jaargang 17 / nr 56 / maart 2008
Ik ben blij dat ik terug ben in Macedonië • Onderzoek naar de Bosnische gemeenschap in Nederland pag. 3 • Symfonia Xenitias, requiem voor de eerste generatie gastarbeiders pag. 7 • Oproep nieuw bestuurslid Lize pag. 8
Sinolicka Melles-Trpkova is geboren in Macedonië en is daar een bekende film- en toneelactrice. Zij won de prijs voor de beste jonge actrice tijdens het MESS festival in Sarajevo en speelde o.a. in de film ‘Time of the Gypsies’ van Emir Kusturica in 1990. Na de oorlog in voormalig Joegoslavië woonde zij enkele jaren met haar gezin in Breda en nam deel aan het project Culturele Spoorzoekers van Lize. Haar deelname aan dit project beschrijft ze als een van haar leukste herinneringen aan Nederland. Nu woont ze alweer een paar jaar met haar gezin in Macedonië en werkt bij de Academie voor Dramakunsten in Skopje. Haar kinderen zitten op een internationale school en haar man is bezig een bedrijf op te starten. “Ik ben blij dat ik terug ben in Macedonië”, schrijft Sinolicka in een van haar mailtjes aan Lize. >>
foto: Macedonisch tijdschrift LIFE
In dit nummer o.a:
>> Ik ben blij dat ik terug ben in Macedonië De periode in Macedonië “Ik ben een Macedonische vrouw, geboren en getogen in voormalig Joegoslavië. Ik ben actrice en ik had in Macedonië een carrière opgebouwd in de film- en toneelwereld. Toen begon de oorlog. De grenzen gingen dicht tussen alle republieken en Joegoslavië viel uit elkaar. In het begin van de oorlog is Macedonië het schieten bespaard gebleven, maar niet de ellende van transitie, een tijd waar je iets waard was als je brutaal, rijk en primitief bent. Mensen maakten misbruik van de nog prille maatschappelijke instellingen, wetten en rechten in Macedonië. Gelukkig heb ik daar niets van overgenomen, ik wachtte in de schaduw terwijl dit allemaal aan de gang was. Ik doceerde aan de Academie van Dramakunsten in Skopje; af en toe speelde ik op het toneel en stond ik voor de camera. Ik had een zoontje en ik was een zelfstandige moeder. In 1999 heb ik mijn Nederlandse man ontmoet, die al jaren in Tunesië woonde. Hij was anders dan de mannen uit de Balkan die ik kende: stabiel, betrouwbaar en goed opgevoed. We deden een poging om in Tunesië te gaan wonen, maar dat ging moeilijk vanwege de kinderen. Ik was zwanger van onze dochter, toen we na een jaar besloten om terug te gaan naar Macedonië. Toen we verhuisden waren er veel ongeregeldheden in Macedonië en er werd geschoten. We
“Op de school van mijn kinderen hadden ze moeders nodig die voor een feestdag met de kinderen gingen toneelspelen, pannenkoeken bakken, sporten en handarbeiden. De school was op de hoogte van mijn toneel- en filmachtergrond, maar bij de verdeling van taken kreeg ik het pannenkoeken bakken toegewezen. Ik voelde mij niet gewaardeerd.”
namen het besluit om naar Nederland te gaan en daar te gaan wonen.”
