april 2004
Tweemaandelijks magazine maart-april 2004 | erk.nr. P309830 Afzender: WGK OVL, Jubileumlaan 111, 9000 Gent
België-Belgique PB 9000 Gent X 3/8949
Portret Afdeling Aalst viert 60 jaar jubileum Spieken bij de buren Wafels bakken in Zottegem
Kruispunt Event
Vele kilometers zonder zorgen...
Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen
Actueel Communicatie
Kruispunt valt in de prijzen Op donderdag 25 maart vond de uitreiking van de Belgische Bedrijfspersprijs 2003 plaats. Zoals elk jaar kregen ook nu weer twee bedrijfsbladen de titel van Beste Bedrijfsblad. Aan Franstalige zijde was de eer voor de ONEM (RVA), aan Nederlandstalige zijde koos de jury eensgezind voor Kruispunt. Een hele eer die onze organisatie dan ook met open armen ontvangen heeft. Luc Verhulst, Directeur PR & Communicatie: “Toen ik de melding kreeg dat Kruispunt dit jaar de Bedrijfspersprijs krijgt, was het een complete verrassing. Ten eerste omdat Kruispunt een magazine van een organisatie uit de non-profit is. Zoals iedereen weet, zijn de budgettaire mogelijkheden van andere sectoren en bedrijven vaak een stuk hoger. Dat maakt het voor organisaties als de onze niet altijd makkelijk om de strijd aan te gaan. Ten tweede is Kruispunt een relatief jong tijdschrift. Bij het omvormen van de Kruisberichten en het vormgeven van Kruispunt nieuwe stijl heb ik extra aandacht besteed aan wat lezers van een goed magazine verwachten.” Luc Verhulst, Directeur PR & Communicatie
2 Kruispunt 04/04
Kost de interne communicatie niet veel geld? Luc Verhulst: “Je moet als Directieploeg een aantal duidelijke keuzes maken. Eén van de beleidskeuzes die we maakten, is het versneld werken aan een hogere medewerkerstevredenheid en een grotere betrokkenheid van medewerkers. Onze verpleegkundigen komen elk jaar bij meer dan 40.000 patiënten aan huis. Zij zijn als het ware de beste reclame voor onze organisatie en dus heeft elke investering in medewerkerstevredenheid en in interne communicatie effect. In oktober van vorig jaar werd een intern communicatieplan opgemaakt. Kruispunt is één van de communicatie-instrumenten, naast het maandelijkse WGK-Snelbericht en een aantal andere initiatieven. Kruispunt en WGK-Snelbericht kosten inderdaad geld, maar het zijn initiatieven die nodig zijn. Als Directie hebben we gekozen voor een beleid dat rekening houdt met de eigen medewerkers en veel belang hecht aan informatie en open communica-tie.” Hoe ziet het recept voor een goed bedrijfsmagazine eruit? Luc Verhulst: “Een magazine moet vooral een duidelijk gezicht of profiel hebben. Kruispunt is er niet om informatie van Directie naar medewerkers door te spelen. Kruispunt dient niet de doelstelling van informatie, wel deze van motivatie. Het is een sensibiliserend magazine met ruimte voor duiding. Kruispunt toont alle medewerkers wat de vernieuwing concreet is en laat de medewerkers ‘voelen’ wat er leeft in onze organisatie. En Kruispunt is vooral een blad met een zeer hoog human intrest gehalte. Het magazine moet mensen tonen, zowel in interviewvorm als in fotografie. Het blad moet respect en waardering voor de medewerkers uitstralen. Kortom, elke Kruispunt moet een hoge ‘feel good factor’ hebben. En ook de partners
van de medewerkers moeten Kruispunt graag lezen. Bovendien moet een magazine ook een voldoende hoge frequentie hebben. Precies daarom verschijnt Kruispunt vanaf dit jaar zes keer in plaats van vier keer per jaar.”
Waarom koos de jury voor Kruispunt? Luc Verhulst: “De leden van de jury hebben de eerste twee nummers van de vernieuwde Kruispunt bekeken. De argumenten waren de opvallende evolutie die het blad in korte tijd heeft ondergaan, de positieve wijziging van zowel inhoud als vormgeving en de manier waarop de eigen medewerkers in de kijker geplaatst worden. Daarnaast had men lof voor de kwaliteit van de fotografie, de manier van schrijven en de lay-out die volgens de jury blijk geeft van artistieke creativiteit en afwisseling. Dat laatste is mede te danken aan het ontwerpbureau Aksis dat instaat voor de lay-out.” Wie heeft deze prijs vroeger al gewonnen? Luc Verhulst: “In de vorige jaren kregen onder meer Siemens en Volvo de Bedrijfspersprijs. Dit jaar hield het Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen het chemieconcern Bayer op de tweede plaats. Voldoende redenen dus om als WGK-medewerker fier te zijn.”
april 2004
Inhoud
Woord vooraf door Geertrui De Blaere
4
8
Weer een nieuwe stap
10
12 Intern was de vernieuwing al enkele maanden duidelijk, vanaf nu ziet ook de buitenwereld duidelijk het verschil. Een nieuw logo is vooral een grafisch voorbeeld van vernieuwing, voor het Wit-Gele Kruis is het duidelijk dat achter die vernieuwing een ambitieus project zit. In dit nummer
Jullie konden de afgelopen maanden ongetwijfeld een aantal effecten voelen van de
2
Kruispunt valt in de prijzen
nieuwe wind die door onze organisatie waait. Een heel aantal afdelingen zijn bovendien
4
Yaris-event
6
Verpleegkundig nieuws
8
Spieken bij de buren: afdeling Zottegem
rond met het concreet maken van onze vier waarden. Een leerrijke oefening die ervoor zorgt dat de papieren waarden vanaf nu elke dag doorleefd worden door alle medewerkers. De charters die ik gelezen heb, bevatten vaak mooie voorbeelden van hoe medewerkers zich willen inzetten voor de waarden van onze organisatie.
