Kookles 5: Bereiding en restverwerking En nu aan de slag! Met deze tips wordt eten bereiden kinderspel en verwerk je restjes in een handomdraai.
Maten en gewichten 1 soeplepel suiker
25 gram
1 soeplepel bloem
20 gram
1 soeplepel olie
8 gram
1 koffielepel zout
6 gram
1 kop bloem
90 gram
1 kop suiker
140 gram
1 kop ongekookte pasta
120 gram
1 kop ongekookte rijst
150 gram
Bereidingstijden Vlees braden in de oven
a) Rundvlees: 30 minuten per kilogram of eventueel wat langer naargelang men het nog rood of volledig gaar wil hebben van binnen. b) Kalfsvlees: 45 minuten per kilogram. c) Varkensvlees: 60 minuten per kilogram. d) Kip: 60 minuten per kilogram.
Vlees stoven in een braadpan Vlees dat niet mals genoeg is om alleen door bakken te bereiden, kan je gaar stoven (bv. Stoverij). Bak het vlees aan alle kanten bruin. Fruit eventueel een ajuintje en/of andere groenten in een lepel vetstof. Voeg het vlees samen met wat vocht en kruiden toe. Laat alles in een gesloten braadpan op een zacht vuurtje stoven gedurende 1.5 tot 2 uur.
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
Stel de oven in op 250°C en verminder na 15 minuten tot 200°C. Bedruip tussendoor het vlees met braadvocht. Reken 50 gram margarine of 6 soeplepels olie per kilogram vlees. Hieronder vind je de gaartijden per kilogram vlees. Reken er per halve kilogram dat het vlees meer weegt, 15 minuten bij.
1
Gekookte groenten Voeg de schoongemaakte groenten toe aan kokend water. Gebruik zo weinig mogelijk water en gebruik waar mogelijk dit kookvocht voor soepen en sauzen. Maak een uitzondering voor nitraatrijke groenten zoals andijvie, rode bieten, bleekselderij, Chinese kool, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, alle soorten sla, spinazie, spitskool en venkel. Nitraatrijke groenten kook je het best in veel water en dit kookvocht giet je weg, want het kookvocht bevat de meeste nitraten. Kies voor zo kort mogelijke kooktijden om de vitaminen maximaal te behouden: a) b) c) d) e)
Spruiten: 15 minuten Bloemkool: 10 minuten Prinsessen en snijbonen (vers): 15 minuten Prei: 10 minuten Selder: 15 minuten
Gestoofde groenten Was de groenten en snij ze in stukjes. Smelt een beetje vetstof en voeg de groenten en een beetje vocht toe, zodat er damp ontstaat. Dek dan af en laat stoven op een zacht vuur: a) b) c) d)
Wortelen: 20 minuten Erwten: 15 minuten Prinsessen en snijbonen (diepvries): 15 minuten Witloof: 20 minuten
Gestoomde groenten Een lekkere en vetarme manier om groenten te bereiden is ze te stomen. In de handel zijn goedkope stoommandjes te koop die in bijna elke kookpot passen.
a) b) c) d) e) f) g)
Asperges: 20 minuten Bloemkool: 15 minuten Broccoli: 12 minuten Courgettes: 15 – 20 minuten Groene en rode kool: 20 minuten Schorseneren: 25 minuten Witloof: 15 minuten
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
Stoomtijden:
2
Vitaminen behouden De grootste vijanden van vitaminen zijn water, temperatuur, licht en lucht. Een paar tips: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Kies, krakend verse seizoensgroenten en fruit. Groenten en vruchten die er al wat ‘verlept’ uitzien, verloren al heel wat van hun vitaminen. Kies buiten het seizoen voor diepvriesproducten. Zij worden meteen na de oogst verwerkt en snel ingevroren en bevatten daardoor nog veel vitaminen. Was je groenten en fruit kort onder stromend water. Laat ze zeker niet in water liggen. Was groenten en fruit voor je ze versnijdt. Versnijd groenten en fruit in zo groot mogelijke stukken. Via elk snijvlak gaan immers vitaminen verloren. Bereid ze zo kort mogelijk en in weinig water. Eet ze meteen na bereiding op en beperk opwarmen.
