Kruis. Rode. Het nieuwe schooljaar is begonnen. Wat kunnen we doen voor jouw school? HetGentse. vrijwillig blad

België - Belgique P.B. 9000 Gent X BC 28159

Het

Gentse

Rode

Kruis

d

ig

ill

jw i r

v

a bl

driemaandelijks magazine ı Poolse-Winglaan 92 - 9051 Gent jaargang 4 ı nr. 3 ı september 2013 ı P 911669

Het nieuwe schooljaar is begonnen Wat kunnen we doen voor jouw school? Veel scholen besteden aandacht aan een algemene vorming ‘eerste hulp bij ongevallen’. Kinderen en jongeren leren bijvoorbeeld dat ze door enkele voorzorgen in acht te nemen ziekten en ongevallen kunnen vermijden. Ze leren op een goede manier de hulpdiensten verwittigen in geval van nood en ze leren zelf kleine wondjes verzorgen. De noodzakelijke kennis en vaardigheden die beschreven staan in de leerplannen werden door Jeugd Rode Kruis omgezet in heel concrete werkbundels. Scholen kunnen de werkbundels aankopen, of een jeugdmonitor of initiator van Jeugd Rode Kruis kan op school langskomen om de kennis en vaardigheden te demonstreren en met de leerlingen in te oefenen. En precies met dat laatste heeft Jeugd Rode Kruis-Gent ondertussen al wat ervaring. Kan je op school eerste hulp leren? Dat kan! Het is immers niet mogelijk voor de plaatselijke afdeling van Jeugd Rode Kruis om het hele jaar door zelf een initiatie of cursus eerste hulp aan te bieden. Scholen kunnen zelf een initiatie of eerstehulpcursus opnemen in de jaarplanning. Op school mag de leerkracht zelf dergelijke initiatie of cursus geven, ook als de juf of meester (nog) geen eerstehulpopleiding gevolgd heeft. De leerkracht kan natuurlijk een aantal handboeken bij Jeugd Rode Kruis opvragen om de les goed voor te bereiden en de doelstellingen uit het leerplan te realiseren. Ook ouders mogen op school een lesmoment over eerste hulp bij ongevallen verzorgen. Het is natuurlijk aangeraden dat zij zelf eerst een cursus Eerste Hulp en Helper volgen bij de plaatselijke afdeling van het Rode Kruis. Scholen kunnen er ook voor kiezen om een jeugdmonitor of initiator van Jeugd Rode Kruis-Gent in de klas uit te nodigen. Een jeugdmonitor kan een volledige cursus eerste hulp op school geven; initiatoren kunnen een korte initiatie geven.

In bepaalde opleidingen geldt het resultaat van de praktijktest als een officieel punt op het jaarlijkse schoolrapport. Wie de cursus gevolgd heeft en veel geoefend heeft, heeft natuurlijk altijd een stapje voor op de rest! Wie een initiatie van Jeugd Rode Kruis voor kinderen of jongeren volgt, ontvangt na de initiatie een brevet. Het brevet geldt enkel als een bewijs dat de initiatie werd gevolgd. Een initiatie duurt gewoonlijk twee of drie uurtjes en vindt meestal plaats op woensdagnamiddag. Omdat de jeugdmonitoren en initiatoren ook vrijwilligers zijn en dus vaak voltijds werken of studeren, is het niet altijd mogelijk om langs te gaan bij alle geïnteresseerde scholen. Scholen die een jeugdmonitor of initiator willen uitnodigen, doen er dus goed aan dit zo snel mogelijk – liefst ten laatste zes weken voor de geplande initiatie – aan te vragen bij de plaatselijke Rode Kruisafdeling. Voor een initiatie door Jeugd Rode Kruis betaalt de school 100 euro, voor een cursus ‘Helpertje’ of voor een cursus ‘Junior Helper’ geldt een andere vergoeding. In de vergoeding voor een initiatie zijn twee lesuren door een goed opgeleide en voorbereide initiator en twintig boekjes en brevetten inbegrepen. Gewoonlijk ontvangt de leerkracht één week voor de initiatie een lesschema en de lesdoelstellingen. Indien de groep groter is dan twintig leerlingen, dan wordt de groep opgesplitst en voorziet het Jeugd Rode Kruis een bijkomende initiatie in dezelfde periode tegen dezelfde voorwaarden. Een aanvraag voor een cursus of initiatie richt je tijdig tot [email protected].

