Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan nulmeting
Projectnummer 11067 In opdracht van stadsdeel Centrum
Josca Boers Nienke Laan Emmie van Oirschot Oudezijds Voorburgwal 300
Postbus 658
1012 GL Amsterdam
1000 AR Amsterdam
Telefoon 020 251 0416
Fax 020 251 0444
[email protected]
www.os.amsterdam.nl
Amsterdam, februari 2011
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
2
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Inhoud Samenvatting
5
Inleiding
7
Politiecijfers 1.1 Straat 1.2 Maand 1.3 Tijdstip 1.4 Soort
9 9 10 12 13
2 Veiligheidsmonitor 2.1 Meest voorkomende buurtproblemen 2.2 Belangrijkste buurtproblemen 2.3 Veiligheidsgevoelens 2.4 Vermijding 2.5 Slachtoffers
15 15 17 18 19 20
3 Enquête onder ondernemers 3.1 Beschrijving steekproef 3.2 Veiligheidsgevoel 3.3 Slachtofferschap overlast en criminaliteit 3.4 Probleemgebieden 3.5 Maatregelen 3.6 Samenwerking
23 23 23 24 25 27 28
3
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
4
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Samenvatting
De Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) is een hulpmiddel voor lokale initiatieven op het gebied van veilig uitgaan. Op dit moment is stadsdeel Centrum samen met de politie en de horeca ondernemers bezig om een KVU op te zetten voor het wallengebied. Omdat het hele wallengebied erg groot is, is ervoor gekozen om te starten met de volgende straten (en tussenliggende stegen): Warmoesstraat Oudezijds Achterburgwal Oudezijds Voorburgwal O+S heeft voor de KVU een aantal gegevens op een rij gezet in dit startdocument. Politiecijfers tussen 21.00 en 07.00 Ten opzichte van 2008 was 2010 een rustiger jaar wat betreft uitgaansgerelateerde incidenten. Er waren minder aangiften, misdrijven, overtredingen en meldingen. In de Warmoesstraat komen vaker incidenten voor dan op de Oudezijds Voorburgwal en Achterburgwal. Aangiften komen vaker voor in de zomermaanden en juist minder in de wintermaanden. Misdrijven, overtredingen en meldingen komen zeer verspreid over het jaar voor. Voor alle soorten incidenten geldt dat zij vaker in het weekend (donderdag tot en met zondag) gebeuren dan op andere dagen van de week. Zaterdag is de drukste dag. Met name overtredingen worden veel meer in het weekend begaan. Ook is er een piek qua tijdstip te zien. Aangiften, misdrijven en overtredingen zijn er het meest tussen 23.00 uur en 02.00 uur ’s nachts. Overlastmeldingen komen iets later binnen, wanneer de kroegen sluiten. Verreweg de meeste aangiften betreffen zakkenrollerij. Wat vooral opvalt bij het soort incidenten dat geregistreerd wordt, is de afname van het aantal drugsgerelateerde incidenten. Handel en bezit van harddrugs, nepdope, openlijk gebruik en overlast in verband met drugs werden elk minder gezien. Opvallend is de toename van het aantal meldingen van geluidsoverlast door horeca. Veiligheidsmonitor Alle drie de straten vallen in de buurtcombinatie A00 Burgwallen Oude-Zijde. Wanneer wordt gevraagd naar een aantal buurtproblemen geven bewoners aan dat ze vooral veel dronken mensen op straat zien. Maar liefst driekwart van de bewoners vindt dat dit vaak voorkomt. Op de tweede en derde plaats worden fietsendiefstal en geluidsoverlast (niet van horeca of verkeer) genoemd: hiervan geeft bijna de helft aan dat dit vaak voorkomt. Hoewel alle drie de buurtproblemen duidelijk vaker voorkomen dan in heel stadsdeel Centrum, komen ze we wel minder vaak voor dan een jaar geleden. Een opvallende daling is er voor het buurtprobleem drugsoverlast. In 2009 stond drugsoverlast nog op de tweede plaats, na dronken mensen op straat. Tweederde van de
5
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
bewoners op Burgwallen Oude-Zijde vond toen dat drugsoverlast vaak voorkwam, in 2010 is dit nog maar een kwart. Dit komt overeen met de daling van de politiecijfers. In de Veiligheidsmonitor is aan de respondenten ook gevraagd welke twee buurtproblemen met voorrang moeten worden aangepakt. Bewoners geven hierbij duidelijk prioriteit aan geluidsoverlast (niet van verkeer of horeca) en dronken mensen op straat. Aan fietsendiefstal wordt duidelijk minder prioriteit gegeven. Op de derde plaats in de lijst van buurtproblemen die met prioriteit moeten worden aangepakt staat overlast door horecagelegenheden. Bij de politiecijfers zagen we al dat dit in de afgelopen drie jaren is toegenomen. De veiligheidsgevoelens op de Burgwallen Oude-Zijde