CULTUURNETWERK_ nl Expertisecentrum cultuureducatie
Kunst onder de 18 Moet je kijken
Deze uitgave is een oorspronkelijke uitgave van het voormalige LOKV Nederlands Instituut voor Kunsteducatie. Cultuurnetwerk Nederland stelt de inhoud van deze publicatie in PDF-formaat beschikbaar.
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Moet je kijken Onwijs veel leren in CKV 1-project
LOKV Nederlands Instituut voor Kunsteducatie, Utrecht 2000
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Inhoud
05 Vooraf
06 Uitgangspunten en aanpak
07 Lesinhoud
10 Samenwerking: taken en verantwoordelijkheden
14 Resultaten en ervaringen
20 Conclusies en aanbevelingen
22 Blik op de toekomst
3
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Aan Moet je Kijken deden mee: Scholen
Stadstheater Zoetermeer
Erasmus College, Zoetermeer
St. Jan, Gouda
Contactpersoon: Els Rensink
Trianon Theater, Gouda
Stedelijk College, Zoetermeer
www.moetjekijken.nl
Contactpersoon: Joost Konings Driestar College, Gouda
Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen
Contactpersoon: Mariska van Maanen
of meer weten over deelname? Neem dan contact
Andreas College, Katwijk
op met Kunstgebouw, Thea de Langen (project-
Contactpersoon: Lodewijk Bogaards
leider), telefoon 015-215 45 15, e-mail
Coornhert Gymnasium, Gouda
[email protected] of met Tumult, Cors van
Contactpersoon: Marie Anne Stapel
den Berg, telefoon 020-421 51 29, e-mail
Alverna College (locatie Bonaventura), Gouda
[email protected]. En bekijk natuurlijk de website
Contactpersoon: Veronique Daemen
www.moetjekijken.nl. De uitspraken van leerlingen in Moet je kijken. Onwijs veel leren in
Bezochte kunstinstellingen
CKV 1-project zijn van deze site geplukt.
Bibliotheek Gouda Catharina Gasthuis, Gouda Dorpskerk Katwijk Filmhuis Lumen, Delft Galerie Laerken, Hazerswoude-Dorp Galerie de Vlaming, Zoetermeer Imperium Theater, Katwijk Het Kijkhuis, Leiden De Koninklijke Porceleyne Fles, Delft Kunstcentrum Haagweg 4, Leiden Lakenhal, Leiden Laktheater, Leiden Leidse Schouwburg Legermuseum, Delft Madurodam, Den Haag Museum Beelden aan Zee, Scheveningen Museum De Moriaan, Gouda Naturalis, Leiden Omniversum, Den Haag Prinsenhof, Delft Rijksmuseum van Oudheden, Leiden Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden Stadsgalerij Gouda
4
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Vooraf
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
In Moet je Kijken gaan leerlingen op bezoek bij een kunst- of cultuurinstelling en interviewen daar een medewerker. Ze schrijven een artikel waarvan ze vervolgens zelf een Internetpagina maken. Het voorjaar van 2000 was proefperiode. Vrijwel
De publicatie Moet je kijken. Onwijs veel
alle betrokken partijen waren enthousiast, de leer-
leren in CKV 1-project is het resultaat van het
lingen zeker. In korte tijd zijn ze tot een eindpro-
pilot-project Moet je Kijken, een project rond
duct gekomen waarover ze zelf verbaasd staan. De
CKV 1 (Culturele en Kunstzinnige Vorming).
resultaten zijn te zien op www.moetjekijken.nl.
Vanaf augustus 1999 is dit vak verplicht in
Moet je kijken. Onwijs veel leren in CKV 1-project
de tweede fase van het voortgezet onder-
beschrijft de inhoud van het project, de ervaringen
wijs. Een deel van de scholen heeft het vak
en resultaten. Ook wordt ingegaan op de organi-
al een jaar eerder ingevoerd. Op een aantal
satie, en de taken en verantwoordelijkheden van
locaties in het land hebben steunfuncties via
alle deelnemers aan het project. De uitgave sluit af
proefprojecten in het schooljaar 1999-2000
met conclusies en aanbevelingen.
onderzocht wat hun rol en taken kunnen zijn bij de invoering, organisatie en uitvoering
Jonaske de Ruiter
van het nieuwe vak. Via CKV 1 maken leerlin-
Projectleider LOKV
gen kennis met culturele instellingen in hun omgeving. Jongeren komen over de vloer bij bijvoorbeeld het museum en het theater. Het vak stelt daarmee scholen,
en culturele instellingen
Rijksmuseum van Oudheden
voor de uitdaging samen
‘Dit museum is echt een
steunfunctie-instellingen
te werken en leerlingen de
aanrader, je leert er onwijs
weg te wijzen in het plaat-
veel en je nieuwsgierigheid
selijke culturele landschap.
wordt echt gewekt. Na de mummies kwamen we terecht bij de oudheid maar toen
Het LOKV Nederlands
verslapte onze aandacht door
Instituut voor Kunsteducatie
de warmte.’
heeft een aantal van deze proefprojecten financieel ondersteund en inhoudelijk begeleid. Moet je Kijken is een van deze projecten. Zes scholen in Zuid-Holland namen deel aan dit project, ontwikkeld en uitgevoerd door Kunstgebouw, Stichting Kunst en Cultuur ZuidHolland in Rijswijk, en Tumult, een bureau dat jongeren begeleidt bij het maken van nieuwemediaproducties.
5
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Uitgangspunten en aanpak
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
volgden konden op vrijwillige basis deelnemen. Kunstgebouw informeerde de culturele instellingen in de regio over het project. Uiteindelijk zijn er 26 culturele instellingen bezocht. Het project vond plaats van januari tot en met juni 2000.
Voorgeschiedenis
Kunstgebouw begon in het najaar van 1999 met
In het schooljaar 1998-1999 voerde de Zuid-
de inhoudelijke voorbereidingen en vroeg subsidie
Hollandse steunfunctie-instelling Kunstgebouw -
aan bij het LOKV. De werving van de scholen vond
in samenwerking met Stichting CJP en met subsi-
in januari 2000 plaats; in die periode werden ook
die van het LOKV - een voorloper van Moet je
de culturele instellingen benaderd.