Restverwerking
1.
2.
3. 4.
5. 6. 7.
8.
Koel de restjes meteen af bv. Door je pot of pan (zonder deksel) in ijskoud water met ijsblokjes te plaatsen of verdeel het gerecht onmiddellijk in kleinere porties die je snel kan afkoelen. Voorzie elk pakje van een etiket met naam, invriesdatum en hoeveelheid. Door steeds de invriesdatum te noteren, kan je vermijden dat je restjes te lang in de diepvries bewaart. Schep binnen het uur met een schone lepel de inhoud over in een proper en goed afsluitbaar bewaarbakje en zet het in de koelkast of diepvries. Ook het ontdooien en opwarmen van restjes moet met de nodige zorg gebeuren. Ontdooi nooit op kamertemperatuur. Ontdooien doe je in de koelkast of in de microgolfoven. Roer tijdens het opwarmen de restjes regelmatig om en zorg dat ze door en door verhit zijn. Voeg geen nieuwe ingrediënten toe tijdens het opwarmen. Dien meteen op. Je kan restjes slechts een keer opwarmen anders gaat er te veel van de kwaliteit verloren en is de voedselveiligheid niet meer gegarandeerd. Bij twijfel, niet twijfelen en de restjes meteen weggooien. Spinazie en andere nitraatrijke groenten mag je één keer opwarmen, als ze snel werden afgekoeld en slechts kort in de ijskast of diepvries werden bewaard. Warm restjes van nitraatrijke groenten niet opnieuw op voor kleine kinderen. Het relatief traag opwarmen en afkoelen bevordert de bacteriële omzetting van nitraat tot nitriet, wat ongezond is. Restjes van ontdooid vlees bereid je best meteen en mag je rauw zeker niet opnieuw invriezen.
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
Heb je nog wat eten over? Geen probleem, je kan restjes in je koelkast bewaren gedurende maximaal 2 tot 3 dagen of in de diepvries gedurende maximaal 1 maand. Hou dan wel rekening met volgende tips:
3
Kookles 5: Volledig menu Hapje: flensjes met prei en filet de sax Ingrediënten voor 8 personen × × × × × × × × × × × × ×
400 g filet de sax (in reepjes) 5 stengels prei 6 eieren 250 g tarwebloem 250 g boekweitbloem 250 g gruyère (geraspt) 4 el sojaroom 500 ml melk 300 ml water olijfolie 4 teentjes knoflook zout peper
Bereidingswijze Voorbereiding × ×
Maak de prei schoon, snij ze in ringen. Snipper de knoflook. Rasp de gruyère. Vermeng beide bloemsoorten en roer er wat zout door. Doe er de melk en de eieren bij, en zoveel water als nodig om een glad deeg te verkrijgen. Laat 30 minuten rusten.
× ×
×
Bak flensjes van het deeg. Hou ze warm in de oven. Bak de bacon knapperig in wat olie. Doe er de prei en de knoflook bij, fruit even mee. Breng op smaak met peper. Neem van het vuur en roer er de kaas en de room door. Vouw de flensjes in vieren, zodat je puntzakjes hebt. Vul ze met het preimengsel en serveer meteen.
