KUNSTLETTER[s] IN DIT NUMMER. Evenement Evenement Expeditie KUNSTWERK[t] Thema Onderzocht

erkenningsnummer : P209149

KUNSTLETTER[s] Tijdschrift | Verschijnt 5x per jaar in jan-mrt–jun–sep-nov | Afgiftekantoor 9000 Gent X | Jaargang 7 | september 2008

IN DIT NUMMER Evenement

KUNSTLAB08

Evenement

Buren bij kunstenaars

Expeditie KUNSTWERK[t] Thema Onderzocht

Murale kunst Illustreren

The world’s most wanted paintings

KL[s] september 2008

1

Inhoud

EVENEMENT KUNSTLAB08 Evenement buren bij kunstenaars Letters van de wet fondsen werven begeleide bezoeken erika Cotteleer Blikvangers Vorming masterclass schilderen expeditie kunstwerk[t] murale kunst Thema illustreren vorming kunst in de natuur expo letters van de wet billijke vergoeding / internationale projecten evenement start lessenpakketten onderzocht the world’s most wanted paintings Kort Nieuw drukwerk Zoekertjes agenda

03 04 06 07 08 11 12 16 17 18 20 21 21 22 24 25 25 27

Jaargang 7 / september 2008

Wie is wie

Adverteren in KUNSTLETTER[s]? Het kan! En tegen aantrekkelijke voorwaarden. Interesse? Neem contact op met KUNSTWERK[t]: 09/235.22.75 of [email protected]

Algemeen beleid: Bea Vansteelandt 09/235.22.77 / [email protected] Projecten, expocircuit, lessenpakketten: Annemie Vingerhoets 09/235.22.73 / [email protected] Uitleendienst, documentatiecentrum: Chantal Steenhaut 09/235.22.71 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere 09/235.22.74 / [email protected] Pers, promotie en administratie: Katrien Boogaerts 09/235.22.75 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere 09/235.22.72 / [email protected] Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Peggy Saey, Philippe Vanderschaeghe, Raf Suetens, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

LID WORDEN

We werken met een systeem van lidmaatschap voor groepen (€ 30 per jaar) en individuele kunstenaars (€ 10 per jaar). Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.2270 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92 Als u NU aansluit blijft u lid tot september 2009! RECHTZETTING: In het juni-nummer van KUNSTLETTER[s] sloop een foute vermelding in het artikel “Expeditie KUNSTWERK[t]”. Het correcte website-adres van Beeldentuin De Laro is www.delaro.com.

KUNSTWERK[t] is de organisatie ter ondersteuning van de beeldende kunsten, erkend op het decreet amateurkunsten (22 december 2000).

2


KUNSTLETTER[s] is een uitgave van KUNSTWERK[t] vzw, organisatie voor beeldende kunsten in Vlaanderen.

Redactiesecretariaat KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent. e-mail: [email protected]

Werkten mee aan dit nummer André De Nys, Claude Blondeel, Sara Beernaert, Jos Huypens, Petja Gekiere. Hoofdredactie Ward Desloovere

Vormgeving [email protected] Oplage 3700 ex. Periodiciteit verschijnt 5 maal per jaar

Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent.

Op zondag 14 september organiseren we KUNSTLABO8, een info-, doe- en kijkdag met workshops, een beurs, een debat en tal van randactiviteiten, zoals de mogelijkheid om je beeldend werk te laten fotograferen. Plaats van gebeuren is het Zuiderpershuis op het Antwerpse Zuid. Centraal op KUNSTLABO8 staat het eigen werk van de bezoekers! Bovendien is de toegang gratis.

PROGRAMMA

Zowel in de voor- als in de namiddag heb je de keuze uit verschillende activiteiten die je vrij kan combineren. Je stelt dus zelf je programma samen! Voor de activiteiten vragen we je om vooraf in te schrijven. Je kan ook gewoon langskomen, de randactiviteiten meepikken en de sfeer opsnuiven. Want naast de activiteiten waarvoor je inschrijft, lopen overdag een debat en projecties van reportages over kunstenaars, technieken, de Canvascollectie. Bovendien vindt dat weekend het ‘t Zuid Antwerp Art Weekend plaats (zie kader onderaan). Ontvangst: vanaf 10u30 tot 11u. Voormiddag: van 11u – 13u Middagpauze: van 13u- 14u: eetgelegenheid Zuiderpershuis of op het Zuid. Namiddag: van 14u-16u Afsluitmoment: 16u30-17u30: we bieden de deelnemers graag een drankje aan.

LABO’S

NAAR WAARDE GESCHAT: FEEDBACK OP JE WERK Ben je al een tijdje bezig met schilderen, beeldhouwen, grafiek of keramiek? Zou je het fijn vinden om hierop feedback te krijgen? Docenten en professionele kunstenaars bespreken samen met jou je beeldend proces, je onderwerp en materiaalkeuze. Er worden tips aangereikt en je krijgt een vernieuwende kijk op je werk. Een aanrader! PORTFOLIO: ADVIES OVER OPMAAK KUNSTWERK[t] bracht net het “Handboek Portfolio” uit, dat tips geeft over hoe je je werk op een aantrekkelijke en volledige manier kan voorstellen. Ben je momenteel bezig met het samenstellen van een eigen portfolio? Of kan je nog tips gebruiken om verder te werken? Sven Verhaeghe, grafisch vormgever en beeldend kunstenaar beoordeelt uw portfolio op louter vormelijke kwaliteiten. Hij kijkt samen met jou hoe je portfolio nog meer uitstraling en professionaliteit kan krijgen.

JURIDISCH: WAT BIJ VERKOOP VAN WERKEN? In deze infosessie, georganiseerd i.s.m. het Kunstenloket wordt nagegaan hoe je de verkoop van kunstwerken best aanpakt, uitgaande van jouw specifieke situatie. Per persoon worden 20 min. voorzien. FOTOGRAFEER JE EIGEN KUNSTWERK: TIPS Onder begeleiding van Reinhart Degrendel maak je een reproductie van je kunstwerk met een bescheiden compact digitaal toestel. Het kan. Je leert waarop je moet letten en waaraan je aandacht dient te besteden bij het fotograferen van twee- of driedimensionaal werk (licht, plaatsing kunstwerk, achtergrond). We brengen de theorie onmiddellijk in de praktijk. Breng je eigen kunstwerken en je compact fototoestel mee. DEBAT: WAAR STOPT IMITATIE EN WAAR BEGINT CREATIE? In de 19e eeuw was het opleidingssysteem voornamelijk gericht op kopiëren en imiteren. Elke persoonlijke interpretatie werd als een afwijking gezien. Hoe wordt twee eeuwen later kunst beoordeeld en aangeleerd? Waar ligt de klemtoon nu, bvb. in de Academies Beeldende Kunst? Getuigen werken in de stijl van Borremans of Tuymans van imitatie of creatie? Waar ligt de klemtoon in de professionele kunstwereld? Een boeiend onderwerp, met flink wat voer voor discussie.

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN De hele dag worden interessante randactiviteiten voorzien die je tussen of tijdens de verschillende sessies kan meepikken. STUDIO Hier kan je een professionele reproductie laten maken van je kunstwerk. CINEMA Nestel je in een sofa met koptelefoon en geniet van interessante filmpjes over kun-

tZUID ANTWERP ART WEEKEND

Van 11 tot en met 14 september organiseren de musea een feestelijke vierdaagse rond beeldende kunst. tZUID in Antwerpen kent een unieke concentratie van plekken voor beeldende kunst: het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, het FotoMuseum, het ModeMuseum, het MuHKA en tal van gerenommeerde galeries. Op het programma staan o.a. een reeks openingen, tentoonstel-

stenaars, technieken, en de veelbesproken Canvascollectie. INFO In de infohoek van KUNSTWERK[t], aanspreekpunt voor de actieve kunstbeoefenaar in Vlaanderen, kun je uitgebreid kennismaken met ons aanbod.

INSCHRIJVEN?

KUNSTLABO is volledig GRATIS. Je kan ook telefonisch inschrijven: 09/235.22.70

LOCATIE

Zuiderpershuis, Waalse Kaai 14, Antwerpen

GRATIS

Een overzicht

• ONTVANGST: vanaf 10u30 (inschrijven niet nodig) • LABO’S - Naar waarde geschat: feedback op je werk: per deelnemer: 15 min. Hiervoor op voorhand digitaal foto’s doorsturen naar [email protected] - tussen 11u-13u - tussen 14u-16u - Portfolio: advies over opmaak - tussen 11u-13u - tussen 14u-16u - Juridisch: wat bij verkoop van een kunstwerk? Hiervoor op voorhand vragen doorsturen naar [email protected] - tussen 11u-13u - tussen 14u-16u - Fotografeer je eigen werk (workshop) - van 11u-13u - van 14u-16u - Debat: waar stopt imitatie en waar

begint creatie?

- van 14u-15u

• AFSLUITING: 16u 30 – 17u 30

(inschrijven niet nodig)

lingen, concerten, films en tal van andere activiteiten zoals een museumontbijt en workshops voor kinderen. Tegelijkertijd opent op de Gedempte Zuiderdokken de Antwerp Sculpture Show, een initiatief van de Antwerpse galeries in samenwerking met MuHKA en Middelheimmuseum. Genoeg reden dus om af te zakken naar het Antwerpse Zuid. Meer info: www.tzuid.eu


3

E V E N E M E N T

BUREN BIJ KUNSTENAARS

Op vrijdag 17, zaterdag 18 en zondag 19 oktober 2008 stellen kunstenaars in heel de provincie WestVlaanderen opnieuw hun atelierdeuren open. Het project Buren bij kunstenaars is aan zijn vijfde editie toe en is met bijna 1000 deelnemende kunstenaars nog steeds een groeiend succes.

4

De Provincie West-Vlaanderen organiseert in oktober 2008 voor de vijfde maal Buren bij kunstenaars. Het project loopt gelijktijdig in Frankrijk in het Departement Nord en het Departement Pasde-Calais. In totaal nemen, over de hele provincie verspreid, 958 kunstenaars deel aan het project. Een toename met ruim 15 % ten opzicht van de vorige editie. Wegwijs geraken uit dit enorme aanbod wordt gemakkelijk met de overzichtelijke brochure. Daarin staan alle adressen en openingsuren per atelier, gerangschikt per arrondissement en per gemeente. Een handige index op naam en op gemeente vereenvoudigt het uitstippelen van een bezoek of atelierwandeling. Deze brochures zijn gratis te verkrijgen bij de gemeentes, toeristische diensten, openbare bibliotheken, academies, culturele centra en bij de kunstenaars zelf. Je kan de brochure ook gratis aanvragen bij: Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis, Jan Van Eyckplein 2, 8000 Brugge: T 0800/20021 Vanaf half september kan je op www.west-vlaanderen.be/burenbijkunstenaars terecht voor alle informatie over dit project. Zo krijg je een antwoord op vragen als: welke regio wil je bezoeken? Welke ateliers liggen dicht bij mekaar? Kijk je vooral uit naar bijvoorbeeld keramiekateliers? Wil je ook al een foto zien van een werk van de kunstenaar die je zal bezoeken? Wil je een kijkje nemen op de website van de kunstenaar of hem/haar bellen of mailen? Alle info is op een gebruiksvriendelijke manier beschikbaar. Amateur- en professionele kunstenaars, vanuit heel diverse disciplines (grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, videokunst, kunstambachten, installatie, multimedia enz.) participeren aan het project. We vroegen enkele deelnemers wat Buren bij kunstenaars zo uniek maakt en wat ze van deze editie verwachten.


Gilbert Hauspie

Voor Gilbert Hauspie wordt het zijn eerste deelname aan Buren bij kunstenaars. “Ik stel schilderijen en tekeningen tentoon in een zaal in Abele, die ik voor deze gelegenheid gratis kan gebruiken”, vertelt hij. “Een mooie kans, want het is niet evident om tentoon te stellen. Je stopt er heel wat tijd in en een expositie kan ook nog eens duur uitvallen.” Dat steeds meer collega-kunstenaars graag deelnemen aan Buren bij kunstenaars verrast hem niet echt. “Er wordt heel wat ruchtbaarheid gegeven aan dit project”, vertelt hij. “Door de promotie bereik je mensen die je met een eigen lokale expositie of parcours nooit zou bereiken. Ik hoop dat ik wat van die promotie kan meepikken en er heel wat kunstliefhebbers de weg naar Abele zullen vinden.” ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Tentoonstelling van schilderijen, tekeningen en aquarel van Gilbert Hauspie in ’t Pensionaat, Abeleplein 8a te Watou-Abele. Open: 10-12u -13u30-18u. Meer info: 057/337583 | E: [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Gilbert Vangamp, Tribute to Flanders Textile.

Gilbert Vangamp

“Het boeiende aan dit project is dat je echt contact hebt met publiek in je eigen atelier en ook met andere kunstenaars die je komen bezoeken”, vertelt Gilbert Vangamp. Hij neemt voor de 8e maal deel aan het project. “De technieken die ik gebruik hebben niets te maken met academische voorschriften en zijn soms door anderen moeilijk te begrijpen. Ik zie dit dan ook als een unieke gelegenheid om kennis te maken met inwoners van mijn streek en hen iets te vertellen over mijn werk.” Tijdens Buren bij kunstenaars stelt Gilbert ook een “woordentuin” open voor het publiek: “Mijn inspiratie is ook gebaseerd op literatuur en poëzie. In mijn woordentuin stel ik allerhande zelfgeschreven gedichten voor. Heel wat bezoekers reageren heel enthousiast over mijn gedichten en vinden in één of meerdere gedichten zichzelf soms terug.” ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Schilderijen van en bij Gilbert Vangamp, Kouterweg 5 te 8720 Markegem. Naast de tentoonstelling, kunnen de bezoekers ook een wandeling maken in de woordentuin van de kunstenaar. Er is ook de mogelijkheid om het kinderkankerproject Koester te steunen. Op 18 en 19 oktober, tussen 14 en 18u Meer info: Gilbert Vangamp T: 0477/29 22 51 | E: [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Rita Vergote

Voor haar 2e deelname aan Buren bij Kunstenaars heeft Rita Vergote een aantal bevriende kunstenaars uitgenodigd om samen tentoon te stellen. “We zijn druk bezig om het huis helemaal klaar te maken voor de expositie”, legt Rita uit. “Bij de vorige editie heb ik ook mijn atelier opengesteld, maar nu zien we het nog iets ruimer. Vandaar dat ik ook andere kamers aan het inrichten ben, zodat we meer werken kunnen tonen. Afgaande op de werken die ik van de andere deelnemers ken, vermoed ik dat het een mooie mix wordt, een organisch geheel.” Rita stelt wel vaker tentoon, maar toch neemt deze expositie in het kader van Buren bij Kunstenaars een aparte plaats in. “De deuren van je huis openzetten en mensen uitnodigen om te kijken naar wat je maakt, is op zich al speciaal”, vertelt ze. “Het is bovendien een bijzonder gevoel deel uit te maken van een groepsevenement: het is qua schaal toch anders dan een lokale tentoonstelling en je wordt ook nog eens opgenomen in een mooie catalogus. Er is eigenlijk maar 1 nadeel verbonden aan Buren bij kunstenaars: doordat je zelf tentoonstelt heb je niet echt de kans om de ateliers van andere deelnemers te bezoeken.” ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Groeptentoonstelling met Rita Vergote (tekenen schilderwerk), Joris Debruyne (aquarel), Frie Dewilde (keramiek), Linda Mac Kinnon (schilderijen) en Jan De Keyser (boomwortelkunst). In atelier-galerie Moeders huisje, Dwarsstraat 4 en 8, te Leke-Diksmuide. Open: 10-12u en 13-18u30. Meer info: 051/501505 | E: [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ KL[s] september 2008

5

L E T T E R [ s ]

van

de

wet

Fondsen werven is (geen) kinderspel… ook niet voor amateurkunsten Heel wat organisaties uit de amateurkunstensector leven en overleven bij de gratie van overheidssteun en in heel wat gevallen ook dankzij de inbreng van privé gelden. De afgelopen jaren is het zoeken van externe financiering voor heel wat instellingen zelfs een professionele bezigheid geworden waarvoor iemand wordt ingehuurd of waarmee iemand meer dan voltijds bezig is.

