NBEELD
FOTOBOND
Kwartaalblad voor leden van de Fotobond BNAFV
Amersfoort FotoStad
nummer 66 . april 2012 . jaargang 17
WORKSHOP
LIGHTROOM 4 Schrijf je nu in en ontvang een boekenpakket t.w.v. € 85,-! In het meinummer van Focus wordt Adobe Photoshop Lightroom 4 uitgebreid besproken. We geven maar liefst 30 redenen om Lightroom 4 te gebruiken. Wil je na deze tips het naadje van de kous weten, volg dan de leerzame workshop die Focus organiseert. Lightroom-specialist én auteur van dit artikel, Johan Elzenga, stoomt je in een dag klaar tot specialist. Na de workshop heeft Lightroom 4 geen geheimen meer voor jou!
Dit kun je verwachten:
GRA BOE TIS PAKKENt.w.v KET .€ 85,!
Adobe Photoshop Lightroom 4 van A tot Z Na deze workshopdag heb je voldoende kennis opgedaan om zelf volledig met Adobe Photoshop Lightroom 4 aan de slag te gaan. Je leert over RAW beeldbewerking vanaf de basis tot aan de geavanceerdere instellingen, verschillende opslagtechnieken en krijgt alle noodzakelijke informatie voor de eerste start. De workshopleider is naast fotograaf ook auteur van diverse boeken over Adobe Photoshop en kan dus ook vragen beantwoorden over andere (eerdere) pakketten of fotografie gerelateerde zaken. Of je nu een gedrukt fotoboek wilt maken, een webgalerie of gewoon lekker aan de slag wilt Adobe Photoshop Lightroom 4 omdat het leuk is: deze workshop geeft je een enorme zet in de goede richting!
Workshopdata De workshop is gepland op zaterdag 19 mei. Bij voldoende belangstelling worden extra workshopdagen ingeroosterd. Kijk op www.focusmedia.nl/workshops voor het actuele aanbod. De workshops worden gehouden bij het Focus hoofdkantoor in Haarlem.
Kosten De kosten voor deelname zijn 135 euro per persoon. Dit is inclusief gebruik van diverse accessoires, lunch, koffie, thee, fris en koek. Elke deelnemer ontvangt een gratis boekenpakket ter waarde van 85 euro.
A C A D E M I
E
Kijk voor meer informatie én om je in te schrijven op focusmedia.nl/workshops
Advertorial
360°
W
inkelen op internet is populair omdat er duidelijke voordelen aan kleven. Het is niet nodig om naar het centrum te fietsen of daar een dure parkeerplaats te zoeken. Winkelen doe je vanuit de spreekwoordelijke luie stoel, waarna je wacht tot de bestelde artikelen thuis (of op je werk) worden bezorgd. In vergelijking met
een fysieke winkel heeft een webshop minder kosten, en dat zie je vaak terug in de prijs. Toch kent het kopen op internet ook z’n beperkingen. Je kunt de producten bijvoorbeeld niet in je handen nemen en je kunt meestal alleen de voorkant bekijken, waardoor het formaat moeilijk te bepalen is. Dankzij het handige driedimensionale opnamesysteem van Orbitvu is het mogelijk
Orbitvu Mini
om het product online tóch van alle kanten te bekijken. Interessant voor webwinkeliers... én voor productfotografen. Orbitvu is een compleet systeem dat gezien de professionele mogelijkheden zeer betaalbaar is. Door het volgen van vier eenvoudige stappen kun je indrukwekkende interactieve 360° productpresentaties maken én publiceren. Maak een fotoserie met behulp van een van de meegeleverde motorisch aangedreven draaitafels. Het product wordt op het midden van de tafel geplaatst, en de tafel wordt 360° verdraaid terwijl de camera de verschillende opnames maakt. Je kunt de camera eventueel via een draadontspanner bedienen, maar het gaat veel beter als je gebruikmaakt van de meegeleverde Editorsoftware waarmee je de camera én de tafel vanaf je computer bedient. Op www.orbitvu. com staat een lijst met compatibele camera’s. Het is mogelijk om een product van slechts vier zijden te fotograferen, maar bij gebruik van meer opnames (maximaal 72) kan het product later in veel meer stappen verdraaid en bekeken worden.
1
Bewerk de 360° foto De software (voor Windows en Mac) importeert de afzonderlijk gemaakte opnames, waarna je ze eventueel kunt verbeteren door het aanpassen van helderheid en contrast en het verwijderen van ongewenste details in de achtergrond. Het programma slaat de opnameserie op in verschillende resoluties, waarna je de 360° productpresentatie kunt bekijken. Er is ook een zoomfunctie waarmee je de opname op detailniveau kunt controleren.
2
FOCUS 04 2 APRIL 2012
De Orbitvu Mini met zwarte opnametafel
Publiceer, deel en hergebruik met Orbitvu Sun De opnameserie wordt vervolgens in een interactieve 360° presentatie verpakt, die je naar je website of de Orbitvu Sun-server kunt uploaden. Die laatstgenoemde site is ook handig om de resultaten vóór publicatie aan een klant te laten zien. De Orbitvu Sun-server is geoptimaliseerd voor een snelle bestandsoverdracht. Er kunnen ook ‘knip- en plakcodes’ voor sociale en e-commerce-sites (zoals eBay) worden gegenereerd, zodat de presentaties op de Sun-server op de gewenste website getoond worden.
3
«
Met een eenvoudig te bedienen opnamesysteem maak je bijzondere en opvallende productfoto’s waardoor de nadelen van het kopen bij webshops worden geminimaliseerd.
«
productfotografie
Bekijk je 360° productfoto’s cross-platform in Flash of HTML5 De 360° foto’s kunnen in zowel Flash als HTML5 worden bekeken, waarbij de HTML5versies zonder plug-ins in elke moderne browser bekeken kunnen worden. Het resultaat is ook direct te bekijken op computers (Windows en Mac), tablets en smartphones. Bekijk je de presentatie op internet, dan kun je het product eenvoudig met je muis heen en weer laten draaien. Inzoomen gaat eveneens probleemloos. Hierdoor krijg je als potentiële koper veel meer informatie over het product, waardoor je een betere aankoopbeslissing kunt nemen.
4
De Orbitvu Editor
Conclusie Door gebruik van het Orbitvu 360° opnamesysteem zal de verkoop van veel webshops nog verder gestimuleerd worden. Het bekende probleem dat een product er thuis tóch anders uit blijkt te zien, wordt ondervangen door de mogelijkheid om dat product al vóór aankoop van alle kanten te bekijken. Het is te verwachten dat webwinkels op zoek gaan naar fotografen die 360° foto’s kunnen maken: een mooie kans voor deze bedrijfstak om extra omzet te genereren! www.rittz.com www.orbitvu.com
Opties
De Orbitvu Maxi: geschikt voor grote en zware producten en personen «
ORBITVU
Orbitvu levert drie verschillende sets: de Mini, de Midi en de Maxi. De Mini, met een draaitafel met een maximaal draagvermogen van 9 kg en een doorsnede van 50 cm, is geschikt voor het fotograferen van kleine producten. De Midi heeft een tafel met een diameter van 75 cm en kan 40 kg dragen: ideaal voor het fotograferen van bijvoorbeeld televisies en kleding. Dit model is op vele manieren uit te breiden: met tafels van verschillend formaat en dito uitvoering, waaronder transparant zodat je het product van de onderkant kunt verlichten. De Maxi heeft een extra degelijke constructie, een tafeldiameter van 120 of 180 cm en een maximaal draaggewicht van 250 kg. Hierdoor is deze tafel geschikt voor het fotograferen van zware en grote producten, en zelfs van personen. Elke set wordt geleverd inclusief de benodigde software (Editor, Viewer), een jaar toegang tot de Sun-website, een draaitafel en een computergestuurde motorische aandrijving. Via een optionele ophangset kan de aandrijving ook aan het plafond gehangen worden om bijvoorbeeld een fiets te fotograferen.
