Kunst- en Cultuurplan

kunst-en cultuurplan vlaardingen

2013 2014

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Inhoud

Voorwoord Het Kunst- en Cultuurplan, van aanbod- naar vraaggericht Actief, vakdocent in de klas Dans Drama Beeldend Fotografie Muziek

pag. 2 3

4 5 6 7 9

Receptief groep 1 en 2, Literatuur groep 3, dans groep 4, Theater groep 5 Literatuur groep 6 Film groep 7 Erfgoed groep 8 Muziek Alle groepen, Archeologie Alle groepen, Kunstuitleen

10 11 11 12 12 13 13 14 14

Praktische zaken Kunsteductie op maat

14 15

Adressen Culturele Instellingen

15

Voorwoord allerbeste mensen! En dat zeg ik tegen alle onderwijsgevenden, kunstenaars, docenten en educatief medewerkers, die het komend schooljaar aan de slag gaan met dit Kunst- en Cultuurplan 2013-2014. Al ruim 30 jaar werken kunst en onderwijs in Vlaardingen samen. Om kinderen in aanraking te brengen met alle vormen van kunst en cultuur. Kunstzinnige vorming heette het vroeger, kunsteducatie is meer het woord van nu. “Vorming” stond toen in het teken van de gedachte dat je van kunst en cultuur een beter mens werd (wat we overigens nog steeds geloven). Bij “educatie” gaat het nu meer om gevormd worden in, kennis maken met, leren kennen van. Opdat je er nu en later meer aan hebt, er meer plezier aan beleeft, het mee kunt maken, het kunt beoefenen. Aanvankelijk was het de gemeente die het kunstzinnige werk betaalde en uitvoerde. Later werd dat een subsidie en werd het werk door de deelnemende cultuurinstellingen en de Vrije Academie gedaan. Het komend schooljaar staat in het teken van de volgende verandering. De nieuwe instelling heet Kade40, het Centrum Kunst Educatie. En het aloude aanbod van “hier komen we en dit is wat we gaan doen” zal geleidelijk gaan veranderen in “dit kunnen we, wat wilt u dat we gaan doen?”. Spannend, die veranderingen? Vast wel, maar het zijn nu juist onderwijsgevenden en kunstbeoefenaars die als geen ander met veranderingen om kunnen gaan. Daarmee en met de plannen die hier nu voorliggen, wens ik jullie allemaal alle succes toe. Jan Robberegt, wethouder van Vlaardingen

Het Kunst- en Cultuurplan is mogelijk door

2

Het Kunst- en Cultuurplan Vlaardingen van aanbod- naar vraaggericht

Het Kunst- en Cultuurplan is in het Vlaardingse basisonderwijs al jaren een begip. Gesprekken en peilingen èn het feit dat zo goed als alle scholen deelnemen aan dit cultuureducatieprogramma laten zien dat de meeste scholen heel tevreden zijn over de kwaliteit van het programma. Wel neemt de vraag toe naar meer maatwerk en meer keuzevrijheid in het samenstellen van het programma. Om aan deze wens tegemoet te komen kan vanaf dit jaar gekozen worden voor een flexibeler vorm, met als basis de al bestaande ingrediënten; een Actief deel, de lessen in de klas door een vakdocent en een Receptief deel, de bezoeken aan instellingen en voorstellingen.

Actief deel, vakdocent in de klas 1. Actief Plus De vaste structuur, de opeenvolging van de verschillende disciplines per groep, wordt losgelaten, waardoor een eigen programma kan worden samengesteld, of gekozen kan voor een eigen cyclus waarbinnen alle disciplines aan de orde komen. Bijvoorbeeld: voor alle groepen 1 t/m 4 het ene jaar dans en het volgende jaar drama, in de bovenbouw afwisselend muziek en fotografie, of met de hele school een heel jaar beeldende vorming. De school berekent via een optelsom van de groepen het aantal uren kunsteducatie per school en maakt vervolgens zelf een indeling. (zie het inschrijfformulier pagina 2)

2. Actief Basis Het is ook mogelijk voor de bestaande structuur te kiezen. Dit houdt in: groep 1/2 vier uur dans of drama, groep 3 t/m 8 acht uur les, in groep 3 dans, groep 4 drama, groep 5 beeldend, groep 6 muziek, groep 7 erfgoed en groep 8 fotografie.

Receptief deel Dit is het programma van voorstellingen en bezoeken aan de Vlaardingse Culturele Instellingen. Het receptieve deel kent wel een vaste volgorde met voor iedere groep een activiteit, waarbinnen bij een aantal onderdelen een keuzemogelijkheid is. Nieuwkomer is de Kroepoekfabriek met een popconcert voor de groepen 8. Hierdoor is Klassefilm verhuist naar groep 6. Ook een nieuw onderdeel is het keuzepakket van het Vlaardings Archeologisch Kantoor. (zie het inschrijfformulier pagina 3)

Eigen bijdrage Deelname aan het Kunst- en Cultuurplan betekent deelname aan het hele programma en bedraagt € 10,- per leerling.

ACTIEF VAKDOCENT IN DE KLAS

Vakdocent in de klas

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Dans

Kinderen oefenen hun cognitieve en motorische vaardigheden en coördinatie en verbeteren hun houding en conditie. Dans is erg belangrijk voor de sociale ontwikkeling: kinderen leren contact te maken en samen te werken. Dans bevordert inzicht in het gebruik van de ruimte, de ruimtelijke oriëntatie, het ritmegevoel en de muzikaliteit. Dansen is nooit stilstaan, in beweging komen, de creativiteit ontwikkelen. Dansen is plezier, maar ook discipline en bewustwording van wat je met dans kunt overbrengen, al dan niet voor publiek.