Fondsenwerving is een begrip dat uit de Verenigde Staten is overgewaaid naar Europa. Veel meer dan bij ons zijn burgers in de Verenigde Staten er van overtuigd dat iedereen in de mate van zijn mogelijkheden mee moet instaan voor de financiering van sociale, culturele, politieke of religieuze projecten. ‘Fundraising’ is daar dan ook een bekend begrip. In de Verenigde Staten zijn er meer dan een half miljoen organisaties die elk jaar meer dan 100 miljard dollar inzamelen voor onderwijsinstellingen, universiteiten, onderzoeksprojecten, musea, socio-culturele verenigingen, politieke partijen en kerkgenootschappen. Fondsenwerving is er gewoon niet meer weg te denken. Bekende Amerikaanse weldoeners zijn Sandy Weil, de voormalige topman van de Citigroup, die zijn volledige fortuin van 1,4 miljard dollar wegschenkt aan goede doelen, de bekende belegger Warren Buffett en Bill Gates en zijn echtgenote. Deze laatsten beschikken via de Bill & Melinda Gates Foundation over ruim 30 miljard dollar om te verdelen. Bij ons loopt het zo’n vaart zeker niet. In ons land zijn er ongeveer 300 stichtingen die zich op de een of andere wijze inzetten. De bekendste is wellicht de Koning Boudewijnstichting. Maar naast deze stichtingen zijn er gelukkig tal van organisaties, bedrijven en particulieren die bereid zijn om bepaalde initiatieven te steunen. Het blijkt overigens dat ongeveer de helft van deze donoren verwachten dat ze in de toekomst opnieuw zullen aangesproken worden en ze weten dat ze dan het initiatief opnieuw zullen steunen. Een voorzichtige raming schatte het totale bedrag dat in ons land aan giften en legaten wordt besteed op ongeveer 500.000.000 euro per jaar. Amateurisme uit den boze Het komt er als organisatie op aan om de fondsenwerving op een professionele manier aan te pakken, waarbij gestreefd wordt naar een langdurige relatie met de (gulle) schenkers. Fondsen werven moet daarom gezien worden in een verkoper/ koperrelatie. De fondsenwerver vraagt geen aalmoezen en de donor geeft geen aalmoezen. Al te veel acties van fondsenwerving worden op een vrij amateuristische manier aangepakt, vaak impulsief en op een emotioneel moment. Het essentiële van een degelijke fondsenwerving bestaat er echter in om te streven naar een langdurige relatie met de donor. En dat betekent dat fondsenwerving een activiteit is die op middenlange of lange termijn moet bekeken en aangepakt worden. Er zijn heel wat manieren om aan fondsenwerving te doen. De belangrijkste zijn: bedelen, persoonlijk vragen, sponsoring, een mediasponsor zoeken, advertenties werven, direct mailacties, evenementen organiseren, fondsen en stichtingen, en subsidies. Een wat vervelende, maar essentiële vraag bij fondsenwerving is de vraag of uw organisatie eigenlijk wel geld nodig heeft. Dit 6


lijkt een wat absurde vraag in een artikel over fondsenwerving, maar vaak blijkt na enige bezinning dat een organisatie geen geld nodig heeft, maar een degelijke herstructurering. Of dat de prioriteiten in het budget eens moeten herbekeken worden. Of dat u helemaal geen geld nodig heeft, maar tafels en stoelen, enz. Of een goed advies over de inrichting van een lokaal. Een aantal bankdirecteuren uit de Leuvense regio beloofde aan een tehuis om hun duit in het fondsenzakje te doen, niet – wat van bankdirecteuren verwacht mag worden – door geld te geven, maar door zelf de handen uit de mouwen te steken en gedurende een paar weekends de tuin van het tehuis te komen opkalfateren. In heel wat van deze gevallen heeft u dus eigenlijk geen geld nodig, maar totaal andere dingen die mogelijk op een andere manier dan via fondsenwerving te bekomen zijn. Mocht u toch tot het besluit komen dat u nood heeft aan fondsen en dat fondsenwerving de ideale manier is om daaraan tegemoet te komen, vermijd dan kortetermijndenken bij uw acties. Fondsenwerving is geen liefdadigheid.

Is uw organisatie er wel klaar voor? Neem alvast ook de doelstellingen van uw organisatie even bij de hand. De missie van uw instelling zal in heel wat gevallen bepalen welke acties van fondsenwerving bij u passen en welke totaal ongepast zouden zijn. Verder zult u ook moeten nagaan of uw organisatie wel rijp is voor een actie fondsenwerving. Heel wat instellingen vinden wel dat het prettig zou zijn om wat externe fondsen binnen te halen, maar wanneer een concrete fondsenwervingsactie wordt opgezet blijkt vaak dat ze een aantal consequenties daarvan niet wensen te dragen. Ga dus goed na of een actie fondsenwerving wel door de achterban mee wordt gedragen. Aan fondsenwerving begint u niet halsoverkop. Een planmatige aanpak is een noodzaak. Het beste is dan ook om een strategisch plan ‘fondsenwerving’ op te stellen. Het ideale uitgangspunt voor een dergelijk plan is dat externe fondsen gebruikt kunnen worden voor extra’s en dat de reguliere basiswerking gefinancierd wordt via reguliere inkomsten. Indien u de basiswerking van uw organisatie volledig of in grote mate laat afhangen van (wisselende) extra inkomsten uit fondsenwerving loopt u wel een erg groot risico. Maar er zijn (helaas) organisaties die niet anders kunnen dan ook voor hun basiswerking aan te kloppen bij donors. Een tweede stelregel bij fondsenwerving is dat het makkelijker is om fondsen te verzamelen voor concrete projecten dan voor ‘de algemene werking’. Ga dus na of het mogelijk is, en in welke mate, om de fondsenwerving projectmatig op te zetten. Welke concrete projecten wilt u realiseren? Op welke termijn? En hoeveel fondsen heeft u daar voor nodig? Het nadeel van deze projectmatige aanpak is wel dat minder sympathieke, maar noodzakelijke projecten makkelijk uit de fondsenboot vallen omdat ze minder geliefd zijn of minder sympathiek overkomen. Een totaaloverzicht van de aanpak bij fondsenwerving vindt u in het boek ‘Fondsen werven is geen kinderspel’, uitgegeven bij Politeia (www.politeia.be). [Jos Huypens] +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Wil je graag meer weten over dit onderwerp? Het Forum voor Amateurkunsten organiseert in elke provincie een vorming over fondsenwerving. Deze vorming is gratis. Je kan je tot 22 oktober inschrijven bij het Forum voor Amateurkunsten: • per mail [email protected] • telefonisch op 09/235 40 00. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ West-Vlaanderen

Roeselare, CC De Spil

ma 3 nov. 19u30 – 21u30

Oost-Vlaanderen

Sint-Niklaas, kasteel Walburg

wo 5 nov. 19u30 – 21u30

Vlaams-Brabant

Wemmel, GC De Zandloper

wo 12 nov. 19u30 – 21u30

Antwerpen

Mechelen, wijkhuis Mechelen-Zuid

ma 17 nov. 19u30 – 21u30

Limburg

Genk, wo 19 nov. Cultuurcentrum 19u30 – 21u30 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

B E G E L E I D E

B E Z O E K E N

ERIKA COTTELEER: HET VERHAAL ACHTER DE PRENTENBOEKEN

Antwerpen, zondag 12 oktober 2008 Erika Cotteleer illustreert sinds 1998 tal van kinderen jeugdboeken zoals ‘Heks Wormpa’, ‘De droom van wolf’, ‘En alles is echt waar’. Soms schrijft ze een eigen prentboekverhaal zoals ‘Olivia en de prins’ of ‘De step van Lex’. Ze brengt haast al haar tijd door in haar atelier en heeft een eigen opmerkelijke tekenstijl. En alles is echt waar, André Sollie, De Erika maakt geen schetsen Eenhoorn, 2000. Illustraties: Erika Cotvooraf. Soms duidt ze met teleer. © Erika Cotteleer. potlood de compositie aan. Haar tekeningen werkt ze onmiddellijk uit in zwarte verf en ze gebruikt o.a. een spiegeltje om de houdingen te bestuderen. De tekeningen komen heel impulsief tot stand: “Ik begin heel spontaan te werken en weet nooit op voorhand wat het gaat worden”, vertelt ze. “Als ik dat wel zou weten, zou ik wellicht tot een heel andere stijl komen.” Tijdens deze lezing illustreert ze met veel beeldErika Cotteleer, Olivia en de prins, Afijn materiaal hoe haar prent2004. © Erika Cotteleer. boeken tot stand komen, hoe de tekeningen worden opgebouwd en welke manuele technieken ze toepast. De lezing vindt plaats in de Nottebohmzaal, één van de mooiste bibliotheekruimten in België. Die bevindt zich in de erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. De huidige inrichting dateert uit 1936. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Wanneer: 12 oktober om 11u00 Waar: Stadsbibliotheek Antwerpen, Hendrik Conscienceplein 4, 2000 Antwerpen. Prijs: € 8 leden/ € 10 niet-leden Interesse voor dit bezoek? Inschrijven vooraf is noodzakelijk. Neem contact op met KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7C, 9000 Gent, tel 09/235.22.73 of mail naar [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Meer informatie over illustreren vind je op blz. 16 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++


7

T I P S

BLIKVANGERS CHAIMOWICZ

Marc Camille Chaimowicz werd geboren in het naoorlogse Parijs. Hij studeerde in Londen en momenteel doceert hij aan de kunstacademie in Dijon. Talrijke galeries en musea wereldwijd toonden reeds zijn werk, dat niet alleen tekeningen en schilderijen omvat, maar ook objecten, muurgrote projecties, installaties, architecturale maquettes en sculpturen. Het is onmogelijk om hem in één kunststrekking of –discipline onder te brengen. Visuele en conceptuele links verbinden zijn werk met kunstenaars zoals Joseph Beuys, James Lee Byars, Gerrit Rietveld, Jozef Peeters en Jean Cocteau. Het is dankzij deze referenties dat de kunstliefhebber een inzicht krijgt in de denkwereld van Chaimowicz. Er waait onmiskenbaar een nieuwe wind door het voormalige PMMK, nu herdoopt tot Kunstmuseum aan zee!

Giacometti, Lopende man I, 1960; brons, 180,5 x 23,9 x 97 cm, Collectie: Fondation Alberto et Annette Giacometti, Parijs. © ADAGP/FAAG, Parijs 2008 (FAAG 1994-0186)

Kunsthal Rotterdam Westzeedijk 341 - Rotterdam Van 18 oktober 2008 tot 8 februari 2009 Dinsdag tot zaterdag: 10 – 17 u Zondag en feestdagen: 11 – 17 u www.kunsthal.nl +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

MARC MULDERS IN HET PARADIJS

Kunstmuseum aan zee - Romestraat 11 – Oostende Van 27 september tot 15 december 2008 Dinsdag tot zondag: 10 – 18 u. www.pmmk.be +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

GIACOMETTI

“Als beeldhouwer is het onmogelijk om greep te krijgen op een figuur. We staan te dicht bij het model en als je van een detail vertrekt, van een voet of een neus, dan is er geen hoop meer om ooit nog tot een geheel te komen. Je kunt er je hele leven mee bezig blijven, zonder ooit tot bevredigende resultaten te komen. Steeds weer valt de vorm uiteen, er blijven alleen nog korrels of vlekjes over, die bewegen boven een diepe donkere leegte. De afstand tussen beide neusvleugels is even groot als de Sahara, grenzeloos, niets kan worden vastgelegd, alles onttrekt zich. Iedere korrel heeft zijn eigen op zichzelf staande plaats, zijn eigen gewichtloosheid, zijn eigen stilte.” Deze woorden typeren hoe Giovanni Alberto Giacometti (1901-1966) zijn omgeving ervaart. Het zien zal zijn leven lang een groot vraagteken blijven. Doordat hij haast machteloos staat tegenover zijn modellen lijken de volumes van de sculpturen wel in de ruimte op te lossen. Het voelt aan alsof hij de ruimte zo ver mogelijk in de beelden wil laten doordringen. Zijn figuren worden letterlijk aangevreten door de bedreigende leegte er omheen. De mens wordt tot het absolute minimum gereduceerd. Elk beeld wordt een metafoor voor kwetsbaarheid, fundamentele rusteloosheid en existentieel onbehagen.

8


De Spaanse monnik Beatus van Liébana tekende in de achtste eeuw een wereldkaart, waarop de drie toen gekende continenten te herkennen zijn, naast het Aards Paradijs dat hij situeerde in Oost-Azië. Voor hem was het een plek die echt bestond op aarde, maar die voor de middeleeuwse mens onbereikbaar was. “Mapping out Paradise” is een wandvullende installatie van Marc Mulders (°1958) waarin de Hof van Eden, zoals gesitueerd op de oude wereldkaart, een centrale plaats kreeg. Gebrandschilderd glas, draperieën uit vederlicht vilt en grote fotocollages vormen de basis voor het kunstwerk. De glasconfiguraties visualiseren het paradijs als de plek waar de vier grote wereldrivieren ontspringen. De fotocollages zijn niet verhalend, maar tonen vooral contrasten met een symbolische zeggingskracht. Beelden ontleend aan de eeuwenoude christelijke iconografie worden geconfronteerd met actualiteit uit onze beeldcultuur. Op die manier plaatst Mulders goed tegenover kwaad, en het aardse tegenover het spirituele. “Mapping out Paradise” houdt een uitnodiging in tot religieuze contemplatie en een

Detail van de installatie “Mapping out Paradise”

intense beleving van schoonheid. Toch is Mulders geen kerkelijk pratikerend kunstenaar. Zijn werken en ideeën willen de toeschouwer wel overtuigen dat in een tijdperk van secularisatie, de vragen naar zingeving nog steeds actueel zijn. Volgens Mulders zijn er voor vele Westerse stervelingen geen grote waarheden meer, wat niet betekent dat men er niet zinvol naar op zoek kan gaan. In die optiek kan men het werk van Mulders als religieus bestempelen. Motieven met betrekking tot leven en dood vormen vaak een onderdeel van zijn werk. Maar provocatie, die toch het karakter van de actuele kunst bepaalt, is hier duidelijk een achterhaald begrip geworden. Mulders gelooft in een positieve en helende kracht van de kunst. Zijn tentoonstelling in Tilburg werd gerealiseerd in samenwerking met Claudy Jongstra. “Mapping out Paradise” De Pont – Wilhelminapark – Tilburg – NL Tot 16 november 2008 Dinsdag tot zondag: 11 – 17u. www.depont.nl +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

PIRANESI

De Italiaanse kunstenaar Piranesi (1720 – 1778) kennen we vooral van zijn fascinerende grafiekbladen. Maar hij was ook architect en designer. Zijn ontwerpen variëren van vazen, klokken en allerhande bas-reliëfs tot complexe praalgraven, schoorsteenmantels, koetsen en fonteinen. Van zijn interieurobjecten zijn jammer genoeg weinig voorbeelden bewaard gebleven, in tegenstelling tot de ons meer vertrouwde etsen van imaginaire kerkers (de reeks Carceri d’ Invenzione ). Ze tonen onheilspellende architecturale constructies, waarbij vaak een loopje wordt genomen met de grondbeginselen van de meetkunde: onbegaanbare trappen die nergens naartoe leiden, sinistere kamers waaruit ogenschijnlijk geen ontsnappen mogelijk is. De Babylonische architectuur is opgebouwd uit gewelfde labyrinten waarin de mens ge-

doemd is levenslang rond te dolen. Angst, verlatenheid, beklemming en vertwijfeling, allemaal gevoelens die bij dit werk horen. Jorg Luis Borges zal in Piranesi zeker een soulmate ontdekt hebben. De aandachtige kijker die wat vertrouwd is met de grafiek van Piranesi, zal zeker hier en daar op de trappen een zich naar boven worstelend figuurtje hebben ontdekt: Piranesi zelf ! Hij volgt de trappen en constateert dat ze abrupt eindigen. Wie dit punt bereikt kan niet meer verder, tenzij hij zich in de diepte wil storten. Wat hoger in het keldergewelf zien we een tweede, nog meer duizelingwekkende trap, waarop je weer Piranesi ontdekt, die zich een weg baant tussen kettingen, katrollen en ander marteltuig. Hij aarzelt niet, hij moet verder, steeds weer een nieuw doel voor ogen. Voor Escher werd het twee eeuwen later ongetwijfeld een inspiratiebron bij uitstek. Zijn deze gravures een metafoor voor de achttiende-eeuwse samenleving in Italië, die stilaan de Verlichting in het vizier krijgt? Of zijn het dromen van een prenataal bestaan van een leven in een oneindige en tegelijk besloten ruimte? De bibliotheek van de Universiteit Gent bezit een vrijwel volledige en goedbewaarde verzameling van de etsen van Piranesi, waaruit het Museum voor Schone Kunsten Gent er de komende maanden een tweehonderdtal toont. Hierbij wordt zijn kunst in een historische context geplaatst. Piranesi Museum Schone Kunsten Citadelpark – Gent Van 20 september 2008 tot 18 januari 2009. Dinsdag tot zondag: 10 – 18u. www.mskgent.be +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