keerden wij ‘happy’ terug naar Macedonië, het beloofde land, maar…”
De periode in Nederland
Terug in Macedonië
“Mijn man had ons verblijf in Nederland goed voorbereid en had een huis gehuurd in Breda. Zijn familie heeft mij warmhartig ontvangen en geaccepteerd. Ik ging meteen aan de slag en volgde een inburgeringcursus. Na een jaar legde ik het NT2/2 examen met goed gevolg af. Ik nam contact op met alle culturele verenigingen in Breda en omgeving en met alle voormalig Joegoslaven die ik kende vanuit de film- en toneelwereld. Daarnaast deed ik vrijwilligerswerk op de school van mijn kinderen en in het Cultureel Centrum in Breda. Ik was het leven in Nederland bijna aan het opgeven, toen ik Naida Ribic ontmoette op het Baronie College in Breda, een fantastische school voor ‘buitenlanders’. In die tijd heb ik mijn liefde voor de Nederlandse taal, cultuur en literatuur opgebouwd. Het duurde twee jaar voordat ik het project Culturele Spoorzoekers van Lize tegenkwam. En uiteindelijk gaf dat
“Macedonië had mijn plek bewaard. Ons huis in Skopje, mijn werk, de berg, de natuur, de nieuwe internationale school voor de kinderen. Alles stond daar klaar voor ons. Maar ikzelf was anders geworden. Ik eiste meer dan een gewoon Macedonisch leven en ik wist dat alles anders en beter kon zijn. Dat had ik in Nederland ervaren. We moesten weer opnieuw beginnen. Ik besefte dat ik meer een Nederlandse was geworden dan een Macedonische. In de ogen van mijn ‘oude’ vrienden was ik een buitenlander. Het duurde bijna een jaar tot dat ik mij weer thuis ging voelen. Nu heb ik weer vrienden. Een Nederlandse vrouw en andere ‘buitenlandse’ vrouwen zijn mijn beste vriendinnen. Ik bak Macedonisch brood, drink koffie met mijn oude buurvrouwtje, we genieten van de zon, sneeuw, wijn en het eten. Ik doceer weer aan de Academie voor Dramakunsten in Skopje en ik geef les aan jongeren. Onze kinderen zitten op de internationale school en worden wereldburgers. Ze zijn ontzettend blij en wij tevreden. Mijn man is een eigen textielbedrijf aan het opstarten en vecht constant met de Macedonische administratie, lauwheid en sloomheid. Niets is gemakkelijk, maar je ziet gewoon dat er hier veel mogelijkheden zijn voor mensen die niet bang zijn voor werk, uitdagingen en nieuwe dingen. Macedonië heeft ze nodig en is op weg naar de Europese gemeenschap. Daarvoor moeten de Macedoniërs nog veel doen en leren. Het is een beetje frustrerend als je dingen verder en anders ziet als de gemiddelde Macedoniër. Je weet hoe het allemaal moet, je doet alles om het uit te voeren, maar je krijgt het toch niet voor elkaar. Ik vind het belangrijk dat je blij bent met de keuzes die je zelf gemaakt hebt. Nederland is niet het centrum van de wereld, Macedonië nog minder. Het centrum van de wereld is daar, waar je gelukkig bent. De vraag is, wat maakt je gelukkig?”, aldus Sinolicka Melles-Trpkova.
“Ik wilde nooit Macedonië verlaten, omdat het land altijd een plek onder de zon voor mij bewaard heeft. Zelfs in de moeilijkste momenten van onzekerheid, wist ik dat Macedonië mij nooit in de steek zou laten. Ik heb een bijzonder sterke band met mijn land. Met deze gedachten ben ik vertrokken naar Nederland.”
project zin aan mijn verblijf in Nederland. Anders zou ik alleen pannenkoeken blijven bakken op de school van mijn kinderen.” “Het is mij tegengevallen om in Nederland te wonen. Je bent en blijft altijd een buitenlander. Nederland zit vol met alles wat je maar bedenken kan. Ik ben geen mens, die op de drie vierkante meter creatief kan zijn en ondertussen in de file staat. Ik wilde dat onze kinderen een ander leven leerden kennen. Gelukkig was mijn man het met mij eens. We hadden genoeg van de middelmatige Nederlandse zekerheid. Voor ons alle twee was een gemakkelijke en voorspelbare toekomst in Nederland geen uitdaging. Het overkomt iedereen: een moment in het leven, waarop je weet dat je verder moet. Na vier jaar in Nederland,
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
2
// Boudewijn Sittrop
Jasminka Mahmutefendic´-Šehovic´ en Marijke van der Ploeg
Een onderzoek naar de Bosnische gemeenschap in Nederland
De kracht van persoonlijke verhalen en visies 10 jaar BiH Platform Nederland
De Bosnische gemeenschap in Nederland is een relatief nieuwe gemeenschap in de Nederlandse samenleving. De meeste Bosniërs, tussen de 25.000 en 28.000 personen, kwamen in de jaren negentig naar Nederland als gevolg van de oorlog in voormalig Joegoslavië. De meerderheid van hen is Bosniak, maar er kwamen ook veel Bosnische Kroaten en Bosnische Serviërs naar Nederland. Met de komst van deze ’oorlogsvluchtelingen’ wordt voor het eerst gesproken van de Bosnische gemeenschap in Nederland. Tot deze gemeenschap behoren ook de eerste en tweede generatie Bosnische arbeidsmigranten en de burgers uit Bosnië-Herzegovina die in de afgelopen jaren naar Nederland zijn gekomen. Ik heb mij altijd al geïnteresseerd voor de geschiedenis van Midden- en Oost-Europa. Een aantal landen prikkelen mij in het