10 60 jaar afdeling Aalst 12 Kort nieuws
Met de vernieuwing van het logo op onze gebouwen en de introductie van de wagens
14 Het cijfer: 71%
zetten we een nieuwe stap. We maken op grootschalige manier duidelijk aan patiënten,
14 Personalia
familie, artsen, ziekenhuizen, ... dat we vernieuwen. Alle Oost-Vlamingen moeten op
15 Wedstrijd
korte en lange termijn inzien dat het vernieuwde Wit-Gele Kruis ambitie heeft. Een
16 Weet wat je eet
gezonde ambitie die gestoeld is op een jarenlange ervaring en die we samen kunnen en
Kruispunt Tweemaandelijks tijdschrift voor alle medewerkers van het Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: Luc Verhulst, Jubileumlaan 111, 9000 Gent Erkenningsnr.: P309830 Medewerkers: Sonia Rombaut, Wim De Weerdt, Ann Dobbelaere en Fotomix. Vormgeving: Aksis Druk: De Vuyst
moeten realiseren. Meer dan vroeger is thuisverpleging een sector waarin concurrentie een rol speelt. Passief aan de kant staan is geen optie en dus moeten we uitgaan van onze sterkte. Geloof in eigen kunnen wordt het thema voor onze organisatie. De marktleider blijven en onze positie versterken is onze gezamenlijke doelstelling. Met één ding voor ogen: we doen het voor onze patiënt.
Kruispunt 04/04 3
april 2004
Veel volk, Niemand vermoedde de verrassing achter de zeilen en merkreclamepanelen! Een beetje geduld moesten alle chauffeurs en hun familie wel opbrengen...
Eenmaal in het bezit van de sleutel was het enthousiasme zo aanstekelijk dat de drankjes en hapjes wel wat konden wachten. Sommigen waagden zich zelfs aan een proefritje
4 Kruispunt 04/04
Event Lancering van de nieuwe Yaris
leuke auto ! De weergoden waren het Wit-Gele Kruis gunstig gezind op zaterdag 24 april. De nieuwe Yarissen bleven droog en stonden alle 83 te blinken in een heerlijke lentezon. Meer dan 200 medewerkers gingen op de uitnodiging in en kwamen afgezakt naar de Blaarmeersen. Het werd een echt gezins-gebeuren, want in totaal waren er meer dan 400 aanwezigen, onder wie heel wat kinderen en partners.
Vol spanning arriveerden de eerste verpleegkundigen al rond 12. 30 uur. Een half uur later stond het rugbyterrein op de Blaarmeersen al gevuld met liefst 160 mensen. De helft daarvan keek met spanning uit naar ‘hun’ sleutels van ‘hun’ nieuwe wagen. De sleutels kregen ze overhandigd door zes hoofdverpleegkundigen die zich op voorhand spontaan aangemeld hadden als vrijwilliger Saskia Simoens, Lieve D’heer, Nicole Bruggeman, Kristien Dekrick, Myriam Rigole en Martien Van der Jeught. Op de wagen was het toen nog wachten...
Yarissen aanschouwen, allemaal mooi op rijen geparkeerd. Een indrukwekkend zicht waar onder meer de Dienst Wagenpark voor gezorgd had. De receptie interesseerde op dat moment weinigen, want alle verpleegkundigen gingen zo snel mogelijk naar ‘hun’ Yaris. De claxons werden duchtig Ook een feest voor de kinderen die meekwamen. De vaders hadden uiteraard ook oog voor het technische aspect.
De kleur
De officiële woorden vooraf,...
de mysterieuze onthulling...
In haar toespraak hield Algemeen Directeur Geertrui De Blaere er nog even de spanning in. Ook de Algemeen Directeur van Toyota België kwam de aanwezigen toespreken en wenste het Wit-Gele Kruis bijzonder veel succes met de Yaris. Om half drie kwam het moment waarop iedereen met spanning wachtte: de eerste WGK-Yaris werd vanonder het doek gehaald. Een schitterend moment, zeker toen de massa aanwezigen spontaan een applaus gaf en de wagen vol bewondering aanstaarde. Twee minuten later werd de achterzijde van de tent geopend en kon iedereen de overige 82 nieuwe
getest, ook door de kinderen die eens in de auto van hun mama mochten zitten. Een tiental verpleegkundigen kon de verleiding niet weerstaan en maakte al na enkele minuten een rondritje op de rolschaatsbaan. Normaal niet toegestaan, maar voor één keer mocht het! Lees verder bladzijde 6. Kruispunt 04/04 5
...met daverend applaus van het publiek!
Event
april 2004
Vervolg van blz.5
Inconti Het werd zonder meer een geslaagde namiddag: voor de kinderen was er de hele namiddag kinderanimatie met onder meer twintig volksspelen en vier schminksters, chips en fruitsap en als klap op de vuurpijl een echte oude ijskar met bakfiets. Niet te verwonderen dat alle ouders tevreden naar huis keerden.
Vroeger en nu...
Zwart? Het werd dus niet grijs, de kleur die de meerderheid van de aanwezigen verwachtte. Een heel aantal kleuren werden uitgetest met de belettering. De keuze viel op zwart omwille van het hoge contrast. Het logo en onze naam ‘Wit-Gele Kruis’ staat groot en duidelijk op de flanken en de voorzijde van de auto. Achteraan en op de beide zijden werd bovendien de tekst ‘Verpleegkundige’ toegevoegd. Ook de Toyotaverantwoordelijken waren het eens met de aanwezigen: deze wagen ziet er mooi uit, gaat opvallen in het straatbeeld en straalt kwaliteit uit. En dat laatste is precies wat de Wit-Gele Kruis-verpleegkundigen doen: elke dag opnieuw kwaliteit leveren.
6 Kruispunt 04/04
Als je in een gezondheidsmagazine bladert ontdek je dikwijls reclame voor incontinentiemateriaal. Je krijgt de indruk dat de aandacht voor de incontinentieproblematiek actueel is. In onze hedendaagse maatschappij is er veel aandacht voor levenskwaliteit. Ongewild urine-of stoelgangverlies zijn vrij confronterende en zeker geen comfortabele omstandigheden om mee te (leren) leven.