Projectsubsidies voor scholen

Scholen kunnen rekenen op een aantal subsidiekanalen waarmee ze de eerstehulpinitiaties of -cursussen van Jeugd Rode Kruis kunnen financieren. Met de subsidies uit het project Slimme Mobiele Scholen (SMS) van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) bijvoorbeeld kan een secundaire school een initiatie door Jeugd Rode Kruis-Gent laten verzorgen (met boekjes, brevetten en werkmateriaal). Met die subsidies kunnen ook een up-to-date eerstehulprugzak, handleidingen eerste hulp en Een lange cursus of een korte initiatie? Wie een cursus ‘Helpertje’ (10-12 jaar) of ‘Junior Helper’ (13-15 jaar) handboeken van Jeugd Rode Kruis aangekocht worden. Dat alles kadert voor kinderen of jongeren volgt op school of bij de plaatselijke afdeling in een samenwerking tussen de VSV en de verschillende onderwijskoevan het Rode Kruis, volgt zestien uren les, verdeeld in vier blokjes van pels in Vlaanderen en heeft de bedoeling om het verkeersbewustzijn bij vier uren of acht blokjes van twee uren. Na de cursus leggen de deel- jongeren verder aan te wakkeren via de school. nemers een praktijktest af. De test staat op 100 punten en bevat vier Scholen kunnen op de website www.slimmemobielescholen.be het volverschillende onderdelen (een casus, een techniek, een simulatie en re- ledige aanbod raadplegen (ga naar ‘SMS-webshop’, thema ‘andere’). Vanaf animatie). Op basis van die praktijktest krijgen de leerlingen een diploma. september 2013 is het nieuwe online schooldossier beschikbaar.

Afdeling GENT

Ook tijdens de schoolvakanties

Jeugd Rode Kruis-Gent is niet alleen actief tijdens het schooljaar, maar ook en vooral tijdens de schoolvakanties. Dan trekken de vrijwilligers naar alle uithoeken van de stad om een initiatie te geven voor jeugdgroepen of jeugdleiders bij diverse jeugdorganisaties uit het Gentse. Dit jaar was Jeugd Rode Kruis-Gent op een kamp van FOS-Open Scoutisme in De Pinte en gaven de monitoren een cursus Eerste Hulp voor Jeugdleiders bij de jeugddienst van de stad Gent en bij Free-Time vzw. Bij die laatste twee organisaties gaven de initiatoren deze zomer verschillende initiaties voor jeugdgroepen. Jeugdgroepen en jeugdverenigingen die zelf een initiatie willen organiseren richten hun aanvraag best tijdig aan Jeugd Rode Kruis-Gent. In bepaalde gevallen kunnen jeugdorganisaties en jeugdleiders uit het Gentse de kosten voor de opleidingen terugbetaald krijgen. Meer informatie daarover is te vinden op www.jeugd.gent.be (ga naar ‘jeugdwerksite’, thema ‘centen’).

Initiatie op school Ondertussen hebben de lesgevers en initiatoren van Jeugd Rode KruisGent al heel wat initiaties gegeven op scholen in het Gentse. In april gingen we langs in de stedelijke basisschool Klaverdries in Drongen, bij juffrouw Nikkie en haar leerlingen. In mei gaven we twee initiaties voor een 30-tal leerlingen van het Sint-Pietersinstituut in Gent.Via een doorschuifsysteem met verschillende posten kregen de leerlingen een blokje theorie, een blokje technieken en een blokje eerstehulpspelen. In volle examenperiode, midden juni, nam jeugdmonitor Kizzy een praktijktest af van een 40-tal leerlingen van de opleiding lichamelijke opvoeding in het Koninklijk Atheneum Voskenslaan in Gent. De meeste leerlingen slaagden voor de praktijktest en ontvingen een brevet.

Wist je dat... • ouders en leerkrachten bij Jeugd Rode Kruis-Gent boekjes kunnen bestellen met initiaties voor kinderen tussen 6 en 18 jaar? Er is keuze tussen zes verschillende boekjes waarvan de inhoud afgestemd is op de zes graden in het lager en het secundair onderwijs. De boekjes werden aangevuld met samenvattingen en leuke opdrachten. Ze kosten 1,5 euro per stuk (2 euro per stuk voor de initiatie ‘Up to Aid’ of het boekje Eerste Hulp voor Jeugdleiders) en kunnen aangevraagd worden per mail aan [email protected].

Eerstehulpinitiatie in de klas van juf Nikkie op basisschool Klaverdries in Drongen.

• de kalender met eerstvolgende initiaties en cursussen van Jeugd Rode Kruis-Gent te vinden is op www.rodekruisgent.be? Meer informatie over ons aanbod voor scholen vind je op onderwijs.rodekruis.be. • de initiaties in scholen heel praktisch zijn opgevat? Voor oudere leerlingen wordt er vaak een ongeval met een auto gesimuleerd. Bij jongere leerlingen is er na de initiatie tijd voor wondgrime, zodat de echte durfals na schooltijd met een blauw oog of nepwonde op de bus naar huis gaan.Verwondering bij de omstaanders en hilariteit bij de vrienden en vriendinnen gegarandeerd!

