Krimpende budgetten? Goede Zorg!
Uitkomsten Zorgdebat ‘Krimpende budgetten? Goede Zorg!’ Whitepaper
Zorg in de arena van de toekomst
Hoofdstuk 1: Uitdagingen Hoofdstuk 2: Innovatie Hoofdstuk 3: Krimpende budgetten? Goede zorg! Hoofdstuk 4: Ouderen online Hoofdstuk 5: Conclusie
“De zorg gaat op de schop: de cliënt komt aan het stuur. Door de vergrijzing hebben we straks veel ouderen en minder zorgverleners. Dat moet je handig organiseren. Bijvoorbeeld door patiënten meer zelfstandig te laten doen. Dat vinden ze fijn. En het dwingt ons om klantvriendelijk te zijn.” - Walter Bastiaenssens, Concernmanager ICT bij zorgorganisatie Omring
Uitdagingen De zorgsector verandert razendsnel. Patiënten
Een uitdagende opgave in een tijd waarin
worden cliënten die hun eigen zorg willen
budgetten krimpen. Dit vraagt om innovatie-
managen. Wereldwijd gebruiken al 500
ve oplossingen en nieuwe vormen van finan-
miljoen smartphonebezitters een of meerdere
cieren en organiseren. Denk aan efficiënter
healthcare apps. In 2018 is dit naar verwach-
werkende zorginstellingen, het toepassen van
ting de helft van alle mensen met een smart-
technologie voor zorg op afstand en de inzet
phone of tablet. Technologisch is steeds meer
van mantelzorg.
mogelijk, maar tegelijkertijd staan de budgetten in de zorg onder druk.
Krimpende budgetten Ook met krimpende budgetten moet goede
Innovatie
zorg mogelijk blijven. Niet door het wegsnij-
Hoe kan innovatie helpen om de zorg
den van menselijk contact en het robotiseren
efficiënter én persoonlijker te maken?
van de zorg, maar door in te spelen op de
Die vraag stond centraal tijdens het Ziggo
vraag van de patiënt en het gebruik van slimme
Zorgdebat op 5 oktober. Een evenement
technologische toepassingen.
waar Ajax-sponsor Ziggo diverse spelers uit
Hoe geef je patiënten de actieve rol van
de zorg bijeenbracht voor een thuiswedstrijd
cliënt in het ecosysteem van de zorg? Wat
in de Amsterdam Arena. De zorgsector is
is moderne mantelzorg? En zorgt inzet van
in beweging als gevolg van stelselherzienin-
technologie voor kwaliteitsverbetering of
gen, toenemende marktwerking en veran-
is het enkel een kostenbesparing? Diverse
derende eisen van patiënten en cliënten.
sprekers gaven hun visie en de deelnemers
Als samenleving willen we mensen zo lang
gingen er gezamenlijk over in debat. Op zoek
mogelijk zo zelfstandig mogelijk laten
naar nieuwe oplossingen. Op weg naar
functioneren, maar we vinden ook dat de
de toekomst.
zorg betaalbaar moet blijven.
Innovatie Professionals in de zorg krijgen binnenkort
integreren in systemen die artsen dagelijks
nieuwe collega’s: de patiënten. In het huidige
gebruiken. De eerste stappen worden al gezet
internettijdperk eisen patiënten hun rol op.
en naar verwachting is over vijf jaar de
Technologie helpt om patiënten daadwerkelijk
hoeveelheid fysieke contacten met artsen en
te laten participeren. Vrij nemen om je oude
zorginstellingen met 70 procent gedaald.
vader naar het ziekenhuis te brengen, drie
De patiënt maakt dan gebruik van digitale
kwartier rijden en na een consult van vijf
diensten via healthcare apps op zijn telefoon
minuten weer buiten staan? Dat gaan mensen
of tablet. En een professional in de zorg biedt
in de nabije toekomst niet meer doen.
hulp op afstand vanuit een virtuele kliniek.