Kijken uit. Het betrof een project dat werd uitge-
Onderdelen
voerd op vrijwel alle scholen in Gouda en Delft. Leerlingen ontvingen een gratis CJP waarmee ze
In Moet je Kijken verkennen en onderzoeken
voorstellingen en tentoonstellingen konden
CKV 1-leerlingen hun (directe) culturele omgeving.
bezoeken. Dit als voorbereiding op de zoge-
Het project bestaat uit de volgende onderdelen.
noemde kunstvouchers waarmee ze in de (nabije)
• Leerlingen krijgen een les interviewtechnieken.
toekomst voorstellingen en tentoonstellingen
• Leerlingen bezoeken in groepjes van drie of vier
kunnen gaan zien. In het CJP-project bezochten
een kunstinstelling naar keuze; bijvoorbeeld een
leerlingen uit de vierde klas van het voortgezet
museum, een schouwburg of filmhuis. Ze nemen
onderwijs een kunstinstelling. Twee scholen deden
een interview af met een medewerker. Centrale
mee aan de uitgebreide variant waarin leerlingen
vraag is wat de betreffende instelling jongeren
een website konden maken. Kunstgebouw werkte
biedt.
in dit project voor het eerst samen met Tumult,
• Leerlingen verwerken hun bevindingen en
een bureau dat jongeren begeleidt bij het maken
formuleren hierover een mening in een artikel.
van nieuwe-mediaproducties.
• Leerlingen volgen een workshop Internet onder
De positieve ervaringen met dit CJP-project waren
leiding van gastdocenten van Tumult. Ze maken
de aanleiding om het project groter aan te
van hun artikel een pagina op de website
pakken. Met financiële en inhoudelijke steun van
www.moetjekijken.nl. Op deze website verzamelt
het LOKV heeft Kunstgebouw het project voor
Tumult alle resultaten van deelnemende scholen.
1999-2000 kunnen uitbouwen tot Moet je Kijken.
• Leerlingen krijgen een les reflectie. Ze evalueren daarin de interviews. Hebben ze een verbeterd
Werving
inzicht gekregen in het jongerenaanbod van cultu-
Voor Moet je Kijken werd bij Kunstgebouw een
rele instellingen in hun omgeving? Zo mogelijk
projectleider aangesteld die verantwoordelijk was
doen ze enkele aanbevelingen en suggesties aan
voor de ontwikkeling en organisatie. De project-
de instellingen.
leider benaderde voor deelname aan Moet je Kijken scholen voor voortgezet onderwijs in vijf
Leerlingen in het voortgezet onderwijs zijn graag
plaatsen in Zuid-Holland. Het ging om scholen die
actief. Ze zijn bekend met het gebruik van nieuwe
al gebruikmaakten van diensten van Kunstgebouw
media zoals Internet. Moet je Kijken heeft als
en om scholen die nog onbekend waren met de
uitgangspunt aan te sluiten bij deze interesses.
culturele activiteiten van de steunfunctie-instel-
Het project wil een beroep doen op de zelfstan-
ling. Uiteindelijk deden er zes scholen mee, met in
digheid en creativiteit van de jongeren; de les-
totaal zo’n 100 leerlingen. Leerlingen die CKV 1
inhoud is daarop afgestemd.
6
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Lesinhoud
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Les interviewtechnieken
Wat doen de leerlingen?
In de les over interviewtechnieken krijgen de leer-
• Ze maken kennis met verschillende interview-
lingen inzicht in de verschillende soorten inter-
technieken.
viewtechnieken en hoe je ze kan gebruiken voor
• Ze bereiden zelfstandig, in kleine groepjes, een
het schrijven van een artikel. In dit project ligt de
interview voor met een medewerker van een
nadruk op het journalistieke interview omdat de
culturele instelling.
leerlingen een artikel voor een website moeten
• Ze verdiepen zich in het aanbod van de instelling
schrijven.
door foldermateriaal te verzamelen en te bestude-
In een blokuur leren de leerlingen hoe zij een inte-
ren.
ressant verhaal kunnen ontlokken aan de geïnter-
• Ze maken afspraken (na overleg met de kunst-
viewde. Achtereenvolgens komen onderwerpen
coördinator) met de culturele instelling en nemen
aan bod als het opvragen van informatie, bepalen
het interview af.
van het doel van het interview, verschillen in
• Ze krijgen meer kennis over een culturele instel-
‘open’ en ‘gesloten’ vragen, en kritisch doorvra-
ling, het aanbod voor jongeren van die instelling,
gen.
en formuleren daarover een mening.
Samen met de (gast)docent bereiden de leerlingen zich voor op het interview
• Vervolgens schrijven ze een artikel over de culturele
met een medewerker van
instelling.
een kunstinstelling. De
• Ze volgen een workshop Internet waarin ze het artikel bewerken tot een Internetpagina.
Trianon Theater
leerlingen gaan vervolgens
‘Trianon is naar onze mening
in groepjes van drie of vier
een sfeervolle bioscoop omdat de historische ken-
op pad. Dat betekent dat ze van tevoren ook vastge-
• Ze bekijken de uiteindelijke
merken nog niet verdwenen
steld moeten hebben wie
resultaten op Internet.
zijn. De bioscoop is groot en
welke vragen stelt, wie de
• Ze reflecteren op de eigen
je kunt er ruim en lekker
ervaringen en die van mede-
zitten. Vergeleken bij andere
leerlingen. • Ze tonen het resultaat aan de bezochte instelling en wisselen meningen uit. • Ze maken een verslag van
cassetterecorder bedient of het verslag maakt. Ook
bioscopen zoals het Pathé
moeten de leerlingen
Cinema is het Trianon
voorbereid zijn op het
Theater ook redelijk goedkoop. Wij gaan er dus graag naar de bioscoop!’
opbouwen van het interview. Een aantal praktische zaken wordt tijdens de les
het project voor het eigen
geoefend, zoveel mogelijk
kunstdossier.
gericht op de kunstinstelling of de medewerker die ze gaan bezoeken. Het tweede deel van de les behandelt het uitwerken van het interview tot een artikel. Daarbij komt de vraag aan de orde of het schrijven op papier
7
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Les reflectie
anders is dan het schrijven voor Internet. Met journalistieke tips in de hand kunnen de leerlingen goed voorbereid op weg naar hun interview.
Een les interviewtechnieken past goed in het reguliere curriculum van de lessen Nederlands. De les
In de projectmap die elke deelnemende school
kan goed in samenwerking of afstemming met de
krijgt, is een les reflectie opgenomen met een
docent Nederlands gegeven worden. Het project
korte instructie voor de docent en een bijlage voor
leent zich juist voor vakoverstijgend onderwijs
de leerlingen. Het is de bedoeling dat leerlingen
waardoor het een meerwaarde krijgt.
zich hiermee op de reflectieles voorbereiden. De
Voor docenten biedt het project de mogelijkheid
docent begeleidt het gesprek in de les.
kennis op te doen over journalistieke en nieuwe-
Uit de projectmap:
media-activiteiten in de klas.