4DE INTERNATIONALE DESIGN BIËNNALE VAN LUIK - DESIGN 2008 Design 2008 is een multidisciplinaire manifestatie die niet alleen design brengt, maar ook plastische en decoratieve kunst, mode, economie, architectuur, muziek en zelfs film. In 2006 trok de internationale design Biënnale in Luik meer dan 20.000 bezoekers. 2008 is het 150ste herdenkingsjaar van de geboorte van Gustave Serrurier (1858-1910), een avant-garde architect en designer uit Luik, met een wereldbekende invloed. Zijn werk staat dan ook centraal in deze biënnale. Naast de talrijke Art Nouveau producties van Serrurier wordt er ook plaats gemaakt voor het porselein van de beroemde Hongaarse Zsolnay fabriek, sieraden met heterogene materialen en niet te vergeten de verrassende collectie huishoudartikelen uit de vroegere DDR en de meubels van de bekende Arpel villa die in de film “Mon oncle” van Jacques Tati te zien zijn. Het is een rijk, afwisselend en pluriform programma, vol durf en originaliteit. [é]vocations, de hoofdtentoonstelling De hoofdtentoonstelling van de biënnale, [é]vocations is te zien in het Musée de la Vie wallonne (in de vroegere kerk Saint Antoine in Luik). Er wordt werk getoond van een veertigtal designers uit België. Het is een eclectische keuze voorgeschreven door o.a. de manier waarop elke kunstenaar volgens zijn persoonlijkheid en zijn voorkeuren in de trant van Gustave Serrurier-Bovy werkte. Deze presentatie houdt rekening met de identiteit van elk voorwerp door het in dialoog met andere voorwerpen te plaatsen. We kunnen er ook meubels van Serrurier-Bovy bewonderen, die om hun voorbeeldige moderniteit werden gekozen. Serrurier-Bovy, de retrospectieve De retrospectieve met het werk van Gustave Serrurier vinden we in het stadsmuseum Musée d’Art moderne et d’Art


9

contemporain (MAMAC). Serrurier (ook wel Bovy genoemd) die lange tijd werd voorgesteld als voorloper van de Art Nouveau, opende de deuren voor het modernisme en het industrieel design. Hij was zowel architect, als binnenhuisarchitect, houtbewerker, decorateur, ontwerper van meubilair, verlichting en textiel, fabrikant, handelaar en niet in het minst een pleitbezorger voor een sociale kunst voor allen. De bezoeker kan voor de eerste keer de omvang van het talent en de scheppingsgeest van deze designer visualiseren, op gebied van meubels, verlichting, decoratie en textiel. Het is een uitzonderlijke collectie meubels uit verscheidene openbare museums en privé-collecties. Luik in de kleuren van de Biënnale Behalve deze twee belangrijke tentoonstellingen kan men de Biënnale in twintig ruimtes in de stad zien met designers uit Duitsland, Engeland, Frankrijk, Hongarije, Palestina en Zwitserland.

Musée de la Vie wallonne Cour des Mineurs - Luik. 26 september - 19 oktober 2008 - Alle dagen van 11 tot 18 uur www.designliege.be MAMAC - Parc de la Boverie – Luik 27 september 2008 - 18 januari 2009 - Dinsdag tot zondag: 10u-18u www.mamac.be www.exposerrurierbovy.be +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ZADKINE & VAN GOGH

De bezoeker stapt binnen bij de familie Van Gogh, in het Zundert anno 1860. Als in een familie-album komt de jonge Vincent tot leven. Er wordt een beeld geschetst van de sfeer waarin hij opgroeide en van de omgeving waar hij zijn inspiratie bijeen sprokkelde. Aan de hand van citaten uit brieven en een impressie van zijn werk wordt de bezoeker in een tweede ruimte geconfronteerd met de visie van Vincent op de ontwikkeling van de beeldende kunst. Een derde zaal wordt gereserveerd voor wisselende gelegenheidstentoonstellingen. Tot eind 2008 is hier de beeldhouwer Ossip Zadkine te gast. De expositie getuigt van de fascinatie van Zadkine voor het werk van zijn vriend Van Gogh. Naast modellen en bronzen van de beeldhouwer wordt er ook aandacht besteed aan zijn kennismaking met Nederland via oud foto- en filmmateriaal. Vincent Van Gogh-huis Markt 27 - Zundert - NL Tot 4 januari 2009 Dinsdag tot zondag: 10 – 17 u www.vangoghhuis.com +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Brussels Biënnale

Sinds meerdere decennia is Brussel de thuishaven van een immer groeiende internationale kunstenaarsgemeenschap. De hoofdstad maakt zich dan ook op om het rijtje steden te vervoegen dat internationaal spraakmakende tentoonstellingen presenteert. De biënnale is een tweejaarlijks en stedelijk hedendaags kunstprogramma met tijdelijke tentoonstellingen, debatten en workshops met kunstenaars, curatoren en politici. De eerste editie van deze internationale kunstbiënnale omvat werken van meer dan 50 internationale kunstenaars en een veelheid aan kunstinstellingen. Het model van deze biënnale is opmerkelijk: door de Noord-Zuid treinverbinding als plattegrond van één biënnale te presenteren en de instituten voor hedendaagse kunst als tentoonstellingszalen, wordt de stad drie maand lang in een ‘tijdelijk museum’ veranderd.

Op de plek waar Vincent Van Gogh in 1853 geboren werd, bevindt zich nu een karaktervolle patriciërswoning, die sinds eind augustus 2008 functioneert als een “levend” kunstencentrum. Het is geen klassiek museum, maar een prikkelende presentatie met tal van audiovisuele snufjes in verband met leven en werk van de getormenteerde schilder.

Van 19 oktober 2008 tot 4 januari 2009 Locaties: Postsorteercentrum /Premetrostation Anneessens / Argos, Centrum voor kunst en media Brussels Biennial Off-Programme: Paleis voor Schone Kunsten /De Electriciteitscentrale Meer info www.brusselsbiennial.org/ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

[André De Nys / WDS] Buste van Vincent Van Gogh in brons van Ossip Zadkine.

10


vorming

Masterclass schilderen met Nick Andrews Antwerpen, 7 & 8 november en 14 & 15 november 2008 Nick Andrews schildert doeken die barsten van energie. Hij plaatst op zijn doeken heel gedurfd kleur tegen kleur. Als leerling van o.a. Fred Bervoets, behoort hij tot één van de boeiendste figuren van de jongste generatie schilders. Zijn werk was reeds te zien in het MUHKA, galerij De Zwarte Panter, Nederland en China. Tijdens deze masterclass kijken we samen met Andrews naar een aantal grote meesters uit de schilderkunst, zoals Velasquez, Soutine, Gerricault en Matisse. Zij vormen het vertrekpunt voor zijn eigen werk. Volgende elementen komen ook aan bod tijdens de masterclass: materie, techniek, compositorisch inzicht en onderwerpskeuze. Andrews heeft als schilder een heel grote interesse in de kunstgeschiedenis. “Mijn interesse voor grote meesters is begonnen na een bezoek aan de Frick Collection te New York in 2001”, legt hij uit. “Ik zag er een prachtig schilderij: “The bullfight” door Manet. Ik hield van de plaatsing van zijn figuren. Zeer theatraal. Na opzoeking zag ik dat Manet veel onderzoek deed door ter plaatse te schetsen, dagelijkse tafeOver Nick Andrews Nick Andrews (°1972) studeerde in 1996 af aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Andrews is een schilder met een enorme voorliefde voor kleur. Als een nieuwe Matisse plaatst hij ongemengde kleuren tegenover elkaar. Hij veranderde zijn techniek en schakelde over van olieverf op acrylverf. “Vroeger waren mijn werken pasteuzer. Ik deed alles tegelijk in olieverf: het tekenen, het schilderen, het opbouwen. Met acrylverf hou ik meer controle over mijn werk, ik werk nu eerder lineair.” De doeken van Nick Andrews zijn vaak een weerslag van zijn reizen. De serie “Let’s get lost” is geïnspireerd op een reis naar Cuba. “Tijdens een reis raak je niet afgeleid, je kan echt doorwerken, alles opsnuiven. Ik hou alles bij in een schetsboek en werk dit verder uit in mijn doeken.” Een van de meest indrukwekkende series is “Coney island”: de pretparken met flikkerende lichten getoond zonder publiek. Een beeld van de eenzaamheid, de kronkelende lijnvoering en felle kleuren versterken dit gevoel. Andrews geeft ook les in waarnemingsteken, zetelt in jury’s en neemt deel aan projecten en workshops. Voor Andrews is de kunstwereld een illusie.

Nick Andrews, Little cavaliers, 2007. Private collection, Belgium.

Edouard Manet, Les petits cavaliers (naar Velasquez), 1858-9, oil on canvas 47x78cm, Chrysler Museun, Virginia

relen te noteren en dan deze schetsen compositorisch op te bouwen naar schilderijen die verwezen naar sommige oudere meesters zoals Velasquez en Goya. Door mijn kennismaking met

“Ik wil er niet komen door mijn persoon en door compromissen te maken. Het moet met mijn werk te maken hebben. Het enige wat mij aan die wereld bindt, is de interesse in de kunstgeschiedenis.” In de voetsporen van de grootmeesters uit de kunst voerde hij een kunstwerk uit in opdracht. Hij maakte wandtapijten en muurschilderingen voor de Evorazaal in het Cultureel Congrescentrum Elzenveld. De tapijten geven een fascinerend beeld op de grootstad. Naast de reizen raakt Andrews geïnspireerd door indrukken en ontmoetingen met meesters uit de kunst. ‘Soutine, een kunstenaar uit de Parijse periode heeft een grote indruk op me gemaakt. Als ik zijn boek vastpak krijg ik tintelingen. Dat boek is voor mij een kleine bijbel.’ Ook zijn leraar Fred Bervoets en de 19e eeuwse Franse schilder Gerricault (vooral “Het vlot van Medusa”) zijn belangrijk voor de kunstenaar geweest. Andrews brengt het schilderen van de figuur alle eer toe. Gedurfd en op een krachtige manier plaatst hij de mens in het schilderij. In het tijdperk van Tuymans en Borremans is het verfrissend te zien hoe hij durft te spelen met kleur. (Citaten uit ‘Young Belgian Artists’ via www.rubenianum.be)

de schilderijen van Velasquez zag ik een zekere verwantschap in de handeling van hun penseelstreek. Ik ontdekte ook dat Manet een kopie gemaakt had van Velasquez “The little cavaliers”. Dit onderzoek resulteerde bij mij in werken die tentoongesteld werden op mijn expo ‘Best of Both Worlds’. De studie leerde me enorm veel. Vroeger primeerden de landschappen, nu is dat één van de onderdelen geworden, mede door onderzoek in compositie, vlakverdeling, kleur en ritme.” ++++++++++++++++++++++++++ Wanneer: vrijdag en zaterdag 7 en 8 november en vrijdag en zaterdag 14 en 15 november. Waar: atelier Nick Andrews Antwerpen Voor wie: voor wie enige schilderervaring heeft Prijs: €130 voor leden en €140 voor niet-leden Inschrijvingen en meer info: bij Petja Gekiere: [email protected] of 09/235.22.70 +++++++++++++++++++++++++++

Nick Andrews, Kumba (rollercoaster), 2003. Private collection, Istanbul.

Nick Andrews, Stormy days ahead, 2005, handcrafted carpet, 360 x 240, Project “Docks&Diamonds”, Rodriguez d’Evora Hall, Elzenveld, Antwerp.


11

12


Een magische plek in een museum, een kunstenaarsatelier dat uitzonderlijk wordt opengesteld of een parel van een renovatie? Onze KUNSTWERK[t]-speurneus trekt er op uit en legt verborgen schatten bloot. Aan u om op ontdekking te gaan.

MURALE KUNST IN BELGIE

K U N S T W E R K [ t ] E X P E D I T I E 1

Als het traditionele wandtapijt terug onder de aandacht is gekomen en een nieuwe toekomst kreeg in België, dan is dit voor een groot deel te danken aan het engagement van Edmond Dubrunfaut. De onvermoeibare dynamiek waarmee hij de murale kunsten meer dan een halve eeuw lang verdedigde, dwingt bewondering en respect af. Doornik, de bakermat van het Belgische muralisme Vele mensen, zowel in Europa als in de rest van de wereld, verbinden Doornik met oude wandtapijten. In de 15e en 16e eeuw was de stad namelijk één van de onbetwiste centra van een buitengewone artistieke productie, hoofdzakelijk bestemd voor decoratie en comfort in de grote herenhuizen. In die gouden tijden werkten meer dan 200 wevers in de werkplaats van de stad, waarvan de productie naar alle landen van Europa werd uitgevoerd. Toen de internationale handel in textiel en wol zich verplaatste naar andere regio’s kende de stad een lange donkere periode wat betreft de creatie en de productie van tapisserie. Pas in de jaren na de Tweede Wereldoorlog maakte Doornik deel uit van een internationale vernieuwingsbeweging voor wandtapijten en textielkunst. De kunstenaarsgroep Forces Murales, waarin Edmond Dubrunfaut een voortrekkersrol had, speelde een belangrijke rol bij de heropleving van de textielkunst, die in 1990 zijn bekroning kreeg met een eerste Internationale Triënnale voor Wandtapijten en Textielkunst in Doornik. Onrechtstreeks ligt Forces Murales ook aan de basis van het Museum voor Tapijtweefkunst en Textielkunst, dat in juni 1990 ondergebracht werd in een voormalig herenhuis in neo-klassieke stijl in Doornik. We vinden er niet enkel een tentoonstellingsruimte, maar ook een werkplaats waar tapijtwevers en -weefsters hun werk uitvoeren en wandtapijten herstellen. Naast een onderzoekscentrum voor de textielkunst is er ook plaats gemaakt voor de vernieuwende trends, startend met de eerste kunstwerken van de groep Forces Murales in de jaren 40 tot recente werken. Je vindt er wandtapijten van gerenommeerde kunstenaars, die de veranderingen en verschillende stromingen van de eigentijdse weefkunst illustreren. Het museum mag echter in de eerste plaats fier zijn op haar wandtapijten uit de 15de en 16de eeuw. De pronkstukken met hun schitterende kleuren intrigeren door de virtuoze beeldvorming en de soms onontwarbare verhalen. Personages met expressieve gezichten illustreren door hun rijke uitrusting en brokaatkledij de verfijning van een tijdperk. Na een lange periode van verval werd Doornik terug het Belgisch centrum van de weefkunst.