Praktijktest Junior Helper in het Koninklijk Atheneum Voskenslaan in Gent.

• Jeugd Rode Kruis-Gent dit jaar al aan ruim 150 kinderen en jongeren uit Gentse scholen en jeugdbewegingen een initiatie gaf? Vooral de initiaties ‘Hiep Hiep Help’ en ‘Ai Ai Amai’ zijn in trek. Op elke initiatie waren er doorgaans twee initiatoren en één andere vrijwilliger aanwezig. • het in het lager onderwijs en het methodeonderwijs (bv. Freinet, Steiner of Montessori) de gewoonte is dat ouders af en toe eens zelf een lesmoment verzorgen? Ouders die graag zelf een les over eerste hulp bij ongevallen willen geven op school mogen dat doen. Het is wel aangewezen dat deze ouders eerst zelf een cursus Eerste Hulp en Helper volgen. De cursussen georganiseerd door Rode Kruis-Gent zijn te vinden op www.rodekruisgent.be. • leerkrachten een interactieve cursus van vijf dagen kunnen volgen om Lesgever Eerstehulpverlening Onderwijs te worden? Daarmee kan je de cursussen Eerste Hulp, Helper, Reanimeren en defibrilleren organiseren voor de leerlingen of studenten van je eigen onderwijsinstelling. Aan geslaagde leerlingen/studenten kan je een Europees erkend brevet Eerste Hulp uitreiken. Op die manier werk je ondersteund door het Rode Kruis aan de eindtermen rond eerste hulp en reanimatie. Meer informatie is te vinden op onderwijs.rodekruis.be. Eerstehulpinitiatie in het Sint-Pietersinstituut in Gent.

2

Het Gentse Rode Kruis - 2013 editie 3

Internationale uitstap

internationaal

Rode Kruis-Gent in Den Haag

Op 15 augustus 2013 bracht Rode Kruis-Gent een bezoek aan Den Haag. In België is die dag een verlofdag, voor de Nederlanders is het een gewone werkdag en dus ideaal voor een bezoek aan het Nederlandse Rode Kruis en afdeling Den Haag. Andere accenten De vrijwilligers van Rode Kruis-Gent kregen op de Nederlandse hoofdzetel – daar heet dit ‘verenigingskantoor’ – een overzicht van de activiteiten van het Nederlandse Rode Kruis (kortweg “het Rode Kruis”). Het Rode Kruis kent in Nederland 35.000 vrijwilligers en legt momenteel vooral de nadruk op sociale hulpverlening. Hierin komt verandering: het Rode Kruis wil de eerstehulpwerking meer uitbreiden, naar het model van de Hulpdienst zoals wij die kennen bij Rode Kruis-Vlaanderen. Ook nu al zijn er in Nederland vrijwilligers opgeleid in EHBO die inzetbaar zijn voor preventieve acties, net zoals wij preventieve hulpposten kennen in België. Daarnaast bestaan er in Nederland Sigma-teams (Snel Inzetbare Groepen ter Medische Assistentie), dit zijn Rode Kruisvrijwillgers die worden ingezet bij grote rampen. De teams zijn vergelijkbaar met de SIT-teams (Snelle Interventie Teams) van Rode Kruis-Vlaanderen. In Nederland zijn er 28 Sigma-teams. Ze waren onder meer actief bij de crash van een toestel van Turkish Airlines in 2009 op Schiphol. Op de plaats van de ramp assisteren de Sigma-teams de ambulanceteams. Het Rode Kruis heeft in Nederland geen ziekenwagens. Liggend vervoer van patiënten door het Rode Kruis is er wettelijk niet toegelaten. Wel heeft het Rode Kruis er aangepaste busjes voor het vervoer van rolstoelen. Ziekenhuisbibliotheken bestaan evenmin bij het Rode Kruis in Nederland. De bloedtransfusiedienst werd in de jaren '90 doorgegeven aan de organisatie Sanquin. Ook de zorghotels, waar zieken van een aangepaste vakantie kunnen genieten en waarbij veel lokale Rode Kruisafdelingen betrokken zijn, worden door het Rode Kruis overgelaten aan een andere organisatie. Het schip Henri Dunant, dat jaarlijks ook Gent bezoekt, blijft wel in de vaart voor het Rode Kruis. Ook dit schip biedt aangepaste vakanties voor zieken die anders moeilijk met vakantie kunnen. Anders dan bij ons is het Rode Kruis in Nederland actief bezig met het ophalen van oude kledij. Dit gebeurt in Vlaanderen vaak door andere organisaties, maar Rode Kruis-Vlaanderen plaatste recent ook kledingcontainers. Ook in Gent staan er twee kledingcontainers van Rode KruisVlaanderen. Je vindt ze in de Sleepstraat en dicht bij de Wondelgemstraat. Het Rode Kruis kent in Nederland een sterke internationale werking. Bij de internationale werking van het Rode Kruis werken twee Vlamingen uit Gent, Bruno Haghebaert en Mieke Van Poucke. Beiden konden we ontmoeten tijdens ons bezoek. De internationale werking van het Rode Kruis in Nederland geniet veel bekendheid via de actie ‘Serious Request’. Deze actie van radiostation 3FM loopt er sinds 2004 ten voordele van de internationale projecten van het Rode Kruis. We kennen deze actie in Vlaanderen als Music for Life, van Studio Brussel. In tegenstelling tot