zijn in vergelijking met een jaar geleden verbeterd, nu voelt 2% zich vaak onveilig en 13% soms. Bewoners van Burgwallen Oude-Zijde voelen zich niet onveiliger dan bewoners van heel stadsdeel Centrum. Wel is er een verschil te zien als het gaat om vermijding. Bewoners van de Burgwallen Oude-Zijde vermijden vaker plekken in de buurt omdat ze deze onveilig vinden dan bewoners van stadsdeel Centrum. Enquête ondernemers Drie op de tien ondernemers vinden dat de kans op geweld in het afgelopen jaar is toegenomen en ook drie op de tien ondernemers voelen zich wel eens onveilig in het bedrijf, met name tijdens de opening van de zaak. Dit sluit aan bij de hoeveelheid overlast en criminaliteit die er plaatsvindt in de horeca zaken: bijna de helft van de horeca ondernemers heeft in het afgelopen jaar te maken gehad met vernielingen, en ook diefstal, vechtpartijen en bedreigingen komen vaak voor. In totaal vindt 16% van de ondernemers dat drugsgebruik vaak voorkomt in de omgeving van het bedrijf, dit ligt lager dan de 27% bewoners die vaak drugsoverlast ervaren. Met name dealers worden door de horeca ondernemers genoemd als grootste problemen in het gebied, gevolgd door drugs en zakkenrollers. Dit laatste is ook een groot probleem in de horecazaken zelf. De KVU krijgt waarschijnlijk veel draagvlak bij de ondernemers want zij geven aan grote behoefte te hebben aan contact met politie, gemeente, andere ondernemers en brandweer. De huidige contacten met de gemeente (over de horecavergunning) worden niet erg positief beoordeeld, de contacten met de brandweer en de politie wel.
6
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Inleiding
Aanleiding De Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) is een hulpmiddel voor lokale initiatieven op het gebied van veilig uitgaan. De KVU biedt een kader waarbinnen de lokale samenwerkingspartners hun bijdrage kunnen leveren aan een veiliger uitgaansgebied en is een initiatief van het CCV in samenwerking met Koninklijke Horeca Nederland. Het doel van de KVU is om betrokken partijen samen te brengen, de problemen in kaart te brengen en deze gezamenlijk aan te pakken. Dit alles om uiteindelijk de veiligheid in het uitgaansgebied te verhogen. In totaal hebben op dit moment twaalf gebieden in Nederland een KVU. Stadsdeel Centrum heeft na het Rembrandtplein en Leidseplein ook een KVU opgezet voor het wallengebied in Amsterdam. Hiervoor werkt het stadsdeel samen met de politie en de horeca ondernemers. Omdat het hele wallengebied erg groot is, is ervoor gekozen om te starten met de volgende straten (en tussenliggende stegen): Warmoesstraat Oudezijds Achterburgwal Oudezijds Voorburgwal Tot voor kort was de straatmanager van het Damrak de projectleider van de KVU, dit is nu overgenomen door stadsdeel Centrum. In september 2010 is een eerste bijeenkomst geweest waar ongeveer tien ondernemers bij aanwezig waren. Een volgende bijeenkomst zal ongeveer half februari worden gehouden. Voor u ligt het startdocument voor deze bijeenkomst dat bestaat uit de rapportage van de volgende gegevens: Politiecijfers Gegevens uit de veiligheidsmonitor Resultaten van een enquête gehouden onder horeca ondernemers in het gebied Samen geven de resultaten de huidige stand van zaken weer op de wallen als het gaat om uitgaan. Leeswijzer In het eerste hoofdstuk worden de politiecijfers weergegeven, in het tweede hoofdstuk de beleving van bewoners en in het derde hoofdstuk staan de resultaten van de enquête onder horecaondernemers. Voor de leesbaarheid zijn alle resultaten kort en bondig opgeschreven en geïllustreerd met tabellen en figuren.
7
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
8
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Politiecijfers
Dit hoofdstuk bevat politiecijfers over een deel van het Wallengebied. Het zijn cijfers over incidenten die gerelateerd zijn aan uitgaan en die staan in het handboek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan van het CCV. De cijfers gaan over de jaren 2008, 2009 en 2010. Het gaat alleen om aangiftes en incidenten die plaatsvonden tussen 21.00 ’s avonds en 07.00 ’s ochtends. In dit hoofdstuk worden de cijfers beschreven op de volgende niveaus: Straat Maand Dag van de week Tijdstip (in uren) Soort incident Er wordt onderscheid gemaakt tussen aangiften, misdrijven, overtredingen en meldingen. Op verzoek van de politie worden deze cijfers niet bij elkaar opgeteld.
