Klimaatprogramma Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven (SLoK) Gemeente Aalten

Klimaatprogramma 2009 - 2012 Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven (SLoK) Gemeente Aalten

Versie: 1.2 25 september 2008

Gemeente Aalten

Klimaatprogramma 2009 - 2012

Uit: NRC Handelsblad, 30 juli 2008

2

Gemeente Aalten


Inhoudsopgave 1.

Inleiding..................................................................................................................... 4 1.1 SLoK als opvolger van BANS............................................................................ 4 1.2 Klimaatprogramma - Regio ............................................................................... 4 1.3 Klimaatprogramma - Aalten............................................................................... 5 1.4 Leeswijzer ......................................................................................................... 5 2. Doel........................................................................................................................... 6 3. Het klimaat zal mij een zorg zijn................................................................................ 7 3.1 Hoe wordt het probleem veroorzaakt? .............................................................. 7 3.2 Waarom wordt er zo weinig aan gedaan?......................................................... 7 3.3 Klimaat heeft een verhaal.................................................................................. 7 4. Werken aan Klimaatverbetering................................................................................ 8 4.1 BANS................................................................................................................. 8 4.2 Raadsbeleidsprogramma 2005 – 2010 ............................................................. 8 4.3 Klimaatakkoord 2007......................................................................................... 9 4.4 Provincie Gelderland ......................................................................................... 9 4.5 Programma 2: Heerlijk groen wonen............................................................... 10 4.6 Milleniumdoelstellingen ................................................................................... 10 4.7 Circulaire van 8 juli 2008 SLoK ....................................................................... 11 5. Projecten ................................................................................................................. 12 5.1 Inleiding ........................................................................................................... 12 5.2 Klimaatprogramma met projecten ................................................................... 12 6. Projectorganisatie ................................................................................................... 15 6.1 Klimaatcoördinator en Vakberaad Klimaat ...................................................... 15 6.2 Intergemeentelijk projectleider ........................................................................ 15 6.3 Regionale organisatie...................................................................................... 15 6.4 Gemeentelijke (lokale) organisatie .................................................................. 16 7. Financiën................................................................................................................. 17 7.1 Inleiding ........................................................................................................... 17 7.2 Uitkering uit SLoK............................................................................................ 17 7.3 Specificatie van de kosten............................................................................... 17 7.3.1 Regionale kosten: verdeelsleutel ................................................................ 18 7.3.1 Lokale kosten: extra kosten gemeente Aalten ............................................ 19 7.4 Dekking ........................................................................................................... 19 7.5 Verantwoording uitkering SLoK....................................................................... 19 Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4:

Kader globaal klimaatprobleem Projectbladen Kostenspecificatie Klimaatakkoord Gemeenten en Rijk 2007 - 2011

3

Gemeente Aalten

1.


Inleiding

Klimaatverandering en uitputting van fossiele brandstoffen behoren tot de grootste problemen van deze tijd. Hoewel de effecten mondiaal zijn, ligt de oplossing voor een belangrijk deel op lokaal niveau. Oplossingen zijn het stimuleren van energiebesparing, het opwekken van duurzame energie en het zorgvuldig gebruiken van de fossiele brandstoffen. Ook de gemeenten uit de Regio Achterhoek willen daaraan een bijdrage leveren. De landelijke regeling Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven (hierna: SLoK) geeft hier een positieve impuls aan.

1.1 SLoK als opvolger van BANS In het kader van het Bestuursakkoord Nieuwe Stijl (BANS), en de daaraan gekoppelde subsidieregeling BANS-klimaatconvenant, zijn binnen de gemeente Aalten in de jaren 2004 – 2008 een aantal projecten met succes uitgevoerd in het kader van klimaat (en duurzame energie). Als opvolger van de subsidieregeling BANS klimaatconvenant kan tot 1 september 2009 gebruik worden gemaakt van de uitkeringsregeling SLoK. De uitkering uit SLoK is gericht op CO2-reductie op lokaal niveau. Tevens dient de uitkering ter ondersteuning van het tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het Rijk gesloten klimaatakkoord 2007 – 2011 (zie hoofdstuk 3). In het akkoord hebben Rijk en gemeenten afspraken vastgelegd over maatregelen op een aantal terreinen: duurzame overheid, duurzame energieproductie, schone en zuinige mobiliteit, energiezuinige gebouwde omgeving, duurzame (agrarische) bedrijven en klimaatbestendige leefomgeving. VROM is bereid om de kosten hiervoor voor 50% te dekken. Voor de realisatie van de projecten is voor een periode van 4 jaar € 35 miljoen beschikbaar (op=op). De uitkering van ongeveer € 2,- tot € 3,- per inwoner moet door iedere gemeente afzonderlijk worden aangevraagd. De eigen bijdrage van de gemeente van 50% kan worden geleverd door uurinzet van medewerkers van de gemeente. Hierdoor wordt de kostprijs van ieder uur dat een gemeente besteedt aan energiebeleid (de uurvergoeding waarmee VROM rekent bedraagt circa € 70,-) verdubbeld in de vorm van subsidiegelden. Deze subsidiegelden kunnen worden ingezet voor activiteiten, zoals de inhuur van externe adviezen en het maken van communicatiemateriaal. De projecten waarvoor een uitkering wordt aangevraagd worden omschreven in dit klimaatprogramma 2009 - 2012.

