Kwartaalblad voor leden van de Fotobond BNAFV FOTOBOND. Foto Online

NBEELD

FOTOBOND

Kwartaalblad voor leden van de Fotobond BNAFV

Foto Online

nummer 73 . maart 2014 . jaargang 19

VAN de voorzitter

coverfoto

Met de blik naar buiten René de Kruyf nominatie Foto Online 2013

in dit nummer 14 Thema Winter 17 Wedstrijd Foto Individueel 10 Wedstrijd Foto Online 2013 14 Gespreksgroep CameraNatura 18 Project Pascal van Heesch 20 Foto’s Spreken Karel Maat 22 Exposities Om te gaan zien

Heel inspirerend was het, de studiedag voor bondsmentoren. Op twee na waren alle 38 mentoren in Amersfoort aanwezig. Voor mij, als voorzitter, belangrijk om mee te maken. Het zijn immers de mentoren die ons helpen om onze fotografie nieuwe impulsen te geven, die ons uitdagen en ons begeleiden bij een nieuwe fase in onze fotografische ontwikkeling. Er werd gesproken over de kwaliteit van bondsmentoren en de vraag hoe die sterker zou kunnen worden. Centraal stond een positief ontvangen voorstel van de taakgroep Opleidingen & Sprekers voor het beoordelen en begeleiden van bondsmentoren. Het thema Beeldtaal kwam ’s middags aan bod. Een boeiende inleiding door Corinne Noordenbos (hoofd Fotografie Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag): “Beeldtaal van het medium fotografie; een inleiding tot de mogelijkheden van ‘literatuur’ in fotografie.” Heel leerzaam. Treffend vond ik haar stelling: “Een handschrift maakt gebruik van een beeldstijl, maar een beeldstijl maakt nog geen handschrift”. Met een kwetsbare opstelling en een levendige presentatie van haar werk leverde Rosa Verhoeve een waardevolle bijdrage aan “Hoe vertel je jouw verhaal”. Op de terugweg naar huis realiseerde ik me opnieuw hoe belangrijk het is om onze deuren wijd open te houden. Zorgen dat er met regelmaat frisse ideeën naar binnen kunnen waaien. Maximaal gebruik van talenten binnen de Fotobond combineren met meer inspiratie van buiten. Zo houden we ook aansluiting bij ontwikkelingen in de fotografie. De blik naar buiten is ook een voorwaarde om ons duidelijker te profileren. Als we vinden dat ons imago ons geen recht doet, dan moeten we beter laten zien wie we zijn en wat we te bieden hebben. Deze editie rolt in de bus kort nadat er een extra Bondsbestuursvergadering is geweest. Het bondsbestuur buigt zich dan over de vraag welke koers we komende jaren gaan varen. Eén ding is zeker, we gaan in ieder geval werken aan een groter, meer divers en flexibeler aanbod voor alle leden. Els Tijssen

23 Mededelingen Fotobond nieuws 24 Drive & Droom Ton Dirven

www.fotobond.nl

Lid van FIAP, Fédération Internationale l’Art Photographique FIAP-erkend tijdschrift

Focus Publishing BV is onderdeel van de Focus Media Groep www.focusmedia.nl

Fotobond InBeeld is een uitgave van de BNAFV, Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen. Dit magazine verschijnt vier keer per jaar (februari, april, september en november) en wordt in een oplage van 7.500 exemplaren toegezonden aan alle leden van fotoclubs aangesloten bij de BNAFV. De gratis verspreiding van dit magazine wordt mede mogelijk gemaakt door een selectie van de beste testrapporten uit Focus, maandblad voor de vrijetijds- en vakfotograaf. De inhoud van dit magazine verschijnt onder verantwoording van de BNAFV. Het auteursrecht op deze uitgave en op de daarin verschenen artikelen wordt door de BNAFV voorbehouden. Auteursrechten op geplaatste foto’s zijn voorbehouden aan de auteurs. Het plaatsen van foto’s van de leden van clubs aangesloten bij de BNAFV geeft geen recht op enige vergoeding.

Uitgever Focus Publishing BV Postbus 905 2003 RX Haarlem Hendrik Figeeweg 1-Z 2031 BJ Haarlem [email protected] www.focusmedia.nl Hoofdredactie Wim Broekman Eindredactie Focus Media Groep

Redactie Rob Agterdenbos, Gijs van Gent en Peter van Tuijl Redactie-adres Wim Broekman Boomstraat 43a 1015 LB Amsterdam [email protected] Bondsbureau/ledenadm. Gerda Gallé Willem de Bruynstraat 56 5622 KJ Eindhoven tel: 040-2817575 [email protected]

Algemeen secretaris Brenda Jansen Johan Messchaertstraat 28 1623 LK Hoorn tel: 0229-236916 [email protected] Vormgeving Ido Harmens, FirmaVorm Druk Boom + Verweij, Mijdrecht

INBEELD 73 . maart 2014

3

thema

Winter Winterwonderland

Als het landschap wit kleurt, dan weten we zeker dat het winter is. Als er ijs op de sloten ligt en ijspegels aan de dakgoten hangen, dan kun je er niet meer omheen.