Keuzeprogramma Groep 1/2 De danslessen stimuleren de fantasie, creativiteit en de motorische vaardigheden en zijn bedoeld als kennismaking met dans. Er wordt gewerkt met verschillende thema’s, die door de school kunnen worden aangedragen. Voorbeeld: Thema sprookjes Basisthema’s Verdieping/Verhalend, bv. Les 1: kennismaking Les 5: Pinokkio Les 2: de speeltuin Les 6: de Kikkerkoning Les 3: de dierentuin Les 7: Prinses met de dikke bibs Les 4: vliegen Les 8: het Zonne-ei

Groep 3/4

Dans Dansdocent Davinia Rijsdijk volgde haar opleiding aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en de Hogeschool voor Muziek en Dans. Tijdens haar studie en daarna heeft ze gedanst in choreografieën van o.a. Jiri Kylian, Conny Jansen, Angelin Preljocaj, Rinus Sprong/Thom Stuart e.a. Daarnaast danste zij in verschillende opera’s, musicals, t.v. producties en festivals in binnen- en buitenland. Vanaf 2000 is ze werkzaam als dansdocent en choreograaf binnen theater en onderwijs en sinds 2004 bij het Kunst- en Cultuurplan.

Doelen Kinderen verkennen de expressieve en communicatieve mogelijkheden van beweging (dans). In lessen dansexpressie verbeelden de kinderen ideeën en ervaringen, gevoelens en gebeurtenissen in eigen dans. Al dansend leren kinderen de uitdrukkingskracht van hun bewegingen te vergroten door op zoek te gaan naar de verschillende bewegingsmogelijkheden van hun lichaam. In lessen dans uit verschillende culturen experimenteren zij op een speelse manier met bestaande speelliedjes en kindervolksdansen uit verschillende culturen.

De danslessen zijn gebaseerd op een specifiek thema/traject waarbij de laatste les eventueel als presentatie kan worden uitgevoerd Voorbeeld: Thema Wereldreis Les 1: kennismaking Les 5 en 6: China Les 2: Noord-Amerika Les 7: Frankrijk Les 3 en 4: Spanje Les 8: presentatie of extra thema

Groep 5/6 De danslessen zijn bedoeld om kennis te maken met diverse dansstijlen Voorbeeld: Les 1 en 2: klassiek ballet Les 3 en 4: moderne dans Les 5 en 6: jazzdans/streetdance Les 7 en 8: nieuwe dansstijlen/compositie

Groep 7/8 De lessen vormen onderdeel van het musicaltraject. In de danslessen van groep 7 leren we de basispassen uit bestaande musicals: The Wizard of Oz, Cats, Fame, Flashdance, Mary Poppins etc. In de danslessen van groep 8 werken we aan de choreografie van de eigen musicalpresentatie.

4

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Drama (taal en spel)

Zij leren relaties te leggen tussen de verbeelde werkelijkheid van het spel en de dagelijkse werkelijkheid. Via dramatisch spel ervaren, analyseren en interpreteren ze deze werkelijkheid en leren ze bewuster omgaan met hun eigen gedrag en dat van anderen. Daardoor leren zij zichzelf en de ander beter kennen. Dit zorgt voor een betere groepsvorming, waar ruimte is voor iedereen. Kinderen zullen na de genoten lessen hun sociale vaardigheden hebben vergroot en zullen zich beter kunnen presenteren waardoor ieder kind zich meer op zijn gemak zal voelen in de groep. Bij drama komen de volgende spelvormen aan bod • spelvormen vanuit taal: klankspelen, dialoogspelen, associatiespelen en voordrachtspelen • spelvormen vanuit beweging: pantomime en tableau • spelvormen vanuit dramatisch spel: afspreekspelen, inspringspelen, improvisatiespelen, toneelspel en spelen met materiaal; taal en beweging komen in deze categorie samen.

Ieder kind zal zijn mogelijkheden leren kennen en zichzelf en anderen versteld doen staan.

Maatwerk De lessen die we geven zijn gevarieerd van inhoud en werkvormen. De inhoud van de lessen zullen wij zoveel mogelijk laten aansluiten bij de wens en thematiek van de school.

Het team Drama

Verdere mogelijkheden: Drama in alle groepen Workshop teambuilding Workshop dramawerkvormen Eindregie musical (musical moet al zijn ingestudeerd)

Het team drama bestaat uit Ank Vos en Nadia Stolk. Beiden zijn werkzaam geweest in het basisonderwijs als groepleerkracht en werken nu al enige jaren met veel enthousiasme als docent drama binnen het Kunsten Cultuurplan.

Doelen Sociale vorming en -vaardigheden staan bij onze lessen centraal. Bij het onderdeel taal en spel gaat het erom dat kinderen de expressiemogelijkheden van stem, taal, houding, beweging en mimiek leren kennen en toepassen. In spel (drama) verbeelden de kinderen gevoelens, ideeën, gebeurtenissen en personages en leren door middel van spel met anderen te communiceren. De kinderen krijgen inzicht in de opbouw van een rol en een verhaal, het gebruik van decor en kleding en de overdracht naar een publiek. Zij werken samen en leren op elkaar in te spelen. Kinderen leren ruimte te geven of intiatief te nemen en worden daarin gestimuleerd. Kinderen leren hun faalangst overwinnen, fout is goud.

5

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Beeldende vorming

Lesblokken toegespitst op een bepaald thema

. Dieren Met kunstwerken als voorbeeld, dieren tekenen, schilderen, boetseren etc. . (Zelf )Portretten Een thema met veel mogelijkheden, zowel geschikt voor één groep als voor de hele school. Bijvoorbeeld het schilderen van zelfportretten op doek door alle kinderen en daarmee een grote portrettengalerij maken. Iedere groep werkt naar aanleiding van een andere kunstenaar. “Wie ben ik” of Ik-boek Elke les wordt vanuit een kunstenaar of stroming gewerkt aan een opdracht die betrekking heeft op het kind zelf. De Stad Aan de hand van het werk van kunstenaars als Hundertwasser en Gaudi gaan we aan de slag met het thema stad, huizen en wonen. Reis om de wereld We kijken naar, praten over en werken naar aanleiding van niet westerse kunstwerken. Bijvoorbeeld Arabische mozaïeken, Afrikaanse beelden en Aboriginal schilderingen.