«
MEDEDELINGEN
VAN DE VOORZITTER
Amersfoort FotoStad GRID2012
JUBILEUM 40 jaar FC De Broederschap
Vrijdag 18 mei t/m vrijdag 13 juli Locatie: het stationsgebied, de binnenstad, de omgeving van het Eemplein en Oliemolenkwartier en Vathorst
Zaterdag 2 juni
Amersfoort neemt deel aan de internationale fotobiënnale GRID. Van 18 mei t/m 13 juli staat de stad in het teken van de fotografie in een reeks van exposities, evenementen en workshops. Meer dan 100 Amersfoortse fotografen en vrijwilligers zetten zich sinds begin 2011 in om hier een succes van te maken. De exposities hangen in verschillende delen van de stad, de zogenaamde vier kwartieren van Amersfoort Fotostad, zie hierboven onder Locatie. Ook galerie Fotoexpo202 doet mee op haar nieuwe adres Leusderweg 21. Op veel plekken duiken – verwacht én onverwacht – beelden op die prikkelen, uitdagen en verleiden. De vier kwartieren worden door buitenexposities en routes aan elkaar verbonden. Naast internationale exposities van de GRID organisatie (uit Barcelona, Berlijn en Zuid Amerika), wordt ook een podium geboden aan Amersfoortse fotografen en talenten. Er is ruimte voor spontane evenementen en interactie met het publiek. Amateurs zijn goed vertegenwoordigd in de exposities en activiteiten. Zo presenteren de gezamenlijke fotoclubs van Amersfoort zich in de Fotomarathon, waarbij ze om de twee weken een nieuw thema belichten. Bekijk het volledige programma van Amersfoort Fotostad 2012 op de website: > www.033fotostad.com
Versterking AV groepen De AV Groep NHN bestaat bijna tien jaar, met een vaste kern van 15 à 20 bondsleden, die vier à vijf keer per jaar bij elkaar komen in het Noord Hollandse Winkel, in de thuisbioscoop van één van hen. Informatie over die bijeenkomsten bij
[email protected]. Het Internationale AV Festival georganiseerd door de AV Werkgroep NHN (3 maart j.l. in Heerhugowaard) is voorbij. Er ligt nu het nieuwe initiatief ‘Versterking’, een (hopelijk) leerzame competitie tussen Nederlandse en Belgische AV clubs. Om mee te doen kunnen AV clubs zich voor 15 mei melden bij
[email protected]. Je ontvangt dan een uitleg van het plan. Het komt erop neer dat deelnemende AV clubs uit België en Nederland, AV werk ad random voor beoordeling van andere deelnemers ontvangen. Dit werk kunnen zij in hun eigen club beoordelen. De AV Werkgroep NHN stuurt alles weer retour naar de makers ervan. Adri Snijders
6
INBEELD 66 . APRIL 2012
Met o.a. een expositie in de historische Broederschapshuisjes in Vleuten van erelid Herman de Voogdt vieren we het jubileum op de plek waar het begon. In 1972 werd FC De Broederschap door zeven enthousiaste Vleutense fotografen opgericht. Van die pioniers is de 80-jarige Herman nog steeds een enthousiaste en trouwe bezoeker. Natuurlijk is de club niet stil blijven staan. Ze telt nu 32 leden van verschillende leeftijden en mate van ervaring. Iedereen met plezier in fotografie is welkom en er is ruimte voor alle vormen van fotografie. Interactie en van elkaar leren noemt voorzitter Koos Mast de speerpunten. Foto’s bespreken we in kleine groepjes, zodat je er diep op kunt ingaan, kunt leren en de eigen visie ontwikkelen. De kennis van leden wordt ingezet in drie werkgroepen: portret, natuur en zwart/wit. Regelmatig nodigen we jonge talentvolle fotografen uit om hun werk te tonen en hun kennis te delen. Juist daardoor worden alle leden aangezet om te zich te vernieuwen, om te experimenteren en creatief te zijn in hun eigen werk. Daartoe dient ook de jaarlijkse wedstrijd om de ‘Liembokaal’, waarbij we een gedicht als uitgangspunt nemen voor innovatieve foto’s. Sinds twee jaar organiseren we een cursus voor beginners uit de regio, met als belangrijkste doel om meer mensen enthousiast te maken.
Het thema-artikel door Rob Agterdenbos vraagt om lezersfoto’s. Stuur s.v.p. alléén foto’s over dat thema, niet zo maar. Voor de selectie max. drie bestanden, jpeg-bestand van 72 dpi, formaat ca. 10 x 15 cm. Adres: Rob Agterdenbos,
[email protected]. Voor september is het thema ‘Manipulatie’, max. drie foto’s in te sturen vóór 29 juli. Wordt zo’n foto uitgezocht voor publicatie, dan vragen we een groot bestand van 300 dpi en ca. 13 x 18 cm (max. A4), bestandsgrootte 1-2 MB. We hopen dan op een reactie binnen een week. Grijp de kans op publicatie en werk zo mee aan een mooi artikel!
Breda Photo 13 september t/m 21 oktober Vóór 15 juni inzenden voor expositie
Hierbij betrekt de club altijd de bevolking van Vleuten en omgeving. Een wedstrijd voor nietleden is al jaren een traditie. Zo ook op 2 juni, als we het 40-jarig bestaan vieren. Ook op andere manieren laat De Broederschap mensen kennis maken met fotografie. Behalve in Buurthuis de Schakel, onze vaste stek, houden we nog drie exposities in de bibliotheken in Maarssen en Maarssenbroek en in het wijkservicecentrum van Vleuten. Met activiteiten voor kinderen, zoals schminken en een fotospeurtocht, wordt het ook feest voor de inwoners van Vleuten. De portretgroep fotografeert de geschminkte kinderen. En er zijn lezingen, zoals van Ilvy Njiokiktjien, nationaal en internationaal bekroond, die vertelt over haar project in een ‘verdedigingskamp’ voor blanke Afrikaners in Zuid-Afrika. Rob Slooten presenteert zijn ervaringen met Pinhole camera’s. Koos maakt duidelijk: na 40 jaar bruist FC De Broederschap van energie, en laat ze zowel haar leden als de lokale bevolking genieten van bijzondere en mooie fotografie.
In het kader van dit festival organiseert Breda Photo speciaal voor amateurs een expositie voor clubleden. Er is ruimte voor twintig fotografen om een serie te hangen met het festivalthema ‘Homo Empathicus’. Alle clubleden worden uitgenodigd om uiterlijk 15 juni voor dit thema in te zenden. Op 25 augustus worden veertig fotografen uitgenodigd hun geprinte serie aan een jury te tonen. Die dag worden twintig fotografen geselecteerd om te hangen in De Nieuwe Veste in Breda. Voorwaarden: • alleen een serie met het thema ‘Homo Empathicus’ inzenden. Zie voor een uitvoerige themaomschrijving de website van Breda Photo; • een serie van minimaal drie en maximaal tien foto’s voor de selectie insturen; • elke exposant krijgt 2½ meter muur om te hangen, waar een serie van minimaal drie tot maximaal tien foto’s komt te hangen; • uitsluitend digitaal inzenden (USB/CDR) per post: Fa. Vlemmix, t.a.v. de heer Ad Vlemmix, Spinveld 23, 4815 HR Breda; • alle inzendingen moeten uiterlijk vrijdag 15 juni binnen zijn; • geselecteerde fotografen mogen zelf de formaten van de foto’s bepalen (minimaal 10 x 10 cm); • men mag zelf de grootte van de lijsten bepalen; de wens is niet te veel het bekende standaardformaat van 40 x 50 cm te gebruiken; een variatie is levendig; • de Fotobond en/of de hangers zorgen voor de lijsten; • omdat Breda Photo nauwelijks gesubsidieerd wordt, dienen de geselecteerde mensen € 10,- deelnamekosten te voldoen; • totaal worden twintig fotografen, dus twintig inzendingen, geselecteerd voor de expositie.