bijzonder, Bosnië-Herzegovina behoort hier ook toe. Hoewel ik er nog nooit ben geweest, heeft het land een soort aantrekkingskracht op mij. De politieke en bestuurlijke vorm zijn uniek en reflecteren de geschiedenis van het land. Naast de algemene geschiedenis en de ontwikkelingen van BosniëHerzegovina, verdiep ik mij graag in de persoonlijke verhalen en visies van mensen. Diverse zaken en gebeurtenissen kunnen zo vanuit verschillende gezichtspunten worden bestudeerd, een fascinerende manier om kennis te verwerven. Het doel van mijn onderzoek is het bepalen en mogelijkerwijs verklaren van de plaats en rol van de Bosnische gemeenschap in Nederland. Veel informatie voor mijn onderzoek valt niet uit boeken te halen. Door middel van enquêtes en interviews met mensen die afkomstig zijn uit Bosnië-Herzegovina probeer ik meer inzicht te krijgen. Hun ervaringen en meningen zijn voor mij niet alleen een noodzakelijke kennisvergaring, maar ook een verrijking. De sociaal-economische kenmerken, de relatie met Nederlanders en met andere leden van de Bosnische gemeenschap, de visie op de huidige situatie en toekomst van Bosnië-Herze govina en de rol die de Bosnische gemeen-
Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de landelijke organisatie van burgers uit BosniëHerzegovina in Nederland (BiH Platform), werd op 16 februari een landelijke viering georganiseerd in Oud Beijerland. Ook werd het feit herdacht dat 15 jaar geleden veel vluchtelingen uit Bosnië-Herzegovina naar Nederland kwamen. De viering werd georganiseerd door het bestuur van BiH Platform in samenwerking met de ambassade van Bosnië-Herzegovina in Nederland. Het programma bestond uit toespraken, muziek, literatuur en gedichten met als muzikaal hoogtepunt een optreden van de Bosnisch-Nederlandse ‘master’ accordeonist Nihad Hrustanbegovic´. Op deze dag werd een aantal mensen extra in het zonnetje gezet en zij ontvingen een oorkonde voor hun jarenlange inzet voor de burgers uit Bosnië-Herzegovina in Nederland.
schap speelt in Nederland maar ook in Bosnië-Herzegovina, zijn enkele aspecten die bij mijn onderzoek aan bod komen. Ook is het onderzoek een manier om de stem te laten horen van een groep waar tot nu toe nog weinig over gepubliceerd is. Het in kaart brengen van de Bosnische gemeenschap in Nederland is geen simpele opgave. De grote verscheidenheid van verhalen en visies maakt het onderzoek complex en het is soms moeilijk om objectief te blijven. Maar het zorgt tegelijkertijd voor een levendig beeld, waarin diversiteit van én binnen de Bosnische gemeenschap in Nederland naar voren komt. Het onderzoek wakkert bij mij de behoefte aan om meer te willen weten. Wanneer u informatie heeft over de Bosnische gemeenschap in Nederland of een vragenlijst zou willen invullen, dan kunt u contact met mij opnemen. Alle hulp is welkom! In de zomer hoop ik mijn onderzoek te hebben afgerond. Ik ben dan van plan om eindelijk BosniëHerzegovina te bezoeken, het land waar veel Bosniërs met liefde over praten.
Naast de heer Fuad Sabeta, ambassadeur van Bosnië-Herzegovina in Nederland en vele actieve Bosniërs van het eerste uur, was ook een delegatie van het Interkerkelijk Vredesberaad en van het Politiek Comité Stari Most aanwezig. Chris Keulemans, journalist en schrijver, schreef in de programmabrochure: “Belangrijk vind ik de onvermoeibare ijver van zoveel jonge Bosniërs in Nederland. Model-Hollanders intussen, hardwerkend, assertief, welsprekend, maar met Bosnische passie, morele moed en gevoel voor humor!”
// Marijke van der Ploeg
student geschiedenis aan de Rijksuniversiteit in Groningen
[email protected]
3
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
Werk voor migrantenvrouwen Op 4 maart werd een Integratieraad gehouden over de arbeidsmarktpositie van allochtone vrouwen. De voornaamste uitkomsten zijn dat verschillende departementen en de grote steden beter gaan samenwerken om de kansen van allochtone vrouwen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Alle betrokken partijen willen zich inzetten voor een integrale aanpak, waarbij ook werkgevers betrokken moeten worden. Vrijwilligerswerk, zoals wordt gestimuleerd in het project 1001-kracht, kan een opstap zijn naar betaald werk. Staatssecretaris Aboutaleb zal meer aandacht besteden aan de kansen van zogenoemde nuggers (niet-uitkeringsgerechtigden), waartoe vooral herintreedsters behoren. Minister Plasterk zal nagaan hoe de toegankelijkheid van de kinderopvang kan worden verbeterd. Om het ondernemerschap van vrouwen te bevorderen wil minister Vogelaar experimenteren met microkredieten. De aanwezige wethouders van de grote steden zeiden zich graag te willen inzetten voor een grotere arbeidsdeelname van allochtone vrouwen, maar signaleerden dat de doelgroep moeilijk te bereiken is. De LOM-samenwerkingsverbanden hebben aangeboden op dat punt behulpzaam te willen zijn. Ook hebben de LOM-samenwerkingsverbanden er voor gepleit om zichtbare en laagdrempelige centra voor vrouwen op wijkniveau te organiseren.
