KOMO® betekent kwaliteit voor de bouw. Maar CE-markering dan?
ir. Ger J.M. Mars Stichting Bouwkwaliteit
Stichting BouwKwaliteit (SBK) Stichting BouwKwaliteit (SBK) coördineert en harmoniseert de kwaliteitsborging van erkende certificaten in de bouw op basis van de SBK / KOMOstructuur, het zogenaamde Stelsel. De regels hiervoor zijn vastgelegd in de Tripartiete overeenkomst tussen VROM-RvA-SBK die is hernieuwd in mei 2006. De hernieuwing betekent: - in lijn met regels van de EC m.n. de CPD - erkenning van Stelsel i.p.v. certificaten
Hoe kan de aanbodzijde in de bouw kwaliteit waarmaken? Zelf aantonen als bedrijf Kiezen voor private keurmerken zoals KOMO, Kiwa en KEMA - Minder tijd en geld, efficiënter kennisgebruik. Door overheid en marktpartijen geaccepteerd KOMO is een collectief merk; belangrijke certificeringinstituten zijn: Intron, BMC, IKOB-BKB, SKH, SKG, Kiwa, Eerland, BVQI, SKW, LRQA, TüV, DNV, SKK, SGS en KEMA Kiwa en KEMA zijn bedrijfsgerelateerde merken
Waar hebben de KOMO kwaliteitsverklaringen betrekking op ? Producten
Grondstoffen KOMO
Bouwmaterialen
Certificaat-
Bouwproducten
houder
Processen
Bouwsystemen Installeren Monteren Verwerken
Diensten
Bouwmanagement Rekenmethode Bouwvergunningverlening EPC / NL - EPBD
Welke kwaliteitsverklaringen zijn er? Gericht op prestaties van een ontwerp in de toepassing in bouwwerk in relatie tot regelgeving: attest Gericht op producteigenschappen (ook in relatie tot regelgeving): productcertificaat Gericht op prestaties van een ontwerp en op producteigenschappen: attest-met-productcertificaat Gericht op productspecificatie in het bouwwerk, waarvan de applicatie is vastgelegd in de processpecificaties: procescertificaat 9 Proces is:
Aanbrengen, monteren, verwerken Gebruik/beheer van bouwwerken Uitvoeren van diensten
De beoordelingsrichtlijn (BRL)
Een BRL is de technische grondslag voor certificatie en bevat: Duidelijke en specifieke omschrijving van het onderwerp van certificatie Informatie over het certificatieschema Publiekrechtelijke eisen (Bouwbesluit en Bouwstoffenbesluit) Privaatrechtelijke eisen Controle en beoordelingssystematiek door de CI (met bijbehorende deskundigheid) Procedure voor verkrijgen kwaliteitsverklaring Model kwaliteitsverklaring
Wie zijn betrokken bij een (nationale) BRL?
Colleges van Deskundigen uit de betreffende marktsector stellen BRL-en vast Onafhankelijke toetsingscommissie van Stichting Bouwkwaliteit toetst BRL-en op juistheid wettelijke eisen Harmonisatie Commissie Bouw aanvaardt nationale BRLen Raad voor Accreditatie toetst CI-en op EN 45011/45012 Minister van VROM erkent KOMO -kwaliteitsverklaringen die door Certificatie -Instellingen op de nationale BRL- en worden afgegeven RvA
Gebruiker / afnemer
KOMO Certificaathouder
CI CvD BRL
SBK (HCB)
VROM
Borging voor de gebruiker/ afnemer
Wat zijn “erkende” kwaliteitsverklaringen? Verklaringen/certificaten die aantoonbaar voldoen aan de van toepassing zijnde regelgeving. Kan Bouwbesluit en/of Bouwstoffenbesluit zijn Wat betekent dat voor Bouw- en Woningtoezicht? Producten en processen met ‘erkende’ kwaliteitsverklaringen zijn waarborg dat wordt voldaan aan de regelgeving Bouw- en Woningtoezichten moeten deze accepteren en mogen dat niet controleren, zoals ook is omschreven in art. 1.1.J van de Woningwet en art. 1.6 van het Bouwbesluit Er mogen geen extra eisen worden gesteld, ook niet door de brandweer
Richtlijn Bouwproducten en CE-markering
Doel Richtlijn Bouwproducten (CPD)
Onbelemmerd handelsverkeer binnen Europa
Vergelijking producten uit diverse landen
One-stop testing (in relatie met KOMO) Middel: CE-Markering (als paspoort) N.B. CE-markering is een fabrikant eigen verklaring
CE-markering verplicht
Ja, voor alle producten in Europa waarvoor een geharmoniseerde Europese norm bestaat (hEN) m.a.w. niemand kan hier omheen. Dit kunnen ook halffabrikaten zijn zoals bijvoorbeeld hang- en sluitwerk voor toepassing in vluchtdeuren VOORSCHRIFTEN in bouwbesluit: paragraaf 1.4 kwaliteitsverklaringen en CE-markering, de artikelen 1.6 t/m 1.10 Controle: Ja, door VROM inspectie die boetes kan opleggen
Geharmoniseerde Europese norm (hEN)
Een hEN is een verplichte Europese Norm
Een hEN vervangt bij het van kracht worden onmiddellijk de bestaande Nederlandse norm (geldt voor alle landen)
De hEN wordt dus aangewezen door het Bouwbesluit i.p.v. de NEN
De hEN’s komen tot stand in CEN, de Europese normcommissie
In de (nabije) toekomst alleen nog hEN’s en Eurocodes
Een en ander betekent dat in de toekomst vrijwel alle bouwproducten zijn voorzien van CE-markering
Richtlijn Bouwproducten en CE-markering CE Markering verklaart dat de eigenschappen van het bouwproduct zijn vastgesteld voor:
Constructieve veiligheid
Brandveiligheid
Gezondheid
Gebruiksveiligheid
Geluidsaspecten
Energiezuinigheid op basis van geharmoniseerde testmethoden N.B. aan milieu wordt gewerkt
Wat is het referentiekader ? Voor de B&U sector De regelgeving die iedere lidstaat heeft genotificeerd in Brussel. Voor Nederland het Bouwbesluit.