> www.debroederschap.eu
> www.bredaphoto.nl
Jubileumdag
Wilmy Kippers
(tekst door redactie bewerkt en ingekort)
A
ls ik dit schrijf, hebben we net weer een paar fantastische dagen achter de rug. Allereerst de jurering van de BondsFotowedstrijd. Die werd dit jaar georganiseerd door Fotokring Stein. Hun leden hadden de jurering perfect geregeld: al die mooie beelden, per inzending zo perfect naast elkaar, het is gewoon een tentoonstelling, waar elk kwartier nieuwe foto’s liggen. Ruim 60% van alle aangesloten clubs zond een collectie in, totaal 180 verenigingen met elk tien foto’s. Kortom, je zult maar lid van de jury mogen zijn, dat is echt hard werken. En dan liggen daar na een aantal uren de topgroepen en de foto’s onderscheiden met een sticker. Een genot om naar te kijken. Boeiende, soms ook heel verrassende beelden. De bekendmaking van de topgroepen en de stickers, de verdere uitslag en de bespreking door de jury in Stein zijn inmiddels achter de rug. Voor velen een hele reis, maar er zijn ook nog de besprekingen in de afdelingen. De leden van Fotokring Stein genoten er ook van om alle beelden zo te kunnen zien. Het is natuurlijk best wel een klus, maar je krijgt er ook veel voor terug. Misschien ook iets voor uw vereniging? U kunt u aanmelden bij de taakgroep Wedstrijden en Exposities. De taakgroep zoekt ook nog een organisator voor Foto Individueel en voor Foto Online. Alle taakgroepen zijn overigens hard bezig. Zo heeft de taakgroep Bestuurlijke Ondersteuning de besturendag georganiseerd en de taakgroep Opleiding en Sprekers kijkt terug op de geslaagde opleidingen fotobespreken in de afdelingen. Iedereen heel hartelijk dank voor zijn/haar geweldige inzet voor de Fotobond!
Jouw foto(’s) in InBeeld?
Coverfoto Ton van der Pal
IN DIT NUMMER 16
Mededelingen
18
Thema Tijd
11
Wedstrijd Foto Online
14
Onderscheiding 10x BMK
18
Latent Talent René Egbring
20
Jubileum Fotokring Geleen 80 jaar
22
Foto’s Spreken Door Henk van den Anker
24
Exposities Om te gaan zien
26
Boeken
www.fotobond.nl
Lid van FIAP, Fédération Internationale l’Art Photographique FIAP-erkend tijdschrift
Focus Publishing BV is onderdeel van de Focus Media Groep www.focusmedia.nl
Namens de Taakgroep Exposities en Wedstrijden van de Fotobond,
Frank Boots
8
11
18
Fotobond InBeeld is een uitgave van de BNAFV, Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen. Dit magazine verschijnt vier keer per jaar (februari, april, september en november) en wordt in een oplage van 7.500 exemplaren toegezonden aan alle leden van fotoclubs aangesloten bij de BNAFV. De gratis verspreiding van dit magazine wordt mede mogelijk gemaakt door een selectie van de beste testrapporten uit Focus, maandblad voor de vrijetijds- en vakfotograaf. De inhoud van dit magazine verschijnt onder verantwoording van de BNAFV. Het auteursrecht op deze uitgave en op de daarin verschenen artikelen wordt door de BNAFV voorbehouden. Auteursrechten op geplaatste foto’s zijn voorbehouden aan de auteurs. Het plaatsen van foto’s van de leden van clubs aangesloten bij de BNAFV geeft geen recht op enige vergoeding.
14
Uitgever Focus Publishing BV Postbus 905 2003 RX Haarlem Hendrik Figeeweg 1-z 2031 BJ Haarlem tel: 023-5348844 fax: 023-5423110
[email protected] www.focusmedia.nl Hoofdredactie Wim Broekman Eindredactie Focus Media Groep
Redactie Rob Agterdenbos, Gijs van Gent en Peter van Tuijl Redactie-adres Wim Broekman Boomstraat 43a 1015 LB Amsterdam
[email protected] Bondsbureau/ledenadm. Gerda Gallé Willem de Bruynstraat 56 5622 KJ Eindhoven tel: 040-2817575
[email protected]
Algemeen secretaris Helmut J. Gassen Zandeiland 3 5658 AK Eindhoven tel: 040-2514074
[email protected] Advertenties Raymond Ullers
[email protected] Vormgeving Ido Harmens, FirmaVorm Druk Boom & van Ketel grafimedia
Karel Maat
INBEELD 66 . APRIL 2012
7
THEMA
Tijd
Sandra Blom FK Eemland
8
INBEELD 66 . APRIL 2012
I
k heb alle tijd van de wereld om me in dit thema te verdiepen. Het vaderland is ver weg van het Franse huis en niets en niemand dwingen me tot een ongewenst tijdverdrijf. Overdag hout zagen en kloven, ’s avonds bij het haardvuur mijmeren over de foto’s die thuis in mijn mailbox zullen zitten. Ik heb voor vertrek die mailbox, barstensvol foto’s over het thema tijd, nog niet doorgespit en probeer me hier een beeld te vormen wat voor beelden ik thuis zal aantreffen. Ik verwacht veel klokken, vooral horloges en kerkklokken. Velen zullen het thema namelijk lekker recht voor zijn raap benaderen. Het is natuurlijk de vraag of een foto van een klok wel past in het thema. Een foto van een klok heeft niet de tijd zelf als motief, maar een voorwerp dat de vermoedelijk juiste tijd weergeeft. Een klok kan prachtig van vorm en kleur zijn en daarmee een prachtig fotomotief vormen, maar daarmee wordt het thema tijd maar in beperkte mate recht gedaan. De klok kan ook een onderdeel van de foto zijn en ons dwingen om even stil te staan bij het moment van de foto. Je raakt het thema dan in het hart. Ik denk even aan de foto’s van Henry Cartier-Bresson. Geen fotograaf was zo precies op tijd met het indrukken van de ontspanner. Zonder klok op zijn foto’s kun je zien dat hij altijd op tijd op de juiste plaats was. In feite zette hij de tijd naar zijn hand door een zelf gecreëerd moment eeuwigheidswaarde te geven. De tijd gaat voorbij. Alles wordt ouder. Mijn huis in Frankrijk is 180 jaar oud en maakt een doorleefde indruk. Je voelt de tijd die achter de rug is. Vergankelijkheid en ouderdom zijn gevolgen van de tijd die voorbij is gegaan. Ouder worden betekent vaak mooier worden. De tijd die voorbij gaat geeft ons de schoonheid, die we op de foto willen zien. Gek genoeg vinden we dat we er zelf in de loop der jaren niet mooier op worden. Foto’s registreren het ouder worden feilloos en dat heeft ook nadelen. Vooral vrijetijdsfotografen zijn verzot op motieven waar je de tand des tijds van een fotoprint kunt afscheppen. We zetten graag oude mensen op de foto. Toch is het moeilijk om met foto’s van vergankelijkheid en ouderdom succesvol te zijn op de club of bij wedstrijden. Wie heeft zich nog niet op dit motief gestort? Als fotografen van de Fotobond willen we natuurlijk iets vernieuwends laten zien, iets dat een ander nog niet heeft vastgelegd. Terug van vakantie bekijk ik alle ingezonden foto’s. Heb ik bij het schrijven iets over het hoofd gezien? Een onverwachte benadering van het thema Tijd? Inderdaad werd ik door sommige inzenders verrast. Je kunt de tijd ook als een beweging zien. Wie een lange sluitertijd bij de opname kiest kan die beweging zichtbaar maken. Sommige makers deden dit met succes. Leeftijd kun je ook benadrukken door een leeftijdsverschil zichtbaar te maken. Oma en (achter) kleindochter werden soms samen op de foto gezet. Dan heb je nog het begrip tijdgeest. Een enkeling probeerde deze tijdgeest te verbeelden door een foto oud te doen lijken. Daarvoor is fantasie nodig, maar wat je ook doet, de foto blijft toch de waarheid spreken. Rob Agterdenbos
Anneke Conijn FC Niedorp
Ton Valkenburg CFC Lek en Licht
Jan Tito Dordtse AFV
INBEELD 66 . APRIL 2012
9
THEMA
WEDSTRIJD
Louis Visseren FC Positief, Nieuw Vennep
Sylvia Remijn Tilburgse AFV, 1e prijs
Frank Brouwer AFC Kontrast
Peet Romijn AFV Objectief, Hoofddorp
10
INBEELD 66 . APRIL 2012
C Marnix de Leeuw FK Arnhem
Foto Online
irca 730 bondsleden vestigden met circa 2060 foto’s een nieuw record. De website toont de winnaars, de eervolle vermeldingen en het juryrapport. Onder ‘alle foto’s’ staan bovendien circa 55 net niet bekroonde foto’s (t/m de 13e plaats met 18 punten). De overige circa 1980 foto’s vind je per club, al vertegenwoordigen ze niet die club, leden zenden individueel in. Consequent jureren is een leuke, maar taaie klus: een 7 bij foto 20 moet even veel waard zijn als een 7 bij nr. 2000, al zitten er vele uren tussen het becijferen en vergelijk je appels met peren. Dankzij de opnieuw perfecte organisatie (Johan van den Boomen en Diana Bokje; wie bieden zich aan als hun opvolgers nu ze stoppen?) was de jury (Marja Driessens-Diessel, Eric de Pauw en Wim Broekman) binnen het tijdschema klaar, althans met de eerste ronde. Het was mijn vierde Online jurering en ik heb
talloze wedstrijden gejureerd. Toch zag ik voor het eerst de meningen zo ver en onverzoenbaar uiteenlopen. Meestal zitten juryleden redelijk op een lijn en bespreek je de volgorde van de winnaars. Dan blijkt de afstand tussen de nummers één, vijf of tien minder groot dan het lijkt – allemaal winnaars. Ik bestrijd altijd het idee van een wedstrijd als loterij: andere jury, andere prijzen. Dat heb ik nooit meegemaakt, hoogstens een iets andere volgorde. Zelf gaf ik nu circa 110 foto’s (5%) een 8 of hoger en ik verwachtte onder de eerste 20 (bijna) al mijn favorieten terug te zien. Nee dus, een tiental slechts en bij de overige een paar beelden die ik juist niet wilde bekronen. Mijn collega’s verging het net zo, kom daar maar eens uit! In de discussie had ieder van ons goede argumenten om zijn voorkeuren te onderbouwen, al overtuigden we elkaar niet. Ik bewonder zelfs ieders gewetensvolle oordeel, geen verwijt mogelijk. Na nog twee rondes
stond de uitslag vast, volgens het juryrapport “met enig knarsetanden en handenwringen”. De nummer één en nog een paar foto’s wilden we beslist alle drie bij de eerste tien. Maar alle drie óók een paar liever niet. Ook nu geen loterij, maar bij een andere jury wel belangrijke verschillen. Laat dit een troost zijn voor wie buiten de top viel. Deze pagina’s laten een paar winnaars en EV’s en enkele nét daaronder zien, ter illustratie van de grote veelzijdigheid en het hoge niveau in hun soort, ook t/m de 13e plaats. Onze gelukwensen aan alle winnaars! Tenslotte (opnieuw) een advies: twee foto’s p.p. lijkt ons voldoende (bij Foto Individueel ieder één!), dan kom je ergens bij 1500 uit met zoveel deelnemers, en het niveau wordt niet minder. Foto Online is een groot succes, en omdat verdere groei voor de hand ligt, kan het aantal met drie foto’s p.p. onhanteerbaar worden, vrees ik. Wim Broekman
INBEELD 66 . APRIL 2012
11
WEDSTRIJD
Fokke Nijdeken FK De Liemers, eervolle vermelding, 10e plaats Geert van der Sluis FC Clique, 2e prijs Emmy Franz-van Maasdam FK Uithoorn, 3e prijs
Irma Meijerman FC De Broederschap, eervolle vermelding, 10e plaats
Dick Bleeker FG Spectrum, 4e prijs Elitza Nedkova NAFVA, niet bekroond, 12e plaats
Peter Tump Fotocollectief De Zutphense, 6e prijs
Marius Schinkel FC’59 Delft, niet bekroond, 12e plaats
Julien van der Hoef FC Eemland, 6e prijs
12
INBEELD 66 . APRIL 2012
Louis Bracco Gartner Focel, 6e prijs
Nel Talen FG Meppel, niet bekroond, 13e plaats
Eén droevige toevoeging. Tot onze schrik en verbijstering kregen we bericht dat jurylid Eric de Pauw half december, vrijwel direct na afsluiting van de jurering, een zware hartaanval kreeg, en dat hij ondanks meerdere operaties op nieuwjaarsdag is overleden, 59 jaar oud. We wensen de nabestaanden veel sterkte bij het verwerken van het verlies.
INBEELD 66 . APRIL 2012
13
ONDERSCHEIDING
Guy van Hoek Beautiful People
Janet de Graaf
E
10x BMK
r waren wel eens ‘dunnere’ jaren, maar onlangs kregen maar liefst tien leden de onderscheiding Bonds Meester Klasse, recht gevend de letters BMK achter hun naam te voeren en deel te nemen aan de betreffende landelijke gespreksgroep. Bij het afsluiten was de uitslag bekend en konden we beschikken over de bekroonde series, maar helaas ontbrak een juryrapport. Bij de beelden op deze pagina’s moet één naam ontbreken (Adrie Kraan), vanwege de privacygevoeligheid van de gefotografeerde personen.
14
INBEELD 66 . APRIL 2012
In de toelatingsprocedure is (gelukkig) het een en ander veranderd de laatste jaren. Je kunt nu niet twintig foto’s inzenden en bij afwijzing alsnog meedingen naar de aspirant- of kandidaat-status. Je moet bij voorbaat kiezen tussen er vol voor gaan, of aspirant, of kandidaat. En de regels zijn minder star. Voorheen beslist twintig foto’s met een consistente visie op één thema, nu mag je ook een ‘vergelijkbaar werkstuk’ inleveren, zoals een eigen fotoboek en daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt. Zo ook van de kans om je serie aan een jurylid toe te lichten.
Gezien de plaatsruimte kunnen we hier maar een of twee foto’s van ieder opnemen. Dat is nooit echt representatief, omdat ze uit een serie komen met een verhaal of idee, of met een bijzondere wending. Het zij zo, alle twintig foto’s van ieder op iets meer dan postzegelformaat vergt al meer dan een heel nummer. Qua tekst laat ik het hierbij, liever foto’s. Hopelijk staan te zijner tijd een juryrapport en de complete series op de bondssite. Het tiental: van harte geluk gewenst, we hopen vaker van jullie te horen. Wim Broekman
Jan & Lenie Jan Kindermans Dirk & Liesbeth
INBEELD 66 . APRIL 2012
15
ONDERSCHEIDING
Jeanette Kamberg Adult Shelter
Louis Visseren Dumped
Jaap Peeman Boer Bouterse
Eli Dijkers India
Mariska Lansbergen De bereden politie Hans van Weelden Dharavi
Adrie Kraan Out my life / Live my life (niet geplaatst wegens privacyredenen)
16
INBEELD 66 . APRIL 2012
INBEELD 66 . APRIL 2012
17
LATENT TALENT
Het broertje van...
René Egbring Fotoclub Camera Obscura, Veenendaal
18
INBEELD 66 . APRIL 2012
Girl’s attitude
Life 2
Waarom is fotografie jouw ding?
Wat is voor jou belangrijk aan een fotoclub?
Wat is je favoriete genre?
Wie is je grootste voorbeeld?
“Een aantal jaren geleden lieten vrienden een fotoboek zien van hun trip naar New York. De prachtige prints troffen me geweldig; er ging een soort magie van uit. Ik fotografeerde toentertijd zoals zo velen met een compact. Nog geen week later kocht ik mijn eerste spiegelreflex met een aantal objectieven en was ik verslingerd aan de fotografie. Mijn creativiteit lag in de muziek. Ik maakte deel uit van een techno live act en trad veel op, tot in Paradiso toe. Vele uren produceren binnen de muren van de muziekstudio of huiskamer maakten plaats voor het fotograferen op verschillende locaties. Ik ben iemand die houdt van vrijheid en ik heb gemerkt dat mijn creativiteit door de fotografie veel meer de ruimte kreeg, zowel letterlijk als figuurlijk.” Dat van die ruimte en vrijheid wordt voor mij extra bevestigd als ik een blik werp op René’s boekenkast, waar ik nogal wat Lonely Planet reisboeken ontwaar. Zijn eerste ‘spiegelreflex-reis’ was dan ook naar Indonesië, maar ik zie later dat veel fotografie zich dichtbij huis afspeelt. René is dan ook zeker geen fotograaf die zijn creativiteit alleen op verre reizen tot uitdrukking brengt. Fotografie komt vanuit zijn hart, zoals hij zelf zegt.
“Ander werk zien, over de verschillende invalshoeken praten, de mogelijkheid om met elkaar op pad te gaan, zijn de zaken die me aanspreken. Onze club ontwikkelt zich geweldig, er zijn veel nieuwe en jongere leden, er wordt met vuur over foto’s gesproken en we hebben een vlotte website. Met de feedback op de forumavonden zijn we bezig, dat kan soms nog wat meer inhoudelijk.”
“Ruim een jaar geleden zocht ik mijn nicht op, die fotoredacteur is bij de Volkskrant, met de vraag of ze haar mening over mijn werk wilde geven. Daar heb ik veel aan gehad. Door haar vragen en opmerkingen ben ik me meer bewust geworden van wat en hoe ik wil fotograferen. Ik ben een mensenmens en dat sociale zie je terug in mijn foto’s. Mensen hebben iets te vertellen en het verhalende of de emotie is dan ook een van de dingen die ik in mijn foto’s wil leggen. Ook fotografische aspecten, zoals licht, geringe scherptediepte en compositie, horen bij mij. Ik streef naar eenvoud in mijn foto’s, vandaar wellicht het zwart-wit. Ik probeer in elke foto een kern of boodschap te laten zien. Als ik portretten maak, vind ik het heerlijk als ik later te horen krijg dat ik hem of haar goed typerend heb gefotografeerd.”
“Stephan Vanfleteren als hedendaagse fotograaf. Zijn wat rauwe, directe benadering, maar ook die enigszins vervreemdende inslag waardeer ik enorm. Hij ziet steeds kans zijn foto’s een zekere originaliteit mee te geven. Ook de portretten van de oude meester Yousuf Karsh vind ik te gek en die inspireren me enorm als het gaat om karaktervolle portretten te maken. O ja, en Martin Parr, die kans ziet humor in zijn foto’s te leggen, maar daarbij ook een enigszins schurend maatschappijkritisch standpunt inneemt.” Peter van Tuijl
INBEELD 66 . APRIL 2012
19
JUBILEUM
Jos Göritzer Station Luik
Astrid Witte Maria en Jezus
Pierre Albert Brunsummer Heide
De kick van de klik Fotokring Geleen 80 jaar
S
inds 1932 klikken de camera’s en kicken de leden van Fotokring Geleen, toen nog FC De Amateur. Hoe wordt een fotoclub 80 jaar? Net als mensen. Je ziet het levenslicht en daarna moet je gewoon niet het loodje leggen. Dat legden we twee keer bijna wel. In 1932 was de tijd van het landelijke boerenleven definitief voorbij. De mijn Maurits draaide volop en de Staatsmijnen industrialiseerden. In dat jaar ontstonden meer fotoclubs in de regio. Deze synchroniteit kan te danken zijn aan mr. E. Franquinet, verwoed amateur en actief fotopromotor. Bij een landelijke expositie in Kerkrade (1934) schreef hij enthousiast in Focus:
20
INBEELD 66 . APRIL 2012
“Bij vergelijking met het boven-Moerdijkse materiaal, viel den aandachtigen toeschouwer het verschil in rasgeaardheid sterk op; het zuidelijker, beweeglijker, drukker karakter van den Limburger uit zich in de fotografie evenzeer als op andere terreinen des levens. In het algemeen bestaat hier minder geneigdheid tot het stilleven of tot het kleine landschapdetail, meer streven naar actie in de foto, gestoffeerde landschappen, dramatische luchten.” In 1940-’45 waren de activiteiten minimaal, omdat men zich niet, zoals verplicht, bij de Kultuurkamer wilde aansluiten. De leden kwamen informeel bij elkaar thuis en men verliet tijdelijk de Fotobond. Principes gingen
voor, dan maar even geen bondslid. Na de oorlog groeide de verwevenheid met de Staatsmijnen. Sommige leden waren erg actief en ambitieus. Professional Harry Canisius verwierf al in 1954 de internationale bekroning AFIAP, Theo Vromans, formeel amateur, in 1957. Hij was ook actief als onze voorzitter, die in Focus schreef en meewerkte aan diverse boeken. Vromans was twintig jaar een bepalend gezicht in de Fotokring. Die bloeitijd culmineerde in het 25-jarig jubileum in 1957. Daarna volgde een crisis. Aan het eind van de roerige jaren ’60 sloeg de democratisering toe. Die ging niet zonder slag of stoot en in 1967 legde de club weer bijna het loodje.
Enkele leden pakten de draad weer op. Leden uit alle rangen en standen meldden zich. De hiërarchische, prestatiegerichte clubcultuur verdween. Nieuwe leden volgden niet automatisch de adviezen van de gevestigde orde. De hoogtepunten op landelijk niveau uit de jaren ’50 evenaarden we niet meer. Wel speelden we een opvallende rol in de Limburgse Fotobond structuur. Vaak trokken onze voorzitters de provinciale kar, in Vromans’ traditie. In de jaren ’60 en ’70 werden ook vrouwen actief, al bleven zij in de minderheid. De groei werkte verbredend. Wim Arends reisde naar Portugal en Tunesië, en toonde zijn foto’s. Corry en Chef Meulenkamp doorkruisten Frankrijk, al of niet met andere amateurs. In de jaren ’80 bezochten meer leden verre oorden en leek het alsof de foto’s beter zijn als ze uit Verweggistan komen. Het leidde soms tot stevige discussies. Er waren fototochten naar België en Duitsland. Het idee van luchtfotografie samen met een zweefvliegclub ontstond. Uit ‘burgerlijke
Hay van Veghel
gehoorzaamheid’ vroegen we Defensie netjes toestemming, die dit – logisch, met AFCENT om de hoek – afwees. We gingen kleur drukken. Sommigen wilden dat je die kleurenfoto’s zelf afdrukte en stelden dat, als je dat door derden laat doen, het geen ‘eigen werk’ is. Techniek werd geleidelijk vervangen door timing (denk aan The Decisive Moment van CartierBresson, 1952) en zeggingskracht (foto’s vol ellende, gebrand op het netvlies; bijvoorbeeld het naakte meisje, vluchtend voor een napalm bombardement in Vietnam, 1972). Nooit werd er echter zo vrijblijvend gefotografeerd als in de jaren ’80. In de laatste twintig jaar blijken de vaste patronen, het laten bespreken van foto’s door externe deskundigen, ijzersterk en daarom onveranderd. Over de puntentelling discussiëren we zo nu en dan stevig. Ook nu geen landelijke successen, maar wel een Fotokring, die zijn 80e verjaardag viert in Museum Het Domein, een absoluut hoogtepunt sinds het 50-jarig jubileum.
De expositie toont een brede beleving en inspanning, in een unieke uitvoering. Samen met het Museum kwam een proces op gang, dat ons uitdaagde het eens anders te doen. Als katalysator hierin speelde Dolf Middelhoff de hoofdrol. Hij stimuleerde ons om creatief te presenteren en hij wist de verschillende vormen tot een geheel te smeden. Niet ‘langs de lijn’, maar zoals hij zelf zo mooi zegt “met de poten in de modder”. Er vinden nog twee voordrachten plaats, van de lokale kanjer Peter Schols, winnaar World Press Sports Stories 2007 en vaak genomineerd bij de Zilveren Camera (6 mei, 14 uur). En van John Lambrichts, winnaar bij de Zilveren Camera 2001, recent geprezen om zijn project ‘Oeverlangen aan de Maas’ (3 juni, 14 uur). De expositie in Het Domein te Sittard loopt t/m 10 juni. Peter van der Ham (door redactie ingekorte en bewerkte openingsrede)
INBEELD 66 . APRIL 2012
21
FOTO’S SPREKEN
In deze aflevering, onder redactie van Peter van Tuijl, bespreekt bondsmentor Henk van den Anker foto’s die ‘op de bok’ kwamen tijdens de cursus Fotobespreken in Brabant-West. Over deze drie foto’s werd in de groep stevig gediscussieerd en ze deden nogal wat stof opwaaien.
Arjan van Die Hier stonden we lang bij stil. Duidelijk werd dat het hier gaat om een dubbele laag, want om de herdenking van een – dodelijk? – ongeval bij boom plus voorbijrazende auto. Heeft de maker daar op gewacht? Ja, daar had de maker expres lang op gewacht en dat was verschillende malen mislukt, maar de aanhouder heeft ook hier gewonnen. Een beeld dus van een herdenkingsplaats met min of meer symbolisch de veroorzaker van het ongeval – de auto – in een flits voorbij suizend. De foto geeft veel informatie: de bloemen aan de voet van de boom zijn al flink verwelkt, dus het ongeval vond al langer geleden plaats; moet je bij een dergelijke opname ook de piëteit in het oog houden (nabestaanden)? Wie was er dood, man, vrouw, oud, jong? De lantaarn en het hoefijzer zijn iets te nadrukkelijk in beeld, de achtergrond is voor een dergelijk beeld te scherp, zodat je veel niet relevante gegevens krijgt; de uitgebeten lucht. Arjan: “Camera is te goed”. Conclusie in de groep: “Daar zit een serie in”.
