunst en cultuur van 1492 tot deze tijd toonden, zich openstellend voor de toekomst van de XXIe eeuw.
De XXe eeuw bracht een schitterende culturele bloei met als belangrijkste vertegenwoordigers de Generatie van ’27 op het gebied 4
Het gemeentelijk vervoersbedrijf verzorgt het transport binnen de stad, met eindhaltes op het Plaza Nueva, Plaza de la Encarnación, Archivo de Indias, Macarena, Puerta Osario, Pasarela-Prado de San Sebastián en Gran Plaza. Men kan kiezen uit een aantal verschillende abonnementen (driedaagsabonnement met overstapmogelijkheden naar andere lijnen, toeristische strippenkaart, e.d.). Nadere informatie kan men verkrijgen via het gratis telefoonnummer 900 710 171.
De stad beschikt over een eersteklas haven aan de Guadalquivir, de enige bevaarbare rivier in het Spaanse binnenland voor goederenvervoer en toeristische cruiseschepen. De treinverbindingen verlopen vooral via het Station van Santa Justa, waar zich het eindpunt van de Hogesnelheidslijn AVE en van de Talgo 200 bevindt, die ervoor hebben gezorgd dat de reistijd tussen Madrid en Sevilla gereduceerd wordt tot twee uur en Córdoba binnen 40 minuten bereikt kan worden. Het internationale vliegveld van San Pablo ligt op slechts 10 kilometer van het centrum van de stad. Het heeft een capaciteit van meer dan acht miljoen reizigers per jaar en biedt lijnvluchten naar verscheidene steden binnen Spanje en de rest van Europa.
En voor liefhebbers van een rustige toeristische toer door de stad zijn er de door paarden getrokken rijtuigen. De haltes bevinden zich in het María Luisapark, bij de Kathedraal, op het Plaza del Triunfo, het Plaza Virgen de los Reyes en voor de Torre del Oro. De toeristenbussen van Sevilla Tour en Sevirama bieden rondritten van ongeveer anderhalf uur langs de mooiste plekjes van de stad. Beide maatschappijen hebben haltes bij de Torre del Oro, het Plaza de España, Isla Mágica en het Klooster van La Cartuja. Elk half uur vertrekt er een bus vanaf deze haltes.
Hogesnelheidslijn
5
LES
Ge ro na
Coronel
Regin a
o
ved
Que Call e
Plaza de la Encarnación
Mise
ricord
CENTRO
Cervantes
1. Parochiekerk van San Pedro 2. Klooster van Santa Inés 3. Paleis van Las Dueñas 4. Parochiekerk van Santa Catalina 5. Kerk van Los Terceros 6. Klooster van Santa Paula 7. Kerk van San Marcos 8. Klooster van Santa Isabel 9. Kerk van San Luis de los Franceses 10. Kerk van Santa Marina 11. Stadswallen van La Macarena 12. Basiliek van La Macarena 13. Parlement van Andalusië 14. Parochiekerk van Omnium Sanctorum 15. Kerk van San Juan de la Palma
verliefd was. Vlak naast haar staat een barok orgel waarop de legende van Maese Pérez de Organist is gebaseerd, die dankzij de dichter Gustavo Adolfo Bécquer bekend is geworden. Via een draailoket verkopen de nonnen hun zelfgemaakte zoete lekkernijen. Boog en Basiliek van La Macarena
7
1
LARAÑA
Pa lma
San H erm ene gil
DA DE HÉRCU
Plaza Europa
2
ia
Alberto Lista
Vir iat o
Calle M acasta
ALAME
15
4
Mar ía
Sor Ángela de la Cruz
a Atienz ño Ni P.
nta a Sa ufin R Joaquín Costa
M Pe en ris ch et a
Z O Ñ U M
C. AND UEZA C A L L E Calle Bécquer
OLANA
Feria
Espíritu Santo
Plaza Ponce de León
TAVERA
3
Don
DE RES
14
o Miguel C. Pedr Cuadrado lez nzá Go Palacio Malver
C. MORGADO
CALLE
la
Cronista
tana i Quin end m ta Le
Calle Pera l y Núñez de l Prado ava latr Ca lle a C
Susillo
Faustino
de Álvarez
Am arg ura
Plaza San Marcos BUSTOS
Pastora
Calle Parras
Calle
Pacheco
Poz o
Calle Torres
5
l So Calle Peñuelas
lle
9
as
ac
tah
l de
12
Relator
año 2004
Ca
SAN
Bu
6
7
LUIS
Va lle
n tró
Parroquia de Ma San Román ro Plaza or c Santa Isabel So
8
M AC A R E N A Plaza del n Arrayá
Don Calle que Fadri
LA
lle
CASTELLAR
CALLE
10
Mall ol
Inocentes
11
a
ue Cornejo Duq
énz
b lan c
saje Liria
a Divin
13
Tor re
inio Sa
Antonio
Het beginpunt van deze route is de centraal gelegen Parochiekerk van San Pedro (1), aan het gelijknamige plein. Hoewel de kerk oorspronkelijk in gotische mudejarstijl werd opgetrokken, is deze naderhand veelvuldig verbouwd. De gevel dateert uit 1624. In deze kerk werd de schilder Diego Velázquez gedoopt.
Naast deze parochiekerk staat het Klooster van Santa Inés (2), met een voorportaal. Het is gebouwd op de plaats van de huizen die in de tweede helft van de XIVe eeuw door Doña María Coronel geschonken waren. Achter het traliewerk van het koor van de kerk bevindt zich het gemummificeerde lichaam van deze vrouw op wie koning Pedro I ooit
Ó LE na Macare Antonia Sorda Sáenz
Patro c
Escombreros
La Macarena
Jua Calle n d San eR ibe ra
N
Fray Diego de Cádiz enz Aniceto Sá
Wandelroutes door de stad
Op de hoofdgevel is een tegel te zien waarop het vagevuur is afgebeeld. In de omlijsting is een vogeltje verstopt: volgens de overlevering zal diegene die hem ontdekt binnen afzienbare tijd trouwen.
tero
Hin ies ta
Ca
En lad rill ad a
ui ureg S e Já S PÍA Call UELA ESC
io Quin
Pelícano
Iglesia de San Julián Pa
lle Ca
Florenc
Paleis van Las Dueñas
Catalina (4), ook een kerk in mudejarstijl, daterend uit midden XIVe eeuw. De voorgevel maakt daar pas sinds 1930 deel van uit en was oorspronkelijk van de kerk van Santa Lucía, uit dezelfde periode en gebouwd in soortgelijke stijl.
Aan het eind van de Calle Doña María Coronel slaan wij linksaf naar het Paleis van Las Dueñas (3), de Sevilliaanse residentie van het Huis van Alva. De bouwstijl is kenmerkend voor de overgangsperiode tussen de gotiek en de Renaissance in de XVe - XVIe eeuw. Op afspraak kan een bezoek gebracht worden aan de belangrijke kunstverzameling. In de tuinen van dit bouwwerk werd de dichter Antonio Machado geboren en schreef hij een van zijn meest gewaardeerde gedichten: “Mijn vroege jeugd zijn herinneringen aan een binnenplaats in Sevilla en een lichte moestuin met rijpende citroenen…”
Verder via de Calle Sol, bereiken wij de Kerk van Los Terceros (5) die toebehoorde aan de franciscanen van de Derde Orde. De Spaansamerikaans aandoende voorgevel verschaft toegang tot een 17e-eeuws interieur. Vervolgens wandelen wij verder naar het Klooster van Santa Paula (6), een van de fraaiste besloten kloosterordes van Sevilla. Via de buitengevel
Vanaf het Paleis van Las Dueñas vervolgen wij de route naar de Parochiekerk van Santa 8
bereikt men het voorhof met de deur naar de kerk, waar elementen in gotische, mudejar- en renaissancestijl prachtig met elkaar zijn gecombineerd. Het vakwerkplafond boven het middenschip is in 1623 door timmerman Diego López de Arenas gemaakt. Net als in zoveel andere kloosters van Sevilla bevinden zich ook hier twee altaarstukken gewijd aan Johannes de Evangelist en aan Johannes de Doper, gemaakt door Martínez Montañés. Het oudste beeld van de kerk is de Cristo del Coral, een laatgotische kruisiging uit de XVe eeuw. Een bijzondere vermelding waard zijn het in verscheidene vertrekken gevestigde kloostermuseum, evenals de door de nonnen vervaardigde patisserie. Heel geliefd zijn de verschillende soorten jam gemaakt van fruit uit hun eigen boomgaard en moestuin.
Christusfiguur, waarschijnlijk uit de tweede helft van dezelfde eeuw. Aan het pleintje achter deze kerk bevindt zich het Klooster van Santa Isabel (8). De kloosterkerk is gebouwd in een traditionele basisvorm naar een ontwerp van Alonso de Vandelvira uit 1602. Het reliëf bovenin de hoofdgevel stelt de Visitatie van de Maagd aan haar nicht de Heilige Isabella voor en is een werk van Andrés Ocampo uit 1609. Een van de meest interessante altaarstukken in de kerk is gemaakt door Juan Martínez Montañés tussen 1610 en 1614 naar een ontwerp van Juan de Oviedo; in de nis bevindt zich de Gekruisigde der Barmhartigheid, een werk van Juan de Mesa uit 1622. De zusters van dit klooster werken het hele jaar door in een atelier waar met gouddraad op fluweel geborduurd wordt,
Iets verderop staat de in mudejarstijl gebouwde Kerk van San Marcos (7), waarvan de toren doet denken aan de Giralda vanwege de sebka, een netvormige ruitversiering. In het interieur zijn twee barokke kunstwerken te zien: het beeld van San Marcos, aan wie de kerk gewijd is, daterend uit het eerste deel van de XVIIe eeuw, gemaakt door volgelingen van Juan de Mesa en de Rustende
Klooster van Santa Isabel
9
Kerk van San Luis de los Franceses
waarmee zij een belangrijke bijdrage leveren aan de Sevilliaanse volkskunst rond de Paastradities.
Het bouwwerk heeft een bewogen recente geschiedenis, met verscheidene branden en plunderingen. De gevels en de toren van deze sinds kort weer in gebruik genomen kerk in mudejarstijl dateren uit de XIVe eeuw.
Verder via de Calle San Luis bereiken wij de Kerk van San Luis de los Franceses (9), een voormalig jezuïetennoviciaat. De kerk vormt een van de beste voorbeelden van de barokke bouwkunst van Sevilla en is waarschijnlijk ontworpen door Leonardo de Figueroa. Het heeft een verrassend rijk interieur.
De route vervolgt via de Calle San Luis en leidt naar de Stadswallen van La Macarena (11) en de gelijknamige Boog, een waar symbool van deze wijk. In dit gedeelte van de muur bevinden zich een achthoekige en zeven vierkante torens. Ondanks het feit dat deze ring vaak aan de Romeinen toegeschreven wordt
Tegenover San Luis de los Franceses bevindt zich de Kerk van Santa Marina (10). 10
dateert de stadsmuur in werkelijkheid uit de tijd van de Almoraviden.
stierenvechter Joselito el Gallo koesterde een bijzondere verering voor deze Maagd.
De Basiliek van La Macarena (12) vormt het hart van de geliefde Macarenawijk. Het is een hedendaagse kerk, een werk uit 1949 van architect Aurelio Gómez Millán. Hier wordt La Macarena vereerd, de Moeder der Smarten bij uitstek van Sevilla, een verering die zich uitstrekt tot ver buiten de stad, tot op wereldniveau zelfs. De maker van het beeld is onbekend. De Maagd van La Macarena wordt meegedragen in de processie op de ochtend van Goede Vrijdag, begeleid door meer dan tweeduizend in lange gewaden gehulde boetelingen. De beroemde
Tegenover de Basiliek van La Macarena staat het Hospitaal van de Vijf Wonden, ook bekend als het Hospitaal van het Bloed, tegenwoordig zetel van het Parlement van Andalusië (13). Dit gebouw in renaissancestijl is grotendeels het werk van Martín de Gaínza die inspiratie vond in het Hoofdhospitaal van Milán de Filarete, dat op diens beurt model stond voor andere ziekenhuizen in de Nieuwe Wereld. De kerk, waar parlementaire zittingen gehouden worden, is gebouwd in maniëristische stijl door Hernán Ruiz II.
Stadswallen van La Macarena
Vervolgens lopen wij naar de Calle Feria, waar zich de Parochiekerk van Omnium Sanctorum (14) bevindt. Dit is een van de vele voorbeelden van de mudejartempels die in het XIVe-eeuwse Sevilla gebouwd werden. In de Hoofdkapel wordt de Koningin van Alle Heiligen vereerd, onder een baldakijn die sprekend op die van de Sint Pieterbasiliek in het Vaticaan lijkt. Aan dit 16e-eeuwse beeld van de hand van Roque de Balduque werden in de achttiende eeuw drastische veranderingen aangebracht door Benito de Hita y Castillo.
Tenslotte bevindt zich aan het einde van deze straat de Kerk van San Juan de la Palma (15). Deze herhaaldelijk verbouwde tempel in mudejarstijl herbergt de beelden van de Broederschap der Droefheid. De Moeder der Smarten is een van de meest expressieve beelden van Sevilla en is vermoedelijk gemaakt in het atelier van Roldán begin XVIIIe eeuw. De begeleidende Sint Johannes de Evangelist is een werk van Benito de Hita y Castillo uit 1760.
De wijk Santa Cruz
Parlement van Andalusië Plaza de Santa Cruz
van Sevilla. Als men eenmaal voor dit enorme majesteitelijk uitziende bouwwerk staat is te begrijpen waarom de Kanunnikenraad in 1401 ooit heeft verklaard een Kathedraal te willen bouwen “die zo groot zou worden dat degenen die hem later in voltooide staat aanschouwden ons voor gek zouden verklaren”. Het is de gotische tempel met de grootste afmetingen van Spanje en de derde in de christelijke wereld na de Sint Pieter van Rome en de Sint Paulus van Londen.