. . .

Projectmatige lesblokken aan de hand van het werk van een of meer kunstenaars of kunststromingen bv. Picasso, Rembrandt, CoBrA, DaDa, Pop-art, Leonardo da Vinci, of in overleg een kunstenaar of stroming van uw voorkeur. Aan de hand van het werk van de gekozen kunstenaar of stroming maken de kinderen werkstukken in verschillende technieken waarbij ze op creatieve wijze aan de slag gaan met eigen ervaringen.

Lesblokken in een bepaalde techniek of kunst-discipline

Het team Beeldend Het team beeldend bestaat uit Cees Eykelenboom, Saskia van Herwijnen en Mirjam Touwslager, drie gedreven kunstenaars met ruime ervaring in het kunstonderwijs, zowel bij het Kunst- en Cultuurplan als bij andere instellingen.

Doelen Bij de beeldende lessen en projecten laten we de kinderen kennis maken met beeldende kunst door kijken en doen. Hierdoor leren zij hun gevoelens en ervaringen uitdrukken in beeldend werk, maar ook ervaren ze dat ze met beelden kunnen communiceren. Om hun ideeën vorm te geven leren ze de beeldende mogelijkheden van diverse materialen en technieken onderzoeken aan de hand van de beeldaspecten ruimte, kleur, vorm, textuur en compositie. Ook leren ze reflecteren op beeldend werk. Hierbij kan het zowel om eigen werk of het werk van andere kinderen als van professionele kunstenaars gaan.

Keuzeprogramma Naast de vertrouwde kunstenplanlessen, die door de verschillende kunstenaar-docenten op eigen wijze worden ingevuld is er de mogelijkheid tot:

.

Grafiek Werken in verschillende druktechnieken (bv stempelen, sjabloondruk / zeefdruk en linoleumsnede) opbouwend in moeilijkheidsgraad. Ruimtelijk Bijvoorbeeld werken met klei, papier-maché, karton, afvalmaterialen of een combinatie hiervan. Uitgangspunt hierbij kunnen de beelden in de openbare ruimte in Vlaardingen zijn. Muurschildering Werken aan een tijdelijk of permanent kunstwerk in of bij de school. Gevonden kunst Net als veel kunstenaars gaan we werken met gevonden materialen en maken hiermee kunstwerken, zowel in het platte vlak als ruimtelijk. Beeld en woord Op verschillende manieren werken in woord en beeld. Bv je naam in zelf verzonnen letters, een logo of poster ontwerpen, een gedicht schrijven en illustreren of klassikaal een gedichtenposter maken, etc. Glas in lood Kijken naar oude ramen, je eigen glas-in- loodraampje ontwerpen en maken met folie op glas. Pixelmania

. . . . . .

Kennismaken met kunst voor de groepen 1 en 2 (3 en 4) In drie lessen van 1 a 1,5 uur maken de kinderen kennis met verschillende kunstvormen en maken zij hun eigen werkstukken in bijbehorende technieken.

6

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Fotografie Beeldende basiskennis en technieken voor de groepen 5 t/m 8 In drie ochtenden bouwen de leerlingen in een ateliersetting aan een gedegen basiskennis en vaardigheden van beeldende technieken en uitdrukkingsvormen.

“Klaar voor de start” In overleg kunnen we beeldende lessen ontwikkelen, die aansluiten bij het thema van de Kinderboekenweek. Het Sint-Nicolaasfeest In deze workshop staat het schilderij ‘’Het Sint-Nicolaasfeest’’ van Jan Steen centraal (alleen in november).

Gedichtenposters (groep 5 t/m 8) Ondersteunen en / of begeleiden bij deelname aan de jaarlijkse gedichten(poster)- wedstrijd.

Maatwerk De beeldende lessen kunnen gegeven worden aan de groepen 1 t/m 8. Hierbij is het zowel mogelijk om te kiezen voor beeldende lessen in één of meerdere leerjaren als schoolbreed. Opdrachten en projecten kunnen per leerjaar verschillen of worden aangepast, zowel qua inhoud als qua lengte. In overleg met de school kunnen we een lesprogramma samenstellen of aansluiten bij thema’s waar de school mee werkt. Ook is er de mogelijkheid om met één of meer docenten uw schoolbrede kunstproject te begeleiden. De school dient te zorgen voor de benodigde materialen, de kunstdocenten leveren hiervoor tijdig een materiaallijst. We streven ernaar om naast een bezoek aan de Kunstuitleen bij ieder project één of meer lessen bij KADE 40 (de nieuwe instelling voor kunsteducatie) te geven. Eventueel kan voor de lessen bij KADE 40 een bijdrage voor materialen gevraagd worden. Dit wordt vooraf kenbaar gemaakt.

Het team fotografie De fotografen van het fotografieproject zijn Angelique van Woerkom en Mirjam Boomert, twee ervaren en enthousiaste fotografen die met veel liefde voor hun vak lesgeven en de kinderen motiveren om zich te ontwikkelen in de fotografie.

Doelen Het doel is om de kinderen mee te nemen op een reis door de verschillende disciplines van de fotografie en om ze op een een andere wijze te laten kijken naar hun omgeving. Hoe maak je bijvoorbeeld een mooi portret en met welke achtergrond? Kijk eens in je eigen klaslokaal hoe je van bekende objecten abstracte kunstfoto’s kunt maken! Hoe maak je een 3D foto? Maak een groepsfoto met een door jou verzonnen thema! Ook besteden we veel aandacht aan samenwerking. Zonder model immers geen portret en zonder samenwerking geen krant of fotoboek.