1.1 Straat Aangiften In 2010 zijn ’s nachts in totaal 244 aangiften gedaan in het hele gebied (zie tabel 1.1). Dat is iets meer dan in 2009, maar minder dan in 2008. De stijging ten opzichte van 2009 wordt veroorzaakt door een stijging van het aantal aangiften in de Warmoesstraat en de Oudezijds Achterburgwal. Op de Oudezijds Voorburgwal nam het aantal aangiften af. In zowel 2008, 2009 als 2010 werden in de Warmoesstraat de meeste aangiften opgenomen. Tabel 1.1 Aantal aangenomen aangiften, 2008-2010 2008
2009
2010
2010 t.o.v. 2009
Warmoesstraat
129
96
105
+ 9,3%
Oudezijds Achterburgwal
117
64
73
+ 14,1%
69
76
66
- 13,2%
315
236
244
+ 3,4%
Oudezijds Voorburgwal totaal
Misdrijven Het aantal misdrijven in het gebied is sterk gedaald (zie tabel 1.2). Vergeleken met 2009 is het aantal misdrijven op de Achterburgwal en Voorburgwal meer dan gehalveerd en ook in de Warmoesstraat was sprake van een daling.
9
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Tabel 1.2 Aantal misdrijven, 2008-2010 2008
2009
2010
2010 t.o.v. 2009
Warmoesstraat
47
35
24
- 31,4%
Oudezijds Achterburgwal
32
25
12
- 52,0%
Oudezijds Voorburgwal
21
33
15
- 54,5%
100
93
51
- 45,2%
totaal
Overtredingen Tabel 1.3 laat zien dat ook het aantal overtredingen sterk is afgenomen vergeleken met 2008 (en 2009). Met name op de Oudezijds Achterburgwal is sprake van verbetering. Het aantal overtredingen is nu ongeveer gelijk verdeeld over de drie straten. In 2008 sprong de Oudezijds Achterburgwal er nog negatief uit. Tabel 1.3 Aantal overtredingen, 2008-2010 2008
2009
2010
2010 t.o.v. 2009
Warmoesstraat
319
281
213
- 24,2%
Oudezijds Achterburgwal
457
387
253
- 34,6%
Oudezijds Voorburgwal
249
322
223
- 30,7%
1.025
990
689
- 30,4%
totaal
Meldingen In het hele gebied daalde het aantal meldingen van 204 in 2008 tot 90 in 2010. In de Warmoesstraat en de Oudezijds Achterburgwal nam het aantal meldingen elk jaar af, maar op de Oudezijds Voorburgwal is het aantal het afgelopen jaar juist verdubbeld. Toch worden de meeste meldingen nog steeds in de Warmoesstraat gedaan. Tabel 1.4 Aantal meldingen, 2008-2010 2008
2009
2010
2010 t.o.v. 2009
115
64
48
- 25,0%
Oudezijds Achterburgwal
49
35
18
- 48,6%
Oudezijds Voorburgwal
40
12
24
+ 100%
204
111
90
- 18,9%
Warmoesstraat
totaal
1.2 Maand Aangiften Het aantal aangiften is redelijk verspreid over het jaar (zie tabel 1.5). In 2008 was het gemiddelde 26 aangiften per maand, tegen 20 in 2009 en 2010. Gemiddeld over de drie jaren is het in juni, juli en augustus het drukst, terwijl december en januari rustiger zijn.
10
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Tabel 1.5 Aantal aangenomen aangiften per maand, 2008-2010
januari
2008
2009
2010
25
16
14
februari
31
22
16
maart
27
28
18
april
25
22
22
mei
27
23
20
juni
37
18
25
juli
29
22
27
augustus
31
24
20
september
25
10
23
oktober
23
20
12
november
20
15
24
december totaal
15
16
23
315
236
244
Misdrijven, overtredingen en meldingen Waar bij het aantal aangiften een piek is in de zomer en een daling in de wintermaanden, komen misdrijven, overtredingen en meldingen verspreid over het jaar voor. In tabel 1.6 is te zien dat voor elk soort incident geldt dat het gemiddelde per maand is gedaald ten opzichte van 2008. Tabel 1.6 Gemiddelde aantal misdrijven, overtredingen en meldingen per maand, 2008-2010 2008
2009
2010
8
8
4
overtredingen
85
83
57
meldingen
17
9
8
misdrijven
Dag van de week In 2010 kregen de bureaus in het gebied elke dag 35 aangiften, 7 misdrijven, 98 overtredingen en 13 meldingen te verwerken. Tabel 1.7 Gemiddelde aantal aangiften, misdrijven, overtredingen en meldingen per dag, 2008-2010 2008
2009
2010
aangiften
45
34
35
misdrijven
14
13
7
146
141
98
29
16
13
overtredingen meldingen
Figuur 1.8 maakt duidelijk dat het aantal meldingen veel hoger is van donderdag tot en met zondag dan op de andere dagen van de week. Ook het aantal aangiften en meldingen is groter in het weekend, hoewel het verschil kleiner is. Gemiddeld over 2008, 2009 en 2010 is zaterdag verreweg de drukste dag met 55 aangiften, 13 misdrijven, 245 overtredingen en 33 meldingen.
