KNIPSELKRANT EDITIE 10 2015
Inhoudsopgave :
Zorg Algemeen / Wmo
pagina 2
Arbeid en Onderwijs
pagina 18
Andere berichten
pagina 26
1
Zorg Algemeen / Wmo
Foto: ANP
Gedeelde straten gevaarlijk voor slechtziende Steeds meer plaatsen krijgen 'gedeelde ruimtes'; een straat waar geen verschil meer is tussen rijbaan, fietspad en stoep, waar geen stoplichten meer staan en geen zebrapaden meer zijn. Deze straten zijn gevaarlijk voor blinden en slechtzienden. Daar waarschuwt KNGF Geleidehonden donderdag voor. Als mensen zo door elkaar krioelen, is oogcontact belangrijk voor de veiligheid "en dat is voor iemand met een visuele beperking natuurlijk een onmogelijke opgave". Blinden en slechtzienden kunnen op zulke straten moeilijk zien waar ze zijn. Ook hun geleidehonden hebben geen herkenningspunten, terwijl ze daar juist op getraind worden, zegt het fonds. Bovendien zijn blinden en slechtzienden "overgeleverd aan de welwillendheid" van anderen. "Ik verwacht niet dat de Amsterdamse fietser of scooterrijder zich ineens als een heer in het verkeer zal gaan gedragen", verklaarde directeur Ellen Greve. Voorbeelden van gedeelde straten zijn het Spui en de Grote Marktstraat in Den Haag, de Steenstraat in Arnhem en de ruimte achter station Amsterdam CS. De gedeelde straten hoeven niet weg, benadrukt KNGF, maar mensen zouden wel extra rekening moeten houden met blinden, slechtzienden en hun honden. Door: ANP
2
Foto: ANP
Verzekeraars mochten tarief pgb-houders niet verlagen Zorgverzekeraars mochten het persoonsgebonden budget (pgb) voor verpleging en verzorging voor bestaande pgb-houders niet zomaar per 1 januari 2015 verlagen. Dat heeft de geschillencommissie van de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) onlangs geoordeeld in twee zaken. De adviezen van de commissie zijn bindend. Verzekeraars moeten aan deze bestaande pgb-houders tot aan het einde van hun indicatie en uiterlijk tot eind 2015 het oude tarief vergoeden. Een indicatie zegt iets over wat voor zorg en hoeveel zorg iemand nodig heeft. Belangenvereniging voor pgb-houders Per Saldo is blij met het bindende advies van de geschillencommissie. "Het advies lijkt goed nieuws voor alle budgethouders in dezelfde situatie. Mogelijk kunnen velen de korting op hun budget nu alsnog met terugwerkende kracht terugkrijgen van hun zorgverzekeraar."
Lager Tot eind 2014 werd het persoonsgebonden budget voor verpleging en verzorging gefinancierd vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Sinds dit jaar worden de kosten vergoed door zorgverzekeraars. Maar volgens de nieuwe regels vallen bepaalde vergoedingen soms tot wel 15 procent lager uit dan vorig jaar. Volgens Per Saldo zouden ongeveer 27.000 mensen daardoor zijn geraakt.
Tarief SKGZ oordeelt dat zorgverzekeraars dit jaar niet alleen evenveel uren hadden moeten vergoeden voor bestaande pgb-houders, maar dat ze ook hetzelfde tarief hadden moeten vergoeden. Dit geldt alleen voor mensen dit vorig jaar al een pgb hadden, met een indicatie die tot in 2015 doorloopt. Voor nieuwe gevallen gelden de nieuwe regels en de daarbij behorende lagere tarieven. Per Saldo is momenteel in gesprek het ministerie van Volksgezondheid en branchevereniging Zorgverzekeraars Nederland om te bespreken hoe er met het advies van SKGZ moet worden omgegaan. De belangenvereniging hoopt dat "gedupeerden alsnog het tarief ontvangen dat hen toekomt". Door: NU.nl 3
Voldoende bewijs dat groene wijken mensen gezonder maken Hoe meer groen in de wijk, hoe gezonder mensen zijn. Dat blijkt uit meta-onderzoek van promovenda Magdalena van den Berg van het VU Medisch Centrum (VUmc). Dat schrijft Het Parool zaterdag. Van den Berg bekeek veertig studies naar de relatie tussen gezondheid en de aanwezigheid van groen in de leefomgeving. Los van elkaar zeggen die te weinig, maar gecombineerd bewijzen ze een positief verband, stelt zij. Zo wijzen negentien studies erop dat de nervositeit en somberte van bewoners afneemt naarmate het aandeel groen in een woonwijk hoger is. Een ander opvallend effect is dat natuur in de wijk de sterftekans verlaagt. Zeven studies laten zien dat mensen in een groene wijk minder vaak overlijden dan in een 'stenige' wijk. In de geëvalueerde onderzoeken is zoveel mogelijk uitgesloten dat het verband tussen groen en gezond door andere factoren kan worden verklaard, zoals de leeftijd van de bewoners of andere omstandigheden in de wijk.
