Oogcontact Magazine
najaar 2010
Kunstenares Lillian Mensing “Ik maak anderen blij en dat is de mooiste beloning die ik kan krijgen.”
En verder: Uitgelicht: Stichting Specsavers Steunt Column: Een chip van de NS
In ho u d s o p g av e
VAN DE REDAC TIE
3 Van de redactie 4 Kunstenares Lillian Mensing 8 Column: Een chip van de NS 10 In één oogopslag, nieuws in het kort 11 Uitgelicht: Stichting Specsavers Steunt 12 Agenda
Het Oogfonds doet steeds meer aan preventie: het voorkomen van onnodige blindheid en slechtziendheid. Dat willen we ook uitstralen.
De O o g f o n d sw in ke l is geo p e n d !
Maar er is meer veranderd. Trouwe lezers zal het misschien al zijn opgevallen: er staat een nieuw gezicht op de foto onderaan de pagina. Sinds augustus ben ik de opvolger van Anne van der Sluis. Voor het eerst ben ik daardoor intensief bezig met het thema blindheid en slechtziendheid. In korte tijd heb ik al veel inspirerende gesprekken gehad. Bijvoorbeeld met kunstenares Lillian Mensing. Op de volgende pagina leest u mijn interview met haar. Ik wens u alvast veel leesplezier.
Sinds 1 september is het mogelijk om in onze webshop handige hulpmiddelen en leuke cadeaus te bestellen. De producten hebben één overeenkomst: ze hebben allemaal met zien te maken. Zo vindt u in de winkel een uitgebreid aanbod van hulpmiddelen voor mensen met beginnend slecht zicht (denk bijvoorbeeld aan leesbrillen), maar ook geavanceerde hulpmiddelen voor zeer slechtziende en blinde mensen. Ook voor niet-slechtzienden zullen er steeds meer leuke cadeaus te vinden zijn. Een deel van de opbrengst gaat naar projecten van het Oogfonds.
Daarom heeft het Oogfonds sinds 1 september een nieuw logo dat past bij onze vier bestedingsdoelen: wetenschappelijk onderzoek, toegankelijkheid, voorlichting en belangenbehartiging. Ook het Oogcontact-magazine heeft een nieuw uiterlijk gekregen, passend bij de frisse nieuwe huisstijl.
Laura Raimondo
Reageren Wilt u reageren op een artikel in Oogcontact of wilt u het magazine in gesproken vorm ontvangen? Laat het ons weten per e-mail:
[email protected]
Nieuwsgierig? Neem dan snel een kijkje op www.oogfondswinkel.nl
2 • oogc ont act • najaar 2010
o o g co ntact • najaar 2 0 1 0 •
3
Bijz on d ere wens in vervulli n g De ouders van driejarige Yoran beseften dat de blindgeboren jongen later nooit zijn jeugdfoto’s terug zou kunnen zien. Hun wens was daarom om van Yoran een levensgroot borstbeeld te laten maken, zodat hij op latere leeftijd kan voelen hoe hij er als kind uitzag. De Zaterdagavondshow van SBS6 wilde deze wens laten uitkomen en nam contact op met kunstenares Lillian Mensing. Zij maakte een prachtig en sterk gelijkend bronzen portret. Wij spraken Lillian over deze bijzondere opdracht en over haar eigen visuele beperking.
‘Ik maak anderen blij en dat is de mooiste beloning die ik kan krijgen.’
Uitdagend
“Deze opdracht betekende heel veel voor me. Portretten maken is natuurlijk mijn werk, maar dit was heel bijzonder. Yoran is visueel beperkt en zijn ouders wilden graag dat er een beeld van hem gemaakt werd, waarin hij zichzelf voelend zou kunnen herkennen. Dat was best een uitdaging want hoe zorg je dat huid aanvoelt als huid terwijl het beeld van brons is?”