Musée de la Tapisserie Place Reine Astrid 9 - 7500 Doornik www.tournai.be Edmond Dubrunfaut en zijn baanbrekend werk voor het wandtapijt Edmond Dubrunfaut (1920-2007) tekent al van jongs af aan. In de kathedraal van Doornik komt hij sterk onder de indruk van de meer dan vijfhonderd jaar oude wandtapijten. In 1937, tijdens een verblijf bij zijn familie in Parijs, bezoekt hij de Internationale Tentoonstelling over Kunsten en Technieken in het moderne leven. Daar maakt hij kennis met het werk van Le Corbusier, de murale schilderijen van Léger en de Guernica van Picasso. Voor hem wordt alles duidelijk en zijn weg is uitgestippeld. Hij zal zich wijden aan de murale kunst in al haar vormen. Op zijn vijftiende wordt hij leerling aan de Academie voor Schone Kunsten in Doornik. Dankzij een beurs maakt hij een studiereis naar Florence, waar hij de grote schilders van de Renaissance ontdekt. Hij ontwerpt zijn eerste kartons voor wandtapijten en langzaam maar zeker ontwikkelt hij een eigen realistische stijl die een zeer breed publiek aanspreekt. Op een poëtische manier verwerkt hij sociale en familiale thema’s in monumentale composities. Kenmerkend zijn de weelderige natuurdecors waarin de werkende mens een centrale plaats krijgt. Van 1940 tot 1943 studeert hij aan de Hogere School voor architectuur en decoratieve kunsten in Ter Kameren. Tijdens de oorlogsjaren groeit ook zijn sociale bewogenheid. De onrechtvaardigheid, de wreedheid, de ellende houden hem bezig. Hij stelt ze aan de kaak in zijn olieverfschilderijen en tekeningen. Dubrunfaut ontpopt zich meer en meer tot de grote vernieuwer van het wandtapijt in België. Eeuwenlang beperkte de tapisserie zich tot het kopiëren van de middeleeuwse taferelen. Edmond doorbreekt deze traditie en maakt nieuwe ontwerpen met een uitgesproken eigentijds engagement. Een positieve houding tegenover het leven staat centraal. Heel zijn oeuvre wordt een zoeken naar een harmonieus evenwicht tussen de natuur, de mens en zijn arbeid. Vanaf de jaren zestig laten zijn wandtapijten zich opmerken door een helder, levendig en contrastrijk kleurenpalet. Ook op technisch vlak komt hij tot baanbrekende vernieuwingen. Eeuwenlang

werden de kartonontwerpen ingekleurd en al even lang gaf dit aanleiding tot eindeloze discussies tussen de tapijtwever en de ontwerper/kunstenaar over het juiste kleurgebruik. Dubrunfaut kleurt zijn ontwerpen niet in. Hij vertrekt in zijn atelier van de gekleurde wolstrengen die elk van een nummer voorzien worden (zie foto’s 2 & 3). Dezelfde nummers vindt de wever uiteindelijk ook terug op het kartonontwerp. Disputen over kleur behoren vanaf nu tot de geschiedenisboekjes. Dubrunfaut creëert in 1947 samen met Louis Deltour en Roger Somville het “Centrum voor renovatie van het Doornikse wandtapijt”. Vrij snel daarna volgt het manifest “Forces Murales”. Deze tekst benadrukt de hoofdlijnen van het oeuvre van Edmond Dubrunfaut. Samengevat gaat het over de herwaardering van de murale technieken zoals fresco, wandtapijt, murale keramiek, mozaïek, glasramen en ontwikkeling van nieuwe technieken. Het manifest breekt een lans voor een publieke kunst die het leven en de arbeid van de mens verheerlijken en die de kunst in het bereik stelt van iedereen. De murale kunstenaar moet streven naar meer samenwerking tussen plastische kunsten en architecten. Forces Murales zal twaalf jaar collectief werk leveren. De groep zet de murale kunst in België terug op de kaart. Dankzij minister Paul-Henri Spaak worden honderden vierkante meter wandtapijten besteld voor Belgische ambassades. Tussen 1947 en 1953 wijden de drie kunstenaars zich aan de muurschilderkunst, met o.a. de fresco’s voor het Justitiepaleis van Brussel.

2

3

Cuesmes 68 In 1948 koopt Dubrunfaut een huis in de Kasteelstraat te Tervuren en installeert hij er zijn atelier. Tot 1975 onderwijst hij monumentale schilderkunst aan de Koninklijke Academie van Bergen. Met enkele van zijn leerlingen sticht hij in 1968 de groep “Cuesmes 68”. Gedurende iets meer dan tien jaar zal deze groep met soepel aanpassingsvermogen zich toeleggen op talrijke murale kunstwerken, meestal in nauwe samenwerking met de architecten van zodra het plan van de gebouwen ontworpen wordt. Ze realiseren belangrijke integraties in scholen, jeugdhuizen, ziekenhuizen, sporthallen, fabrieken, enz… Verscheidene technieken worden hiervoor gebruikt. De schilderingen met acrylhars vormen de meerderheid, maar men vindt ook muurwerken opgebouwd met vinyl en keramiek. Eén van de belangrijkste realisaties van “Cuesmes 68” vinden we in de eetzaal van het Lyceum van Morlanwelz. De groep hanteert vervolgens de techniek van het email op staal in het zwembad Quinot in Nijvel en later volgt een zeer mooi geheel, in de nieuwe onthaalruimtes van het FGTB in Charleroi. Gedurende al deze jaren tekent en schildert Edmond Dubrunfaut verder en blijft hij kartonontwerpen maken voor de weefmachine. Een geheel van wandtapijten wordt speciaal ontworpen voor het zwembassin van Kain-Doornik. In 1983 wordt voor het metrostation Louise in Brussel een totaalproject uitgewerkt rond het ecologisch humanisme. Op de zijmuren vinden we taferelen in emailglazuur op staalplaat. Frontaal tegenover de roltrap werd het wandtapijt “La terre en fleurs” geplaatst. De gehele presentatie wil de voorbijganger aan het denken zetten over zijn relatie tot de natuur Tussen 1981 en 1987 volgt het wandtapijt “Les Saints et Saintes de Wallonie” voor de grote Raadszaal van L’Université Catholique de Louvain-la-Neuve en de integratie van murale keramieken voor de doorgang onder de sporen van het station te Doornik. Begin jaren 90 wordt Edmond Dubrunfaut door leukemie getroffen en begint hiertegen een lange strijd. Hij overwint de ziekte en maakt één van de meest indrukwekkende series uit zijn ganse oeuvre: Les 150 cris du monde. De reeks tekeningen is geïnspireerd op de menselijke solidariteit en de humanitaire hulp in de oorlog en bij natuurrampen. Tussen 1995 en 2000, ten gevolge van de grote werken van KL[s] september 2008

13

4

6

5

7

8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

14

Dubrunfaut aan het werk in Antoing Kartonontwerp met kleurstalen Detail kartonontwerp Een klein wandtapijtje in de tentoonstellingsruimte in Tervuren Een detail uit het wandtapijtje Realisatie van Dubrunfaut in metrostation Louise in Brussel Keramiek op het rond punt in Antoing: “A la rencontre des chemins et des hommes”. Muur met keramische tegels: “Une journée d’été”, 1984. Irene Philips in het atelier van Dubrunfaut met op de achtergrond “Ode aan de liefde” De schrijftafel in het atelier van Dubrunfaut met op de achtergrond een zelfportret


de HST in de regio Doornik, worden een reeks van artistieke inplantingen uitgevoerd die de droom van de kunstenaar realiseren om de kunst te brengen waar mensen leven en voorbijkomen, in een streek die op cultureel gebied achteruitgesteld is. Op het rond punt “de Bruyelle” te Antoing vinden we vandaag drie dubbelzijdige muren, bewerkt met keramiektegels. Reuzegrote gezichten van mannen en vrouwen suggereren onze multiculturele rijkdom. Opnieuw drukt de kunstenaar zijn hoop en geloof uit in de mensheid. Edmond Dubrunfaut laat ons meer dan 10.000 vierkante meter murale realisaties na, met grote technische verscheidenheid, maar ook honderden potloodtekeningen, sanguines, aquarellen en gewassen tekeningen in Oostindische inkt, olie-en acrylverfschilderijen. Trouw aan zijn humanistische overtuigingen is deze buitengewone, ongelooflijk sobere en bescheiden kunstenaar tot zijn laatste dagen doorgegaan met artistieke creaties om zijn liefde voor de mensen en de aarde uit te drukken. Edmond Dubrunfaut overlijdt in juli 2007.

9

“Wij zijn mensen en niets van wat ons overkomt in het leven en ons kan prikkelen, ons verrijken, ons aanvullen, mag en kan ons onverschillig laten. De mens is niet gemaakt om te leven tussen vier naakte muren. Wij moeten trachten om de trage actuele ontmenselijking te stoppen.” (Edmond Dubrunfaut – 1966) Toekomstperspectieven In samenwerking met de gemeente Tervuren zal Paul, de zoon van Edmond Dubrunfaut, een stichting uitbouwen om het oeuvre van zijn vader te beschermen en regelmatig te tonen aan het publiek. Momenteel is er aan initiatieven hieromtrent geen tekort: ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Onder het thema “Flora en fauna in onze streken” kan je tot eind oktober 2008 wandtapijten en schilderijen van Dubrunfaut gaan bekijken in Lalaing. Château Fort - Rue de Seneffe 1 – 7191 Ecaussinnes Lalaing ( E19 Brussel – Parijs – uitrit 20 en volg richting “ Plan incliné de Ronquières” en “Château Fort” ) Open in juli en augustus : Dagelijks , behalve vrijdag : 10u – 12u en 14u – 18u In september en oktober : enkel zaterdag en zondag www.chateaufort-ecaussinnes.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Galerie Albert 1 in Brussel plant een retrospectieve met tapisserie en tekeningen van Dubrunfaut. Van 7 tot 30 november 2008. Galerie Albert 1 - Madeleinestraat 45 - Brussel Dinsdag tot zaterdag : 13u – 19u Zondag : 11u – 13u www.artsite.be/albert1 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Het huis en atelier van kunstenaar Edmond Dubrunfaut Het was de laatste wens van de kunstenaar dat de creativiteit in zijn atelier in Tervuren ook na zijn dood zou verder leven. Op het gelijkvloers is vandaag een tentoonstellingsruimte met werk van Dubrunfaut. Archieven en een kunstbibliotheek zullen ter beschikking van onderzoekers staan. Verschillende literaire en muzikale evenementen zullen er in de toekomst een plaats krijgen. Het atelier op de bovenste verdieping wordt verder als werkruimte gebruikt door de Tervuurse kunstenares Irène Philips. Begin 2007 stelde Edmond Dubrunfaut aan Irène Philips voor om samen een monumentaal schilderij te realiseren. Het thema werd “Ode aan de Liefde”. Ieder van hen maakte

10

schetsen en al snel, als in een collage, ontstond een eerste compositie. Het werk stelt een lange weg voor, gevormd door mannen en vrouwen die naar elkaar toereiken en een gewelf vormen, zoals hoge bomen dat kunnen. De weg leidt naar een heel intens licht en wordt bewoond door de aardse liefde van mens en dier. In de wolken aan de hemel verschijnt uit de menigte een zwangere vrouw met in haar hand een magnolia, een symbool voor het kwetsbare nieuwe leven. Aan de finale realisatie heeft Dubrunfaut jammer genoeg niet meer kunnen werken. Irène Philips heeft intussen de oorspronkelijke schetsen op groot doek uitgeschilderd. Een indrukwekkend eerbetoon aan de gedrevenheid van een groot kunstenaar. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Van 15 november tot 30 november 2008 kan je in het atelier Dubrunfaut een tentoonstelling bekijken die de titel “Menselijke gezichten” kreeg. Op zaterdag en zondag, telkens van 15u tot 18u. Atelier Edmond Dubrunfaut / Irène Philips Kasteelstraat 11 - 3080 Tervuren Het atelier is verder te bezoeken op afspraak Meer info : Irène Philips - 0495-634754 www.irenephilips.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ [André De Nys]


15

Illustraties zijn, ondanks hun vaak onderschatte waarde, steeds van groot belang bij het lezen van een verhaal. Soms dragen ze zeer subtiel bij tot de gebeurtenissen. Maar meestal zijn illustraties veel méér dan louter ‘randanimatie’. Ze spelen een essentiële rol bij de uiteenzetting van het verhaal. Ze brengen ze tot leven. Tekeningen kunnen ideeën en gevoelens overbrengen die in woorden vaak moeilijk te vatten zijn.

T H E M A

ILLUSTRATOR, EEN VEELZIJDIG VAKMAN In het begin van de 20ste eeuw waren illustraties vooral gebruikelijk in romans voor volwassenen. Er waren weinig illustratoren die specifiek voor kinderen tekenden. De jaren ’50 betekenden een grote doorbraak voor illustratieboeken in Vlaanderen met de “Tiny”-reeks geïllustreerd door Marcel Marlier. In die tijd werden de tekeningen positief onthaald omdat ze kleurrijk, speels en realistisch waren. Vandaag krijgen ze echter veel kritiek omdat ze een rollenpatroon bevestigen en een zeer enge visie weergeven. De jaren ’60 -’70 brachten weinig vernieuwing wat betreft de Vlaamse kinderboeken. De tekst stond centraal en de prenten hadden slechts een aanvullende en eendimensionale rol. Vanaf de jaren ‘80 daagden vanuit verschillende hoeken een aantal initiatieven op ter ondersteuning van de ontwikkeling van kinderen jeugdboeken. De nieuwe uitgeverij Clavis besteedde speciale aandacht aan Vlaamse illustratoren. In de jaren ’90 werden ook een aantal initiatieven op poten gezet door de uitgeverij De Eenhoorn die kansen gaf aan nieuw tekentalent. Ook

Wanneer we er de geschiedenis van de illustratie op naslaan wordt duidelijk dat illustratoren een hele erkenningsstrijd achter de rug hebben. De illustratie heeft sedert het ontstaan van het jeugdboek een steeds belangrijkere positie opgeëist. Tegenwoordig heerst er meer en meer een versmelting van beeld en taal. Beeld komt niet noodzakelijk meer na taal. Ook op inhoudelijk vlak is een hele evolutie merkbaar. Men was zich vrij snel bewust van de educatieve mogelijkheden van illustraties en dat had gevolgen voor de invulling ervan. Prenten moesten voldoen aan morele en religieuze waarden. Hendrik Van Tichelen echter vond dat jongeren de kans moesten krijgen om zich zonder invloed van politiek en religie te ontwikkelen. Hij was dan ook een van de pioniers bij de bevrijding van de illustratie. In de loop van de 19de eeuw kende de illustratie een bloeiperiode in enkele Europese landen dankzij de toenemende druktechnische mogelijkheden, maar deze vooruitgang was amper te zien in Vlaanderen. 1

16


4

2

3

de financiële ondersteuning van het Vlaams Fonds voor de Letteren is een grote stimulans voor illustratoren. Het Fonds biedt onder andere werkbeurzen aan waardoor de tekenaars zich ten volle kunnen ontwikkelen en concentreren op het illustreren. Dit resulteerde in een enorme diversiteit binnen de Vlaamse illustratiesector. Vandaag zijn samenwerkende auteurs en illustratoren een regelmatig voorkomend verschijnsel in de Vlaamse literatuur. Deze manier van werken heeft reeds mooie resultaten opgeleverd. Tegenwoordig gaat men zelfs af en toe omgekeerd te werk waarbij de auteur zijn verhaal baseert op een tekening. De creativiteit binnen de literatuur wordt amper nog verhinderd door dominante waarden of normen. Het Vlaamse prentenboek geniet dankzij deze veranderingen niet alleen van nationale maar ook van internationale erkenning. Erika Cotteleer Onder de vele succesvolle Belgische illustratoren vinden we Erika Cotteleer. Na een opleiding grafische en reclamevormgeving baande ze zich een weg door de wereld van de illustratie. Al snel bleek dat Cotteleer zich niet louter zou toewijden aan de illustratie. In 1997 verscheen namelijk haar debuut ‘De lange gele vlechten’, waarvan zij het verhaal schreef en illustreerde. Zij kiest in haar illustraties voor een directe aanpak en sluit het brave, zoeterige van het traditionele kinderboek uit. Deze illustrator maakt harde en schrijnende emoties zoals jaloezie, verlangen of hebzucht ook voor kinderen bespreekbaar. Zowel positieve als negatieve kenmerken van kinderen worden ter sprake gebracht. Het doel dat steeds voorop staat is interactie uitlokken. Hierbij is elke reactie goed, er bestaat geen oordeel van juist of fout. Door details niet in te vullen wil Cotteleer vermijden dat ze het verwachtingspatroon van kinderen bevestigd. Ze beschrijft haar werk als volgt: “Als ik illustreer, wil ik fout denken. Niet vanzelfsprekend dingen doen omdat anderen dat zo verwachten, maar op tijd stoppen en ‘halt’ roepen tegen mijn borstel en acryl. Ik stop dan bijvoorbeeld met het schilderen van een arm of een been, omdat ik dat esthetisch gezien veel interessanter vind, terwijl ik eigenlijk weet dat die arm of dat been zouden moeten doorlopen. Afwijken van het gangbare is voor mij een vorm van humor.” Het gaat er om de essentie in grote lijnen aan te reiken en de details open te laten voor een persoonlijke invulling van de lezer. Om dit resultaat te bekomen werkt Cotteleer voornamelijk met een zware borstel, harde kleuren en een naïeve figuratie. Ook op het vlak van kleurkeuze is zij zeer eigenzinnig, de typische kleuren zullen we zelden terugvinden in een door Erika Cotteleer geïllustreerd boek. Qua materiaalgebruik werkt ze vooral met acrylverf, plakkaatverf, houtskool, viltstiften, kleurpotloden, krijt en Oost-Indische inkt.

vorming

V O O R

B E G E L E I D E R S

KUNST IN DE NATUUR donderdag 2 oktober 2008

In het najaar vindt op het domein Roosendael, een vroegere abdijsite nabij Mechelen, de workshop “Kunst in de natuur” plaats. Op diverse plekken op het domein wordt gewerkt en geëxperimenteerd met het organisch materiaal ter plaatse. Waarop wil je de aandacht focussen en hoe kan je dit doen? Hoe stapel je, breng je samen? Daarrond wordt die dag gewerkt. Ook het werk van enkele ‘Land Art’-kunstenaars wordt kort besproken. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Datum: donderdag 2 oktober 2008 Doelgroep: atelierbegeleiders voor mensen met een handicap. Begeleiding: Marc Cloet, beeldend kunstenaar. Meer info: www.kunstwerkt.be ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

[Sarah Beernaert] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ontmoeting met Erika Cotteleer We organiseren op 12 oktober een lezing met illustratrice Erika Cotteleer. Meer info vind je op blz. 7 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

1 2 3 4

Andy Goldsworthy, Yellow and ruddy leaves made edge by finding ruddy and yellow lead the same size tore yellow leaf in two, spat underneath one half pressed it on to the ruddy leaf, Glasgow, Lanarkshire, 1 november 1986.