Mariëtte Knaapen

4


persoonlijk lid, Riethoven

De lezers van In Beeld namen geen enkel risico. Het moest er kennelijk duimendik bovenop liggen, dat je ingezonden foto’s winters is gemaakt. Prachtige sneeuwlandschappen vulden mijn mailbox. Fantastische foto’s van ijzige details verschenen op de monitor. Heel veel zonlicht om al dat moois zo vrolijk mogelijk naar voren te brengen. Alleen Fotobond fotografen durven het aan om door de sneeuw te banjeren en in de winter de deur uit te gaan. Er werden namelijk nauwelijks foto’s ingezonden waarop onze medemens zichtbaar werd. Geen door kou bevangen mensen die zich moeizaam een weg banen door dikke lagen sneeuw. Wel een paar spreeuwen die je met uitgezette veren ziet kleumen van de kou, slechts een toefje sneeuw op de bessen. Ook weinig beelden van fietsers, automobilisten en andere verkeersdeelnemers, die de elementen trotseren. Wel een fiets zonder fietser. Sowieso fotograferen we de winter liever in het buitengebied dan in een stadse omgeving. In de natuur, daar is het te doen. Maagdelijke landschappen, de schoonheid voor het oprapen, perfect van compositie en op zijn voordeligst verlicht. Het ritme van de natuur als drager van het beeld. En soms foto’s van kleine onderwerpen. Een paar restanten van planten die sneeuw en ijs trotseren en fier overeind blijven staan, gefotografeerd door iemand die het kleine niet alleen waardeert, maar ook kan opzoeken en perfect in beeld weet te brengen. Het blijven eendimensionale beelden. De tweede laag ontbreekt. Zo af en toe een beeld waar je langer naar moet kijken om te begrijpen waar het over gaat. Misschien is het teveel gevraagd. Fotografen laten graag hun gevoel spreken en dan er is geen romantischer jaargetijde dan de winter. Soms denkt zelfs een fervent kleurenfotograaf als ik nog terug aan de tijden van de zwart-wit fotografie. Kale bomen, grafisch weergegeven in de sneeuw. Wellicht is er geen karakteristieker jaargetijde dan de winter, waar een nachtelijke sneeuwbui onze leefomgeving zo drastisch een ander uiterlijk kan geven. Wie wil dat niet fotograferen? Misschien is de schoonheid van een winterlandschap wel de eerste laag en het sentimentele gevoel dat er geen winter kan zijn zonder sneeuw en ijs wel de tweede laag. Wie ben ik, om hier een oordeel over te hebben? Ik wacht een paar weken en besluit om opnieuw al het ingezonden werk te bekijken. Ik zie nog meer prachtige beelden onder wat sinds de eerste keer kijken is binnengekomen. Het is net alsof ze met wat meer liefde zijn gemaakt. Nu kan ik er echt van genieten. Soms een onverwacht beeld, experimenteel zelfs. Een verrassende compositie. Een spannend opnamestandpunt. Of een geweldige vondst: een vogelverschrikker die prachtig kleurt in het besneeuwde landschap. En er zijn ook mensen buiten. Sporen in de sneeuw. Wie zijn hier geweest en waar hielden ze zich mee bezig? Vragen zonder antwoorden. Dat is het begin van een tweede laag. Ik kijk door het raam van de woonkamer naar buiten en ik zie geen winter. Want ik weet het nu zeker, de winter kun je voelen maar ook zien. Kijk maar naar de foto’s. De inzenders lieten er geen gras over groeien.

Nel Talen

Huib Limberg

FG Meppel

persoonlijk lid, Soest

Rob Agterdenbos


5

thema

wedstrijd

Ton Delfos

persoonlijk lid, Soest

Gerard van Dijk

FG Creativision, Tilburg

Bart Romijn

Harry van Bijnen

FC d’Ontspanner, Bolsward

Jaap Peeman

Wim de Winter

6


Cameraclub Wageningen

FC De Rarekiek, Sommelsdijk

Jouw foto(’s) in InBeeld? Het thema-artikel vraagt om lezersfoto’s. Stuur s.v.p. alléén foto’s over dat thema, niet zo maar. Maximaal drie jpeg-bestanden van 72 ppi, formaat ca. 10 x 15 cm, als bijlage bij een e-mail, géén zip-bestanden of WeTransfer, geen prints. Adres: Rob Agterdenbos, [email protected]. Voor mei is het thema Verkeer & openbaar vervoer, in te sturen vóór 16 maart. Is zo’n foto uitgezocht voor publicatie, dan vragen we een groot bestand van 300 ppi en ca. 12 x 18 cm (maximaal A4, bestanden van circa 0,5-1,5 MB). We hopen op een reactie binnen een week. Grijp de kans op publicatie en werk zo mee aan een mooi artikel!

Giaf, 1e plaats

Foto Individueel De jury had vooral waardering voor foto’s met een gelaagdheid, een tweede betekenislaag. Daar kijk je namelijk langer naar, dat intrigeert, die foto’s geven niet bij de eerste oogopslag alles prijs. De jury zag dat de verschillende technieken van beeldbewerking beter waren toegepast, al blijven sommige verscherpingen overdreven. En ze zag weinig uitschieters naar boven en zeker geen ondermaats werk. Juryleden waren Armando Jongejan, Harry Sikkenk en Janny Wierenga, met Arnold Rodenburg als voorzitter zonder stemrecht. Organisatie FC Heerhugowaard. Er waren zo’n 550 foto’s te beoordelen, afkomstig uit circa honderd clubs. Daaruit werden tien prijzen aangewezen, drie Eervolle Vermeldingen en een scheutige 53 Nominaties. Eerste werd Bart Romijn met een dynamische sportfoto van veldrijders die een hindernis nemen, in krachtige kleuren. Tweede Hans Voerman met een landschappelijk tweeluik in zwart-wit, en derde Anita Broda met een frontaal portret in zwart-wit. Het is allemaal op de Fotobond website te vinden, de eerste dertien met hun foto en het korte juryrapport.