Tips in de omgang met incontinente patiënten kledij aanpassen (gemakkelijke kledij) mobiliteit trachten te verhogen toilet binnen handbereik (handvaten, toiletverhoger,...) condoomkatheter voorstellen en uitproberen bij mannelijke incontinentie
In onze thuisverplegingsactiviteit worden we dagelijks met deze problematiek geconfronteerd. Ondanks de belangrijke impact op het leven van de patiënt en de gevoerde informatie- en reclamecampagnes voor incontinentiemateriaal is incontinentie een nog onbespreekbaar probleem. Als thuisverpleegkundige zijn we vaak diegene die het probleem
‘toevallig’ ontdekt of aan wie de patiënt het als eerste vertelt. Eind 2002 werd aan iedere OostVlaamse WGK-verpleegkundige gevraagd een registratie te doen van het aantal incontinente patiënten op zijn of haar wijk, de soort incontinentie en het gebruikte opvangmateriaal. De 7 verpleegdiagnoses van Gordon rond incontinentie (stressincontinentie, urge-incontinentie, overloopincontinentie, reflexincontinentie, functionele incontinentie, fecale incontinentie en volledige incontinentie) werden als uitgangspunt van het registratie-onderzoek vooropgesteld .
Resultaten van het onderzoek De bevraagde patiëntenpopulatie bestond uit 33,5% mannen en 66,5% vrouwen. Eén opmerkelijke, maar niet geheel onverwachte vaststelling is dat een vierde van onze patiënten (24%) last hebben van één of andere vorm van urineverlies. Verhoudingsgewijs constateerde de onderzoeker een hoger aantal incontinente vrouwen
Actueel
Verpleegkundig nieuws Incontinentiebeleid
nentie... nog steeds taboe? (25%) dan mannen (19%). Toch enkele opmerkelijke vaststellingen inzake het gebruik opvangmaterialen: De één -en tweedelig opvangsystemen genieten nog duidelijk de voorkeur zowel bij de verpleegkundige als de patiënt. Het gebruik van de condoomkatheter bij mannelijke incontinente patiënten blijft beperkt. De condoomkatheter wordt slechts bij 11,6% van de mannelijke patiënten aangewend. Nochtans is dit de enige vorm van opvangmateriaal die volledig terugbetaald wordt. De schrik voor de applicatie en de handigheid van de gebruiker spelen hierbij een groter rol. Het al of niet lukken of mislukken van dit opvangsysteem hangt hier grotendeels van af. Een aandachtspunt voor de thuisverpleegkundige. Er is een duidelijke positieve evolutie in de keuze voor de suprapubische sonde ten opzichte van de verblijfskatheter. De negatieve gevolgen van de verblijfskatheter zoals blaasontstekingen en het oncomfortabel gevoel komen immers bij de suprapubische katheter minder voor. We zijn nu ruim een jaar verder en de resultaten van dit onderzoek werden uitvoerig besproken binnen de werkgroep stoma/incontinentie. De referentieverpleegkundigen vonden de resultaten dermate interessant dat ze een incontinentiebeleid binnen WGK willen opstarten waarbij iedere thuisverpleegkundige aandacht heeft voor een aantal richtlijnen.
Thuisverpleegkundige De thuisverpleegkundige is een belangrijke schakel in het zoeken naar oplossingen bij incontinentie. Willen we een verantwoord incontinentiebeleid opstarten dan is overleg met de huisarts essentieel bij de aanpak van het incontinentie-
Aandachtspunten voor de verpleegkundige Maak incontinentie steeds bespreekbaar met arts en patiënt. Heb aandacht voor een goede huidhygiëne. Begeleid de patiënt bij het kiezen en het aanbrengen van het gepast incontinentiemateriaal (het materiaal met het grootste absorptievermogen en/of het duurste is daarom niet het beste).
Specifieke richtlijnen bij het soort incontinentie Stressincontinentie: ongewild urineverlies bij hoesten, niezen, lachen,... - vooral aandacht voor bekkenbodemtherapie (kinesitherapie) in samenspraak met arts Urge-incontinentie: ongewild urineverlies door plotseling, niet te onderdrukken aandrang om te plassen. - toilet binnen handbereik plaatsen indien mogelijk - mictietraining - gemakkelijk te hanteren kledij en incontinentiemateriaal .... Overloopincontinentie: ongewild urineverlies doordat de blaas bij het plassen niet goed leegloopt en doordat de afsluiting van de blaas niet goed werkt. - bij mannen: gebruik condoomkatheter, bij vrouwen: starten met het lichte incontinentiemateriaal en evalueren. Functionele incontinentie: ongewild urineverlies zonder medische oorzaak, vb. mobiliteitsproblemen. - aandacht voor: gemakkelijke kledij, vlot te hanteren incontinentiemateriaal, toiletstoel gemakkelijk bereikbaar en het aanreiken van mobiliteitsverbeterende hulpmiddelen Reflexincontinentie: bij neurogeen lijden vb. dwarslaesie, MS,... - complicaties voorkomen - comfort van de patiënt beoogen
probleem. Samen met de huisarts kan de soort incontinentie gediagnosticeerd worden en naar de best mogelijke oplossingen gezocht worden. Als uitgangspunt bij de keuze van het opvangmateriaal moet het comfort en de zelfredzaamheid van de patiënt genomen worden gekoppeld aan het financiële aspect. Ann Dobbelaere
Kruispunt 04/04 7
april 2004 Uit ervaringen kun je vaak heel wat leren. Precies daarom besteden we in elke Kruispunt aandacht aan een opvallend en succesvol initiatief uit één van de afdelingen. Op school mocht het niet, nu is spieken hopelijk een inspiratiebron.
Op 16 februari brandde het schrijnwerkersbedrijf van de echtgenoot van verpleegkundige Marie-Christine Van Winghem in Zottegem helemaal af. De collega’s van Marie-Christine bleven niet bij de pakken zitten en zetten een solidariteitsactie op. Een geslaagd initiatief, want de ‘wafelenbak’ op 28 februari was een nooit gezien succes in Zottegem.
Collega uit de Wie kwam met het idee om iets te doen voor de collega? Chris Van Den Berghe, Hoofdverpleegkundige: “Volgens onze secretaresse Viviane was het een mooie gelegenheid om met het feestcomité iets te organiseren. Ik belde het comité op en zij gingen direct akkoord. Zo ging de bal aan het rollen.” Je bent nog vrij nieuw in de afdeling, wat was de reactie? Chris: “Op onze dinsdag- en donderdagvergadering kondigde ik aan dat het feestcomité besliste om iets te doen voor Marie-Christine. We dachten eerst aan een taarten- of koekenverkoop,... Ik vond dat we iets moesten doen in groep. Het feestcomité was het daarmee eens en de beide groepen reageerden enthousiast. Ze vonden dat een feestcomité Hoofdverpleegkundige Chris Van Den Berghe
8
Kruispunt 04/04
niet alleen is om te vieren maar ook om iets te organiseren als het minder goed gaat. Als collega beschouwden ze het als een must om Marie-Christine te steunen.”