‘Het is dan als het ware ‘bezield’ en dát is het moment waarop ik weet dat het klaar is’ Yoran is een bijzonder jongetje. “Ondanks zijn blindheid is hij erg naar buiten gericht en kun je makkelijk contact met hem maken. De reactie van Yoran en zijn ouders was geweldig. Yoran herkende zich in het portret, precies zoals de bedoeling was. Dat vind ik het fijnste van mijn werk, dat ik mensen er echt gelukkig mee maak. Ik maak anderen blij en dat is de mooiste beloning die ik kan krijgen.”
Niet meer gestopt Zo’n tien jaar geleden werd Lillian door een virus aan één oog ernstig slechtziend. Ze is toen gestopt met haar werk als kunstenares, omdat ze bang was ze het niet meer kon. Drie jaar later werd ze zwanger. Ze had daardoor veel tijd en besloot het toch maar weer eens te proberen. “Ondanks mijn beperking bleek ik het nog prima te kunnen. Ik heb mijn werk toen weer opgepakt en ben niet meer gestopt.”
Vertekend beeld “Het is moeilijk om te zeggen of mijn zicht het werk verder beïnvloed heeft, maar ik denk het wel. Je ziet alles toch anders dan voorheen. Je hersenen nemen de functie van het tweede ‘Deze opdracht oog als het ware over. Meestal gaat dat goed, maar soms krijg je toch een vertekend beeld te betekende veel zien. Door oefening ga je langzamerhand ga je voor me’ leren wat klopt en wat niet.”
Talent per toeval ontdekt Lillian maakt prachtige, zeer realistische brozen beelden. De inspiratiebron is altijd het menselijk figuur. “Eigenlijk is dit toevallig zo gekomen. Ik werkte veel met textiel, totdat ik ging assisteren bij boetseercursussen. Om zelf te ervaren hoe het is om met klei te werken, boetseerde ik thuis een portret. Toen mijn werkgeefster het zag sloeg ze stijl achterover: ik bleek talent te hebben. Dat talent besloot ik te gaan ontwikkelen.”
4 • oogc ont act • najaar 2010
o o g co ntact • winter 2 0 1 0 •
5
Bijz on d ere wens in vervulli n g Werkwijze Lillian brengt van tevoren altijd een bezoek aan de persoon die ze gaat portretteren. Ze fotografeert de persoon van alle kanten en gaat met hem of haar in gesprek. “Op die manier kom ik erachter wat iemands karakter is. Dat is erg belangrijk om het beeld goed te laten lijken. Bij kinderen is dat soms wat moeilijker. Ik praat dan met de ouders en vraag ze om foto’s waarop het kind te zien is zoals het echt is. Het portret is af als het me terug aankijkt en ik er contact mee heb. Het is dan als het ware ‘bezield’ en dát is het moment waarop ik weet dat het klaar is.”
Kandidaten gezocht Het Oogfonds nodigt bedrijven en instellingen uit om zichzelf of anderen kandidaat te stellen voor de Oogfonds Innovatieprijs 2011. Nominaties kunnen ingezonden worden tot 1 februari 2011. De winnaar van de prijs ontvangt een mooi kunstwerk gemaakt door Lillian Mensing en een cheque
t.w.v. € 2.500,-. Dit bedrag wordt gesponsord en komt dus niet ten laste van donateursgelden. De prijs dient in overleg met het Oogfonds te worden besteed aan de innovatie zelf en moet direct ten goede komen aan blinden, slechtzienden en mensen met een oogaandoening.
Kijk voor meer informatie op www.oogfonds.nl/ziezo
Oogfonds Innovatieprijs De winnaar van de Oogfonds Innovatieprijs 2011 ontvangt naast een cheque van €2500 ook een beeld dat wordt vormgegeven door Lillian. “Ik vind het geweldig dat ik deze kans krijg. Het onderwerp staat natuurlijk dicht bij mezelf. Ik heb ervaren hoe het is als je je zicht verliest. Dan pas realiseer je je hoe belangrijk je ogen zijn. Je neemt ze voor lief, maar je ogen zijn eigenlijk onmisbaar omdat ze zo’n groot onderdeel van je wereld weergeven.”