Opleiding Vooral mensen met een lage sociaaleconomische status hebben belang bij groen. Zij hebben relatief weinig mogelijkheden om te ontspannen, sporten, of er op uit te gaan. Daardoor is het voordeel voor hen relatief het grootst. Sommige onderzoeken wijzen ook op een verlaagd risico op specifieke ziekten zoals angststoornissen, maar hierbij is het volgens Van den Berg nog te vroeg om conclusies te trekken.
Meer onderzoek De VUmc-wetenschapper gaat vervolgonderzoek naar dit onderwerp doen. Ze hoopt daarbij onder meer antwoord te vinden op de vraag hoe dichtbij de natuur zich moet bevinden om de gezondheid van wijkbewoners te bevorderen. Door: NU.nl 4
Aantal burn-outs flink toegenomen na crisis Het aantal werknemers dat uitvalt door psychische klachten neemt, nu de crisis voorbij is, sterk toe. Dat blijkt uit cijfers van Capability, één van de grote ziekteverzuimspecialisten van Nederland, die bij ruim 8000 bedrijven arbodienstverlening uitvoert. "Het lijkt erop dat werknemers teveel op hun tenen hebben gelopen en door alle reorganisaties van de voorbije jaren bang waren hun baan te verliezen", aldus directeur Titus Kramer. Van alle lopende verzuimdossiers van Capability had vorig jaar 19 procent te maken met psychische klachten. Inmiddels is dit percentage dit jaar gestegen tot 31 procent. Van deze groep werknemers met psychische klachten, had vorig jaar 39 procent spanningsklachten/burn-out. Bij 21 procent vertalen de psychische klachten zich naar fysieke gevolgen zoals rug- en hoofdpijnen, concentratieproblemen en spierpijn. Ook deze percentages vertonen dit jaar een stijging: het aantal mensen met spanningsklachten/burn-out is toegenomen naar 52 procent. Het aantal fysieke klachten ligt in 2015 op 33 procent.
Werkdruk Kramer constateert dat veel bedrijven (vooral MKB) door de crisis moesten saneren en reorganiseren, waardoor de werkdruk is toegenomen. Ook de angst hun baan te verliezen heeft werknemers onder druk gezet. Daardoor zijn volgens Kramer de meldingen van psychische klachten gestegen. De GGD luidde eerder al de noodklok. De gezondheidsdienst maakte onlangs bekend dat dit jaar voor het eerst meer mensen arbeidsongeschikt zijn door psychische klachten en gedragsstoornissen dan door lichamelijke problemen. Het zou al om ruim 400.000 mensen gaan. Volgens de GGD is Nederland per jaar 11 miljard euro kwijt aan zieke werknemers. Gemiddeld 250 euro per dag per zieke werknemer. Door: NU.nl
5
Werkstress vergroot risico op beroerte Een stressvolle baan vergroot het risico op een beroerte. Dit geldt vooral voor mensen die veeleisend werk doen, maar weinig controle hebben over hun werkzaamheden. Dat blijkt uit een onderzoek van de Chinese Southern Medical University. De onderzoekers analyseerden zes eerdere studies waarin in totaal bijna 140.000 mensen 3 tot 17 jaar lang gevolgd werden. Deze proefpersonen werden in vier categorieën ingedeeld op basis van de mate van controle die mensen hadden over hun werk, hoe hard ze moesten werken en de hoe veeleisend hun baan was: passief, weinig stress, veel stress en actief. Mensen met passieve banen waren bijvoorbeeld conciërges, mijnwerkers en andere handarbeiders. Zij hadden weinig controle over hun werkzaamheden, maar hun baan was ook niet veeleisend. Tot de lage stress-groep behoorden onder andere wetenschappers en architecten, mensen met veeleisend werk, maar ook veel controle. Banen met veel stress waren banen waarbij mensen weinig controle kunnen uitoefenen, maar het werk wel veeleisend is. Dat gold voor serveersters, verpleegkundigen en ander servicegericht werk. Tot de actieve medewerkers werden tot slot degenen gerekend die veel controle hebben maar ook een veeleisende baan, zoals leraren, artsen en technici.
Ongezond Deelnemers met een stressvolle baan bleken 22 procent meer risico te lopen op een beroerte dan degenen in de lage stress-groep. Voor vrouwen was het verhoogde risico nog groter, namelijk 33 procent. Mensen met een actieve of passieve baan hadden geen verhoogd risico. "Veel mechanismen kunnen een rol spelen bij het verband tussen hoge werkstress en het risico op een beroerte. Banen met veel stress kunnen tot ongezond gedrag leiden, zoals slechte eetgewoontes, roken en te weinig bewegen. Voor mensen het een stressvol beroep is het belangrijk om aandacht te besteden aan deze leefstijlproblemen", zegt hoofdonderzoeker Yuli Huang.
Beperkingen onderzoek De studie kent wel een aantal beperkingen. Zo is er niet gekeken naar andere risicofactoren voor een beroerte, zoals een hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte. Door: Gezondheidsnet 6
Bepaald eiwit speelt belangrijke rol in bestrijding Alzheimer Een bepaald eiwit - GPR3 - zou een belangrijke rol kunnen spelen in de bestrijding van de ziekte van Alzheimer. Dat blijkt uit een onderzoek van de Katholieke Universiteit Leuven. Een van de belangrijkste kenmerken van de ziekte van Alzheimer is de abnormale opbouw van eiwitdeeltjes tussen zenuwcellen in de hersenen. Deze deeltjes worden aangemaakt door secretasen, enzymen die eiwitten opsplitsen in kleinere stukken. Dat proces levert onder meer het eiwitdeeltje bèta-amyloïde peptide op. Als deeltjes van dit type samenklonteren, spreekt men over amyloïde plaques. Opeenhoping van dergelijke plaques tussen de hersencellen verstoort de communicatie in het brein en zorgt voor een geleidelijke aftakeling van de hersennetwerken.
Minder plaques "Wij hebben ontdekt dat een eiwit genaamd 'G-proteïnegekoppelde receptor 3' (GPR3) een belangrijke rol speelt in de aanmaak van bèta-amyloïde peptide. Ons onderzoek wijst namelijk uit dat de afwezigheid van GPR3cognitieve aftakeling verlicht en de amyloïde plaques in de hersenen vermindert", zegt onderzoeker Amantha Thathiah. "Dat hebben we vastgesteld in vier verschillende muizenmodellen. We hebben ook post mortem menselijk hersenweefsel van twee groepen alzheimerpatiënten geëvalueerd. Hieruit bleek dat de aanwezigheid van GPR3 verhoogd is in een subgroep van alzheimerpatiënten. Het eiwit kan dus in verband kan worden gebracht met de ziekteprogressie. GPR3 is met andere woorden een goede kandidaat voor verder onderzoek." Door:Gezondheidsnet
7
Meteen fysiotherapie bij lage rugpijn helpt weinig Meteen naar een fysiotherapeut gaan met lage rugpijn heeft weinig voordelen. De klachten gaan meestal vanzelf over. Dit blijkt uit een onderzoek van University of Utah. De onderzoekers volgden 220 mensen die sinds kort last hadden van lange rugpijn. Ze kregen allemaal informatie over hoe je het beste met rugpijn kunt omgaan. Daarnaast gingen 108 proefpersonen direct vier keer naar een fysiotherapeut. Hun rug werd gemanipuleerd (‘gekraakt’) en ze deden oefeningen. De andere 112 deelnemers werden de eerste vier weken nadat de klachten ontstonden niet behandeld. De deelnemers die direct fysiotherapie volgende, functioneerden na drie maanden iets beter dan de proefpersonen die helemaal niet naar een fysiotherapeut gingen. Na een jaar was er echter geen verschil meer te zien tussen deze groepen. De intensiteit van de pijn verschilde ook niet.
Snel herstel "Het verschil tussen verbetering die spontaan optreedt door af te wachten en verbetering dankzij fysiotherapie is niet groot. De beste behandeling is actief blijven en bewegen, ook als het pijnlijk is", zegt hoofonderzoeker Julie Fritz. Fysiotherapie kan wel zinvol zijn als je hulp nodig hebt bij het actief blijven of beginnen met bewegen. Door:Gezondheidsnet
8
Foto: Thinkstock
Beweging goed voor vermoeide reumapatiënt Vermoeidheid is een vaak voorkomende klacht bij patiënten met reumatoïde artritis (RA). Deze klachten kunnen door meer dagelijkse beweging en een sportprogramma verbeteren. Dat concludeert Sanne Rongen-van Dartel van het Radboudumc uit haar onderzoek waarmee ze vrijdag hoopt te promoveren. Vermoeidheidsklachten hebben grote gevolgen voor patiënten met reumatoïde artritis (RA). Patiënten doen hierdoor steeds minder in het dagelijks leven. Ze bewegen minder, waardoor ze nog meer vermoeid raken. Zo belanden ze in een vicieuze cirkel.
Cirkel doorbreken De cirkel kan doorbroken worden met juist meer lichamelijke activiteit. Rongen-van Dartel onderzocht welke factoren een relatie hebben met vermoeidheid bij patiënten met RA. Specifiek keek ze naar het verband tussen lichamelijke activiteit en vermoeidheid. Ze liet deelnemers een vragenlijst over hun vermoeidheid invullen en mat twee weken lang het beweegpatroon. Ze ontdekte dat actievere RA-patiënten minder moe zijn. Slechter slapen en slechter lichamelijk functioneren blijken direct samen te hangen met vermoeidheid. Geringere zelfovertuiging hangt samen met meer pijn, angst en depressie en slechter lichamelijk functioneren. Meer pijn hangt daarnaast samen met slechter lichamelijk functioneren, wat weer leidt tot vermoeidheid. En meer angst en depressie hangt samen met slechter slapen.