Servische gemeenschap in beroering Binnen de Servische gemeenschap in Nederland is met woede en emotie gereageerd op de eenzijdige afscheiding van de Servische provincie Kosovo en Metohija (kortweg Kosovo) van 17 februari. De naar schatting 26.000 leden tellende gemeenschap veroordeelt en verwerpt de onafhankelijkheidsverklaring en zegt een zelfstandig Kosovo nooit te zullen erkennen. De dag na de eenzijdige afscheiding werd in de vorm van een Declaratie, die namens de gemeenschap door de Bond van Servische verenigingen en de Servisch-Orthodoxe Kerk in Nederland werd ondertekend, een dringend beroep gedaan op de Nederlandse regering en de Tweede Kamerleden om deze onrechtmatige daad niet te erkennen. Ook werd de regering opgeroepen om zich in internationaal verband in te spannen voor nieuwe onderhandelingen die moeten leiden tot een op consensus gebaseerde regeling voor de toekomstige status van Kosovo waarmee alle partijen, Serven en Albanezen, kunnen leven. Niet alleen onder de eerste generatie arbeidsmigranten, vluchtelingen en asielzoekers die uit verschillende gebieden van voormalig Joegoslavië naar Nederland zijn gekomen, is de verbondenheid met Kosovo groot. Ook onder Servische jongeren is ‘Kosovo’ een hot item. Zij zijn van mening dat de stroom van berichtgeving eenzijdig is en via internetfora als serbia.hyves.nl en serviers.net roepen ze elkaar op om een tegengeluid te laten horen en mee te doen aan demonstraties die inmiddels spontaan in verschillende steden, waaronder Den Haag, Amsterdam en Breda, door particuliere initiatieven georganiseerd zijn. Uit de vele geplaatste berichten kan worden opgemaakt dat ook voor de tweede gene-
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
4
ratie Serven in Nederland Kosovo het ‘hartland’ van Servië is, waaruit de Servische religieuze, etnische en culturele identiteit is ontstaan. Naast dit historisch perspectief benadrukt de gemeenschap dat Kosovo ook internationaalrechtelijk een onlosmakelijk deel van Servië is. De Serven in Nederland verwachten dan ook van Nederland - als het centrum van de internationale rechtspraak – dat Nederland niet tot de erkenning van Kosovo over zal gaan. Tot slot wijst de Servische gemeenschap er in de Declaratie op dat een mogelijke erkenning van Kosovo door Nederland gevolgen kan hebben voor de integratiepositie van de Serven in Nederland. Gevoelens van onheuse bejegening, wantrouwen en onbegrip kunnen het integratieproces en de maatschappelijke participatie van Serven in Nederland onder druk zetten, waarbij een gevoel van verwijdering van de Nederlandse samenleving niet kan worden uitgesloten. Of, zoals een Servische demonstrant het verwoordde: “als Nederland de internationale rechtsorde hoog in het vaandel zegt te hebben zitten en desondanks overgaat tot erkenning van Kosovo, dan raak je als ServischNederlandse burger het vertrouwen in die overheid kwijt”. Inmiddels heeft Nederland op 4 maart de onafhankelijkheid van Kosovo erkend. De Servische gemeenschap heeft laten weten deze erkenning te veroordelen en zij roepen de Tweede Kamer dan ook op de erkenning van Kosovo terug te draaien. Of om zich in te spannen voor het verplaatsen van de VN-gerechtshoven die nu in Den Haag staan, naar een ander land dat het internationaal recht niet ondergeschikt maakt aan internationale politieke belangen.