Vlaanderen, waar de actie nu niet langer loopt ten voordele van het rode Kruis, krijgt deze actie in Nederland nog steeds zeer veel aandacht en brengt ze jaarlijks recordbedragen aan opbrengsten voor het Rode Kruis bij elkaar. De actie in Nederland mobiliseert vooral bedrijven tot deelname.

Rode Kruis-Den Haag

Een bezoek aan afdeling Den Haag verschafte ons meer inzicht in de sociale activiteiten die op afdelingsniveau worden georganiseerd. De afdeling heeft 300 vrijwilligers in Den Haag, een stad met 500.000 inwoners. De afdeling telt ook een aantal beroepskrachten, in totaal staat dit voor vier voltijdse personeelsleden. De helft van de vrijwilligers is betrokken bij EHBA, wat staat voor Eerste Hulp Bij Administratie. De bedoeling van het project is mensen te helpen hun financiële administratie op orde te krijgen en te voorkomen dat ze schulden opstapelen door het niet goed bijhouden van hun administratie. Deze mensen krijgen het bezoek van vrijwilligers die hen in de eerste plaats helpen hun papieren te ordenen. Doorgaans wordt een gezin gedurende een jaar begeleid. Vaak gaat het om gezinnen die het Nederlands niet voldoende beheersen of de Nederlandse administratie niet goed begrijpen. In Den Haag is er zeer veel vraag naar deze vorm van begeleiding, omdat meer dan de helft van de inwoners er niet van Nederlandse origine is. Rode Kruis-Den Haag is ook in andere sociale projecten actief. Zo organiseert de afdeling computeropleidingen voor ouderen. Naast les in omgaan met de computer wordt er een internetcafé georganiseerd zodat de mensen kunnen oefenen. Verder heeft het Rode Kruis in Den Haag een wijkwinkel, die kwetsbare bewoners van de stad hulp aanbiedt en de mensen tracht te betrekken bij de initiatieven van het Rode Kruis. Voor de organisatie van haar activiteiten beschikt het Rode Kruis in Den Haag over zeer flexibele lokalen. De computerklas heeft verplaatsbare wanden waardoor de lokalen kunnen worden omgevormd tot een grote zaal. In de achterliggende garage staan twee minibusjes die onder meer voor rolstoeltransport worden ingezet. De afdeling beschikt ook over interventiefietsen voor de eerstehulpwerking. Een keer per jaar trekt Rode Kruis-Den Haag naar het imposante Kurhaus op de dijk van Scheveningen. Daar organiseert de afdeling jaarlijks een gala-avond, met de steun van bekende Nederlanders. Bedrijven en privépersonen betalen 5.500 euro om een tafel voor acht personen te reserveren.Tijdens de gala-avond worden kunstvoorwerpen en evenementen geveild. De evenementen zijn zeer gegeerd bij bedrijven, omdat het gaat om eenmalige activiteiten die anders moeilijk gerealiseerd kunnen worden. Een voorbeeld: een diner onder het schilderij De Nachtwacht in Amsterdam. Meer vertrouwd zijn de Vlaamse vrijwilligers met de hulppost die afdeling Den Haag in de zomermaanden en in de weekends voorafgaand aan en na de zomervakantie verzorgt op het strand van Scheveningen. Jammer genoeg was de hulppost omwille van het slechte weer gesloten op de dag van ons bezoek. Er waren immers geen toeristen op het strand… We danken de mensen van het verenigingskantoor en van afdeling Den Haag om ons zo hartelijk te ontvangen en voor de vrijgemaakte tijd. We konden veel inspiratie opdoen en we hopen dat we in de toekomst misschien tot een samenwerking kunnen komen via bezoek uit Nederland of een uitwisseling van vrijwilligers. Hartelijke dank!