Wat valt er verder te zeggen? Ik ben er niet bij geweest, de niet bekroonde foto’s zijn niet zichtbaar. Wat me wel opvalt is dat bij de bekroningen van de eerste dertien (en waarschijnlijk bij veel meer van de inzendingen) merendeels sprake is van tamelijk ‘concrete’ onderwerpen, waarbij de dikte van de ‘tweede laag’ nogal kan variëren. Rechtstreekse fotografie naar de waarneming, technisch bekwaam en zo interessant mogelijk in beeld gebracht, nauwelijks ‘autonoom’ werk. Dat lijkt me kenmerkend voor een wedstrijd voor de subtop, gewoon is al gek genoeg. Het aantal foto’s is minder dan de helft van die in Foto Online, een gevolg van maar één foto per inzender, tegen twee bij Online. Niettemin zijn 550 foto’s nog een hele klus, juist als – zoals de jury zegt – uitschieters naar boven en beneden ontbreken. Maar het aantal deelnemers geeft aan dat de behoefte aan deze wedstrijd onveranderd groot is. Wim Broekman


7

wedstrijd

Paula Beckers

Anita Broda

Tilburgse AFV, eervol vermeld

AFC De Oude IJssel, 3e plaats

René Engels

Hans Voerman

8


FC Din’81, 2e plaats

Jack Slenders

FC De Sluiter, 10e plaats

AFV Blerick, 8e plaats

Marian van Heuveln

FC’59 Delft, 6e plaats


9

wedstrijd

2013

Foto Online Eerst maar de statistiek. 1276 Foto’s had de jury te beoordelen van waarschijnlijk bijna 700 inzenders. Juryleden waren Huib Limberg, Jaap Hijma en Wim Poland, alle drie uit de BMK gelederen. Tien prijzen hadden ze te vergeven (23-25 punten) en een bescheiden aantal van 18 nominaties (22 punten). De overige foto’s haalden 21 punten of minder, het laagst gewaardeerde dozijn slechts 12 punten. Dat laatste betekent dan per jurylid gemiddeld een vier, dus dik onvoldoende, wat de inzenders te denken moet geven. Slordig? Overmoed? Geen advies gevraagd? Te eigenwijs? Net als Foto Individueel is Online een wedstrijd voor de subtop, waaraan kennelijk zelfs een grotere behoefte is, het aantal deelnemers ligt iets hoger (is ‘digitaal’ een lagere drempel geworden?). Ligt het aan mij, of zie ik hier iets meer foto’s met sporen van een tweede laag? De beeldkeus bij dit artikel is in zoverre beperkt, dat we niet tijdig van

René de Kruyf

Joke de Vries

nominatie

Mike Kersten

Wim Broekman


nominatie

1e plaats

twee meerlaags foto’s, die we er graag bij hadden getoond, over een voldoende groot bestand beschikten. Geen punt, op de website vind je ze wel. Onder de overige prijzen en nominaties zitten heel fraaie beelden, vlekkeloos van techniek bovendien. Enkele waren waarschijnlijk (dat is voor een buitenstaander moeilijk met zekerheid te zeggen) niet eenvoudig te maken. Al is de benodigde moeite op zich geen criterium, een compliment verdient het zeker. Want ook goed selecteren uit een reeks beelden van een snel veranderende situatie is een gewaardeerde vaardigheid. Niet gauw tevreden zijn, dat straalt van de bekroningen af. Daaronder zitten zowel ‘aangetroffen situaties’ als bewust geënsceneerde of geregisseerde beelden. De onderwerpen lopen als gebruikelijk weer enorm uiteen en bij deze eerste 28 domineren de portretten veel minder dan vorig jaar. De eerste drie prijzen staan uitvoerig besproken op de bondssite, verder is het juryrapport beknopter. Jaap Hijma zag veel abstracties, natuur en portret, maar buiten de bekroningen maar zelden iets als de aanwezigheid van de benodigde ‘X-factor’. Huib Limberg betreurde de talrijke foto’s met veel te hard licht (niet tussen 12 en 14 uur fotograferen, zegt hij, maak er wat mij betreft ruim 11-15 uur van, althans bij volle zon). Wim Poland zag o.a. bewerkingen die afbreuk deden aan het resultaat. Photoshop is leuk ‘speelgoed’, maar gebruik het zinvol, met smaak en gevoel. De winnaars en genomineerden van harte gelukgewenst, uitverkiezing uit bijna 1300 foto’s zegt heel wat!

10

Nel Schoon

nominatie

Ron Belfroy

4e plaats


11

wedstrijd

Elitza Nedkova

Roel Bos

nominatie

Yke de Vos

nominatie

Dik van der Mey

9e plaats

nominatie

Jos Noordeloos

Jan Corstjens

Maja Mars

12


5e plaats

Bert Vink

nominatie

Theo de Jong

nominatie

3e plaats

nominatie

Jan Teeuwen

nominatie

Henk Carton

2e plaats


13

gespreksgroep

Maura Klumper

Jack Schopman

Liesbeth van Asselt

Renk Ruiter

Senno Timmermans

Jan Dannenberg

CameraNatura Op 27 november 1982 werd binnen de Fotobond de ‘Landelijke Gespreksgroep Natuur’ opgericht. Dat ging gepaard met, jawel, een ballotage zoals in alle gespreksgroepen. Van de 29 inzenders werden er 16 geaccepteerd. Op 5 februari 1983 was de eerste bijeenkomst. De beginfase kende nogal wat verloop. De één vond dat we te esthetisch bezig waren en te weinig met andere natuurwaarden. Een ander haakte af, omdat we teveel nadruk zouden leggen op natuur als dogma, menselijke invloeden waren taboe. Maar hoe kun je in Nederland dan nog ‘natuur’ fotograferen, als vrijwel ons hele land door de mens is gemaakt? We moesten dus richtlijnen formuleren, die later weer zijn aangepast. Daarin stond onder andere dat zichtbare menselijke invloeden zoveel mogelijk dienden te worden vermeden. Tegenwoordig gebruiken we dat criterium nog wel bij de ballotage, daarbuiten gaan we er een stuk soepeler mee om. Eind jaren negentig hebben we de naam LGNF veranderd in CameraNatura. We vonden dat beter passen en het was duidelijker herkenbaar bij exposities en activiteiten. We komen vier maal per jaar bijeen om over ons werk te spreken. Discussie is daarbij belangrijk, iedere foto komt uitgebreid aan bod.

14


Niet het onderwerp bepaalt de foto, maar de visie van de fotograaf. Alle facetten komen ter sprake, zowel macro, dieren als landschap, maar ook geabstraheerde foto’s of impressies. De één observeert, de ander creëert en alle technieken zijn toegestaan om het beeld te versterken. Dat is misschien wel het verschil met andere natuurfotografenclubs. Recent was er discussie over de manier van presenteren, je kunt toch alles met de beamer doen? Uitkomst is, dat we niemand willen beperken en al wordt de beamer heel veel gebruikt, toch blijven geprinte foto’s welkom en soms zien we nog wel eens een dia. De laatste jaren brachten weer wat verloop. Ouderdom speelde ons parten, maar er kwamen ook nieuwe leden bij. De groep telt nu 28 leden. Ook dit jaar kunnen bondsleden weer inzenden voor de jaarlijkse ballotage. Stuur acht foto’s of digitale beelden in uiterlijk 15 maart. Voor meer informatie mail: [email protected]. In 2014 verandert er nogal wat. Voorzitter Liesbeth van Asselt is gestopt en blijft lid. Haar opvolger werd Maura Klumper van FC Almere. Guus Ruimers en Renk Ruiter, de andere bestuursleden, blijven voorlopig aan. Renk Ruiter

Guus Ruimers


15

gespreksgroep

Dick Boschloo

Fred de Gier

Dick Pasman

Klaas Lukas

De leden voegen aan de realiteit iets eigens of artistieks toe. Zo ontstaan beelden met een persoonlijke signatuur die daardoor meerwaarde krijgen. Jan Buitendijk

Jan Westerbeke

16


Eddy Marissen

Leon Hermans

Hans Nooigedagt

Stan van Dongen


17

project

Pascal van Heesch

Langs de Baltische ketting Toen in de late jaren tachtig Polen, Hongarije en Tsjecho-Slowakije democratiseerden, gingen de Baltische staten nog volledig gebukt onder het Russische regime. In augustus 1989 vond in Estland, Letland en Litouwen een protestactie tegen de Sovjetbezetting plaats, die ‘de Baltische ketting’ heette. Twee miljoen mensen namen elkaar bij de hand om een menselijke ketting te vormen van Tallinn, via Riga naar Vilnius. In 1990 en 1991 werden het vrije landen met een democratisch gekozen overheid.

De menselijke ketting van 600 km vormde de basis voor het recente fotoproject van Pascal van Heesch (NAFVA, Amsterdam). Afgelopen augustus reisde hij in zijn uppie van Tallinn naar Vilnius. “Ik heb in die drie weken meer dan 600 km gereden, want hele stukken heb ik gedubbeld of soms gedriedubbeld.” Pascal bekeek ’s avonds de foto’s van die dag op zijn laptop, en als hij het verhaal nog niet in orde vond of niet compleet, keerde hij de auto de volgende dag. “Ik wil verhalen vertellen over mensen, wat veranderingen voor hen betekenen, hoe het heden en verleden samenkomen. De dictatuur heeft de ‘oude generatie’ gevormd. Na de Tweede Wereldoorlog leefden de mensen onder de communistische knoet. Alles lag vast, alles was geregeld. Begin jaren negentig moesten ze in betrekkelijk korte tijd nieuwe wegen vinden. Er was een soort vacuüm in de samenleving ontstaan, dat opnieuw moest worden ingevuld. Politiek en bestuurlijk, maar ook in het dagelijks leven.” Op mijn vraag wat ik daarvan terugzie, diept hij enkele foto’s uit twee dozen. “Kijk, hier zie je de laatste huizen aan de rand van een dorp dat belangrijk was vanwege de appeloogst. De huizen, in aanbouw voor landbouwkundigen en ingenieurs aan het eind van de Sovjettijd, zijn afgebouwd noch opgeruimd. Een ander voorbeeld is de foto van het met golfplaten bedekte huis in de verdrukking van de nieuwbouw. In de foto van de bioscoop zie je dat de kassa heeft plaatsgemaakt voor de pinautomaat. Overigens de enige plaats waar ik nog een ‘hamer en sikkel’ tegenkwam. Bijna alle oude Sovjetsymbolen zijn verwijderd.” Ik blader door beide dozen en zie dat op geen enkele foto mensen staan, terwijl ik Pascal ken als een bij uitstek mensenfotograaf. “Klopt, in mijn laatste projecten documenteer ik veel meer de leefomgeving dan de mensen zelf. In mijn eerdere projecten in India, Vietnam, Colombia en Bolivia stond de mens centraal en meestal heel letterlijk in beeld. Het waren altijd gewone mensen, die ik het liefst in hun dagelijkse leven wilde fotograferen. Ik kwam in mijnwerkersgezinnen en dook met hen ook 600 meter onder de grond om hun werk vast te leggen. In die projecten lag de focus op het leven van alledag, terwijl ik nu iets meer over de geschiedenis of de samenleving als geheel wil vertellen.” Pascal maakte tijdens de reis een kleine duizend foto’s. Hij heeft volgens een vaste opzet (beeldtaal) gewerkt: liggende foto’s, kleur, 35 mm lens, meer overzichten dan details, eenvoud in de compositie en geen mensen. Er liggen na zijn definitieve selectie zo’n 70 foto’s op tafel, waarvan een ‘gewoon’ boek en een E-book worden gemaakt. Vóór de reis heeft Pascal veel geïnformeerd via ambassades, lokale fotoclubs en fotografen, en flink gegoogled. Dat alles heeft een menselijk verhaal opgeleverd zonder één mens in beeld, een verhaal dat met zorg en betrokkenheid is verteld! > www.pascalvanheesch.com

18


Peter van Tuijl


19

foto’s spreken

Annemarie Koomen

Beeldbespreking, onder redactie van Peter van Tuijl, bij monde van Karel Maat, bondsmentor.

FC’59 Delft

FC’59 Delft hield eens een clubtocht naar het eiland Tiengemeten. Er was één gezamenlijke opdracht: fotografeer het grazende vee. Op Tiengemeten blijkt namelijk van de zoogdierensoort ‘bos taurus’ het biologische exemplaar Schotse Hooglander voor te komen. Een ruig uitziend dier, dat echter geen vlieg kwaad doet (hoewel die vliegen zelf...), laat staan een fotograaf. Dat hield voor de kudde FC’59-ers in dat zij dichtbij de dieren konden komen. Annemarie Koomen waagde zich wel heel dichtbij. Likkebaardend staat de koe haar op te wachten. Bij alle clubfoto’s van Schotse Hooglanders viel deze foto mij in het bijzonder op. Dikwijls is een detail van een dier interessanter dan het geheel, zo blijkt ook hier. En dan die achtergrond: niets herkenbaar, en daardoor juist als willekeurige kleurige vlakken heel intrigerend: ruig dier, ruige achtergrond.

Chris Treffers FC Shoot

Is dit een symbolische foto van de ondergang van de mens in de westerse wereld? Totaal vereenzaamd, van alles en iedereen verlaten? Alleen nog maar in zichzelf gekeerd, zonder enig medemenselijk contact? Naakt, opgesloten en weggedoken in een weerzinwekkende enge ruimte, zonder warmte, zonder comfort. Dit zou mijn interpretatie zijn van deze beklemmende foto van Chris Treffers. Het is een van de duidelijkste bewijzen van een radicale gevoelsverandering, van een uiting van een geheel andere emotionele creativiteit onder steeds meer huidige fotografen. Kijk, en blijf kijken naar deze foto, laat hem diep op je inwerken, let op alle onderdelen en kleuren, op alle duidelijkheden en onduidelijkheden. Niets, maar dan ook niets, zou anders moeten.

Peter Willemse FC’59 Delft

Sandra Steenhorst FC Schouwen Duiveland

De amateurfotograaf bepaalt zelf wat hij fotografeert en hoe. Wordt het beeld aan de openbaarheid prijsgegeven, dan is het oordeel aan de kijker. Ik ben de kijker naar deze foto van Sandra Steenhorst. Ik zie niet waarop zij haar camera heeft gericht. Ik weet evenmin of deze foto bewust zo bedoeld is, of dat het een (digitale) gelukstreffer is. Doet er allemaal niet toe. Ik zie een weids, licht, open landschap. Herkenbaar is een aantal sporen in het midden. En verder? Is het aan zee? Is dat donkere vlekje links boven een stukje duin? Is de donkere band bovenaan de foto de zee? Dat blijft allemaal giswerk, omdat die hele achtergrond onscherp is. Daarom ben ik zo blij met deze foto, mijn fantasie kan er alle kanten mee uit.

20


Steeds meer mensen gebruiken steeds goedkopere apparatuur om foto’s mee te maken. Niet vanwege de crisis. Heeft er niets mee te maken. Steeds meer mensen ontdekken dat je met het eenvoudigste telefoonapparaatje ook foto’s kunt maken. En wat voor foto’s. Ik denk dat door de enorme veelheid aan foto’s andere fotografie ontstaat. De amateurfotograaf laat alles los wat vroeger met de paplepel werd ingegoten: foto’s moeten goed gecomponeerd zijn, scherp, een duidelijk onderwerp hebben, enzovoort. Larie. De huidige bandeloze vrijheid van richt-maar-raak en knipmaar-raak creëert juweeltjes van kunst. Peter Willemse heeft er zo al honderden geschoten. Wat zien we hier? Haar. En daarboven? Een muts van plantenresten? Maakt niets uit. Je blijft kijken. En je wellicht ergeren. En, hoop ik, je vooral verbazen.


