Open klimaatlezingen 2009
Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.
Hans Bruyninckx
De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid • 1979: 1ste World Climate Conference • 1988: AV van de VN stemt resolutie • 1990: 2de World Climate Conference – IPCC: Intergovernmental Panel on Climate Change – Begin van de internationale onderhandelingen
• 1992: De VN top over duurzame ontwikkeling in Rio de Janeiro
Het klimaatverdrag (UNFCCC) • 1992: onderhandelingen klaar • 1994: treedt in werking • Inhoud – – – –
geen concrete engagementen! algemene doelstellingen mitigatie en adaptatie verdeling van landen in twee groepen • Annex I: oude westerse industrielanden en ‘economies in transition’ (EIT) • Non-annex I: ontwikkelingslanden
• Verder onderhandelen over concrete doelstellingen – jaarlijkse Conference of the Parties (COP)
Het Kyoto protocol: sleutelelementen • Verschillende verantwoordelijkheden • Annex I: rijke industrielanden en transitielanden • Non-Annex I: alle andere landen
Bron: EEA
Het Kyoto protocol: sleutelelementen • Verschillende verantwoordelijkheden • Annex I: rijke industrielanden en transitielanden • Non-Annex I: alle andere landen
• CO2 reductiedoelstellingen • • • • •
‘Stated willingness’: -5,2% US: -7% Rusland: 0% Australië: +8% EU 15: -8%: ‘burden sharing’ • • • • •
GER; DEN: -21% BEL: -7,5% NED: -6% SPA/POR/GRE: +15%, +25%, +27% Nieuwe lidstaten? -8%
• Commitment Period: 1990 - 2008/2012
Hoe moeten staten dit aanpakken? • Verminderen van uitstoot in eigen land • • • •
Minder energie gebruiken Energie op basis van andere bronnen opwekken Sectorale aanpak: transport, bouw, ... Wegwerken van marktdistorties, ofwel ‘de juiste prijs vragen’
• Aanvullend: flexibele mechanismen • Joint Implementation Mechanism (JIM) • Clean Development Mechanism (CDM) • Emissiehandel
• Moeilijkheden • Afspraken over de uitvoering? Pas afgerond in 2001! • Ratificatie: 55/55 • VS en Australië • Rusland
De Europese Unie en klimaatbeleid • Meest ambitieuze internationale speler • Vertaalt klimaatbeleid naar ongeveer alle sectoren – – – – –
energie transport landbouw onderzoek ...
• Verplichtingen voor de lidstaten! • Ontwikkeling van het systeem van emissiehandel
Emissiehandel (ETS)
• Sinds 2005 • Energie-intensieve industriële sectoren • 11 500 productie sites • 45% of CO2 emissies • Krijgen deel uitstootrechten; rest is via markt. • Beursgenoteerd
Koers van een ton CO2 ECX: European Climate Exchange EUA: EU Allowances
Financiële crisis
De weg naar Kopenhagen • Een nieuw verdrag noodzakelijk! – – – –
Na 2012 eindigt het Kyoto Protocol Kyoto Protocol: geen vermindering van GHG uitstoot! 1990-1997: UNFCCC => Kyoto Protocol: mitigatie mogelijk 2007-nu: Kopenhagen ronde • mitigatie: te laat, inperken van temperatuursverandering (2° celcius) • IPCC dringt aan op drastische vermindering: 25-40% tegen 2020 • adaptatie staat veel centraler
De weg naar Kopenhagen (2) • De VS zou moeten deelnemen • Positie van ontwikkelingslanden – Grote uitstoters geworden en zullen sneller groeien (BAU) – China, India, Brazilië, Indonesië, Turkije, Mexico, ...
De Europese Unie en klimaatbeleid
Belangrijkste punten • Aard van het akkoord – juridisch bindend – of meer vrijheidsgraden
• Timing – commitment period (2020/2050) – basisjaar
• Doelstellingen – bindend en becijferd of intentie – absolute of relatieve norm – voor wie gelden ze?
• Financiering – ‘klimaatfonds’ – hoeveel? – wie gaat dat betalen?
EU standpunten • Leiderschap in de onderhandelingen • 202020 tegen 2020 – 20% reductie in uitstoot – 20% verbetering in energie-efficiëntie – 20% hernieuwbare energie
• Bindend verdrag • Verwachten engagementen van bepaalde ontwikkelingslanden – wat is aanvaarbaar?
• Bereid te betalen voor klimaatfonds – wel interne discussie – grootte van de bijdrage – verdeling van de lasten
De Verenigde Staten • Obama: naar een ander klimaatbeleid? – verkiezingsbeloften – verandering in discours, maar ...
• Intern niet klaar: – klimaatwet zit vast in de senaat – politiek proces binnen de VS is complex: ‘tirannie van de minderheid’ – ratificatie van internationale verdragen: erg moeilijk
• Wel zeker over: – rol van China, India en andere ‘emerging economies’ – nieuwe informatie sinds gisteren: 4-6% reductiebelofte
Ontwikkelingslanden • Algemeen: – Prioriteit aan ontwikkeling (en terecht!) – Ecologische schuld – Eisen middelen voor technologische vernieuwing en de kosten voor adaptatie – Eisen grotere inspanning van industrielanden – Verschillende groepen: • • • •
Emerging economies Armste landen (LLDCs) AOSIS OPEC
• China – Grootste uitstoter – Sterke groei verwacht – Omschakeling mogelijk?
Verwachtingen voor Kopenhagen • Kans op een sterk akkoord is klein – Obama kan niet – China wil niet, omdat de VS niet kunnen
• Wat dan wel? – Politieke intentieverklaring – Verder schema voor onderhandelingen – Aantal elementen misschien nu reeds vastklikken: • engagement t.a.v. ontwikkelingslanden • belofte van Obama om in de VS aan nationaal beleid verder te werken • eenzijdige enagementen
De sleutel? Een ander energieregime! • Maximaal inzetten op energie-efficiëntie – Factor X – Wonen, transport, productieprocessen
• Andere mix van energieproductie – weg van de traditionele koolstofbasis (kolen, olie en gas) – naar CO2 neutrale opwekking van energie • hernieuwbare bronnen • rol van kernenergie? – zeer veel weerstand! • economische belangen • gebrek aan politieke doortastendheid • wanneer naast een SCK ook een SHE? • http://www.solarpowerrocks.com/solar-trends/a-sick-graph-iraq-warspending-vs-spending-on-renewable-energy/