3

historiek

Tussen twee wereldoorlogen in Rode Kruis-Gent tijdens het Interbellum

Vrijwel onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog hervatte Rode Kruis-Gent haar activiteiten in vredestijd. De afwikkeling van de Eerste Wereldoorlog eiste de aandacht op; ook hervatte de afdeling haar werking in vredestijd. In een volgende editie zal blijken dat het Rode Kruis ook vrij snel een aanloop naar de Tweede Wereldoorlog nam.

van de afdeling was. Hij werd opgevolgd door architect Maurice Fetu. In 1932 kreeg de afdeling met zakenman Achille Vleurinck ook een nieuwe schatbewaarder. Van Duyse bleef voorzitter van Rode Kruis-Gent tot hij in 1937 voorzitter werd van het provinciaal comité van het Rode Kruis. De Witte nam op dat moment het voorzitterschap van de afdeling over.

Een actieve afdeling

Huisvesting

In de nasleep van de Eerste Wereldoorlog hielp Rode Kruis-Gent bij het opsporen van vermisten en verschafte het informatie over soldaten die tijdens de oorlog in Rode Kruishospitalen werden verzorgd. De afdeling organiseerde ook een dienst voor krijgsgevangenpakketten. Ook de werking in vredestijd werd hervat. In de jaren 1920 nam het aantal preventieve hulpdiensten in het hele land terug toe. Rode Kruis-Gent organiseerde onder meer hulpposten tijdens de vijfjaarlijkse Floraliën, tijdens tentoonstellingen, vliegmeetings, wielerkoersen en andere manifestaties. Op het gebied van rampenwerking verleende Rode Kruis-Gent onder meer hulp bij de overstromingen die de streek tussen Dendermonde en Gent in 1926 troffen. Er werd voedsel bedeeld aan de inwoners van de overstroomde huizen.

In de late jaren 1920 verhuisde de afdeling naar de Bagattenstraat 60. De vroegere lokalen in de Sint-Pietersnieuwstraat bleven tijdelijk behouden. Nog later, in 1938, verhuisde Rode Kruis-Gent naar de Vijfwindgatenstraat, waar ook de dienst Bloedtransfusie werd ondergebracht. Daarvoor huisde de bloedtransfusiedienst achtereenvolgens in de Groendreef, de Afrikalaan en de Vlaanderenstraat. De afdeling beschikte in de Vijfwindgatenstraat over leslokalen en een garage voor de ambulancedienst. De afdeling was sedert enkele jaren eigenaar van een Citroën die in 1936 5.459 kilometer aflegde en 361 ziekenvervoeren vervulde. Bron: Marc Loockx, 100 jaar Rode Kruis Afdeling Gent 1898-1998, p.43 (Rode Kruis-Gent, 1998)

De afdeling tijdens de jaren '30

De afdeling ontplooide tijdens het Interbellum tevens sociale activiteiten. In de jaren 1930 besteedde Rode Kruis-Gent aandacht aan de noden van de Gentse arbeidersbevolking. In 1932 ging een deel van de opbrengsten van de Rode Kruisweek naar de inrichting van een speelplein aan de Brugse Poort. Tijdens de koude winter van 1933 deelde de afdeling soep en kledij uit. Rode Kruis-Gent werd in de jaren tussen de twee wereldoorlogen uitgebreid met een jongerenwerking, de zogenaamde Cadettengroepen. In 1935 opende de bloedtransfusiedienst in Gent. De bloedtransfusiedienst kon in het beginjaar rekenen op 62 donoren en verrichtte 14 bloedtransfusies. Het ging in die tijd nog om transfusies rechtstreeks van donor naar ontvanger. In samenwerking met het OCMW van Gent startte het Rode Kruiscomité van Gent in 1939 met de eerste ziekenhuisbibliotheek van het Rode Kruis in Vlaanderen. De ziekenhuisbibliotheek was gevestigd in het toenmalige Bijlokehospitaal en kreeg de naam Koningin Astrid. Onder leiding van barones Fredericq bezocht een groep dames met een boekenkar de zieken. Voor de aankoop van boeken werd vooral geput uit giften en schenkingen van de toenmalige Emile Braunschool in de Volderstraat.

Het afdelingslokaal in de Bagattenstraat.

Goed opgeleide vrijwilligers

Om een kwaliteitsvolle dienstverlening te kunnen bieden, besteedde Rode Kruis-Gent aandacht aan de opleiding van de vrijwilligers en het kaderpersoneel. In de periode 1930-1932 volgden ongeveer 300 cursisten de cursussen voor ‘verplegers’.Vanaf 1932 werden deze basisopleidingen uitgebreid met vervolmakingscursussen. Vanaf 1939 werden de leergangen uitsluitend in het Nederlands, en niet langer in het Frans, gegeven. In 1937 bleek dat die doorgedreven opleiding voor medewerkers van Rode Kruis-Gent ook elders sterk gewaardeerd werd. De afdeling won in dat jaar immers een eerstehulpwedstrijd georganiseerd door Rode Kruis-Nieuwpoort.