Wilt u ook een bronzen portret laten vervaardigen door Lillian Mensing? Het Oogfonds ontvangt van elk beeld 10 procent van de kostprijs. Wij zullen dit geld gebruiken voor projecten op het gebied van blindheid en slechtziendheid. Op de website www.ateliermensing.nl vindt u meer informatie.
6 • oogc ont act • najaar 2010
o o g co ntact • najaar 2 0 1 0 •
7
COL U M N E e n c hip va n de NS Door: Suzanne van den Bercken
‘Hoe weet die hond nou waar u moet zijn?’
Te laat komen op een afspraak vind ik vreselijk, maar ik heb er ook een hekel aan ergens te vroeg te zijn. Het komt dus wel eens voor dat mijn planning aan de strakke kant is. Mijn geleidehond is er allang aan gewend dat ik haar regelmatig maan tot spoed. Dat gebeurde enkele maanden geleden ook op Utrecht Centraal.
In de vijfde versnelling Als knooppunt in het treinverkeer is Utrecht CS een drukbezochte plaats. Op hoog tempo tussen de mensen laveren vraagt dan ook een hoge mate van concentratie van geleidehond en baas. Ik ben graag bereid om tijd te nemen voor mensen die vragen hebben over mijn handicap en mogelijkheden. Maar niet als ik nog precies twee minuten heb om mijn trein te halen en dus in de vijfde versnelling door de stationshal ga. Sommige mensen schijnen zich dat niet te realiseren…
Een dringende vraag Plotseling vroeg een vrouw aan mij: “Mag ik wat vragen?” Ik antwoordde: “Sorry, ik heb haast, misschien kan iemand anders u helpen” en wilde doorlopen. Maar daartoe kreeg ik de kans niet. Ze pakte mijn mouw en begon omstandig uit te leggen
8 • oogc ont act • najaar 2010
dat het echt maar een korte vraag was en dat andere mensen haar waarschijnlijk niet konden helpen. Ik probeerde mezelf los te trekken, maar haar greep was stevig en ze bleef hardnekkig met me meelopen, terwijl ze vroeg: “Hoe weet die hond nou waar u moet zijn?” Ik kon niet geloven dat die vraag zo dringend was, dat ik mijn trein ervoor moest missen.
Een chip van de NS En wat niet vaak gebeurt, gebeurde. Ik verloor enigszins mijn geduld en antwoordde tamelijk geïrriteerd: “Hij heeft een chip van de NS in z’n achterste”, trok me los en zette de sprint in naar de trein. Het is onzin. We maken in onze samenleving steeds meer gebruik van chips: de chipknip, de OVchipkaart en de RFID chips in de grond die visueel gehandicapten helpen hun weg te vinden... maar geleidehonden hebben géén chip van de NS in hun lijf.
Onvergetelijke woorden Ik haalde mijn trein op het nippertje. Ik was zo buiten adem van het harde rennen, dat mij de lucht ontbrak om te lachen om wat er toen gebeurde. Twee rijen voor me zat een jongedame te telefoneren. “Oh, er komt hier net een geleidehond binnen met een blinde. Ik vind die dieren zo knap hè...”. Het was even stil. Blijkbaar luisterde ze naar de spreker aan de andere kant van de lijn. En toen volgden de onvergetelijke woorden: Oh ja, echt? Hebben die honden een chip van de NS gekregen? Cool man!
o o g co ntact • najaar 2 0 1 0 •
9
IN É É N OOGOP S LAG n ieuws i n he t kort Vrienden worden?