De route begint bij de Parochiekerk van El Sagrario (16), aan de Avenida de la Constitución, gebouwd in de overgangsperiode tussen de laatmaniëristische en de vroege Sevilliaanse barokstijl, hetgeen is te zien aan de vrij klassieke en sobere buitenzijde. Het hoofdaltaar is een waar sieraad en stelt de Kruisafneming van Christus voor. Naast El Sagrario staat de Heilige Kathedraalkerk (17), gebouwd op de funderingen van de grote Almohadenmoskee 12
13
LA
AND O FER N
Sa
DE
20
Plaza Contratación
CIÓN CONSTITU
Puerta de Jerez
AVE N
IDA
DE
Patio met de Oranjebomen
ROM
DE A ID JO EN UR AV ANJ S
16
17
Plaza del Triunfo lle ás Ca Tom nto Sa
n ndo Coló erna eH Call Calle Noval Plaza San Francisco AVENIDA
SAN
a Segovi
21
Calle Fray ález nz Ceferino Go
Quintero
anes Calle Alem
na oli
M
Alvárez
18
Universidad de Sevilla
E
Ca lle Fa b
e Air
G El uzmá Bu n en o
Ca lle
de
Calle
22
do
CRUZ
Plaza Don Juan de Austria
Jardines de los Reales Alcázares
a Vid ía r de Ju
Alianza
emon
19
Calle Francos
jón lle ua Ca l Ag de
S A N T A Plaza
Don R
ria Glo
26
o
s Convento de la Encarnación lle es Ca gel Án
lle
te
Ca
go
eo
cis En
Ar
de
le
Calle Pajaritos
Calle San Isidro
al
25
M
at
27
C
ez
de Cor l R ral ey
én m Xi
io la
es ví
Ca
lle
Te
Jardines de Murillo
s ine lo rd ril Ja Mu Plaza de Alfaro
CAL L
Le
O NJ Convento Madre de Dios
SA
23 a
res
a
le
SÉ
Parroquia de San Nicolás
24
lle Ca iscal r Ma Plaza Santa Cruz
nt
al C
Calle Conde de Ibarra
A A Plaza NT C Cruces SA AN E BL L L LA es uc CA ÍA Cr R MA
A
Jardines de Cristina
año 2004
16. Parochiekerk van El Sagrario
22. Patio de Banderas
17. Heilige Kathedraalkerk
23. Plaza de Santa Cruz
18. Patio met de Oranjebomen en de Giralda
24. Klooster van San José del Carmen
19. Aartsbisschoppelijk Paleis 20. Archivo de Indias
26. Hospitaal van de Eerbiedwaardige Priesters
21. Reales Alcázares
27. Huis van de familie Pinelo
Van de islamitische moskee zijn alleen de Patio met de Oranjebomen en de Giralda (18), een waar symbool van de stad, behouden gebleven. De Giralda draagt bovenop de ranke constructie van baksteen in Almohadenstijl de klokkentoren, een werk van Hernán Ruiz II uit 1568. Deze prachtige toren wordt bekroond door een beeld van het Geloof, weergegeven in de vorm van een vrouw in een klassiek Romeins gewaad met in een hand een schild en in de andere een palmtak. In de volksmond wordt zij “el giraldillo” genoemd.
25. Huis van Murillo
De klokkentoren van La Giralda is te bereiken via een hellingbaan die spiraalvormig door de binnenzijde van de toren loopt. Volgens de overlevering beklommen de Arabieren de toren te paard. Op het eerste balkon heeft Paus Johannes Paulus II indertijd het angelus gebeden tijdens zijn bezoek aan Sevilla in juni 1993
Kathedraal en Giralda 15
belangrijke beelden van onder meer Juan de Mesa en Alonso Cano. Naast de Prinsendeur bevindt zich de Graftombe van Columbus, wiens lijk eerst in Santo Domingo was begraven, vervolgens in La Habana en tenslotte, nadat Spanje het eiland in 1898 kwijtraakte, in de Kathedraal van Sevilla. Elk jaar op 12 oktober worden er door de Stichting Christoffel Columbus bloemen gelegd op het graf in aanwezigheid van diverse gezagsdragers. Het mausoleum is geheel van brons vervaardigd en stelt een doodskist voor die gedragen wordt door vier herauten met de wapenschilden van het Koninkrijk van Castilië.
Interieur van de Kathedraal
der Koningen, patrones van Sevilla, met aan haar voeten het graf waarin zich de grote zilveren urn met het gebalsemde lichaam van Ferdinand III de Heilige bevindt die tweemaal per jaar, in mei en in november, aan het publiek getoond wordt. Het schitterende Hoofdaltaar vormt een hoogtepunt van de christelijke bouwkunst op dit gebied, waaraan meer dan tachtig jaar gewerkt is, van 1480 tot 1560. Andere fraaie voorbeelden van Sevilliaanse beeldhouwkunst zijn werken van Martínez Montañés, zoals de Christus met de Kelken, de Onbevlekte Ontvangenis die ook wel “Het Blinde Vrouwtje” genoemd wordt, en andere
ter gelegenheid van het XLVe Internationale Eucharistische Congres. Dit was het tweede bezoek van de Poolse paus aan Sevilla, aangezien hij hier in november 1982 Zuster Angela de la Cruz zalig had verklaard. De Sacristie van de Kelken, de Koninklijke Kapel, de Hoofdsacristie en de Kapittelzaal zijn in bouwkundig opzicht uiterst interessant. De beeldenverzameling is zo uitgebreid en van een dusdanig hoge kwaliteit dat men rustig mag beweren dat deze de Sevilliaanse beeldhouwersschool perfect samenvat. Eveneens een bijzondere vermelding waard is het gotische beeld van de Maagd 16
In het interieur bevinden zich zoveel schilderwerken dat de kathedraal het twee na grootste Aartsbisschoppelijk Paleis
schilderijenmuseum van de stad vormt. Liefhebbers van schilderkunst kunnen hier volop genieten van werken van Murillo, Zurbarán, Goya en andere Spaanse en buitenlandse schilders. Men dient vooral niet te vergeten even naar het fresco van Nuestra Señora de la Antigua te kijken, dat in verband gebracht wordt met het amerikanisme met invloeden van het 14e-eeuwse Siena. De edelsmeedkunst is niet minder belangrijk, met eersteklas werken als de Monstrans, tussen 1580 en 1587 vervaardigd door Juan de Arfe, en de urn van Koning Sint Ferdinand die in 1719 door Juan Laureano de Pina gemaakt werd. Tegenover de Kathedraal staat het Aartsbisschoppelijk Paleis (19), de residentie van de Prelaat van Sevilla. Via de
oorsprong daterend uit 1584. Het is een van de beste voorbeelden van bouwwerken in maniëristische stijl van Sevilla met duidelijke invloeden van Herrera. In de tijd van Karel de Derde werd dit gebouw ingericht als Archief en werd dit het belangrijkste archief over Amerika ter wereld, waar alle documentatie met betrekking tot het bestuur van de Nieuwe Wereld tijdens de Spaanse kolonisatie bewaard wordt. Het is toegankelijk voor onderzoekers en regelmatig worden er tentoonstellingen gehouden die door het publiek bezocht kunnen worden.
Archivo de Indias
Wij bereiken de Reales Alcázares (21) via de Leeuwenpoort op het Plaza del Triunfo. De geschiedenis van het Alcázar is sinds de Herovering van Sevilla in 1248 door Ferdinand III de Heilige verbonden met de Castiliaanse koningen. Het was Pedro I, door sommigen “de Rechtvaardige” genoemd en door anderen “de Wrede”, die een definitief stempel drukte op de oude islamitische vesting door deze in een prachtig paleis in mudejarstijl te veranderen. Gedurende de XVIe eeuw vonden verschillende verbouwingen plaats en werden de schitterende tuinen met tot de verbeelding sprekende namen als de Tuin van de Grotten, de Danstuin of de
laatbarokke gevel bereiken wij twee binnenplaatsen in maniëristische stijl. Aan de overzijde van de tweede patio bevinden zich de vertrekken van het Algemeen Archief van het Aartsbisdom met de kerkelijke documenten van de hele Sevilliaanse Aartsdiocese. Een van de meest opmerkelijke bouwkundige elementen van dit Paleis is de uit drie delen bestaande lange trap die enigszins lijkt op die van de Spaanse ambassade in Rome, naar een ontwerp van Broeder Manuel Ramos uit de tweede helft van de XVIIe eeuw. Naast de Kathedraal staat het Archivo de Indias (20), de voormalige koopmansbeurs, in 18
Reales Alcázares
Doolhoftuin, verrijkt met architectonische elementen en beeldhouwwerken. De patio’s van de Poppen en de Jonkvrouwen en het Ambassadeursvertrek voeren ons naar de wereld van Duizend-en-één-Nacht. Dit bouwwerk is de Sevilliaanse residentie van het Koningshuis en hier logeren de Spaanse koning en koningin tijdens een bezoek aan de stad.
door zuilen en staat vol kleurrijke bloempotten, hetgeen een inspiratiebron vormde voor Washington Irving die hier herdacht wordt met een gedenksteen op de buitenmuur. De Callejón del Agua komt uit op het Plaza de Alfaro, dichtbij de Murillotuinen; iets verderop ligt het Plaza de Santa Cruz (23), met een elegant ijzeren kruis in het midden dat La Cerrajería genoemd wordt. Het smalle
Wij verlaten de Reales Alcázares via de vestibule en komen zo op de Patio de Banderas (22). Hier begint de kronkelige Calle Judería die doorloopt tot in de Santa Cruzwijk. De Callejón del Agua voert langs de tuinen van de Alcázar en het huis op nummer 2 heeft een van de meest karakteristieke patio’s van de Sevilliaanse herenhuizen. De binnenplaats is omringd
Callejón del Agua
19
die vermoedelijk ooit bij een tempel uit de IIe eeuw v.Chr. hoorden, gebouwd ten tijde van Hadrianus of diens opvolger Antonius Pius.
De joodse wijk We starten bij de Parochiekerk van Sint Nicolaas (28), een 18e-eeuwse kerk die in 1758 ingewijd werd en uit vijf schepen bestaat, van elkaar gescheiden door marmeren zuilen. Het zilveren frontaal van het hoofdaltaar is een prachtig voorbeeld van de Sevilliaanse edelsmeedkunst in rococostijl. Niet ver van deze kerk slaan wij af bij de Calle Aire. Op de hoek van deze straat met de Calle Mármoles bevinden zich de drie beroemde Romeinse Zuilen (29),
Re y
Calle
San Isidoro
Cuesta Rosario
28. Parochiekerk van Sint Nicolaas 29. Romeinse Zuilen 30. Klooster van de Moeder Gods 31. Paleis van Altamira 32. Kerk van Santa María la Blanca 33. Parochiekerk van San Bartolomé
CA L DELE D LO EM S R ETR IO IO S
AN
CA
lle
BL
Plaza Cruces Plaza Santa Cruz Plaza a Alfaro t n Sa resa Te
M at eo s Vi Convento de Hospital de u la Encarnación los Venerables J le al eles C g S A N TA n R Abades Á Alc
Ca lle El Guz Bu m en án o
l
LA
la
Ca
e Air
29
de
io
30
Calle Segovia
EN
CA
TA
LA
lle Ca ria Glo
l
N SA
ÍA
AR
M
iso Enc
rra
39
E
LL
PE
de
Co
Galdós
s
LLE CA JOSÉ N SA
28
RO
íe
Ca lle
rge n es
ED
Calle
Calle Pérez
es
ev
EZ
de
Ví
DO
NP
34
31
ed
z ne mé
LLE
sp
32
Xi
38
CA
o
in Calle L
ND
C
ra
de
37
Rguez. Plaza San Marín Ildefonso
Calle Dª Carmen Plaza San Pedro Plaza Cristo S de Burgos ales y Fe rré
E
Cé
C. L
Conde
S
C. ÁGUILAS
e Ca ll
M E J ÍA
a
IMAG
ar Ib
lle
Ca
Plaza de las C Mercedarias alle
Plaza Pilatos
36
NÉ
33
Ca lle
frán Aza lle
Im
Calle Al hóndig
CALL
rio
al
ri
pe
año 2004
ME
Vi d
an
S
IDA
Fa b
35
go
le
Ca
le
EN
Tinte s
C
al
C. Huelva
20
Na
tia
CA RR IÓN
Onze wandeling eindigt bij het Huis van de familie Pinelo (27), waar de Koninklijke Academies van Sevilla zijn gezeteld: de Academie voor Schone Kunsten van de Heilige Isabella van Hongarije, de Academie voor Letterkunde en de Academie voor Geneeskunde. Dit herenhuis was ooit in het bezit van de Genovese familie Pinelo die in Sevilla gevestigd was. Er wordt beweerd dat San Juan de Ribera, de Aartsbisschop van Valencia, hier werd geboren.
lle
rro
va
Los
AV
Ca
s
Calle
al
Wij lopen weer terug tot aan de ingang van het Hospitaal van de Eerbiedwaardige Priesters (26) dat in 1675 door kanunnik Justino de Neve gesticht werd. Tegenwoordig is hier de Stichting FOCUS gevestigd en herbergt het bouwwerk een van de belangrijkste prentenverzamelingen van Sevilla, evenals wellicht de fraaiste patio van de stad.
Mariscalstraatje leidt naar een van de bekoorlijkste pleinen van Sevilla, het Plaza de las Cruces, genoemd naar de drie kruisen die op klassieke marmeren zuilen geplaatst zijn. Via de Calle Cruces lopen wij vervolgens naar Ximénez de Enciso toe, met op het voetstuk een aantal grote molenstenen. Ter hoogte van de Calle Santa Teresa lopen wij deze straat even in voor een bezoek aan het Klooster van San José del Carmen (24), waar kostbare persoonlijke voorwerpen van de Heilige Teresa van Ávila bewaard worden, waaronder het manuscript van “Las Moradas” en een portret van haar, geschilderd door Broeder Juan de la Miseria. Recht tegenover het Klooster bevindt zich het Huis van Murillo (25), ingericht in 17e-eeuwse stijl, waar de beroemde schilder gewoond heeft.
C
Hospitaal van de Eerbiedwaardige Priesters
Verder via de Calle San José bereiken wij het Klooster van de Moeder Gods (30). Dit nonnenklooster is duidelijk verbonden met de geschiedenis van Spaans Amerika aangezien zich hier aan beide kanten van het priesterkoor de graven en beelden bevinden van Doña Juana de Zúñiga, weduwe van Hernán Cortés, en van diens dochter, Doña Catalina Cortés.
CRUZ
Plaza Alianza
34. Huis van Don Miguel Mañara 35. Kerk van San Esteban 36. Huis van Pilatus 37. Klooster van Santa María de Jesús 38. Kerk van San Ildefonso 39. Parochiekerk van San Isidoro 21
naar de Parochiekerk van San Bartolomé (33), een neoklassiek bouwwerk dat in 1806 werd ingewijd. De straat met de meest Hebreeuwse naam van de hele jodenwijk is de Calle Levíes. Hier bevindt zich het Huis van Don Miguel Mañara (34), waar dit beroemdste lid van de orde Hermanos Mayores de la Santa Caridad werd geboren. Volgens kenners is dit het mooiste voorbeeld van de karakteristieke Sevilliaanse patiowoning, bestaande uit twee verdiepingen, een vestibule die men te paard kan betreden, een binnenplaats en een tuin.