Zuideuropees Ouderencentrum Amsterdam opent haar deuren! Er wonen op dit moment rond de 4000 Zuideuropese ouderen (55+) in Amsterdam. Sinds januari kunnen zij voor een leerzame en ontspannen dagbesteding terecht bij het Zuideuropees Ouderencentrum. Het centrum is een initiatief van de Portugese vereniging Amsterdam (APA), Stichting ZEG, CABO en welzijnsorganisatie Combiwel, en wordt ondersteund door Lize. Samen met de bezoekers van het centrum worden op de dinsdag- en vrijdagmiddag activiteiten georganiseerd op het gebied van ontmoeting, advies,
educatie en recreatie. Zo kan op de ene dag worden geknutseld en bewogen terwijl op de andere dag taal en informatie centraal staan. Omdat veel ouderen geen gebruik maken van de voorzieningen die er voor hen zijn, wil het ontmoetingscentrum ook een brug vormen naar deze voorzieningen. Als extra ‘traktatie’ staat voor iedere eerste vrijdag van de maand Het Maandfeest op het programma. Er worden presentaties gegeven door activiteitenbegeleiders en de middag wordt verder opgeluisterd met Zuideuropese klanken en lekkernijen. Het
Elkaar begrijpen helpt Kortgeleden is een serie communicatieboekjes uitgebracht, onder andere in het Spaans. De boekjes zijn specifiek gericht op situaties in verzorgings- en verpleeghuizen en de thuiszorg. Door middel van woordenlijsten en afbeeldingen worden woorden, begrippen en situaties in de vreemde taal en in het Nederlands benoemd. De boekjes zijn tot stand gekomen en uitgetest door het Verpleeghuis De Schildershoek, wooncentrum Om en Bij en het NIGZ. Meer informatie en bestellen: www.nigz.nl of via 0348 43 76 06 (Klantenservice NIGZ)
Lokale Platforms Allochtone Ouders en Onderwijs Sinds 2006 loopt het project ‘Platform Allochtone Ouders en Onderwijs’ met als doel de betrokkenheid van allochtone ouders bij het onderwijs van hun kind te bevorderen en zichtbaar te maken en de relatie tussen school, leerlingen, schoolbesturen en ouders te verbeteren. Het project is een samenwerking tussen Forum en de LOM-samenwerkingsverbanden (waaronder Lize). Naast een landelijk platform zijn er ook lokale platforms in de grote steden. Het streven is om deze platforms zo divers mogelijk te laten zijn. Daarom doen we een dringend beroep op Zuideuropese ouders om hun interesse en betrokkenheid te tonen en zich aan te melden voor een lokaal platform. In Amsterdam, Arnhem, Breda, Den Haag, Eindhoven, Nijmegen en Utrecht zijn we op zoek naar gemotiveerde
ouders. We zoeken ouders die één of meer kinderen op de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) of de peuterspeelzaal, in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs of het speciaal onderwijs hebben en die zich voor tenminste twee jaar willen inzetten. Ouders krijgen zo de kans om een belangrijke bijdrage te leveren aan de schoolloopbaan van uw kind.
eerste Maandfeest is inmiddels geweest en was een succes. 40 Zuideuropese ouderen waren creatief bezig en klommen op het podium om liederen uit de eigen landen ten gehore te brengen!
Extra aandacht voor vrouwen Vanaf januari werkt Monica Moreno Diniz twee dagen per week bij Lize, speciaal voor vrouwenzaken. Monica is geboren en ge- togen in de Amsterdamse wijk De Pijp en van oorsprong Portugese. Na twee jaar Film- en TV Wetenschappen te hebben gestudeerd aan de UvA is zij geswitcht naar de opleiding Culturele Maatschappelijke Vorming aan de Hogeschool van Amster dam. Daarmee maakte ze een bewuste keus voor de beroepspraktijk en voor maatschap pelijke betrokkenheid. Naast het werk bij Lize is zij als coördinator werkzaam voor Stichting ZEG in Amsterdam, de belangen behartiger voor de Zuideuropese gemeenschappen in de stad. In 2008 organiseert Lize verschillende activiteiten speciaal voor Zuideuropese vrouwen. In april bezoekt een groep Zuid europese vrouwen de Tweede Kamer en op zondag 8 juni staat de landelijke vrouwendag op het programma.
Aanmelden voor een lokaal platform in uw stad kan op verschillende manieren: • Door het invullen van het on-line formulier op www.paoo.nl ; • Door het verzenden van een e-mail naar
[email protected] • Of door te bellen naar 030 297 42 21. Nadere informatie is ook verkrijgbaar bij Dimitris Grammatikas van Lize.
5
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
Regelmatig besteden we in het Lize-bulletin aandacht aan de problemen rond de onvolledige AOW. Een deel van de migranten die een onvolledige AOW hebben, heeft zo weinig extra inkomen (bijvoorbeeld uit een bedrijfspensioen) dat ze na hun 65-ste aangewezen zijn op aanvullende bijstand. Anderen zien hun hele bedrijfspensioen in het AOW-gat verdwijnen. De aanpak van de problemen rond de onvolledige AOW is een zaak van hele lange adem. Lize werkt op dit terrein niet alleen samen met de andere LOM-samenwerkingsverbanden maar ook met de ANBO en de FNV. We geven hieronder een overzicht van wat er de afgelopen twee jaar gebeurd is en kijken daarna voorzichtig naar de toekomst. Een ding is tot dusver duidelijk geworden: actievoeren helpt!