Toegankelijkheid treinstations
Door Vriend van het Oogfonds te worden, steunt u het werk van het Oogfonds, krijgt u korting in de Oogfondswinkel en kunt u deelnemen aan jaarlijks wisselende activiteiten. U kunt kiezen uit 3 categorieën: Vriend, Goede Vriend of Beste Vriend. Meer weten? Op de website vind u alle informatie en kunt u zich direct aanmelden! www.oogfonds.nl
Sinds kort kunnen blinde en slechtziende reizigers op de website van de Nederlandse Spoorwegen beschrijvingen vinden van bijna alle treinstations in Nederland. Dit is het resultaat van een samenwerking tussen de NS en Viziris.
Op de speciale pagina van de NS kunt u alle mogelijke routes op een station raadplegen als tekst. Daarnaast kunt u ze downloaden als geluidsbestand.
Ze beklimmen bergen, maken carrière en doen hun omgeving versteld staan. Voor de nieuwe rubriek ‘Onbeperkt’ komen we graag met deze mensen in contact.
Kent u zo iemand of bent u zo iemand? Bel dan naar 0302545711 en vraag naar Laura of stuur een e-mail naar
[email protected].
Oproep! Sommige mensen laten zich door niets en niemand kisten. Ondanks hun visuele beperkingen halen zij álles uit het leven wat er in zit.
pr o ject UITG E LICHT
Stichting Specsavers Steunt Drie Specsavers-winkels in Rotterdam hebben het Oogfonds gekozen als het goede doel dat ze het komende half jaar steunen. De brillenwinkels deden een oproep aan inwoners van hun gemeente om goede doelen en initiatieven voor te dragen die wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken.
10 • oogcont act • najaa r 2010
www.ns.nl/geleidelijnen
“De komende jaren willen we verschillende goede doelen een financieel steuntje in de rug geven. Daarvoor is de Stichting Specsavers Steunt in het leven geroepen”, zegt Lorraine Leonard van Specsavers Rotterdam aan de Lijnbaan. “Voor elke verkochte bril of verkocht hoortoestel doen we een donatie aan de stichting. Het gespaarde bedrag komt vervolgens ten goede aan initiatieven, die door de bewoners van Rotterdam zélf zijn voorgedragen.”
Waarom het Oogfonds? Stichting Specsavers Steunt heeft voor dit goede doel gekozen omdat het Oogfonds perfect bij Specsavers past. Leonard: “We hebben uit alle inzendingen deze keer het Oogfonds gekozen. Deze stichting verricht fantastisch werk dat wij als brillenwinkel erg belangrijk vinden.”
o o g co ntact • najaar 2 0 1 0 •
11
AGENDA Nationale Oogcollecte 29 november t/m 4 december 2010 De tweede Oogcollecte vindt dit jaar plaats van 29 november t/m 4 december. U kunt ons helpen, word collectant! Of organiseer de collecte in uw woonplaats. Geef u op via info@oogcollecte of bel: 030-2617119. Meer informatie over de Oogcollecte vind u op www.oogcollecte.nl
Lente-editie ZieZo-beurs 7, 8 en 9 april 2011 In april vindt de eerste lente-editie van de ZieZo-beurs plaats. Het thema is toepasselijk: ‘Lente, er op uit!’ Op de nieuwe website leest u er alle over en kunt u naast gratis toegangskaarten ook de nieuwe ZieZo-krant bestellen. www.oogfonds.nl/ziezo
Colofon © 2010 Oogfonds Oogcontact is een uitgave van het Oogfonds en verschijnt 3x per jaar. Een gesproken uitgave op Daisy is aan te vragen via
[email protected]. Postbus 2086, 3500 GB Utrecht • Telefoon: 030 - 254 57 11 • Fax: 030 - 251 82 80 Internet: www.oogfonds.nl • E-mail:
[email protected] • Giro 3910 Eindredactie: Laura Raimondo • Ontwerp: Avant la Lettre, Utrecht