Janet Olde Wolbers
Peter Rochat Hier viel de zaal even stil: wat is dit? Waar zijn we? Is dit de hemel plus een auto? Peter zei niks en zat grinnikend op de stoel. Dat heb je soms met foto’s. Het is een locatie, waar alle fotoclubs van het land al zijn geweest, maar alleen Peter slaat een hoekje om of daalt een trapje af
22
INBEELD 66 . APRIL 2012
en pats, net wat anders dan wat de rest aan het knippen is. Want nee, het is niet de hemel (“Nog even te vroeg”, zei Peter), maar het station van Luik, van Galatrava, en dan, om precies te zijn, in de parkeerkelder. Wie had dat gedacht, want we worden intussen doodgegooid met beelden van de gigantische dakkoepels en -staanders, het blinkende licht,
de marmeren vloeren en de fraaie symmetrie van het station. Maar nee, hier is het hemels wit, een garage met een uiterst summiere aanwezigheid van (parkeer)tekens, de inlopende boog/bogen, de eenzame – ook witte! – auto en de lichtval links boven als rechthoekige vlek. Kortom, een gekke prent vol raadsels. Zo terugkomen van het station in Luik: knap!
Dan een plaat, die direct doet denken aan het Melkmeisje van Vermeer of een studie van Rembrandt, vanwege licht en lichtval en het meer donkere gedeelte. Janet mocht op bezoek in een klooster, waar een echte monnik voor haar poseerde in zijn stiltekamertje. Ze is vrij lang met de man in de weer geweest, beetje naar rechts, beetje naar links, en dit is ’m geworden. Er kwamen op- en aanmerkingen, en vooral de aanwezigheid van het boekje links voor – De Basis, Nederlands voor buitenlanders – verstoort het sacrale beeld. “En ik had toch al een oranje lampje weggeshopt”, zei Janet. Al met al toch – minus het boekje – een goede klassieke plaat. De broeder heeft een markant en wijs hoofd, hij leest stil voor zich uit voor de goed gevulde boekenkast, keurig invallend licht en voor hem – saillant detail – het beeldje van ook een lezende monnik, een cadeautje!
INBEELD 66 . APRIL 2012
23
EXPOSITIES
Rieja van Aart Galerie Helga, Alphen a/d Rijn
Stuur ons voor deze rubriek alle concrete gegevens en een korte omschrijving wat wordt getoond, graag met een goede foto als bijlage op 300 ppi, 10x15 cm, jpeg in hoogste kwaliteit. Mail die naar
[email protected]. Voor voornamelijk plaatselijke activiteiten zijn de streekbladen, locale RTV en Fotobond website de aangewezen media. Wij moeten voor deze pagina’s vaak kiezen. Bij voorbaat onze verontschuldigingen als iets daarom niet mee kan. Sluiting volgende nummer: 21 augustus (verschijning ca. 21 september). Meld een activiteit in elk geval, en tijdig, als die bijvoorbeeld aanleiding kan geven voor een apart artikel over de club, afdeling of manifestatie, los van deze rubriek (ook daar moeten we kiezen).
Almelo De 35-jarige Fotogroep Schelfhorst houdt een grote jubileumexpositie in de Kunsthal van Hof 88, Elisabethhof 4, t/m 6 mei. Geopend vrijdag t/m zondag 13-17 uur. > www.fotogroepschelfhorst.nl
Alphen a/d Rijn Fazantenvleugels, een verdorde roos, een verbleekte foto. In haar Franse atelier brengt Rieja van Aart allerlei overblijfselen bij elkaar in stillevens en fotografeert ze met als titel ‘Wat blijft’. Afdrukken op aquarelpapier in beperkte oplaag, te zien t/m 26 mei in galerie Helga Hofman, gebouw M+, Hoorn 131, geopend wo en do 12-17 uur, za 11-17 uur.
Asten-Someren In Creatief Centrum ‘In de Brouwerij’ exposeert Fotokring Beeldhoek Asten – Someren van (Pinkster)zaterdag 26 mei t/m zondag 3 juni. Feestelijke opening zaterdag om 17 uur. Rond de expositie vinden diverse activiteiten plaats, zoals een lezing van John Lambrichts over zijn project ‘Oeverlangen aan de Maas’ op dinsdag 29 mei om 20 uur
24
INBEELD 66 . APRIL 2012
Bob Boswinkel Boekhandel Broekhuis, Enschede
in ‘In de Brouwerij’, Emmastraat 53 in Asten. > www.fotokringbeeldhoek.nl
Bolsward Bij het 50-jarig jubileum van FC d’Ontspanner (en 60 jaar Stichting Bolswards Historie) zijn op twintig locaties in en rond de oude binnenstad oude en nieuwe foto’s te zien op grote panelen. Elk paneel toont de oude situatie aan de ene en de huidige aan de andere kant, met uitleg. De lokale VVV maakte een folder met de looproute en aanvullende informatie, verkrijgbaar bij bibliotheek, VVV, gemeenteloket en horeca. Tot 1 oktober. > www.fotoclubbolsward.nl > www.stichtingbolswardshistorie.nl
Delft Aan de fotowand bij Fotobister, Voldersgracht 16, t/m 11 mei Hans Zweegman van FC ’59 met een selectie uit zijn portretwerk, o.a. uit Italië en China. Ma 13-17 uur, di-za 10-17.30 uur. Cuba in ‘HuisKinesis’. Een aantal leden van FC ’59 Delft ging vorig jaar naar Cuba en met name naar Havana en Trinidad. Het vijftal fotovrienden – Betty Nicolai, Rudy Rader, Kees Baak, Roel de Oude en Theo van der Heijdt – kwam
terug met een schat aan fotomateriaal, met de mens als hoofdthema. Dit resulteerde in de expositie ‘Cuba: Havana en Trinidad, een impressie’ in ‘HuisKinesis’, Voorstraat 84-86. Gratis te zien t/m zaterdag 10 juli op vrijdag- en zaterdagmiddag van 13-17 uur.
Deventer Bij het 55-jarig bestaan exposeert Fotokring Deventer 24 enorme ‘straatstickers’ op de Brink, thema ‘24 uur dynamisch Deventer’ (foto’s uit de hele stad, door leden binnen dezelfde 24 uur gemaakt). Deze buitenexpositie is te zien van 13 t/m 22 juli. De ‘gewone’ jaarlijkse expositie vindt plaats van 23 juli t/m 11 augustus in de Lebuinus kerk.
Enschede Fotoclub De Zoeker bestaat 65 jaar en organiseert een fotowedstrijd voor iedereen en een expositie van de leden met als thema ‘Enschede’. Kijk daarvoor op www.fotoclubdezoeker.nl. De opening van de expositie en van de winnende foto’s is zaterdag 28 april om 14 uur in de ruimte boven Boekhandel Broekhuis aan de Marktstraat.
Karel IJzelenberg Stadsbibliotheek, Haarlem
Dan worden ook de winnaars bekend gemaakt en de prijzen uitgereikt. Te zien tijdens de openingstijden van Boekhandel Broekhuis tot Pinksteren (t/m 26 mei).
Goirle Foto- en Videovereniging FAK Lumen exposeert bij haar 40-jarig bestaan in de Kapel van het Cultureel Centrum Jan van Besouw, Thomas van Diessenstraat 1, 5051 RJ Goirle. Tot en met 11 mei. Openingstijden: zie website. > www.janvanbesouw.nl/contact
Haarlem De 85-jarige FG Haarlem exposeert tot 18 mei in de Stadsbibliotheek aan het Doelenplein. De 32 leden kozen hun beste recente foto, wat een grote variëteit oplevert van natuur tot stad, van bühne tot fotomodel. Titel van de expositie derhalve Caleidoscoop. > www.fotogroephaarlem.nl
Houten FC Perspektief exposeert op 23 en 24 juni in het Oude Station, Stationserf 97, geopend van 11 tot 16.30 uur. Uiteenlopende ledenfoto’s en alle ‘foto’s van de maand’, plus workshops en
lezingen o.a. over Lightroom en compositie. Gelijktijdig vinden de Kunstfietsdagen in Houten plaats.