1.2 Klimaatprogramma - Regio Hoewel iedere gemeente in het kader van SLoK apart een uitkering moet aanvragen is in nauw overleg binnen de Regio Achterhoek (vakberaad klimaat) een plan van aanpak tot stand gekomen voor de aanvraag voor een uitkering. Dit plan van aanpak wordt het basis klimaatprogramma 2009 – 2012 genoemd. Op basis van wettelijke noodzakelijkheid, onuitstelbaarheid, verwachte milieuwinst, innovatie, slagingspercentage en aansluiting op bestaande initiatieven zijn in het klimaatprogramma verschillende projecten vormgegeven.

4

Gemeente Aalten


De reden dat in samenwerking tussen de Achterhoekse gemeenten een plan van aanpak is geschreven is dat vanuit de Regio Achterhoek een klimaatgerelateerd programma binnen het provinciaal Regiocontract bestaat. Hier werken de gemeenten samen aan een aantal klimaat- en energie-onderwerpen, zoals het regionaal opzetten van een structuur voor knip- en snoeihout, de aanleg van koelteparken e.d. De volgende argumenten dragen bij aan een regionale aanpak: • De regionale aanpak is efficiënt en effectief : voor meerdere gemeenten tegelijk worden zaken uitgezocht, voorstellen opgesteld, activiteiten georganiseerd. • Een regionale aanpak maakt aanstelling van een deskundig en ervaren projectleider mogelijk. • De gemeenten zelf hoeven daarmee niet alle kennis en deskundigheid in huis te hebben, maar kunnen deze opbouwen onder leiding van de projectleider(s). • Een gezamenlijke aanpak is per project goedkoper dan een eigen gemeentelijke aanpak.

1.3 Klimaatprogramma - Aalten Op basis van het basis (regionaal) klimaatprogramma stellen alle Achterhoekse gemeenten hun eigen klimaatprogramma op. Het uitgangspunt daarbij is dat de voorgestelde projecten de basis van het gemeentelijke programma vormen. Waar wenselijk, vullen de gemeenten zelf andere activiteiten aan die lokaal van aard zijn. De gemeente Aalten is pas laat inhoudelijk betrokken geraakt bij de vorming van het basis (regionaal) klimaatprogramma. Daarbij heeft de gemeente Aalten ook geen keuzemogelijkheid gehad in de projecten die zijn vormgegeven in het programma. Na een inventarisatie van de projecten in het basis (regionaal) klimaatprogramma is gebleken dat Wel heeft de gemeente Aalten ervoor gekozen om een aantal extra projecten in het programma op te nemen die betrekking hebben op stimulering en bewustwording.

1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de doelen van het project omschreven. Waarom is het zo belangrijk om me te werken aan ons gemeenschappelijk klimaatprobleem. Dat wordt omschreven in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 zijn de achtergronden en de bestuurlijke verantwoording van klimaat en duurzame energie weergegeven. Hoofdstuk 4 tot en met 6 bevatten de uit te voeren projecten, de aanpak/organisatie en de financiën.

5

Gemeente Aalten

2.


Doel

Klimaatverandering is een mondiaal thema en de beleidskaders van het klimaatbeleid zijn op nationaal niveau bepaald. Op 12 november 2007 is daarom een Klimaatakkoord getekend tussen de Gemeenten en het Rijk. Het akkoord is als bijlage 4 aan dit programma toegevoegd. Het klimaatakkoord betreft de periode 2007-2011. Lokale en regionale overheden hebben echter een cruciale rol in de uitvoering van dit klimaatakkoord. Dit programma is daarom uitvoeringsgericht en gefocused op het realiseren van resultaten. De doelen waaraan door het Klimaatprogramma 2009 – 2012 een bijdrage aan wordt geleverd staan genoemd in het Klimaatakkoord 2007 – 2011 dat als bijlage 4 aan dit klimaatprogramma is toegevoegd.

6

Gemeente Aalten

3.


Het klimaat zal mij een zorg zijn

Nee, deze titel is echt geen grap. Deze reactie hebben veel mensen als je het over klimaat hebt. Vaak ook mensen die zich er wel van bewust zijn dat het klimaat verandert door menselijk handelen maar zich onmachtig voelen om hun eigen bijdrage te leveren aan het probleem.