Voor de GWW-sector
Er is door Nederland geen regelgeving genotificeerd in Brussel. Andere landen hebben dat wel gedaan.
CE-markering is wel verplicht vanwege hEN’s
Om welke producteigenschappen gaat het?
Deze staan vermeld in de hEN in de zogenaamde Annex ZA, inclusief de geharmoniseerde testmethodes en de AoC (attestation of conformity) ofwel het “controle”niveau Vermelding CE-markering op product Verplichte voorbeeld staat in de hEN.
Voorbeeld van een CE-Markering
Wat verklaart de CE-markering
Feitelijk niet veel over de kwaliteit van het product: het is verplicht om de CE-markering op producten aan te brengen, zoals de betreffende EN-norm dat voorschrijft. Het zijn producteigenschappen
Er mag zelfs worden verklaard wat de fabrikant zelf wil, maar het is ook toegestaan om niets te verklaren, dat wil zeggen voor alle eigenschappen is een verklaring te geven van “n.p.d.”(no performance determined)
Bij het vermelden van producteigenschappen moet de fabrikant zich wel realiseren dat alleen hij aansprakelijk is voor wat hij in de CE-markering verklaart
Het vermelden van producteigenschappen is dan vooral een strategische keuze
Zijn CE – markeringen onderling vergelijkbaar?
Nee, per productfamilie is door de Europese Commissie de AoC vastgesteld. Soms is er bij het vaststellen van de producteigenschappen toezicht door een derde (CI) vereist, alsmede factory production controle (FPC)
De AoC is afhankelijk van de risico’s voor de mens bij het gebruik van het product in bouwwerken
De AoC loopt van 4 naar 1. KOMO certificering is vergelijkbaar met 1
De 4 niveaus van AoC Controlemethode
Conformiteitsystemen Certificatie
Verklaring door de fabrikant
1+
1
2+
a) Initieel type-onderzoek
C
C
F
b) Onderzoek volgens schema van monsters uit productie
F
F
F
c) Onderzoek steekproeven uit productie of praktijk
C
2 F
F
3
4
F
C
F
F
F
F
d) Onderzoek van te leveren of geleverde partij e) Productiecontrole
F
F
F
F
F
F
f) Eerste inspectie productiecontrole
C
C
C
C
C
C
g) Permanent bewaking productiecontrole
C
C
C
C
Is CE voldoende voor de toepassing van producten ?
Meestal niet. Het zijn alleen producteigenschappen Het Bouwbesluit stelt eisen aan de toepassing van het product in het werk. Daarom is een aansluiting op het Bouwbesluit noodzakelijk, ook voor producten uit andere Europese landen. Tevens moet zijn voldaan aan het Bouwstoffenbesluit indien van toepassing Wie kan dat verzorgen ? Certificatie - instellingen
Vergelijking CE-markering en KOMO certificaat Eis voor vrijwillig KOMO certificaat
Kwaliteitspeil van producten Eis voor toepassing in NL volgens Bouwbesluit
Eis voor verplichte CE - markering
Producten die niet voldoen aan de voorwaarden voor CE markering, mogen straks niet meer op de markt zijn, of er is sprake van een economisch delict.
Producten met CE markering, die wel op de markt worden gebracht, maar niet in Nederland mogen worden toegepast.
Producten met CE – markering die voldoen aan NL – Bouwbesluit, geschikt zijn voor hun toepassing maar niet voldoen aan kwaliteitseisen van KOMO
Producten met CE – markering die voldoen aan NL-BB en mits voorzien van KOMO zijn kwaliteitsproducten waarvan de kwaliteit geborgd is.
Toepassing CE-gemarkeerde producten in bouwwerken Waar op letten:
Is CE noodzakelijk
Is het CE merk juist
Zijn de gedeclareerde waarden juist
Is het compleet
Is een aansluiting op het Bouwbesluit noodzakelijk
Zo ja, klopt de aansluiting
Is voldaan aan het Bouwstoffenbesluit
Zijn alle Bouwbesluiteisen meegenomen
Wat kan een opdrachtgever volgens de CPD ? Privaat
Hogere en meer eisen stellen dan CE, alsmede private eisen voor producten. Wordt niet gezien als handelsbelemmering Publiek (overheid) Maximaal te stellen eisen zijn de waarden zoals deze zijn opgenomen in de Europese normen (dus feitelijk CE). Is immers de genotificeerde regelgeving t.b.v. gezondheid, veiligheid etc.
KOMO is naast CE is toegestaan
Onder voorwaarde dat:
Er toegevoegde waarde is
CE visueel niet onder druk wordt gezet
Er geen sprake is van verplichte toepassing maar als een bewijsmiddel
Er geen handelsbelemmeringen worden opgeworpen
Richtlijnen bouwproducten en CE-markering Samenvattend: CE is wettelijk, dus verplicht vanuit de EU Maar:
CE markering zegt dat het product is getest conform de betreffende Europese norm Testresultaten doen geen uitspraak over aansluiting (grenswaarden) in relatie tot nationale regelgeving. CE markering is het begin van een Europese aanpak voor kwaliteitsnormeringen en behandelt lang niet alle essentiële aspecten CE zegt met name niets over eisen in de keten van het bouwproces
KORTOM: NIET CE MAAR:
