special interieur kunst
39 sabato zaterdag 9 oktober 2010
KAMERBREED Mark Deweer overtuigde voor zijn kunsttapijtenproject enkele van de beste hedendaagse artiesten. Bovenaan: Jan De Cock met 'D53 Before Conversion'. Onderaan: een fragment uit 'Applause' van Matthieu Laurette.
Galerist Mark Deweer stunt met tapijten
KUNSTENAARS OP HET MATJE Toen Mark Deweer nog tapijtenwever was, liet hij kunstenaars de vrije hand om ontwerpen aan te leveren. Nu is Mark Deweer kunstgalerist en laat hij de 32 kunsttapijten op de wereld los. Is het kunst? Is het design? Hij ligt niet wakker van de discussie en lanceert ze in première op Interieur Kortrijk. ‘Het moment dat zo’n kunsttapijt van het getouw rolde: ik was zo blij als een kind.’ TEKST: THIJS DEMEULEMEESTER
special interieur kunst
V
raag je aan Mark Deweer waarom hij in 1979 met een kunstgalerie in Otegem begon, dan antwoordt hij: ‘Ik weet het niet meer zo goed. Het zal spontaan ontstaan zijn, zeker? Toen ik de galerie opende, runde ik nog mijn tapijtenweverij Assur. Kunst was pure liefhebberij, ik kon leven van de inkomsten van de zaak. Ik wist helemaal niet waar mijn kunstavontuur me naartoe zou leiden.’ Als je polst waarom hij ooit aan hedendaagse kunstenaars vroeg om tapijten te ontwerpen, krijg je een gelijkaardige respons. ‘Ik weet het niet meer precies. Er schuilt helemaal geen masterplan achter dit project. Toen ik de tapijten liet maken, heb ik zelfs nooit nagedacht over oplages. Soms zijn er 17, soms 24, soms 26. Alles hing af van de hoeveelheid wol die op dat moment op de bobijnen zat. Was die op, dan maakte ik geen nieuwe tapijten meer bij.'
Gepakt op snelheid
Een nog piepjonge Wim Delvoye was onbedoeld de aanstoker van dit ‘Art of the Loom’tapijtenproject. In 1985 vroeg de pas afgestudeerde kunstenaar aan Assur Carpets of hij een paar klassieke tapijten mocht beschilderen met acrylverf. ‘Ik gaf ze hem gratis mee, omdat ik zijn enthousiasme en zijn idee wel tof vond. Het contractje dat ik met hem maakte, heeft hij me nooit ondertekend teruggestuurd. Dus ik heb die tapijten nooit meer teruggezien. Typisch Wim’, lacht Deweer. Delvoye zelf noemt het idee ‘een jeugdzonde’, maar het bracht Mark Deweer wel op ideeën. De eerste kunstenaar die een ontwerp afleverde, was Thomas Lange in 1986. Al snel volgden Jan Fabre, Jan De Cock, Tony Cragg, Stephan Balkenhol, Panamarenko, Koen Vanmechelen, Ilya Kabakov, Sergey Bratkov, Stefaan Dheedene en nog vijf andere artiesten uit de Deweer-stal. ‘Behalve Jan De Cock, die constructivistische tekeningen liet weven, beschouwen de kunstenaars hun tapijt allemaal als een volwaardig kunstwerk in hun oeuvre. Ze zien het tapijt als een alternatief canvas.’ Jan Fabre maakte een tapijt met als thema larven, vagina’s en pispotten. Jan De Cock liet constructivistische ‘tekeningen’ weven. Ilya Kabakov ontwierp een ‘vliegend tapijt’ met zwevende mensenfiguren. En Panamarenko zette de affiche die hij ontwierp voor zijn tentoonstelling in het SMAK om in een tapijt. De variatie in de tapijten is enorm. ‘Telkens weer verraste de kunstenaar me compleet met zijn ontwerp. Ik had jarenlang zelf een team
special interieur kunst
VLOERKLEED Linksboven: Matthieu Laurette, 'Applause' (160 x 235 cm). Linksonder: Jan Fabre, 'Privy' (200 x 300 cm). Hieronder: Jan De Cock, 'D53 Before Conversion' (300 x 365 cm).