Wat is reflectie. Reflecteren is terugkijken op wat
Een school kan de eigen docent de lessen laten
je gedaan hebt en ervaren hebt. Je houdt jezelf als
uitvoeren, of gebruikmaken van een gastdocent.
het ware een spiegel voor waarin je nog eens alles
Een gastdocent/journalist van Tumult is gespeciali-
laat ‘terugkaatsen’ wat je de afgelopen tijd hebt
seerd in het uitvoeren van Internetprojecten met
ondernomen en meegemaakt. Alle handelingen
jongeren op school.
zie je in deze spiegel opnieuw voorbij komen. Deze herhaling van de actie zorgt als het ware voor een verdieping. Je kijkt terug en denkt na over wat je voor je ziet. Wanneer je reflecteert over dit project, probeer
Museum De Moriaan ‘Wij hebben geleerd dat museum De Moriaan voor jongeren niet
je je bewust te worden van de gedachten, je ervaringen en gevoelens
aantrekkelijk is. Pottenbakken en
die je hebt opgedaan
pijpen maken is totaal niet interes-
tijdens het werken aan
sant voor jongeren. We wilden dit
dit project.
museum bezoeken omdat we al
Je kunt ook een vergelij-
eerder bij een pottenbakker waren
king maken: wat was je
geweest en het dus goed in het
antwoord op je vragen
programma paste. Wij zelf vonden
aan het begin van dit
er weinig aan, we vonden het niet
project en hoe denk je
aantrekkelijk voor jongeren. Het is
er na afloop over? Is er
tegengevallen, we vonden het
een verschil of is er juist
saaier dan we hadden gedacht. In
een bevestiging?
het museum is ons opgevallen dat er helemaal niemand was. Ons
Het gaat in de reflectie-
discussiepunt is daarom of het
les om het doorlopen
museum nog wel moet blijven
van de individuele erva-
bestaan.’
ringen, de resultaten in de vorm van de web-
8
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Aansluiting bij CKV 1-domeinen
sites, de gepresenteerde mening over de bezochte kunstinstellingen en de suggesties van de leerlingen aan de kunstinstellingen over het aanbod voor jongeren. De voorbereiding op de les reflectie en het gesprek zelf bieden de leerlingen voldoende mate-
Kernbegrippen in Moet je Kijken zijn: informatie
riaal om te gebruiken in hun kunstdossier.
zoeken, zelfstandig werken, kennismaken met het
Eventueel kunnen de leerlingen met hun eigen
aanbod van culturele instellingen in de omgeving,
groep een presentatie verzorgen over hun ontdek-
onderzoeken en reflecteren. Daarnaast spelen
kingstocht.
handelingsvaardigheden als initiatief nemen,
Voor een snel overzicht van de gemaakte websites
afspraken maken, samenwerken, plannen en een
kunnen deze uitgeprint worden.
mening vormen een rol. Moet je Kijken sluit aan bij de volgende domeinen van CKV 1: • Culturele activiteiten (bezoeken van bijvoorbeeld voorstellingen of tentoonstellingen). In Moet je Kijken: de leerling bezoekt een culturele instelling in de eigen omgeving en maakt kennis met het aanbod. • Praktische activiteiten (leerlingen maken een werkstuk of ander product). In Moet je Kijken: de leerling schrijft een artikel en
Catharina Gasthuis
bewerkt dit tot een
‘Wij vonden dit museum
Internetpagina.
zeker de moeite waard. Je
• Kunstdossier en reflectie
krijgt een indruk over hoe
(leerlingen stellen een
men vroeger leefde. Je ziet
dossier samen en geven hun
bijvoorbeeld hoe een school-
reflectie op verzameld mate-
tje er vroeger uitzag en dat
riaal).
geeft een indruk! Ook is dit
In Moet je Kijken: de leer-
museum erg gevarieerd, van
ling doet mee in de reflec-
oude voorwerpen tot
tieles en maakt een verslag
moderne schilderkunst. Ook
van het project voor het
is het erg leuk als je medicij-
kunstdossier
nen studeert of wilt gaan studeren om hier een kijkje te nemen want dan kom je van alles te weten over hoe men vroeger medicijnen maakte.’
9
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Samenwerking: taken en verantwoordelijkheden
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Steunfunctieinstelling De steunfunctie-instelling heeft het overzicht van
Bij Moet je Kijken waren verschillende part-
het aanbod van culturele instellingen in de plaats
ners betrokken: de provinciale steunfunctie-
of regio; de instelling kan daardoor functioneren
instelling Kunstgebouw was initiatiefnemer
als coördinerende partij. Een consulent voortgezet
en coördinerende organisatie; Tumult
onderwijs van de steunfunctie-instelling functio-
verzorgde de Internetworkshops en was
neert als intermediair en contactpersoon tussen de
verantwoordelijk voor de bouw en het onder-
verschillende deelnemers. De consulent vervult de
houd van de website www.moetjekijken.nl;
volgende taken:
instellingen voor kunst en cultuur in de
• Voorbereiding en ontwikkeling van het project:
provincie ontvingen groepjes leerlingen;
- schrijven van een projectplan voor de inhoud en
scholen deden mee in het kader van CKV 1.
organisatie;
Bij een dergelijk samenwerkingsproject is
- maken van een projectmap voor deelnemende
het voor alle deelnemers belangrijk om van
scholen;
tevoren duidelijk de taken en verantwoorde-
- subsidiemogelijkheden onderzoeken en subsidie
lijkheden te weten. Deze komen in dit hoofd-
aanvragen; - bespreking van taken met
stuk aan de orde.
Tumult. • Werving:
Laktheater
- informatiemateriaal
‘In het Laktheater zijn ook
maken voor scholen en
een aantal grote namen te
kunstinstellingen;
zien zoals bijvoorbeeld
- scholen informeren over
Mathilde Santing. In het
inhoud, tijdsinvestering en
Laktheater kun je met CKV-
kosten van het project;
bonnen betalen en kun je
inschrijfformulier sturen;
korting krijgen met je CJP-
- kunstinstellingen infor-
pas. Het is dus zeker de
meren over het project.
moeite waard een keer te gaan kijken.’
• Intake: - intakegesprek met de kunstcoördinator van de school: de consulent neemt het project door met de
kunstcoördinator en past het aan aan de specifieke situatie en wensen van de school. Afspraken worden vastgelegd. • Organisatie/voortgang: - de kunstcoördinator/docent krijgt lesmateriaal; - de consulent maakt afspraken met de docent(en)
10
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
School
van Tumult; - de consulent informeert de kunstinstelling over de aanstaande bezoeken van leerlingen. De kunstcoördinator heeft hiervoor aan de consulent doorgegeven welke instellingen leerlingen gaan bezoeken.
