“Resilient Rotterdam” Case Bloemhof - Hillesluis / Kossels “Hoe kan de leefbaarheid (in termen van veiligheid, welzijn en gezondheid) worden vergroot ?”
Arjen van Susteren & Hans de Jonge | RnR group, Maarn
8 april 2013 Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Welk gebied betreft het?
2
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Wat is er aan de hand? (on)veiligheidskaart Rotterdam en Bloemhof
3
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Wat is de beleving? Tussen hoop en wanhoop; cynisme en trots
4
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Wat zit er achter? “Van veel te veel”
-
Paradox tussen schaarste en overvloed
-
Kringloopsluiting ontbreekt
–
Te veel versnipperde data (maar weinig inzicht)
–
Te veel bewoners in te kleine woningen (en leegstand)
–
Te veel bebouwing (en onbruikbare openbare ruimte)
–
Te veel sociaal-maatschappelijke problemen (en te veel hulpverleners en “goede bedoelingen”)
–
Te veel van hetzelfde (terwijl de behoefte niet wordt bediend)
–
Te druk (maar het is ook stil op straat)
–
Veel tijd en energie (maar geen werk en inkomen)
5
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Hoe zien wij het? –
Stedenbouw (en / of Architectuur) geen op zichzelf staande oplossing dit complexe vraagstuk.
•
Conditionerend, faciliterend en dienstbaar voor gedrag en ontwikkeling van mensen
•
Innovatieve collectieve en interdisciplinaire Businesscase
•
Co-creatie met doorgewinterde professionals.
•
Strategische opgave in domein X kan worden beteugeld door tactische of operationele interventie in domein Y of Z.
•
Inzetten op “cutting edge” (ICT - Smart Cities)
•
Inzetten op kinderen en generationele benadering
6
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Wie zijn wij? • Arjen van Susteren
RnR group (Hogeschool Rotterdam)
• Hans de Jonge
Vinales
• Frans Copini
Partners 4 Solutions
• Iris Meerts
Stichting Zelforganisatie
• Ida Haisma
TNO Safety and Security
• Maaike Lousberg
TNO Safety & Security
• Karim Jawad
IBM Smart Cities
• Eric- Mark Huitema
IBM Smart Cities
• Ergul Kaygun
HK&P
• Tineke Otter
IN-Z
• Rob van der Bijl
RVDB / www.veiligwonen.nl
7
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Wat hebben we gedaan? –
Vooronderzoek Hogeschool Rotterdam (IGO) Vastgoed en Makelaardij (2012)
–
Onderzoek (data, statistieken, literatuur, plannen, visies, interviews, veldstudie, precedentenanalyses, vergelijkend onderzoek Betondorp)
–
3 Hoeks Methodiek (Initiator, Actor, Ondersteuner)
– Matrix Methode (Domeinen en typen opgaven) –
Werksessie toetsing aan partners (peergroup)
– Terugkoppeling en toetsing aan “de straat” (stadsmariniers) 8
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Wat is onze ambitie? “Het ontketenen en bedienen van lokaal potentieel vanuit een verbindende stedenbouwkundige visie en missie” (Frans Copini) gericht op:
Economische Ontwikkeling
1. Talentontwikkeling
2. Economische ontwikkeling 3. Ruimtelijke ontwikkeling
9
Talentontwikkeling
Ruimtelijke Ontwikkeling
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Hoe willen we dat doen? Talentontwikkeling: –
Generationele benadering van leeftijdsgroepen en behoeften.
– Sleutelrollen voor kinderen en scholen. –
Leeftijd -1 tot 4 jaar begeleidend opvoeden van zowel moeder als kind.
–
Laagdrempelig (kinderdag)verblijf met leerfaciliteiten (Bijv. i-pads voorhanden) gecombineerd met bibliotheek, spelotheek, buurthuis, SoZaWe, Ondernemershuis.
–
Leeftijd 5 tot 12 jaar belonen bij prestaties (sportsponsoring etc) en daarnaast inzetten als “buurt-speurneuzen” en “wijkontwikkelaars”
– Leeftijd 12 tot 18 jaar ontwikkelen tot rolmodellen en aanstaande coaches. – 10
Leeftijd 18+ professionele begeleiding ondernemerschap en bijv. handhaving. RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Hoe willen we dat doen? Economische ontwikkeling: –
D.m.v. kringloopsluiting (deel)gemeentelijke kostenposten ombuigen naar
verdienmodellen (bijv. groen, parkeren, openbaar beheer, bouw, veiligheid) door middel van een gelaagde en integraal ICT systeem (Intelligent Operations Center) –
Lokaal aanbesteden van publiek en privaat werk o.b.v. ICT.
– Verbinden publieke kosten en private opbrengsten in de investeringen. –
Beheer en handhavingskosten terugbrengen door de energie van de buurt in te zetten o.b.v. ICT (Apps) en zo informatie (gratis) op te halen en daarnaast de
buurt te binden – 11
Verdunnen, vergroenen en samenvoegen (WOZ verhogen en evt. doorstarten) RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Hoe willen we dat doen? Ruimtelijke ontwikkeling: –
Ontwikkelen van Smart City Rotterdam (Zuid); Dynamic Urban Management.
