!
1!
La casa de Bernarda Alba
15, 16, 17, 21, 22 & 23 november 2013 Willemsfonds vzw/Lakenmetershuis, Vrijdagmarkt 24-25, 9000 Gent !
1!
!
2!
Welkom in het huis van Bernarda Alba Sinds 2007 ben ik betrokken bij het fijne Multatuliteatergezelschap in hartje Gent. Hoewel mijn grote dromen in de wereld van de cinema verankerd zitten, ben ik als regisseur steeds op zoek naar boeiende projecten om mij creatief te ontplooien. ‘De Multa’ is voor mij een grote speeltuin, waar ik met vrienden en enthousiastelingen kan ravotten, vechten, dansen, struikelen, vallen en weer recht klauteren. Als we aldoende ook nog eens een uit de kluiten gewassen theaterstuk realiseren, dient zich na afloop niet alleen een immens zwart gat aan, maar vooral ook een vruchtbare ervaring om op verder te bouwen. Lorca’s “La casa de Bernarda Alba” werd mij door huidig Multa-voorzitter en dramaturg Helena Elshout in de schoot geworpen. Na “Glengarry Glen Ross”, een stuk met acht mannen in regie van Bart De Backer, vond Helena dat de tijd rijp was voor een stuk met negen vrouwen. “Het huis van Bernarda Alba” kende in de boeiende geschiedenis van het Multatuliteater immers al twee opmerkelijke opvoeringsreeksen, in 1980 en in 1997. Lorca schreef een harde, sobere tragedie die zich in het rurale Spanje van de jaren 30 afspeelt. Helena en ik hebben de tekst volledig herwerkt en uitgepuurd. Voor u ontvouwt zich een universeel en tijdloos stuk dat eens vulgair is, dan weer lyrisch, binnen een symbolische arena van menselijke angsten en primaire driften. Voor mij was het een grote uitdaging om samen met de cast negen verschillende karakters uit te diepen, zonder ‘het beeld’ uit het oog te verliezen. En die cast, daar is iets van te zeggen. De jongste is 26, de oudste 85. Een ensemble van moeders, dochters, oma’s, kinderen, kleinkinderen, zussen, ouwe vrijsters en eigenwijze heldinnen. Hoe meer Bernarda Alba haar kroost is gaan tiranniseren tijdens de intense repetities, des te hechter werd de band tussen de fantastische vrouwen die deze tragische figuren vertolken. Er werd openhartig gerepeteerd, met natte oogjes ingeleefd en koppig grenzen verlegd. We hebben samen gelachen, maar ook geknuffeld als het eens wat minder ging en iedereen is tot op de dag van vandaag moedig blijven zoeken en vinden. Al wat ik moest doen, was luisteren. Ik heb veel bijgeleerd. Mijn oprechte dank gaat uit naar mijn negen vrouwen en naar alle fijne mensen die “La casa de Bernarda Alba” nieuw leven inbliezen. Ik wens u een memorabele avond. Alexander, regisseur
!
2!
!
3!
Boven, vlnr: Els, Hanne, Alexander, Nadine, Marjolijn & Magda; Onder, vlnr: Sara, Jetje, Veerle & Dorien.
!
3!
!
4!
Cast & crew
Bernarda Alba Nadine De Maerteleire Angustias, de oudste zus Marjolijn Langenbick Magdalena Els Vandenbussche Amelia Veerle Van Buggenhout Martirio Hanne Vandueren Adela, de jongste zus Sara Lembrechts Poncia, de meid Magda Persoon Maria-Jozefa, de oma Jet Vergaert Prudencia, de vriendin Dorien van Driessche
auteur Federico García Lorca bewerking Alexander Decommere Helena Elshout regie Alexander Decommere productieleiding Charlotte De Jonghe productie-assistentie Kimberley Billiau decor & visueel ontwerp Katrijn De Jonghe Yannic Duchateau Katrien Masson kostuums Ann De Raedt licht & techniek Piet Vileyn Toon Baele Sidi Diarra programmaboekje Alexander Decommere Helena Elshout Jan Clays
!
4!
!
5!
Lorca & Alba Federico García Lorca was een Spaans dichter en theaterauteur en –regisseur. Hij wordt op 5 juni 1898 geboren in Fuente Vaqueros, een boerendorp in de Zuid-Spaanse provincie Granada. Lorca’s vader is een grootgrondbezitter die zijn fortuin maakt in de suikerindustrie. Zijn moeder is een lerares en getalenteerd pianiste. Na zijn middelbare studies volgt Lorca een scholing als klassiek pianist. Via de muziek verdiept hij zich in de Spaanse folklore en in 1918 verschijnt zijn eerste boek, “Impresiones y paisajes” (“Indrukken en landschappen”). Een jaar later installeert hij zich in het cultureel-progressieve hart van Madrid, waar hij bevriend raakt met o.a. Luis Buñuel en Salvador Dalí. In deze creatieve broeihaard ontstaat Lorca’s eerste stuk, “El maleficio de la mariposa” (“De duivelse vloek van de vlinder”). Dit symbolische drama over de onmogelijke liefde tussen een vlinder en een kakkerlak, wordt door het publiek met de grond gelijk gemaakt en al na vier voorstellingen afgevoerd. Intussen behaalt Lorca diploma’s in de rechten en in de filosofie en ook blijft hij poëzie publiceren. In 1927 gaat zijn stuk “Mariana Pineda” in première en het is een groot succes. Minder succesvol is zijn passionele verhouding met Salvador Dalí, die geheel verzuurd raakt wanneer Dalí met Luis Buñuel de film “Un chien andalou” (1929) maakt—een absurd meesterwerk waarvan een gefrustreerde Lorca vermoedt dat hij de hond uit de titel is. Wanneer Lorca in 1930, na een jaar in de VS te hebben vertoefd, terug voet op Spaanse bodem zet, wordt hij directeur, regisseur en acteur in Teatro Universitario la Baracca, een studentengezelschap dat gratis modernistisch theater brengt in rurale gebieden waar theater niet of amper bestaat. Het is in die periode dat Lorca zijn drie bekendste stukken schrijft: “Bodas de sangre” (“De bloedbruiloft”; 1931), “Yerma” (“Dor”; 1934) en “La casa de Bernarda Alba” (“Het huis van Bernarda Alba”; 1936). Zijn laatste en meest beroemde stuk blijft op de dag van vandaag intrigeren. Het zoekt de spanning op tussen repressie en verzet, macht en onmacht, man en vrouw, moeder en dochter, passie en trouw, vruchtbaarheid en verdorring, waanzin en werkelijkheid, fotografie en poëzie, liefde en verstikking, naïviteit en manipulatie, angst en gelatenheid, conformisme en verraad. Maar Lorca’s liberale visie en homoseksuele geaardheid vallen in het onrustige politieke klimaat niet in goede aarde. Kort nadat de Spaanse burgeroorlog uitbreekt, wordt hij op 19 augustus 1936 door nationalistische Franco-aanhangers geëxecuteerd. Hij heeft “La casa de Bernarda Alba” niet in première zien gaan. Zijn lichaam werd nooit gevonden.