De school stelt een contactpersoon aan die verant-
• Evaluatie:
woordelijk is voor de uitvoering van het project op
- na afloop van het project bezoekt de consulent
school, dit zal meestal de kunstcoördinator of
de school, hij evalueert het project met de kunst-
CKV 1-docent zijn.
coördinator en ze bespreken
• Aanmelding:
vervolgwensen en mogelijk-
- De docent verzorgt de
heden;
schriftelijke aanmelding en
- de evaluatie met de kunstinstelling vindt plaats in een regulier overleg met deze
Stedelijk Museum Het Prinsenhof ‘Wij vonden het verhaal van
doet het intakegesprek met de consulent van de steunfunctie-instelling.
partij.
Willem van Oranje en de
• Informeren intern:
• Administratie en finan-
geschiedenis ervan in het
- de docent informeert leer-
Prinsenhof erg interessant.
lingen over het project;
- de consulent stuurt een
De schilderijen vinden we
- de docent informeert
rekening naar de school
echter niet interessant,
ciële afhandeling:
collega-docenten over het
conform offerte;
vooral de moderne schilde-
project.
- de consulent wikkelt het
rijen waren wat ons betreft
• Voorbereiding lessen:
project verder af.
niet bepaald kunst te
- de docent bereidt de les
noemen. De oude schilderijen
interviewtechnieken voor
zagen er wel mooi uit. De oude schilderijen waren erg eentonig, wel waren er verschillende zalen. In deze zalen worden schilderijen
aan de hand van de lesbrief in de projectmap; - de docent bereidt de les reflectie voor via de lesbrief in de map.
getoond over verschillende
• Organisatie/uitvoering:
bezigheden uit de tijd van
- de docent inventariseert
Willem van Oranje, onder
bij de leerlingen welke
meer de na-middeleeuwse
instellingen ze willen
geneeskunde en de bezig-
bezoeken (groepsgewijs),
heden van de landheren. De
met wie en wanneer
schilderijen toonden goed aan
(datum, tijd), maakt hiervan
hoe het leven in die tijd was,
een lijst en geeft deze door
ook werden er mensen van adel getoond. De prijs vonden we acceptabel.’
aan de consulent; - de docent geeft de leerlingen de opdracht een afspraak met de instelling te maken; - de docent (of gastdocent
11
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Culturele instelling
van Tumult) geeft de les interviewtechnieken; - de docent volgt de activiteiten van de leerlingen: hebben ze afspraken gemaakt, werken ze goed samen, bereiden ze het bezoek voor; - de docent maakt afspraken met leerlingen over tijdstip en wijze van aanlevering van het artikel en
• Organisatie/uitvoering:
het beeldmateriaal;
- de instelling stelt een contactpersoon aan.
- de docent overlegt van tevoren met de systeem-
- de contactpersoon maakt - naar aanleiding van
beheerder van de school en de gastdocent over
verzoeken van leerlingen - afspraken voor bezoek;
benodigde hard- en software tijdens de workshop,
- de contactpersoon ontvangt leerlingen, geeft
de locatie van de les en de apparatuur;
informatie en beantwoordt vragen.
- de docent (of een gastdocent) voert de reflectie-
• Evaluatie:
les uit aan de hand van het lesmateriaal. Hij checkt
- De contactpersoon evalueert de leerlingbezoe-
of de Internetpagina’s van de leerlingen goed op
ken in een regulier overleg met de steunfunctie-
het net staan.
instelling en bespreekt een eventueel vervolg
• Evaluatie extern:
waarin leerlingen een kleine opdracht voor de
- na afloop voert de docent een evaluatiegesprek
instelling uitvoeren
met de consulent van de steunfunctie-instelling. Ze bespreken de ervaringen en een eventueel vervolg. • Administratie en financiële afhandeling: - De docent zorgt ervoor dat het project goed geadmini-
Dorpskerk Katwijk
streerd is en zorgt voor
‘In de dorpskerk is heel dui-
tijdige betaling.
delijk de invloed van de protestanten aanwezig, de kerk ziet er sober uit en de kansel is niet versierd en degelijk gemaakt. Desondanks is het een zeer mooie kerk. Vooral de mooie bogen van het dak zijn zeer de moeite waard.’
12
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Tumult/gastdocenten
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Kosten
• Organisatie/uitvoering:
Moet je Kijken is mede ontwikkeld met een LOKV-
- de contactpersoon van Tumult maakt afspraken
subsidie van ƒ15.000. Kunstgebouw investeerde
met steunfunctie-instelling voor data en locaties
hetzelfde bedrag in het project en Tumult droeg
van de gastlessen;
ƒ 9.000,- bij. Hierdoor kon de financiële bijdrage
- de gastdocenten bereiden de les voor en voeren
voor een deelnemende school relatief laag blijven:
deze uit;
ƒ 375,- per school. In de toekomst is de LOKV-
- de gastdocenten zorgen ervoor dat de Internet-
subsidieregeling niet meer van kracht waardoor de
pagina’s juist en tijdig op de website staan;
kosten voor deelnemers hoger worden; daar staat
- de gastdocenten onderhouden de website tijdens
tegenover dat de ontwikkelingskosten niet meer
en na het project.
gemaakt hoeven worden.
• Evaluatie:
Kunstgebouw heeft een projectmap gemaakt die
- De contactpersoon evalueert het project met de
met enkele aanpassingen opnieuw gebruikt kan
steunfunctie-instelling.
worden. Het bekijkt de mogelijkheden voor overname van het project door andere steunfunctieinstellingen; hiervoor zal een overnameprijs vastgesteld moeten worden. Kunstgebouw begroot voor het vervolg de bege-
Imperium Theater Onze conclusie nadat we Ed Weyvogel hadden geïnterviewd, is dat wij vinden dat
leiding van een school op 8 uur. De workshop van Tumult kost twee docenten ieder 6 uur (dus totaal
het Imperium Theater er veel
12 uur). Voor een school
aan doet om jonge mensen te
kost deelname in totaal
trekken om zelf te gaan
ongeveer 12 uur, inclusief
spelen. Dit hebben ze gedaan
de aanmelding en de
door middel van cursussen en
intake, het voorbereiden
workshops. Maar ook vinden
en geven van de lessen
wij dat het Imperium Theater
interviewtechnieken en
er te weinig aan doet om
reflectie, en de organisatie
jongeren te trekken voor het
op school. Uitvoering van
bezichtigen van stukken. Dit
het project vindt plaats in
komt, omdat het Imperium
een periode van vier tot
Theater te weinig reclame
zes weken, in overleg met
maakt en de stukken nog niet aantrekkelijk genoeg zijn voor jongeren.’
13
de betrokkenen.
