Koers zoeken in onzekere (crisis)tijd Sterk worden in strategie
Het rommelt op de woningmarkt
Effect kredietcrisis dalende prijzen, afname doorstroming, dalende productie
Historische verwachting bouw-crises > 6 jaar
Dalende huizenprijzen tov top tot dal 20-30%
Oude mechanismen werken niet meer zoals: Groei in wooncarrière gebaseerd op waardeontwikkeling Ontwikkelen oud voor nieuw, Doorstroommogelijkheden bv van koop naar huur bij 65+
Druk op huur, sociaal en middeninkomens problematiek
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
2
Hervormen of kiezen?
Of Occupy de woningmarkt?
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
3
Crisis aanleiding scherpe keuzes: 1. 2. 3.
wat is leidend in markt en maatschappij? waar staat mijn organisatie voor? wat gaan we wel en niet doen?
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
4
Breder perspectief: onze trendstudies geven o.a. dit beeld:
Vastgoedcrises duren lang…….
Groei, krimp en grenzen aan de groei
Toenemende complexiteit in maatschappelijke veld van zorg, wijken, duurzaamheid en wonen
Moreel appèl op leiderschap steeds groter en …
De invloed/control van leiders geringer
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
5
Analyse
Meervoudige crisis…… verscherpt
Diepsnijdende bezuinigingen
Vertrouwenscrisis van de instituties
Onzekerheid bij de bevolking
Effecten van social networks
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
6
Systemen die groeien en bubbelen
Zorg: diabetes, obesitas, depressie Jeugdzorg: aanvragen stijgen Toename ouderen Waarde bubble in vastgoed doorgeprikt maar strategieën … CO2 bubble Vertrouwen in de wijk? Buren? …….
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
7
Tijd: fundamentele heroriëntatie op maatschappij en maatschappelijke organisaties
Maatschappelijk middenveld aan zet
Minder beleid, meer doen
Horizontale verbindingen en terug naar de kern
Vertrouwen in professionals of stapeling van controles?
Creatief of bezuinigen tot het bot?
Inschakelen gemeenschap of alles bij markt of overheid?
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
8
Maatschappelijke organisaties weg van gemeenschap, overheden onder druk OVERHEID
Maatschappelijke organisaties uit het lood
GEMEENSCHAP
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
MARKT
9
Stel we zijn 10-15 jaar in de tijd vooruit: Vraag: welke strategische keuze had je nu in 2012 moeten maken om dan goed in de maatschappelijke markt te staan? Is deze europa-maatregel een rimpeling in de tijd of definitieve inzet van woningcorporaties voor alleen de sociale doelgroep?
Afwachten? Positie kiezen? Experimenteren?
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
10
N.a.v. het rapport oplossingen voor middeninkomens belronde gedaan:
Doorstroming (mutatiegraad) daalt
Problematiek middeninkomens bij gemeenten nauwelijks bekend
Meeste corporaties kennen de staatssteunregeling of werken eraan
Middeninkomens lijken uit beeld te verdwijnen
Financiële consequenties niet of nauwelijks in beeld
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
11
Ons advies voor gemeenten en woningcorporaties 1.
Maak gedegen analyse van markt qua inkomens en vastgoed en maatschappelijke trends
2.
Kies scherpe positie: waar ben je voor?
3.
Niet afwachten, aan de slag, voorbereiden en experimenteren
4.
Niet in je eentje maar gebruik alle intelligentie en gevoel
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
12
Onze keuze co-creatie met theory U Cocreatie middeninkomens Verdieping in het vraagstuk
1. 8 mrt.
3. 23 juni 2. 10 mei
WIE?
WAT?
HOE?
Bouwen aan het businessmodel
Positie kiezen en koers
13
Opdracht: ontwikkel duurzaam businessmodel voor middeninkomens
Integraal d.w.z. alle intelligentie op financiën, woningmarkt, volkshuisvesting en organisatie
Start bij keuze positie en rol
Breng de markt en mensen in beeld: knelpunten
18 januari 2012 Symposium De toekomst van de woningmarkt voor middeninkomens
14
Drie businessmodellen Model 1: Doorstroming Model 2: Overmaat Model 3: Bundeling
Model 1: Doorstroming Het bedienen van middeninkomens door middel van het creëren van zo veel mogelijk mutaties (verhuisketens). Pak die dominosteen die veel doorstroming genereert
Oplossingen voor middeninkomens
16
Model 2: Overmaat Het merendeel van de corporaties heeft meer woningen in haar bezit dan de omvang van de primaire doelgroep. Deze overmaat kan worden ingezet voor de middeninkomens
Oplossingen voor middeninkomens
17
Overmaat: te veel huur in 360517 en te weinig voor middenklasse (NL, analyse Atrivé) Vernieuwde vastgoedstrategie en huurbeleid
Aantal huishoudens
6000
5106
5000 4000 2750
3000
1650
2000 1000
791
782
1000
900 389
700
800
85
0 Huidig beleid
Europa-proof beleid Huurgrenzen
361,66 (<)
361,66- 517,64
517,64 - 554,76
554,76- 652,52
652,52 (>)
770 (>)
Model 3: Bundeling niet-DAEB Een participatiemodel waarbij corporaties in een werkgebied hun niet-DAEB-activiteiten bundelen in een nieuwe onderneming of shared service center.
Oplossingen voor middeninkomens
19
De grootste bron van kennis krijgt men door te experimenteren (Einstein)
Veel succes!