Oplossingen voor het AOW-gat in zicht? In juni 2006 werd de ‘Week van het AOW-gat’ die door de FNV was georganiseerd afgesloten met een persconferentie in Nieuwspoort waarbij verschillende Kamerleden aanwezig waren. Als resultaat hiervan hebben LOM-samenwerkingsverbanden, FNV en ANBO (met financiële steun van het Fonds PGO) aan het Verweij Jonker instituut opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de positie van 65plussers met aanvullende bijstand. Ook werd een handtekeningenactie georganiseerd. In oktober 2006 werden achtduizend handtekeningen aangeboden aan de leden van de Themacommissie Ouderenbeleid. Met deze handtekeningen hebben we zichtbaar gemaakt hoeveel mensen er zitten te wachten op oplossingen voor de problemen rond de onvolledige AOW. Op 16 mei 2007 stonden we opnieuw in Nieuwspoort om het onderzoeksrapport ‘Verborgen Armoede’ aan te bieden aan staatssecretaris Aboutaleb. Deze keer samen met meer dan 200 ouderen die uit eigen ervaring weten wat onvolledige AOW betekent. In de periode die volgde zijn er diverse gesprekken gevoerd met de woordvoerders van de verschillende partijen om mogelijke oplossingen te bespreken. Eind november 2007 schreef staatssecretaris Aboutaleb een brief aan de Tweede Kamer met zijn visie. In de lange brief stond alleen eigen-
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
6
lijk niets, behalve dat de staatssecretaris bereid is om de huidige inkoopregeling te verbeteren. Die inkoopregeling geldt echter voor mensen die niet langer dan vijf jaar in Nederland zijn, zodat het niets oplevert voor iedereen die hier al langer dan vijf jaar zijn. Ook de Tweede Kamer was ontevreden over deze brief. Op 4 december 2007 was er een actiebijeen komst georganiseerd in Den Haag. Honderden ouderen kwamen naar de Grote Kerk en lieten de aanwezige Kamerleden weten dat de tijd dringt en dat er echt oplossingen moeten komen. Onder grote publieke belangstelling werd op 17 januari 2008 een Algemeen Overleg gehouden in de Tweede Kamer. De volgende punten stonden centraal: • uitvoering van de aanvullende bijstand voor 65-plussers door de Sociale Verzekeringsbank in plaats van door de Sociale Dienst; • verlenging van de toegestane termijn van verblijf in het buitenland met behoud van aanvullende bijstand van 13 tot 26 weken; • een ruimere vermogens- en inkomens toets voor 65-plussers met aanvullende bijstand; • het voorstel om een tijdelijke inkoopregeling te maken voor iedereen die al langer dan vijf jaar in Nederland is en bij vestiging in Nederland geen gebruik heeft kunnen maken van de huidige inkoopregeling. Staatsecretaris Aboutaleb heeft onder druk van de Kamer toegezegd dat hij nog voor
de zomer met notities zal komen over deze punten. Het tijdelijk verblijf in het buitenland met behoud van aanvullende bijstand is intussen geregeld. Op 12 februari 2008 werd namelijk met een kleine meerderheid in de Tweede Kamer het amendement van de PvdA aangenomen waarin geregeld wordt dat 65-plussers met aanvullende bijstand 26 weken in het buitenland mogen verblijven zonder dat die aanvullende bijstand vervalt. Het is nog niet bekend wanneer deze wijziging in de Wwb precies van kracht wordt. Op dit moment is staatsecretaris Aboutaleb aan zet is en kijken wij met spanning uit naar de notities die hij heeft toegezegd. We wachten die notities niet stilletjes af maar proberen intussen via allerlei kanalen de ontwikkelingen te beïnvloeden. Verschillende samenwerkingsverbanden hebben hun gemeenteraadsleden opgeroepen om in hun eigen gemeente te pleiten voor overdracht van de aanvullende bijstand naar de SVB. Samen met ANBO en FNV ontwikkelen we eigen voorstellen voor een tijdelijke inkoopregeling en brengen die actief onder de aandacht van Kamerleden. Dit alles met de bedoeling om druk op de politieke ketel te houden en echt oplossingen te realiseren. In het volgende Lizebulletin vindt u ongetwijfeld de volgende aflevering van dit vervolgverhaal. // Gonnie Kaptein
“Als je de vijftig gepasseerd bent dan zet je haast achter de dingen die je nog wil doen in je leven”. Een van de dromen van Takis Sideris was om een symfonie te schrijven. Deze droom is uitgekomen want zijn ‘Symfonia Xenitias’ wordt in april 2008 twee keer opgevoerd. Hij noemt het een ‘requiem voor de eerste generatie gastarbeiders’.