Keuzeprogramma Wij hebben samen een lesplan ontwikkeld dat we toepassen op alle scholen. Wij maken ter plekke keuzes uit ons aanbod en kijken eerst wat past bij een school of wat een klas leuk vindt. Dit natuurlijk altijd in overleg met de leerkracht.

7

Programma 1

Maatwerk

Dit programma is het standaardprogramma en begint bij het uitleggen van de diverse begrippen in de fotografie zoals: compositie, perspectief, het verhaal in de foto, standpunt en lichtinval. Deze begrippen worden spelenderwijs voor de klas uitgelegd en direct in de praktijk gebracht. Vervolgens komt er een scala aan opdrachten waarbij telkens voor elke opdracht nog even kort de theorie wordt herhaald. Voorbeelden van opdrachten zijn: de springfoto, abstracte kunst, macro fotografie, stilleven, beeldverhaal, 3D fotografie etc.

Dit programma staat in het teken van het maken van een jaarboek van de school. Dit kan op twee manieren.

Programma 2 Dit programma bestaat uit het maken van een schoolkrant. De kinderen krijgen in de ochtend eerst de theorie en de klas wordt onderverdeeld in groepjes (redacties). We gaan kijken wat er allemaal moet gebeuren om een krant in elkaar te zetten. In elk groepje komt een fotograaf, een tekstschrijver en een redacteur. Deze rollen wisselen we telkens om zodat ieder kind een keer fotograaf, tekstschrijver en redacteur is geweest. De middag wordt besteed aan het maken van de krantenartikelen. Wat wordt het onderwerp? Hoe maak je daar een foto bij? Welk onderschrift komt erbij? Wie maakt de voorpagina (de krant heeft de naam van de school) en wie een reportage van de school. Wie verzorgt de roddel en achterklap en wie de nieuwsberichten? De tweede dag zetten we alle foto’s en onderschriften en tekststukjes bij elkaar en gaan we de krant in elkaar zetten en uitdraaien.

Optie 1: We kunnen per schooljaar elke groep een fotografieproject geven, variërend van 4 uur tot 8 uur per groep. We verzamelen alle foto’s en plaatsen ze in een boek of document. We kunnen de boeken uitprinten op papier en inbinden of een echt fotoboek laten maken zoals de Amerikanen dat voor hun schoolverlaters doen. Het doel is dat de kinderen een mooi aandenken krijgen van de school en kunnen zien wat er in een jaar is gebeurd. Ondertussen leren ze hoe je mooie foto’s kunt maken en korte stukjes erbij kunt schrijven. Denk hierbij aan portretten van de kinderen, groepsfoto’s, reportages van de school, portretten van de juffen en meesters. Er komen standaardopdrachten bij elke klas, geheel gespecificeerd op het niveau per klas. Opdrachten kunnen zijn: fotografeer je eigen knuffel, ga op de foto met je vriendinnen, kom verkleed als het beroep wat je later wilt gaan doen, maak een zelfportret etc. De thema’s worden in overleg met de leerkrachten verzonnen per groep. Tevens wordt er ruimte vrijgelaten waarbij zij zelf bijvoorbeeld kampfoto’s kunnen plaatsen, of foto’s van feesten of musicals. Dit kunnen ze zelf doen of natuurlijk tijdens de fotografielessen onder begeleiding. Optie 2: Hetzelfde als hierboven met als uitzondering dat we een klas volgen van groep 1 tot 8 en dat wij al het materiaal verzamelen en in groep 8 het boek gaan maken. Het wordt een tijdsbeeld van de leerlingen in de loop van 8 jaar waar iedereen in voorkomt. Elk jaar een mooi portret, groepsfoto’s en veel andere foto’s die de kinderen als opdracht maken. Een prachtig cadeau voor schoolverlaters! Dit kan natuurlijk ook in combinatie met optie 1.

Uren De uren per project kunnen worden aangepast per school en behoefte. Het standaard project zal minder uren in beslag nemen dan bijvoorbeeld het jaarboek. Normaal gesproken is het standaardprogramma 2 tot 3 ochtenden maar kan natuurlijk worden uitgebreid met dagdelen. Graag hebben wij van te voren even overleg met de school over de gewenste dagen, de hoeveelheid uren per groep en welk programma de voorkeur geniet. Natuurlijk zijn wij altijd bereid ons aan te passen aan een programma/thema waar de school op dat moment mee bezig is!

8

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Muziek

Keuzeprogramma We hebben het lesboek “Klasse(n)werk” ontwikkeld, dat als voorbeeld kan dienen voor een lessenserie en/of werkvorm, met daarin o.a. liedjes, opbouw, uitleg, opdrachten, uitwerking en afwerking; er wordt (bijna) elke les gezongen en bij veel liedjes wordt een begeleiding meegespeeld door de kinderen en/of docent. . De muzieklessen sluiten aan bij de leeftijd en belevingswereld van de kinderen; het

Het team Muziek Het team van 4 muziekdocenten, bestaande uit Madelène Roovers, Caroline Groeneveld, Ton Huijsman en Eric van Dalum, biedt muzieklessen aan voor de groepen 1 t/m 8 onder de naam “Klasse(n)werk” Deze muzieklessen zijn voortgekomen uit de al 18 jaar bestaande cursus “muziek in de klas“. de muziekdocenten zijn alle vier al jaren betrokken bij het project en medeschrijver van de muzieklessen. Tevens zijn ze vakdocenten en instrumentalisten o.a. toetsen, gitaar en dwarsfluit.

