Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn 2014-2015
KPB Activerende didactiek
Cursuscode Cohort 2012: LGWKAD40P2 Cohort 2013: LGWKAD01P2 Cohort 2014: LGWKAD01P2
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
1
Inhoudsopgave Inleiding
3
Werken aan competenties
3
Praktijkopdracht activerende didactiek
3
Bijlage 1: Beoordelingsformulier KPB Activerende didactiek
5
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
2
Inleiding In elke stageperiode staat een korte praktijkbeoordeling (KPB) centraal, hiermee maak je competent gedrag zichtbaar in een authentieke beroepssituatie. In een KPB staat een thema centraal, bovendien is de KPB gekoppeld aan bepaalde deelcompetenties uit het competentieprofiel. De KPB’s van jaar 2 en jaar 3 kennen geen vaste volgorde (behalve de KPB Afstudeerbekwaam). Je kiest voor de KPB die het beste past bij jouw leervragen en stageactiviteiten. Richtlijnen en criteria voor alle stages zijn beschreven in het Stagebeleid 2014 – 20181. Per kwartaal lever je één KPB in en per semester lever je een stageverslag in2. De KPB plaats je in de inleveropdracht voor KPB Activerende didactiek. In deze KPB staat het verzorgen van een activerende didactiek centraal, onderwijs waar leerlingen op een actieve wijze bezig zijn met hun eigen leerproces. In de opdracht activerende didactiek wordt dit concreet gemaakt door leerlingen te laten samenwerken. Hierbij kunnen ze gebruik maken van hun verschillende kwaliteiten en werken ze toe naar een gezamenlijk resultaat. Ook zijn er raakvlakken met adaptief onderwijs, waarbij je uitgaat van de verschillen tussen de leerlingen. Dit in tegenstelling tot meer traditioneel onderwijs, waar juist de verschillen tussen leerlingen uitvergroot worden. Kortom: uitgaan van verschillen in plaats van uitkomen op verschillen. Hieronder wordt toegelicht aan welke eisen de KPB moet voldoen.
Werken aan competenties Binnen deze KPB werk je specifiek aan de volgende competentiegebieden3 op beheersingsniveau 2: 1.2 2.1 3.1 3.2 4.1 4.2 4.4. 5.1 6.1 7.1 7.2
Relatie tussen de leraar en de leerlingen De leerlingen leren kennen Onderwijs voorbereiden Onderwijs uitvoeren Leeromgeving inrichten Planning maken Organisatie afstemmen op de leerlingen Samenwerken met collega’s Samenwerken met ouders Een goed beeld hebben van de eigen competenties Ontwikkelen van een eigen visie
Praktijkopdracht activerende didactiek In deze opdracht staat het ontwerpen en geven van lessen waarbij sprake is van samenwerken leren centraal. Als leidraad dient hier voor hoofdstuk 9; Lessen samenwerkend leren ontwerpen uit het boek Samenwerkend leren (Ebbens & Ettekoven, 2013) waarin negen vragen zijn geformuleerd als leidraad voor het ontwerpen van lessen voor samenwerkend leren. Bij het ontwerp wordt ook rekening gehouden met aspecten die relevant zijn voor Adaptief beroepsonderwijs (Bruijn, 2006). Nadat de les (of de lessen) gegeven zijn, maak je een reflectie met een conclusie voor een volgende keer dat je lessen gaat ontwerpen voor samenwerkend leren. In het beoordelingsformulier van deze KPB is aangegeven op welke aspecten deze opdracht beoordeeld wordt.
1
Stagebeleid 2014 -2018, geplaatst in Natschool (bij de informatiebronnen LGW). Overzicht KPB’s en Stageverslagen; geplaatst in Natschool (bij de informatiebronnen LGW). 3 De competentiegebieden zijn met bijbehorende gedragsindicatoren beschreven in Natschool (mijn competentieprofiel) 2
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
3
Voor deze opdracht gebruik je het boek Samenwerkend leren (Ebbens & Ettekoven, 2013). Je zult zien dat ieder onderdeel van de opdracht teruggrijpt op hoofdstukken uit dit boek. In Natschool zijn verschillende relevante bronnen geplaatst, waaronder de publicatie van De Bruijn (2013) over adaptief beroepsonderwijs.