Techniek ontzorgt
Dan bezoekt hij de medische hub in zijn
Patiënten kunnen met behulp van techniek in
plaatselijke supermarkt. Hier kan hij na de
veel gevallen zelf een diagnose stellen. Dit
boodschappen bijvoorbeeld bloed laten afne-
ontzorgt de patiënt en zijn omgeving, geeft hem
men Toekomstmuziek? Uit het Ziggo Zorg-
regie over zijn zorg en bespaart het systeem
debat bleek dat 58 procent denkt dat in 2030
onnodige kosten. Door de toename van wear-
50 procent van de zorg door de patiënt in
ables en apps is de hoeveelheid beschikbare
combinatie met de supermarkt wordt geleverd.
Kan een patiënt een handeling niet zelf?
persoonlijke medische gegevens geëxplodeerd. Bloeddruk meten. Urine checken. Pillen printen
In de wijk
met je 3D-printer. Het kan allemaal. Dankzij
Zorg dichtbij, in de wijk. De Thuiszorg experi-
deze data zijn we voor het eerst in de geschie-
menteert er al volop mee. Zorgverleners die
denis in staat om real-time te sturen op onze
via hun iPad communiceren met patiënten en
gezondheid. De zorgsector neemt een abonne-
zo contact onderhouden. De eerste resultaten
ment op de data van patiënten, niet andersom.
zijn positief: patiënten voelen zich geholpen,
De uitdaging is om deze medische data te
de kosten dalen en de productiviteit stijgt.
“Mensen controleren straks hun gezondheid met hetzelfde gemak als waarmee ze hun e-mail checken.” - Lucien Engelen, Director van het Radboudumc REshape Center for Innovation
“Techniek geeft ouderen met alzheimer hun vrijheid terug. Met een elektronisch polsbandje vinden en openen zij automatisch hun eigen kamer. Lopen ze de voordeur uit dan krijgen buurtbewoners een alert en zijn ze zo weer terug in het verpleeghuis.” - Jan Kees van Wijnen, tante Louise
Krimpende budgetten? Goede zorg! Verhogen van de kwaliteit en verlagen van de
patiënt meet bijvoorbeeld zelf zijn gezondheid
kosten. Op het eerste gezicht twee doelstel-
en zet zijn gegevens in een digitaal dossier.
lingen in de zorg die lijnrecht tegenover elkaar
Zijn zorgverlener heeft toegang tot dit dossier
staan. De sleutel om beide te behalen?
en kan adviseren en coachen op basis van de
Technologische ontwikkeling en een nieuwe
metingen en vragen van de patiënt. Efficiënt,
manier van denken.
en klantvriendelijk. Zo gaat de kwaliteit van de zorg omhoog, terwijl de kosten dalen.
e-health
Uit een peiling onder de deelnemers aan het
Daarbij is het van belang dat technologie
Zorgdebat blijkt dat we onze medische gege-
daadwerkelijk wordt opgenomen in het
vens best willen delen met zorgaanbieders.
bestaande proces, betoogt Joep de Groot van
66% gaf aan dat zijn persoonlijke data gedeeld
zorginnovator CbusineZ. Prima wanneer een
mag worden met de combinatie Philips/
patiënt een e-behandeling krijgt, maar geef
Radboud. Bij andere partijen zijn we kritischer:
deze in plaats van de reguliere behandeling.
19% wil zijn of haar persoonlijke data delen
Niet als extraatje erbovenop. Zorg voor self-
met Apple, 15% met Google en 0% met
serviceconcepten waarbij de patiënt en
Facebook.
e-health centraal staan en de zorgverlener faciliteert. Denk aan diabetespatiënten. In de
Voordeel technologie
reguliere zorgaanpak moeten zij regelmatig
Naast de dalende kosten schuilt er ook een
naar een ziekenhuis voor consult bij een arts.