11
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 1.8 Gemiddeld aantal incidenten per dag, 2008-2010
250
200
150
aangiften misdrijven overtredingen meldingen
100
50
0 ma
di
woe
do
vrij
za
zo
1.3 Tijdstip Aangiften, misdrijven en overtredingen komen het meest voor tussen 23.00 uur en 02.00 ‘s nachts. Het aantal meldingen is het hoogst tussen 01.00 uur en 03.00 uur. Op dat tijdstip beginnen kroegen leeg te lopen wat voor geluidsoverlast zorgt. Tabel 1.9 Aantal aangiften, misdrijven, overtredingen en meldingen naar tijdstip, 2010 aangiften
misdrijven overtredingen
meldingen
21.00-21.59
20
9
93
14
22.00-22.59
30
2
79
9
23.00-23.59
38
4
116
11
00.00-00.59
37
4
107
14
01.00-01.59
32
11
92
17
02.00-02.59
33
6
80
17
03.00-03.59
26
2
49
5
04.00-04.59
15
9
32
2
05.00-05.59
8
4
32
0
06.00-06.59
5
0
9
1
244
51
689
90
totaal
In 2010 kwamen er op een nacht gemiddeld 24 aangiften, 5 misdrijven, 69 overtredingen en 9 meldingen voor.
12
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
1.4 Soort Aangiften Veruit de meeste aangiften in het gebied betreffen zakkenrollerij. In 2008 ging het om de helft van alle aangiften, in 2009 en 2010 om bijna de helft. Bijna alle soorten aangiften kwamen in 2010 minder voor dan in 2008 (want ook het totale aantal aangiften daalde). Alleen mishandeling kwam vaker voor. Tabel 1.10 Aantal aangenomen aangiften naar soort, 2008-2010 2008
2009
2010
zakkenrollerij
159
113
112
mishandeling
17
23
31
straatroof
51
42
30
diefstal/inbraak bedrijven en instellingen
34
16
25
vernieling c.q. zaakbeschadiging
20
16
18
diefstal van brom-, snor-, fietsen
13
17
10
bedreiging
8
3
6
openlijk geweld (persoon)
7
2
6
diefstal uit/vanaf motorvoertuigen
5
3
4
overval op overige objecten
1
1
2
315
236
244
totaal
Misdrijven Handel in harddrugs, rijden onder invloed en bezit van harddrugs waren in 2010 de meest voorkomende misdrijven (zie tabel 1.11). Ook in 2008 en 2009 was dit de top 3, maar toen kwamen handel en bezit van harddrugs veel vaker voor. Het totale aantal misdrijven in 2010 is bijna gehalveerd ten opzichte van 2008, wat bijna volledig toe te schrijven is aan een daling van het aantal misdrijven gerelateerd aan harddrugs. Tabel 1.11 Aantal misdrijven naar soort, 2008-2010 2008
2009
2010
46
41
20
7
8
12
35
33
10
bezit overige wapens
3
4
3
zedenmisdrijf
2
3
2
handel e.d. softdrugs
1
0
2
bezit softdrugs
2
0
1
bezit vuurwapens
1
0
1
rijden onder invloed drugs/medicijnen
2
1
0
brandstichting
1
2
0
handel vuurwapens
0
1
0
100
93
51
handel e.d. harddrugs rijden onder invloed alcohol bezit harddrugs
totaal
13
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Overtredingen Verreweg de meest voorkomende overtreding is de verkoop van nepdope. Dat kwam 446 keer voor in 2010, wat bijna tweederde van alle overtredingen was. Ook in 2008 en 2009 kwam die overtreding het meest voor. In de vorige paragraaf werd duidelijk dat het aantal misdrijven gerelateerd aan harddrugs sterk is gedaald. Dat geldt ook voor de overtredingen. Openlijk gebruik en overlast i.v.m. drugs zijn in 2010 aanzienlijk minder voorgekomen dan in 2008 en 2009. Tabel 1.12 Aantal overtredingen naar soort, 2008-2010 2008
2009
2010
632
638
446
wildplassen
84
107
87
alcoholverbod
64
87
60
107
60
37
hinderlijk gedrag in of bij gebouwen
28
39
21
overlast door verward/overspannen persoon
28
23
18
hinderlijk drankgebruik
17
12
7
3
2
5
overlast i.v.m. drugs
57
17
4
plakken en kladden
2
1
3
melding overlast jeugd
0
3
1
parkeerproblemen
3
1
0
1.025
990
689
nepdope
openlijk gebruik
loos inbraak/overval alarm
totaal
Meldingen Ook bij de meldingen is een afname van drugsproblemen te zien. In 2008 ging nog 83% van de meldingen over drank- of drugszaken, in 2009 was dat 61% en in 2010 nog maar 24%. De meest voorkomende melding is nu geluidsoverlast van horeca. Tabel 1.13 Aantal meldingen naar soort, 2008-2010
