Leren van de besten De praktijk : een bron van inspiratie
Uitnodiging 2004
5 oktober Meeting Plaza Maarssenbroek
12 oktober Evoluon Eindhoven
1 1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Leren van de besten Werken aan kwaliteit heeft alles te maken met leren. Leren van je eigen ervaring, van je leerlingen of van je collega’s. Een van de manieren waarop je ook kunt leren is van een goed praktijkvoorbeeld. Daarom staan in 2004 tijdens de Kwaliteitsdagen van Q*Primair goede voorbeelden op het gebied van kwaliteitszorg centraal. Het verbeteren van de kwaliteit van de organisatie stelt hoge eisen aan de leidinggevende capaciteiten van de (bovenschoolse) directeur. Hij/zij moet heel wat in huis hebben. Een goede leider stelt de ontwikkeling van kinderen centraal, beschikt over sterke communicatieve vaardigheden, durft fouten te maken, betrekt in de evaluaties ouders en kinderen en is in staat mensen te enthousiasmeren. En vooral: hij/zij werkt vanuit de innerlijke drijfveer om het beter te doen. Dat is ook wat de plenaire sprekers op de Kwaliteitsdagen gemeen hebben. Leren van de besten kan ook in de workshops. De personen die deze verzorgen, werken allen in scholen of organisaties die een voortrekkersrol in het kwaliteitsbeleid vervullen. In deze workshops kunt u uw mening, visie en ervaringen toetsen aan die van collega’s en deskundigen. U bepaalt tijdens de Kwaliteitsdagen wederom uw eigen ‘leerroute’. Wij organiseren de Kwaliteitsdagen zodanig dat u zelf ter plekke kunt bepalen welke workshop u wilt bezoeken en in welk thema u zich wilt verdiepen. Bij de aanmelding hoeft u dus nog geen workshopkeuze te maken. Alleen als u een aanvraag voor Procesbegeleiding op maat wilt doen moet u dit bij uw inschrijving kenbaar maken.
2
Tot ziens op 5 of 12 oktober!
Jozef J.M. Kok Projectleider Q*Primair
1
1 1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Programma 8.45 uur
Ontvangst met koffie en bezoek informatiemarkt
9. 30 uur
Opening en welkom door dagvoorzitter Berthold Gunster Leren van talenten o.l.v. Berthold Gunster Kwaliteitszorg: leren doe je zelf Drs Jozef J.M. Kok, projectleider van Q*Primair Je gaat het pas zien als je het doorhebt Prof. dr. Pieter Winsemius, bijzonder hoogleraar faculteit organisatiewetenschappen (onder voorbehoud)
10.45 uur
Pauze en bezoek aan informatiemarkt
11.15 uur
Aanvang eerste workshopronde
12.30 uur
Lunch
13.30 uur
Aanvang tweede workshopronde
14.45 uur
Pauze en bezoek informatiemarkt
15.15 uur
Het maaiveld en de zeis Prof. dr. Herman Pleij, hoogleraar cultuurhistorie
3
Genieten van kwaliteit o.l.v. Berthold Gunster 16.15 uur
1
Borrelen en ervaringen uitwisselen met collega’s
1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Algemeen Doelgroep De Kwaliteitsdagen zijn bedoeld voor besturen, schooldirecties, bovenschools managers, coördinatoren van samenwerkingsverbanden en stafmedewerkers die betrokken zijn bij de kwaliteitszorg in het primair onderwijs.
Datum en locatie 5 oktober 2004, Meeting Plaza Maarssen te Maarssenbroek 12 oktober, Evoluon te Eindhoven
Aanmelden U kunt op twee manieren inschrijven. Heeft u een internetverbinding, meld u dan bij voorkeur online aan via www.deelnameregistratie.nl. Heeft u geen internetverbinding dan kunt u gebruik maken van de faxaanmelding. De inschrijftermijn voor faxformulieren sluit 4 weken vóór de betreffende conferentiedatum.
Kosten en annulering De deelnamegelden bedragen € 225,00 per persoon. In geval van verhindering kunt zich altijd laten vervangen door een collega. Er worden geen deelnamegelden gerestitueerd.
4
Bevestiging In de weken voorafgaand aan de Kwaliteitsdag ontvangt u per post een persoonlijk deelnamebewijs en een routebeschrijving.
Informatie
1
Voor informatie over uw inschrijving kunt u contact opnemen met de deelnameregistratie van Q*Primair: 036-5331941 (10.00-12.00 uur) of e-mail
[email protected]. Voor informatie over de inhoud van het programma of over het project Q*Primair kunt u contact opnemen met het secretariaat van Q*Primair: 070-3456116 of e-mail
[email protected]. Extra uitnodigingen zijn te downloaden via www.qprimair.nl en www.deelnameregistratie.nl.