Wilde iedereen van bij de start actief meewerken? Chris: “Ik hing een blad uit, waarop iedereen kon noteren wanneer ze wilden helpen. Sommigen die moesten werken zetten er hun naam op maar kwamen me zeggen dat hun moeder thuis wafels zou bakken. Twee verpleegkundigen in ziekteverlof belden om te vragen of ze van thuis iets konden doen om te helpen. Onze poetsvrouw Marie-Claire was ook bereid te helpen en bracht zelfs haar vriend mee. Anderen schakelden hun kroost in om een handje toe te steken.” Heeft dit de werking of de groep of de sfeer in de groep veranderd? Chris: “Dit evenement - als ik het zo mag noemen - heeft zeker een positieve invloed gehad op onze groep. Een aantal mensen kwamen me zeggen dat ze het leuk vonden om hun collega’s op een andere manier te leren kennen. Ook de samenwerking tussen de twee groepen is zeer positief ervaren. Ze hebben mekaar tijdens dit weekend beter leren kennen en leren waarderen op een andere manier. Voor mezelf was dit een leerrijk weekend want sommige verpleegkundigen bloeiden als het
ware open, andere kwamen me zeggen hoe fijn ze het vonden dat zo’n initiatief mogelijk was, nog andere vertelden dat ze een totaal ander beeld van hun collega’s hadden gekregen.”
Heb je reacties gekregen van inwoners van Zottegem? Chris: “Al onze patienten vonden het een fantastisch idee, iedereen kocht wafels. Ze vragen nu zelfs het recept en wanneer we het nog eens overdoen. Ook andere WGKafdelingen waren bereid te helpen. De hoofdverpleegkundige van Geraarsbergen bakte heel de zaterdag wafels. Zij werkte vroeger in Zottegem en de verpleegkundigen vonden dit een mooi gebaar van haar. Zelfs verpleegkundigen van de afdelingen Geraadsbergen en AalstZuid verkochten wafels. Er waren nog afdelingen die wilden meedoen, maar we waren als het ware het slachtoffer geworden van ons eigen succes. We zouden al die wafels niet meer gebakken krijgen. Wegens het succes moesten we nu al twee dagen in plaats van één dag bakken. We hebben ‘s vrijdags tot 13 uur gebakken, op zaterdag startten we om 6 uur met het ophalen van de deeg en hebben we tot 3 uur ‘s nachts gebakken. Zondag zijn we gestart om 10 uur: één ploeg met schrobben en poetsen, de tweede ploeg verkocht wafels aan de ingang van een warenhuis in Zottegem.
Spieken bij de buren Thuisverpleegkundige krijgt zelf hulp Afdeling Zottegem
Hoe bak je 15.000 wafels? Chris: “We wilden zoveel mogelijk ingrediënten gratis krijgen en ik heb samen met de secretaresse en naar een aantal zelfstandigen uit onze regio gebeld. Zo kregen we 400 kilo bloem
ik om 5.30 uur met een kleine bestelwagen en Viviane met haar auto met aanhangwagen met alle ingredienten. Een serieuze vracht dus: 400 liter melk, 400 kilo bloem, 100 kilo suiker, 1 750 eieren en 60 kilo boter. Een bereidwillige bakker stond in voor het maken van het deeg.
brand gratis. Een andere persoon leverde gratis 100 kilo suiker en 1 000 eieren. Een derde persoon schonk ons 750 eieren. De echtgenoot van onze secretaresse Viviane is landbouwer en zij schonken 400 liter melk. Een deel van de boter kregen we van de plaatselijke melkboer, een ander deel van twee melkerijen in de streek. Een verpleegkundige die bij ons werkt, leverde via haar echtgenoot twee generatoren om elektriciteit te produceren. Absoluut nodig want de elektriciteit in ons gebouw is niet zwaar genoeg om veertien (!) wafelijzers te laten werken. We stonden zelf versteld hoe bereidwillig mensen zijn als het gaat om een liefdadigheidsactie. Onze verpleegkundigen brachten al het materiaal van thuis mee: wafelijzers, maatbekers, tonnen om het deeg in te doen,... Op vrijdagochtend - het sneeuwde en was spiegelglad - vertrok
Op zaterdagavond was het koud en druilerig weer en om onze wafels te kunnen afkoelen buiten werd een kraam opgezet compleet met paraplu. Voorbijgangers roken onze wafels en kwamen vragen of ze ze konden kopen en zo verkochten we warme wafels om direct op te eten. Die avond om 23 uur zat de moed bij iedereen in de schoenen maar na wat ‘peptalk’ en een kan warme koffie kon ik de overgebleven harde kern toch overtuigen om de rest van het deeg niet in het riool te gieten. Ik ben enorm tevreden en we zijn fier dat we met 40 verpleegkundigen dit idee uitgewerkt hebben. We bakten 15 000 wafels waarvan 500 suikervrije voor onze diabetespatienten. Als kersverse hoofdverpleegkundige ben ik heel blij met zo’n prachtige equipe! We zorgen dagelijks voor zoveel patiënten. Nu konden we ook eens zorgen voor een collega die het nodig had.”
‘Prima koks met gouden hart’ “Het bedrijf van mijn man is volledig afgebrand” zegt Marie-Christine Van Winghem. “De brand is ontstaan door zelfontbranding van vernis en alles is
verloren: de voorraad, onze machines,... Het was een enorme klap voor ons en de eerste week is snel voorbijgegaan: veel telefoontjes, veel volk over de vloer... Maar nu alles rustiger is, komt de klap: de momenten van stilte en rust, de nachten zijn soms heel moeilijk. De hoofdverpleegkundige belde me de donderdag voor het weekend van de wafelenbak. Ik voelde mij niet zo bijzonder die week en ik was verbaasd dat de collega’s zo’n mooi initiatief tonen. Ze hebben er hard voor gewerkt: het was lovenswaardig en ontroerend tegelijkertijd. Het enorme werk heeft veel van mijn collega’s gevraagd maar ze deden het vol overgave en met de glimlach. Dit gebaar heeft ons ontroerd. Ik durf nu zeggen dat ze niet alleen goede verpleegsters met een gouden hart zijn. Ik weet zeker dat het ook prima koks geworden zijn. We zijn heel het Wit-Gele Kruis-team van Zottegem dan ook verschrikkelijk dankbaar.”