geluidsoverlast horeca drank-/drugszaken persoon onder invloed totaal
14
2008
2009
2010
29
41
52
170
68
22
5
2
16
204
111
90
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
2 Veiligheidsmonitor
In opdracht van de Directie Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Amsterdam en de Politie Amsterdam-Amstelland voert O+S de Veiligheidsmonitor uit. Dit is een enquête over leefbaarheid en veiligheid, vooral in de eigen buurt, waaraan per jaar ongeveer 13.000 bewoners van de regio Amsterdam-Amstelland meedoen. In de Veiligheidsmonitor wordt aan de hand van een enquête onder meer gevraagd naar leefbaarheid en onveiligheidsgevoelens in een woonbuurt, beleving van buurtproblemen, ervaringen met veel voorkomende criminaliteit, aangiftegedrag, het functioneren van de politie en preventiegedrag. De gegevens van de Veiligheidsmonitor zijn beschikbaar op buurtcombinatieniveau, de Warmoesstraat, de Oudezijds Achterburgwal en Oudezijds Voorburgwal vallen alle drie in buurtcombinatie A00 Burgwallen Oude-Zijde. De resultaten voor deze buurtcombinatie worden in dit hoofdstuk beschreven.
2.1 Meest voorkomende buurtproblemen Figuur 2.1 geeft de meest genoemde buurtproblemen weer in de buurtcombinatie Burgwallen Oude-Zijde. Figuur 2.1 Meest voorkomende buurtproblemen in de Burgwallen Oude-Zijde 2010 (procenten)
dronken mensen op straat fietsendiefstal andere vormen van geluidsoverlast
vaak soms (bijna) nooit weet niet
bekladding van muren en/of gebouwen overlast door horeca geluidsoverlast door verkeer overlast van groepen jongeren drugsoverlast % 0
20
40
60
80
100
15
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Het grootste buurtprobleem volgens de bewoners is dronken mensen op straat (74%) gevolgd door fietsendiefstal (47%). In 2009 stond drugsoverlast nog op de tweede plaats, maar net als de politiecijfers, laat ook de beleving van burgers een grote daling zien in drugsoverlast. Gaf in 2009 nog 66% aan dat drugsoverlast vaak voorkomt, in 2010 is dit 27%. Ook de andere meest genoemde buurtproblemen komen minder voor dan in 2009, zoals te zien is in figuur 2.2. Op drugsoverlast na, was de volgorde van het voorkomen van deze buurtproblemen wel ongeveer hetzelfde als in 2010. Figuur 2.2 Meest voorkomende buurtproblemen 2009 en 2010 (procenten)
dronken mensen op straat fietsendiefstal andere vormen van geluidsoverlast 2010 2009
bekladding van muren en/of gebouwen overlast door horeca geluidsoverlast door verkeer overlast van groepen jongeren drugsoverlast % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Wanneer er wordt gekeken naar heel stadsdeel Centrum dan zien we dat ook hier het meest voorkomende buurtprobleem dronken mensen op straat is. Bekladding van muren en/of gebouwen staat in Centrum op de tweede plaats, in de Burgwallen-Oude Zijde op de vierde plaats. Bewoners van stadsdeel Centrum vinden dat alle buurtproblemen duidelijk minder vaak voorkomen dan bewoners op de Burgwallen Oude-Zijde. Het grootste verschil tussen Burgwallen Oude-Zijde en stadsdeel Centrum is te zien bij het meest voorkomende buurtprobleem: dronken mensen op straat. Driekwart van de bewoners van Burgwallen Oude-Zijde vindt dat er vaak dronken mensen rondlopen, in heel stadsdeel Centrum vindt bijna 30% dit. Ook bij de overige meest voorkomende buurtproblemen is dit verschil groot. Zo vindt 47% van de bewoners op Burgwallen-Oude Zijde dat fietsendiefstal vaak voorkomt in de buurt, in Centrum vindt 25% van de bewoners dit. Andere vormen van geluidoverlast (niet horeca en verkeer) vindt 44% van de bewoners van de Burgwallen-Oude Zijde vaak voorkomen, in stadsdeel Centrum is dit 22%. Horecaoverlast is iets dat 31% van de bewoners uit Burgwallen Oude-Zijde vaak vinden voorkomen, in stadsdeel Centrum is dit ‘slechts’ 12%.