Behandeling Als deze factoren effectief behandeld worden, neemt de vermoeidheid mogelijk af. Cognitieve gedragstherapie, wat een effectieve behandeling is bij patiënten met het chronisch vermoeidheidssyndroom, heeft maar een klein effect op vermoeidheid bij RA. Meer beweging door het volgen van een trainingsprogramma kan echter een goede aanvulling zijn. Een intensievere optie is een inspanningsprogramma gericht op fitheid. Ook dat lijkt positieve effecten te hebben. Er is al bekend dat door sporten de algemene conditie van RA-patiënten toeneemt en de ziekteactiviteit afneemt zonder dat het extra schade toebrengt aan de gewrichten. Door:Gezondheidsnet/NU.nl 9
Foto: 123rf
Vrouwen leven langer en gezonder dan vroeger Vrouwen leven langer en gezonder dan vroeger. Daarnaast overlijden steeds minder vrouwen door moedersterfte, zo valt te lezen in een bericht dat de Verenigde Naties dinsdag naar buiten brachten. In de afgelopen 23 jaar is het aantal gevallen van moedersterfte wereldwijd met 45 procent gedaald. Niet alleen op gezondheidsvlak doen vrouwen het beter dan ooit. Ook qua ontwikkelingskansen is de vrouw erop vooruitgegaan. Zo hebben steeds meer meisjes en vrouwen toegang tot onderwijs. Dat leidt er onder meer toe dat vrouwen vaker werken, betere opgeleid zijn en later trouwen. De komende jaren moet de positie van de vrouw nog veel sterker worden. De VN heeft gelijke rechten voor man en vrouw als een belangrijk doel benoemd.
Verschillen Verschillen zijn er echter nog veel. Zo ziet de VN dat 77 procent van de mannen werk heeft, tegenover 50 procent van de vrouwen. Ook geweld tegen vrouwen blijft een groot probleem. Een op de drie vrouwen is wel eens slachtoffer van geweld. Zo'n 60 procent van hen meldt daar niets over. Een ander verschil is wel in het voordeel van de vrouwen. Zij worden gemiddeld 72 jaar oud. Mannen moeten het met een gemiddelde levensverwachting van 68 jaar doen. Door: ANP
10
Foto: ANP
Veel senioren wachten lang met uitvoeren van hoortest Een vijfde van de senioren loopt langer dan drie jaar rond met gehoorproblemen voordat zij een hoortest laten uitvoeren. Dit blijkt uit onderzoek van Van Boxtel onder ruim 900 senioren. Een tiende van de ondervraagden hoort zelfs al langer dan zes jaar niet naar behoren. Toch denkt ruim 80 procent de senioren die in een hoorwinkel langskomt voor de hoortest dat een hoortoestel aan hen nog niet besteed is. “Veel ouderen hebben al lang last van gehoorverlies, maar lijkt hier zelf niet de ernst van in te zien. Vaak zijn het de mensen in de omgeving van slechthorenden die aangeven dat het nodig is een hoortest te doen", aldus de algemeen directeur bij Van Boxtel. Tijdens de Gezondheidsdagen bij de hoorwinkel worden senioren getest op gehoorverlies. Ook worden andere gezondheidschecks uitgevoerd, zoals het meten van de bloeddruk, BMI of cholesterolgehalte. Door: NU.nl
11
Foto: ANP
Hoortoestel kan geheugen van senioren scherp houden Gehoorverlies wordt in verband gebracht met een versnelde cognitieve achteruitgang bij senioren, maar het gebruik van een hoortoestel kan hun geheugen en denkvermogen juist scherp houden. Dat blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Bordeaux. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of the American Geriatrics Society. Bij aanvang van de studie gaven de deelnemers met behulp van een enquête aan hoeveel last ze hadden van gehoorverlies. Van deze 65-plussers kampten er 137 met ernstig gehoorverlies, 2394 deelnemers hadden geen gehoorproblemen en 1139 mensen hoorden wat slechter. Zij hadden bijvoorbeeld moeite om een gesprek te volgen als er meerdere mensen aan het woord waren of in een lawaaierige omgeving. Vanaf 1989-1990 werden de deelnemers 25 jaar lang gevolgd. Met behulp van de MiniMental State Examination, een gestandaardiseerde vragenlijst, werden hun cognitieve functies gemeten. Bij het begin van het onderzoek scoorden de deelnemers met een verminderd gehoor al slechter op deze test.
Opvallend Gedurende de onderzoeksperiode bleken mensen die problemen met hun gehoor hadden bovendien sneller achteruit te gaan dan mensen zonder gehoorproblemen dan mensen uit de controlegroep zonder gehoorproblemen, ongeacht hun opleidingsniveau, geslacht of leeftijd. Een hoortoestel bleek de senioren echter scherp te houden. Deelnemers die last hadden van gehoorverlies en daarom een hoortoestel droegen, vertoonden dezelfde mate van cognitieve achteruitgang als de controlegroep met een goed gehoor. Door: Gezondheisnet
12
Foto: Thinkstock
Een op drie Nederlanders heeft afgelopen jaar slaapproblemen gehad Bijna één op de drie Nederlanders (28 procent) geeft aan het afgelopen jaar slaapproblemen te hebben gehad. Dit blijkt uit GfK onderzoek uitgevoerd onder 27.000 mensen in 22 landen, waaronder ook Nederland. Vooral vrouwen (36 procent) hebben het afgelopen jaar problemen gehad met slapeloosheid, slaapproblemen of slaapstoornissen. Bij mannen is dit bijna de helft minder (19 procent). Hiermee staan slaapproblemen op de derde plaats van genoemde gezondheidsproblemen. De meest voorkomende gezondheidsproblemen in Nederland zijn verkoudheid en keelpijn. 42 procent van de Nederlanders geeft aan hier het afgelopen jaar last van te hebben gehad. De nummer twee klacht is overbelasting van spieren en gewrichten (31 procent).