Erika Cotteleer, Gloria, Afijn 2006. © Erika Cotteleer. Erika Cotteleer, De step van Lex, Clavis 2001. © Erika Cotteleer. L.I.K., Querido 1998. © Erika Cotteleer Minneke Poes, Felix Timmermans, Davidsfonds 1997. Illustraties: Erika Cotteleer. © Erika Cotteleer.


17

C laude

B londeel

EXPO

In deze rubriek maakt VRT-journalist Claude Blondeel je warm voor opmerkelijke exposities in binnen- of buitenland. Je kunt zijn bijdragen ook beluisteren in het programma Mezzo op Radio 1.

1

CY TWOMBLY In het Londense Tate Modern loopt er een indrukwekkende tentoonstelling van de tachtigjarige meester-schilder Cy Twombly. Samen met Robert Rauschenberg, Jasper Johns en Andy Warhol is Twombly één van de toonaangevende Amerikaanse kunstenaars. Zijn subliem werk oogt ongrijpbaar, raadselachtig, maar eens je een manier van kijken hebt gevonden, onderga je een onvergetelijke ervaring.

2

3

Van Virginia naar Rome Cy Twombly werd geboren op 25 april 1928 in Lexington, Virginia. Als hij 13 is, krijgt hij zijn eerste tekenlessen. Hij bewondert het kubisme en het expressionisme. Van 1947 tot 1949 studeert hij aan de Boston Museum School en ontdekt het werk van Oscar Kokoshka, Giacometti en Kurt Schwitters. Maar doorslaggevend is de Dubuffet-tentoonstelling in New York. In 1951, hij is 23, heeft hij zijn eerste expo in een galerie in Chicago en hij brengt een bezoek aan John Cage. In 1957 reist Twombly naar Rome, leest Stéphane Mallarmé en maakt een reeks tekeningen “Poems to the Sea”, die beïnvloed zijn door de poëzie van de Franse dichter. Twombly is helemaal verleid door de Romeinse leefstijl, huurt voor vijf jaar een appartement in de buurt van de Campo de Fiori en bestudeert de klassieke literatuur en de mythologie. De titels van zijn doeken liegen er niet om: “De geboorte van Venus”, “Leda en de Zwaan”. Roem In oktober 1960 heeft Cy Twombly zijn eerste grote tentoonstelling bij de befaamde Leo Castelli in New York . Zes jaren later begint hij aan een eerste reeks “grijze schilderijen”. Hij heeft tentoonstellingen in de belangrijkste galerieën van Milaan, New York, Parijs, Berlijn en Genêve. In 1976 is er een retrospectieve tentoonstelling van zijn tekeningen in het “Musée d’Art Moderne” in Parijs. Drie jaar later is er de grote expo “Cy Twombly: Paintings en Drawings 1954-1977” in het Whitney Museum of Modern Art. Twombly schildert zijn “grote” meesterwerken “Hero and Leandro”, “Quatro Stagioni”, “The Vengeance of Achilles”. Het schilderij als metafoor De schilderijen van Twombly zijn een soort abstract impressionisme met voortdurende verwijzingen naar de zee, de hemel, stromend water en pastorale landschappen. Je ervaart als kijker de geneugten van het leven: wijn, liefde, seks. Maar 18


ook meer sombere ervaringen als melancholie, sterfelijkheid, rouw en dood. Cy Twombly is een schilder die eerder evoceert dan beschrijft, hij verkiest de charme van de metafoor boven de precisie van het woord, een schilderij van Twombly is pure poëzie. In zijn schilderijen vloeien kunst en leven perfect samen. Leven, kijken en schilderen zijn één en dezelfde geste: soms is het een langdurig, obstinaat “gekriebel”, soms één krachtige verfejaculatie. Grijs en zwart wisselen af met exuberante, mediterrane kleuren en diepgroene waterschilderijen. Het versmelten van ideeën en gevoelens Over zijn manier van schilderen zegt Twombly: “Schilderen is het versmelten van ideeën en gevoelens om ze nadien te projecteren op het canvas”. Bij Twombly moet je je als toeschouwer gewoon laten gaan. Naast het pure sensuele genot evoceren de schilderijen van Twombly een rijke culturele en intellectuele wereld: James Joyce, John Cage, Jacques Lacan de films van Godard en Antonioni. Zonder Roland Barthes te vergeten, de Twombly–exegeet “par excellence”. Een expo van Cy Twombly is een transcendentale trip, niet meer, niet minder. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Tate Modern, Londen Tot 14 september ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Guggenheim Museum, Bilbao Van 28 oktober tot 8 februari ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1

2

3

Cy Twombly, Wilder Shores of Love (Bassano in Teverina), 1985. Cy Twombly Collection © Cy twombly. Oil-based house paint, oil paint [paint stick], coloured pencil, lead pencil on wooden panel, 140 x 120 cm Cy Twombly, Quattro stagioni, Part III: Autunno 1993-94. MoMA © The Artist. Synthetic polymer paint, oil, house paint, pencil and crayon on canvas, 313.7 x 189.9 cm Cy Twombly, Free wheeler, 1955. House paint, crayon, pencil, pastel on canvas, 174 x 189.2 cm

Michel François

Johan Creten

SONSBEEK : GRANDEUR Nog tot 21 september vindt in het prachtige park Sonsbeek de tiende editie plaats van de internationale beeldententoonstelling Sonsbeek. Het thema van dit jaar is “grandeur”. En de verwachtingen worden ruimschoots ingelost. Grandeur: onder die titel heeft artistiek directeur Anna Tilroe 28 internationale artiesten met wereldfaam uitgenodigd om op een bijzondere wijze het streven naar menselijke grootheid te verbeelden. “Grandeur” is een tentoonstelling over de drang, de droom, het conflict en de strijd die aan dit streven verbonden zijn. Processie Alles begon met een processie, vijf dagen voor de opening: de inwoners van Sonsbeek droegen de kunstwerken in een schitterende stoet door de straten van de stad. Zo werden de inwoners op een fysieke manier betrokken bij deze kunsthappening. De kunstwerken, die hun eigen wereld ontplooien in de intimiteit van het park, mochten daar pas aarden nadat ze zich eerst in een statige, feestelijke optocht aan de Arnhemse bevolking hadden voorgesteld. Zo werd de stad zowel toeschouwer als deelnemer, zie trawant. De processie vormde de prelude tot de officiële opening door koningin Beatrix. Koningshuis en volk

El Anatsui

verenigd: van “grandeur” gesproken. El Anatsui is een kunstenaar uit Ghana. Zijn werk noemt hij “sheets”, lakens. Het is een benaming die terug gaat naar het moment dat hij als jonge kunstenaar geboeid raakte door de Afrikaanse patronen op ceremoniële stoffen. Maar in plaats van textiel gebruikt El Anatsui flessendoppen en drankblikjes die hij open snijdt en tot één groot patchwork verwerkt. Volgens hem zijn de kunstenaars beter af als ze hun materiaal vinden in hun leefomgeving. In ieder geval, de Nigeriaanse alcoholblikjes zorgen voor een rijke uitdrukkingskracht en een oogverblindende kleurenpracht. De Belg Michel François laat op een heuvel in het park een lindeboom van 20.000 kilo horizontaal rusten op een smalle sokkel, met wortelkruit en al. De boom, die de hele zomer intensief verzorgd moet worden om hem in leven te houden, verandert hierdoor totaal van karakter. Van een krachtig element uit de natuur wordt hij een metafoor voor ontworteling, voor het zoeken naar balans. Een andere Belgische deelnemer is Johan Creten: hij maakt beelden in brons en keramiek. Voor Sonsbeek maakte hij de ”bakermat”: er werden drie bijenkorven gevlochten van stro en takken, die volgens een oude techniek zijn afgegoten in brons. De goudglanzende bijenkorven huisvesten in totaal 150.000 bijen.

Johan Simons

Processie

Ana Maria Tavares plaatste in de vijver van Sonsbeek beelden van “grote mannen”, van despoten: Stalin, Mao, Franco. Het zijn “spitting images” in de letterlijke zin van het woord, want de machthebbers doen niets anders dan de hele tijd water spuwen naar elkaar. Theaterregisseur Johan Simons treedt op Sonsbeek voor het eerst op als beeldend kunstenaar. Hij creëerde een figuur met aan de ene kant het uiterlijk van een oudere man, zoals Simons nu. Aan de andere kant zien we zijn gezicht als kind van zeven jaar, maar nu is het kind vrouwelijk. Of zoals Simons in de catalogus schrijft: “Je draagt altijd je moeder met je mee en jezelf als kind”. Ga dat zien! “Grandeur” in Sonsbeek is “groots en meeslepend”. Een echte voltreffer, een (h)eerlijke verademing na de teleurstellende edities van Kassel en Münster van vorig jaar. Superieure kunstbeelden in een heerlijk natuurlijk decor maken van “Grandeur” een heerlijke symbiose van natuur en cultuur. Nog even meegeven dat de toegang gratis is, en het boek (de catalogus) nóg beter dan de expo. ++++++++++++++++++++++++++ Park Sonsbeek, Arnhem Tot 21 september ++++++++++++++++++++++++++ [Claude Blondeel] KL[s] september 2008

19

L E T T E R [ s ]

van

de

wet

van

de

wet

Ben of ken jij een vereniging met een gat in zijn budget?

Internationale projecten amateurkunsten

De Vlaamse overheid biedt initiatiefnemers van occasionele evenementen de kans om de betaling van de billijke vergoeding over te nemen. Via de website www.debillijkevergoeding.be/vlaanderen ontdek je of jouw evenement al dan niet in aanmerking komt.

Verenigingen met rechtspersoonlijkheid of verenigingen aangesloten bij een erkende landelijke amateurkunstenorganisatie, gevestigd in Vlaanderen of in het Brussels gewest, die activiteiten ontplooien op het terrein van de amateurkunsten, kunnen bij de Vlaamse overheid een aanvraag indienen voor de organisatie van een internationaal cultureel project.

In elke gemeente of stad slaan buren, vrienden of verenigingen de handen wel eens in elkaar om grote en kleine activiteiten te organiseren met als enige doel: mensen verenigingen. De billijke vergoeding is een compensatie voor uitvoerders en muziekproducenten. Elke vereniging die muziek afspeelt in het openbaar betaalt een kleine vergoeding, naargelang de grootte van zijn evenement of initiatief. Om in aanmerking te komen moeten de evenementen voldoen aan een aantal criteria: 1. De organisator moet een lokale groepering of vereniging zijn en de groepering of vereniging moet voornamelijk uit vrijwilligers bestaan; 2. De inkomprijs mag maximaal € 6 zijn; 3. De totale Billijke Vergoeding die moet betaald worden voor het evenement mag niet hoger liggen dan € 100 incl. btw; 4. De locaties van het evenement moeten in het Nederlandse taalgebied liggen; 5. Conventionele ruimtes zijn uitgesloten van deze regeling. De website biedt eveneens de mogelijkheid om via een simulatie zicht te krijgen op de kosten en de zekerheid of u op deze financiële tussenkomst kan rekenen. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Alle info: www.debillijkevergoeding.be/vlaanderen ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

20

L E T T E R [ s ]


Het project kan een subsidie krijgen als internationaal evenement of internationaal congres, mits het voldoet aan onderstaande criteria: > een internationaal evenement • in Vlaanderen georganiseerd • waarbij een publiek platform wordt aangeboden aan kwalitatief hoogstaande binnen- en buitenlandse amateurkunstgroepen en amateurkunstenaars of waarbij de inhoud en methodiek een experimenteel, vernieuwend of een interdisciplinair karakter hebben en op die manier waardevol zijn als ervaringsuitwisseling • met deelnemers uit meer dan drie landen (o.a. Vlaamse amateurkunstgroepen of amateurkunstenaars) > een internationaal congres • in Vlaanderen georganiseerd • met ruime omkadering • rond specifieke thema’s op vlak van amateurkunsten De subsidie bedraagt maximum 75% van de effectieve uitgaven. Het beschikbare krediet voor dergelijke projectsubsidies is beperkt en het aantal aanvragen is groot. De commissie hecht veel belang aan een goed samengesteld en volledig aanvraagdossier. Daarbij speelt de verre afstand van een buitenlandse reis of het repetitieve karakter van een evenement een onderschikte rol t.a.v. de kwaliteit van het voorgestelde project. Deze kwaliteit kan ondermeer blijken uit de voorbereidingen t.a.v. het evenement (planning), partnerorganisaties, uitstraling locatie, communicatieplan en persaandacht, enz. Ook de financiering dient gedetailleerd te worden toegelicht. De inbreng van voldoende eigen middelen wordt als positief ervaren. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Aanvragen voor projecten die plaats vinden in 2009 moeten ten laatste ingediend zijn op 1 oktober 2008 bij: Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen Aanvraag Internationaal project Vlaanderen Arenberggebouw - 4e verdieping Arenbergstraat 9 B-1000 BRUSSEL ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Het reglement en bijkomende informatie is te vinden op http://www.cjsm.vlaanderen.be/amateurkunsten/internationaleprojecten.htm ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

evenement

stART. Voor ieder die met kunst bezig is Hasselt, 15 november 2008

Is kunst je ding? Dan is stART iets voor jou! Op 15 november 2008 wordt het Kunstencentrum België in Hasselt omgevormd tot een bruisende, kleurrijke en culturele place-to-be waar je allerlei dingen kan uitproberen, proeven, bekijken, beluisteren en beleven! stART is een gratis evenement voor iedereen. Je kan workshops volgen, optredens bijwonen, tentoonstellingen bekijken, kennismaken met andere kunstenaars, meer te weten komen over subsidies, advies inwinnen en nog zoveel meer. Maar je kan ook gewoon eens langskomen, de sfeer opsnuiven en genieten. Op www.amateurkunsten.be vind je vanaf oktober een groots programma. Surf, kijk, kies en kom langs! ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ook KUNSTWERK[t] is op de stART aanwezig. Aan onze infostand kan je een lino of ets maken ter plaatse. Er zullen verschillende professionele grafiekkunstenaars zijn die je werk op diverse manieren afdrukken. Zo ga je naar huis met een mapje met verschillende afdrukken van je werk. Wie wenst kan een of meerdere van deze afdrukken ruilen tegen ander werk. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