De leiding van de afdeling

Intussen vierde de afdeling in 1922 onder leiding van voorzitter Edmond De Schamphelaere haar 25-jarig bestaan. Voorzitter De Schamphelaere overleed in 1926 en werd opgevolgd door Marnix Van Duyse, de toenmalige afdelingsarts en professor aan de Rijksuniversiteit Gent. Van Duyse werd op zijn beurt als afdelingsarts opgevolgd door dr. Frederic De Witte. In 1930 overleed Theo Peeters, die gedurende 33 jaar secretaris

4

Het Gentse Rode Kruis - 2013 editie 3

In april 1933 werd op het vliegveld van Sint-Denijs-Westrem een tweedaagse vliegshow georganiseerd ten voordele van Rode Kruis-Gent. De afdeling organiseerde oefeningen voor de genodigden en een hulppost voor het talrijk opgekomen publiek. Voor de afdeling was dit een gelegenheid om zich te tonen aan de vele artsen, verpleegkundigen, apothekers en ambulanciers die de vliegshow bezochten.

In en rond de woning

EHBO-tip

Giftige planten

De ernst en omvang van ongevallen die in en rond de woning gebeuren, worden vaak onderschat. Jaarlijks gebeuren er in ons land meer ongevallen thuis dan in het verkeer of op het werk.Toch wordt er erg weinig aandacht aan besteed. Een beduidend aantal ongevallen in de privésfeer ontstaat door vergiftiging. Het Rode Kruis biedt via de campagne ‘Thuis Pluis!?’ onder andere een antwoord op het groeiend aantal vragen over giftige tuin- en kamerplanten en ongevallen in en rond het huis.

dan weer de vruchtjes met zaden helemaal op, zij hebben geen last van de zaden, omdat ze de zaadhuid niet verteren. Op deze manier verspreiden vogels de zaden van de plant. In huis zijn vooral de kamerplanten van de familie van de Araceae of aronskelkachtigen giftig. Voorbeelden van gekende kamerplanten zijn Spathiphyllum, in het Nederlands vaak lepelplant genoemd, en de Dieffenbachia of in het Nederlands Dief van Bagdad. Deze planten bevatten in de bladeren oxalaatkristallen die zorgen voor een branderig gevoel in de mond en keel. Er kan een zwelling in de keel voorkomen waardoor zelfs verstikking kan optreden. Zelfs een kleine hoeveelheid Oproepen naar het Antigifcentrum blad kan dergelijk symptomen veroorzaken, wat de plant gevaarlijk maakt. Ook het Antigifcentrum krijgt heel wat vragen over giftige planten. In Ook huisdieren zoals katten kunnen stikken door in het blad te bijten. 2011 had 4,5% van de meer dan 50.000 vragen betrekking op planten of paddenstoelen. Na geneesmiddelen en huishoudproducten zijn plan- Reuzenberenklauw ten de derde belangrijkste categorie intoxicaties waarvoor het centrum Niet alleen de opname van giftige planten kan problemen veroorzaken, wordt gecontacteerd. In de grote meerderheid van de gevallen betreft ook huidproblemen kunnen optreden. De toxische stof die aanwezig is in het oproepen voor jonge kinderen die delen van planten in de mond de reuzenberenklauw zorgt na contact met de huid voor problemen, van stoppen. Hoe jonger het kind, hoe belangrijker het aandeel van intoxica- zodra de huid wordt blootgesteld aan zonlicht. Verbrandingsverschijnsetie door planten.Voor kinderen jonger dan een jaar loopt dit zelfs op tot len kunnen nog dagen na de blootstelling aan de plant optreden. Ook meer dan 10% van de oproepen. Dit wordt verklaard doordat kruipende andere planten kunnen gelijkaardige problemen veroorzaken wanneer en pas stappende kinderen in hun verkenningsdrang vaak planten op hun sap op de huid wordt blootgesteld aan de zon. Voorbeelden zijn selder, weg vinden. peterselie en de wilde plant brandpastinaak. Bij een oproep naar het Antigifcentrum in verband met planten, stelt zich dikwijls een probleem met de identificatie van de plant. Het is niet eenvoudig om aan de telefoon pakweg “een groene plant met ovalen blaadjes” te herkennen. Nog moeilijker is het wanneer het om paddenstoelen gaat. Wanneer nodig schakelen de artsen van het Antigifcentrum specialisten in, waaronder wetenschappers van de Nationale Plantentuin, voor het identificeren van planten of voor het opzoeken van gegevens in verband met de toxiciteit van vaak exotische planten. Ook spoedopnamediensten kunnen een beroep doen op specialisten voor het herkennen van planten of paddenstoelen. Daarom is het bij een opname op de spoeddienst belangrijk om de plant of paddenstoel mee te nemen.