Andere landen In de meeste andere landen zijn de slaapproblemen groter. Zweden kent met 41 procent het hoogste percentage mensen met slaapproblemen, gevolgd door Tsjechië en Turkije met 40 procent. In Japan slapen de mensen het beste. Daar rapporteert slechts 13 procent slaapproblemen. Door: NU.nl
13
Foto: 123RF
Onderzoek naar invloed van stress op ontwikkeling Alzheimer Maastricht UMC+ start samen met vier andere landen een onderzoek naar de mogelijke invloed van stress en depressie bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Er zijn sterke aanwijzingen dat emotionele factoren invloed uitoefenen op genetische processen in de hersenstam, waar het ontstaan van de aandoening wordt gestimuleerd. De onderzoekers hebben 1,4 miljoen euro gekregen om te kijken of die theorie te bevestigen is. Veel onderzoek naar Alzheimer richt zich momenteel op specifieke hersenregio’s die in een later stadium van de aandoening een rol spelen. Het team gaat onderzoeken of er al in een vroegere fase zogenoemde epigenetische veranderingen in de hersenstam optreden, als er nog nauwelijks symptomen waarneembaar zijn. Epigenetica bestudeert de subtiele invloed van omgevingsfactoren zoals stress op genetisch materiaal. Die epigenetische veranderingen moeten duidelijkheid bieden bij het beter voorspellen van de ontwikkeling van de ziekte.
Erfelijk materiaal "Het is te vergelijken met een eeneiige tweeling", legt onderzoeker en coördinator Van den Hove uit. "Genetisch zijn zij exact hetzelfde, maar veertig jaar na de geboorte zijn er wel degelijk verschillen waarneembaar in hun erfelijk materiaal. Dat is het effect van omgevingsfactoren." Volgens de onderzoeker laten emotionele gebeurtenissen een stempel achter. Daardoor vermoeden zij dat een dergelijk mechanisme ook aan het werk is in de vroegste fase van de ziekte van Alzheimer. De groep wetenschappers gaat proberen te achterhalen welke genen uit de hersenstamcellen door stress worden beïnvloed. Daarna wordt gekeken of die epigenetische veranderingen ook zijn waar te nemen in bloedmonsters. "Als dat het geval blijkt, kunnen we nauwkeurigere en individuelere voorspellingen maken over het risico op Alzheimer", zegt Van den Hove. "Het ultieme doel is om deze specifieke genen uiteindelijk als aangrijpingspunt voor therapie te nemen." Door: NU.nl 14
Foto: 123RF
Gen geeft verhoogd risico op hartziekten bij vrouwen Wetenschappers hebben een gen gevonden dat vrouwen een verhoogd risico geeft op hartziekten. Onderzoekers van het University College London maakten gebruik van de gegevens uit vijf grote Europese onderzoeksprojecten. In totaal waren bijna 4000 mannen en vrouwen betrokken bij het onderzoek. Vrouwen die een bepaalde versie van het BCAR1-gen hebben, ontwikkelen vaker een hartaanval of beroerte dan vrouwen zonder het gen. Bij mannen lijkt het gen geen grotere kans mee te brengen. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Circulation: Cardiovascular Genetics. Voor het onderzoek werd gekeken naar de genen, de gezondheid van de bloedvaten en de dikte van belangrijke aderen.
Gen De onderzoekers vonden een verband tussen een bepaalde versie van een gen en een verhoogde risico op hartaanvallen, beroertes en aangedane bloedvaten bij vrouwen. Hoewel meer onderzoek nog nodig is om het gevonden verband volledig te begrijpen, denken de onderzoekers dat het gen, zeker in combinatie met het vrouwelijke hormoon oestrogeen, kan leiden tot een verhoogd risico op hartziekten. Gebaseerd op eerder onderzoek suggereren de wetenschappers dat het gen de wanden van de bloedvaten dikker maakt. Een verdikking van de bloedvaten verhoogt de kans op blokkades wat kan leiden tot een hartaanval of beroerte.