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Resultaten en ervaringen
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Culturele instellingen
Moet je Kijken fungeerde als pilot-project.
De ervaringen van de culturele instellingen varië-
De ervaringen en resultaten uit het eerste
ren van overwegend positief tot zeer positief, met
seizoen zijn geëvalueerd op een bijeenkomst
een enkele negatieve ervaring. Over het algemeen
in juni 2000. De ervaringen van de verschil-
vonden deelnemende kunstinstellingen dat leer-
lende partners zijn overwegend positief. Eén
lingen zich redelijk tot goed hadden voorbereid
school had een negatief oordeel; zij vond de
op het interview. De aanpak van leerlingen ver-
informatieverstrekking, de afstemming met
schilde: sommige beperkten zich tot het stellen
de school en de uitvoering van de lessen
van vragen; anderen hadden van tevoren al rond
onvoldoende. De ervaringen per soort instel-
gekeken en zich ook inhoudelijk in het aanbod
ling worden in dit hoofdstuk weergegeven.
verdiept. In de praktijk blijkt het handig te zijn om binnen de instelling iemand verantwoordelijk te maken voor dit soort activiteiten. Deze medewerker kan het overzicht houden, collega’s
Rijksmuseum van Oudheden
informeren en draagt de eindverantwoordelijkheid.
‘Achteraf gesproken vonden
In Moet je Kijken kwam het
wij het een zeer interessant
voor dat leerlingen de
museum. We hebben een
instelling belden met een
rondleiding met begeleiding
interviewverzoek terwijl de
gehad waarbij we veel infor-
medewerker van de instel-
matie hebben gekregen. De
ling nog van niets wist.
inrichting van het gebouw is
Culturele instellingen
op dit moment erg rommelig,
moeten dus tijdig en dui-
dit komt door de grootscha-
delijk geïnformeerd
lige verbouwing. Het museum
worden, ook voor de
moet in mei 2001 definitief klaar zijn. We zouden het
inplanning van deze activiteiten.
andere mensen zeer aanraden. Maar je moet wel een
Dialoog met leerlingen
beetje interesse hebben voor
Voor culturele instellingen
archeologie en dergelijke. Als
zijn dit soort bezoeken van
we een cijfer zouden geven
jongeren nu nog nieuw. De
zouden we gemiddeld uitko-
invoering van CKV en het
men op een 7,5.’
bezoek van jongeren met vragen en opmerkingen zijn zeker een stimulans voor
14
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
culturele instellingen om hun aanbod voor jonge-
vragenuurtje te houden. Individuele bezoekjes
ren onder de loep te nemen. De incidentele activi-
zouden de instelling te veel tijd kosten.
teit - die het nu vaak is - zal dan logischerwijs
Het (laatste) onderdeel van Moet je Kijken -
uitgroeien tot een vast onderdeel van het
waarin leerlingen hun ervaringen terugkoppelen
programma. De instelling kan steeds dezelfde
naar de culturele instellingen - is niet of onvol-
medewerker de interviews laten doen, maar kan
doende uit de verf gekomen. Zo’n afronding is wel
ook ter afwisseling medewerkers per toerbeurt
belangrijk voor de culturele instellingen, immers
laten interviewen. Voor medewerkers van cultu-
ook zij willen iets van hun inspanningen terugzien.
rele instellingen kan het prettig en functioneel
Onvindbare websites
zijn om ervaringen te horen van jongeren. Enkele kunstinstellingen maakten van de gelegenheid
De eindproducten - de Internetpagina’s - waren
gebruik en pasten het principe ‘voor wat, hoort
vaak onvindbaar. Het was onduidelijk waar de
wat’ toe: ze gingen een dialoog met de leerlingen
gemaakte websites te vinden moesten zijn, of het
aan. De medewerker die de interviews gaf, vroeg
werkte niet goed. Deze slordigheden zijn niet
leerlingen om hun folders te beoordelen en
motiverend voor deelnemers. In dit geval waren
suggesties te doen voor verbeteringen. Deze erva-
deze technische onvolkomenheden een gevolg van
ring brengt tijdens de evaluatiebijeenkomst
de aanloopfase.
anderen op het idee om jongeren in te zetten als
De culturele instellingen benadrukken de nood-
klankbord, dat het programma-aanbod en het
zaak om de website ook op langere termijn
publiciteitsmateriaal beoordeelt. Ook zou de
aantrekkelijk te houden. De verantwoordelijken
Internetpagina die de jonge-
voor de website moeten
ren over de instelling hebben
ervoor zorgen dat de pagi-
gemaakt, gelinkt kunnen
na’s voldoende afwisselend
Museon
worden aan de website van de instelling. Als vervolg
‘Op 17 mei 2000 hebben wij
hierop zien de instellingen
het Museon bezocht. Wij
ook een mogelijkheid om
vonden het een leuk en
en levendig blijven, zodat de site bezoekers blijft trekken. Geopperde ideeën zijn onder andere: een
jongeren te vragen een
afwisselend museum. De
specifiek onderdeel voor
sporttentoonstelling bleek
actuele thema’s werken,
leeftijdsgenoten op hun
heel leuk te zijn, je kon er
opnemen van een culturele
website te maken. De instellingen voorzien een
wedstrijd uitschrijven, met
basketballen, surfen, hardlo-
agenda voor jongeren,
pen en je lengte en gewicht
regelmatig zorgen voor
behoorlijke tijdsinvestering
laten bepalen. Heel levendig.
plaatselijke publiciteit en
wanneer nog meer scholen
Ook de vaste collectie was
aanhaken bij actuele eve-
aan dit of een soortgelijk
de moeite waard. Voor jong
project gaan deelnemen. Een realistische gedachte, want
en oud is het een leuk en leerzaam museum.’
per 2003 wordt CKV ook in het VMBO ingevoerd, waardoor nog meer jongeren culturele instellingen gaan bezoeken. Instellingen doen zelf de suggestie om bijvoorbeeld eens in de maand een of twee uur een
15
nementen.
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Steunfunctieinstelling
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
coördinatie en afstemming nodig. Volgens Kunstgebouw komt hier de rol van de steunfunctie-instelling om de hoek kijken, omdat deze instelling het overzicht heeft over zowel het culturele veld als het onderwijs. Voor alle partijen geldt
Kunstgebouw is - als initiator en coördinator -
dat er een contactpersoon aangewezen moet
tevreden over de resultaten tot nu toe. Het project
worden. Dit vergemakkelijkt de communicatie en
laat zien dat jongeren enthousiast zijn en goed
bespaart tijd.
willen werken aan een project dat hen aanspreekt.