21

exposities

mededelingen

IN HERINNERING

Peter van Tuijl Stuur voor deze rubriek alle concrete gegevens en een korte omschrijving van wat wordt getoond, met in een bijlage graag een foto op 300 ppi, 10 x 15 cm, jpeg in hoogste kwaliteit + de naam van de fotograaf. Mail die naar [email protected]. Voor voornamelijk plaatselijke activiteiten zijn de streekbladen, locale RTV en Fotobond website de aangewezen media. Sluiting volgende agenda 23 maart (verschijning laatste week april/begin mei). Meld een activiteit tijdig als die bijvoorbeeld aanleiding kan geven voor een apart artikel over de club, afdeling of manifestatie, los van deze rubriek. Ook daar moeten we kiezen. Jubilea in principe vanaf 50+ jaar. Kijk ook op www.fotobond.nl.

Alphen aan den Rijn

Baarn

Henk Langerak exposeert t/m 1 maart in Antiquariaat & Galerie Goené, Aarkade 63, het historische Joodse washuisje. Geopend do en vr 12-17 uur, za 11-16 uur. Hij toont stadspanorama’s tot ruim 2 meter breed, opgebouwd uit 7-10 losse foto’s, het ‘pronkstuk’ uit 25 stuks, die een beeld van 360° geven. Henk is lid van de clubs Alphoto en Open Oog, Nieuwkoop. T/m 28 februari exposeert hij tevens in de bibliotheek in Reeuwijk, Van Staverenstraat 39, 2811 TL Reeuwijk. Titel daar ‘slaperig’, foto’s van slapende mensen die hij op buitenlandse reizen zag.

Huib Limberg exposeert t/m 10 maart in Theater De Speeldoos, Rembrandtlaan 35. Titel ‘a bit closer’, wat betrekking heeft op zijn recente macrofotografie, een (tijdelijke?) omkeer in zijn werk gericht op héél dichtbij. Geopend ma-vr 9-17.30 uur en ’s avonds als er een voorstelling is.

Amsterdam De NAFVA exposeert de hele maanden maart en april opnieuw een dertigtal foto’s in de bibliotheek OBA Buitenveldert, Willem van Weldammelaan 5 (achter het Winkelcentrum Gelderlandplein). > www.nafva.nl

Henk Langerak

22


Gerard Hol

Fotogalerie 21, Bredevoort

Breda Fotogroep Breda exposeert van 8 t/m 29 maart in het Centrum voor de Kunsten ‘De Nieuwe Veste’, Molenstraat 6 (hetzelfde gebouw als de bibliotheek). Geopend ma-vr 9-22 uur, za 9-16 uur. Getoond worden ca. 100 foto’s, deels met het thema ‘religie’.

Bredevoort T/m 6 april heeft de vernieuwde Fotogalerie 21 Bredevoort (’t Zand 21) een drietal exposities in huis. Professionals dingen naar de Beste Gelderse Persfoto (na de voorselectie 30 kanshebbers), Wil Westerweel

toont Urbex (foto’s van ‘verboden plaatsen’ als verlaten kerken, boerderijen, fabrieksgebouwen, ziekenhuizen e.d.) en Peter van Tuijl toont ‘Hectiek en verstilling’, sociaal documentaire fotografie met de focus op New York. > www.foto21bredevoort.nl

dels ook een straatfotograaf, met een zijsprong naar begraafplaatsen en urbanfotografie. Dagelijks geopend 9-18 uur in Cultureel Centrum Abstswoude, Aart van der Leeuwlaan 332, Delft. Opening: zaterdag 1 maart 15 uur. > www.fatamorganaa.nl

Delft

Gilze

T/m zaterdag 8 maart hangen de resultaten van de jaarwedstrijd van FC’59 Delft bij Fotobister, Voldersgracht 16, geopend ma 13-17 uur, di-za 10-17.30 uur. Aansluitend van 8 maart t/m 10 mei exposeert Jan Willem Kommer in dezelfde locatie, lid van FC’59 en student Fotoacademie. Hij wil zich concentreren op portretfotografie, maar toont hier een bredere mix aan thema’s. Van 28 februari t/m 24 maart exposeert Gerard Hol voor het eerst solo met “One Eye, My View”. Na jaren zijn voetsporen te hebben gezet in de portreten naaktfotografie is hij inmid-

Foto Groep Gilze exposeert jaarlijks en dit jaar slechts één dag, op zondag 13 april in gebouw De Schakel aan de Kerkstraat 104. Openingstijden van 10.30-17 uur.