Calle de la Judería
Vervolgens wandelen wij via dezelfde straat naar het Paleis van Altamira (31), de voormalige residentie van de Hertogen van Béjar, tegenwoordig zetel van de Raad voor Cultuur van de Junta de Andalucía. Dit paleis dateert oorspronkelijk uit de XIVe eeuw maar beleefde een gouden periode aan het begin van de 16e eeuw ten tijde van Teresa de Zúñiga.
zijn versierd met overdadig gedecoreerd pleisterwerk dat toegeschreven wordt aan de gebroeders Borja. Onder de talrijke kunstschatten die hier bewaard worden zijn vooral de schilderijen van het Heilig Avondmaal van Murillo en de Piëta van Luis de Vargas een bijzondere vermelding waard.
versierde pleisterwerk van de Sacramentskapel. Op het hoofdaltaar zijn schilderwerken van Zurbarán aangebracht. Elke Paasdinsdag organiseert de broederschap die bij deze kerk hoort een processie die als een van de zwaarste en meest gecompliceerde van de hele Paasweek wordt beschouwd. Naast de kerk staat het Huis van Pilatus (36), de residentie van de Hertogen van Medinaceli en Alcalá. Dit luxueuze paleiscomplex werd gebouwd
De Kerk van San Esteban (35) is onze volgende bestemming. Deze is gebouwd in mudejarstijl met de kenmerkende bouwelementen die in de tweede helft van de XIVe eeuw toegepast werden. Bijzonder interessant is het rijkelijk
Huis van Pilatus
Wij lopen nu iets terug op de route en slaan dan af naar de Calle Céspedes, in het hart van de wijk van San Bartolomé die tezamen met Santa Cruz de oude joodse wijk van Sevilla vormt. San Bartolomé heeft niet zo lang geleden een ingrijpende renovatie ondergaan, waardoor dit belangrijke deel van het historisch centrum van de stad behouden is gebleven. De Calle Virgen de la Alegría voert ons
De volgende halte op de route wordt gevormd door de Kerk van Santa María la Blanca (32), gebouwd op de plek waar ooit een primitieve joodse synagoge stond. De huidige vorm is het resultaat van een reconstructie in het jaar 1662 en bestaat uit drie schepen die van elkaar gescheiden worden door zuilen van rood marmer. De gewelven 22
door Fadrique Enríquez de Ribera bij terugkomst van diens reis naar Jeruzalem in 1519. Van de talrijke bouwmaterialen die indertijd geïmporteerd werden uit Genua zijn vooral de gevel met de toegangsdeur alsmede de zuilen en de fontein van de grootste patio de moeite waard, een werk van Antonio María Aprile de Carona en Pace Gazini. Op deze binnenplaats is een verzameling borstbeelden te zien van vierentwintig Romeinse keizers in gezelschap van Karel V en Cicero. De tegelpanelen zijn het werk van de gebroeders Polido, uit de periode 1535 -1538. Het gebouw kan dagelijks bezocht worden; de openingstijden, die variëren naar gelang de tijd van het jaar, staan aangegeven bij de hoofdingang. Iets verderop staat aan de Calle Águilas het Klooster van Santa María de Jesús (37). Het vakwerkplafond van de hoofdkapel is een goed voorbeeld van de karakteristieke Klooster van Santa María de Jesús
mudejarstijl van ver in de XVIe eeuw. In deze tempel
wordt een klein beeld van Sint Pancratius vereerd en elke maandag kan men hier dan ook lange rijen mensen zien staan die hier om gezondheid, geld en werk komen vragen. Via de Calle Rodríguez Marín wandelen wij naar de Kerk van San Ildefonso (38) met een monumentale voorgevel geflankeerd door twee ranke torens. Deze gevel in amerikanistische stijl doet denken aan de missiekerken in de Nieuwe Wereld. Tegenover deze parochiekerk bevindt zich de ingang van het klooster van San Leandro, waar men via een draailoket yemas, een heerlijke zoete lekkernij, van de augustijnerzusters kan kopen. De volgende halte op de route is de Parochiekerk van San Isidoro (39) die uit de tweede helft van de XIVe eeuw dateert. De kerk is recent gerestaureerd en vooral de gevel met de toren is interessant.
Het Maria Luisapark
Paleis van San Telmo
van Andalusië in 1989 dat het paleis een mogelijk definitieve bestemming had gekregen als zetel van het Presidium van de Autonome Gemeenschap. Vanaf de gevel van het paleis aan de Calle Palos de la Frontera wordt de bezoeker begroet door twaalf personages uit de geschiedenis van Sevilla.
De route begint bij het Paleis van San Telmo (40), een Sevilliaans monument dat wellicht de meeste verschillende bestemmingen heeft gekend. Na oorspronkelijk in 1682 gesticht te zijn als Universiteit van Mareantes werd het een Zeevaartschool in 1788. In 1849 vestigden zich hier de Hertogen van Montpensier, die het paleis op hun beurt aan het Aartsbisdom van Sevilla schonken, waarna het een Bisschoppelijk Seminarie werd in 1901. Tenslotte betekende de overdracht aan het Bestuur
Wij lopen verder naar de Calle San Fernando waar het indrukwekkend grote gebouw staat van de voormalige Tabaksfabriek, tegenwoordig het hoofdgebouw van de
25
n Ave
PA
Isa
PARQUE
la
r
LUISA de ida
47
49
nán
He a nid e v A DE MARÍA
44
Co
Pelayo
48 46
arro
Piz
s
ane
gall
S IA LIC de DE Ave Glorieta de a NI n Avenida de Colombia nid DA de ida C Buenos Aires Colo ond Ave MA mb e RÍ ia A L ORO S UI MONT LA S A Glorieta IA G O SANT A ID Marineros N AV E Voluntarios Ráb ida DE n Ave
Ma
Av de enida Chil e
A de venid lP a erú
Fron tera
la Palo s
gal
n
Portu a
Ave nid
nte
Infa
O
ND
NA N F ER SA LLE CA
bel
ida
rtés
lica
tó Ca
ón
DE RO MA Jardines de Cristina
Plaza de España
inz eP
IDA
Jardines de San Telmo
riz
Progreso
BORBOLLA
Glorieta Avenida Don Covadonga
pé
45
Calle
LA
s
ad
de
40
DE Al
43
La
A
so Ca ez ígu odr aR nid Ave
EN
42
NID
olá
ida en er Av cqu Bé
AV
Nic
de
Orle a
de B orbó
de
Carlo
s
Con
Plaza Don Juan de Austria A V E DE NID L C A I D Glorieta San Diego AV E
41
lle
Porv enir
V
Riañ o
ns
OS
RL
Infa
nte
Luis a d e
CA
DA EN
Cruz
AV E
Ca
de
nid Ave
AV
Jos é
Mar
ía O sbo rn
e
Dieg o
GUADALQUIVIR
Puente del Generalísimo
O SE
RÍ
O
Glorieta Alférez Provisional
40. Paleis van San Telmo
45. Plaza de España
41. Universiteit van Sevilla
46. Plaza de América
42. Casino de la Exposición
47. Koninklijk Paviljoen
43. Gemeentelijk Theater Lope de Vega
48. Provinciaal Archeologisch Museum
44. María Luisapark
49. Museum voor Volkskunst en-tradities
Universiteit van Sevilla (41). Het is het grootste industriële bouwwerk van het 18e-eeuwse Europa. De sigarenmaaksters die hier ooit in de fabriekshallen werkten zijn vereeuwigd op beroemde schilderijen zoals het werk van Gonzalo Bilbao, evenals in beroemde opera’s zoals Carmen van Bizet.
año 2004
Casino de la Exposición
de Iberoamerikaanse Tentoonstelling van 1929 dienst deed als het Paviljoen van Sevilla, naar een ontwerp van Aníbal González. Er is ruimte voor 700 bezoekers. Tegenwoordig wordt hier om het jaar de Flamencokunst Biënnale gehouden. De Avenida de Isabel la Católica voert naar het María Luisapark (44), een van de mooiste van Spanje. Dit park werd in 1893
aan de stad Sevilla geschonken door de gelijknamige prinses van Orléans, Hertogin van Montpensier. Deze zorgvuldig aangelegde groenzone maakte ooit deel uit van het Paleis van San Telmo en noodt de wandelaar ook nu nog tot het maken van een plezierige wandeling onder de lommerrijke bomen langs gezellige prieeltjes waar men af en toe even kan uitrusten.
María Luisapark
Via het Glorieta de San Diego bereiken wij het Casino de la Exposición (42) en het Gemeentelijk Theater Lope de Vega (43). Beide gebouwen vormen een complex dat tijdens
Universiteit van Sevilla 26
Vanaf de ingang van het park is het silhouet van de twee ranke torens van het Plaza de España (45) te zien. Het is een waar genoegen om de brede halve cirkel met een diameter van tweehonderd meter die het plein vormt lopend of met de bootjes over het water af te leggen. De ontwerper hiervan was Aníbal González, de beroemdste Sevilliaanse architect van de XXe eeuw. Als basismateriaal gebruikte hij bakstenen en als versieringselement tegels. De aandacht van de bezoekers wordt nog steeds getrokken naar de grote tegeltableaus die de Spaanse provincies
uitbeelden. Na de tweede toren van het Plaza de España slaan wij rechtsaf naar de Avenida de los Cisnes, een verwijzing naar het meer aan het eind van deze laan waar men zwanen en eenden kan voederen. Via de Avenida de Hernán Cortés, met de opmerkelijke kaarsrechte populieren, bereiken wij het Glorieta de los Hermanos Álvarez Quintero, de schrijvers van het ware Andalusische volkstoneel. Rechts daarvan strekt zich de Leeuwentuin uit met pergola’s en fonteinen met leeuwen van steen. Het is goed nog wat energie te bewaren voor de beklimming naar de top van de Gurugúberg, een emblematisch plekje van het María Luisapark. Het laatste
Plaza de América
deel van onze wandeling gaat via de Avenida de Pizarro en de Avenida Bécquer. Het fraaie monument gewijd aan deze schrijver van de geliefde Rimas y Leyendas is een werk van Lorenzo Coullaut Valera uit 1911.
Wij bereiken nu het Plaza de América (46), nog een symbool van het op Amerika gerichte Sevilla waar de Spaansamerikaanse
Plaza de España
Tentoonstelling van 1929 plaatsvond. De duiven van dit plein vormen altijd weer een attractie voor kinderen die ze hier al sinds mensenheugenis voeren met arvejones - een soort erwten. Hier staan drie bouwwerken van de hand van Aníbal González die zeer karakteristiek zijn voor het Sevilliaanse regionalisme: allereerst het Koninklijk Paviljoen (47), in historistische stijl met gotische elementen, waar een gemeentedienst is gevestigd. Vervolgens het voormalige Paviljoen voor Schone Kunsten uit 1929 dat sinds 1942 het Provinciaal Archeologisch Museum (48)
herbergt waar belangrijke archeologische vondsten tentoongesteld worden, zoals bijvoorbeeld de Schat van Carambolo. Tenslotte het Mudejarpaviljoen waar het Museum voor Volkskunst en –tradities (49) is gevestigd met een etnografische collectie waaronder met name de zogenaamde Praalkunst. Hier zijn bijvoorbeeld de aanplakbiljetten van de Voorjaarsfeesten van Sevilla te zien die in de loop der tijden in opdracht gemaakt zijn door de beroemdste schilders van dat moment.
Triana en de rivier
Torre del Oro
Koninklijk Paviljoen
Deze route begint bij het Casa de la Moneda (50), waar dankzij een gedeeltelijke restauratie een expositieruimte voor tijdelijke tentoonstellingen geopend kon worden.
het opschrift “hier liggen de botten en as van de slechtste man ter wereld”. Men kan hier werken bewonderen van Valdés Leal, Murillo, Pedro Roldán en Cristóbal Ramos. De somber aandoende schilderijen van Valdés Leal die “Las Postrimerías” genoemd worden vormen een zuiver voorbeeld van het tenebrismo, de voorliefde voor het schilderen van donkere onderwerpen.
Vlakbij bevindt zich het Hospitaal van La Santa Caridad (51) en de Kerk van El Señor San Jorge, behorend tot de uit de XVIe eeuw daterende liefdadige broederschap ten behoeve van de “begrafenis van hulpbehoevende armen”. De constructie vond plaats in opdracht van Miguel de Mañara, wiens graf zich bij de ingang van de kerk bevindt met
Vanaf dit punt gaan wij naar de Torre del Oro (52), de gouden toren die is blijven staan als een stille getuige van de geschiedenis van Sevilla, 31
AD
R
IA
N
O
G PA
N
LLE
PIACIÓ
58. Kapel van de Zeelieden
52. Torre del Oro
59. Koninklijke Parochiekerk van Santa Ana
56. Kapel van El Carmen
Maestranzatheater
Rosario Vega
C. M
Gr
Bilbao
oz a
ra g
AL FO N Mo nsa lve E
Calle
LL CA
Za
CA
Ca lle
ÉS
ta
lis ge an
Ev
51. Hospitaal van La Santa Caridad
55. Brug van Triana
o
ebo eF Call año 2004
57. Huis met de Zuilen
54. Plaza de Toros
Arr
60. Kerk van Nuestra Señora de la O 61. Kapel van El Patrocinio 62. Andalusisch Centrum voor Hedendaagse Kunst
illa
lle
Ca
50. Casa de la Moneda
53. Maestranzatheater
O
ier
lle
Parroquia de San Jacinto
RR
Ard
D
CO
EL
lle
R od rig o
de
co acéuti Farm errera M. H
O DE L A EX
rea Cor a n Tria
Ca
CRIST
59
Troya
e Call
Ca
A DEL
s Beti
la
de
VIR eza Pur
o
AVENID
UI
del
ijos
t acin n J
Sa
no
tilla
rería
Alfa
Q AL
r Tor
lle Ca
e Call
52
N
TRIANA An
LA
IDA AVENURJO J SAN
OS
C
E
IL
ie
50
Puente San Telmo
58
57 Fa b
LÓ
Puerta de Jerez
Calle
IC
C L AL
T AS
AD
lle Ca e Call
Plaza del Altozano
Plaza Callao
60
CO
Calle Santander
flora Var
íaz
sa an
L TÓ CA
Alm
ES
lle
EO
Puente de Triana
Puente de Chapina (Puente del Cachorro)
de
r Vela
GU
56
53
do Ro
DE
S PA
O
51
Temprado
ia D
54
o May de Calle Dos
ARENAL
lar ste Ca
55
RÍ
61 62
EL
CIÓN
on Ant
Ca
CALLE MARQUÉS DE P ARADAS Plaza de Antigua la Legión Estación de Córdoba CALLE ARJONA
e
ch
ar
M
lle Ca nas Patro ra Calle e Gale ll a C ero and yL or t s Pa
e
ll Ca
Y RE
Gravina
ñal s Ca arlo C. C n Moratí
Calle
alejas Calle Can
Museo de Bailén Bellas Artes
LO PAB SAN
Eloy Parroquia de la Magdalena
Jumio e Call G am az o na
Nueva
Vinuesa
San
Plaza Museo
Plaza Méndez N úñez Magdalena
Triana en de Guadalquivir. Het bouwwerk dateert uit de XIIIe eeuw en maakte ooit deel uit van de verdedigingswerken van de Almohaden. De herkomst van de naam is niet helemaal duidelijk: sommige bronnen verwijzen naar de vroegere decoratie van tegels met een metaalglazuur, andere naar de functie als opslagplaats van waardevolle metalen die uit Amerika afkomstig waren. In de Torre del Oro is het Scheepvaartmuseum gevestigd, met een belangrijke verzameling grafisch materiaal en geschreven documenten omtrent de scheepvaartgeschiedenis van de stad. Tegenover de toren staat het Maestranzatheater (53). Deze schouwburg werd in 1991
ingewijd als onderdeel van de stadsvernieuwing ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van Sevilla. Het is het operatheater bij uitstek van Andalusië. Daarnaast bevindt zich de stierenarena van de Real Maestranza, het beroemdste Plaza de Toros (54) ter wereld, met een bijzondere vormgeving en harmonieuze proporties. In het Stierenvechtersmuseum is een zeer interessante collectie over de Spaanse stierenvechterstraditie te zien, afkomstig uit het kunstbezit van La Real Maestranza de Caballería. De Prinsenpoort is de hoofdingang waar de stierenvechters - uitsluitend als zij buitengewoon succesvol zijn geweest - op de schouders van hun bewonderaars naar buiten worden gedragen. Arena van La Real Maestranza
Gijón uit 1682 die inspiratie vond in een werkelijk bestaande zigeuner die zijn laatste adem uitblies als gevolg van een vechtpartij. Dit bijzondere beeld is zo levensecht dat men via de mond tot achter in de keel kan kijken.