De steunfunctie-instelling kan de volgende taken
Het project is ook een stimulans voor culturele
uitvoeren: verschillende partijen informeren en
instellingen om na te denken over hun aanbod
met elkaar in contact brengen, intakes doen,
voor jongeren, en of en waar dit verbeterd en
afspraken maken, het project inhoudelijk begelei-
uitgebreid kan worden. Daarnaast biedt het
den, toezien op een juiste voortgang en afhande-
project de mogelijkheid met jongeren in gesprek
len van financiën .
te gaan over hun culturele wensen en ideeën, en
Subsidie
hen in te zetten als klankbord. In het proefproject is gebleken dat leerlingen en
Kunstgebouw ziet het als zijn verantwoordelijk-
docenten het onderdeel reflectie moeilijk vinden.
heid om kunstinstellingen te stimuleren om
Kunstgebouw vindt het echter een wezenlijk
(themagericht) aanbod voor jongeren te ontwikke-
onderdeel omdat het leerlingen en docenten
len. Steeds meer scholen krijgen daar behoefte
vraagt om na te denken over
aan, maar nog niet alle
wat iedereen geleerd heeft,
kunstinstellingen zijn ervan
en hoe dit bereikt is. Een
overtuigd dat het ze iets
aantal scholen en instellingen is geïnteresseerd in een
Rijksmuseum voor Volkenkunde
vervolg, waarin het reflec-
‘Verder wil ik nog zeggen dat
tieve deel via aanvullende
wij gastvrij behandeld zijn
oplevert. Belangrijk is natuurlijk het financiële aspect: een gemeentelijke of provinciale subsidie
activiteiten wordt uitge-
door het museum, we hebben
maakt deelname voor alle
bouwd. Kleine groepjes
voldoende informatie gekre-
partijen veel aantrekkelij-
jongeren zouden actief
gen. We hebben een zeer
ker.
kunnen meedenken en
positieve indruk over dit
Voor de proefperiode van
samenwerken met de kunst-
museum. Een aanrader voor
Moet je Kijken kreeg
instelling in de vorm van
iedereen die in andere cultu-
Kunstgebouw een subsidie
tentoonstellingen/voorstel-
ren geïnteresseerd is.’
van het LOKV; in een
lingen beoordelen, de pr-
volgende fase is deze niet
folder bekijken en activitei-
meer beschikbaar en
ten voor jongeren opzetten.
moeten de kosten verdeeld worden tussen de verschillende deelnemers.
Regisseur
Scholen moeten bereid zijn een bijdrage te
De opzet van Moet je Kijken, met verschillende
betalen. De kosten voor een totaalproject zijn
partijen die wisselend met elkaar te maken
overigens dan wel lager omdat de ontwikkelings-
hebben, vraagt volgens Kunstgebouw om een
fase niet meer nodig is.
‘regisseur’. Een samenwerkingsproject als dit heeft
16
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
Scholen
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
toegelicht zien. Het lesmateriaal voor de les interviewtechnieken werd over het algemeen voldoende gevonden, maar niet alle docenten voelden zich goed thuis in het onderwerp. Een docent doet de suggestie om de les interview-
De vertegenwoordigers van de scholen wijzen op
technieken door de docent Nederlands te laten
het belang van zo vroeg mogelijke informatie over
verzorgen en heeft daar zelf positieve ervaringen
een dergelijk project. Dit is belangrijk om het
mee. Deze werkwijze past ook prima in de aanpak
zowel inhoudelijk als wat tijdsplanning goed in te
van vakoverstijgend onderwijs.
passen in het reguliere rooster.
Kennis over Internet
Praktische en organisatorische zaken zijn voor een goede uitvoering op school heel belangrijk. Stipte
Docenten zijn enthousiast over de wijze waarop zij
afspraken over het aantal uren dat het project
via Moet je Kijken kennis kunnen maken met
kost, zijn voor een school noodzakelijk. Ook moet
Internet. Voor een aantal docenten was de
er van tevoren een lijstje beschikbaar zijn met
geringe kennis van Internet (mede) een reden om
gegevens over groepsgrootte, benodigde (com-
deel te nemen aan Moet je Kijken. Bij de docenten
puter)ruimte voor de Internetworkshop, aantal
die nog geen of weinig Internetkennis hebben
computers en hun mogelijkheden, en vereiste soft-
bestaat een sterke behoefte om op aantrekkelijke
ware. Een CKV-docent is geen systeembeheerder
wijze met het medium kennis te maken. Aan die
en bij een project als Moet je Kijken is overleg met
behoefte voldoet het project ruimschoots.
deze collega zeker nodig.
Leerlingen zijn vaak al beter
Een school heeft behoefte
thuis op dit gebied, maar
aan een gedetailleerde tijds-
ook bij hen loopt het
Stadsgalerie Gouda
kennisniveau sterk uiteen.
len van het project en
‘Het viel ons op dat de stads-
In de situatie waarin leer-
concrete beschrijvingen van
galerie erg klein was. Binnen
lingen een kennisvoor-
10 minuten had je het wel
sprong op de docenten
en foto’s aangeleverd
gezien. Er waren schilderijen,
hadden, bleek dit heel
moeten worden voor
beelden, en potjes met kunst.
prettig te werken: de eigen
planning voor alle onderde-
de wijze waarop artikelen
toepassing als Internet-
Beneden was er een installa-
docent doet een stapje
pagina.
tie. Wij denken dat het niet
terug en leerlingen helpen
De les interviewtechnieken
zo interessant is voor jonge-
elkaar, begeleid door een
is op de scholen heel verschillend gegeven, want
ren. Het is echt gericht op
gastdocent. Ook de aanwe-
kunstliefhebbers en ook vrij
zigheid van een gastdocent
abstract.’
wordt prettig gevonden en
afhankelijk van de docent en zijn bekendheid met dit
is - op dit vakgebied -
onderdeel. Niet alle leerlin-
zinvol.
gen (en docenten) zagen het
Eindtermen
belang in van een les interviewtechnieken. Sommige docenten hadden het
De docenten zijn van mening dat het project goed
idee dat de leerlingen het ook zonder les wel
in de eindtermen voor het vak past. Het zou zelfs
zouden redden (wat leerlingen beaamden).
uitgebreid kunnen worden met het domein
Docenten zouden graag het belang van de les
‘kennis van kunst en cultuur’ waarin leerlingen
17
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Reflectie en terugkoppeling
zich verdiepen in enkele thema’s. Wanneer leerlingen een museum voor moderne kunst bezoeken, kunnen zij enkele stromingen bestuderen, bij schouwburgbezoek kunnen ze zich verdiepen in een voorstelling.