Galerie Goené, Alphen aan den Rijn + bibliotheek Reeuwijk

Alan Jenkinson

CC Abtswoude, Delft

Heerde AFV De Sprengen bestaat 50 jaar en viert dat uiteraard. In Villa Jacoba is 3 maanden lang, tot medio mei, de expositie ‘Heerde, … maar dan anders’ te zien, resultaat van een project met de Heerder Historische Vereniging. Ook wordt een fotowedstrijd voor de locale bevolking gehouden. Tot 17 maart is een etalage van de

voormalige schoenenzaak van Van Loenen, Dorpsstraat 2a, gewijd aan foto’s van leden. > www.afvdesprengen.nl

Moergestel In De Verdieping, Industrieweg 16, 5066 XJ Moergestel, exposeert FG De Huiskamer voor de 5e keer met veelal seriematig werk. Geopend vr 7 maart 19.30-22 uur, za 8 en zo 9 maart 11-17 uur. Beide dagen vinden van 11-13 uur portfolio besprekingen plaats, info via www.fgdehuiskamer.nl. Op zondag vanaf 15 uur zorgt Peter van Tuijl voor een officiële afsluiting.

Nieuw-Vennep De 50-jarige FC Positief exposeert van 7 maart t/m 7 april in Gebouw Pier K, Harmonieplein 2, 2151 AL Nieuw Vennep. De club vroeg leerlingen van groep 8 van Basisschool Bommelstein om bewoners van een naburig verzorgingshuis te interviewen en hun verhalen te fotograferen.

Wil Westerweel

Op 16 januari overleed Monique Abeln-Genemans op 61-jarige leeftijd. Monique was een enthousiast en gepassioneerd fotograaf. Steeds zocht ze naar beelden die iets van de belangrijkheid van de mens en het menselijke lieten zien. Jarenlang heeft ze gewerkt aan een imposante serie van meervoudig gehandicapte kinderen, die ze met zorg en liefde in beeld bracht. Kinderen die amper op prikkels reageerden, maar zij wist de gelukzalige momenten van hen aan ons te tonen. Sinds 2008 was Monique lid van de landelijke gespreksgroep journalistiek en in 2010 trad ze toe tot de BMK met de serie over de meervoudig gehandicapte kinderen. Op de expositie van het Fotografencollectief de Zutphense in september j.l. exposeerde Monique een aantal vrouwenportretten uit India. Sterke vrouwen noemde ik hen bij de opening. Monique, eveneens een sterke vrouw, die tot het laatst het leven de moeite waard vond. We verliezen in haar een vrouw vol empathie en met veel aandacht voor anderen. Rainbow Challenge Rijen

Jong en oud zijn aldus betrokken bij het jubileum, met aandacht voor het feit dat fotografie gaat over communicatie. De expositie bevat de foto’s van de leerlingen, en de club maakt een boek. Openingstijden ma en di 14-22.30 uur, wo-vr 9-22.30 uur en za 9.30-16 uur.

Persingen

(bij Nijmegen) FC Nijmegen houdt haar jaarlijkse expositie in het weekend van 12 en 13 april in het Kerkje van Persingen, Persingenstraat 7, 6575 JA Persingen. Beide dagen geopend van 11-17 uur.

Rijen Een openbare projectie vindt plaats op zaterdag 12 april in De Boodschap, Nassaulaan 62 van de 7e Rainbow Challenge Rijen, een van de vijf samenwerkende internationale salons in het 9e Holland Int. Image Circuit. Projecties om 14 en 17 uur, gratis toegang. > www.farijen.nl

Fotogalerie 21, Bredevoort

Peter van Tuijl

Sint Oedenrode FC Rooi houdt haar jaarlijkse expositie in Zorgcentrum Odendael, Odendael 1, 5492 CT St. Oedenrode van 22 t/m 29 maart (opening 22/3 om 15 uur). Elk lid exposeert 3 tot 5 foto’s van vrij werk, zonder vast thema.

Vlijmen Fotogroep Vlijmen houdt haar jaarlijkse expositie in het paasweekend in Buurthuis De Korf, Mgr. Van Kesselstraat 29, 5251 AW Vlijmen. Behalve het gevarieerde overzicht uit het afgelopen jaar toont FG Vlijmen ook enkele speciale thema’s waaraan de leden hebben gewerkt. Za 19 april 13-17 uur, zo en ma 20 en 21 april van 11-17 uur.

Wagenberg Beide paasdagen 20 en 21 april exposeert AFC DINASA in Nicortiny, Dorpsstraat 26. De club bracht ruim 100 foto’s bijeen, die beide dagen van 11-17 uur te zien zijn.

Fotobiënnale Haaksbergen Fotogroep Haaksbergen wil bij haar 40-jarig jubileum met een Fotobiënnale de gemeente goed op de kaart zetten en een uitstraling zien te bereiken naar de Euregio en zelfs landelijk. Motto: Fotografie in Beeld & Woord. De openingsavond vond 14 februari plaats met een panoramische multimedia show op een 10 meter breed scherm. De club organiseert dit jaar de Bondsfotowedstrijd (openbare bespreking en uitslag zaterdag 29 maart in de foyer van theater De Kappen). Voor de locale bevolking is een fotowedstrijd gehouden, thema Haaksbergen NU, met drie leeftijdscategorieën: tot 13 jaar, 13-18 jaar en 18 jaar en ouder. Er is een leuk (gesponsord) prijzenpakket beschikbaar van waardebonnen, gratis workshops, vergrotingen, het boek Haaksbergen NU en uiteraard een expositie van de winnaars. Een fotoboek wordt uitgegeven, formaat 28 x 23 cm, 96 pagina’s, hard kaft, zwaar zijdemat papier, voor € 19,95, thema Haaksbergen NU. Diverse binnenexposities hangen van medio april tot medio mei op verschillende locaties in samenwerking met de Enschedese en Hengelose zusterclubs, en andere partners uit de stad en regio (eigen leden met werk uit het boek, Twentse vakfotografen, leden van andere clubs uit de regio en resultaten van de genoemde fotowedstrijd). Bijzonder wordt een buitenexpositie van circa twintig megafoto’s van 2-3 meter breed van mei t/m oktober. Deze hangen, staan of drijven op bijzondere, ‘wezensvreemde’ plekken in het Scholtenhagenpark, nabij de Watermolen, langs de Schipbeek en in en rond Waterpark Het Lankheet. De route voert over 6 km, gratis beschrijving ter plaatse verkrijgbaar. Een jubileumexpositie van de groep zelf sluit de biënnale af in het najaar. Zoveel mogelijk zijn resp. worden de locale bewoners, maar ook die uit de Euregio en zelfs landelijk erbij betrokken. Een van de doelstellingen is dan ook bevordering van het toerisme naar Haaksbergen.