Oosterhout FG ’t Experiment exposeert in de Mariakerk aan de Wilhelminalaan 63. Het thema is ‘beweging’, met werk van twintig leden naast dat van tien beeldhouwers en keramisten. Bovendien een doorlopende presentatie van vrij ledenwerk op een flatscreen. Geopend: het slotweekend 28 en 29 april van 13-17 uur, werkdagen 9.3012.30 uur. Afsluiting zo 29 april met om 14 uur een optreden van de dansgroep Choque.
Rijen Op 9 en 10 juni exposeert FA Rijen in ‘De Boodschap’, Nassaulaan 62. Openingstijden za 13-18 uur, zo 11-18 uur. Behalve foto’s, deels in een bijzondere presentatie, worden ook audiovisuele projecties getoond. In de foyer en gangen bovendien presentaties van de zeven themagroepen van de club. > www.farijen.nl
Sint Maartensdijk De Fotoclub op Tholen (F.O.Tho.) heeft een permanente expositie
Stephan Haan ’t Patronaat, Veldhoven
van 50 foto’s gerealiseerd in het woonzorgcentrum Maartenshof. Openingstijden dagelijks tijdens lokaal normale winkeltijden, zaterdag tot 14 uur. > www.fotho.nl
Sittard 80 jaar is Fotokring Geleen, nu met 35 leden. T/m 10 juni hangt de jubileumexpositie ‘De kick van de klik’ in Museum Het Domein, Kapittelstraat 6, 6131 ER Sittard. Hij bevat actueel en historisch werk. Geopend di-zo 11-17 uur, ook op 2e pinksterdag. Toegang gratis met de Museumjaarkaart en elke 1e zondag van de maand. Zie ook elders in dit nummer.
Terschelling ‘Struinen langs de vloedlijn’ heet de expositie van Renk Ruiter (Camera Natura) in het dorpshuis Ons Huis, Torenstraat 42 in West Terschelling, tot 30 mei. > www.dorpshuisonshuisterschelling.nl
Uithoorn Na een expositie in het gemeentehuis stelt FK Uithoorn dezelfde foto’s ten toon t/m 3 mei in het Dienstencentrum aan de Bilderdijkhof 1, geopend tijdens kantooruren.
Veldhoven
Van 28 april t/m 6 mei houdt de VAF Sleen haar expositie in het MFC op de Brink, dagelijks geopend van 12-17 uur. Het gaat om ca. 100 foto’s van prominente plekken in het Drentse brinkdorp, met steun van diverse belangrijke sponsors. Het publiek mag de beste foto uitkiezen, de maker ervan geniet ‘eeuwige roem’.
Haar 30-jarig jubileum viert Fotogroep Veldhoven tijdens haar jaarlijkse expositie met recente ledenfoto’s. Dat gebeurt op 12 en 13 mei in Gemeenschapshuis ’t Patronaat, Blaarthemseweg 18. Er zijn ook doorlopend audiovisuele voorstellingen, met onder andere een fotoketting van de leden. De werkgroepen tonen los van de reguliere tentoonstelling hun foto’s. Ook is er een ledenspecial naar aanleiding van het 30-jarig bestaan. Zaterdag 12 (open 14-17 uur), zondag 13 (open 11-17 uur). Meer informatie op de website.
> www.vafs.nl
> www.fotogroepveldhoven.nl
> www.hetdomein.nl > www.fotokring-geleen.nl
Sleen (Dr.)
INBEELD 66 . APRIL 2012
25
BOEKEN
Drawing on the beauty of light
Verschenen bij Focus Publishing Handboek Strobist Fotografie Het is dé fotografische trend: strobistfotografie, ook wel in gewoon Nederlands bekend als draadloos flitsen. Los van de camera en vaak met meer dan één flitser. Er wordt met zenders en ontvangers gewerkt, manueel of TTL-belicht. Deze flitsmethode is in enkele jaren tijd zeer populair geworden. Veel fotografen schaffen geen studioflitsers meer aan, maar kleine, compacte flitsers met een accu en een setje zenders en ontvangers. Mich Buschman, vakfotograaf, testredacteur bij Focus en foto-grafiedocent, heeft zelf ervaren dat deze manier van werken hem meer lucht gaf bij het fotograferen op locatie. Soms vult de ene flitser iets vooraan in, terwijl een tweede, Handboek Strobist Fotografie Mich Buschman Focus Publishing integraal gebonden, 17 x 24 cm 144 pagina’s ISBN 978-90-78811-16-9 € 19,95
HOOFDSTUK 2
verder weg, die donkere achtergrond wat opheldert. Hij kan gaan en staan waar hij wil, het onderwerp volgend, en neemt als het nodig is een statiefje met de flitser mee, zonder op kabels of netsnoeren te hoeven letten. In dit boek richt de auteur zich geheel op de vele mogelijkheden van de draadloze flitsfotografie. Hij bespreekt de strobistfotografie met veel voorbeelden, tips, apparatuuradviezen en handigheden. Dit werk is niet alleen een educatief boek, maar inspireert de beginnende en zeker ook de gevorderde fotograaf om met deze losse, speelse vorm van omgaan met licht uit de voeten te kunnen.
DE OPSTEEKFLITSER Met de Nikon ddl-systeemkabel SC-29 kan een flitser op afstand gebruikt worden. Alle ddl-functies blijven behouden. Reportagefotografen houden de flitser dan los in de hand: links of rechts of boven het hoofd.
Onder de naam ‘The Strobist Collection’ brengt het merk Rosco een set kleurenfolies uit. Deze kun je voor de reflector van de opsteekflitser klemmen of tapen. De dunne filters vervormen bij hitte en kunnen bij sterkere verhitting aan de reflector blijven kleven. Let daar dus op bij intensief flitsen.
A
lle flitsers, die op enige afstand van de camera ontstoken kunnen worden, zijn in principe bruikbaar voor strobistfotografie. Dus: studioflitsers, staafflitsers, recente systeemflitsers, modellen met of zonder neigkop, enzovoorts. Als er een ontvanger op aangesloten kan worden, waarbij we op de camera een zender plaatsen, kan elke flitser meedoen ongeacht ouderdom en geavanceerdheid. Alleen: manueel ingesteld op een vooraf geteste, afgeregelde sterkte. Qua afmetingen en veelzijdigheid genieten de huidige opsteekflitsers echter de voorkeur. Wie geen behoefte heeft aan ddl-/TTL-sturing en allerlei voorzieningen zoals stroboscopisch (pulserend) flitsen, kan zich veel geld besparen. Op bijvoorbeeld websites als Marktplaats zijn allerlei merken en typen flitsers voor weinig geld te koop. De (iets) oudere modellen schaf je voor enkele tientjes aan. Maar strobisten, wel even opletten! Flitsers uit de tijd van de analoge fotografie kunnen hoge ontsteekspanningen hebben. Op zich waren die hoge voltages voor de gebruikers en de mechanische camera’s niet gevaarlijk doordat het amperage zeer laag was. Maar in de digitale camera’s worden chips en andere componenten gebruikt die hoge voltages niet verdragen: zelfs een hoge statische elektriciteit stelt ze soms al buiten werking.
COMPLEMENTAIRE KLEUREN
Het is dus niet verstandig om in de digitale spiegelreflexfotografie elke willekeurige oude flitser in te zetten: er kan schade ontstaan aan de camera. Op internet zijn sites te vinden met opsommingen van alle denkbare modellen en typen systeemflitsers die ‘veilig’ zouden zijn. Aan een dergelijke site heb ik het volgende ontleend: oude Nikon SB-flitsers zijn veilig; digitale Nikonreflexen kunnen tot 12 V hebben. Maar sommige Metz staafflitsers, zoals de 45 CT1 en 34 BCT2, geven hoge voltages door van resp. 220 en 211 Volt.... Raadpleeg een dergelijke lijst voordat je een willekeurige oude flitser aan jouw kostbare spiegelreflex koppelt en daarmee aan een kans op defecten blootstelt. Met een eenvoudig setje van zender-ontvanger (transmitterreceiver), zoals van het merk Cactus, flits je al draadloos ‘een eind weg’. Nog een statiefje, parapluutje en een neigkop erbij en de strobistfotografie ligt voor je open. Zo doet mijn oude, degelijke Nikon Speedlight SB-24 uit de analoge tijd nu ook weer mee.