Brug van Triana
levendige middelpunten van de wijk. Hier staat het monument ter ere van een der beroemdste stierenvechters van de geschiedenis: Juan Belmonte.
Wij steken de Guadalquivir over via de zeer geliefde Brug van Triana (55), ook wel de brug van Isabella de Tweede genoemd; het is een van de schaarse voorbeelden van staalarchitectuur in de stad, bij het gebouw van El Barranco aan de Sevilliaanse oever. De brug werd in 1845 gebouwd op de plaats van de voormalige door kleine schepen gevormde brug.
Wij lopen vervolgens de Calle Pureza in waar zich het Huis met de Zuilen (57) bevindt, een schoolvoorbeeld van de academistische civiele bouwkunst. Tegenwoordig is het in gebruik als gemeentekantoor.
Aan het eind van de brug van Triana bevindt zich de Kapel van El Carmen (56), ook wel “El Mechero” genoemd, de aansteker, vanwege de enigszins merkwaardige vorm. De kapel is een van de symbolen van de Trianawijk en werd tussen 1924 en 1928 gebouwd van baksteen naar een verfijnd historistisch ontwerp van de architect Aníbal González. Het Plaza del Altozano is een van de
Verder op deze straat komen wij bij de Kapel van de Zeelieden (58), waar La Esperanza de Triana vereerd wordt. Hier kan men iedere dag honderden inwoners van de wijk geknield voor het beeld aantreffen. Iets verderop staat de Koninklijke Parochiekerk van Santa Ana (59), de eerste kerk die nieuw werd gebouwd na de herovering van Sevilla in 1248 34
door Ferdinand III de Heilige. In feite werd de kerk pas gesticht door diens zoon, Alfons X de Wijze, die hem aan de Grootmoeder van Christus wijdde die hem genezen zou hebben van een oogziekte. Vanuit de Calle Pureza wandelen wij naar de Calle Castilla, waar wij twee van de meest geliefde beelden van de inwoners van Triana kunnen bewonderen: de Nazareno de la O –een werk van Pedro Roldán uit 1685– die vereerd wordt in de Kerk van Nuestra Señora de la O (60), en de indrukwekkende Cristo de la Expiración (ook wel El Cachorro genoemd), die zich in de Kapel van El Patrocinio (61) bevindt, op enkele meters afstand van eerdergenoemde kerk, een meesterwerk van de Sevilliaanse beeldhouwkunst door Francisco Antonio Ruiz
De route vervolgt naar het Eiland van La Cartuja, met het Andalusisch Centrum voor Hedendaagse Kunst (62) waar meer dan vijfhonderd werken tentoongesteld worden die een panorama vormen van de kunstrichtingen in Spanje sinds het begin van de XXe eeuw: schilderijen, beelden, wandkleden en keramiek van kunstenaars als Joan Miró, Chillida en Saura. Het museum biedt daarnaast werken van jonge kunstenaars, vooral afkomstig uit Andalusië, periodieke tentoonstellingen van avant-gardistische schilderkunst, lezingen, evenementen en allerlei andere activiteiten die getuigen van de vitaliteit en het alerte beleid van dit museum.
35 Santa Ana Koninklijke Parochiekerk van
Q
U
IV
Ana
a e la Veg
San Miguel Ja vie rd
Piedra
NE
O
Vicente Plaza Teresa Enríquez
Calle
Mendoza
Goles
Ríos Redes
XII
na Calle Dárse
63. Museum voor Schone Kunsten 64. Parochiekerk van San Vicente
Deze stadswandeling begint op het Plaza del Museo, waar zich het Museum voor Schone Kunsten (63) bevindt, na het Pradomuseum de belangrijkste pinacotheek van Spanje. Sinds 1839 is dit schilderijenmuseum gevestigd in het voormalige klooster Casa Grande van de orde van de mercedariërzusters in Sevilla.
waar een klassiek tegeltableau bewonderd kan worden waarop El Señor del Gran Poder is afgebeeld. In de kerk worden talrijke kostbare kunstschatten bewaard, waarvan wellicht de oudste de muurschildering van de Maagd van Rocamador is, die dateert uit de XIVe eeuw. Hier bevindt zich ook de Tempel van
De volgende halte is de Parochiekerk van San Vicente (64) die wij bereiken via de naar deze heilige vernoemde straat. Aan een van de zijden van deze kerk ligt het bekoorlijke pleintje van Teresa Enríquez. Deze dame wordt ook wel “De Dwaas van het Sacrament” genoemd omdat dankzij haar vroomheid de Sacramentale Broederschappen in het leven geroepen werden.
Parochiekerk van San Lorenzo
Vervolgens wandelen wij verder naar het Plaza de San Lorenzo met de Kerk van San Lorenzo (65), 36
65. Kerk van San Lorenzo 66. Tempel van Nuestro Padre Jesús del Gran Poder 67. Paleis van Santa Coloma 68. Klooster van Santa Clara 69. Klooster van San Clemente 70. Alameda de Hércules 71. Themapark Isla Mágica
Nuestro Padre Jesús del Gran Poder
Nuestro Padre Jesús del Gran Poder (66) die een bijzonder grote aantrekkingskracht uitoefent op ontelbare gelovigen die hiernaartoe komen om neer te knielen voor de voeten van de Heer van Sevilla. Dit buitengewone beeld van Jezus Christus is een werk van Juan de Mesa uit 1620 en net als in het verleden roept het ook nu nog van alle kanten smeekbeden op in de ongeëvenaarde vroege ochtend van Goede Vrijdag. Tezamen met dat van La
Macarena is dit het meest vereerde beeld van Sevilla. Op nummer 21 van de nabijgelegen Calle de Santa Clara staat het Paleis van Santa Coloma (67), een prachtig voorbeeld van de burgerlijke bouwkunst in het Sevilla van de XVIIe eeuw. De route gaat verder naar het Klooster van Santa Clara (68), dat in de Middeleeuwen gesticht 37
SO
la Vera C ruz Abad Gordillo
ALFON
Baños
64
Monsalves
N
ADÁ
TO R
IR
Jesús de
Cid
CALLE
AL
Migue l
de Gay angos
DE L
AD
Plaza del Duque de la Victoria
Alfaqueq ue C isneros
Torre Panorámica
U
San
Calle
Jardín del Guadalquivir
Calle
Curti duría s
G
Palacio de Lebrija
Plaza San Plaza de la Lorenzo Cardena Plaza de Concordia l S Martínez pínola la Gavidia Montañé Teodo s sio
Call e
ÍO
Ca lle
R
67
Calle P ascual
DA
Poder
RAB
NI
Orfila
Eslava
Gu ada lqu ivir
AV E
Puente de la Barqueta
65
JUAN
Clara
CENTRO
AMOR DE DIO S Tarifa Trajan o
66
CALLE
Santa
Gran
V
Me Per nc is he ta
68
del
San ta
Calle
Becas
Homb re de
69
Lum bre ras
CALLE DE RESOLA
70 Jesús
Cer van tes
LARAÑA
ll
Ca
Plaza Europa LES
HÉRCU
Encarnación
o ved Que
a Atienz ño Ni P.
DA DE
ava Calle Créd ito
71
Museum voor Schone Kunsten
ALAME
latr
a eC
Lista
Don
l y Núñez de l Prado
nt a Sa ufin R Joaquín Costa
MORGADO
Pera
a ntan di en m ta
Pacheco
Calle
onio Susillo
San Lorenzo, San Vicente en Alameda de Hércules
Álvarez
Faustino
Plaza Museo
63
werd. De kerk is gebouwd in gotische mudejarstijl en werd in de 17e eeuw opnieuw voorzien van decoratieve elementen. Aan het eind van de Calle Santa Clara bevindt zich het Klooster van San Clemente (69) van de orde van cisterciënzer nonnen. Dit gebouw is gerestaureerd door de architecten Fernando Villanueva en Rufina Fernández en maakte gedurende de Wereldtentoonstelling van 1992 deel uit van het Paviljoen van Sevilla. Volgens de overlevering is dit het oudste klooster van de stad, hetgeen gestaafd wordt door de documenten die hier in het Archief bewaard worden; de stichtingsgeschiedenis gaat terug tot de tweede helft van de 13e eeuw. Tenslotte wijzen wij op het graf van Koningin Doña María van Portugal, echtgenote van Alfons XI en moeder van Pedro I, dat zich aan de linkerkant van het priesterkoor bevindt. Alameda de Hércules
De Calle Santa Clara komt uit op de geliefde Alameda de Hércules (70), de belangrijkste wandellaan van het Sevilla uit de renaissance- en de baroktijd. Het is een ontwerp van de Graaf van Barajas uit het jaar 1574, die ervoor gezorgd heeft dat er weelderig groene bomen en fraaie fonteinen kwamen op de plaats waar ooit een moeras lag. Aan een van de uiteinden van de laan plaatste hij twee zuilen, die afkomstig waren uit een Romeinse tempel aan de Calle Mármoles, met daarbovenop de beelden van Julius Caesar en Hercules. De twee andere zuilen waarop leeuwen met wapenschilden te zien zijn, dateren uit de tweede helft van de achttiende eeuw. Als wij tenslotte de Guadalquivir oversteken via de Brug van La Barqueta, bereiken wij het Themapark Isla Mágica (71).
Het winkelcentrum
Gemeentehuis, Plaza de San Francisco
Wij beginnen de wandeling bij het Gemeentehuis (72) van de stad, met de neoklassieke gevel aan de kant van het Plaza Nueva. Dit plein bevindt zich op de plaats waar ooit het Klooster Casa Grande van San Francisco stond. Het is een levendige open ruimte dankzij de vele winkeltjes en in het midden bevindt zich een monument van San Fernando te paard, een werk van de beeldhouwer Joaquín Bilbao. De gevel van het gemeentehuis aan het Plaza San Francisco is plateresk en vormt een van de meest representatieve voorbeelden van deze stijl in Spanje. De buitengewoon rijke versiering is een product van de fantasie van architect Diego de Riaño, die de leiding over de constructie had van 1527 tot 1534. Elke middag worden er
groepsrondleidingen gehouden. Informatie omtrent de openingstijden is verkrijgbaar bij de ingang. Binnen het gebouw is een belangrijke schilderijenverzameling te zien. Naast het gemeentehuis begint de beroemdste straat van Sevilla, de Calle Sierpes (73), waar men naar zeggen meer rondloopt om gezien te worden dan om zelf te kijken. Er is hier van alles te doen: van een ontspannende wandeling langs allerlei verschillende etalages tot het genieten van een heerlijk stukje taart in een van de vele befaamde banketbakkerswinkels, of van een spontane ontmoeting met een oude vriend in een café tot een bezoek aan de Kapel van San José, een waar sieraad van de barokkunst. 39
eta ye n
Go
Call e
lle
G
am
he na
az
Ma rc
o
lle
r
la
te
Ca
a oz rag
lle
Za
Ca
n
Pa
e all
a
ler
Ga
Calle Sierpes
Tegenover de parochiekerk bevindt zich het Hospitaal van Nuestra Señora de la Paz (75), beter bekend als het Ziekenhuis van San Juan de Dios. Het staat op deze bevoorrechte plaats in de stad sinds 1574, toen de gevel van de bijbehorende kerk gebouwd werd. In de XVIIIe eeuw vond er evenwel een ingrijpende verbouwing plaats. Binnen in de kerk bevindt zich het graf van de Heilige die de Orde van de Hospitaalridders gesticht heeft.
Vanaf de Calle Sierpes bereiken wij het Plaza del Salvador. Hier staat de Parochiekerk van El Divino Salvador (74) majesteitelijk verheven boven dit plein, zich volledig bewust van de bijnaam die de inwoners het bouwwerk hebben toegedicht: de tweede kathedraal van Sevilla. Het interieur is ruim en plechtig, prachtig versierd met een schitterende collectie altaarstukken uit de achttiende eeuw. De kerk is gebouwd op de plek van een voormalige moskee.
año 2004
ro
tro
ll Ca
de
e
as
an
Albareda
Ca
as
e
Ca ll
al Ro le qu e
Bail én
Monsalves
SO XI I
Calle
ega la V Ja vie rd
e
le
l
ña
Ca
72. Gemeentehuis 73. Calle Sierpes 74. Parochiekerk van El Divino Salvador 75. Hospitaal van Nuestra Señora de la Paz 76. Kerk van La Anunciación 77. La Campana 78. Tempel van San Antonio Abad 79. Kerk van La Magdalena
tín
to ris io
ios Jim Calle Hari nas
C
s lo
E O LL BL CA PA N
a
C. F. Cab
SA
79
y
llero
ra Mo
Elo
ALFON
ro Ped C. arias P
r Ca
n
ALLE
Plaza Nueva
Bilbao
Sa
Plaza Magdalena
dez
Mén
e Call
ll
e Call
Núñez
rid Calle Mad
s
nes
LA AVENIDA DEIÓN CONSTITUC
72 anada Calle Gr
Olivé
Roasario
te Borge
na
ES
SIERP
Calle
ne
ja Rio
on
lla Veli
´D
lle Ca
78
oz Muñ
é de
O
Calle Te nien
Calle Alema
ol i M
ndo Colón
erna
eH
Call Plaza San Francisco
E TETU Z CALL
ZQUE
Calle
J os
lle
os
de
Alvárez
Calle
75
Quintero
ÁN
Plaza del Duque de la Victoria
uz
73
VELÁ
CALLE
Ca Jesús de lle la Vera Cr
CUNA
Ca Contelle ros
Francos
CALLE
77
Calle Sa Vicenta Mnta aría
e
Palacio de Lebrija
Ca
Plaza de la Concordia
CALLE
Calle
Plaza del Salvador
Calle Cerrajería
Calle Martín Villa
Calle Tarifa
74
C La alle ga r
ero Calle Riv
Calle Orfila
76
Plaza Jesús Calle de la Pasión Lineros
C. Sagasta
CENTRO
y Pellón Calle Compañia
alle sidoro
Calle Arguijo
CALLE LARAÑA
. Miseri ordia c
Dolorosa del Valle vereerd, een van de meest expressieve beelden van de Goede Week, toegeschreven aan de uit Córdoba afkomstige kunstenaar Juan de Mesa rond 1620. In de crypte van deze kerk bevindt zich het Pantheon van Beroemde Sevillianen waar personages liggen begraven zoals bijvoorbeeld Arias Montano, Lorenzo Suárez de Figueroa, Rodrigo Caro en de dichter Bécquer. Iets verderop, voorbij het bekende Plaza de La Campana (77), het zenuwcentrum van de stad, kunnen wij een bezoek brengen aan de Tempel van San Antonio Abad (78), waar de Broederschap van de Stilte is gevestigd die door velen als de drijvende kracht achter de Sevilliaanse broederschappen wordt beschouwd. El Nazareno is een beeld dat vermoedelijk gemaakt is door Francisco de Ocampo tussen 1609 en 1611, terwijl de Virgen de la Concepción een
uniek werk is van Sebastián Santos uit 1954. Het is de moeite waard even te gaan kijken naar het kleine beeld van de Heilige Judas Taddeus op de met zuilen omgeven binnenplaats voor de kerk: hier komen dagelijks honderden gelovigen even bidden of een aalmoes brengen. De route eindigt bij de Kerk van La Magdalena (79). De Calle Méndez Núñez voert naar het met winkeltjes omgeven Plaza de la Magdalena, waar tot aan de XIXe eeuw de gelijknamige kerk stond. De kerk van La Magdalena verhuisde vervolgens naar het nabijgelegen voormalige dominicanerklooster van Sint Paulus dat een eeuwenoude geschiedenis heeft. Een gedenkplaat op de gevel herinnert eraan dat Broeder Bartolomé de las Casas hier in 1544 tot Bisschop van Chiapas gewijd werd. De kerk heeft een van de fraaiste interieurs van Sevilla.