Doelen In de muzieklessen wordt een brede muzikale basis aangeboden. Met deze muzieklessen staat de muzikale ontwikkeling en plezier in muziek centraal. De kinderen maken kennis met verschillende instrumenten (vaak met zgn. Orff-instrumenten), met het notenschrift en met zingen. Kinderen ervaren wat ze met muziek kunnen doen: zingen, spelen, improviseren, componeren, bespreken, ervaren, horen en luisteren. Onderzoek heeft uitgewezen dat muziek bijdraagt tot de ontwikkeling van een sociaal en evenwichtig mens.

ontwikkelingsniveau, de creativiteitsfase, de (fijne) motorische- en gehoorsontwikkeling. . Zingen De intonatie van de stem; het vocale aspect van de communicatie is belangrijk: De fijne beheersing van deze verschillende mogelijkheden van je stem komt juist bij het zingen veel aan de orde. Het biedt ook (een vaak onderschatte) kans op het leren en ontwikkelen van de taal; oefening, uitspraak en begripsvorming van de woordenschat. Vanaf b.v. groep 6 leren de kinderen zingen in “canon”, d.w.z. tweestemmig door elkaar heen zingen. . Muziektermen De parameters van muziek (o.a. maat-ritme / hoog-laag / hard-zacht / kort-lang ) zullen als een rode draad door onze lessen lopen. . Doen Doen staat centraal tijdens de muzieklessen. De leerlingen maken samen muziek, beluisteren muziek, praten erover, bewegen en zingen. Veel muzikale vaardigheden krijgen aandacht, zoals klank, vorm, betekenis van muziek. . Luisteren en horen Bij de muzieklessen leren de kinderen bewust luisteren en omgaan met de gevoelens die liederen, muziekstukjes en verschillende luisterfragmenten bij hen oproepen. Dit kan met muziek zijn die zij zelf maken (zingend of spelend). . Groepsdynamiek en sociale vaardigheden Voor het maken van muziek is het essentieel dat de kinderen goed samen leren werken. Je moet alert zijn om op het juiste moment je instrument te bespelen. Belangrijk is ook dat de leerlingen goed naar elkaar leren luisteren en op het goede moment reageren. Dit zijn allemaal aspecten die de groepsdynamiek ten goede komen. Bij alle vormen ontstaat communicatie tussen mens en muziek.

Maatwerk Het door ons ontwikkelde lesboek Klasse(n)werk kan anders ingedeeld worden of intensiever gebruikt worden door de lessen aan te passen op o.a. thema(week), duur, instrumenten- en/of liedkeuze, diepgang, leeftijd, moeilijkheidsgraad, de musical, een schoolfestival etc. We kunnen b.v. gebruiken maken van een boek, mp3, cd, losse vellen, het bord, uit het hoofd, stencils, mapjes etc.

9

Groep 1 en 2 Literatuur

organisatie De Bibliotheek Vlaardingen bestemd voor de groepen 1/2, elk jaar voor de helft van het aantal scholen Het omgaan met verhalen in boeken maakt deel uit van het proces van ontluikende geletterdheid: ervaringen opdoen met geschreven taal in de periode die voorafgaat aan het formele lezen en schrijven. Kinderen, die door voorlezen ervaringen hebben opgedaan met boeken, hebben een voorsprong als ze in groep 3 het leesproces gaat starten. Er zijn ook kleuters die weinig ervaring hebben opgedaan met boeken en kleuters die nog nooit in de bibliotheek zijn geweest.

Receptief

bibliotheek meegegeven. Vóór het bibliotheekbezoek wordt van de leerkracht verwacht dat hij/zij met de groep het bezoek voorbereid in een les. Om het bezoek te verwerken zijn enkele suggesties voor vervolgactiviteiten beschreven. Het project wordt afgesloten met een theatrale voorstelling in de klas, ongeveer vier weken na het eerste bezoek aan de bibliotheek. Het bezoek aan de bibliotheek duurt 45 minuten, de afsluiting in de klas ongeveer 20 minuten.

Voor de kleuters van groepen 1 en/of 2 organiseert de Bibliotheek Vlaardingen het project ‘Straks ga ik lezen’. Hierin wordt aandacht besteed aan boeken, letters, leren lezen én aan de bibliotheek. Het project bestaat uit : • • • •

een voorbereidende les op school; een bezoek aan één van de vestigingen van de Bibliotheek Vlaardingen; een vervolgles en een feestelijke afsluiting.

Het bezoek aan de bibliotheek heeft als belangrijkste doel plezier in de bibliotheek en in boeken te laten ervaren. De bibliotheek is een leuk en spannend gebouw waar van alles te ontdekken valt. Om de ouders bij het bibliotheekbezoek te betrekken, wordt een folder met voorleestips en informatie over de Dans op school: 1-2tjes, van ‘de Stilte’

10

Groep 3

Groep 4

Dans

Theater

organisatie KADE40

Hoe Mol op een doodgewone dag wordt verrast door Minne Minstreel

organisatie Stadsgehoorzaal

Er kan worden gekozen uit de drie hierna beschreven voorstellingen. Nieuw in het programma is de voorstelling op school voor groep 3 en 4. Indien nodig wordt ingedeeld op volgorde van inschrijving.

van dans- en objecttheater Rauher Engel

Er kan worden gekozen uit de twee hierna beschreven voorstellingen. Indien nodig wordt ingedeeld op volgorde van inschrijving. De voorstelling ‘Doorspelen’ kan op verzoek ook op school worden gespeeld voor groep 3 en 4.

Mol wordt iedere ochtend wakker in zijn vertrouwde omgeving. Hij heeft zijn eigen kamer met daarin zijn eigen spullen en zijn eigen rituelen. Op een dag komt daar verandering in. Wat kan dat zijn? Het is Minne Minstreel, een avonturierster op doorreis, die de woonkamer van Mol heeft gekozen om even bij te komen van haar avonturen. Minne is een apart meisje, ze heeft al veel van de wereld gezien en is altijd nieuwsgierig naar mensen en dingen die zij nog niet kent. Zo stapt zij binnen in het opgeruimde huis van Mol, die schrikt van de plotselinge aanwezigheid van dit onbekende meisje. Wat moet hij met deze vreemde in zijn vertrouwde huisje bij zijn vertrouwde spullen?