Het witte klepje in de flitser geeft een helder gereflecteerd licht richting model. De flits gaat naar het plafond en wordt daar breed gereflecteerd naar omlaag gestuurd. Door deze combinatie ontstaat een plezierig zacht flitslicht met glanslichtjes in de ogen.
Zodra de flitser los van de camera komt moet deze ergens op worden geplaatst. Een degelijke flitsvoet voorkomt wegglijden en omvallen en heeft een statiefschroef in de – kleine – ¼ inch uitvoering.
De hedendaagse professionele opsteekflitser is krachtig en veelzijdig en kan ook ‘off camera’ worden gebruikt. Draadloos flitsen is onmiddellijk beschikbaar via de schakelstand Remote (althans bij de Nikon Speedlight SB-900).
36
HANDBOEK STROBISTFOTOGRAFIE
DE OPSTEEKFLITSER
37
Deze vier opnames gaan over het omgaan met kleurenfilters en het neutraal maken. Een grijskaart is daarbij handig. We startten met een opname waarin de achtergrond al donkerder was dan normaal voor zo’n situatie en het bewuste tijdstip: F16 met 1/250 seconde bij ISO 200. Er zijn twee flitsers gebruikt: linksachter met een open reflector, rechtsvoor en hoog via een witte doorzichtparaplu. De witbalans was ingesteld op 5000 K en door dit type licht en de verhoudingen springt het model er uit. We geven beide flitsers een groen filterfolie waardoor alleen het model groen wordt verlicht. In de hand heeft hij een grijskaart en deze gebruiken we om dat zweem neutraal te krijgen (Photoshop, camera Raw). Met dezelfde instelling werden de opnames zonder grijskaart bewerkt. Het model wordt neutraal, de achtergrond verschuift naar de complementaire kant van groen en wordt dus purper weergegeven.
GEKLEURD LICHT Vanaf het moment dat kleurenfotografie beschikbaar was, vlak na de Tweede Wereldoorlog, hebben fotografen geëxperimenteerd met gekleurd licht. Zij plaatsten kleurenfoliën voor de lampen. Zoek eens naar de bekende fotograaf Erwin Blumenfeld en verbaas je over de creatieve impact en de zeggingskracht van gekleurd licht. Als kunstschilders die vrijheid nemen waarom zouden wíj dat dan niet doen?! Ook hier kan je starten met het fotograferen van producten, om te zien wat het effect van kleurenfolie voor de flitsers is. De voorstelling, die je daarvan in het hoofd maakt, projecteer je op jouw modellen. Het is nu wel van belang dat de witbalans in de camera geen correcties uitvoert op jouw veranderingen. Zet deze dus vast op 5000 K, op zonlicht (5200 K) of flitslicht (5500 K). Daardoor komt de zuivere kleur van het folie dat je gekozen hebt over het onderwerp of model. Experimenteer eerst eens met één flitser en één kleur, bijvoorbeeld een lichtblauw. Je zult zien dat het model er bleker door wordt. Ook in de kleding en het haar werkt die kleur door. Zou je die kleur corrigeren naar neutraal, dan doe je dat feitelijk door daar geel aan toe te voegen. Als gevolg daarvan wordt de niet-geflitste achtergrond amber-geel gekleurd. Er ontstaat dus een neutrale voorgrond met het model, tegen een warm overkomende achtergrond. Zo kun je bijzondere stemmingen en sferen creëren.
108
HANDBOEK STROBISTFOTOGRAFIE
Aan de kleurenschuifjes in de Rawconverter van Photoshop kan je al zien welke richting de kleurcorrectie op gaat. Corrigeer je iets wat te geel is, dan doe je dat richting blauw. Heb je met een geelfolie (in) geflitst en corrigeer je dat, dan krijgt een neutrale achtergrond – en al het andere dat niet geflitst werd – een blauwzweem. Het werkt zo met de blauw-geel as. Deze kleuren zijn tegengesteld aan elkaar, ofwel ‘complementair’. In de kleurencirkel zie je welke kleuren tegenover elkaar liggen: rood tegenover cyaan (of: blauwgroen), groen tegenover purper (of: magenta), blauw tegenover geel. De sterkte van het zweem (de verzadiging, saturation) is een ander verhaal. Hier kun je krachtig en vol of daarentegen juist subtiel mee werken. Verzadigde zwemen leiden bij het neutraliseren tot even zo verzadigde, complementaire achtergrondkleuren. Soms zijn deze niet eens neutraal te filteren, zoals bij een dominant verzadigd rood. Geef jouw kleurenfoliën een nummer of cijfer. In slecht licht kan je zien of je de bedoelde te pakken hebt. Met name als je met twee identieke filters wilt werken is dat van belang. Je kunt zulke filters van stripjes klittenband voorzien en die aan de flitser ‘kleven’. Sommige van die filters, zoals die van Honl die met Lee filters werken, hebben al klittenbandstrips. Andere merken zijn Rosco en Hama.
Een voorbeeld van een elementaire kleurencirkel. Tegenover magenta (purper) ligt groen, tegenover geel paarsblauw (!) en tegenover rood ligt cyaan, ofwel blauwgroen. Het zijn drie complementaire kleurenparen en tevens de belangrijkste licht- en drukkleuren, respectievelijk R, G, B en C, M, Y, K (van key, dat staat voor zwart).
Eenzelfde idee (zonder grijskaart) werd verwezenlijkt met de parfumflesjes op een grote spiegel. De spiegel was naar de lucht gericht en reflecteerde de wolken. De flesjes werden met twee flitsers met geelfolies verlicht. In de meer blauwe foto is het geel verminderd en daar komt dus blauw voor in de plaats. Uiteraard is dat alleen in de eerder neutrale delen zoals de wolken te zien.
WITBALANS EN GEKLEURD LICHT
109
Handboek Kleur- & Contrastbeheersing In de fotografie is niets zo moeilijk als het bereiken van een exacte kleurweergave. Vakfotograaf, Focus-testredacteur en fotografiedocent Mich Buschman gaat in dit handboek in op de mogelijkheden (en soms ook onmogelijkheden) van contrast- en kleurbeheersing in de fotografie. Hij bespreekt alle mogelijkheden en effecten, maar vooral de controle op het licht, de kleuren
en de helderheid in het fotografische beeld. Veel meer dan voorheen staan de fotograaf middelen ter beschikking waarmee deze vooraf, tijdens én na een opname de kleur en het contrast aan de eigen wensen kan aanpassen. Dit boek helpt zowel de beginnende als de gevorderde fotograaf om door al die bomen toch nog het bos te zien.
Brandpuntsafstand: 70mm såF2.8 bij 1/80 sec såISO100
SP 24-70mm F/2.8 Di VC USD NIEUW
’s Werelds eerste F/2.8 high speed standaard zoomobjectief met beeldstabilisatie voor full-frame en APS-C formaat camera’s. Dit Tamron top design SP objectief bestaat uit 17 elementen in 12 groepen, waarvan drie asferisch en levert dan ook een superieure perfomance. Het diafragma met negen lamellen geeft een zeer fraaie bokeh. De USD scherpstelmotor zorgt voor een snel en zeer stil autofocus. Bij uitstek geschikt voor gebruik in bestaand licht situaties voor bijvoorbeeld portret, glamour en bruiloft fotografen. Door de nieuwe vochtbestendige constructie ideaal voor outdoor gebruik.
Handboek Kleur- & Contrastbeheersing Mich Buschman Focus Publishing hardcover, 21,5 x 28 cm 210 pagina’s ISBN 978-90-78811-10-7 € 34,50
Leverbaar voor Canon, Nikon en Sony camera’s
TE BESTELLEN IN DE SHOP OP WWW.FOCUSMEDIA.NL Transcontinenta | importeur Nederland | Tarwestraat 29 | 2153 GE Nieuw-Vennep | T 0252 687 555 | W transcontinenta.nl 26
INBEELD 66 . APRIL 2012