1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Kwaliteitszorg= investeren in mensen 1. Het meester–gezelmodel Hetty Berkhout, Interne begeleider en coach, Joh. Bogermanschool Capelle a.d. IJssel Drs Arie Kooijman, Onderwijsadviseur VGS/BGS – Talent Beginnende leraren hebben soms moeite het hoofd boven water te houden. In een aantal gevallen is er een coach beschikbaar of biedt collegiale consultatie enige steun. Maar het is ook mogelijk om veel van een ervaren collega te leren. In deze workshop maakt u kennis met het model meester–gezel, dat naadloos aansluit bij het competentieniveau van de startende leraar. Door samen met de ‘meester’ op te trekken, te werken aan de hand van kijkwijzers en geregeld feedback te ontvangen op het uitvoerende werk worden de pedagogische en didactische competenties snel naar een hoger plan gebracht. U maakt kennis met een werkwijze waarbij mensen uit de dagelijkse praktijk hun ervaringen met het meester–gezelmodel toelichten.
2. Van horen naar luisteren … van kletsen naar praten Gerrit-Jan Weiler, MES Directeur Hilversumse Schoolvereniging Jona Isaac Senior beleidsadviseur VBS
5
Het enneagram begint in Nederland langzamerhand bekend te worden. Inzicht in de eigen persoonlijkheid, drijfveren en motivaties zijn bij de Hilversumse Schoolvereniging (HSV) een ‘vast onderdeel’ geworden van de intervisie. In deze workshop ervaart u hoe intervisie is verankerd in de schoolorganisatie van de HSV. Leraren komen daardoor niet alleen op het spoor van verandering, maar herontdekken ook de zingeving en effectiviteit in hun werk.
1
1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Kwaliteitszorg= investeren in mensen
(vervolg)
3. Een gedragscode: Hoe het laten meer inspireert dan het doen Thea Meijer Algemeen directeur Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht Ady Hoitink Hoofd beleid AVS Er komt een code voor goed bestuur in het onderwijs: een eigen ‘educational governance’. Inspirerend? Alleen al de taal waarmee het debat daarover wordt gevoerd doet het ergste vrezen: sturingskolom, toezicht, rekenschap, ‘checks and balances’, ‘sound finance’… Er is een andere benadering mogelijk. Vanuit het vertrekpunt dat onderwijs mensenwerk is stellen Thea Meijer en Ady Hoitink in deze workshop het doen en laten van bestuurders en managers centraal. Voor goed bestuur en goed management moet je iets doen. Maar in deze workshop onderzoeken ze samen met u wat de mensen die aan het roer (kunnen) zitten juist moeten laten, wil hun handelen inspirerend, verantwoordelijk en vernieuwend blijven. Ze putten uit de inspiratiebron van de Utrechtse praktijk.
4. Functiewaardering: kansen voor kwaliteit 6
Loek Koks Projectleider kwaliteitszorg bij Mark en AA, stichting katholiek onderwijs Breda Wouter Prins Senior beleidsadviseur Onderwijsbond CNV In de school zorgen werkgever, personeel en kinderen gezamenlijk voor onderwijskwaliteit. Elk met een eigen verantwoordelijkheid waarop men kan worden aangesproken. Om dit kwaliteitsproces goed te laten verlopen is ruimte nodig. Functiedifferentiatie en functiewaardering voor het personeel scheppen de ruimte om recht te doen aan specifieke mogelijkheden en talenten van individuele personeelsleden. In deze workshop maakt u kennis met een functiewaarderingssysteem, waarbij de scholen functies kunnen kiezen die passen bij de zelf gestelde doelen. Zo ontstaan kansen voor mensen om werk te doen waarvoor ze bijzonder gemotiveerd zijn of waar ze erg goed in zijn.
1
1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Kwaliteitszorg = willen weten of je ‘t goed doet 5. Zelfevaluatie als leidraad voor collegiale visitatie Heleen van Steijn Directeur Paulusschool te Leeuwarden Dr. Peter Gramberg Senior beleidsadviseur BKO Op acht totaal verschillende basisscholen in Friesland en Groningen hebben directieleden elkaars kwaliteit beoordeeld. Iedere school had voorafgaand aan de visitatie de kwaliteit van de eigen school geëvalueerd en beschreven in een kwaliteitsplan. Dit plan speelt een centrale rol tijdens de visitatie. In deze workshop wordt de aanpak rond zelfevaluatie en collegiale visitatie voorgelegd die de acht directeuren hebben toegepast. Aan de orde komen vragen als ‘Wat levert zo’n intensief traject voor de school op?’, ‘Hoe kun je collega-scholen kritisch naar elkaar laten kijken en elkaar laten beoordelen?’ en ‘Sluit het toezicht van de inspecteur aan op het visitatieverslag?’