16
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 2.3 Meest voorkomende buurtproblemen Burgwallen Oude-Zijde en stadsdeel Centrum (2010, procenten)
dronken mensen op straat fietsendiefstal andere vormen van geluidsoverlast Burgwallen Oude-Zijde
bekladding van muren en/of gebouwen
Centrum
overlast door horeca geluidsoverlast door verkeer overlast van groepen jongeren drugsoverlast % 0
10 20 30 40 50 60 70 80
2.2 Belangrijkste buurtproblemen In de Veiligheidsmonitor is aan de respondenten gevraagd welke twee buurtproblemen met voorrang moeten worden aangepakt. Ging het in de voorgaande paragrafen over de frequentie van de buurtproblemen, de antwoorden op deze vraag geven de ernst van de buurtproblemen aan. In 2010 geven bewoners duidelijke prioriteit aan geluidsoverlast (niet van verkeer of horeca) en dronken mensen op straat. Een kwart van alle respondenten noemt (één van) deze twee buurtproblemen. Deze twee problemen staan ook hoog in de lijst van veel voorkomende buurtproblemen. Conform de daling in het voorkomen van drugsoverlast geven bewoners ook duidelijk mindere prioriteit aan de aanpak van drugsoverlast. In 2009 wilde nog ruim een kwart dat hier prioriteit aan werd gegeven, in 2010 is dit gedaald tot 11%. De nummers 2 en 4 van de meest voorkomende buurproblemen, fietsendiefstal en bekladding van muren en/of gebouwen krijgen van de bewoners weinig prioriteit. In 2010 wil 11% dat fietsendiefstal snel met voorrang wordt aangepakt en 7% wil dit voor de bekladding van muren en/of gebouwen.
17
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 2.4 Buurtproblemen die met prioriteit moeten worden aangepakt in de Burgwallen Oude-Zijde (procenten)
andere vormen van geluidsoverlast dronken mensen op straat 2010 2009
overlast door horecagelegenheden rommel op straat
drugsoverlast
fietsendiefstal % 0
5
10
15
20
25
30
2.3 Veiligheidsgevoelens In figuur 2.5 is te zien dat de onveiligheidsgevoelens tussen bewoners van Burgwallen Oude-Zijde en stadsdeel Centrum ongeveer gelijk zijn. Van de bewoners van BurgwallenOude Zijde voelt 2% zich vaak onveilig en 13% soms. Ook laat figuur 2.5 zien dat in vergelijking tot 2009 minder bewoners zich onveilig voelen. In 2009 voelde 27% zich soms tot vaak onveilig, in 2010 is dit 14%. Deze positieve ontwikkeling is in stadsdeel Centrum niet te zien, daar zijn de veiligheidsgevoelens ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2009. In 2010 voelt 2% zich vaak onveilig en 13% soms, in 2009 voelde ook 2% zich vaak onveilig en 14% voelde zich soms onveilig.
18
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 2.5 Veiligheidsgevoelens (procenten)
Burgwallen OudeZijde 2010
vaak soms zelden nooit weet niet
Burgwallen OudeZijde 2009
Centrum 2010
Centrum 2009 % 0
20
40
60
80
100
2.4 Vermijding Hoewel de veiligheidsgevoelens tussen bewoners van stadsdeel Centrum en de buurtcombinatie Burgwallen Oude-Zijde gelijk zijn is er wel een verschil te zien als het gaat om vermijding. Bewoners van de Burgwallen Oude-Zijde vermijden vaker plekken in de buurt omdat ze deze onveilig vinden dan bewoners van stadsdeel Centrum. In 2010 vermijdt 9% van de bewoners vaak een bepaalde plek in de buurt, en 20% doet dit soms. Deze percentages zijn ongeveer gelijk aan 2009. Met het dalen van de onveiligheidsgevoelens is men dus niet minder plekken gaan mijden. In stadsdeel Centrum mijdt in 2010 4% van de bewoners vaak een bepaalde plek in de buurt en 16% doet dit soms. Dit is duidelijk minder dan in de Burgwallen Oude-Zijde. Ook bij het stadsdeel is te zien dat bewoners in 2009 en 2010 ongeveer even vaak bepaalde plekken meden.
19
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 2.6 Vermijding (procenten)
Burgwallen OudeZijde 2010
vaak soms
Burgwallen OudeZijde 2009
zelden of nooit niet van toepassing
Centrum 2010
weet niet
Centrum 2009 % 0
20
40
60
80
100
2.5 Slachtoffers Door de lage aantallen moeten de cijfers over slachtofferschap worden gezien als indicatief. Fietsendiefstal en beschadiging van de auto overkomt de bewoners van Burgwallen Oude-Zijde het meest. In vergelijking tot 2009 worden er minder slachtofferschappen gerapporteerd, dit geldt met name voor fietsendiefstal, bedreiging en diefstal uit auto’s. In 2009 rapporteerde 23% dat er in het afgelopen jaar een fiets van hem of haar was gestolen, in 2010 is dit ‘nog maar’ 12%. Bij bedreiging is een zelfde daling te zien, in 2009 werd 10% wel een keer bedreigd, in 2010 is dit 2%. Ook diefstal uit auto’s komt met minder dan 1% bijna niet meer voor, in 2010 overkwam nog meer dan 5% van de bewoners in Burgwallen-Oude Zijde dit. De afname van slachtofferschappen is niet te zien in stadsdeel Centrum, hier zijn de slachtofferschappen in 2010 ten opzichte van 2009 ongeveer gelijk gebleven.