ander voordeel in toepassing van technolo-
Maar met behulp van e-health toepassingen,
gie: de arts heeft minder tijd nodig per patiënt,
contact via e-mail en telefoon kan het aantal
waarmee de capaciteit van de zorg stijgt. En
fysieke contacten flink worden beperkt. De
dat is hard nodig om ook in de toekomst een
“Als je online een vakantie boekt, ga je niet ook naar het reisbureau. In de zorg gebeurt dat te vaak nog wel.” - Joep de Groot, Lid Raad van Bestuur bij CbusineZ, de zorg innovatie- en participatiemaat schappij van zorgverzekeraar CZ
groeiende groep patiënten te kunnen blijven
ziekenhuisopnamen en een kostenbesparing
bedienen. Dankzij technologische innovatie
van 20 procent. Hier is het gelukt om de
kun je met een gelijkblijvende hoeveelheid
nieuwe oplossing in te bedden in het normale
zorgverleners, meer zorg verlenen. Dat het
werkproces. Het gaat namelijk niet om de
kan, bewees onlangs een pilot voor patiënten
techniek, maar om het resultaat: zowel voor
met hartfalen. De deelnemers gingen niet
patiënt als zorgverlener. Dat betekent voor de
meer ‘op gezette tijden’ naar het ziekenhuis,
zorgverlener een nieuwe manier van denken:
maar kregen monitoring en advies via
vertrouw op de patiënt en ondersteun zijn of
e-health. Resultaten: 50 procent minder
haar vermogen om zorg zelf te managen.
Ouderen online Door de overheveling van de zorg naar
Welzijn door ouderen zelf
gemeenten (invoering WMo) en bezuinigingen
Ouderen die online gaan voor zorg en sociale
door de overheid moeten mensen in toene-
contacten. Steeds meer ouderen willen én
mende mate mantelzorg zelf betalen of orga-
doen het. Een mooi voorbeeld hiervan is de
niseren. Ook hier zie je nieuwe initiatieven
snel groeiende online community NED7.
waarbij cliënten betere zorg krijgen, terwijl de
Een digitale gemeenschap met relevante,
kosten laag blijven. Zo koppelt mantelzorgor-
realistische, positieve en bruikbare informatie
ganisatie Mantelaar geneeskundestudenten
over onder meer zorg en vitaal ouder worden.
aan ouderen die zorg nodig hebben. Een
De website van NED7 vormt een handig
nieuw concept dat voordelen biedt aan alle
verzamelpunt van bestaande blogs, sites en
partijen: de oudere patiënt, zijn of haar familie
media over content voor ouderen. De groep
en de studenten. Via een digitaal dagboek
ouderen wordt jaarlijks groter, actiever en
worden de mantelzorgers in de familie geïn-
handiger in gebruik van online middelen.
formeerd over de activiteiten en inzichten van
NED7 biedt ouderen de mogelijkheid om zelf
de student. De patiënt bouwt een band op
mee te doen, bijvoorbeeld via de interactieve
met de student en deze kan zijn kennis in
polls op de website. Op deze manier regelen
praktijk brengen. De familieleden zijn dankzij
ouderen met elkaar steeds vaker de welzijns-
het digitale dagboek altijd op de hoogte en
elementen die uit de reguliere zorg worden
kunnen hun deel van de zorg zelf inplannen in
gehaald.”
hun vaak drukke agenda’s. Een nieuwe manier van werken. Betaalbaar en beter.
“Laatst was ik op bezoek bij mijn moeder. Die was er ziek van dat ze al vier dagen offline was. Toen bleek dat slechts de stekker er opnieuw in moest, baalde ze nog meer. Ze wil het zelf doen en kan niet zonder haar internet.” - Imre Krull, Chief Inspiration Officer bij Actiz, een brancheorganisatie in de kraam-, jeugd- en ouderenzorg
Uitslagen Zorgdebat 2015 VOOR HET DEBAT
NA HET DEBAT
Met welke organisatie bent u het meest bereid om uw persoonlijke data te delen? Philips/Radboud 66% Apple 19% Google 15% Facebook 0%
In 2030 zal meer dan 50% van de zorg door de patiënt in combinatie met de supermarkt worden geleverd. Eens 58% Oneens 42%
15%
19%
42
%
58
%
%
66
VOOR HET DEBAT
NA HET DEBAT
Het grootste voordeel van technologie in de zorg is: “Met heldere voorbeelden uit de praktijk Kostenbesparing Kwaliteitsverbetering
van de zorg raak je het publiek. Mooi om te zien dat inhoudelijk debat zo
Eigen regie voor cliënten Verbeterde veiligheid
kan leiden tot het herzien van het oorspronkelijke standpunt.”