Doorspelen! van Jeugdtheatergroep Opslag voor Cacao

Dans op school voor groep 3 en 4 1-2tjes Een ontmoeting van twee dansers van dansgezelschap voor de jeugd de Stilte

1-2tjes zijn dansduetten op locatie, uitgevoerd op een vloer van 3,50 x 3,50 meter waar men aan drie zijden omheen zit. Dicht op de huid van de toeschouwer ontvouwt zich een confrontatie tussen twee dansers. In een tijdspanne van tien minuten wordt de dans onder de loep genomen.

Beer en Tijger zijn al jaren samen! Elke dag bedenken ze wat ze zullen gaan doen; voetballen, zwemmen of een danswedstrijd? Tijger wil altijd winnen en Beer wil altijd iets anders spelen. Wanneer Beer haar teen bezeerd, komt Zuster Zus langs om haar te verzorgen. Fijn, denkt Beer, eindelijk rust en verzorging ! Maar al snel blijkt dat Zuster Zus gelooft dat je alleen van veel bewegen en hard trainen beter wordt.

Vliegende Koe Duetten worden geselecteerd uit gastchoreografieën van o.a. Jack Timmermans, Bruno Caverna, Gertien Bergstra & Femke Somerwil en Sara Lourenco.

van dansgezelschap voor de jeugd de Stilte

Spelen is leuk en ernstig tegelijk. Als je er helemaal in opgaat, kan alles. Twee meisjes en een jongen gaan op de vleugels van de verbeelding de strijd aan met elkaar: want wie speelt met wie als je met zijn drieën bent? Tussen de rollende eieren, het schuifelende oudje en de vliegende koe ontpopt zich het spel van de vriendschap, de eenzaamheid en de solidariteit. Vliegende Koe is een bewerking van de succesvoorstelling Speelvogels.

De voorstelling laat de ontmoeting zien tussen Minne en Mol, hoe zij elkaar leren begrijpen en tenslotte het vertrouwen van elkaar weten te winnen. Na de voorstelling studeren de dansers samen met de kinderen een dans in.

“Het intrigeert mij als workshopleider om te zien hoe een groep zich ontwikkelt in een uur tijd. Ze komen soms timide binnen, soms vol verwachtingen, en soms vol vooroordelen. En dan is het prachtig om te merken hoe ze langzaam uit hun schulp kruipen, zowel qua beleving als beweging.” Christina Renckens

Beer en Tijger laten zien hoe het is om een vriend te hebben. Soms is het moeilijk, bijvoorbeeld als de een iets beter kan dan de ander. En soms moet je rekening houden met de ander of moet je iets delen, terwijl je daar helemaal geen zin in hebt. Maar, het is ook leuk

11

Groep 5

Literatuur organisatie De Bibliotheek Vlaardingen

om een vriend te hebben. Je kunt samen veel lachen en leuke dingen bedenken. Het is fijn om te weten dat er iemand is die van je houdt. Deze voorstelling, sluit naadloos aan bij het thema van de Kinderboekenweek: Sport en spel, motto Klaar voor de start!

Leerlingen bezoeken in schoolverband de bibliotheek en wonen een introductie bij over een specifiek literair onderwerp. De kinderen krijgen uitleg over dit onderwerp en maken interactief kennis met voorbeelden uit de jeugdliteratuur. Deze startbijeenkomst is in één van de vestigingen van de Bibliotheek Vlaardingen en wordt gegeven door een bibliotheekmedewerker. Na het bibliotheekbezoek krijgt de leerkracht projectboeken en lessuggesties mee en kan de leerkracht het project op school vervolgen. Op deze manier komen de leerlingen in een periode van 4 weken in 1 á 2 lessen per week met veel literatuur in aanraking. Het project wordt afgesloten met een tweede bezoek aan de bibliotheek. Tijdens dat bezoek maken de leerlingen kennis met een bekende Nederlandse kinderboekenschrijver, illustrator of een theateruitvoering van het literaire genre. Er zijn vier verschillende projectthema’s: • gedichten • illustraties • literaire schrijver • sprookjes Beide bibliotheekbezoeken duren ongeveer drie kwartier.

Een buik van wol van Theatergroep Fien

Tussen de herinneringen in het hoofd van mevrouw Catharina wonen Toon en Kato. Ze houden alles keurig op orde zodat er nooit een herinnering kwijtraakt. Dat doen ze hun hele leven al. In het begin was het hier leeg en kaal, een baby herinnert zich niks. Inmiddels heeft zich hier een heel leven verzameld. Morgen viert mevrouw Catharina haar 90ste verjaardag. Toon en Kato willen haar graag verrassen. Ze hebben taart en een liedje, maar geen cadeau… ‘Een buik van wol’ is een poëtische, beeldende en muzikale jeugdtheatervoorstelling van Theatergroep Fien over hondjes, heimwee en sneeuw. Over verliefd worden, breien en kwijtraken. Maar hoe kwijt kan iets zijn als je het met dichte ogen nog steeds kunt zien?

 

Groep 6 Film

organisatie Filmtheater Het Zeepaard De leerlingen bezoeken een speciaal voor hen uit het aanbod van Klassefilm geselecteerde film in het filmtheater. Er kan worden gekozen uit de twee hieronder beschreven films. Na inschrijving ontvangt u een lesbrief met opdrachten die voor en/of na het filmbezoek in de klas behandeld kunnen worden.

Voor een voorproefje van de film kijk op: http://www.klassefilm.nl/docenten/klassefilms/41.html Voor de volledige persmap: http://www.eyefilm.nl/sites/default/files/persmap_tony_10.pdf

Chimpanzee Alastair Fothergill, Mark Linfield/ Tanzania, Verenigde Staten/ Natuurdocumentaire/ 80 minuten/ Nederlandse voice-over van Carice van Houten

De wereld is een speeltuin voor de kleine chimpansee Oscar en zijn vriendjes. Zij spelen liever dan dat ze samen met hun ouders een middagdutje doen. Maar als Oscars familie wordt bedreigd door een concurrerende groep chimpansees wordt hij aan zijn lot overgelaten, totdat een verrassende bondgenoot verschijnt en zijn leven voorgoed gaat veranderen.