20
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 2.7 Slachtofferschappen van de bewoners van Burgwallen Oude-Zijde (procenten)
fietsendiefstal beschadiging auto mishandeling
2010 2009
bedreiging woninginbraak zakkenrollerij diefstal met geweld diefstal uit auto % 0
5
10
15
20
25
Ook in stadsdeel Centrum komt fietsendiefstal en beschadiging aan de auto het vaakst voor. In figuur 2.8 is te zien dat dit wel duidelijker vaker voorkomt in Centrum dan in Burgwallen Oude-Zijde, net als de andere vormen van slachtofferschap. Figuur 2.8 Slachtofferschappen 2010 (procenten)
fietsendiefstal beschadiging auto Burgwallen Oude-Zijde
mishandeling bedreiging
Centrum
woninginbraak zakkenrollerij diefstal met geweld diefstal uit auto % 0
5
10
15
20
25
30
35
21
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
22
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
3 Enquête onder ondernemers
De straatmanager van het Damrak is bij de horeca ondernemers langs gegaan met een enquête over de objectieve en subjectieve veiligheid in het gebied. De enquête behoort tot de KVU en de vragenlijst die hiervoor gebruikt is, is dan ook een standaardvragenlijst ontwikkeld door het CCV.
3.1 Beschrijving steekproef Van de 40 ondernemers die zijn benaderd voor dit onderzoek hebben uiteindelijk 38 de vragenlijst ingevuld. Veelal gaat dit om ondernemers met een café (55%) of een bar (37%). De meeste ondernemers sluiten doordeweeks om 1.00 uur en in het weekend om 3.00 uur. Tabel 3.1 Sluitingstijd doordeweeks en in het weekend, aantallen (n=38) doordeweeks
weeken d
0.00 uur
1
0
1.00 uur
32
2
3.00 uur
5
31
4.00 uur
0
4
5.00 uur
0
1
38
38
totaal
3.2 Veiligheidsgevoel Van de 38 ondernemers voelt 29% zich weleens onveilig in het bedrijf of in de directe omgeving van het bedrijf. Dit gaat vooral om situaties tijdens de opening. Figuur 3.2 Hoe vaak en wanneer ondernemers zich in het afgelopen jaar onveilig voelden in de zaak of de directe omgeving daarvan, procenten (n=38) 16% 0%
13%
1-5 keer 5-10 keer tien keer of meer nooit
% 80 73
70 60 50 40 30 20
71%
10
9
9
9
tijdens sluiting
na sluiting
overig
0 tijdens opening
23
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Drie op de tien ondernemers (29%) is van mening is dat de kans op geweld is toegenomen het laatste jaar, 47% vindt dat de kans het afgelopen jaar gelijk is gebleven en 11% vindt dat de kans zelfs is afgenomen. Figuur 3.3 Beoordeling kans op geweld in het afgelopen jaar, procenten (n=38) 13% 29% 11%
toegenomen gelijk gebleven afgenomen weet ik niet
47%
3.3 Slachtofferschap overlast en criminaliteit In figuur 3.4 is te zien dat bij bijna de helft (45%) van de ondernemers in het afgelopen jaar een vernieling heeft plaatsgevonden. Ook diefstal, vechtpartijen en bedreigingen komen vaak voor. Het gemiddeld aantal keer dat men een vechtpartij heeft meegemaakt ligt echter lager dan verwacht kan worden op basis van het percentage, namelijk op 0,97. Figuur 3.4 Situaties in het afgelopen jaar in het bedrijf, procenten (n=38)
vernielingen
44,7
diefstal
39,5
vechtpartij
39,5
bedreiging
36,8
discriminatie
23,7
0
20
40
60
80
100 %
Een meerderheid van de ondernemers ervaart weleens overlast door drugs- of drankgebruik in de omgeving van het bedrijf. Zestien procent van de ondernemers heeft s vaak last van drugsgebruik en vijf procent heeft vaak last van drankgebruik.