Symfonia Xenitias Takis Sideris is een bekende figuur binnen de wereld van Griekse muzikanten in Nederland. Geboren en getogen in Utrecht en van Griekse ouders, heeft hij zich al op jonge leeftijd verdiept in de muziek. Hij koos uiteindelijk voor een ander beroep maar muziek is zijn grote passie gebleven. De overgang van traditionele Griekse ritmes naar klassieke westerse muziek vindt hij niet moeilijk. Zijn symfonie is een combinatie van die twee werelden en hij ervaart het bijna als vanzelfsprekend. “Toen ik kleuter was zette mijn moeder klassieke muziek op om mij tot rust te brengen”.
Het gevoel van ‘in den vreemde zijn’ Maar om een symfonie te schrijven moet je noten leren lezen en dat was voor de muzikant die vooral met zijn hart speelt geen vanzelfsprekendheid. Op latere leeftijd neemt hij die stap toch. Naast de juiste noten gaat hij op zoek naar de bijpassende tekst. Al snel komt hij tot de conclusie dat de teksten van zijn moeder (Dimitra Sideris, 1922-1998), het meest geschikt zijn. Niet alleen omdat het mooie teksten zijn, lyrisch en krachtig tegelijk, maar ook omdat ze het meest tot zijn verbeelding spreken. Ze omschrijven namelijk het gevoel van ‘in den vreemde zijn’ wat hij van dichtbij heeft meegemaakt. Gevoelens en ervaringen die hij kent, niet alleen van zijn ouders,
maar ook van de honderden mensen die bij hen thuis langs kwamen (het echtpaar Sideris speelde een prominente rol binnen de Griekse gemeenschap in Utrecht en Nederland, red.). “Ik heb de immigratie van heel dichtbij meegemaakt. Als kind herinner ik me nog de vader die zijn zoon had verloren in de fabriek en huilend de schoen van die zoon kuste.” De gevoelens van nostalgie, vervreemding, somberheid en niet uitgekomen idealen heeft Takis Sideris in zijn symfonie gecombineerd met de Griekse oplossing voor alles: “Als de Grieken het niet meer weten dan gaan ze met zijn allen dansen.” Zijn directe betrokkenheid bij de teksten heeft het makkelijker gemaakt om de muziek te componeren maar was tegelijkertijd emotioneel zwaar. “Ik heb sommige stukken huilend zitten schrijven. Ik heb mijn ziel erin gestopt!” Het schrijven van de ‘Symfonia Xenitias’ is zijn manier om een deel van zijn leven af te ronden. “Ik wil graag dat veel van de gastarbeiders en mensen die mijn moeder gekend hebben naar de concerten komen. Ik wil nog een keer mijn moeder tot leven brengen.”
toen het Stanislas voor het eerst Griekse muziek ging uitvoeren en Takis Sideris als gastmuzikant optrad. Sindsdien is er een bijzondere band ontstaan die alleen maar versterkt werd door de drie succesvolle tournees in Griekenland de afgelopen jaren. De ‘Symfonia Xenitias’ is dus ook voor het Stanislas geschreven omdat de sfeer van de school en hun activiteiten weerspiegelt wat de componist van vroeger kent. “Mijn ouders vochten voor een betere wereld met warmte, respect en samenwerking. Die elementen heb ik in deze school terug gevonden.” // Dimitris Grammatikas
Stanislascollege Dat het koor en orkest van het Stanislascollege uit Delft zijn symfonie zouden uitvoeren was snel beklonken. Hun samenwerking gaat al vijftien jaar terug
De ‘Symfonia Xenitias’ wordt onder leiding van dirigent Ad van Unen uitgevoerd op 12 april in de Oude Kerk in Delft en op 19 april in de Janskerk (Janskerkhof) in Utrecht, aanvangstijd 20.00 uur. Het concert in Utrecht wordt georganiseerd met steun van - en in samenwerking met - de Federatie van Griekse Gemeenschappen in Nederland. Kaarten à € 8 (€ 5 voor scholieren/studenten) zijn verkrijgbaar via de school (projectleider Hans Verheij, 015 750 60 50 of
[email protected]). Het beloven twee bijzondere concerten te worden. De inzet en het enthousiasme van meer dan honderd personen, voor het merendeel leerlingen, om deze bijzondere symfonie uit te voeren en in het Grieks te zingen, maken het bezoeken van de optredens meer dan de moeite waard.