Via de Calle Cuna bereiken wij vervolgens de Kerk van La Anunciación (76), gebouwd in Latijnse kruisvorm met boven het dwarsschip een elegante koepel. Op het altaar aan de linkerkant wordt de bijzondere Parochiekerk van El Divino Salvador 40
Routes door de provincie Carmona-ÉcijaOsuna-Estepa Het monumentale kunstbezit van Carmona vormt een levende herinnering aan het verleden. In 1868 werd de necropolis ontdekt die van de eerste eeuw voor Christus tot aan de vierde eeuw na Christus door de Romeinen gebruikt werd. Een kennismaking met deze stad dient minstens een bezoek aan de volgende monumenten te omvatten: het Alcázar de la Puerta de Sevilla, Carthaags van oorsprong; het Klooster van Las Descalzas uit de XVIIIe eeuw en het Plaza de Abastos, gebouwd in 1842. Als U bij de Priorijkerk van Santa María bent aangekomen, kijkt U dan even naar de liturgische kalender uit de Westgotische tijd op een van de zuilen van de Patio met de Oranjebomen.
Carmona
Genil. De stad heeft belangrijke kunsthistorische monumenten waaronder de Kerken van Santa Bárbara, San Gil, Santa Ana en San Juan; de Paleizen van Peñaflor, Valdehermoso en Benamejí en het Klooster van Las Teresas. Daarnaast zijn er nog overblijfselen te zien van de oude Arabische stadsmuur. De geschiedenis van Osuna is nauw verweven met de hertogen naar wie deze plaats uiteindelijk vernoemd is. De sporen van dit geslacht zijn terug te vinden op talrijke plekjes van de stad. Hier is het de moeite waard een bezoek te brengen aan de Collegiale Kerk, gesticht door Juan Téllez Girón. Daarnaast bevindt zich het Pantheon van de Hertogen en het Museum voor Gewijde Kunst, dat gevestigd is in een voormalig ziekenhuis. De Torre del Agua herinnert aan de islamieten die dit gebied ooit bevolkten; hier is het Archeologisch Museum gevestigd. Eveneens interessant
Écija, de prachtige “stad met de torens”, ligt in het dal van de Paleis van Peñaflor. Écija
42
zijn de Cilla del Cabildo - de oude gemeentelijke graanopslagplaats en de fraaie gebouwen aan het Plaza de San Fernando. Vanuit Osuna rijden wij naar La Lantejuela, waar men de lagunes kan bewonderen en vervolgens naar Estepa, de bakermat van de mantecados en andere zoete lekkernijen van deze regio. Van het erfgoed aan monumenten zijn vooral het Klooster van Santa Clara en de Gotische kerk van Santa María de la Asunción een bezoek waard.
La Campiña Utrera, Marchena en Alcalá de Guadaira vormen de belangrijkste haltes op deze route. Rijksweg A-376 voert ons naar Utrera, de geboorteplaats van de gebroeders Alvarez Quintero aan wie een museum is gewijd. De reiziger dient vooral even de Kerk van Santa María de la Mesa te bezoeken, gebouwd in gotische renaissancestijl, alsmede het Heiligdom van Nuestra Señora de Consolación. Op weg naar Marchena ligt de plaats Arahal, waar de interessante Tempel van La Magdalena bezocht kan worden. In Marchena zelf verdienen de stadswallen een
bezoek, evenals het Plaza de Arriba en de kerk van Sint Johannes de Doper in mudejarstijl. Alcalá de Guadaira is de laatste stopplaats op deze route, waar vooral het Heiligdom van Nuestra Señora del Aguila in gotische mudejarstijl, het Casa Pósito, de Kerk van Santiago, het Klooster van Santa Clara en de mudejarmolens aan de oever van de rivier de Guadaira de moeite waard zijn.
Sierra Norte Het hoogtepunt op deze route is Cazalla de la Sierra, gelegen op de uitlopers van de Sierra Morena. Deze plaats is vooral bekend vanwege de anijslikeur die hier geproduceerd wordt. De reiziger zal ongetwijfeld onder de bekoring komen van de witgekalkte huizen en de binnenplaatsjes vol bloemen en planten. Aanbevolen wordt een bezoek te brengen aan de Kerk van La Consolación. Iets verderop bevindt zich het Klooster van La Cartuja de la Inmaculada Concepción uit de XVe eeuw. Verder via deze route bereiken wij het plaatsje El Real de la Jara, op de grens van de Sierra Norte van Sevilla. Van hieruit vervolgt de excursie richting Guadalcanal,
Real de la Jara
Guadalcanal
dat tot kunsthistorisch monument is verklaard, gelegen tussen de Sierra del Agua en de Sierra del Viento. Daarna kan de toerist in San Nicolás del Puerto een wandeling maken naar de bron van de Huéznarrivier en naar de Cerro del Hierro. Constantina, met karakteristieke wijken als La Morería en de Kerk van La Encarnación; Las Navas de la Concepción; Alanís, met het gotische altaarstuk in de Parochiekerk van Nuestra Señora de las Nieves; en La Puebla de los Infantes zijn de laatste stopplaatsen op deze route.
De Zilverroute Voor de bezoeker is het interessant te weten dat er langs de Zilverroute allerlei sporen uit het verleden te vinden zijn, al vanaf de eerste halte, Santiponce. Hier staat het Klooster van San Isidoro del
Campo, waar een beeld van Sint Hiëronymus en een altaarstuk uit de XIVe eeuw zorgvuldig bewaard worden, beide een werk van Martínez Montañés. De Romeinse ruïne van Itálica is een andere bezienswaardigheid van deze plaats niet ver van Sevilla. In de al meer dan 2200 jaar oude stad werden de Romeinse keizers Traianus en Hadrianus geboren. Italica werd gesticht door Generaal Scipio. Het gedeelte van de stad dat voor het publiek toegankelijk is omvat een deel van de door Hadrianus gebouwde wijk, een theater in het oude centrum en een modern park rond een amfitheater, een van de grootste van het Romeinse Keizerrijk, met plaats voor 25.000 toeschouwers. De ruïne kan bezocht worden tijdens de gebruikelijke openingstijden van de musea die elk jaar door de Raad voor Cultuur van de Andalusische deelregering vastgesteld worden. De route loopt vervolgens door de Sierra de Sevilla, waar in El Ronquillo een weg naar De Meren van El Serrano voert. Na het stuwmeer van Cala bereikt men Castilblanco de los Arroyos. Net voor Villaverde del Río bevindt zich de Kapel van Las Aguas Santas.
El Aljarafe Deze door verschillende dorpen gevormde streek ligt dicht bij de stad; de meeste plaatsen zijn in de loop der tijd forenzensteden van Sevilla geworden, met grotere en kleinere huizenwijken. Vanuit toeristisch oogpunt bezien is het de moeite waard in het plaatsje Tomares een bezoek te brengen aan de Kerk van Nuestra Señora de Belén, gebouwd in vroege mudejarstijl. Iets verderop ligt Bormujos, dat van oorsprong een Arabische boerenhofstede was. In Bollullos de la Mitación vinden wij de Kerk van San Martín en twee kapellen: die van Cuatrovitas en die van Roncesvalles. In Espartinas staat het Klooster van Loreto, waar een opmerkelijke mudejarbouwkunst is toegepast. Fraaie Paleizen zijn te zien in de plaatsen Olivares en Castilleja de la Cuesta. Andere interessante plaatsen op deze excursie zijn verder nog Benacazón, Pilas en Villamanrique de la Condesa. Deze route is ook bekend als de “Weg van El Rocío”, omdat deze zo dicht langs dit bijzondere
bedevaartsoord loopt en zoveel pelgrims eerdergenoemde dorpen als beginpunt van hun bedevaart kiezen. Vlakbij de route bevindt zich ook het Nationaal Park Doñana. Dit park vormt een waar mozaiek aan ecosystemen en deze verscheidenheid heeft gezorgd voor een ecologische rijkdom die uiterst karakteristiek is voor dit 500.720 hectare grote natuurgebied. Er worden drie verschillende milieus onderscheiden: het moeras, de veranderende duinen en de stabiele zandgebieden. Hierdoor is een heel divers landschap ontstaan dat zowel op tijdelijke als permanente basis bevolkt wordt door grote zwermen vogels en talrijke verschillende soorten zoogdieren, die een belangrijk aspect vormen van de rijkdom van dit Park. Dit mediterrane landschap wordt vooral door twee elementen gekenmerkt: de grandioze vlakke uitgestrektheid en de constante veranderingen die veroorzaakt worden door de afwisseling van de seizoenen. Doñana is het belangrijkste ecologische reservaat van heel Europa.
Weg van El Rocío
Romeinse ruïne. Itálica
Theater van La Maestranza
voorwerpen van edelsmeedkunst, keramiek, borduurwerk, meubels, muziekinstrumenten, ambachtswerk, e.d. tentoongesteld die voor een vrij volledige collectie zorgen in dit museum dat minder bekendheid geniet dan het eigenlijk verdient.
Culturele activiteiten Musea
Archeologisch Museum. Het paviljoen voor Schone Kunsten herbergt sinds 1942 het Provinciaal Archeologisch Museum. In de vertrekken worden belangrijke archeologische vondsten getoond, van de prehistorie tot aan de Middeleeuwen. Onder de belangrijkste stukken bevinden zich de Schat van Carambolo, die een schitterende indruk van de Tartessische beschaving geeft, en het beeld van Hermes uit Itálica, een van de beste klassieke beelden die ooit in Spanje gevonden zijn.
Museum voor Schone Kunsten. Sinds 1839 gevestigd in het voormalige Klooster Casa Grande van de orde van de mercedariërzusters in Sevilla. Hoewel het bouwwerk uit de Middeleeuwen stamt is het rond 1602 volledig gerenoveerd door architect Juan de Oviedo. Op een rondgang door de vijftien vertrekken waaruit het gemoderniseerde Museum bestaat, krijgt de bezoeker een vrij volledig beeld van de Sevilliaanse schilderschool vanaf de gotiek tot aan de eerste kunststromingen van de XXe eeuw. Uiteraard vormen de werken van Zurbarán, Murillo en Valdés Leal, het 17e-eeuwse genie van de Spaanse en Europese schilderkunst, ware hoogtepunten. Verder worden in dit bijzondere Museum ook beelden en andere kunstschatten tentoongesteld.
Museum voor Hedendaagse Kunst. Hier worden meer dan vijfhonderd werken tentoongesteld die een waar panorama vormen van de kunstrichtingen in Spanje sinds het begin van de XXe eeuw: schilderijen, beelden, wandkleden en keramiek van kunstenaars als Joan Miró, Chillida en Saura. Het museum biedt daarnaast werken van jonge kunstenaars, vooral afkomstig uit Andalusië, periodieke tentoonstellingen van avant-gardistische schilderkunst, lezingen, evenementen en allerlei andere activiteiten die getuigen van de vitaliteit en de topvorm van dit museum.
Museum voor Volkskunst en tradities. Het Mudejarpaviljoen herbergt het Museum voor Volkskunst en -tradities met een etnografische verzameling waaronder met name de zogenaamde Praalkunst. Hier worden bijvoorbeeld ook 46
Theaters Theater van La Maestranza. Dit theater is gebouwd op de plaats waar ooit de kazerne van de Bereden Artillerie stond. Het is een ontwerp van de architecten Aurelio del Pozo en Luis Marín die, vernuftig gebruikmakend van de nieuwe infrastructuur die de stad verkreeg ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1992, een ruim en modern gebouw neerzetten waarin met veel oog voor detail gezorgd werd voor een zo perfect mogelijke akoestiek.
Een ander belangrijk evenement dat in het Theater van La Maestranza gehouden wordt is de Flamencokunst Biënnale, georganiseerd door de Gemeente van Sevilla, waar elk even jaar de bekendste personages van deze Andalusische - en in feite ook universele - vorm van kunst bijeenkomen. Het aanbod op muziekgebied wordt elk jaar vervolmaakt met een reeks van ongeveer veertig concerten door het Koninklijk Symfonieorkest van Sevilla.
Het bouwwerk wordt gebruikt voor allerlei verschillende soorten voorstellingen. Zo heeft het Theater van La Maestranza reeds sinds de inwijding als toneel gediend voor de beste vertolkers ter wereld op het gebied van zang en muziek. Een van de grondbeginselen van dit theater is de vertoning van producties die verband houden met de stad, zoals bijvoorbeeld De Barbier van Sevilla en de Bruiloft van Figaro, terwijl tegelijkertijd het repertoire aangevuld wordt door werken van befaamde 20e-eeuwse en hedendaagse componisten.
Lope de Vega theater. Deze schouwburg werd gebouwd door de architect Vicente Tráver y Tomás als paviljoen van Sevilla voor de Wereldtentoonstelling van 1929 naar voorbeeld van het traditionele Italiaanse theater, met een toneel en een uit verscheidene verdiepingen bestaand auditorium. In totaal is er ruimte voor 1100 toeschouwers, van de zaal op de begane grond via de verschillende loges tot aan de engelenbak. In 1986 werd opdracht gegeven tot modernisering van het bouwwerk 47
aan de architect Víctor Pérez Escolano en twee jaar later werd het theater opnieuw ingewijd met een concert van het Filharmonisch Orkest van Londen. Vanaf dat moment is het theater alleen nog maar belangrijker geworden voor de stad en het biedt een uiterst gevarieerd programma: klassieke muziek, jazz, new age of flamenco, het resultaat van een zeer intensieve activiteit op cultureel gebied.
Vrijetijd en vermaak Sport De stad Sevilla heeft in de loop der tijden een goede naam opgebouwd op het gebied van sport op professioneel en amateurniveau. Met uitzondering van honkbal is er van alle olympische sporten wel eens een wedstrijd op hoog niveau in de stad gehouden. Roeien en kanovaren, ruitersport, voetbal of basketbal zijn allemaal takken van sport die grote belangstelling van het publiek genieten. Enige tijd geleden heeft Sevilla zich kandidaat gesteld voor het organiseren van de Olympische Spelen en heeft daartoe binnen het Gemeentehuis een Kantoor voor Sportpromotie geopend met het doel grote evenementen naar de stad te halen en het olympisch project voor te bereiden. Er zijn drie voetbalstadions met een grote bezoekerscapaciteit, waarvan het laatste in 1999 werd ingewijd ter gelegenheid van de Wereldkampioenschappen Atletiek.
Teatro Central. Het onder de Raad voor Cultuur van het Bestuur van Andalusië ressorterende Teatro Central is een schouwburg die gebruikt wordt als toneel van evenementen waar kunstenaars de belangstellenden gelegenheid geven om met elkaar ervaringen, werkmethodes, twijfels en zekerheden te delen door middel van workshops en open discussies. Door als basis de dienstverlening aan het publiek te nemen, biedt dit theater op deze manier een programma dat zich onderscheidt van de andere gelegenheden van de stad, waarbij de inwoners een verrijking van hun toneelkennis geboden wordt en tegelijkertijd kunstenaars in de gelegenheid gesteld worden om nieuwe ideeën uit te werken. Zo kan het programma van dit theater onderverdeeld worden in de volgende thema’s: Cyclus ‘Afkomstig uit het Zuiden’; Cyclus Jazz; Cyclus Hedendaagse Muziek; Theatercyclus en Hedendaagse Dans.