‘Gevaarlijke’ planten

Vaak nemen mensen aan dat planten ongevaarlijk zijn, omdat ze ‘natuurlijk’ zijn. Dat klopt niet, maar een overdreven angst voor vergiftiging door planten is evenmin nodig. Zoals steeds geldt ook bij planten dat de dosis het vergif maakt. Zo is bijvoorbeeld algemeen bekend dat het gebruik van een beperkte hoeveelheid knoflook in voeding gezond is. Maar als je enkele teentjes knoflook opeet, dan krijg je zeer waarschijnlijk last van de maag. Ook aardappelen zijn eigenlijk giftige planten. Alle groene plantendelen, inclusief de groene schil van de onrijpe knollen, bloemen en bessen van aardappelplanten zijn giftig door de aanwezigheid van alkaloïden. Enkel de rijpe aardappelknollen die we eten zijn niet giftig. Hetzelfde geldt voor de tomaat die, net als de aardappel, tot de nachtschadefamilie behoort. Maar bij de tomaat zijn de bessen (de tomaten die we opeten) niet giftig.Toch is het af te raden om groene tomaten op te eten of te verwerken in voeding. Groene tomaten worden soms na verhitting gebruikt in chutney (een smaakmaker). De verhitting zorgt ervoor dat de giftige stof (solanine) gedeeltelijk wordt afgebroken. Peterselie is in kleine hoeveelheden goed voor de spijsvertering en de nieren. Maar zwangere vrouwen kunnen peterselie beter vermijden. Grotere hoeveelheden peterselie en vooral de zaden van de plant hebben immers een abortieve werking. Sommige planten zijn niet gekend als voedingsmiddel, maar wel voor hun geneeskrachtige werking. Een bekend voorbeeld is taxus. De naalden van taxus worden gebruikt voor het produceren van kankerbestrijdende geneesmiddelen. Alle delen van de plant zijn giftig, behalve het vruchtvlees van de rode besjes. Het vruchtvlees van de rode schijnbessen van taxus smaakt zelfs lekker. Maar let op! De zaden van de taxusplant bevatten de zeer giftige stof taxine, die pas vrijkomt nadat op de zaden is gekauwd. Ook voor huisdieren zoals paarden is taxus uiterst giftig. Vogels smullen

Wie op het blad van de lepelplant kauwt, krijgt een branderig gevoel in de mond.

Meer voorbeelden van giftige planten zijn te vinden op de website van het Antigifcentrum: www.antigifcentrum.be. Bij vergiftiging kan telefonisch contact worden opgenomen met het Antigifcentrum via 070/245 45 45. Informatie over de Rode Kruisopleiding ‘Thuis Pluis?!’ is te vinden op www.rodekruis.be > activiteiten > opleidingen > voor volwassenen > ongevallenpreventie. Bij ‘Thuis Pluis?!’ hoort onder meer een brochure over giftige planten.

5

Nieuws uit Gent

Een uitgave van Rode Kruis-Gent

1,3 miljoen mensen in de Gentse Feestenzone, 327.768 bezoeken aan de Gentse Feestenwebsite, 194.923 feestvierders op de pendeltram tussen de Korenmarkt en Flanders Expo, 11.100 liter water opgedronken aan de waterbars, 191 weggetakelde auto’s, 49 brandweerinterventies in de Feestenzone. Ook voor het Rode Kruis waren het drukke Feesten. Op een gemiddelde Gentse Feestendag zette het Rode Kruis een 30-tal vrijwilligers in. De vrijwilligers maakten het mogelijk om de hulppost onder het Belfort 16 uur per dag geopend te houden, ’s nachts een bijkomende hulppost bij Sint-Jacobs te voorzien en een ziekenwagen in te zetten, tijdens het traditionele vuurwerk op 21 juli extra ploegen op het terrein te brengen, een hulppost te organiseren in de buurt van het sprookjesdorp in het Zuidpark en de hulpverlening mee te coördineren vanuit de CP-OPS (Commandopost Operaties). Het Rode Kruis verzorgde tijdens de Gentse Feesten een recordaantal van 1.456 personen. 87 mensen werden weggevoerd met de ziekenwagen en voor 15 personen werd bijstand van een MUG gevraagd. 11.147 kinderen bezochten de kindernamiddagen in het Zuidpark. Zij konden er kennismaken met de activiteiten van het Jeugd Rode Kruis. 92 kinderen hadden verzorging nodig, en konden hiervoor terecht in de hulppost. Bronnen: Rode Kruis-Oost-Vlaanderen; www.gent.be (geraadpleegd op 1/8/2013)

De zomer van het Jeugd Rode Kruis Ook de vrijwilligers van Jeugd Rode Kruis-Gent kenden geen rustige zomer. Bijna elke week waren ze ergens aanwezig met een promostand of gaven ze een initiatie op een zomerkamp in het Gentse. Zo werd er onder meer samengewerkt met de jeugddienst van de stad Gent en met Free-Time vzw. De vrijwilligers waren tijdens de Gentse Feesten ook van de partij in het Kidsdorp in het Zuidpark. Kinderen konden er een rolstoelparcours rijden en meespelen met het Tracing-spel van Jeugd Rode KruisVlaanderen. Door dat spel maken kinderen kennis met de rol van het Rode Kruis bij het terugvinden van familieleden in diverse conflictgebieden in de wereld. Alles samen maakten enkele honderden kinderen op die manier kennis met de werking van Jeugd Rode Kruis-Gent.