Tony 10 Mischa Kamp/ Nederland, Duitsland, België/ Speelfilm/ 85 minuten/ Nederlands gesproken/ Met: o.a. Jeroen Spitzenberger, Faas Wijn, Rifka Lodeizen en Annet Malherbe.

Tony is bijna tien en heeft de beste vader van de wereld. Hij is apetrots op zijn vader, die opklimt van kraanmachinist tot minister. Maar op een dag hebben zijn ouders een heftige ruzie en loopt zijn vader weg van huis. Tony denkt dat zijn vader verliefd is geworden op de koningin. Hij doet er alles aan om zijn ouders weer bij elkaar te brengen en krijgt daarbij hulp van het Koninklijk Huis. Het bijzondere van Tony 10 is dat serieuze thema’s op een positieve manier aangekaart worden. Belangrijk thema: familie

Chimpanzee is een natuurdocumentaire, die met veel geduld en vakmanschap gedurende vier jaar in het Afrikaanse regenwoud is opgenomen. Van de makers van Planet Earth. Belangrijke thema’s: natuur, volwassen worden Voor een voorproefje van de film kijk op: http://www.klassefilm.nl/docenten/klassefilms/42.html

12

Groep 7

Groep 8

Erfgoed organisatie Stadsarchief

‘Vlaardingen in de Tweede Wereldoorlog’ Het Stadsarchief Vlaardingen bewaart de bijzondere geschiedenis van de stad. In woord, beeld en in geluid. Die geschiedenis wil het Stadsarchief maar al te graag uitdragen en delen met jong en oud.

Komend schooljaar presenteert het Archief voor de tweede maal het erfgoedproject ‘Vlaardingen in de Tweede Wereldoorlog’. Een belangrijke periode die ook in Vlaardingen haar sporen heeft nagelaten. De digitale lesbrief en de docentenhandleiding op de website www. geschiedenisvanvlaardingen.nl bieden de leerkracht de mogelijkheid om samen met de leerlingen aan de voorbereiding van het bezoek aan het Stadsarchief te werken.

Muziek Tijdens het één uur en drie kwartier durende bezoek maken de leerlingen kennis met diverse originele archiefstukken uit de oorlogsjaren, zoals onder meer voedselbonnen en persoonsbewijzen. Natuurlijk wordt ook het verhaal van de Geuzen verteld. Aan dit aspect van de Vlaardingse geschiedenis is de facultatieve introductieles op school gewijd. Geïntegreerd in het Stadsarchiefbezoek zit een kort uitstapje naar het vlakbij gelegen Streekmuseum van Jan Anderson. Een deel van dit museum laat aan de hand van objecten het complete verhaal van de Tweede Wereldoorlog in het algemeen zien. De verwerkingsopdracht tenslotte luidt: ‘Maak je eigen verzetskrant’. De makers van de mooiste krant winnen een prijs. ‘Vlaardingen in de Tweede Wereldoorlog’ voldoet aan de wettelijke verplichting voor het primair en voortgezet onderwijs inzake ‘Burgerschapsvorming’. Daarnaast leert de leerling met eenvoudige bronnen om te gaan. Na afloop heeft de leerling meer inzicht gekregen in de geschiedenis van zijn of haar eigen stad waarmee het historisch besef zal toenemen.

Organisatie Kroepoekfabriek Hippe Gasten is een band die speciaal voor kinderen muziek, popconcerten en theaterprogramma’s maakt. “Er wordt te weinig goede muziek voor kinderen gemaakt”, vonden een aantal zeer hippe gasten. Met deze gedachte in hun achterhoofd zijn ze in 2005 de eerste liedjes gaan maken. Ze waren een groep, ze waren hip, maakte muziek en al snel werd de band ‘Hippe Gasten’ officieel.

Hippe Gasten bestaat uit 5 topmuzikanten met allemaal een voorliefde voor rockmuziek. Dat is duidelijk terug te horen in de muziek. Tot op heden heeft de groep 2 cd’s, twee theaterprogramma’s en honderden optredens in alle uithoeken van Nederland en België op hun naam staan. Ze staan zeker niet stil en proberen het meest haalbare eruit te slepen. Dat is terug te zien in hun energieke optredens en de ambitie die de band heeft. Ze staan nu met een platencontract onder de armen te trappelen om een nieuwe cd op te nemen. Deze zal veelbelovend worden en zal heel Nederland moeten veroveren. Want wat vindt u zelf: “Kinderen hebben toch recht op een goede portie muziek!” Hippe Gasten bestaat uit: Daan Koch: Gitaar, zang, Rodrigo Davids: Basgitaar Maurice Cramer: Toetsen Bjorn van den Boom: Drums Jon van den Elsen: Zang

Jonge kinderen zijn fan van K3 en Dirk Scheele en wat als ze te oud zijn? Dan kan je fan zijn van Hippe Gasten, een echte pop- en rockband voor iedereen. Scheurende gitaren, beukende drums en een pompende bas…Op spetterende, ruige en swingende wijze speelt de groep popliedjes voor kinderen. Kinderen maken kennis met een rockband op een heus popconcert. De liedjes blijven hangen en gaan over onderwerpen die aanspreken. Hippe Gasten is niet alleen leuk voor kinderen, maar ook ouders en leraren genieten van de muzikale en theatrale fratsen van de band. Dus lekker swingen met z’n allen!