Man vs. vrouw "We weten al een hele tijd dat de risicofactoren voor hart- en vaatziekten anders zijn voor mannen en vrouwen”, vertelt hoofdonderzoeker Freya Boardman-Pretty. "Dit gen draagt wellicht bij aan dit verschil, hoewel we verwachten dat er nog veel meer factoren een rol spelen. Als we de invloed van dit gen echter kunnen bevestigen, biedt het voor de toekomst aanknopingspunten voor een nieuwe behandelmethode." Meer onderzoek is dus nodig. De onderzoeker benadrukt daarbij dat mensen verder moeten kijken dan hun genen. Een gezonde leefstijl blijft heel belangrijk om jezelf te beschermen tegen hart- en vaatziekten. Door: Gezondheidsnet 15
Foto: ANP
Veel hartinfarcten te voorkomen door zoutinname te beperken Tienduizenden hartinfarcten en beroertes kunnen worden voorkomen als de toevoeging van zout aan voedingsmiddelen wordt beperkt of als zoutarme alternatieven worden gebruikt. Dat meldt NOS maandagochtend op basis van conclusies van promovenda Marieke Hendriksen van het RIVM. Volgens Hendriksen zouden de komende twintig jaar bijna 30.000 hartinfarcten en ruim 53.000 beroertes voorkomen kunnen worden als producenten de hoeveelheid zout in hun voedingsmiddelen halveren. Volgens NOS werd niet eerder uitgerekend wat een verlaging van de zoutconsumptie precies oplevert voor de volksgezondheid. Dat zoutinname zorgt voor een verhoogde bloeddruk is al wel langer bekend. Door: NU.nl
16
Foto: ANP
Patiënten gaan niet minder naar de huisarts vanwege eigen risico Patiënten gaan niet minder vaak naar de huisarts door het hogere eigen risico van 375 euro. Ongeveer 3 procent van de mensen gaat om financiële redenen wel eens niet naar de huisarts en dat percentage is sinds 2009 niet veranderd. Dat blijkt uit een onderzoek naar het mijden van zorg dat Schippers woensdag naar de Tweede Kamer stuurde. Wel belanden minder mensen met een verwijsbriefje bij de specialist, maar waarom is volgens minister Edith Schippers (Volksgezondheid) onduidelijk. Het onderzoek gebeurde in opdracht van het ministerie samen met de Consumentenbond, de Landelijke Huisartsenvereniging en Zorgverzekeraars Nederland. Huisartsen waarschuwden eerder dat ze regelmatig te maken krijgen met patiënten die zeggen geen geld te hebben voor een behandeling.
17
Arbeid en Onderwijs
Foto: Hollandse Hoogte
PvdA wil werkweek van vier dagen De Nederlandse werkweek zou vier dagen moeten worden in plaats van vijf. Dat vindt de PvdA. Tweede Kamerlid Martijn van Dam zegt in een gesprek met het AD van zaterdag: ''Veel jonge moeders krijgen een burn-out. Zij werken en doen alle andere dingen die onze moeders zonder werk vroeger ook deden, omdat hun mannen fulltime werken.'' Volgens Van Dam gaat één op de drie vrouwen minder werken als er kinderen komen, tegen één op de twintig mannen. Van Dam vindt dat ervoor gezorgd moet worden dat iedereen een fatsoenlijk salaris kan verdienen met een 36-urige werkweek, vier dagen van negen uur. ''Nu gaan veel cao's uit van een 40-urige werkweek'', aldus Van Dam. ''Dus een verandering brengt inderdaad kosten met zich mee voor werkgevers. De overheid kan met belastingmaatregelen wel helpen door mensen netto meer te laten overhouden en werkgevers minder kosten te laten betalen.'' Door: ANP
18
Foto: Hollandse Hoogte
Aantal jongeren met betaalde baan neemt toe Het aantal jongeren met een betaalde baan neemt toe en de werkloosheid onder de jeugd neemt af. In het tweede kwartaal waren er 629.000 jongeren aan het werk, 21.000 meer dan een jaar eerder. De jeugdwerkloosheid nam tegelijkertijd af van 9,9 naar 8,2 procent. Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag publiceert. Het gaat om jongeren van 15 tot 27 jaar die geen onderwijs volgen. De recente daling in de werkloosheid deed zich voor bij de middelbaar en hoogopgeleide jongeren. Onder laagopgeleiden nam de werkloosheid juist toe. In het tweede kwartaal was bijna een op de vijf laagopgeleide jongeren werkloos. Dat zijn er 26.000, oftewel 45 procent van alle werkloze schoolverlaters. Door: NU.nl/ANP
19
Foto: ANP
Meer studenten blijven thuis wonen De afgelopen acht jaar zijn meer studenten thuis blijven wonen. Van alle studenten is het aandeel thuiswonenden gestegen van 42 naar 44 procent. Dat meldt Kences, de brancheorganisatie voor studentenhuisvesting donderdag. Voor de komende acht jaar verwacht het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, op basis van een trendscenario, dat er 22.000 uitwonende studenten bij komen. In de landelijke monitor studentenhuisvesting, die donderdagmiddag gepubliceerd wordt, is ook een studievoorschotscenario opgenomen. Daarin wordt gesteld dat studenten langer thuis blijven wonen, als gevolg van het afschaffen van de basisbeurs. In dat scenario wordt er rekening mee gehouden dat het aantal uitwonende studenten de komende acht jaar daalt met dertienduizend. Kences verwacht ook dat het aantal studenten de komende acht jaar groeit, maar dat deze groei minder hard is dan eerder werd verwacht. Vanaf het collegejaar 2023-2024 wordt zelfs een daling verwacht. Dit in combinatie met de stijging van het aantal thuiswonende studenten, maakt dat het voorkomen van een tekort aan studentenhuisvesting op termijn mogelijk minder belangrijk wordt.
Effecten Tussen scenario's van het ministerie en die van de brancheorganisatie bestaat een groot verschil. "Maar alles wat tussen deze twee scenario's zit, kan al behoorlijke effecten hebben op de steden", legt Kences-directeur Ardin Mourik uit. "Vooral in steden met een erg jonge doelgroep die wetenschappelijk onderwijs volgt, kan het effect fors zijn", zegt Mourik. "Voor sommige steden is een ontspanning van de markt welkom, waardoor het makkelijker wordt om een kamer te vinden. Maar het kan betekenen dat er nog nieuwe huisvesting bij moet komen of dat de doelgroep moet worden verbreed om leegstand te voorkomen", aldus Mourik.