6. Leernetwerken in de praktijk Mart Seerden Stafmedewerken/Projectleider Samenwerkingsverband 5105 Trieneke van Manen Senior beleidsadviseur AVS Sicco Baas Senior beleidsadviseur VOS/ABB
7
In Samenwerkingsverband 51-05 worden leernetwerken van leraren actief ingezet om de beoogde onderwijskundige vernieuwing - het ontwikkelingsgericht werken met en voor kinderen - tot stand te brengen. In deze leernetwerken participeren ruim 120 van de 280 betrokken leraren. U ervaart hoe leernetwerken leraren in staat stellen hun eigen professionaliteit te vergroten en hoe een integrale aanpak van ipb, kwaliteitsbeleid en schoolontwikkeling resultaat oplevert. Vragen die hierbij aan de orde komen zijn: welke effecten hebben deze veranderingen (gehad)? Welke obstakels waren er? Wat zijn de grote en kleine successen? En bovenal: wat betekent deze aanpak voor de leraar, voor de schoolleider en voor de besturen in het samenwerkingsverband?
1
1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Kwaliteitszorg = willen weten of je ‘t goed doet
(vervolg)
7. Zelfevaluatie maakt onderwijs geven en leren aantrekkelijk Rob de Koning Bestuurder AOb Een zelfevaluatie is niet kijken hoe je het gedaan hebt, maar vormt het startpunt van gewenste veranderingen. De titel van deze workshop is gehaald uit een projectaanvraag aan de Europese Commissie door onderwijsvakorganisaties in vijf landen. Zweden, Duitsland, Engeland, Denemarken en Nederland gaan op het terrein van zelfevaluatie en visitatie samenwerken. In deze workshop hoort u meer over dit project. Tevens worden twee aspecten die in dit project centraal staan voor het voetlicht gebracht. U leert in de spiegel te kijken naar uzelf en naar de wijze waarop u onderwijs geeft. Verder ervaart u te kijken met de ogen van een ander, bijvoorbeeld uw leerlingen.
8
1 1
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Kwaliteitszorg = leren 8. Een bovenschools manager met zicht op het primaire proces Wim Dunsbergen MBA ME Algemeen directeur van de Vereniging Christelijk Onderwijs Sliedrecht Dr. Anneke de Wolff Adviseur kwaliteit & identiteit Besturenraad Een bovenschools manager die zich bezighoudt met het primaire proces in de klas? Ondoenlijk en onwenselijk. Daarvoor is de afstand te groot en bovendien: de bestuursvoorzitter van Philips houdt zich toch ook niet bezig met de productie van gloeilampen? Deze redenering gaat Wim Dunsbergen te ver. In het kader van zijn MBA-opleiding deed hij onderzoek naar de wijze waarop bovenschools managers hun rol ten aanzien van het primaire proces invullen en welke instrumenten ze daarbij gebruiken. Tijdens de workshop komen zowel het onderzoek als zijn manier van werken in zijn eigen organisatie aan bod. De centrale vragen zijn: Hoe zorg je als bovenschools manager voor verbetering van het primaire proces? Wat voor gegevens zijn daarvoor zeker nodig? Hoe komen die gegevens boven tafel?
9. Het Bras-concept, een onderwijsconcept volgens het ‘nieuwe leren’ 9
Sietske de Spaey Directeur basisschool De Bras te Den Haag Onno Visscher Bestuurslid PCSO Centraal in deze workshop staat basisschool De Bras. U ontdekt hoe deze basisschool verschilt van andere scholen. De school heeft een andere organisatievorm, een ander leermodel, andere materialen, een ander pedagogisch concept, een andere inzet van leraren. De kinderen (van vier tot twaalf jaar) leren en werken in eigen tempo en op eigen niveau. Hier wordt ‘het nieuwe leren’ in al zijn consequenties doorgevoerd. Op basisschool De Bras is de kern van de kwaliteitszorg het leren. Leren van jezelf, van de leerlingen, van de leraren en van elkaar. Ieder kind is een regisseur. Het krijgt de mogelijkheid zelf aan te geven wat het wil leren.