Kruispunt 04/04
9
april 2004 60-jarig jubileum Afdeling Aalst
Feestelijke Als dienst voor thuisverpleging heeft het Wit-Gele Kruis een rijke geschiedenis. Heel veel herinneringen en getuigenissen van die geschiedenis zitten echter verspreid bij verschillende ex-medewerkers. Verpleegkundige Mark Beelaert uit Aalst slaagde erin om een heuse tentoonstelling op poten te zetten naar aanleiding van 60 jaar Wit-Gele Kruis Aalst. Een initiatief dat resulteerde in een groots opgezette reünie met alle huidige en ex-medewerkers van afdeling Aalst tussen 1943 en nu.
10 Kruispunt 02/04
Hoe is het allemaal begonnen? Mark Beelaert: “Toen ik vorig jaar voor twee verpleegkundigen die 25 jaar dienst hadden in onze afdeling een fotocollage wou maken, vond ik op het bureau in een kast een zwartwit fotoalbum. Onze hoofdverpleegkundige herkende Mevr. De Blieck, de oprichtster van het WGK-Aalst, die in 1982 overleed. Op de vraag wanneer onze afdeling het levenslicht zag, kon niemand mij een antwoord geven. Ik weet niet meer wat me toen bezielde, maar ik zou het te weten komen.”
haar collega’s nog gezien had. Groot was haar verbazing dat we zonder het te beseffen reeds drie uur aan het praten waren. “Oei,” zei ze, “‘t is al 21u en ik heb u nog niet eens gevraagd wat ge wilt drinken.” Bovendien is Christiane suikerpatiënte en had ze helemaal nog niet gegeten. Met tal van anekdotes en een paar namen en adressen van oud-verpleegkundigen, ging ik naar huis en verstuurde snel mijn mailtje naar de regiodirecteur waarin ik hem liet weten dat het feest was want dat onze afdeling 60 jaar bestond.”
Duiken in het stadsarchief
Hoe ben je dan op het idee van een reünie gekomen? Mark: “Ik vond fotoalbums van 1943 tot 1971 bij een oud-hoofdverpleegster terug en omdat er elk jaar een groepsfoto ten huize Mevr. De Blieck genomen werd, trok ik vervolgens met een 30 tal foto’s van oud-verpleegkundige naar oud-verpleegkundige. Hoe meer verpleegkundigen ik buiten de werkuren bezocht, hoe vaker ik beloofde dat ik hen eens bijeen zou brengen. Uiteindelijk vond ik van die periode 61 van de 64 verpleegkundigen terug. Veertien van hen waren er inmiddels overleden. Voor de jaren ’70 was ik aangewezen op het geheugen van onze oudste verpleegkundigen die nog in dienst zijn, omdat er vanaf toen geen foto’s meer genomen worden.”
Hoe begon je aan die zoektocht? Mark: “Op een vrije namiddag trok ik naar het stadsarchief in Aalst. Verder dan een aanwijzing dat het van voor 1947 moest zijn, was er niet te vinden. Men hield immers van privéorganisaties geen archief bij. Op de eerste foto’s waren er twee zusters te zien. Ons Zr. Ancilla, die in 1991 op pensioen gegaan was, moest mijn engeltje uit de hemel worden. En inderdaad, zij herkende haar twee overleden medezusters en nog een aantal personen. Ondertussen was het al valavond geworden, maar omdat één van de personen op de foto’s op mijn terugweg naar huis woonde, besloot ik even aan te bellen om een afspraak te maken. Een vriendelijke dame opende de deur, ik stelde me voor en toen ze het fotoalbum zag, was de ban onmiddellijk gebroken. Ze had deze foto’s zelf nog nooit gezien. Christiane vertelde ronduit over vroeger. Hoe ze in 1945 in het WGK begon, wat ze in de naoorlogse periode allemaal beleefd had in de thuisverpleging en dat het 36 jaar geleden was dat ze
Vroeger en nu Heb je veel geleerd over de thuisverpleging van vroeger? Mark: “Er zijn nogal wat anekdotes te vertellen. Verpleging kort na de oorlog moet geen lachertje geweest zijn. Daarom is mijn respect voor de medewerkers van toen immens groot. De eerste verpleegsters moesten zelf
Portret
reünie een fiets, glazen spuit, stalen naalden, pincet en allerhande verpleegkundig materiaal aankopen. Met deze spuit trok men van patiënt naar patiënt. Overal stond er een kommetje klaar met heet water om de spuit min of meer te steriliseren. De naalden werden na gebruik eens doorspoeld met wat ether. De ontdekking van de Penicilline was een zegen voor de patiënt, maar de verpleegster moest de inspuiting wel om de vier uur toedienen. Als de afstand van de home - waar de verpleegsters gezamenlijk dienden te overnachten tot de patiënt te groot was, bleef de verpleegster bij de patiënt overnachten. Een voorwaarde: niet vergeten de wekker te zetten. Therapieën zoals het geven van mosterdbaden, het keelborstelen, kopglazen plaatsen, het gebruik van glazen spoelcanules en metalen sondeermateriaal en de talrijke thuisbevallingen in soms zeer penibele situaties kunnen wij ons nu zelfs in onze verbeelding moeilijk voorstellen.”
Materiaal van de Zwartzusters Je hebt ook heel wat historisch materiaal kunnen gebruiken voor de tentoonstelling. Mark: “Klopt. Na een overleg, kreeg ik de steun van de Directie om mijn initiatief uit te bouwen. Ik zond in december een eerste brief met adressenbestand en telefoonnummer naar onze pioniers. De datum van de reünie werd reeds vermeld en ook het feit dat ik er een tentoonstelling rond wou bouwen. Mijn oproep naar materiaal werd al snel beantwoord. De Zwartzusters hadden nog een kleed met kap uit de jaren ’40 liggen, een oud-verpleegkundige had nog haar
fiets uit 1956 staan, een lederen spuitentasje uit 1945 met glazen spuiten en stalen naalden, werklijsten uit 1951, een patiëntenboekje uit 1949 waarin de verzorgingen geschreven stonden, vier verschillende spelden van het WGK uit eind 1940, ’50, ’60 en de jaren ’70, glazen canules voor blaasspoelingen, ijzeren sondeermateriaal, kopglazen, keelborsteltje, glazen Boneau-spuiten (50cc) met peer ipv een stamper, een bord, kopje en lepeltje met afbeelding van het WGK erop, zelfs een heuse WGK-boot uit 1949,... Kortom, een schat aan archiefmateriaal werd teruggevonden.”
Op de reünie en tentoonstelling van 7 maart was heel veel volk aanwezig. Tevreden? Mark: “Nadat in samenwerking met de Directie de uitnodigingen voor de reünie verstuurd waren, heb ik de deur van ons secretariaat zowat platgelopen om te zien of mensen zich inschreven. Al snel werd mijn vermoeden bevestigd dat ik had na de talrijke huisbezoeken bij onze pioniers. De vriendschapsband die zij opgebouwd hebben is uniek en enig. Of ze nu vanuit Antwerpen, Berlare bij Lier, Winksele, Herent, Waterloo, Ganshoren, Dilbeek of uit Gent moest komen, geen afstand leek hen te ver om elkaar eens terug te zien. Zelfs één van hen belde vanuit Zwitserland, waar ze nu woont, om aan iedereen de groeten te doen. Had er op de bergpas geen sneeuw gelegen, ze was met haar auto naar Aalst gereden. Het waren allen kranige tachtig-, zeventig- en zestigjarigen die elkaar rond de hals vlogen. De blijdschap straalde van hun gezichten. De tentoonstelling en diamontage die een overzicht gaf over de afgelopen 60 jaar hadden veel bijval. Nadien heb
Organisator Marc Beelaert met een van de ex-medewerksters.
ik nog heel wat telefoontjes en kaartjes ontvangen met steeds dezelfde wens: het was een namiddag om nooit te vergeten, voor herhaling vatbaar en liefst niet te lang wachten, want we willen er volgende keer terug bij zijn. Dank aan de Directie voor de logistieke en financiële steun.” Kruispunt 02/04 11
Kort nieuws
Deinze krijgt primeur Naast de wagens krijgen binnenkort ook al onze gebouwen een frissere uitsraling. Het uitzicht van onze gebouwen blijft één van de zaken waarmee we onze zichtbaarheid in het straatbeeld extra in de verf kunnen zetten. De logoverandering was het moment om alle lichtreclames in een nieuw kleedje te stoppen. Deinze kreeg als eerste de primeur, een gebeurtenis die uitgebreid in de regionale pers aan bod kwam. Tegen eind juli zullen al onze gebouwen de nieuwe gevelbekleding hebben. Voortaan wordt elke WGK-afdeling extra zichtbaar, want ‘s nachts is gezorgd voor een duidelijke verlichting.
Godelieve neemt afscheid Godelieve Rombaut neemt na 36 jaren dienst bij het Wit-Gele Kruis OostVlaanderen afscheid. Ze bereikte zopas de brugpensioengerechtigde leeftijd en beëindigde op 15 april haar actieve loopbaan binnen onze organisatie. De functie van hoofdverpleegkundige van de afdeling Dendermonde-Noord zal vanaf 16 april 2004 waargenomen worden door Hilde Dierick. De collega’s van afdeling Dendermonde-Noord maakten er een heus evenement van. Meer dan dertig WGK-wagens, stuk voor stuk versierd met onze nieuwe ballonnen, begeleidden ‘hun’ Godelieve naar huis op haar laatste werkdag. Een schitterend beeld, want de Wit-Gele Kruiskolonne met officiële politieescorte en kreeg ruime aandacht in de lokale pers.
12 Kruispunt 02/04
2 honderdjarigen Op 2 december mocht zuster Josephine Fredericxk, Fientje voor iedereen, haar honderdste verjaardag vieren. Een verjaardag die niet onopgemerkt kon voorbijgaan. Naast de vele genodigden, feliciteerden hoofdverpleegkundige Magda Floré en de verpleegkundigen Carine, Marianne, Lucie en Ann de jarige met een passend geschenk. Dat zuster Josephine nog heel kranig en optimistisch is, bewees ze prompt door met haar medezuster een polka te dansen. Fientje is een zonnetje, altijd behulpzaam en ze vertelt honderduit over vroeger. De afdeling Lochristi wenst haar in elk geval nog vele enthousiaste jaren.
Ook in de afdeling Stekenen werd een honderdjarige gevierd. Patiënt Maria De Graeveblies 100 kaarsjes uit in het bijzijn van een aantal WitGele Kruis verpleegkundigen. Onze creatieve medewerkers knutselden een kroon in elkaar. Je ziet duidelijk dat afdeling Stekene letterlijk ‘op zijn kop’ stond!
april 2004 Koffie vermindert diabetesrisico Er bestaat een omgekeerd verband tussen koffieconsumptie en het risico voor type 2 diabetes. Dat is althans de mening van Jaakko Tuomilehto en zijn team. Ze voerden een prospectieve studie om het verband na te gaan tussen de consumptie van koffie en het risico voor type 2 diabetes bij Finse volwassenen. Finnen staan wereldwijd bovenaan de lijst van grote koffie-drinkers. De studie heeft betrekking op bijna 7 000 mannen en goed 7 600 vrouwen tussen 35 en 64 jaar die bij aanvang van de studie geen voorgeschiedenis hadden van CVA, coronair lijden of diabetes. In totaal goed voor niet minder dan 175 682 patiëntenjaren. Gedurende een gemiddelde follow-up van 12 jaar noteerden de auteurs 381 gevallen van type 2 diabetes. Ze vonden zowel bij mannen als vrouwen een inverse relatie tussen het risico en de dagelijkse koffieconsumptie, ook na correctie voor een aantal factoren waaronder leeftijd, BMI, educatie, alcohol- en theeconsumptie. Waarom koffiedrinken het risico voor de aandoening verlaagt, blijft onduidelijk.
Infosessies nieuwe uursystemen In maart vonden zoals eerder meegedeeld drie informatiesessies plaats, verspreid over heel de provincie. Medewerkers kregen er de gelegenheid om rechtstreeks aan Directieleden vragen te stellen of zelf suggesties te geven. Een initiatief dat in de smaak valt. In totaal namen ruim 250 medewerkers deel aan dit inspraakmoment. Op de avonden zelf kwamen heel wat opmerkingen - positieve en negatieve - aan bod. Uit de evaluatieformulieren die medewerkers konden invullen, bleek een grote tevredenheid over het initiatief. Dat de Directie rechtstreeks in debat gaat met medewerkers en hun mening vraagt, werd door quasi iedereen gewaardeerd.
Parkeertips Als u parkeert op een plek waar links en rechts van u ook een parkeerplaats is, bijvoorbeeld op de parking van een supermarkt, rij er dan achterwaarts in. Bij het wegrijden heeft u een beter overzicht op de verkeerssituatie. U vermijdt ook manoeuvreren met een koude motor, wat belastend is voor de motor en voor het milieu. Tweede praktische tip: In de winter en zeker als het vriest, kunt u een geparkeerde wagen het best in eerste versnelling plaatsen en de handrem niet (helemaal) optrekken. De handrem vriest gemakkelijk vast, u kunt dan niet meer wegrijden. Wanneer u vermoedt dat het koelvloeistofcircuit bevroren is, start dan nooit de motor. Vergeet ten slotte nooit dat parkeren een manoeuvre is. Andere weggebruikers hebben met andere woorden altijd voorrang.
33 jaar dienst In Deinze ging onlangs Rita Van Laeken met pensioen na 33 dienstjaren. Rita: “Voor mij was de zin voor verantwoordelijkheid en de vrijheid van handelen één van de redenen om voor het WGK te kiezen. Ook de goeie combinatie tussen gezin en werk speelde sterk mee. In al die jaren zijn er heel wat medische evoluties geweest die het dienstenpakket in de thuisverpleging fors hebben uitgebreid.” Rita Van Laeken heeft zich in geen geval haar lange carrière betreurd en blijft na al die jaren even gedreven en bezield door haar job. “Ik zie vooral voordelen aan werken in het Wit-Gele Kruis. Ik heb vooral heel veel herinneringen en mooie momenten. Vaak liggen mooie momenten in kleine zaken, niet in het spectaculaire. Patiënten die bijvoorbeeld ondanks hun toestand toch een glimlach op hun gelaat toeveren, een ‘dank-je-wel’ die zonder woorden uit de ogen van een patiënt straalt,... Aan alle collega’s heb ik toch nog een speciale boodschap: ontloop jullie verantwoordelijkheid niet. De zin ‘geen nieuws is goed nieuws’ telt niet voor een WGK-verpleegkundige. Op het einde van de dag moet je een eerlijk antwoord geven op de vraag die je jezelf stelt: heb ik vandaag gedaan wat van mij verwacht werd?” Kruispunt 02/04 13
Het cijfer In deze rubriek gaan we elke keer dieper in op een opvallend cijfer. Soms uit onze eigen organisatie, soms vanuit andere verwante disciplines. Een rubriek die het bewijs levert dat achter droge cijfers vaak een boeiend verhaal zit.
Personalia Geboren
71% Eind vorig jaar werd bij huisartsen, specialisten, apothekers en kinesitherapeuten gepeild naar de manier waarop hun communicatie verloopt. De enquête van De Artsenkrant bij 525 werknemers uit de gezondheidszorg en de bevraging van vijfhonderd chronische patiënten leverde opvallend tegengestelde resultaten op. De huisartsen blijken de kampioenen van de goede communicatie te zijn. Ze krijgen van de patiënten de hoogste score (85%). De thuisverzorgers halen een verdienstelijke tweede plaats (71%), gevolgd door de verpleegkundigen in het ziekenhuis (49%), paramedici (47%), extramurale specialisten (44%) en ziekenhuisspecialisten (30%). De hekkensluiters zijn de apothekers met 21%. De zorgverleners vinden van zichzelf dat ze genoeg informatie verstrekken over de aandoening en de behandeling. Toch blijken patiënten zich te ergeren aan onvoldoende informatie over de redenen voor een behandeling en de oorzaken van hun ziekte. Huisartsen en specialisten zijn voor de patiënten de belangrijkste bron van informatie. Ver daarna volgen de apothekers, verpleegkundigen en de 14 Kruispunt 04/04
tijdschriften bij de apotheker. Internet is slechts voor 6 procent van de patiënten een informatiebron, al denken artsen dat 42 procent van hun patiënten voor informatie op het Web surft. Tegenover de communicatie tussen de zorgverleners nemen patiënten een kritische houding aan. Nauwelijks vier op de tien menen dat er communicatie is tussen huisartsen en specialisten of tussen artsen en verzorgend personeel. Slechts een op de vier denkt dat de communicatie tussen huisartsen onderling goed verloopt. De communicatie met de apothekers laat het meest te wensen over. Bijna de helft van de huisartsen en 58 procent van de specialisten zegt dat de communicatie met de apothekers mank loopt. Iets meer dan de helft van de apothekers deelt die mening.
Siebe, zoon van Anja Van Keymeulen (Geraardsbergen) op 27/01/2004 Emmely, dochter van Vicky Schepens (Zottegem) op 29/01/ 2004 Julie, dochter van Mariane De Wilde (Gent Zuid) op 04/02/2004 Lena, dochter van Hilde Verhauwaert (Oudenaarde) op 06/ 02/2004 Mathias, zoon van Els Adriaens (Ninove) op 10/02/2004 Elke, dochter van Elsie Van Caenegem (Zottegem) op 12/02/ 2004 Renske, dochter van Noortje Auwaerts (Zele) op 16/02/2004 Jense, zoon van Veerle Fleurinck (Ninove) op 17/02/2004 Robbe, zoon van Tiny Aelbrecht (Temse) op 27/02/2004 Noor, dochter van Katleen Polfliet (Stekene) op 02/03/2004
Gehuwd Debby De Saegher (Sint-Niklaas Noord) en Wim Bauwens op 12/03/ 2004 Trees Van Den Abbeele (Temse) en Christophe Van Osselaer op 12/ 03/2004 Erika De Neef (SintAmandsberg) en Wim Geldolf op 24/04/2004
april 2004
Speel mee en win!