LESSENPAKKETTEN Ateliers die bij KUNSTWERK[t] zijn aangesloten, kunnen jaarlijks een gratis lessenpakket aanvragen. Dit houdt in dat KUNSTWERK[t] de vergoeding van de gastdocent op zich neemt voor de workshop. Zo kunnen ateliers kennismaken met een voor hen nieuwe techniek, discipline of werkwijze. Ateliers kunnen daarvoor kiezen uit een aantal volledig uitgewerkte pakketten. Deze pakketten zijn uitgewerkt door KUNSTWERK[t]-docenten en zullen door hen gegeven worden. Het gaat telkens om een workshop van 10 uur, gespreid over 2 of 3 sessies. Daarnaast kunnen ateliers zelf een voorstel voor een lessenpakket indienen. OVERZICHT VASTE PAKKETTEN Kunstbeschouwing: Een andere kijk op hedendaagse kunst Tekenen en schilderen Snelschetsen Combinatie droge en natte technieken Portrettekenen Aquarel en kleurenpalet Werken met een schetsboek Van landschap naar abstractie Grafiek Monotype Eenvoudige druktechnieken Keramiek Gietwerk keramiek Beeldhouwen Zelfportret in klei ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ INFO EN AANVRAAGFORMULIER Meer info i.v.m. de inhoud van de pakketten vindt u op www. kunstwerkt.be, onder de rubriek “Vorming”. Daar is ook het nieuwe standaard aanvraagformulier te vinden. Enkel aanvragen via dit formulier worden geëvalueerd. U kunt voor meer informatie ook steeds terecht bij annemie op 09/235.22.73 of [email protected] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++


21

onderzocht

THE WORLD’S MOST WANTED PAINTINGS Hoe zou kunst er uitzien als je een zo groot mogelijk publiek wil tevreden stellen? Welk schilderij levert het toepassen van de grootste gemene deler op? De Russische kunstenaars Komar en Melamid maakten er een indrukwekkende studie van. Vitaly Komar en Alexander Melamid zijn twee pioniers van de Russische Pop Art. Sinds 1978 wonen en werken ze in de USA waar ze een niet onverdienstelijke artistieke carrière uitbouwden. Einde 1993 startte het duo een wetenschappelijke studie met betrekking tot de smaak voor kunst. Er werd een immens grote enquête met meer dan 100 vragen verstuurd naar exact 1001 Amerikanen, verspreid over zowat alle staten van de USA. Belangrijk om te vermelden is ook dat de ondervraagden niet tot een specifiek cultuur-geïnteresseerd publiek behoorden, maar dat men zich richtte tot Jan Modaal. Met een accuraatheidsmarge van plus of min drie procent, mogen de resultaten van de enquête beschouwd worden als 95 % betrouwbaar. Achteraf werden diezelfde polls herhaald in China, Kenia, Rusland, IJsland, Denemarken, Finland, Turkije en Ukraïne. Deze tien landen samen vertegenwoordigen pakweg één derde van de wereldbevolking (ongeveer 1.8 miljard mensen). De twee onderzoekers zochten naar zo verschillend mogelijke culturele achtergronden, dit alles om uiteindelijk zo representatief mogelijk te zijn. Met hun project formuleren Komar en Melamid een statement over esthetische voorkeur, smaak en democratie. Ook vaak nu nog worden, zoals ten tijde van het sociaal realisme, eisen gesteld aan kunst, namelijk dat die voldoet aan de verwachtingen van het volk. Bovendien stellen ze zich de vraag wat voor een cultuur je krijgt in een maatschappij die georganiseerd wordt met het oog op de resultaten van opiniepeilingen? En levert dat niet gewoon een andere vorm van totalitarisme op: een maatschappij die, niet door een almachtige partijbureaucratie, maar door het gebruik van marktonderzoek vorm wordt gegeven.

De resultaten van de enquête waren overal dezelfde. In elk land was blauw de meest geliefde kleur. Bijna overal kwam groen op de tweede plaats. Dit heeft als logisch gevolg dat het landschap over ’t algemeen meer geapprecieerd werd dan portret, abstract en stilleven. Nog een merkwaardig verschijnsel was dat over de ganse wereld de goudkleur en oranje achteraan op het verlanglijstje kwamen. Als derde favoriete kleur werd rood genoteerd. In Finland bruin, in Kenia purper. Rembrandt ? Nooit van gehoord ! Afgaande op de cijfers zette het onderzoeksteam zich aan het werk om “het meeste geliefde schilderij” te maken. De technische bagage van Komar en Melamid was aanwezig en een nieuwe uitdaging lag voor de hand. Ze borstelden een volledige tentoonstelling bijeen om hun bijeengesprokkelde theoretische enquêtecijfers te toetsen aan de praktijk. Wat de polls vooropstelden werd door de bezoekers van de tentoonstelling bevestigd: de appreciatie was groot voor een groot, realistisch geschilderd herfstlandschap, een zicht op een meer en een wijde horizon (veel blauw dus) en verder enkele vreedzame wilde dieren en een paar geklede mensen op de voorgrond. Alles vervat in een rustige, ontspannen atmosfeer. De twee kunstenaars probeerden ook het minst geapprecieerde kunstwerk vorm te geven. Het moest een abstract schilderij worden, een compositie met driehoeken in de kleuren geel, oker en goud. Ook hier werden de enquêtegegevens bevestigd. Bij die gegevens, verkregen uit een enquête zetten de kunstenaars zelf grote vraagtekens: “Polls liegen”, vertelt Melamid. “Zoals Winston Churchill al zei: “Statistieken zijn de grootste leugenaars!”. Volledige

Enkele resultaten uit de enquête Moet het schilderij een boodschap brengen? Ja 42 % Neen 44 % Geen mening 14 % Houdt u van een realistische afbeelding of valt u meer op een vervreemdend beeld? Realistisch 44 % Vreemd 25 % Geen mening 31 % Welke figuren ziet u het liefst afgebeeld op een schilderij? Kinderen 29 % Vrouwen 17 % Mannen 4% Speelt geen rol 35 % Geen mening 15 % Hoe moeten die figuren eruit zien? Naakt 6% Gedeeltelijk gekleed 15 % Volledig gekleed 40 % Geen mening 39 % Wat moeten die figuren doen? Werkende houding Rustende houding Geen mening

Ik hou alleen van kunst die mij “happy“ maakt? Akkoord 60 % Niet akkoord 24 % Geen mening 15 % Een schilderij kan mooi zijn, zelfs als het niet realistisch geschilderd werd? Akkoord 58 % Niet akkoord 20 % Geen mening 22 % Een schilderij bekijken moet mij ontspannen? Akkoord 66 % Niet akkoord 15 % Geen mening 19 %

Opiniepeiling naar de meest geliefde schilder. Vooral het percentage van de antwoorden “Nooit van gehoord” wekte heel wat verbazing. Zeer geliefd Geliefd Niet geliefd Uiterst ongeliefd Nooit van gehoord Picasso 18 29 9 2 38 Pollock 3 11 5 1 58 Dali 9 24 12 4 31 Monet 8 17 3 1 64 Rembrandt 10 18 3 1 66 Warhol 4 13 10 6 57 22


28 % 54 % 17 %

Geen mening 5 22 20 6 2 11

vrijheid in het beantwoorden bestaat namelijk niet. Mensen antwoorden wat ze denken te moeten antwoorden. Een revolutie ontketenen was beter geweest, maar een poll organiseren was haalbaarder.” Enkele besluiten > Mensen vallen meestal terug op het vertrouwde beeld: een beeld dat lijkt op iets wat ze al eens ervaren hebben. Het onbekende schrikt af. Een voor de hand liggende vergelijking kan hier gemaakt worden met muziek. Muziekconcerten met Mahler of Beethoven op het programma, trekken steevast volle zalen. Een programma met hedendaagse componisten trekt heel wat minder volk.

1

5

2

> Heel wat mensen maken geen onderscheid tussen de schoonheid van de realiteit en de schoonheid in de kunst. Op die manier krijgen kunstwerken de functie om een weergave te zijn van een goede herinnering, bijvoorbeeld. Een vakantie in Zwitserland, een nostalgische blik op een oude hoeve of een stilleven. Verstrooiing of amusement is belangrijk. Engagement van de kunstenaar wordt door het brede publiek minder geapprecieerd.

3

6

> Het laatste woord moeten we aan het kunstenaarsduo Komar en Melamid gunnen: “Wij hopen dat mensen die onze tentoonstelling “The most wanted painting“ bezoeken zo onthutst zijn van de resultaten, dat hun persoonlijke smaak evolueert. Zou het niet knap zijn mocht uit een enquête na hun bezoek blijken dat het blauwe landschap niet meer de onbetwiste topper is. Laat één ding duidelijk zijn: we hebben niets tegen een blauw landschap in de kunst, maar als visuele clichés gemeengoed worden, dan is er geen plaats meer voor evolutie, dan is het verstarring troef. Men moet kunnen openstaan voor de verrassing en de verwondering, voor dromen en voor het onverwachte .”

4

1 2 3 4 5 6 7 8

Meest gewild: Turkije Meest gewild: USA Meest gewild: Frankrijk Meest gewild: Kenia Meest ongewild: Denemarken Meest ongewild: Turkije Meest ongewild: USA Meest ongewild: Oekraïne

7

++++++++++++++++++++++++++ Wil je de volledige enquête bestuderen of ben je nieuwsgierig naar meer experimentele schilderijen die het onderzoekersteam voor de tentoonstelling maakte, lees dan : “Painting by numbers “ Komar & Melamid Uitg : University of California Press ISBN 0-520-21861-2 Ook op www.diacenter.org/km vind je alle resultaten en afbeeldingen van schilderijen per land. ++++++++++++++++++++++++++ 8

[André De Nys, bewerkt door WDS] KL[s] september 2008

23

A C T U A L I T E I T

KORT

In deze rubriek vind je enkele berichten, opgevist uit de nieuwsstroom. Heb je zelf ook een nieuwtje te melden, dan kan je je bericht sturen naar: ward@ kunstwerkt.be of KUNSTWERK[t], redactie, Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. (Voor aankondigingen van exposities, workshops, e.d. kunt u uiteraard nog steeds terecht in de Agenda.)

Win een originele Fred Bervoets

Je maakt wel vaker kleine kunstwerkjes op de achterkant van bierkaartjes? Nog tot 21 september kan je daarmee een originele Fred Bervoets winnen. De enige voorwaarde is dat je de lege bierviltjes van De Koninck moet gebruiken. De jury onder de vakkundige leiding van Fred Bervoets zal op 29 september één winnaar uit de inzendingen kiezen, die een origineel werk van de kunstenaar zal ontvangen. Verder zal de jury een shortlist maken van nog 10 werken. Deze shortlist wordt op de website van Brouwerij De Koninck tentoongesteld. De bezoekers van de website kunnen dan hun stem uitbrengen op één van de tentoongestelde werken. De winnaar van deze publieksprijs krijgt nog een origineel werk van Fred Bervoets.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Speed Painting

Met software als Photoshop kan je op een prachtige manier foto’s bewerken. Maar ook voor tekenen zijn dergelijke programma’s bijzonder geschikt. De Duitse Photoshop-artiest Martin Missfeldt heeft zich toegelegd op deze manier van tekenen. “Speedpainting” heet het proces waarbij op een digitale manier in een snel tempo een tekening wordt gemaakt. Op zijn website legt hij uit hoe hij te werk gaat en je vindt er onder andere een video waarop je kunt volgen hoe hij een portret van Albert Einstein maakt. Het schilderij werd in slechts 4 uur tijd gemaakt. Voor de video werd het hele proces teruggebracht tot 3 minuten. Meer info: www.martin-missfeldt.de

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Wegwijs in subsidieland

Als je een tentoonstelling, project of evenement organiseert, kan je best wat ondersteuning gebruiken. In 2005 bracht het toenmalige Antwerpen Cultuurstad daarom de subsidiebrochure “Wegwijs in subsidieland” uit. Ook dit jaar is er een update van de brochure gemaakt. Opzet van de uitgave is de Antwerpse amateurkunstenaar te helpen bij het vinden van de meest geschikte vorm van ondersteuning voor zijn plannen. Ben je geen Antwerpenaar? Geen nood! Op www. amateurkunsten.be vind je een “Subsidiewijzer” die je wegwijs maakt in de verschillende subsidiemogelijkheden: je kan selecteren per regio en per discipline.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

De kunstwereld van Jean-Pierre De Vynck

Deze Gentse kunstenaar bracht zopas een boek uit waarin je een overzicht vindt van zijn werk uit de periode 1958-2008. Jean-Pierre De Vynck heeft zich in zijn kunstcarrière op tal van disciplines toegelegd: mozaïek, keramiek, wandtapijten, acryl en pastel. Maar zijn ware passie ligt bij aquarel. “Het is een techniek waarmee je nooit gedaan hebt”, schrijft hij. “De toepassingsmogelijkheden zijn enorm groot. Hierdoor word je de techniek nooit moe. Er zijn steeds nieuwe uitdagingen. Dit kadert perfect in mijn zoeken scheppingsobjectief.” Meer info: home.versatel.be/jp.devynck

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Wantsforsale.com

Dat je via internet kunst op de kop kunt tikken, is niet nieuw. Maar de onlinekunsthandel Wantsforsale.com runt toch wel een heel opmerkelijk kunsthandeltje. Waarbij vooral de prijzen van de werken opvallen. Er is iets dat je heel graag wil? De Newyorkse kunstenaar Justin Gignac schildert het en biedt je op zijn website de kans het te kopen tegen de eigenlijke prijs van het afgebeelde. Dat betekent: je wil een auto: stuur een mailtje en het schilderij wordt gemaakt. U kunt het dan kopen tegen de prijs van de auto. Een schilderij van een pizza kost dan weer net zo veel als de pizza zelf. Een fris idee in tijden van dolgedraaide kunsthandel.

24


wiezoektdievindt

zoekertjes NIEUW DRUKWERK Organiseer je een tentoonstelling, kunstenparcours, demonstratie of cursus? Doe een beroep op KUNSTWERK[t] voor je uitnodigingen en affiches. We stellen deze gratis ter beschikking (aan onze leden). Op die manier kan je met een minimum aan kosten (enkel kopie- of printkosten) heel verzorgde uitnodigingen en affiches voor je evenement verspreiden. Nieuw ontwerp Het drukwerk bestaat uit: affiches, uitnodigingen en flyers. Op deze voorgedrukte affiches, flyers en uitnodigingen kan je je persoonlijke aankondiging printen of drukken. Je kan dit drukwerk éénmaal per jaar gratis aanvragen. De portkosten zijn wel zelf te betalen. Je kunt het drukwerk afhalen bij KUNSTWERK[t]. We kunnen het ook opsturen, maar dan vragen we wel een kleine tussenkomst in de portkosten (afhankelijk van het gevraagde aantal). Elk individueel lid kan tot 70 uitnodigingen, 20 affiches en 200 flyers GRATIS bestellen. Voor de aangesloten ateliers zijn dat 300 uitnodigingen, 60 affiches en 500 flyers. Wenst u er meer? Dat kan uiteraard, maar hiervoor rekenen we een kleine kost van € 2 per 15 extra affiches, € 2 per 25 extra uitnodigingen en € 2 per 100 flyers. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Aanvragen? Bel naar 09/235.22.71 of stuur een mailtje naar [email protected] +++++++++++++++++++++++++++++++++++++

GEZOCHT: TWEEDEHANDS BEATERMAN (HOLLANDER) Liefst een klein model,dus voor kleine hoeveelheden pulp. Contact: [email protected] GEZOCHT: VROUWELIJKE MODELLEN Het kunstenaarscollectief DE GEUS Lebbeke (Oost-Vlaanderen) zoekt voor haar wekelijkse tekenen schildersessies vrouwelijke naaktmodellen. Van oktober tot juni iedere maandag van 18u tot 21u.30. Atelieradres: Poststraat 1 Lebbeke. Contact: 0495/ 43 88 50 [E] [email protected] TE KOOP: PYROMETER Digitale pyrometer voor gasoven. Merk: Hanna instruments. Type: HI 93530. Range: 200 °C to 1370 °C. Prijs: € 150. Info: Jos Vanhenden, Magnoliastraat 2, 9280 Lebbeke | 0495/ 43 88 50 [E] [email protected] GEZOCHT: LESGEVER BOETSEREN (Wilrijk) vzw (W)onderweg, vereniging voor normaal begaafde personen met autisme, zoekt naar een lesgever boetseren. Het gaat om twee vrijdagvoormiddagen (9u-12u) en één dinsdagavond (18.30u-21u) per maand. De lessen worden mee ondersteund door vaste begeleiders. Contact en meer info: 0498/74 47 00 E: [email protected] GEZOCHT: EXPOSANTEN (Wilrijk) Tijdens de maand november brengt het district Wilrijk de niet-professionele kunsten opnieuw onder de aandacht. Voor de cultuurmaand editie 2008 hebben we de bedoeling een kerk te bezetten. Daarvoor zoeken we o.a. beeldend kunstenaars: fotografen, schilders, kalligrafen, beeldhouwers,… die de teksten in beeld brengen. Meer info: + 32 3 820 53 47 | [email protected] TE KOOP: ELEKTRISCHE DRAAISCHIJF Merk shimpo met vaste voet, 2 draairichtingen en afneembare bak en een schopschijf te koop. prijs overeen te komen. Meer info: 0497/854854 | E: [email protected] KARIKATURISTE MET ERVARING ‘Mag’, een Antwerpse karikaturiste komt al uw feesten nog plezanter maken. Het proberen waard. Meer info: www.lerentekenen.be | 0498/12.00.90 (Maggy Jacqmin) E: [email protected] GEZOCHT: VROUWELIJK MODEL Vrouwelijk model gezocht voor ten minste 4 boetseersessies in een beeldhouwatelier in Oud-Heverlee (Leuven), andere ateliers zijn een optie. De opdracht is betaald. Meer info: 02/253 14 80 | E: [email protected]