1
10. Leren binnen een veranderende maatschappelijke context
1
Henk Derks Bovenschools manager van SKOZOK te Veldhoven
1
SKOZOK, een organisatie met 34 basisscholen, is op zoek naar een herpositionering van het onderwijs. De school heeft niet meer het monopolie op leren. Het ‘nieuwe leren’ heeft zijn intrede gedaan. De daarmee samenhangende veranderingen vragen om een heldere visie op onderwijs en leren, ondernemerschap en inzicht in opbrengsten. SKOZOK maakt de omslag van een ambtelijke politieke cultuur naar een professionele organisatie en van alleen leren naar samenwerkend leren binnen heel de organisatie. Op interactieve wijze gaat Henk Derks in op de groei van SKOZOK naar een lerende netwerkorganisatie en op de rol van de (bovenschoolse) directie daarbij. Ingrediënten als ondernemerschap, werkplezier en solidariteit, een planningscyclus en een kwaliteitssysteem komen zeker aan bod.
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Kwaliteitszorg = ontwikkelen 11. Onderwijsorganisaties veranderen met INK Drs. Ronald Stevens Stevens consultancy BV – Kennispartner Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK) Een toenemend aantal onderwijsorganisaties maakt gebruik van het INK-managementmodel om de organisatie verder te ontwikkelen. Managers geven richting aan dit veranderproces. Een diagnose is een eerste stap om inzicht te krijgen in de verbeterthema’s voor de organisatie. Met veel inspanning, energie en slim management kunt u actief werken aan het vervolg. Veel verbeter- en veranderprocessen lopen echter vast. Hoe u de kans op succes nog meer kunt vergroten krijgt u aangereikt in deze workshop.
12. Kwaliteitszorg en Lumpsum: 1+ 1 = 2 of 1+1= veel Monica van der Hoff-Israel (optioneel) Projectleider lumpsum po
10
Worden de managers in het onderwijs door de invoering van de lumpsum veredelde boekhouders of juist kleine captains of industry? Op grond van welke overwegingen gaat het geld verdeeld worden over de scholen? Hoe zorgen we ervoor dat het beleid uitgangspunt wordt voor begroting en uitgaven? Hoe zorgen we voor synergie tussen schoolontwikkeling en de invoering van de lumpsum? In deze workshop wordt ingegaan op bovenstaande vragen. U krijgt informatie over de valkuilen en succesfactoren. Bron van inspiratie zijn de ervaringen met de lumpsum-pilots in het primair onderwijs.
13. Procesbegeleiding op maat (op aanmelding vooraf) Q*Primair biedt u de mogelijkheid om met een groep van minimaal zeven collega’s uit uw netwerk of uw eigen organisatie onder leiding van een procesbegeleider in kleine studieworkshops gericht te werken aan de ontwikkeling van kwaliteitszorg. Om uw aanvraag zo goed mogelijk te kunnen invullen dient u bij uw aanmelding via www.deelnameregistratie.nl of op het faxformulier aan te geven over welk aspect van kwaliteitszorg u procesbegeleiding wenst. Geef hierbij ook de namen van de deelnemende collega’s aan.
1
14. Wat is het beste instrument voor schoolzelfeducatie? Het oordeel van Q*Primair
1
Dr Dominique Majoor Drs Nynke Dijkstra
1
Q*Primair heeft het GION/RISBO de opdracht gegeven een beoordelingskader voor zelfevaluatie-instrumenten te ontwerpen. Met dit beoordelingskader kunnen niet alleen uitspraken worden gedaan over de betrouwbaarheid en de validiteit van de instrumenten, maar ook over de mate waarin zij aansluiten op het toezichtkader van de inspectie en waarin zij een bijdrage leveren aan schoolontwikkeling. Dominique Majoor en Nynke Dijkstra hebben de meest gangbare zelfevaluatie-instrumenten aan de hand van dit beoordelingskader beoordeeld. Op de informatiemarkt zijn zij aanwezig om uw vragen over zelfevaluatie-instrumenten en de beoordeling ervan te beantwoorden.
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004
Leren van de besten De praktijk : een bron van inspiratie
Uitnodiging 2004
5 oktober Meeting Plaza Maarssenbroek
12 oktober Evoluon Eindhoven
1
COLOFON FOTO’S JAN VAN DER MEIJDE VORMGEVING AT DESIGN COÖRDINATIE IN SAMENWERKING MET DRUK DRUKKERIJ HOLLAND BV
Juni 2004
1
Q*PRIMAIR Stadhouderslaan 9 Postbus 82158 2508 ED Den Haag T 070 345 6116 F 070 361 6052
1
Kwaliteitsdagen van Q*Primair 2004 www.qprimair nl