41 sabato zaterdag 9 oktober 2010
Een verkooptruc schuilt er niet achter. Ik weet zelfs niet of we ook maar één tapijt zullen verkopen
special interieur kunst
42 sabato zaterdag 9 oktober 2010 van ontwerpers die voor mij tapijten tekenden, maar hun resultaat was eenheidsworst in vergelijking met wat deze kunstenaars bedachten. Die denken pas echt out of the box.’
Geheim
Al die artiesten hebben het Deweer niet bepaald gemakkelijk gemaakt. Assur was weliswaar gespecialiseerd in kleine oplagen van hoge kwaliteit. Maar om aan de eisen van de kunstenaars te voldoen, moest Deweer het maximum uit zijn computergestuurde machinerie halen. ‘Voor Jan De Cock hebben we een procédé gezocht om wol in een speciaal soort wit te verven. De witsoorten die we in stock hadden, volstonden niet. Matthieu Laurette baseerde zijn ontwerp op een gepixeld televisiescherm. Om die glazige schijn te imiteren, moesten we er blauwe wol doormengen. Voor Tony Cragg maakten we een tapijt dat er precies als een aquarel uitziet. En Ilya Kabakov wou per se tapijten met ouderwetse rafels, conform de Russische weeftraditie. Het was een uitdaging om de ideeën van de kunstenaars te verwezenlijken. Dat lukte niet altijd even goed. Maar telkens als ik een geslaagd resultaat van het getouw zag rollen, was ik zo blij als een kind.’ Minder blij werd Deweer van de concurrentie die na de eeuwwisseling groeide vanuit het Oosten. In september 2006 legde de WestVlaamse ondernemer de boeken neer. De fabriek werd ontmanteld, maar de tapijten bleven een goed bewaard geheim dat hij nu pas op de wereld wil loslaten. Al die tijd wachtte hij op een goed moment om de deuren van zijn schatkamer open te zetten.
Amerikaanse belangstelling
De timing is dan ook niet toevallig . ‘Limited edition’ tapijten, ontworpen door designers of kunstenaars, zijn momenteel erg in. Bovendien wil hij de dertigste verjaardag van zijn galerie vieren met een reeks stunts. In februari verraste Mark Deweer vriend en vijand door een korting van 30 procent te geven op zijn stock. Koopjes in de kunstwereld: het was ‘du jamais vu’. Ondanks alle kritiek scoorde hij op één maand tijd de omzet van het vorige boekjaar. Ook dit kunsttapijtenproject ‘Art of the Loom’ breekt uit de doos van de kunstwereld: hij lanceert de tapijten op Interieur Kortrijk. Daarna volgt een tentoonstelling in Berlijn en verhuizen de resterende werken naar kunst- en designgaleries, zoals Valerie Traan in Antwerpen en Nilufar in Italië. ‘Er is ook al belangstelling uit Azerbeidzjan en Los Angeles’, zegt Deweer. ‘We wedden een beetje op twee paarden: de kunstliefhebbers én het designpubliek. We zien wel waar we uitkomen met dit verhaal.’ Afspraak in Kortrijk voor een eerste populariteitstest. S De tapijten van Art of the Loom zijn te zien op Interieur Kortrijk, op de expo ‘Rugged Beauties’ in Berlijn (nog tot 14 november), in galerie Valerie Traan (november) en in galerie Deweer (voorjaar 2011). www.deweergallery.com, www.artoftheloom.com, www.valerietraan.be
special interieur kunst
KUNSTWOL Om aan de eisen van de kunstenaars te voldoen, moest Mark Deweer het maximum uit zijn computergestuurde machinerie halen. Vlnr. Stephan Balkenhol, 'Köpfe' (200 x 300 cm), Koen Vanmechelen, 'Janus' (240 x 240 cm), Stefaan Dheedene, 'Octopus – white' (200 x 300 cm), Sergey Bratkov, 'Magic Carpet' (200 x 200 cm).
43 sabato zaterdag 9 oktober 2010
Wim Delvoye bracht Deweer onbedoeld op het idee kunstenaars tapijten te laten ontwerpen