25

GEZOCHT: SCHUIFLADEKAST Ik ben op zoek naar een schuifladekast met min. 5 lades voor het opbergen van groot werk (min. 0,70 x 1m). Contact: [email protected] GEZOCHT: tekentafel, zeefdrukraam, rakels, holrakel, kwikdamplamp (of dergelijks om zeefdrukramen te belichten) Prijs/vergoeding onderling overeen te komen. Contact: [email protected] MANNELIJK NAAKTMODEL Ik ben een mannelijk naaktmodel, wil poseren voor clubs, academie of privé tegen vergoeding; heb reeds enkele jaren ervaring. Omgeving Turnhout +/- 15km. Kan poseren ma tot vrij overdag tot 18u Contact: 0496/178116 | E: [email protected] GEZOCHT: VROUWELIJK NAAKTMODEL Kunstenaar uit Gent zoekt gemotiveerde vrouwelijke naaktmodellen die tussen 21 en 35 jaar zijn om regelmatig te poseren binnen zijn ‘Project 1001 aquarellen met vrouwelijk naakt’. Contact: 09/371 57 97 | E: [email protected] GEZOCHT: SCHUIFLADEKAST Ik ben op zoek naar een tweedehands (of betaalbare) schuifladekast met min. 5 lades voor het opbergen van groot werk (+/- 1m/1.50m). Contact: [email protected] TE KOOP: KERAMIEK GASOVEN Merk: Gerard Blaauw. Binnenmaten: 60b x 60d x 90h. Met ovenplaten. Volledige gasdichte, roestvrijstalen behuizing en frontdeur. Binnenwanden uit vuurvaste stenen en isolatiematerialen. Schouwpijp met afdichtklep. Voorlader. Oven op sokkel, wat vullen vergemakkelijkt. Max temp 1300 C. Manuele temperatuurregelaar. Met digitale pyrometer. Werkt op aardgas of met propaan- of butaangas. De oven is 10 jaar oud, maar werd relatief weinig gebruikt en 2 jaar geleden gereviseerd. Meer info: [email protected]

ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES TE HUUR: GALERIE/TENTOONSTELLINGSRUIMTE (Merksem) Galerie OOSTKAAI 1 biedt een polyvalente tentoonstellingsruimte van 50m² met ruime etalage in een industrieel kader. Een geschikte locatie voor het organiseren van al uw tentoonstellingen, vernissages, workshops (open atelier), recepties, enz. Meer info: T: 0495/280142 | E: [email protected] | W: www.galerieoostkaai1.be TE HUUR: EXPORUIMTE (Regio Leuven) Een inspirerende industriële ruimte van +/- 200 m², voorzien van het nodige expositiemateriaal en te huur tegen een zeer democratische prijs. Meer info: Sofie Missorten | T: 0497/882176 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER/GALERIE Wegens omstandigheden te huur: prachtig atelier en/of galerie van 50 m2, aan een snel stromende beek in Stolberg Altstadt bij Aken. De prijs is 350 euro p/m inclusief elektriciteit, water en centrale verwarming en overnamekosten. Meer info: Kaza Poorter | T: 0031/ 455 354 755 | E: [email protected] | St Pieterstraat 299, 6464 GG Kerkrade, Nederland. GEZOCHT: ATELIER (Antwerpen) Jonge kunstenares zoekt ruim licht atelier, liefst in Antwerpen centrum, bij voorkeur in een gebouw met meerdere kunstenaars. Contact: [email protected] GRATIS EXPORUIMTE (Brussel) Op 4 september gaat aan de beurs in Brussel (Steenstraat nr 8) bar Bonnefooi open. Graag geven wij allerlei kunstenaars de kans om gratis hun werk tentoon te stellen of uit te voeren. Wel staan de kunstenaars zelf in voor de organisatie van het hele gebeuren (reclame, plaatsing, vernissage). We hebben meerdere muren waar werken aan gehangen kunnen worden en plaats genoeg voor andere vormen van werk. Mits kleine screening is iedereen meer als welkom. Meer info: 0487/ 62 22 31 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER TE HUUR Ik zoek atelier te huur regio Diksmuide +/- 100m2 / alles bespreekbaar. Contact: [email protected] | 058/52 49 69

26


rendez - vous

AGENDA

KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!!

Een tentoonstelling, kunstenroute of andere evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Gelieve voor uw aankondigingen gebruik te maken van het online-formulier op www.kunstwerkt.be (onder “Agenda”). Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 13 oktober 2008.

EXPOSITIES / EVENEMENTEN ANTWERPEN Retrospectieve van Sonja Michiels bij ‘Van Opstal’ in Aartselaar. Vernissage op vrijdag 5 september om 19u30. Daarna blijft het werk nog te bezichtingen tot eind oktober. Waar? Firma Van Opstal Boomsesteenweg 34 2630 Aartselaar. Open van ma tot vrij van 8u30 tot 18u00, op za. van 9u30 tot 13u30. Meer info: www.sonjamichiels.exto.be |T: 03 321 83 86 Kunstmarkt op 6 en 7 september (van 12 tot 18u) tijdens de Willebroekse Bevrijdingsfeesten op het Sasplein in Klein Willebroek. De kunstmarkt wordt gehouden rond het Sashuis en de Kapel. Meer info: 0477/73 74 34 | E: [email protected] De kunstgroep Art&CO stelt werken tentoon rond het thema openbaar vervoer, en dit in het Vlaams Tram- Autobusmuseum te Berchem. Langs deze weg nodigen zij u vriendelijk uit op de vernissage op vrijdag 5 september van 20u-23u. De tentoonstelling loopt van 6 september tot 5 oktober. Meer info: T. 0479/67 80 52 | E: [email protected] Tentoonstelling: schilderijen van Ankie van Dijk in ‘Bruurs Men’, Vrijheid 102, Hoogstraten. (schuin / tegenover Begijnhof) . De tentoonstellings loopt van 9 september tot 4 november. Openingsuren: ma 13-18u, di-wo-vrij 9.30-12 en 13-18u, do 9.30-12u en 13-20u, zat 9.30-17.30u. Meer info: 00 31135078766 | E: [email protected] Opendeurdag in Atelier Cirkel: demonstraties van verschillende disciplines en expo van werken van cursisten. Op zondag 14 september van 13 tot 18u in Atelier Cirkel, Prins Kavelhof 35 te Brasschaat. Meer info: www.ateliercirkel.be Opendeurdagen bij Ideefiks vzw (Tolstraat 73) te Antwerpen: demonstraties, kennismaking met lesgevers, inlichtingen en inschrijvingen. Op 6 en 7 september 2008: zat: 10–17u / zon: 13-17u. Meer info: http://users.telenet.be/ideefiks Onderhuids ... verkenning van een (vrouwelijk) grensgebied: van 7 tot 28 september in Galerie Arte Falco - Falconrui 33 - 2000 Antwerpen. Opening: 7 september om 15 uur. Open: zat: 13 tot 18 u / zon: 11 tot 18 u. Meer info: www.arte-falco.com | www.leon-art.be

Tentoonstelling “The best of” door Aquarelgroep Dum Pingo Vivo. Van 14 september tot en met 26 oktober 2008 in Rusthuis Hemelrijck, Kruisven 80 te Mol. Open: elke dag van 14u tot 16u30. Vernissage: 13 september 2008 om14u. Meer info: [email protected] Expositie van Mar Vleeschouwers (batik en grafiek) tijdens “Pukema” in het gemeentehuis, Hoogstraat 29 te Puurs. Op 19, 20 en 21 september. Vernissage: vrijdag te 20u. Op zat en zon: van 10u tot 18u. Meer info: [email protected] Kunstvestdagen: in 2006 deden er 13 huizen mee en exposeerden 30 kunstenaars voor meer dan 3000 bezoekers. Ondanks de trieste aanblik van de straat in 2008 gaat het evenement dapper verder. Op 4 & 5 oktober en 11 & 12 oktober 2008 (telkens van 14 tot 18u) in Keldermansvest te Mechelen. Meer info: www.kunstvestdagen.be De leden van OK2000 (Olense Kunstkring) stellen hun werken tentoon in het Parochiecentrum Boekelheem, Stationsstraat 3, Onze-Lieve-Vrouw Olen. De tentoonstelling opent op vrijdag 17 oktober om 20.00 uur en loopt ook op zaterdag 18 oktober van 13 tot 18u en op zondag 19 oktober van 11 tot 18u. Meer info: René Jaques | T : 014/21 68 03 | E : [email protected] Vormingsatelier ‘t Kratje organiseert een tentoonstelling met grafiek van Clara Janssens en sculpturen van Joris Peeters. Locatie: Gasthuisstraat 7 in 2990 Gooreind-Wuustwezel. Open op 25 oktober en 1 november van 14 tot 18 u. en op 26 oktober en 2 november van 11 tot 18 u. Meer info: 014/51 26 57 | E: [email protected] | www.kratje.be 41ste groepstentoonstelling van Kunstkring Toreke met werken van Jozef Dillen, Nicole Gios, Mieke Govaerts, Rosa Helsen, Clara Janssens, Bert Mans, Carl Medaer, Joris Peeters, Elza Stassijns, Lisbeth Van Beek, Kari Van Rooy, Ilse Verbruggen en Maria Verreydt. Hedendaagse vormgeving staat centraal met tekenen, schilderen, aquarel, zijdeschilderen, edelsmeedkunst, grafiek, pastel, boetseren, keramiek en beeldhouwwerk. Locatie: Sint Gummaruskerk in Herenthout. Op 8, 9, 10 en 11 november, telkens van 14 tot 18u. Meer info: Clara Janssens | T: 014/51 26 57 | E: [email protected] Afternoon tea time met accesoiremodeshow in Kaleidoscoop (Molenstr 50,2640 Mortsel) op zondag 16 november 2008 van 15u tot 18 u. Inkom: 7euro voor de show, advies, koffie of thee en versnaperingen. Inschrijven graag voor 10 nov 2008 op e-mail [email protected] of op het nr 0472 37 66 09. Meer info: op www.kaleidos.be Galerie OOSTKAAI 1 exposeert permanent werken uit de schilderen beeldende kunstcollecties van Frank de Mulder, Joris de Mulder, Carine van Gorp, Rolande Routhiaux en Kristina Smidts. Elke zondag open van 14 tot 18u. Locatie: Oostkaai 1 in Merksem (Antwerpen). Meer info: 0495/28 01 42 | W: www.galerieoostkaai1.be


27

LIMBURG Theo en Marijke Cloes, vader en dochter exposeren samen: figuratieve olieverfschilderijen. Op 13 & 14 en 20 & 21 september 2008 (za: 14-18u/zo: 10-17u) in de Begijnhofkerk te Tongeren. Meer info: 012/391867 | E: [email protected] Kunstmarkt 2008 in Leopoldsburg. Op zondag 14 september, van 10 tot 18u worden de tenten opgezet aan de jachthaven, Kanaalkom Leopoldsburg (Antwerpsesteenweg 129). Verschillende demonstraties en er kunnen kunstwerkjes in keramiek, glas,e.d. worden gekocht. Meer info: Leen Bouwens | T: 011/34 65 48 | E: [email protected] Tentoonstelling olieverfschilderijen “Bloemen” van Martine Keirsebilck n.a.v. het Internationale Bloemschikevenement in de landcommanderij Alden Biezen in Bilzen. Van 19 tot en met 22 september. Meer info: 050/825610 | E: [email protected] Van 3 tot 26 oktober 2008 vindt er in het Cultuurcentrum Achterolmen te Maaseik de Ledententoonstelling van het KunstKollektief Bree plaats. Diversiteit, openheid, samenwerking met andere Cultuurcentra, integratie van diverse disciplines en cultuurspreiding kenmerken haar werking. Open: ma t/m vrij van 9u tot 12u en van 13u tot 16u. Di tot 18u. Meer info: www.dennistruyen.be.tt of www.kunstkollektief.be

VLAAMS BRABANT / BRUSSEL De schilders, aquarellisten en keramisten van de Kunstkring van Meise gaan extra muros in het Kultureel Centrum van de Abdij van Affligem. Van 6 tot en met 21 september, op zat en zon van 14u tot 19u. Meer info: [email protected] Expo ‘To Paint a Perfume’ . een tentoonstelling met werk van Cloo Potloot en Monika Macken. Van 13 tot 28 september, in CC Diest , Infirmeriestraat z/n, 3290 DIEST. Open: di, wo, do en vrij van 14u-16u. In het weekend van 14u - 18u. ma gesloten. Op de vernissage, vrijd. 12/09 worden er, vanaf 20u30, 2 schilderijen geveild tvv. VZW Respirare (kinderoncologie). Meer info: E: [email protected] | T: 0495 18 77 43 N@tuur: schilderijen, tekeningen, foto’s van Marina Hugaerts: van 20 t/m 28 september 2008 in CC DEN BLANK, Begijnhof 11 te Overijse. Ma tot vrij: van 11u tot 22u | zat en zon: van 11u tot 18u (Marina zal aanwezig zijn op zat en zon van 13u30 tot 18u00 of na telefonische afspraak). Meer info: 0496 022921 | [email protected] Tentoonstelling van olieverfschilderijen van Mieke Coeckelbergh én grafiek en aquarel van Siel de Vliegere. Mieke en Siel maken deel uit van de vrienden schildergroep KALOS. In CC De Wildeman, Herent. Tijdens de maand oktober 2008, tijdens de openingsuren v/h CC. Meer info? E: [email protected] | T. 016 60 71 78

28


Tecnic Woven Art - Textielkunst ontmoet sculptuur en grafiek. Op zaterdag 4 en zondag 5 oktober 2008 van 11 tot 18 uur in het Ruiterijcomplex van het domein Drie Fonteinen in Vilvoorde. Sculpturen, textielkunst en grafiek van Harry, Lieve, Miek, Linda en Eva. Meer info: Linda Buys | T: 02/305 08 68 | E: [email protected] Thematentoonstelling “Oog in Oog”: Jeannine Dehoucke tekende en schilderde op een confronterende manier wat op het gelaat van mensen te zien, of net niet te zien is. In Bremberg Centrum, Bremberg 1 (Boetsenberg) in 3053 Haasrode. Tot 30 november. Meer info: 016/22 35 37 | E : [email protected]