13

Alle groepen

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 praktische zaken

Archeologie en Kunstuitleen ten uitvoeren is er bijgeleverd. De lespakketten zijn ontwikkeld voor bovenbouw leerlingen. Het themaverhaal is duidelijk voor de bovenbouw bedoeld. De opdrachten zijn echter ook heel leuk voor de middenbouw. Omdat de archeoloog in de klas of in het depot kan zijn les ook kan toespitsen op de middenbouw, bieden we het pakket toch ook aan voor de middenbouw. Voor de onderbouw en middenbouw hebben we ook een lespakket Archeologie. In dit lespakket maken de leerlingen kennis met de werkzaamheden van de archeoloog.

Organisatie Vlaardings Archeologisch Kantoor Wij bieden de basisscholen de keuze uit drie lespakketten voor de bovenbouw. Elk lespakket daagt de leerlingen uit om zich te verdiepen in een bijzondere periode uit de Vlaardingse geschiedenis. Dit zijn de drie pakketten: Ontdekken, over jagers die boer worden (Tijd van boeren en jagers) Bedwingen, over inventieve boeren en de Romeinse bezetter (Tijd van Grieken en Romeinen) Bouwen, over het middeleeuwse Flardinga (Tijd van steden en staten). Elk lespakket, of beter lestonnetje, bestaat uit bestaat uit themaverhaal met doe-opdrachten. De leerlingen kunnen de opdrachten in kleine groepjes uitvoeren. Het materiaal waarmee ze de opdrach-

Graag willen we maatwerk leveren aan de scholen. De lespakketten zijn modulair. We kunnen ze daarom ook afstemmen op een thema: bijvoorbeeld botten. Daarnaast denken we graag met u mee. Heeft u al een themaproject op school, wij haken er graag op aan.

Kunstuitleen

Aan het begin van het schooljaar onvangen de scholen hun definitieve inschrijving voor het Kunst- en Cultuurplan. De vakdocenten en de deelnemende instellingen nemen contact op met de scholen om de lessen in de klas en de projecten in te plannen. Een voorwaarde voor het realiseren van het Kunst- en Cultuurplan voor alle deelnemende basisscholen is een flexibele houding t.a.v. het inroosteren van de lessen. Dat houdt o.a. in dat het niet mogelijk is om lessen alleen ’s middags in te roosteren. Bij ziekte van een vakdocent wordt de uitgevallen les in principe ingehaald. Als de school de les afzegt, is het verplaatsen van de les alleen mogelijk als de vakdocent daarvoor nog een gaatje in zijn/haar rooster heeft. Wordt een les door de school minder dan een week van te voren afgezegd, dan vervalt deze les. Wij werken graag samen met de school aan de verdere borging van kunst- en cultuureducatieve activiteiten binnen de school. Daarom is het belangrijk dat de leerkrachten bij de lessen aanwezig zijn om de vakdocenten didactisch en praktisch te ondersteunen én om hen desgewenst om adviezen te vragen. Van de scholen wordt verder gevraagd om de benodigde materialen klaar te zetten (dit wordt van te voren bekendgemaakt door de vakdocenten). Voor de lessen dans en drama is de beschikbaarheid van het speellokaal en een cd-speler noodzakelijk. Voor een bezoek aan de instellingen of een voorstelling geldt het volgende: Naast de leerkracht zelf moet er voldoende begeleiding aanwezig te zijn. Dat wil zeggen; één begeleider op tien leerlingen. Zowel de leerkracht als de begeleiders dienen zich actief op te stellen tijdens de bezoeken. Als een voor akkoord aangenomen, ingeroosterd bezoek niet later dan een week van te voren wordt afgezegd door de school, zal in overleg geprobeerd worden een andere datum hiervoor te vinden.

Organisatie KADE40

Alle scholen zijn van harte welkom om een kijkje te komen nemen in het nieuwe centrum voor kunsteducatie KADE40. Hierin bevindt zich onder andere de Kunstuitleen. Vaak in aansluiting op een lessenserie van een kunstenaar-vakdocent worden kinderen wegwijs gemaakt in de Kunstuitleen in . Er wordt kunst bekeken en over kunst gesproken. De klas kan lid worden van de Kunstuitleen en een werk uitzoeken om mee te nemen naar school.



14

Kunst- en Cultuurplan 2013-2014 Kunsteducatie op maat

Naast het Kunst- en Cultuurplan kunt u altijd een afspraak maken met één van de culturele instellingen om projecten op maat samen te stellen. Bijvoorbeeld voor een buitenschools programma, extra activiteiten in het kader van de Brede School of Verlengde Schooldag en voor begeleiding of ondersteuning van projecten, jaarthema’s of eenmalige activiteiten.

Noteer alvast in de agenda voor volgend schooljaar! woensdagmiddag 21 mei 2014 Informatiemiddag voor Onderwijs en Culturele Instellingen

Adressen Kade 40 Marjet Kooij Westhavenkade 40, 3131 AE Vlaardingen [email protected] tel. nu nog: 234 30 85 vanaf september nieuw telefoonnummer

De Bibliotheek Vlaardingen Jolanda Verbraak Waalstraat 100, 3131 CS Vlaardingen tel. 248 45 86 [email protected]

kunst-en cultuurplan vlaardingen

2013 2014

Filmtheater Het Zeepaard Harriet Weststrate tel. 434 68 65 [email protected]

Kroepoekfabriek Tim van Dorp Koningin Wilhelminahaven Zuidwestzijde 2a 3134 KG Vlaardingen tel. 445 55 80 [email protected]

Stadsarchief Joke van Leeuwen Plein Emaus 5, 3135 JN Vlaardingen tel. 248 49 98 [email protected]

Stadsgehoorzaal Vlaardingen Stephanie Ketting Schiedamseweg 51, 3134 BJ Vlaardingen tel. 434 03 99 [email protected]

Vlaardings Archeologisch Kantoor Eli van Toledo Energieweg 2a, 3133 EC Vlaardingen 010 – 248 46 71 [email protected]

26 15