Gastronomie In de Sevilliaanse gastronomie heeft de geschiedenis heel duidelijk weerklank gevonden. 48
Vooral de Arabische wortels zijn dominant aanwezig waardoor enkele gerechten, zoals bijvoorbeeld de van oorsprong joodse gazpacho, in alle Andalusische provincies op het menu staan en zelfs in heel Spanje geliefd zijn geworden. Deze koude tomatensoep vormt een van de beste voorbeelden van onze keuken en de samenstelling van dit gerecht is steeds aangepast naar gelang de toevoeging van nieuwe ingrediënten die vanuit Amerika het land binnenkwamen en die gedurende de zeventiende eeuw steeds meer keukens bereikten.
Gazpacho
De heerlijkste nagerechten van de stad Sevilla en de bijbehorende provincie zijn gemaakt door de besloten kloosterordes, en dan in het bijzonder de Yemas de San Leandro - kleine bolletjes gemaakt van ei en versuikerde kalebas - die zelfs in deze tijd nog ambachtelijk vervaardigd worden. Andere typisch Sevilliaanse toetjes zijn wentelteefjes - een gerecht dat vooral in de vastentijd en de Paasweek gegeten wordt - en de Buñuelos van de Jaarmarkt van April. Bezoekers worden vaak aangenaam verrast door de talrijke banketbakkerijen in de stad die een goede indicatie vormen van de voorliefde van de Sevillianen voor zoetigheid.
Behalve eerdergenoemde gazpacho, zijn er nog veel meer gerechten die tot de karakteristieke gastronomie van Sevilla behoren, zoals bijvoorbeeld de Sevilliaanse salade, met krulandijvie als hoofdingrediënt in plaats van sla; menudo, bereid met pens; ossenstaart; varkensfilet met reuzel; gebraden kalfsvlees à la Sevilla met olijven en witte wijn; pringá, een mengsel van kalfsvlees, chorizoworst, bloedworst en varkensspek; soldaditos de pavía, gemaakt met heek of kabeljauw, gepaneerd en gebakken in olijfolie; spinazie met kikkererwten naar zeer oud recept, geërfd van grootmoeders en beschouwd als een van de meest karakteristieke gerechten van Sevilla, en bacalao con tomate, kabeljauw met tomaat dat vooral in de Paasweek op tafel komt.
Naast de rijke gastronomie van Sevilla bieden ook veel andere steden en dorpen geheel eigen gerechten: de mostachones van Utrera, tortas en cortadillos van Castilleja de la Cuesta; bizcochazas 49
Karakteristiek café
zich meebrengt, alsmede de daaraan verbonden welvaart en werkgelegenheid.
van Alcalá, en verder nog het van kweeperen gemaakte Carne de Membrillo, Piñonates, Pestiños, enz. Bij het middageten geven de Sevillianen meestal de voorkeur aan kwaliteit boven hoeveelheid en dankzij het zachte klimaat eten zij graag een hapje buiten de deur. Een van de bekendste gewoonten van de inwoners van de stad is de tapeo - het eten van allerlei verschillende kleine hapjes - en bezoekers doen hier meestal maar al te graag aan mee. Deze tapascultuur is in allerlei hoeken van de stad terug te vinden en bestaat in volkomen harmonie en onder wederzijdse stimulans naast de gastronomie van tafel en bord. Bovendien hebben deze eetgewoonten ervoor gezorgd dat de horeca tot een van de meest dynamische sectoren van de Sevilliaanse economie is geworden die kwaliteit en vakmanschap met
Winkelen en volkskunst Een andere belangrijk aspect van de stad is het gezellig winkelen, voortgekomen uit een eeuwenlange traditie van Sevilla als handelsstad. Vooral de ambachtskunst is karakteristiek en meer in het bijzonder keramiek en pottenbakkunst, voornamelijk vervaardigd in de wijk van Triana naar tradities die nog teruggaan tot de Arabische tijd. De Spaansmohammedaanse pottenbakkers introduceerden glazuurtechnieken en de toepassing van keramiek in de bouwkunst op gevels, tegelvloeren, sierlijsten en plafonds. 50
Ook nu nog is in Sevilla een uitgebreid winkelaanbod te vinden met talrijke ambachtelijke producten die na vele eeuwen nog steeds met dezelfde zorg en toewijding gemaakt worden. Prachtige voorbeelden daarvan zijn omslagdoeken, borduurwerk, kantwerk of kwaliteitswerk van zadelmakerijen die tot de meest traditionele Sevilliaanse voorwerpen behoren. Ook heel geliefd zijn halfambachtelijke producten zoals de sierborden en eet-, koffie- en theeserviezen van La Cartuja, een bedrijf dat in 1839 door Charles Pickman werd opgericht. Tegenwoordig is de meest opmerkelijke volkskunst van Sevilla verbonden met de Paasweek, die ervoor gezorgd heeft dat er nog steeds enkele ambachten zijn blijven voortbestaan die anders uit onze moderne wereld verdwenen zouden zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval met de ateliers waar nog met gouddraad geborduurd wordt, de edelsmeden, de meubelmakers, de
beeldenmakers en de kaarsenmakers. Naast het zo karakteristieke ambachtswerk is Sevilla de laatste jaren ook befaamd geworden als een belangrijk modecentrum, met uit de stad afkomstige couturiers van hoog niveau zoals Victorio y Lucchino of Toni Benítez, aangesloten bij de Sevilliaanse Associatie voor Mode (ADEMOS). En het Andalusisch Centrum voor Mode (CAM), waartoe sinds kort ook belangrijke firma’s behoren zoals Adolfo Domínguez, Roberto Verino, Loewe en ontelbaar veel winkels in de modernste winkelcentra die overal in de stad te vinden zijn. Daarnaast worden er ook nog steeds traditionele straatmarkten gehouden op bepaalde dagen van de week, waar bezoekers van tweedehands voorwerpen tot waardevolle antiek, postzegels en volkskunst in het algemeen kunnen aantreffen.
Keramik der Manufaktur La Cartuja
zich in het feestgedruis te storten en te genieten van de gastvrijheid van de mensen.
Tradities en Volksfeesten Sevilla en de omringende provincie bieden de reiziger ontelbaar veel attracties die dit gebied tot meer dan een simpele toeristische bestemming maken: geschiedenis en tradities leven in deze hoek van het Spaanse land in een geheel eigen tijd: steeds in de realiteit van het heden en verleden.
De meeste festiviteiten in de provincie vinden tussen april en oktober plaats. In de zomermaanden zijn er bovendien de vele alom geliefde Flamencofestivals. In talrijke Sevilliaanse dorpen wordt het Carnaval (februari) gevierd, evenals de Meifeesten, het feest van Corpus Christi (juni) en de Intocht van de Driekoningen (januari).
In de loop van het jaar vinden in de provincie Sevilla talrijke feesten plaats. Elk van de meer dan honderd gemeenten van de provincie viert ieder jaar de patroonfeesten, een kermis of een bedevaart. En verder natuurlijk de Paasweek die overal weer anders gevierd wordt, maar altijd even interessant en aantrekkelijk, waardoor de bezoekers hier steeds weer volop van genieten.
Doordat deze provincie zoveel gemeenten telt is het aantal feesten en kermissen zo groot dat deze hier onmogelijk allemaal apart beschreven kunnen worden. Even moeilijk is het om te proberen een korte omschrijving van de belangrijkste daarvan te geven: alle festiviteiten zijn interessant, alle vol traditie, pracht en authenticiteit en bij alle feesten is de bezoeker welkom om 52
Een van de meest opvallende aspecten van de Goede Week van Sevilla is de betrokkenheid van de inwoners, zij het als deelnemer aan de processies zelf, zij het als toeschouwer, naar gelang het soort vereniging, waarbij echter steeds een diep respect aan de dag gelegd wordt voor en door de broederschappen en genootschappen.
De samenloop van een aantal externe factoren, zoals het klimaat of de reeds eerder genoemde mengeling van verschillende culturen die al vanaf het begin kenmerkend is geweest voor de stad, komt ook nu nog duidelijk naar voren in de feesten, waarvan enkele over de hele wereld bekend en geliefd zijn geworden. De Paasweek en de Jaarmarkt van April spelen hier een vooraanstaande rol in, waarbij de eerste ongetwijfeld als het grote feest van Sevilla beschouwd kan worden. Een viering die in deze stad met een ongekende intensiteit beleefd wordt, zowel in kunstzinnige als in spirituele zin, uniek van stijl. Tussen Palmzondag en Paaszondag is een opeenvolging van processies te zien, georganiseerd door de ongeveer zestig broederschappen, die het lijden en sterven van Christus uitbeelden.
De Sevilliaanse broederschappen zijn het hele jaar door actief. Zo organiseren zij plechtigheden rond de door hen vereerde beelden van Christus en de Maagd Maria en verrichten zij belangrijk werk op maatschappelijk en liefdadigheidsgebied. De meeste genootschappen beschikken over twee zogenaamde pasos (enorme mobiele altaren die verplaatst worden door dragers, de costaleros): een met de Christusfiguur en een met de Maagd onder een baldakijn. Zij lopen door de straten van de stad tot aan het Plaza de la Campana, het begin van de “officiële route” die eerst langs het Gemeentehuis van de Stad loopt en eindigt bij de Heilige Kathedraalkerk. Om alles zonder problemen te laten verlopen dienen de broederschappen zich stipt aan het tijdschema te houden dat opgesteld wordt door de Algemene Raad van Broederschappen en Genootschappen van Sevilla, de hoogste autoriteit op dit gebied.
Hoewel veel van deze Broederschappen ooit gesticht werden door notabelen of kerkverenigingen, is de oorsprong van vele daarvan nog terug te voeren naar de rudimentaire gildes van de XVIe eeuw.Om deze reden vertrekt de stoet dan ook vanuit de bijbehorende kerk en worden bij het lijdensverhaal alle wijken en maatschappelijke sectoren van Sevilla uitgebeeld. www.hermandades-de-sevilla.org 53
wending gegeven, hetgeen voor een harmonieuze mengeling van stijlen zorgt.
Veel van de Paasbeelden van Sevilla genieten populariteit tot ver buiten de stadsgrenzen. De duidelijkste voorbeelden daarvan zijn La Virgen de la Esperanza Macarena en El Señor del Gran Poder. Beide worden in gezelschap van volgelingen in de vroege ochtend van Goede Vrijdag in processie meegedragen. Onder de beelden van de Sevilliaanse broederschappen bevinden zich ware kunstwerken, van de hand van beeldenmakers als Martínez Montañés, Juan de Mesa, Ruiz Gijón, Bautista Vázquez el Viejo en Francisco de Ocampo.
Tijdens de jaarmarkt zijn twee geheel verschillende soorten ambiances te onderscheiden: de feestelijkheden in de ochtend en die in de avond. De ochtendjaarmarkt, die pas rond drie uur ’s middags begint, biedt ruiters te paard en door paarden getrokken rijtuigen. De Sevillianen gaan naar het feest om er op hun gemak uitgebreid te lunchen, hetgeen zich wel kan uitstrekken tot de avond aan toe. Op de avondjaarmarkt zijn daarentegen geen paarden of rijtuigen te zien, aangezien deze volgens de gemeentelijke verordeningen het feestterrein om acht uur ’s avonds verlaten dienen te hebben. Het feestelijk verlichte nachtelijke evenement is al enige jaren heel geliefd onder jongeren. Maar op beide feesten wordt er gezongen en gedanst onder het genot van de heerlijke gerechten en wijnen van de streek.
Twee weken na Pasen wordt in Sevilla de Jaarmarkt van April gehouden. De oorsprong van dit evenement is vrij recent: het werd halverwege de 19e eeuw bedacht door twee gemeenteraadslieden (opmerkelijk is dat de ene uit het Baskenland en de andere uit Catalonië afkomstig was) als een soort jaarmarkt voor landbouw en veeteelt. Al snel werden de drie kramen die er aanvankelijk stonden ten nadele van de dieren uitgebreid en veranderde deze markt in het maatschappelijk fenomeen zoals dat tegenwoordig door de stad beleefd wordt. Aan de landelijke sfeer, die nog terug te vinden is in de talrijke paarden en de kledij met korte kostuums en breedgerande hoeden, is tegelijkertijd een stedelijke
De paviljoenen van de Jaarmarkt van April kunnen openbaar of privé zijn. Onder eerstgenoemde bevinden zich die van de verschillende wijken van de stad, die vrij toegankelijk zijn, evenals die van de verenigingen Peña Bética en Peña Sevillista, van Broederschappen en Genootschappen, van bedrijven, van politieke partijen, verenigingen en 54
gemeenschappen, enz. Anderzijds behoren de privé-paviljoenen tot vriendenkringen, families of verenigingen en gemeenschappen die alleen genodigden toelaten. Zoals een bekende schrijver van de stad placht te zeggen: “de Sevilliaan verhuist voor zeven dagen naar het terrein van de Jaarmarkt. Zijn paviljoen wordt daar zijn thuis”.
PRETPARKEN Isla Mágica, het eerste themapark van Spanje in het stadscentrum, geeft een beeld van Sevilla in 1492, het jaar van de Ontdekking van Amerika. Het park is gedeeltelijk aangelegd op de plaats waar de Wereldtentoonstelling van 1992 gehouden is. Piraten, schipbreukelingen, kwajongens en aartshertoginnen zijn slechts enkele van de personages die de bezoeker zal ontmoeten in dit Themapark, het enige ter wereld dat in het hart van een stad ligt.