23

Drive & Droom

Ton Dirven

Fotogroepen De Huiskamer, Plaatwerk en Nieuw Ginneken Ton Dirven is de meesten bekend. De laatste jaren was hij regelmatig te vinden onder de genomineerden van Foto Nationaal en de met brons, zilver en goud gelauwerden in de Bondsfotowedstrijden. Soms was er onbegrip, als de jury een van zijn choquerende foto’s tot de prijswinnende had verkozen. “Wat bezielt een jury”, verzuchtte eens een aanwezige bij een openbare bespreking. Interessanter lijkt me de vraag wat de fotograaf bezielt. Wil hij choqueren of is er een andere drijfveer?

Aan het eind van zijn puberteit, eind jaren zestig, begon Ton met fotograferen. “Ik zocht altijd naar een andere plek, een andere compositie, hoewel ik dat toen niet zo in de gaten had. In mijn omgeving vond men wel dat ik vreemde, afwijkende foto’s maakte. Overigens waren het gewoon huis-tuin-en-keuken onderwerpen. Ik verliet het fotografiepad, omdat ik me vol op mijn werk stortte, maar misschien ook omdat ik te weinig applaus oogstte.” Ton is best ambitieus, resultaatgericht en hij pakt zaken, zowel in zijn werk als in de fotografie, op een vaak verrassende wijze aan. “Ik voel me prima als later blijkt dat het op die manier geslaagd is.” Dat enigszins eigenzinnige denk ik te herkennen in zijn huidige fotografie. “Mijn hernieuwde kennismaking met de fotografie was begin jaren negentig. We waren naar Alphen aan den Rijn verhuisd en mijn vrouw begon enthousiast de polder te fotograferen. Na enkele maanden verdween de camera in de kast, totdat het mijn ding werd. Daar begon mijn nog steeds voortdurende ontdekkingstocht. De start was een meisje van mijn werk, dat wat foto’s van haarzelf wilde hebben. Ik zocht in de Wehkampgids naar voorbeeldfoto’s van meisjes. Keek naar houding en licht, ze moest er immers goed op komen en ik voelde me zo groen als gras. Een cursus bij Koos Breukel ervoer ik als een doorbraak. Zijn stagiair beantwoordde mijn vele technische vragen. Tegelijk ontstond het verlangen om beelden te maken die er toe zouden doen, om in een zoektocht verhalen te vertellen en die perfect uit te beelden. Ik ging mensen fotograferen en probeerde iets van hun leven zichtbaar te maken. In de fotoclub, waarvan ik inmiddels lid was geworden, vroeg men zich af ‘hoe kun je nou iemand zó fotograferen’. Voor alle duidelijkheid, het waren niet eens naakten.” Als ik zeg dat voor iemand die ambitieus is en wil ‘scoren’ dergelijke kritiek me lastig lijkt, komt Ton helemaal los. “Ik luister wel naar wat anderen over mijn foto’s zeggen, maar ik ben niet zo geïnteresseerd in het gewone of iemands schoonheid. Ik vind het veel belangrijker om iets van het verleden van mensen, wie ze zijn of hun diepere emotie, te laten zien. Het is vaak een proces dat gestuurd wordt vanuit de persoon die ik fotografeer. Daardoor ontstaan voor mij betekenisvolle beelden, die hopelijk ook anderen aansporen naar mijn foto’s te kijken en erdoor geraakt worden.” Ton zegt dat het lastig is om een goed idee te vinden, maar eindeloos veel moeilijker om dat idee dan goed uit te werken. Goed uitwerken betekent voor hem het verhaal op een verrassende, originele en vooral authentieke manier vertellen. Recht doen aan het idee en vooral aan het verhaal van de persoon. Ton is al een poosje bezig met naar zijn zeggen ‘maffe en bizarre situaties’. “Ik vind het heerlijk om met deze serie ‘de onzin der dingen’ te spelen met humor en het onverwachte, en misschien ook wat verwarring te zaaien.” Misschien is dat wel de rode draad. Iets op een eigenzinnige manier laten zien en daarmee kijkers uitdagen hun eigen verhaal te maken. Soms grappig, dan weer ernstig, met compassie en dan weer confronterend. Voor Ton is het woord aan de beschouwer die kijken wil. > www.tondirven.nl

24


Peter van Tuijl


25

Drive & Droom

26


Kwartaalblad voor leden van de Fotobond BNAFV FOTOBOND. Foto Online

Recommend Documents