Vacature: vrijwilligers gezocht voor de organisatie van bloedinzamelingen bij bedrijven en verenigingen Om aan een steeds groter wordende nood te voldoen, organiseert Rode Kruis-Gent samen met bedrijven en verenigingen op een aantal plaatsen nieuwe bloedcollectes. Zo is er reeds een succesvolle samenwerking opgezet voor het personeel van Stad Gent en plannen we een eerste bloedcollecte bij het Provinciebestuur van Oost-Vlaanderen op 21 oktober 2013. De organisatie van een bloedcollecte vraagt heel wat werk achter de schermen: afspreken met de verantwoordelijken van het bedrijf, een planning opmaken in samenspraak met het bloedtransfusiecentrum van het Rode Kruis, sensibiliseren van de medewerkers van het bedrijf, mailen van informatie naar de geïnteresseerden, organiseren van de inschrijvingen, evalueren en bijsturen van de aanpak,... Voor deze boeiende uitdaging zoekt Rode Kruis-Gent iemand die van aanpakken weet. Enkele uurtjes in de week volstaan, organisatietalent is een must. Wil jij deze vrijwilliger worden, of wil je gewoon meehelpen? Graag snel een seintje aan [email protected].

Wil je in 2014 het infoblad van Rode Kruis-Gent blijven ontvangen? Vanaf 2014 krijg je een gratis abonnement op het infoblad (Het Gentse Rode Kruis) bij een gift van minstens € 40. Aan leden kunnen we, gezien de kostprijs van het infoblad, helaas geen gratis abonnement meer aanbieden. Stort je gift op rekeningnummer BE15 2900 2258 2530 met vermelding ‘Gift Rode Kruis-Gent’. Voor giften vanaf € 40 krijg je een gratis jaarabonnement op het infoblad. Vanaf € 40 ontvang je eveneens een fiscaal attest. Sinds 2012 recupereer je hiermee 45% van je gift onafhankelijk van je belastbaar inkomen. Met andere woorden: wanneer je ons € 100 schenkt, kost dit aan jou na fiscale aftrek slechts € 55! Je kan ook lid worden. Stort dan € 5 op rekeningnummer BE15 2900 2258 2530 met vermelding ‘Lidgeld’. Het lidgeld is niet fiscaal aftrekbaar; leden ontvangen geen Het Gentse Rode Kruis. Natuurlijk kan je zowel een gift als lidgeld overmaken. Indien je bij de overschrijving ook je e-mailadres vermeldt, houden we je via e-mail op de hoogte van onze activiteiten.

6

Het Gentse Rode Kruis - 2013 editie 3

COLOFON

Gentse Feesten 2013

Rode Kruis-Gent is actief in Gent, De Pinte, Sint-Martens-Latem. Gentbrugge en Sint-Amandsberg hebben een eigen afdeling.

Verantwoordelijke uitgever

Wim Vandermeersch Poolse-Winglaan 92 9051 Gent (St-Denijs-Westrem)

Secretariaat

Rode Kruis-Gent Poolse-Winglaan 92 9051 Gent (St-Denijs-Westrem) T. 09 225 61 79 [email protected] www.rodekruisgent.be twitter @RodeKruisGent

Redactie

Nele Bracke, Tom De Schepper, Leen Leus en Wouter Wiggeleer Met medewerking van Lieven Ghysels, Liesbeth Maes, Wim Vandermeersch en Paul Van Oers

Fotografie

Rode Kruis-Gent, tenzij anders vermeld

Lay-out ducs2.be

Drukkerij Nevelland graphics

Afgiftekantoor Gent-X

Oplage 2000 ex Verschijnt 4 keer per jaar maart-juni-september-december Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door Rode Kruis-Gent. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van Rode Kruis-Gent en niet voor andere doeleinden. Indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan Rode Kruis-Gent. Dit magazine wordt gedrukt op gerecycleerd papier.

Reacties

[email protected] Vorige edities van ‘Het Gentse Rode Kruis’ zijn te raadplegen via onze website www.rodekruisgent.be > infoblad

@RodeKruisGent