OOST-VLAANDEREN Noorderlicht zuiderlicht, tussen middagduivel en spokenuur. Een tentoonstelling met schilderijen van Walther Van Riet in ‘Kunst 22’, Sint-Niklaasstraat 22 in Sint-Gillis-Waas. Van 6 t.e.m. 28 september. Open op zaterdag en zondag van 14 tot 18u. Meer info: Walther Van Riet | T: 03/773 43 11 E: [email protected] Quilt Art: tot 14 september 2008 in MIAT, Minnemeers 9 in Gent: 18 professionele kunstenaars, afkomstig uit zeer diverse landen (o.a. Hongarije, Engeland, Ierland, België, Nederland, Duitsland, Denemarken en USA) presenteren hun werk. Deze groep neemt vandaag een vooraanstaande plaats in op de hedendaagse textielscène. Rondleiding op 13 september: inschrijven is nodig, via publiekswerking.miat@ gent.be of 09/269 42 20; toegang + rondleidingen: € 8. Meer info: www.miat.gent.be Sculptour 2008 rond het thema “Escape”: tot 21 september stellen meer dan vijftig kunstenaars uit een tiental landen hun beelden tentoon in het parcours van het Beukenhof (Kwaremont), Ronde van Vlaanderenstraat 9 te Kluisbergen. Open: op zat, zon en feestdagen, van 14 tot 19u of na afspraak. Meer info: 055/38 83 87 | E: [email protected] Demonstratie Iconenschilderen in de Oude Abdij van Drongen. Op donderdag 25 september van 10 tot 12u, van 14 tot 18u en van 19 tot 21u. Meer info: Jean Vynck | T: 09/345 70 75 E : [email protected] Expo Prijs Piet Staut 2007 voor tekenen, met de winnaar Les Nossent (Piet Staut Prijs) en verder Lucien Cornelis (Fortisprijs), Chris Bonjean (KPSK-prijs) en Guido Hullebroeck (publieksprijs). Van 26 september tot 5 oktober in Kasteel Cortewalle, Zwarte Dreef, 9120 Beveren. Meer info: Secretariaat Koninklijke Piet Staut Kring T: 03/755 38 83 Tentoonstelling met tekeningen in chinese inkt en beeldhouwwerken in inox en hout van Hugo De Rudder, in ‘Kunst 22’, Sint-Niklaasstraat 22 in Sint-Gillis-Waas. Op 11 en 12, 18 en 19, 25 en 26 oktober en op 1 en 2 november, telkens van 14 tot 18u. Meer info: Hugo De Rudder | T: 03/ 770 55 18 E: [email protected]

Herfsttentoonstelling keramiek van Chris Masson en acryl op doek van Romine. In Den Artistjee, Meilegemstraat 67 in Meilegem-Zwalm. Van 8 tot 17 november 2008, telkens van 10 tot 18u. Meer info: Chris Masson | T: 055/49 76 06 E : [email protected] Kunst-raam, een kunstroute in de Stationsstraat van SintNiklaas met werken in de etalages van verschillende zaken. De route heeft als thema Frankrijk . Van 13 t.e.m. 23 november 2008. Met medewerking van de Dienst Cultuur van Sint-Niklaas. Meer info: Betsy Neckers | T: 03/776 85 14 E: [email protected] Beeldentuin is een permanente tentoonstelling van een 30tal beelden in hardsteen en marmer, opgesteld in de tuin bij het atelier van Wilfried Jacops in Lebbeke. Vrij toegankelijk ieder weekend van 10u tot 20u. Locatie: Brusselsesteenweg 284 in 9280 Lebbeke. Meer info: T: 052/35 69 88 | E: [email protected]

WEST-VLAANDEREN Tentoonstellingen grafiek ETSCO: Van 1 september tot 30 oktober 2008 in Pas Partout, Jerusalemstraat 1, Brugge. Van 31 oktober tot 15 november 2008 (Vernisage: 31 oktober) in Brugse Vrije, Burg 11, Brugge. Meer info: www.etsco.be Quintessence: expo met werk van Kristof Donckels, beeldhouwer; Igor Lannoye, keramist; Ivan Annicaert, kunstschilder; Jan Duytschaever, beeldhouwer; Svein Koningen, kunstschilder. In Belfort Brugge van 7 tot 21 september 2008 (van 11u tot 18u). Meer info: 0479/99/18/21 | [email protected] Schetsen en schilderijen van Willy Kemels in Kunsthuis Harry Vercaigne, Hoogledestraat 53 in 8610 Kortemark. Van 14 september tot en met 12 oktober 2008. Elke zondag van 14 tot 18 uur of op afspraak. Meer info: 051/ 57 14 37 | E: [email protected] “Quatre-mains” is de naam van de tentoonstelling die 4 vrienden opzetten in de Oude Kerk in Vichte: Philippe Mattelaer (potsculpturen), Hanna Vanneste (juwelen in edele metalen), Hubert Coeman (installaties en schilderijen) en Heidi Leman (keramische figuren). Op 27 en 28 september 2008 en op 4 en 5 oktober 2008, telkens van 11u. tot 18u. Locatie: Oude Kerk, Kerkdreef, 8570 Anzegem-Vichte. Meer info: Heidi Leman | T: 056/20 23 69 E: [email protected] “Artwork in Radiology” door Christian Lauer: een voorbeeld dat aantoont dat de kunst van de fotografie een dynamisch en innovatief proces is, dat vorm kan geven aan ideeën die tot volledig nieuwe beeldexpressies kunnen leiden. Van 3 t.e.m. 12 oktober in cultuurcentrum De Schakel in Waregem. Meer info: 0478/968717 | [email protected]

Tentoonstelling van tekeningen en aquarellen van Mia Ketels in het Oud Stadhuis van Blankenberge, Kerkstraat 41. Van 7 t.e.m. 13 oktober 2008, open elke dag van 10 tot 20u. Meer info: Mia Ketels | T: 050/41 34 91 | E: [email protected] | W: www.kalosgrafein.be Retrospectieve tentoonstelling van schilderijen van Eddie Verfaille n.a.v. zijn 70 e verjaardag: op 17, 18 en 19 oktober in Trefpunt St. Pieter, Koning Boudewijnstraat te EmelgemIzegem. Open telkens van 10 tot 12u en 14 tot 18u. Meer info: 051/30.53.61 BUREN BIJ KUNSTENAARS op 17-18-19 oktober 2008: met onder andere: ° Groeptentoonstelling met Rita Vergote (tekeningen schilderwerk), Joris Debruyne (aquarel), Frie Dewilde (keramiek), Linda Mac Kinnon (schilderijen) en Jan De Keyser (boomwortelkunst). In atelier-galerie Moeders huisje, Dwarsstraat 4 en 8, te Leke-Diksmuide. Open: 10-12u en 13-18u30. Meer info: 051/501505 | E: [email protected] ° Tentoonstelling van schilderijen, tekeningen en aquarel van Gilbert Hauspie in ’t Pensionaat, Abeleplein 8a te WatouAbele. Open: 10-12u -13u30-18u. Meer info: 057/337583 | E: [email protected] ° Schilderwerken van en bij Gilbert Vangamp, Kouterweg 5 te 8720 Markegem. Naast de tentoonstelling, kunnen de bezoekers ook een wandeling maken in de woordentuin van de kunstenaar. Er is ook de mogelijkheid om het kinderkankerproject Koester te steunen. Op 18 en 19 oktober, tussen 14 en 18u Meer info: Gilbert Vangamp T: 0477/29 22 51 | E: beritos@ beritos.be °Bezoek aan kunstatelier van Harry Vercaigne: zat van 14 tot 19 uur en zon van 11 tot 19 uur. Locatie: Hoogledestraat 53, 8610 Kortemark. Meer info: Harry Vercaigne | T: 051/ 57 14 37 E: [email protected] Leden van de kunstkring Mercurius stellen aquarellen, schilderijen in olieverf, keramiek, textiel, grafische technieken en kalligrafie tentoon in zaal ‘De Zwerver’, Dorpstraat 95 in Leffinge. Op 17, 18 en 19 oktober 2008. Open: vrij: 10u-12 en 14u-16u, zat en zon: 10u-18u. Meer info: Spegelaere Robe | T: 059/30 35 91 E: [email protected] Open Atelierdagen bij Martine Keirsebilck (Walstraat 84 te Oostkamp) met tentoonstelling olieverfschilderijen en gebruikskeramiek. Van 17 tot en met 22 oktober. Telkens van 14u tot 18u. Meer info: 050/825610 | E: [email protected] Tentoonstelling van tekeningen en aquarellen van Mia Ketels en combinaties van haar aquarellen en kalligrafie van Harrie Voet. In tearoom “Monte Leone” op de Grote Markt in Blankenberge. Nog tot midden november 2008, alle dagen open tijdens de openingsuren van de tearoom. Meer info: Mia Ketels | T: O5O/41 34 91 | E: [email protected] | W: www.kalosgrafein.be


29

Schilderijen van Leo Gommé in Kunsthuis Harry Vercaigne, Hoogledestraat 53 in 8610 Kortemark. Van 23 november tot en met 21 december 2008. Elke zondag van 14 tot 18 uur. Meer info: Harry Vercaigne | T: 051/ 57 14 37 E: [email protected] Groepstentoonstelling OOKUNST KORTEMARK in De Bieloft in Roeselare van 22 december t.e.m. 31 december 2008. Meer info: www.oo-kunst.be | 051/ 57 14 37

ANDERE REGIO Hedendaagse schilderijen van Marth Wouters in combinatie met fijne keramische werken van Gusta Kerkhofs in cultureel centrum la Ville de Visé (rue des Récollets 1) in Visé. Van 2 t.e.m. 12 oktober 2008. Openingsuren: alle dagen van 14u tot 18 u. Meer info: www.marth-art.be.tt Werk van Marie-Anne Ver Eecke op: ° Keramiekmarkt op 5 oktober 2008 in de historische binnenstad van Dordrecht. Meer info: www.keramiekmarktdordrecht.com ° Van 15 november tot 14 december 2008 in Galerie 45, Singel 45, Westdorpe (NL). Open: do: 13-17 u, vrij: 13-17 u, zat: 1317 u, zon: 13-17u. Meer info: www.annemannaerts.nl

WORKSHOPS / CURSUSSEN Aquarel workshop met meesteraquarellist Alvaro Castagnet (Uruguay) op 1, 2 en 3 september (in Mol) en 5, 6 en 7 september (in Brugge). Meer info: voor Mol: [email protected] en voor Brugge: [email protected] Opendeurdagen bij Ideefiks vzw (Tolstraat 73) te Antwerpen: demonstraties, kennismaking met lesgevers, inlichtingen en inschrijvingen. Op 6 en 7 september 2008: zat: 10–17u / zon: 13-17u. Meer info: http://users.telenet.be/ideefiks ‘In den Ateljee’ organiseert workshops. Tijdens de opendeurdagen op zaterdag 13 en zondag 14 september 2008, telkens van 11u tot 18u worden alle workshops voorgesteld en kan u de tentoonstelling ‘Vlechtwerk als Kunst’ bezoeken. Een greep uit het aanbod: Workshop Oceandrum - zondag 19 oktober 2008 van 10u30 tot 18u / workshop Uitheemse Vlechttechnieken, detail van planning zie website./ Workshop Creatieve Pitrietmanden: 30 sep. - 14, 21 okt. - 4, 18 nov. telkens van 19u30 tot 22u30 / Workshop Juwelen maken met Keltische knopen en parels. Dinsdag 25 nov., 2,9 en 16 dec., telkens 13u30 tot 16u en 19.30 tot 22u. Meer info: www.indenateljee.be | E: [email protected] | T: 03/383.32.01 Viltvariaties: reeks van drie maandagavonden, telkens van 18u30 tot 22u en start op ma 22 september 2008. 115 euro voor 12 u les, alle materialen, kopies. Meer info: [email protected] of 0472 37 66 09 Ambachtelijk papier scheppen met een dimensie meer: reeks van drie woensdagavonden, telkens van 18u30 tot 22u en start op woe 24 september 2008. 115 euro voor 12 u les, alle materialen, kopies. Meer info: [email protected] of 0472 37 66 09 30


Cursus icoonschilderen in de Oude abdij van Drongen bij Gent, onder de deskundige begeleiding van Magister Silva Bozinova uit Bulgarije. Van ma 22 tot en met vrij 26 september. Nog enkele plaatsen vrij! Met geleid bezoek op 26 september. Meer info: 09/3457075 | E: [email protected] Textiele workshops (leiding Monique Gilbert): 25.09.08: Multiview deel 2 / 16.10.08: Machinaal quilten en/of Atelier / 20.11.08: Mandala’s tekenen en ontwerpen voor quilts / 18.12.08: Lasers. Locatie: Tiensesteenweg 342, Leuven. Telkens van 10 tot 16 u. Meer info: [email protected] Workshops in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (Antwerpen) Portretten: tekenen schilderatelier: de vele portretten in het museum nodigen je uit om de oneindige variaties en benaderingen van “het menselijk hoofd” toe te passen. Je observeert, gaat op zoek naar de gelijkenissen, maar je wil ook komen tot een eigen persoonlijke portretvisie. Za 27 september, 4, 11 en 18 oktober 08 van 14.00 tot 16.30 uur. Begeleiding: Maaike Derdyn Een andere kijk: beeldhouwatelier: schetsen vanuit verschillende hoeken zijn een goed begin om een portret in klei te boetseren. Je onderzoekt elk onderdeel en ontdekt het plezier van het omgaan met zachte en leerharde klei, het opzetten van de basisvorm, het aftasten en vergelijken van de verhoudingen en het begrijpen van de vormen. Za 8, 15, 22 en 29 november 08 van 14.00 tot 16.30 uur. Begeleiding: Jet de Kort Meer info: afdeling publiekswerking: 03/242 04 16 | E: [email protected] Cursussen in Kunstatelier ‘t Palet (hoek Dorp en Kasteeldreef) te Bouwel Aquarel voor beginners: van 9 oktober t.e.m. 11 december 2008: In tien lessen leert u de basis van het aquarelschilderen,verschillende materialen en technieken, het opspannen van papier. Deelname: 95 euro (materiaal inbegrepen). 10 donderdagen, telkens van 19u tot 21u30. Kunstbloemen maken met koud porselein: 11 en 18 oktober 2008: Alle basistechnieken worden u aangeleerd terwijl u een uniek boeket maakt van een 6 à 7-tal bloemen, die u aan het einde van de cursus mee naar huis neemt. Deelname: 65 euro (alle materialen inbegrepen). Van 13 tot 17u Zeefdrukken voor beginners: 25 oktober 2008: Tijdens deze workshop leer je de basis van het zeefdrukken terwijl we werken rond het thema “symboliek”. Deelname: 55 euro (cursus, materialen, lunch, drankjes en koekjes tijdens de pauzes inbegrepen). Van 10 tot 16u. Info: Monique Voet | T: 014/23 21 55 | E : [email protected]

ZONDER DATUM Het kunstenaarscollectief De Geus organiseert van september tot juni: Open atelier – model: voor academiestudenten , afgestudeerden of gevorderden om er te werken naar model of eigen vrije expressie. telkens op ma van 18 uur tot 21.30 uur. Teken- en schildercursus: voor beginners en gevorderden: pastel, acryl, olieverf, telkens op di van 18 uur tot 21.30 uur. Jeugdatelier: basistechnieken van tekenen en schilderen en het leren werken met allerlei materialen. Leeftijdscategorie van 9 tot 15 jaar. Telkens op woe van 13.30 uur tot 15.30 uur. Atelieradres: Poststraat 1 Lebbeke. Contact: 0495/ 43 88 50 | [E] [email protected]

Workshops vilten en papier scheppen en creatieve verjaardagspartijtjes voor feestvarkens tussen 5 en 12 jaar bij Speld, een workshopatelier en galerie, gevestigd in een industrieel pand in Tildonk. Meer info en de data van de workshops vind je op www.speld.be Tekenen naar vrouwelijk model in Gent op 10 donderdagen tussen 20.30u & 22.30u. Voorkennis is niet vereist. Alle niveaus zijn hier wel verenigd. Begin tekensessies januari, april, september. Kleine groepen & zeer gemoedelijke sfeer. is is niet vereist. Kostprijs: 15 € per avond. Begin tekensessies januari, april, september. Meer info: 0475/324 336 | W: www.bonnaffe.com

Kunstkring Art-X organiseert een cursus tekenen of schilderen naar model (vrouwelijk en mannelijk). De techniek is vrij. Er wordt gewerkt in een beperkte groep (max. 8 personen). De lessen vinden plaats elke do van 20 tot 22u en afwisselend elke week op zat van 10 tot 12u en di van 20 tot 22u. Locatie: Villa Roseraie, Kabbeekvest 67 in Tienen. Inschrijven is nodig. Meer info : Bea Medaer | T: 016/77 14 62 | www.artxtienen.be Meer cursussen en workshops vind je op www.kunstwerkt.be


31

Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 F +32 [0]9 233 07 09 www.kunstwerkt.be [email protected]

KUNSTLETTER[s] IN DIT NUMMER. Evenement Evenement Expeditie KUNSTWERK[t] Thema Onderzocht

Recommend Documents