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
4
Bijlage 1: Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn KBP Activerende didactiek Beoordelingsformulier Student:
Studentnr.:
Docent: Beoordeling:
Datum: Cursuscode:
Het verslag wordt ter inhoudelijke beoordeling in behandeling genomen mits het voldoet aan de onderstaande criteria: De onderdelen 1 t/m 6 moeten in orde zijn, wil er sprake kunnen zijn van een inhoudelijke beoordeling van het verslag.
In orde
Toelichting
ja / nee 1 Titelpagina Titel van het verslag Gegevens: naam, studentnummer, opleiding, opdrachtgever, begeleidend docent, datum 2 Inhoudsopgave Overzichtelijk en correct Pagina’s zijn genummerd Hoofdstukken en paragrafen hebben relevante en korte titels 3 Literatuurlijst Voldoet aan APA-criteria Alleen/ alle literatuur waarnaar is verwezen wordt in de lijst genoemd 4 Bijlagen: Zijn relevant Volledig Hebben een titel Zijn doorlopend genummerd Zijn opgenomen in de inhoudsopgave 5 Lay-out Overzichtelijk Heldere opbouw in hoofdstukken en paragrafen Bladzijden genummerd Kop- en voetteksten zijn relevant 6 Stijl / Spelling Spelling en zinsopbouw zijn correct Bij meer dan 15 fouten breekt de docent de beoordeling af.
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
5
Inhoudelijke beoordeling KPB Activerende didactiek Beoordelingscriteria
G/V/O
Toelichting:
Praktijkopdracht activerende didactiek Criteria: zie hieronder
Beoordeling praktijkopdracht activerende didactiek A) Lessen samenwerken leren ontwerpen (Samenwerkend Leren, hfd. 9). Voorafgaand aan het lesontwerp is aandacht besteed aan de volgende onderwerpen. Welke vorm van leren? Wat weet ik van de leerlingen? Wat weet ik van mijzelf? Bij het ontwerpen van de les(sen) voor samenwerkend leren, zijn de volgende vragen uitgewerkt (deze zijn duidelijk herkenbaar opgenomen in het verslag). 1. Wat zijn de lesdoelen, wat moeten de leerlingen kennen of kunnen? 2. o o o o
Samenwerkingsstructuur Hoe past de samenwerkingsstructuur bij de lesdoelen? Wat is de meerwaarde? Hoe is de opbouw naar meer zelfstandigheid?
3. Hoe worden de groepen samengesteld? 4. Hoe zijn de eerste drie sleutelbegrippen voor samenwerkend leren opgenomen in het lesontwerp? o Positieve wederzijdse afhankelijkheid o Individuele aanspreekbaarheid o Directe interactie 5. Hoe zijn de laatste twee sleutelbegrippen voor samenwerkend leren opgenomen in het lesontwerp? o Ontwikkeling van sociale vaardigheden o Groepsproces 6. De rol van de docent bij het samenwerkend leren. o Waaruit blijkt dat de docent niets doet wat de leerlingen zelf kunnen? o Welke meerwaarde heeft de docent voor het samen werken van de leerlingen? 7. Nabespreking. o Inhouden worden op de kern nabesproken, alleen de hoofdzaken. o Er wordt aandacht besteed aan de sociale vaardigheden (zie vraag 5). 8. Beoordeling. o Hoe ziet de inhoudelijke beoordeling er uit? o Hoe wordt het proces van samenwerkend leren beoordeeld?
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
6
9. Welke instructie wordt er gegeven? o Hoe worden voorgaande vragen in duidelijke kernzinnen gebruikt bij de instructie? o Waardoor weten de leerlingen precies wat er van ze verwacht wordt? Vragen na afloop van de les(sen). Wat zijn de resultaten van de les(sen)? Wat verliep volgens het lesontwerp? Wat is aangepast? Hoe effectief zijn de sleutelbegrippen (vraag 4 en 5) toegepast in de les(sen)? Beoordeling onderdeel A: B) In een reflectieverslag wordt concreet (en herkenbaar) ingegaan op de volgende aspecten met betrekking tot adaptief beroepsonderwijs (n.a.v. publicatie Adaptief Beroepsonderwijs): Leerlingen zijn gestimuleerd het eigen leerproces te reguleren (leren leren). De mate van sturing is aangepast aan de mogelijkheden van de leerlingen. Er is gestimuleerd dat leerlingen succes toeschrijven aan eigen inspanningen. Er is gestimuleerd dat leerlingen falen niet toeschrijven aan eigen onvermogen. ‘Cognitive apprenticeship’ en ‘reciprocal teaching’ zijn bewust toegepast. Beoordeling onderdeel B:
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
KPB Activerende didactiek
7