Voor een publiek van alle leeftijden worden opvoeringen gegeven met als titel “Het Komedietheater”, “Het Caribische Feest”, “De Fabel van de Tijd” en “Het Fregat”. Er zijn attracties als “Quetzal”, “Iguazú”, “De Trein van Potosí”, “De Vlucht van de Valk” en de alleen voor onbevreesde passagiers geschikte achtbaan “Jaguar”. Een van de meest bezochte attracties is de toren “El Desafío”, waar men vanaf de top een vrije val van meer dan 60 meter kan maken. In Isla Mágica bevindt zich ook een auditorium waar men kan genieten van live voorstellingen en waar televisieprogramma’s worden opgenomen. Er zijn voldoende voorzieningen op het gebied van eten en drinken aanwezig om een hele dag onbezorgd in het Park door te kunnen brengen. José de Gálvez, s/n Isla de la Cartuja. 41092 - Sevilla % 902 161 716 www.islamagica.es
Isla Mágica
BADAJOZ 217 km Bienvenida Calzadilla de los Barros
Los Molinos
Trebujena La Algaida
na es
Cepija
585
Sanlúcar de Barrameda
AP-4
Chipiona CÁDIZ 125 km
Embalse de Torre del Águila
Puerto de la Encina
Puerto Llano
Bornos
te
ale
ad
Badolatosa
Estepa Aguadulce Gilena Pedrera
La Roda de Andalucía
A-92
Sierra de Yeguas
El Saucejo
Mollina
Campillos
Montellano Coripe
El Morisco
HUELVA 94 km
Herrera
Martín de la Jara
Villanueva de San Juan
Morón
La Encinilla
Gu
Puente Genil
Blanco
Morón de la Frontera
Pozo Amargo Venta Nueva Caserío de Don Bernardino
Espera
El Cuervo
Osuna
La Puebla de Cazalla
El Coronil
Casas de Sacramento la Presa
El Rubio
Puerto Serrano
Olvera Juncales
Algodonales
Algámitas Almargen Cañete Teba la Real Alcalá a ev del Valle La Atalaya at 1128
Pruna
Torre Alháquime
Villamartín Zahara
Setenil
N
Valle de Abdalajis
d
ua
G 0
10
20
30
CARTOGRAFÍA: GCAR, S.L. Cardenal Silíceo, 35 Tel. 914 167 341 - 28002 MADRID - AÑO 2004 www.infonegocio.com/gcar
40 km
MÁLAGA 219 km
Lebrija
Montilla Aguilar de la Frontera
es
A-92
Las Monjas
a dair
Las Cabezas de San Juan
La Rambla
Santaella
bon Cor
Paradas Arahal
Trajano PARQUE NACIONAL DE DOÑANA
Los Algarbes
El Campillo
La Lantejuela
de
El Torbiscal El Acebuche
N-331 Cerro Perea
Matarredonda
Marchena
Maribáñez
N-IV
La Carlota
Villar
Isla Redonda
Los Molares
AP-4
GRANADA 256 km
Carmona
Utrera
Salado
Fernán Nuñez
Arrecife
Fuentes de Andalucía
Gua
Escobar
A-4
183
A-4
Los Palacios y Villafranca
N-432
Aldea Quintana
La Fuencubierta
Écija
La Luisiana
Sanlúcar Castilleja Camas Castilleja la Mayor de la Cuesta El Viso SEVILLA del Campo Bormujos del Alcor Chucena Tomares A-49 Mairena Benacazón Bollullos Par Huevar Bollullos de San Juan de del Alcor del Condado Pilas la Mitación Aznalfarache Alcalá de Hinojos Guadaira Coria Aznalcázar Montequinto del Río Almonte G Dos Hermanas ua La Puebla Villamanrique de diam del Río ar la Condesa
El Rocío
La Campana
Alcalá del Río La Rinconada Santiponce
Alfonso XIII
Fuente Carretero
Cañada Rosal
Redondo Bajo
Guadalcazar
Fuente Palmera
JAÉN 242 km
Guadajoz
IR
UIV
LQ
DA
A GU
Villaseca
Pedro Díaz La Granja
Palma del Río
Valchillón
Almodóvar del Río
La Herrería
íl
Los Rosales
Brenes
Guillena
Olivares Saltares
Tocina
Peñaflor
Ochavillo del Río
en
El Viar
La Algaba
Matalascañas
CÓRDOBA Posadas
Céspedes
El Priorato
Lora del Río Alcolea del Río
Villaverde del Río
Esquivel
Villafranco del Guadalquivir
Vegas de Almenara
Embalse de La Breña
Bembézar
G
Burguillos
Las Pajanosas
La Palma del Condado
o at di
Viar
N-630
Gerena
Aznalcóllar
Villanueva del Río y Minas
Cantillana
El Garrobo
to
Embalse del Retortillo
Hornachuelos
Setefilla
El Álamo
n Ti
Las Navas de la Concepción
Embalse de Huesnar
Castiblanco de los Arroyos
ua
Constantina
La Puebla de Mesas de los Infantes Guadalora
El Castillo de las Guardas
Berrocal
Villaviciosa de Córdoba
Embalse del Bembézar
PARQUE NATURAL SIERRA DE HORNACHUELOS
El Pedroso
La Alcornocosa
G
r
Almadén de la Plata
El Cañuelo
El Madroño
El Cabril
San Calixto Cerro del Hierro
El Ronquillo Juan Antón
La Cardenchosa
za
Embalse de Zufre
PARQUE NATURAL DE LA SIERRA NORTE
Espiel
San Nicolás del Puerto
Cazalla de la Sierra
La Ganchosa
Villanueva del Rey
Posadilla
Ojuelos Altos
Alanis
Las Cortecillas
Nerva
Cañada del Gamo
Malcocinado
Guadalcanal
a elv Hu
Campofrío La Granada N-433 del Río Tinto
Argallón
bé
El Real de la Jara Cala
Higuera de la Sierra
Puebla del Maestre
El Pintado
Santa Olalla del Cala
Zufre
Doña Rama Navalcuervo
Valdeinfierno Pallares
Snelweg Autoweg Nationale weg Eersterangsweg Tweederangsweg B-weg Spoorlijn Hogesnelheidslijn Parador Nationaal Park Natuurpark Golfbaan Camping Jachthaven Vliegveld Werelderfgoed
Bélmez
El Hoyo
Los Rubios
Fuente del Arco
Embalse de Aracena PARQUE NATURAL SIERRA DE ARACENA Y PICOS DE AROCHE
Puerto-Moral
Fuente Obejuna
N-432
m Be
Hinojales Cañaveral de León
PeñarroyaPueblonuevo
La Coronada
Valverde de Llerena
Hoya de Venta Santa María Embalse del Culebrín de El Pintado
Arroyomolinos de León
Aracena
Azuaga La Cardenchosa
Ahillones
Trasierra
Montemolín Calera de León N-630 Cabeza 1110 Monesterio la Vaca Tentudia
Fuentes de León
Berlanga
Casa de Reina
Cuenca
Granja de Torrehermosa
Casas de Pila
Llerena
Cantalgallo
Fuente de Cantos
Bodonal de la Sierra Segura de León
Villagarcía de la Torre
Hu
Valencia del Ventoso
NUTTIGE GEGEVENS Internationaal netnummer % 34 Toeristische Informatie TURESPAÑA www.spain.info
Diputación Provincial Plaza del Triunfo 41004 Sevilla % 954 501 001 ) 954 500 898 www.turismo.sevilla.org
Delegación de Turismo y Deportes de la Junta de Andalucía Trajano, 17 41001 Sevilla % 955 034 100
Consorcio de Turismo Plaza de San Francisco, 19 41004 Sevilla % 954 595 288 ) 954 595 295 www.turismo.sevilla.org
Turismo Andaluz % 901 200 020 www.andalucia.org
Carmona Arco de la Puerta de Sevilla % 954 190 955
Estepa Aguilar y Cano % 955 912 717
Castilblanco de los Arroyos Calle Valdés Leal % 955 735 367
Marchena Las Torres, 40 % 955 846 167
Cazalla de la Sierra Plaza Mayor % 954 883 562
Osuna Carrera, 82 % 954 815 732
Constantina Avenida de Andalucía % 955 881 297
Santiponce Calle La Feria % 955 998 028
Écija Plaza de España, 1 % 955 902 933
Utrera Calle Rodrigo Caro, 3 % 955 860 931 PARADORES
TOERISTISCHE INFORMATIE Avenida de la Constitución, 21-B 41001 Sevilla % 954 221 404 ) 954 229 753 Vliegveld van San Pablo Autopista de San Pablo 41007 Sevilla % 954 449 128 ) 954 449 129
Provinciehuis Plaza del Triunfo, 1-3 41004 Sevilla % 954 210 005 ) 954 210 858 Naves del Barranco Arjona, 28 41001 Sevilla % 902 194 897 ) 954 229 566
Parador Alcázar del Rey Don Pedro 41410 Carmona % 954 141 010 ) 954 141 712
CONGRESGEBOUW (FIBES) Avenida Alcalde Luis Uruñuela 41020 Sevilla
PROVINCIALE TOERISTENBUREAUS Arahal Calle Veracruz, 2 % 955 841 417
% 954 478 700 ) 954 478 720 www.fibes.es
VERVOER AENA (Aeropuertos Españoles y Navegación Aérea) % 902 404 704 www.aena.es
Station van Santa Justa Avenida Kansas City 41007 Sevilla % / ) 954 537 626
Alcalá de Guadaira Calle Juan Pérez Díaz % 955 621 924
Reserveringscentrale % 902 547 979 ) 902 525 432 www.parador.es
ADIF % 902 432 343 Informatie buitenland % 902 243 402 www.adif.es
Busstation Plaza de Armas % 954 908 040 El Prado de San Sebastián % 954 417 111 Verkeersinformatie % 900 123 505 www.dgt.es
BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS Alarmnummer % 112 Medische Spoedgevallen % 061 Guardia Civil % 062 Rijkspolitie % 091
Gemeentepolitie % 092 Gemeentelijk Informatienummer % 010 Postkantoor % 902 197 197 www.correos.es
SPAANSE BUREAUS VOOR TOERISME IN HET BUITENLAND BELGIË. Brussel Office Espagnol du Tourisme Rue Royale, 97 - 5º 1000 BRUXELLES % 322/ 280 19 26 ) 322/ 230 21 47 www.spain.info/be e-mail:
[email protected]
NEDERLAND. Den Haag Spaans Bureau Voor Vreemdelingenverkeer Laan Van Meerdervoort, 8A 2517 AJ DEN HAAG % 3170/ 346 59 00 ) 3170/ 364 98 59 www.spain.info/nl e-mail:
[email protected]
AMBASSADES IN MADRID België Paseo de la Castellana, 18 % 915 776 300 ) 914 318 166
Nederland Avenida Comandante Franco, 32 % 913 537 500 ) 913 537 565
La Plata Juán XXIII
do
La Candelaria Ronda
de Hé ro es
Tamarguillo
Ta m
ar
gu
Pa z
Parque de Miraflores
la
da
ni
illo
Ka a id Av en
ity
C
Caja l
as
Dato
ns
de
A CÁDIZ 125 Km AP-4 A-4
l de
To le
Avenida de Andalucía
Polígono de San Pablo
Parque Amate
SE-401
Polígono Ind. Carretera Amarilla Norte
Ram ón
y
Edua rdo
a an Tri de
na
. Av
Auxiliadora
Recinto Ferial Marìa
Parque de los Príncipes
nti
Ronda ia Inter med
ge Ar
Triana
Puente de las Delicias
Ronda
so
on
Alf
Los Remadios
a lic
Pasarela de La Cartuja Puente del Cachorro
Puente de la Corta
Puente de Triana
eo Pas
a m ó n C a r r an za
o
II
XI
ùb
Isla de La Cartuja
ne
ep
de
n ló Co
To r
R
Ca lle Puente de la Barqueta
Puente del Generalísimo Puente de Alfonso XIII
o se Pa Puente de S. Telmo .R Av
Het winkelcentrum 72. Gemeentehuis 73. Calle Sierpes 74. Parochiekerk van El Divino Salvador 75. Hospitaal van Nuestra Señora de la Paz 76. Kerk van La Anunciación 77. La Campana 78. Tempel van San Antonio Abad 79. Kerk van La Magdalena
ida
de
Alameda de Hércules
al
s licia De
Parque de María Luisa las
AP-4
Puente del Alamillo Ca n
Ave n
iani
A-4
Fed r
A CÁDIZ 125 Km
Ave n
ida
a on rm Ca
Docto r
MINISTERIO DE INDUSTRIA,TURISMO Y COMERCIO
Corta de la
Cartuja
Puente del Patrocinio R îo
Guad
alquiv
ir
Puente Rey Juan Carlos I
N
Puente Reina Sofía
CAMAS
0
200
400
600
800 m
CARTOGRAFIA: GCAR AÑO 2004
A-49
A HUELVA 94 Km
EUROPESE GEMEENSCHAP A CORIA DEL RÍO 12 Km SE-660
A BADAJOZ 217 Km N-630 A-66
LEGENDE
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
H
TURESPAÑA
Sevilla
Padre Pío 0
SE-3
Spanje
Sevilla
Sevilla Este
Santa Clara
San Lorenzo, San Vicente en Alameda de Hércules 63. Museum voor Schone Kunsten 64. Parochiekerk van San Vicente 65. Kerk van San Lorenzo 66. Tempel van Nuestro Padre Jesús del Gran Poder 67. Paleis van Santa Coloma 68. Klooster van Santa Clara 69. Klooster van San Clemente 70. Alameda de Hércules 71. Themapark Isla Mágica
Toeristenbureau Postkantoor Parkeerterrein Politie Busstation Treinstation
Spanje
Parque Alcosa A-4
A MADRID 538 Km
Polígono El Pino
de
Het María Luisapark 40. Paleis van San Telmo 41. Universiteit van Sevilla 42. Casino de la Exposición 43. Gemeentelijk Theater Lope de Vega 44. María Luisapark 45. Plaza de España
A-92
e Av
De joodse wijk 28. Parochiekerk van Sint Nicolaas 29. Romeinse Zuilen 30. Klooster van de Moeder Gods 31. Paleis van Altamira 32. Kerk van Santa María la Blanca 33. Parochiekerk van San Bartolomé 34. Huis van Don Miguel Mañara 35. Kerk van San Esteban 36. Huis van Pilatus 37. Klooster van Santa María de Jesús 38. Kerk van San Ildefonso 39. Parochiekerk van San Isidoro
Triana en de rivier 50. Casa de la Moneda 51. Hospitaal van La Santa Caridad 52. Torre del Oro 53. Maestranzatheater 54. Plaza de Toros 55. Brug van Triana 56. Kapel van El Carmen 57. Huis met de Zuilen 58. Kapel van de Zeelieden 59. Koninklijke Parochiekerk van Santa Ana 60. Kerk van Nuestra Señora de la O 61. Kapel van El Patrocinio 62. Andalusisch Centrum voor Hedendaagse Kunst
A MÁLAGA 219 Km
ra rete Car
De wijk Santa Cruz 16. Parochiekerk van El Sagrario 17. Heilige Kathedraalkerk 18. Patio met de Oranjebomen en de Giralda 19. Aartsbisschoppelijk Paleis 20. Archivo de Indias 21. Reales Alcázares 22. Patio de Banderas 23. Plaza de Santa Cruz 24. Klooster van San José del Carmen 25. Huis van Murillo 26. Hospitaal van de Eerbiedwaardige Priesters 27. Huis van de familie Pinelo
46. Plaza de América 47. Koninklijk Paviljoen 48. Provinciaal Archeologisch Museum 49. Museum voor Volkskunst en -tradities
A UTRERA 23 Km
La Macarena 1. Parochiekerk van San Pedro 2. Klooster van Santa Inés 3. Paleis van Las Dueñas 4. Parochiekerk van Santa Catalina 5. Kerk van Los Terceros 6. Klooster van Santa Paula 7. Kerk van San Marcos 8. Klooster van Santa Isabel 9. Kerk van San Luis de los Franceses 10. Kerk van Santa Marina 11. Stadswallen van La Macarena 12. Basiliek van La Macarena 13. Parlement van Andalusië 14. Parochiekerk van Omnium Sanctorum 15. Kerk van San Juan de la Palma
Pablos
Calle de Felipe II
enir Porv
Calle Montevid eo
Calle Brasil
C. San Salvador
Cr uz ad as
La s
Doc to
r P edro
ENR AMA
Cas tro
DIL LA
A EDU ARDO DA TO
AVE NID
C Isacalle Alc io C ald ont e rera s
Ca
lle
J. Call de e Ve ra
Bil ba o
SEVILLA
de
ida
Ave n
ro
rie
Ar
lle
Ca
Ma rtín ez
NT
E
an Ju
Juan
C. Gita nillo d e Tria na
CARRANZA DE
RAMÓN
A
NID
AV E
ruz
J. C
Calle Juan
Chil
Av. de
FA
TO
IN
IN
az Dí
i rid Gu ro. Mt de
l
u Pa
no
ella l Ar
nue
Ma
ACIÓN
N
EL
D
ES
DE
L
E
D
Ro drig o
ÉS
PA G
Ca lle
e
Av .d el Pe rú
la
Palo s
Almirant e Lobo
de
Ca lle
Virgen de Regla
O
IAN
ADR
o
er
nd
CALLE
A
Call e
Portu gal
n
Bor bó
nte
Infa
ra
Fron te
FER N
AN
LE S
CAL
a
en
rch
La
y
to r
Pa s
LL
TI
S
A
C
E
es Da rwin
del
Ca lle
V
ans
s d e
Car lo
e
OS
nta
Infa
O
AND
a
iol
ab
C. F
ire SegoviaEGuz l B mán ue no An ge les
C. A
Orle
bor n
RL
ª Os
CA
sé M
IDA
Luis a d e
a
álag
aM
C. J o
EN
BL
AV
AN
Ave nid
CA
Ge ne ral Río s
C. DE DEM LO ET S R RI IO O S
Ib ar ra
de
Conde
Za rag oz a
lle
Ca
Monsalves
XII
SO
ALFON
CALLE
Alfaqueq ue C isnero s
Baños
Calle
Ma
IMAG
ia
ega la V de
Ja v
s
de Gay ango
ADÁ
N
C. Pascu al
RAB
JUAN
C. G
Curti duría s
CALLE
uad
San ta
alq
uiv
ir
Ana
San Mig
uel
Piedra
ier
LL
PA G
C
AS
A
BL
JA
C
A
N
Charl
ID
SA
or
Calle
ÁGUILAS
lle
Ca
EN
Ge ro na
Pa lma
Vir iat o
M Pe en ris ch et a
Homb re de
Lum bre ras
Aza frán
San He rme neg ildo
RO
O
Ñ
ZA
Calle Bécquer
ANDUE
NA CA LLE
in
Cinta
Antigua
Einste
la
EN
Albert
de
la
AV
LE
ad
ur
Calle
NCO BLA
Virgen
IV
de
re Ai o en orr jo ba Bu oc S Tra P.