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
Bereiding
4
Voorgerecht: tomaat-groentesoep met basilicum Ingrediënten voor 8 personen Voor de groentesoep: × × × × × × × × × × × × ×
6 l kippenbouillon of groentebouillon 4 uien 4 teentjes look 1 courgette 1 kleine bussel selder 6 wortels 2 rode paprika 8 dikke tomaten 1600 kg tomatenpulp 1 bouquet garni (verse tijm, laurierblad, peterseliestengels) 3 bussels verse basilicum peper zout
× × × × × × × × × × × × × × ×
× ×
Spoel alle groenten schoon. Snij de uien grof en hak de gepelde teentjes look in stukjes. Zet een soepketel of een ruime stoofpot op een matig vuur. Verhit er een scheutje olijfolie in. Versnij de groenten één voor één en doe ze in de pot. Roer regelmatig even. Stoof de stukken ui en look in de olie. Schil de wortelen en snij ze grof. Doe hetzelfde met de selderstengels. Versnij ook de onderste bladeren van de selder. De rest van het loof gebruiken we niet. Snij de paprika in kwarten en verwijder de zaadlijsten. Snij de groente vervolgens in grove stukken. Snij nu de tomaten en de courgette in stukken. Doe de groenten in de pot en roer alles om. Laat de groentemengeling enkele minuten ‘bakken’, zodat alle smaken vrijkomen. Maak een bouquet garni. Bind alle kruiden samen met wat keukentouw, en gooit dit pakketje in de stoofpot. Giet de tomatenpulp en de bouillon bij de gestoofde groenten. Roer even en laat de soep minstens 20 minuten sudderen op een zacht vuur. Voeg er de laatste 3 minuten de blaadjes basilicum aan toe. Haal het bouquet garni uit de soepketel en mix de soep glad met je staafmixer. Passeer de soep door een grote zeef zodat alle stukjes schil en (tomaten)pitjes eruit verdwijnen. Maak draaibewegingen met een pollepel om de soep door de zeef te drukken. Kruid de gezeefde soep naar smaak met peper van de molen en wat zout. Zet nog kort de mixer in de soep.
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
Bereidingswijze
5
Hoofdgerecht: volkorenpasta met broccolipesto Ingrediënten voor 8 personen × × × × × × × × ×
1 kg schelpjespasta, volkoren 8 takjes basilicum 400 g broccoli (in roosjes) 100 g hazelnoten (gepeld) 2 dl olijfolie 4 el kaas, geraspt (bv. parmezaan of pecorino) 800 g kipfilet peper zout
Bereidingswijze
×
× × ×
Spoel het basilicum en dep goed droog. Pluk de blaadjes van de takjes. Kook de broccoliroosjes beetgaar in gezouten water. Giet af en vang het kookvocht op. Dompel onder in koud water. Laat uitlekken. Pureer de broccoli in de keukenmachine met 2 tot 3 el kookvocht, de hazelnootjes, de helft van het basilicum en de olijfolie. Voeg er de kaas aan toe en meng. Breng op smaak met flink wat peper en zout. Voeg er eventueel nog wat extra kookvocht aan toe. Kook de pasta beetgaar in gezouten water. Giet af en laat uitlekken. Bak de kipfilet in brunoise. Schep de warme pasta door de broccolipesto. Werk af met de rest van het basilicum en serveer.
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
× ×
6
Dessert: havermuffins met banaan en hazelnoot Ingrediënten voor 8 personen × × × × × × ×
400 g havervlokken 160 g boter, zachte 6 g stevia 4 el honing, vloeibare 2 bananen 60 g hazelnoten (gehakt) zout
Bereidingswijze
× × ×
Verwarm de oven voor op 180°C. Zet papieren cupcakevormpjes in een muffinblik. Klop de boter met de suiker tot een witte, schuimige massa. klop er dan de honing door. meng met de havervlokken en een snuifje zout. Pel de banaan en snij ze in plakjes. Doe ze samen met de nootjes bij het beslag en meng. Verdeel het beslag over de vormpjes en zet ze 20 minuten in de oven. Test met een prikker of de cakejes droog zijn. Laat afkoelen op een rooster. Garneer de muffins nog een snuifje havervlokken.
Kooksessie ‘Gezond koken’ | Chiara Piens
× ×
7