Woonlasten De woonlasten voor studenten zijn, gecorrigeerd voor inflatie, sinds het collegejaar 20122013 met 7 procent gestegen tot 470 euro per maand.
20
Omdat het gemiddelde studenteninkomen minder hard steeg, wordt nu 55 procent van het inkomen besteed aan wonen. In het collegejaar 2012-2013 was dit nog 52 procent.
Woonwensen Kences stelt vast dat de woonwensen van studenten nog niet altijd aansluiten op het aanbod. "Als je studenten vraagt wat ze liever hebben, dan zeggen ze dat ze liever zelfstandig dan onzelfstandig wonen. Maar dan wel graag betaalbaar. Alleen kom je in dat geval terecht in kleinere huisvesting of op onzelfstandige ruimtes", zegt Mourik. "We zien wel een trend dat het delen van voorzieningen met tien tot vijftien personen vaker als niet gewenst wordt beschouwd. En er is veel vraag naar zelfstandige woonruimte. Maar omdat het betaalbaar moet zijn, komt die wens niet altijd uit." Mourik stelt vast dat het aanbod en de vraag al wel beter gaan aansluiten doordat er meer zelfstandige woonruimten worden gebouwd. Maar dat zou nog meer kunnen worden als de markt daadwerkelijk ontspant. "Dan gaan eigenaren mogelijk ook de onzelfstandige woonruimtes onder handen nemen." Door: NU.nl
21
Foto: ANP
Universiteiten krijgen meer inschrijvingen Het totaal aantal inschrijvingen aan universitaire opleidingen is dit jaar met ongeveer anderhalf procent gestegen tot circa 257.000 studenten. Dat blijkt uit voorlopige cijfers van de Nederlandse universiteiten. Vooral de sectoren techniek en natuur zijn populair, met respectievelijk 11 en 9 procent meer inschrijvingen. Ook breder samengestelde opleidingen zoals Liberal Arts & Sciences (plus 10 procent) doen het goed. Taal & cultuur (min 6 procent), gezondheid (min 5 procent) en gedrag & maatschappij (eveneens min 5 procent) zijn dit jaar minder in trek. Het ministerie van Onderwijs maakt elk jaar voor de begroting een inschatting van het aantal inschrijvingen. Voor dit jaar gaat de overheid uit van een daling van 2,3 procent.
Problemen Deze te lage inschatting kan volgens de Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU) voor financiële problemen zorgen bij universiteiten. ''Wanneer er sprake is van structurele groei terwijl het ministerie uitgaat van een daling, kan dat op termijn tot financieringsproblemen leiden.'' Uit de voorlopige cijfers blijkt ook dat de instroom van eerstejaarsstudenten in universitaire opleidingen ten opzichte van vorig jaar nagenoeg gelijk is gebleven. De groep eerstejaars bestaat uit iets minder vwo’ers en iets meer internationale studenten ten opzichte van 2014, aldus VSNU. Komend voorjaar worden definitieve cijfers gepubliceerd.
Gedaald Eind vorige maand werd al bekend dat de inschrijvingen voor hbo-studies met ruim 6 procent zijn gedaald vergeleken met vorig jaar. In totaal hebben zich ruim 92.000 studenten aangemeld. Studenten kiezen al een aantal jaren vaker voor een universitaire opleiding in plaats van een hbo-studie. Door: ANP
22
Foto: 123RF
Kamer wil systeem lerarenopleidingen op de schop De VVD en de PvdA willen dat het systeem van lerarenopleidingen op de schop gaat om het vak docent aantrekkelijker te maken. Afgestudeerden van het hbo of de universiteit moeten direct voor de klas kunnen. Dat zeggen Kamerleden Pieter Duisenberg (VVD) en Loes Ypma (PvdA) tegen NU.nl. Duisenberg stelt dat het met name voor universitair studenten, maar ook voor hbo'ers, nu "maximaal onaantrekkelijk" wordt gemaakt om voor het vak van leraar te kiezen. Universitair studenten die in het voortgezet onderwijs aan de slag willen als docent moeten nu hun bachelor en master verplicht nog een lerarenopleiding doen. Bovendien blijken deze opleidingen weinig ambitieus en inspirerend, stelt hij. En ook voor hbo'ers die een andere opleiding dan de lerarenopleiding hebben gedaan worden volgens hem veel te veel hordes opgeworpen, terwijl de roep om meer en kwalitatief sterke docenten juist zo sterk is.