12%
30%
55% 3
44%
- Roderik van Grieken, dagvoorzitter en
Het teruggeven van de autonomie aan de klant bij de inkoop oprichter Nederlands Debat Instituut. van zorg is de belangrijkste driver voor innovatie
43% 13%
Oneens 42%
Facebook 0%
15%
19%
% 42
%
58 %
66
VOOR VOORHET HET DEBAT DEBAT
NA DEBAT NA HET HET DEBAT
Het grootste voordeel van technologie in de zorg is: Kostenbesparing Kwaliteitsverbetering Eigen regie voor cliënten Verbeterde veiligheid
12%
30%
44%
55% 3
43% 13%
Het teruggeven van de autonomie aan de klant bij de inkoop van zorg is de belangrijkste driver voor innovatie eens
oneens
eens
oneens
61% 39%
61% 39%
De angst om in te grijpen op capaciteit is de grootste rem op innovatie in de zorg eens
oneens
eens
oneens
86% 14%
62% 38%
Alle welzijnselementen kunnen zonder probleem per direct uit het publieke zorgbudget verdwijnen eens
oneens
20% 80%
eens
oneens
30% 70%
Conclusie Stijgende zorgkosten, veranderende vraag van patiënten en toenemende technologische mogelijkheden. Al deze onderwerpen werden door de deelnemers bediscussieerd tijdens een dynamisch debat onder leiding van Roderik van Grieken. Zorgbudgetten zullen blijven krimpen en technologische hulp is noodzakelijk om de zorg betaalbaar te houden, daarover bestond consensus bij het publiek. Toch bleek kostenbesparing voor de deelnemers een secundair doel: na een debat zag slechts 13 procent een besparing op de kosten als belangrijkste voordeel van de inzet van technologie. 43 procent noemde de ict-ontwikkelingen een kans om patiënten zelf regie te geven over hun zorg en 44 procent denkt dat de kwaliteit van zorg dankzij nieuwe technieken zal stijgen. Hiermee bleek duidelijk de visie van de sector op innovatie: techniek dient de patiënt en zorgverlener. En helpt om de menselijke maat in de zorg te houden: persoonlijk, dichtbij en met een hoge mate van zelfsturing. En dat het op deze manier ook betaalbaar blijft, dat is mooi meegenomen.
Ziggo. Thuis in zorg. Ziggo wil met haar oplossingen bijdragen aan een plezierige woonomgeving voor uw bewoners en cliënten. Ze kunnen zelf bepalen of ze televisie, internet en/of bellen van Ziggo willen afnemen. Zelfstandig en naar eigen wens. Zo werken we samen aan optimale zorg en maximaal woonplezier. En helpen we u met het gescheiden aanbieden van wonen en zorg. Het regelen van facturatie en klantenservice en het faciliteren van digitale zorg horen daar uiteraard bij. Ook cliënten helpen en vragen beantwoorden doen wij graag voor u. Uw cliënten bellen met onze zorgdesk waar speciaal getrainde medewerkers zitten die snappen welke vragen uw cliënten hebben. Zo krijgen zij alle hulp en het respect dat ze verdienen. Heeft u interesse in de oplossingen van Ziggo voor úw zorginstelling? Dan staan wij u graag persoonlijk te woord. U kunt contact met ons opnemen via 088 - 12 39 500.
www.ziggo.nl/zorg