Het laatste evaluatieve onderdeel van het project, reflectie op en terugkoppeling van de ervaringen naar de kunstinstelling, is in het proefproject minder goed uit de verf gekomen. Voor het onderdeel reflectie geldt dat veel docenten en kunstcoördinatoren dit als een nieuw terrein ervaren. Ze geven aan moeite te hebben om reflectie in de les toe te passen en zouden hier graag ondersteuning/bijscholing in willen hebben. Wellicht is dit een taak voor de steunfunctie-instelling. Kunstgebouw gaat voor een vervolgproject de mogelijkheden onderzoeken voor een training/bijscholing van docenten op school. Ook is te denken aan de mogelijkheid dat een consulent of gastdocent filosofie de reflectieles geeft. Aan de terugkoppeling van ervaringen naar de bezochte instellingen is in
Naturalis
de proefperiode (te)
‘Soms zag ik dingen die ik op
weinig aandacht besteed.
school had geleerd en kon er
Leerlingen hadden nu al
daardoor meer over vertellen
hun tijd en aandacht nodig
aan anderen.’
om hun website-onderdeel
‘Eén klein minpuntje was, dat
af te krijgen. In een
de directie niet bereid was
vervolg zal meer aandacht
ons te woord te staan voor
besteed worden aan de
een interview voor deze site. We hebben alleen een informatieboekje toegestuurd gekregen.’
terugkoppeling. Kunstgebouw bekijkt daarnaast de mogelijkheden voor een tweede fase van het project waarin de leerlingen gaan samenwerken met de kunstinstelling en
kleine opdrachten kunnen verrichten zoals een folder of aanbod beoordelen.
18
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Gastdocenten
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Website
De ervaringen met Moet je Kijken waren voor de
Alle partijen merkten op dat het belangrijk is dat
gastdocenten van Tumult positief en stimulerend.
de gemaakte Internetpagina’s snel te zien en
Wel zouden zij het gehele lesgedeelte graag in
makkelijk te vinden zijn. Ook in de toekomst
één hand houden. Nu wordt de les interviewtech-
moeten de pagina’s aantrekkelijk en overzichtelijk
nieken door een docent van school gegeven, met
blijven. De website moet uitdagen tot interactie.
wisselende kwaliteit. Op de ene school is de
Tumult wil in de (nabije) toekomst werken aan
docent handvaardigheid ook CKV 1-docent, op een
een landelijke verspreiding van dit project en
andere school is dit de docent Nederlands. In alle
streeft naar een website Kunst voor jongeren. Op
gevallen geldt: een goede voorbereiding is belang-
dit moment onderzoeken zij de mogelijkheden om
rijk voor de voortgang - en te behalen resultaten -
dit te realiseren. Scholen en culturele instellingen
van het hele project.
benadrukken ook de noodzaak van een lokale/ regionale presentatie van (Internetpagina’s over)
Meisjes
kunst voor jongeren. Leerlingen hebben in eerste
In de proefperiode waren er over het algemeen
instantie vooral te maken met het aanbod in hun
meer jongens als meisjes die deelnamen aan het
directe omgeving. Het verdient aanbeveling om dit op overzichtelijke wijze
project. De meisjes die meededen kwamen, ook als de
bij elkaar te zetten.
Internetkennis bij aanvang
Wellicht ligt hier een rol
Stedelijk Museum De Lakenhal
voor de gemeente: vanuit
ze dan apetrots. Deze erva-
‘Voor mensen van buiten
naar allerlei instellingen -
ring wijst op het belang van
Leiden is het minder leuk.
met aanbod voor jongeren
nog nihil was, tot zeer mooie resultaten. Uiteindelijk waren
een laagdrempelige intro-
Ook voor jongeren vonden we
haar website zouden links
- gemaakt kunnen
ductie van het project zodat
het tegenvallen. We zouden
worden. De gemeente
ook meisjes vaker deelnemen.
eerder naar Naturalis gaan,
Gouda onderzoekt de
dat lijkt ons wat leuker, maar als je in de stad woont is het wel aardig.’
19
mogelijkheden.
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Conclusies en aanbevelingen
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
opdracht heeft afgerond, dit project wel heeft afgemaakt en erg enthousiast was.
Aandachtspunten Hoewel de deelnemers in de proefperiode geen Uit de eerder genoemde ervaringen mag de
echte knelpunten geconstateerd hebben, zijn er
conclusie getrokken worden dat alle deelne-
wel punten die extra aandacht nodig hebben.
mende partijen Moet je Kijken positief
Het is belangrijk dat de docent de les interview-
beoordelen. Het project blijkt succesvol in de
technieken goed voorbereidt en uitvoert, of uitbe-
alledaagse schoolpraktijk. Al in de proef-
steedt aan een gastdocent van bijvoorbeeld
periode hebben de verschillende deelnemers
Tumult. In de proefperiode is deze les op een
factoren onderscheiden die het succes
wisselend niveau gegeven en soms leefde de
bepaalden.
misvatting dat leerlingen deze vaardigheden al onder de knie hadden. De
Succesfactoren
praktijk wijst uit dat een degelijke voorbereiding -
Docenten zijn van mening dat het project goed
Legermuseum
via de lesinformatie en
aansluit bij de interesse-
‘Hij (Frans Desloover) stelt
oefeningen - op het inter-
wereld van de jongeren.
voor om met elkaar Dressed
view noodzakelijk is voor
Het project is voor leerlin-
to Kill te gaan bekijken. Je
een goede uitvoering van
gen vooral leuk; ze merken
hoort de muziek al van ver
het hele project.
eigenlijk niet dat ze ook
af, een grote donkere ruimte,
Docenten vonden de les
je aandacht wordt meteen
reflectie lastig om te geven.
Een andere belangrijke
getrokken door flitsende
De aanpak wijkt af van het
succesfactor is dat leer-
beelden op een groot doek.
reguliere lesgeven en
[…] Het filmpje draait
docenten zijn dit niet
nog leren.
lingen in korte tijd tot een concreet eindproduct
constant en duurt ongeveer 5
(altijd) gewend.
komen dat ze (ook) aan
minuten, de muziek die ook
Er is behoefte aan bijscho-
anderen kunnen laten zien.
steeds herhaald wordt gaat
ling op dit vlak; of een
Het project is heel actief
absoluut niet vervelen en
van aard en dat spreekt
past perfect bij het thema.
jongeren aan. Er wordt een groot beroep gedaan op
Alle lichten zijn gericht op de catwalk waarop alle mode-
mogelijkheid om deze les uit te besteden. Kunstgebouw onderzoekt hiertoe de mogelijkheden.
hun zelfstandigheid en zelf-
poppen te zien zijn. Nadat we
De deelnemers zien kansen
werkzaamheid, en in deze
langs de catwalk zijn gelopen
om het interview tussen
vorm blijkt dat te werken.