7
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
OPRO
EP
Bestuur van Lize zoekt nieuwe vertegenwoordiger voor de Bosnische gemeenschap Op 1 april 2008 neemt Jasminka Mahmutefendic´Šehovic´ afscheid van het bestuur van Lize, omdat haar maximale zittingstermijn is afgelopen. Jasminka heeft zich de afgelopen 6 jaar ingezet voor de Zuideuropese gemeenschappen in het algemeen en in het bijzonder voor álle Bosniërs die in Nederland wonen. Op deskundige wijze heeft Jasminka de Bosnische gemeenschap en Lize vertegenwoordigd bij verschillende overleggen met o.a. de minister voor Integratie. Door haar grote betrokkenheid bij vrouwenzaken was zij een van de drijvende krachten achter de vrouwencommissie van Lize. Mede door haar inzet zijn de Bosnische vrouwen een bijzonder actieve groep binnen Lize geworden. Wij zijn dan ook blij dat Jasminka heeft aangegeven dat zij weliswaar haar bestuurlijke werkzaamheden neerlegt, maar actief zal blijven in de vrouwencommissie. Jasminka, op deze plaats een woord van dank voor alles wat je voor Lize en de Zuideuropese gemeenschappen hebt gedaan; geen afscheid, want wij zullen in de toekomst graag een beroep op je blijven doen! Het vertrek van Jasminka betekent dat de zetel voor de Bosnische gemeenschap in het bestuur van Lize vrijkomt. Het bestuur wil deze vacature zo spoedig mogelijk opvullen. Gezien de huidige samenstelling van het bestuur en de eis in de subsidieregeling dat een derde van het bestuur uit jongeren moet bestaan, doet het bestuur een oproep aan personen jonger dan 35 jaar om zich kandidaat te stellen.
8
Lize Postbus 14065 3508 SC Utrecht tel. 030 233 21 00 fax 030 232 25 71 e-mail
[email protected] www.lize.nl
Lize verwacht van haar bestuursleden dat zij in de eerste plaats inzicht hebben in de positie van hun gemeenschap in Nederland en ontwikkelingen daarin. Bestuursleden moeten dit inzicht kunnen Kopij voor het Lize vertalen in concrete voorstellen om die positie te bulletin kan gestuurd verbeteren. Van bestuursleden van Lize wordt worden naar bovenstaand bovendien nadrukkelijk verwacht dat zij de adres. belangen van de gehele achterban van Lize behartigen. Daarbij wordt van hen gevraagd dat Eindredactie Gonnie Kaptein zij beschikken over een breed netwerk en nauwe Bijdrage van Predrag Vitkovic´ contacten onderhouden met de gemeenschap die zij vertegenwoordigen. Gezien het veld Foto’s Lize, Predrag Vitkovic´, waarin Lize zich beweegt is het noodzakelijk Mustafa Ibrahimovic´, te weten hoe politiek-bestuurlijke besluitStanislascollege vorming in Nederland werkt. De tijdsinzet varieert, maar men dient uit te gaan van Vormgeving C&P Communicatie minimaal 8 uur per maand. Aangezien Lize beschikt over een professionele staf dient ISSN 1571-6384 men op afstand te kunnen besturen. Zie voor meer informatie het functieprofiel op de website (www.lize.nl) of neem contact op met de directeur. Kandidaten dienen hun schriftelijke reactie, vergezeld van hun curriculum vitae, vóór 15 april op te sturen naar Lize, t.a.v. de secretaris, postbus 14065, 3508 SC Utrecht.
Een deel van de vrouwencommissie van Lize, met Jasminka uiterst rechts
Lizebulletin / nr 56 / maart 2008
Voor vragen over dit blad of andere zaken:
Lize behartigt bij de landelijke overheid de belangen van personen afkomstig uit Bosnië-Herzegovina, Griekenland, Italië, Kaapverdië, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Portugal, Servië, Slovenië en Spanje en hun nakomelingen. Lize maakt deel uit van het Landelijk Overleg Minderheden dat de belangen behartigt van alle doelgroepen van het rijks-integratiebeleid. Lize vervult met haar kennis van en haar relatie met de Zuideuropese gemeenschappen een beleidsbeïnvloedende rol bij de overheid. Lize functioneert tevens als informatiemakelaar tussen overheid en achterban. Op zaterdag In haar 22 september belangenbehartiging wordt van 15.00 tot zoekt Lize de balans 19.00 tussen uur in partycentrum het belang van‘Het de Streeperkruis’, achterban en het politiek Streeperstraat haalbare. Om 66 in haar Landgraaf kerntaak(Limburg), uit te een voeren, voert Lize regelmatig overleg met de minister van integratiebeleid, bewindslieden, ambtenaren en leden van de Tweede Kamer. Daarnaast werkt Lize nauw samen met andere landelijke partners.