Direct voor de klas VVD en PvdA willen daarom dat de afgestudeerde universitair- en hbo studenten direct voor de klas kunnen staan en door de school worden begeleid om hun lesbevoegdheid te halen. Daarnaast zouden zij dan toegespitste scholing didactiek en pedagogiek moeten volgen, mogelijk al tijdens hun bachelor of master. Ook voor zij-instromers uit bijvoorbeeld het bedrijfsleven zou dit systeem volgens Duisenberg een oplossing kunnen zijn om het vak van leraar aantrekkelijker te maken. "Neem de student die natuurkundeleraar wil worden. Die heeft dan al een bachelor en een master gehaald en moet dan ook nog een lerarenopleiding volgen", aldus Duisenberg. "En de lessen die hij daarbij krijgt zijn volgens veel studenten die ik spreek zo nietinspirerend dat ze blij zijn als ze een dagje voor de klas mogen staan."
Versneld traject 23
PvdA-kamerlid Loes Ypma is het met haar coalitiepartner eens. Zij wil bovendien dat mensen die al in het onderwijs zitten een versneld traject kunnen doen om hun bevoegdheid te halen. "Er is een dubbele uitdaging: we willen de kwaliteit verbeteren, maar er komen ook enorme tekorten aan in het onderwijs. Daarom moet de opleiding aantrekkelijker worden", stelt ze. "Zo heb ik een docent natuurkunde gesproken die een opleiding van vijf jaar heeft gehad en al jaren les geeft. In zo’n situatie moet het ook mogelijk worden om te beoordelen of deze docenten al bekwaam zijn of te kijken waar ze zich nog in moeten bijscholen om hun volledige bevoegdheid te behalen." Ypma wil daarnaast dat afgestudeerde pabo-studenten eveneens een verkort traject kunnen volgen als zij les willen geven in het voortgezet onderwijs, omdat zij al didactische en pedagogische vaardigheden bezitten. Woensdag en donderdag debatteert de Tweede Kamer met minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) over de begroting voor komend jaar. VVD en PvdA zullen hun idee daar op tafel leggen. Door: NU.nl/Lucas Benschop
24
Foto: 123rf
PvdA wil nog dit jaar diploma met meer niveaus Leerlingen in het voortgezet onderwijs moeten een diploma op verschillende niveaus kunnen halen. Dat betekent dat kinderen op de havo die bijvoorbeeld erg goed zijn in Nederlands dat vak op vwo-niveau kunnen volgen en afronden. De PvdA gaat zich hiervoor sterk maken bij staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs). Op het havo-diploma moet dan komen te staan dat dit vak op vwo-niveau is gedaan. PvdATweede Kamerlid Loes Ypma wil het liefst dat zo'n 'diploma op maat' nog dit jaar wordt ingevoerd. Op sommige scholen mogen leerlingen al op verschillende niveaus vakken volgen, maar Ypma wil dat Dekker dit in heel Nederland mogelijk maakt en stimuleert. Volgens haar zal deze variatie kinderen uitdagen op hun eigen, hogere niveau bepaalde lesstof te volgen.
Maatwerkdiploma Eerder dit jaar had de VO-raad, de organisatie voor het voortgezet onderwijs, al gepleit voor een maatwerkdiploma op vmbo, havo en vwo. De Tweede Kamer praat woensdag en donderdag over de begroting van het ministerie van Onderwijs voor het komende jaar.
Door: ANP
25
Andere berichten
Foto: 123RF
Wat de afschaffing van de ouderentoeslag voor u betekent De afschaffing van de ouderentoeslag per 2016 heeft met name gevolgen voor ouderen met een laag inkomen en relatief veel vermogen Met het vervallen van de ouderentoeslag betalen ouderen vanaf volgend jaar evenveel belasting over hun spaargeld en vermogen als andere belastingplichtigen. Tot en met dit jaar is nog een groter deel van het vermogen van ouderen vrijgesteld van belasting. Ouderen die nu geen belasting over hun vermogen hoeven te betalen, moeten dat vanaf 2016 mogelijk wel. De afschaffing van de ouderentoeslag heeft effect op mensen die dit jaar al AOW ontvangen en een persoonlijk inkomen hebben van minder dan 20.075 euro en een vermogen van meer dan 21.330 euro. Voor de meerderheid van de ouderen heeft het afschaffen van de toeslag overigens geen gevolgen.
Vrijstelling Vanaf volgend jaar is het vermogen van iedereen tot 21.437 euro vrijgesteld. Voor mensen met een fiscale partner geldt een grensbedrag van 42.874 euro. De eerder genoemde groep ouderen heeft dan geen recht meer op toeslagen of alleen nog recht op lagere bedragen. Het is belangrijk dat ouderen met een vermogen van boven de 21.437 euro hun huurtoeslag op tijd stopzetten. De belastingvrijstelling voor de zorgtoeslag en het kindgebonden budget is voor volgend jaar op 103.941 euro vastgesteld. Ouderen met minder vermogen hebben nog wel recht op deze toeslagen. 26
Eigen bijdrage Aangezien het vermogen waarover belasting wordt betaald hoger uitvalt, heeft de afschaffing van de ouderentoeslag ook effect op andere inkomensafhankelijke regelingen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de hoogte van de eigen bijdrage voor langdurige zorg of ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Informatieplatform Wijzer in geldzaken heeft een hulpmiddel ontwikkeld dat ouderen inzicht moet geven in de effecten op hun situatie. Vul hieronder uw gegevens in, zodat u kunt zien wat de afschaffing van de ouderentoeslag voor u betekent. Door: NU.nl
27