24
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 3.5 Overlast in omgeving van bedrijf (n=38)
door drugsgebruik
16
door drankgebruik
50
5
32
3
71
0
20
21
40
60
3
vaak soms nooit weet ik niet
100 %
80
Naast de situaties in het eigen bedrijf of in de omgeving van het bedrijf, zijn ondernemers ook gevraagd naar het voorkomen van verschillende situaties in het gehele uitgaansgebied van Amsterdam. Bijna iedereen (95%) denkt dat een scheldpartij weleens voorkomt in het uitgaansgebied. Een schietpartij wordt het minst vaak genoemd: volgens 16% van de ondernemers komt dit soms voor. Figuur 3.6 Overlast en criminaliteit in het uitgaansgebied in Amsterdam (n=38)
scheldpartij
45
diefstal
50
29
5
47
21
3
vaak soms nooit weet ik niet
bedreiging
53
16
vechtpartij
13
discriminatie
68
11
seksueel geweld
5
26
13
47
13
45
16
0
5
53
50
schietpartij
5
74
20
5
37
29
steekpartij
5
40
11
60
80
100 %
3.4 Probleemgebieden De antwoorden van de ondernemers zijn zeer divers als ze worden gevraagd naar het grootste probleem voor hun bedrijf. De constante geldstroom en zakkenrollers worden het vaakst genoemd, zie figuur 3.7. Van de 38 ondernemers hebben 11 ondernemers aangegeven geen specifieke problemen voor hun bedrijf te kennen.
25
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
Figuur 3.7 Grootste problemen voor het bedrijf (n=27)
Als grootste probleem van het gebied worden de dealers het vaakst genoemd. Maar ook drugs in het algemeen en zakkenrollers worden genoemd. Slechts 1 ondernemer heeft aangegeven geen specifieke problemen voor het gebied te kennen. Figuur 3.8 Grootste problemen voor het gebied rondom het bedrijf (n=37)
Als ondernemers worden gevraagd naar de grootste problemen voor het uitgaansgebied in Amsterdam valt op dat de grote groepen worden genoemd, zoals toeristen en studenten. Ook noemt men vaak allochtonen en drugsproblematiek. Vijf ondernemers konden geen problemen noemen voor het uitgaansgebied. Figuur 3.9 Grootste problemen voor het uitgaansgebied in Amsterdam (n=33)
26
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
3.5 Maatregelen Zes op de tien ondernemers vindt de sluitingstijden niet effectief. Bij de mensen die zich onveilig voelen ligt dit aandeel iets lager (46%) en vindt 37% dat de tijden wel effectief zijn. Figuur 3.10 Sluitingstijden effectief (n=38) 11%
29%
ja nee weet ik niet
60%
Een meerderheid (71%) van de ondernemers heeft huisregels. Slechts 1 ondernemer (3%) maakt gebruik van detectiepoortjes. Van de 12 ondernemers met een portier wordt de portier in de helft van de gevallen alleen in het weekend ingezet. Al deze portiers hebben een diploma Horeca Portier. Daarnaast heeft een meerderheid ook een beveiligingspasje met ND-nummer (83%), een beveiligingscursus (75%), een Algemeen Beveiligingsdiploma (67%) of een diploma Bedrijfshulpverlening (58%). Geen van de portiers heeft echter een EHBO-diploma. Figuur 3.11 Gebruikte maatregelen (n=38) % 100
90 80 71
70 60 50 40 32
30 18
20 10 3
0 detectiepoortjes
portier
toelatingseisen
huisregels
27
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan
3.6 Samenwerking Onder de ondernemers is een grote behoefte aan contact met andere partijen. Een meerderheid van de ondervraagde ondernemers heeft behoefte aan contact met de politie, de gemeente, andere ondernemers en de brandweer. Als reden voor het contact worden de volgende voorbeelden genoemd: veiligheid, oplossingen, drugsoverlast, ramenbeleid en evenementen. Figuur 3.12 Behoefte aan contact met … (n=38)
de politie
79
de gemeente
76
andere ondernemers
24
68
de brandweer
32
61
0
20
ja nee
21
39
40
60
80
100
Ondernemers is ook gevraagd naar de tevredenheid over het contact dat ze nu al hebben. Het minst tevreden zijn de ondernemers die over hun horecavergunning contact hebben gehad met de gemeente: 41% is hierover (zeer) ontevreden. Over het contact met de politie en de brandweer zijn de meeste ondernemers positief: slechts 3% is ontevreden over de politie en slechts 8% is ontevreden over de brandweer. Figuur 3.13 Tevredenheid over contact (n=38)
gemeente: horecavergunning
15
37
29
47
24
gemeente: overige zaken
29
47
24
gemeente: openbare ruimte
ontevreden neutraal tevreden
23
50
27
zeer tevreden 3
brandweer politie
zeer ontevreden
22
gemeente: bouwvergunning
gemeente: terrasvergunning
18
8
3
0
28
26
35
35
21
9
63
22
8
53
20
40
weet ik niet
22
60
80
100 %