Kruiswoord Naast inhoudelijke artikels bevat Kruispunt ontspanning voor jou of je gezinsleden. In elk nummer vind je een kruiswoordraadsel terug met een licht medische toets. Als je het raadsel invult, heb je meteen het woord dat we zoeken. Je kunt je antwoord bezorgen via post, mail of fax en maakt kans op een schitterende prijs.
Welkom! Vanessa Decaesteker (Aalter) op 16/02/2004 Nathalie Rapaille (Provinciaal Secretariaat) op 17/02/2004 Els Ricourt (Ninove) op 01/ 03/2004 Erika De Neef (SintAmandsberg) op 01/03/2004 Els Van Mello (Ninove) op 06/03/2004 Els Rogge (Deinze Noord) op 22/03/2004 Catherine Lorein (Deinze Noord) 22/03/2004 Anita De Wulf (SintAmandsberg) 01/04/2004
Doe mee en win! Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijk-genummerde vakjes van de oplossingsbalk. Daar verschijnt dan een woord. HORIZONTAAL 1 Bekken - Mondzweertje 2 Kastoor - Kledingstuk 3 Bouwspeelgoed - Kwakzalversmidde 4 Beperkt - Meisjes- en damesmode met lange rokken, jassen en mantels - Vlindertje 5 Oosterling - Vrouwelijke geslachtscel - Knolgewas 6 Gewicht - Slot 7 Schijnsel - Spruit, tak 8 Studentenfuif (afk.) - Volmaakt goed - Scheldwoord 9 Gek dier - Los neerhangend - Tijdperk 10 Het harde verhemelte - Ambachtsman 11 Rechtsgeding - Zoon van Adam 12 Ogenblik - Paardenrijschool. VERTICAAL 1 Bijbelse vrouw. Wielerrit 2 Op dezelfde wijze. Omdat 3 Plaats waar een schip zich bevindt - Intrige van een verhaal 4 Springend insect - Deel van een houtkachel Tennisopslag 5 Computerdepartement - Familielid - Het laten varen van een beraamd plan 6 Niet doen - Oog in een touw 7 Bericht. Godsdienst 8 Betreffende een Europese bergketen - Doodmoe Bazige vrouw 9 Hoofddeksel - Denkbeeld - Poolse rivier 10 Ploeg - Ziekte die vaak in bepaalde streek voorkomt 11 Deel van een mop - Tuberculose 12 Statig, waardig - Wiel
Het moment voor vrouwen om mee te puzzelen, want de redactie kon vijf exemplaren van de bestseller “Waarom mannen liegen” van Barbara Pease op de kop tikken. Het wordt het uwe als u het goede antwoord geeft en het geluk aan uw kant heeft. We verwachten je antwoord op het Kruispunt-adres, per post of via email naar
[email protected]. Succes! Het correcte antwoord vorige keer was ‘Verpleging’. De onschuldige hand selecteerde Jacqueline Dhuyvetter (Aalter), Kelly Decaluwé (Gent), Martine Gistelinck (Oudenaarde), Erna Elewaut (SintNiklaas Noord) en Melissa Vandeputte (Deinze-Noord). Zij krijgen binnenkort hun E5-waardebon ter waarde van 15 euro thuisbezorgd.
Kruispunt 04/04 15
Uitsmijter
Nieuwe handdoeken Patiënten die hun jubileum vieren, krijgen van het Wit-Gele Kruis al geruime tijd een handdoek. Om dit geschenk verder te blijven geven, werden recent handdoeken aangemaakt met ons nieuwe logo. Verpleegkundigen die patiënten verzorgen, kunnen dit geschenk dus verder blijven geven.
april 2004
Wenskaarten vernieuwd De logoverandering zorgt ook voor aangepaste wenskaarten. Er werd gekozen voor een frisse en moderne look. In totaal bestaan vier soorten wenskaarten: ‘van harte beterschap’, ‘hartelijk gefeliciteerd’, ‘oprechte deelneming’ en één kaart zonder extra vermelding zodat ze kan gebruikt worden voor verschillende gelegenheden. De wenskaarten blijven een uitstekende manier om patiënten en hun familie op een eenvoudige maar aangename manier te verrassen.
Jouw beurt! We zijn benieuwd naar jullie ideeën, opmerkingen of onderwerpen voor Kruispunt. Laat ze horen en schrijf of mail ons: Kruispunt, Jubileumlaan 111, 9000 Gent of
[email protected].
Weet wat je eet Dit heb je nodig voor vier porties sojascheuten met kwarteleitjes 400 g sojascheuten 8 kwarteleitjes of 2 kippeneieren zout
Voor de saus: 1 eetlepel zachte vetstof halve eetlepel vloeiende bloem 250 ml ontvette kippenbouillon 4 eetlepels koffieroom snuifje cayennepeper
Lentegerechtje Wanneer de klokken hun vleugels uitslaan en de paashaas zijn oren spitst, is het tijd om te genieten van de lente. Dit voorgerechtje met kwarteleitjes zal zeker niet misstaan in een heerlijk voorjaarsmenu. Onze diëtisten Bart, Nicole en Katrien stellen je weer een gepast seizoensgerecht voor.
Je werkt als volgt: kook de eieren. Was de sojascheuten en kook ze in lichtjes gezouten water. Voor de saus: meng de bloem met de afgekoelde bouillon in een mengbeker. Laat de vetstof smelten, voeg het mengsel toe en blijf roeren met een garde tot je een mooi gebonden saus bekomt. Verdeel de saus over de 4 borden. Schik de uitgelekte warme sojascheuten in de vorm van een nestje en leg er 2 kwarteleitjes of 1/2 kippenei in. Smakelijk!
Weetjes over het ei. Eieren leveren vooral eiwit (12%) en zijn belangrijke bronnen van vitaminen A, D, E, K en vit B12, mineralen zoals ijzer. Een ei bevat 74% water. Door zijn vet-en cholesterolgehalte moeten we de inname van eidooiers beperken. Als algemene richtlijn geldt: ‘alle’ eidooiers tot maximum 3 per week beperken. Het wit van ei is mager en mag meer gebruikt worden
16 Kruispunt 04/04