– Op basis van Serious Gaming, Apps, en Bestuurlijk Dashboard; vgl. wat Amsterdam wilde en heeft gedaan met Open Data maar dan goed. –
Ontwikkel een Zuid Game voor bewoners, bezoekers, ondernemers en bovenal
kinderen om inzicht te krijgen in informele machten, krachten en economieën. –
Differentieer de branchering.
–
Verdunnen en vergroenen; acupunctureel slopen en samenvoegen woningen.
– Betrek eindgebruikers, beheerders en handhavers in de initiële planvorming. – 12
Ruimte creëert / faciliteert waarde; niet de stenen maar (het gedrag van) mensen. RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Waar spelen we op in? • Rotterdam Open Data, Buurt Bestuurt, (TOS) en Buiten Beter • Leefbaarheidsaanpak Rotterdam is toonaangevend en voorbeeldstellend voor andere steden (bijv. Gent) • Gezondheid- / welzijnsonderzoek Erasmus Universiteit in relatie tot sociale, ruimtelijke en economische domeinen. • Children’s Zone Project, Shell BuurtGame en 3D Strategie (Bangalore) • Sociaal Culturele Werkzaamheden 13
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Voorbeeld “Parkeerbeheer” TYPE VRAAGSTUKKEN DOMEINEN Strategisch
Tactisch
Operationeel
Smart City Startup
Traffic-management
Verblijfshefing o.b.v. Kenteken Vrijstelling voor bewoners. vgl. Leiden/ Mechelen IBM Core
Werk- / leefritmes inzichtelijk Verplaatsingspatronen Externen / internen
Draagvlak bewoners Parkeergelegenheid bewoners
Niet meer zoeken naar plek Bezoekers welkom
Waardering wijk Verdienmodel voor andere opg. (IBM Core uitbreiden)
Minder handhavingskosten Opbrengsten bezoekers
Geen boetes bezoekers Naheffing bezoekers Geen kosten bewoners
Inzicht in patronen Koppeling met andere systemen Geen vergunning nodig Stemmen
Exposure Van kosten- naar verdienmodel
Vergunning van de baan
Fysiek Ruimtelijk
Sociaal Maatschappelijk
Financieel Economisch
Politiek Bestuurlijk
14
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Voorbeeld “Vergroenen” TYPE VRAAGSTUKKEN DOMEINEN Strategisch
Tactisch
Operationeel
Gezonde wijk
Vestigingsklimaat Meer sociale controle
Creeren meer openbare ruimte Vergroenen van de ruimte
Gezondheid Welzijn
Minder overlast Minder uitval Minder criminaliteit
BHF100 Inzetten op kinderen Spelen ipv hangen
Groene economische motor
Energiebesparing Vastgoedwaarde Minder overlast
Investeringpartners (Eneco etc..) Minder handhaving
Van kosten- naar verdienmodel Stemmen Marktwerking Hogere WOZ inkomsten
Waterberging Luchtzuivering Minder kosten
PPS constructie / privaat beheer
Fysiek Ruimtelijk
Sociaal Maatschappelijk
Financieel Economisch
Politiek Bestuurlijk
15
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Buurt Beter– Buurt Bestuurt (2.0) i.c.m. Buiten Beter
16
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Touch Table - Marvelous
17
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Bestuurlijk Dashboard- i.c.m. Rotterdam Open Data
Incidents Events
18
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Hoe nu verder? – een greep uit de voorstellen
19
1.
Bundeling en publicatie bevindingen.
2.
6 Touchtable Sessies / Excursie Mechelen evt Rio, NYC, Chicago etc. (leren van leren)
3.
Ontwikkeling App, Serious Games, Touch Table en Dashboard
4.
KBA - Wat kost wijk en wat heeft hij gekost en wat heeft dat opgeleverd? –
Samenbrengen van data en informatie
–
Quick wins starten (verblijfsheffing, informele economie, etc)
5.
Processen en bewegingen “Real Time” in kaart brengen.
6.
Visie en missie van de wijk als vertrekpunt vaststellen –
Verhaal van Bloemhof (in breder context Rotterdam Zuid)
–
Cultuur van Bloemhof (in breder context Rotterdam Zuid)
–
Perspectief van Bloemhof (in breder context Rotterdam Zuid)
7.
Business case op basis van perspectief en gewenste cultuur
8.
Uitvoeren fysiek ruimtelijke ingrepen (verdunnen, vergroenen en samenvoegen)
RnR group i.o.v. Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
“Resilient Rotterdam” Case Bloemhof - Hillesluis / Kossels
Vragen en discussie
Arjen van Susteren & Hans de Jonge | RnR group, Maarn
8 april 2013 Atelier Rijksbouwmeester | Rijksgebouwendienst | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