vraagt Frans naar onze
leerlingen en een medewer-
Het eigen eindproduct
mening. We waren het er alle
ker van de kunstinstelling
vervult de leerlingen met
vier over eens dat de tentoon-
uit te bouwen naar een
grote trots. Ze ontdekken
stelling geslaagd is. De
echte dialoog, een samen-
dat ze veel meer kunnen
tentoonstelling duurt tot
werkingsvorm waarin leer-
januari 2001.’
lingen hun mening geven
dan ze denken. Een docent vertelde dat zelfs een
over het publiciteitsmateri-
jongen die nog nooit een
aal en het aanbod gericht
20
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
e
t
j
op jongeren. Hier zijn veel varianten mogelijk zoals een ambassadeurschap waarin jongeren het aanbod van de instelling beoordelen en de instelling presenteren bij leeftijdgenoten. Ook kunnen jongeren zelf een tentoonstelling inrichten of onderdelen van publiciteitsmateriaal (folder, website) verzorgen. Vanuit de regisseurs- of makelaarsfunctie tussen scholen en kunstinstellingen, ligt er voor de steunfunctie-instelling een taak om kunstinstellingen daadwerkelijk te stimuleren activiteiten voor jongeren te ontwikkelen en zo mogelijk de doelgroep zelf hierbij te betrekken. De invoering van CKV en beleidsideeën van overheden ten spijt, zijn nog niet alle culturele instellingen overtuigd van de noodzaak deze doelgroep serieus te nemen en specifiek aanbod te programmeren. Internet lijkt een geëigend middel om jongeren actueel en eigentijds van culturele informatie te voorzien. Om ervoor te zorgen dat jongeren de website blíjven gebruiken is het van groot belang dat deze continu geactualiseerd wordt met nieuwe informa-
Naturalis
tie, aantrekkelijk van vorm
‘Ik vond Naturalis erg leuk
en inhoud blijft, regelmatig
om een keer te bezoeken. Dat
nieuwe elementen bevat
kwam vooral door de vrijheid
(wedstrijden, tests enzo-
die je krijgt als bezoeker.
voort), overzichtelijk (per
Wat ik een pluspunt van het
regio of gemeente) en goed bereikbaar is.
museum vond was dat er weinig bordjes met informatie bij de tentoonstellingen stonden. Zo word je niet vermoeid met allerlei informatie die je eigenlijk niet echt interesseert.’
21
e
k
i
j
k
e
n
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
o
Blik op de toekomst
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
voor het VMBO onder de titel Cultnet. Hiermee wordt in 2000-2001 proefgedraaid op tien scholen in Zuid-Holland en op tien scholen in Amsterdam. Het project fungeert daarmee als pilot voor CKV in het VMBO, dat in 2003 verplicht wordt.
De proefperiode van Moet je Kijken is
Tot slot bekijkt het LOKV, samen met de project-
succesvol afgerond. De positieve ervaringen
uitvoerders, welke mogelijkheden er zijn om het
en enthousiaste reacties van deelnemers
project landelijk te verspreiden. Hiertoe zijn onder
hebben geleid tot de wens om het project
andere contacten gelegd met Kennisnet, dé web-
verder uit te bouwen. Op dit moment zijn er
site voor het onderwijs.
verschillende plannen.
Vier modellen Kunstgebouw en Tumult bieden het project opnieuw aan scholen aan voor het schooljaar 2000-2001. Er wordt gekeken naar de mogelijkheid om verschillende varianten aan te bieden, passend bij de vraag en de specifieke situatie van een school. Kunstgebouw denkt aan vier verschillende modellen, variërend van een basismodel waarin de school het project geheel op eigen kracht uitvoert tot de variant waarin de school voor alle onderdelen gastdocenten inzet, of docenten een scho-
De Koninklijke Porceleyne Fles
ling op de gebieden inter-
‘Het museum is dus een leuke
viewtechnieken en reflectie
activiteit om te bezoeken. Er
krijgen.
zijn goede gidsen die vele
Ook onderzoekt Kunst-
talen kunnen spreken, er zijn
gebouw welke scholen
mooie stukken aardewerk te
belangstelling hebben voor Moet je Kijken-fase 2, waarin leerlingen als vervolg een kleine samenwerkingsactiviteit met de kunstinstelling
zien en er is een souvenirwinkeltje waar mensen een aandenken kunnen kopen. Wij geven De Porcelyene Fles een 8 omdat alles goed ge-
gaan uitvoeren.
regeld is en het een mooi
Een ander vervolg op het
museum is. Wij raden het
project is de ontwikkeling - in
andere scholieren ook aan als
opdracht van het project
ze dit onderwerp interessant
Cultuur & School van het
vinden.’
ministerie van OCenW - door Kunstgebouw en Tumult van een project Moet je Kijken
22
K
u
n
s
t
o
n
d
e
r
1
8
M
Colofon
Moet je kijken. Onwijs veel leren in CKV 1-project is een uitgave in de serie Kunst onder 18 van het LOKV Nederlands Instituut voor Kunsteducatie.
Tekst: Anke Oomen Basisontwerp: Frank Pekaar Vormgeving: Studio Jos Velmans, Utrecht Redactie en productie: LOKV, Utrecht Drukwerk: Grafische bedrijven Anraad
LOKV Nederlands Instituut voor Kunsteducatie Ganzenmarkt 6 Postbus 805 3500 AV Utrecht Telefoon 030-233 23 28 Fax 030-233 40 18 E-mail
[email protected] http://www.lokv.nl
2000.018
23
o
e
t
j
e
k
i
j
k
e
n
Cultuurnetwerk Nederland is het landelijk expertisecentrum voor de cultuureducatie. Cultuureducatie is de verzamelnaam voor alle vormen van educatie waarbij kunst en cultuur als doel of als middel worden ingezet. De medewerkers van Cultuurnetwerk Nederland verzamelen en verspreiden informatie en kennis over theorie, beleid en praktijk van cultuureducatie in Nederland en het buitenland. Zij maken deze informatie en kennis toegankelijk en toepasbaar voor iedereen die werkt in of voor de cultuureducatie in instellingen voor kunst en cultuur, de amateurkunst, het onderwijs, de centra voor de kunsten en bij de verschillende overheden. Cultuurnetwerk Nederland heeft een studiecentrum met een gespecialiseerde bibliotheek, organiseert studiedagen, debatten, trainingen en congressen, geeft publicaties uit en onderhoudt een uitgebreide internetsite.
Expertisecentrum cultuureducatie Ganzenmarkt 6 _ Postbus 61 _ 3500 AB Utrecht _ T 030 236 12 00 F 030 236 12 90 _ E
[email protected] _ www.cultuurnetwerk.nl