ra rre He
Curie
O ER
Calle
Fernando
Virgen
M.
Marie
N-IV
zón
Virgen
de la Estrella
ria Tu
o tic
AL
oc
os
Pr
mp Ca
Calle
AP-4
Pin
CÁDIZ 125 km
. de
LUJÁN
DE
éu
C
no illa nt
PI E LA EX RISTO D
HUELVA 94 km BADAJOZ 217 km
o lad Sa
ac
60
VIRGEN
A
59
rm Fa
A DEL C
62
VIR
CALLE
ID
a
EN
oy Tr
AV
lle
56
aso
ÍO
Ca
IR
UI
Calle Virgen de Loreto ria Tu s ero lle rqu Ca A A la N lle Turia eb Calle TI Ca Ni EN n nte G elé R Mo A l eB de nd A n la ge IC eb ge Vir Ni Vir BL C. Ú EP R
n Consolación rge Vi
o ay M
54
57
AD
Q AL
JO
UR
GU
53
R
44
zC
NJ
52
48
46
49
40
SA
50
58
AVENID
IV
43
DA
de
a z or Día rfl Va nia to
An
U
gue
41
42
NI
der tan San
Dos
sa
51
55
Q
45
drí
20
inue G. V
rid
l ña Ca
AL
47
E AV
Alemanes
na oli M
17
16
s
3e uitgave
18
leja
Grafisch ontwerp: P&L MARÍN
21
ana
Ministerio de Industria, Turismo y Comercio
PORVENIR
Ro
de
s
rlo
Ca
C lle Ca
O BL PA
ín rat Mo
N SA
79
Calle Mad
ada Bilbao
y Elo
63
Rioja
78
22
19
72
Calle Gran
77
ll
Gedrukt in Spanje
EL
Fer n Villa ando lón
ida
y
75 73
61
Foto’s:
Fotografisch archief Turespaña
ardo Bern
Calle San
o
Re
Sagasta
76
ne
Marianne Moester Blom Een uitgave van: © Turespaña Secretaría de Estado de Turismo
D.L. M-29336-2009 NIPO: 704-09-522-6
C
24 23 25 26
27
Calle San Isidro
Huelva
74
Cerrajería
Vertaling:
Druk: GRAFOFFSET, S.L.
AD
30
29
39
n Sa
Tekst:
Antonio Silva
U
64
34
28
1
on
G
37
33
31 32
38
´D
Voorpagina: Catedral en Giralda Achterpagina: Drug van La Barqueta
Cav esta ny
Doc to Cortér Anto s L nio ladó
n Ave
CALLE
M
U
Fro i
36
O
Melilla
le
al
jón lle ua Ca l Ag de ria Glo
2
LARAÑA
CALLE R ESOLA
35
CA
3
66
65
67
ÍO
RECAREDO
DA
Ceuta
An ton io
ncis de E ez én m Xi
9
a Atienz ño Ni P.
Middellandse Zee
to
en
m
pa
m Ca
a Avd
Macasta
Z
Call
de
e
la
Fray
Se rna
ro
Man zana
CALLE
4
15
71
Sevilla
Aranda
Cádiz Avenida as er igu nV itá ap
7
14
68
5
Don
Atlantische Oceaan
Ríos
los
Jiménez
n
C A L Z A DA
APO
12
8
MORGADO
Madrid
Ju a
Calle
C C.
N-630
RA
de
i regu S Jáu S PÍA UELA ESC
6
70
R
Lissabon
a
lV all
CASTELLAR
A-49
lle
DO
l So
10
11
69
S PA N J E
Ve g
de
a
ida or Fl
Ca
En lad rill ad a
tana i Quin end m ta Le
Portugal
Jú pit er
La gu illo Jo sé
LA
de
A-92
nid
Lu is
IA
Gonza lo
AR ÍA Jardines A U XI del Valle L
Lo
pe
Am ad or
M
Sa tur no
E D
A ND
M. M ilag rosa
Sevilla
Ar roy o
l de
BADAJOZ 14 km
LE
lle
MÁLAGA 219 km
Av e
La
Plaza Pelícano
Inocentes
Cantabrische Zee
BARZOLA
lle Ca
V I S TA H E R M O S A
Pastora
58
XIII
ue Cornejo Duq
Nuttige gegevens
Frankrijk
Plaza Giraldillo
n Arrayá
48
C
a Divin
Vrijetijd en vermaak
Parijs
HI NOS L A UC CA AP L
Ca
Calle Valparaiso Santa Ciud Ro sa AV ad EN de ID Plaza Ron D ie Calle A da go Flore Progreso San Agustín ncio Conde Negro e Call SAN BERNARDO Iglesia de de Quinte e Hin s C DE San Julián ro Nic AV lle ies Riañ LEÓN XIII N rro all EN Ca trón ta o lá o Ó Ca a P lle e asa v s ID LA Los Sánch Tinte LE Bu as A BORBOLLA je C ez P Na ac s al errier Al p Mall Liria le tah na ol ér Parroquia de Vi CA go layo Macare Ma Pe i n a Do z M LLE i d ida Cruz San Román o Glorieta Aven EN rio nt Antonia SA Calle Con l ÉN rr Plaza NJ Covadonga Plaza de Sa de Sáenz DE ria UA co Sorda Plaza de las Santa Isabel España ND Z pe Plaza So ER m C Mercedarias rtés a I c és Pilatos lle IBE Co PE tóli pe Patric Plaza RA Ca Ca LA LA de YO nán Sáen io Plaza C. Ponce de León r A la s e Í Plaza z H Tor Le San Marcos BUSTOS LUIS AR re b l CA R R IÓN M EJÍA Cruces bel a ví Plaza o M an c a TAVERA Jardines S Plaza San Isa nid es Lin A. SAN Don Juan Ave Plaza de Murillo ST arro ida AVE Ildefonso Calle Alhó n de Austria e Piz s Alfaro ndiga É Av PARQUE DEL NIDA ane CALLE DE MARÍA LUISA OS e DO J d V gall C . í r g enes ID S L A M A C A R E N A Plaza del NP Ma Mar IAS Glorieta Ca ida ED ía UE LIC n IQ e M ll CALLE e R Co Doñaen e D d Cronista v RO DE ronel San Diego FA DON ate A Poz Jardines de los AVE o Plaza a os Sale id Co Reales Alcázares Glorieta de N n a Avenid de Colombia IDA San Pedro rra ría Miguel Ave Espíritu Convento de Fer s y Buenos Aires l de MA de Calle Torres Sor Ángela de la Cruz Pedro ré RÍA Ju Santo l la Encarnación Am arg OTO LUI Cuadrado ura MONT SA Calle Parras LAS González Ca Pérez Gald IA G O Glorieta ós SANT S A N TA Palacio Malver lle A A ID Regin Marineros Pa rg AV E N a ot ra Call Voluntarios Feria la Calle de e fá e Plaza de la CRUZ n Alberto La a de Encarnación Puente y Plaza nt a E Álvarez o Faustin R Lista D a ábid Ri de S ufin Pellón del Triunfo a be Mise ord Jardines de R ric ra Puente del o Calle Francos San Telmo Joaquín ved Plaza del Pera Generalísimo Que Costa Pacheco l A V CENTRO Puerta Salvador ENID Plaza tero y Núñez de Quin rez A C Álva LA O erva MEDA D l Prado AD CUNA de Jerez Europa SE ER E HÉRC ntes CALLE PA O ÓN ULES Orfila NSTITUCI Plaza San Jardines de MA Glorieta LA CO Palacio de DE Francisco ava Cristina r t Alférez AVENIDA DE Lebrija la AVENIDA AMOR Ca CA DE DIO Jesús Créd Provisional RPES IE lle S S it RR a o E Tarifa C EL ARENAL CALL del s Trajan Becas ÁN o TU i TE o m Montserrat de Virgen i J Z Gran Plaza VELÁZQUE do Puente Plaza Duque Nueva Poder pra Sebastián San Telmo de la Victoria Ga Tem San Juan Elcano ma ta zo Clara Plaza Plaza de la ñez N Nú z e e Monte Carmelo Ó r all Eslava San Lorenzo Carden Concordia énd o AV a C M e L Plaza l ll Plaza de d al Ca e O EN Ro st Magdalena C MartínezSpínola la Gavidia a ID e Plaza Montañé C d Teodo Santa A ASUNCIÓN DE s CALLE sio lar de Cuba Puente de Vicenta le LOS REMEDIOS Ve la Barqueta al FERIA C s Valle del Jesús de Virgen Calle Call a Puerta Calle n a la Vera Cr DE e E Migue tro ra lez uz Barqueta tis D l rta Pa ale ABRIL Cid Be Jiménez Abad Fo ña Ramón n San G Juan o e Puerto g g la Gordillo r e i Plaza B V fil del Lago Vicente Plaza lle te de za Teresa l Ca Museo Ca e Se en re Caseta de O de n Enríquez g RE lle d Pu E Damián ailé la Feria Ca Vir s Padre A Y B S o M endoza c lm ES lle A Jardín del Isla Mágica DE la Ríos Ar an P a ana CA s O L Guadalquivir sa rre Tri Redes R Cal ao To de o P TÓ N R le C ar rri Lago de a LI Antonio O Calle ai jo Fernández jar CO Gravin C so España Goles Salado S lle s Bé Ar rez ara Calle Torre S ADA Pé di Ca PAR tám ño s l V Panorámica l a l a Águila del Mi ro ida Virgen DE Tr a d n na e e Plaza de S Pabellón de ll l g P Calle Dárse QUÉ Ca pa España MAR Antigua la Legión Bombita ica am a ONA LE r J L f Montañas R h las A Estación A n C Á pi E Puente .C Plaza C. F e de Córdoba a de TO CALL M . Es d n s a n o de Triana b a del Altozano j RN ie n C nt ge Ar Canal EO ge Auditorio Sa Aven Vir z de Vir ida bo Ev Jardín de he as los en de Oliva Fe de an gu nc e Descubr las Américas Virg l á A l ge los S imientos lis Ca Plaza El Palenque de Desc t a n ubrim Callao n ge iento C. Fé Puente de rge a s Parroquia T R I A N A ía Vir Vi Fátim ez ta la Cartuja A ir Pabellón de la de San Jacinto an u e d LePlaza g S d í a Naturaleza o t r Plaza República d ns al O Compostela Puerto de Le idad Ro Alo tud ia ía Dominicana Puerta RR Parque de e c r r Parque de er lle Indias ut CO Vi tan Cartuja ía Ca spe far Atracciones d at los Príncipes s a ar o Al t r n M A n M o P u o R l C n Puente de Chapina A Vo lle sti M (Puente del Cachorro) Torre La Cartuja O Ju Ca ta G sé Panorámica n Pla Jo E Calle el ñó D u n rd llo á A i l Z t a l i Leon M us ardo Calle Clara de Plaza PE Puerto Expo zM CHAPINA eB s I me Jesús Montero LÓ da Alfonso Plaza de sd ia blo Gó E Pinz Vinci ur Jaramillo de los Dolores L Pabellón de t o Pa i ón n s L Sa o A ac A C n la Navegación n E L TA R D Ó N C ISLA DE LA CARTUJA ia Vi Ig Co cil Plaza ot c Ce rté ab ra ent C a Plaza t o . San Martín s e n c Pabellón de los Puerta S a Calle M Calle AV Virgen de la Sa rriet de Porres Án or Descubrimientos Triana lle A EN ov Amargura Ca stro A A Ameri 0 50 100 200 m ell ID co pa e e Aparcamientos i de ll N D a a A T U R R U Ñ U E L O C Cine Espacial M N A Pa AL Vespu Torric Zona Sur ancia C. R O T R I So Avenid cio Omnimax elli VA Num CARTOGRAFÍA: GCAR, S.L. Cardenal Silíceo, 35 a lís World Trade Center R Carlo NÚ Tel. 914 167 341 - 28002 MADRID - AÑO 2004 s DE III ÑE
[email protected] Z A-49 N-630
13
Londen
do
Susillo
46
Verenigd Koninkrijk
Dublin
ESTACIÓN DE SANTA JUSTA
A-4
Roja
Relator
Culturele activiteiten
36 39
León
ier
Cru z
Antonio
42 42 43 43 44 45
Ierland
la
Aniceto Sáenz
Routes door de provincie Carmona-Écija-Osuna-Estepa La Campiña Sierra Norte De Zilverroute El Aljarafe
Calle
de
zqu
Fray Diego de Cádiz
6 6 13 21 25 31
ida
Escombreros
Wandelroutes door de stad La Macarena De wijk Santa Cruz De joodse wijk Het Maria Luisapark Triana en de rivier San Lorenzo, San Vicente en Alameda de Hércules Het winkelcentrum
S.
1
HUELVA 92 km
Inleiding
lle
Ca
aI
Ave n
os Villalob
Mateos Jua n Rod Muño rígu z ez
Manuel
arí
Lo sP ola nco s
éM
Monto to
AEROPUERTO 6 km CÓRDOBA 138 km Jos
Manue l
D
lán
U
Isido
O
Dorotea
H
F.
N
lle Ca
I