!
5!
!
6!
Federico García Lorca in 1931. !
6!
!
7!
Multatuliteater Gent Multatuliteater – zonder “h” – is een dynamisch theatergezelschap dat in 1874 ontstond in de schoot van de Gentse socialistische beweging. In de traditie van Multatuli of Eduard Douwes Dekker kiezen wij voor theater dat de blik op de samenleving aanscherpt. Of het nu creaties of repertoirestukken zijn, met een lach of met een traan, Multatuliteater speelt graag geëngageerd theater. Jong geweld en vaste waarden vormen een enthousiast team. Iedereen is welkom. Theaterliefhebbers worden samengebracht, gestimuleerd en uitgedaagd. Passie voor theater, respect voor onze boeiende geschiedenis en goesting in nieuwe uitdagingen zijn onze drijfveren. Zowel op het podium als achter de schermen als in het bestuur is er ruimte voor nieuwe mensen. Laat van je horen als je in dit avontuur wil stappen! Het bestuur — Helena Elshout, Jan Clays, Marjolijn Langenbick, Suzanne Vanderveken, Bart De Backer, Walter Schudel & Kimberley Billiau
!
7!
!
8!
Met dank aan Groendienst Stad Gent Stad Gent Willemsfonds vzw Alle medewerkers en helpende handen.
Multatuliteater is lid van OPENDOEK GAMA
Op het net www.multatuliteater.be, met dank aan Maarten Deketele www.facebook.com/multatuliteater.gent twitter.com/Multatuliteater
!
8!
!
9!
Onze volgende productie In het voorjaar van 2014 spelen we “Het verjaardagsfeest” van Harold Pinter in een regie van Trui Notebaert. Het is een stuk dat tegelijk komisch, absurd, dreigend en mysterieus is. Er wordt een verjaardagsfeest georganiseerd voor een teruggetrokken man die geen feest wil en misschien ook helemaal niet verjaart. Dat zorgt voor een spannende, bevreemdende intrige. Wie zin heeft om mee te spelen of mee te werken, is van harte welkom op de eerste bijeenkomst, zaterdag 14 december om 10u30 in de Spaanse Gouverneurswoning, Buitenhof 35 te Gent. De opvoeringen gaan door in deze zaal op 25, 26 en 27 april en 1, 2 en 3 mei.
Multatuliteater zonder grenzen Helena Elshout trekt deze zomer van mei tot september naar San Juan del Sur in Nicaragua om met kansarmen een inspringtheater te maken. Binnen een gratis zaterdagschool voor tweedekansonderwijs gaat ze aan de slag met jongeren en volwassen om via interactief theater participatie en dialoog te stimuleren rond seksualiteit, anticonceptie, genderrollen, tienerzwangerschappen, toerisme en prostitutie. Om dit verblijf voor te bereiden, spelen we in maart en binnen het kader van Belmundo, het Noord-Zuid-festival van de stad Gent, een inspringtheaterstuk genaamd “Het zuiden staat op!” Dit zal doorgaan in Campo Nieuwpoort en er wordt samengewerkt met Intal Gent, Tinktank, Rona Kennedy en Labo. Alle Multa-enthousiastelingen zijn welkom om te spelen en in te springen! En wie weet kunnen we er een uitwisseling van maken met een Nicaraguaanse delegatie die komt meespelen in een toekomstige Multa-productie!
Geheimen uit de coulissen Ter gelegenheid van 100 jaar Vooruit hebben Multatuliteater en Vooruit hun gemeenschappelijke geschiedenis in de verf gezet. De verschillende Multatuligeneraties ontmoetten elkaar ter voorbereiding van “Het Feestkomitee / Le Comité des Fêtes” (juli 2013), een stuk van en over een amateurgezelschap, in regie van Marijke Pinoy. In het audiovisuele document “Geheimen uit de coulissen” (realisatie: Alexander Decommere) zijn de getuigenissen opgetekend van een bont allegaartje jong en minder jong theatergeweld. Ze praten over de geschiedenis van het Multatuliteater binnen het Gentse socialisme en over de ellendige schoonheid van liefhebberstoneel. De film was te zien als uitsmijter bij de feestelijke voorstelling in Vooruit deze zomer en is nu ook verkrijgbaar op DVD aan de kassa of via het contactformulier op de website.
!
9!
!
10!
!
10!