3.1 Hoe wordt het probleem veroorzaakt? In onze atmosfeer zitten een aantal gassen die ervoor zorgen dat onze planeet leefbaar is. Zonder die gassen zou de temperatuur sterk onder nul gaan en zou er dus geen leven mogelijk zijn op onze planeet. Dit is het natuurlijke broeikaseffect: je kan dit vergelijken met het opwarmeffect zoals je dat in een serre hebt. Vandaar trouwens ook die naam ‘broeikaseffect’. Maar… sinds de Industriële Revolutie hebben de economische ontwikkeling en de menselijke leefgewoonten voor heel wat extra broeikasgassen gezorgd in de lucht. Dit leidt tot een menselijk versterkt broeikaseffect waardoor de aarde opwarmt. Het belangrijkste broeikasgas als gevolg van menselijk handelen is koolstofdioxide of CO2. Sinds de Industriële Revolutie is er een enorme hoeveelheid fossiele brandstoffen (steenkool, olie, aardgas) opgebruikt en werden grote delen van het bosbestand vernietigd waardoor extra CO2 de lucht is ingestuurd. Een ander belangrijk broeikasgas is CH4, methaan. Stikstofoxide of N20, lachgas in de volksmond, heeft vooral te maken met de mestproblematiek. En tenslotte heb je nog een aantal fluorgassen die zeer effectief zijn in het opwarmen van onze planeet maar slechts in kleine hoeveelheden worden geproduceerd” (zie: www.klimaatboek.be, zie ook bijlage 1).

3.2 Waarom wordt er zo weinig aan gedaan? We weten wel dat de aarde opwarmt, maar we doen er niets aan. ‘Omdat groene keuzes duurder zijn, omdat we alleen aan het hier-en-nu denken en omdat we nu eenmaal onduurzame gewoontes en routines hebben’ . ‘Het politiek systeem is gericht op het hier-en-nu. De drempel die daarvan uitgaat, is niet te onderschatten. De resultaten van een goed klimaatbeleid zijn pas op middellange termijn zichtbaar, terwijl de kosten wel nu gedragen moeten worden’ (zie: www.klimaatboek.be). Door deze factoren bestaat weinig draagvlak om daadwerkelijk actie te ondernemen!

3.3 Klimaat heeft een verhaal Het is een volstrekte misvatting dat het aanpakken van het klimaatprobleem een negatief verhaal is waarbij iedereen moet ‘inleveren’. Het gaat niet over de afbouw van de economie, de werkgelegenheid en de levenskwaliteit. Integendeel. Het gaat over een nieuwe, positieve economie die groeikansen geeft aan levenskwaliteit en werkzekerheid, niet alleen op de lange termijn maar ook voor iedereen op deze planeet. Dit is een positief én sociaal verhaal met oplossingen die de energiefactuur van gezinnen en bedrijven structureel verlagen, de energieautonomie versterken, kwaliteitsvolle banen creëren, en het recht garanderen op een schoner leefmilieu. Lees deze titel opnieuw en vraag je af of de titel niet op een andere manier kan worden benadrukt. Zelfs met een uitroepteken aan het einde van de titel: Het klimaat zal mij een zorg zijn! 7

Gemeente Aalten

4.


Werken aan Klimaatverbetering

In de volgende paragrafen wordt het (bestuurlijk) kader van het Klimaatprogramma 2009 – 2012 weergegeven. De achtergronden van het globale klimaatprobleem zijn opgenomen in bijlage 1.

4.1 BANS In het Bestuursakkoord Nieuwe Stijl (BANS) hebben het Rijk, VNG en IPO afgesproken dat gemeenten en provincies zich meer gaan inzetten voor de reductie van broeikasgassen. Deze convenant werd (het BANS-klimaatconvenant) ondertekend op 18 maart 2002. Op 5 februari 2002 werd de ‘Subsidieregeling BANS klimaatconvenant’ in de Staatscourant gepubliceerd (Staatscourant 5 februari 2002, nr. 25 / pag. 10). Op basis van deze subsidieregeling konden gemeenten sinds 1 maart 2002 subsidie aanvragen voor de uitvoeringskosten van klimaatbeleid. Ook de oude gemeenten Aalten en Dinxperlo hebben gezamenlijk in 2004 van de mogelijkheid gebruik gemaakt om klimaatsubsidie aan te vragen. De aanvraag is beschreven in het ‘Plan van aanpak Klimaat- en duurzaam bouwen beleid Gemeente Aalten en Dinxperlo’ en is op 19 juli 2004 ontvangen door het ministerie van VROM (zie brief van 22 december 2004). Het plan van aanpak bevatte de volgende onderdelen: 1. Publiciteit klimaat & dubo (red. duurzaam bouwen) beleid; 2. Nieuwbouw en renovatie gemeentelijke gebouwen; 3. Energiemaatregelen en energiebeheer bestaande gemeentelijke gebouwen; 4. Gemeentelijke voorzieningen; 5. Woningbouw nieuwbouw; 6. Woningbouw bestaande bouw; 7. Bedrijven en utiliteitsbouw; 8. Verkeer en vervoer; 9. Duurzame energie. Op basis van het plan van aanpak is positief beschikt over het voorwaardelijk verlenen van subsidie. Jaarlijks moest aan het ministerie (via SenterNovem) gerapporteerd worden over de voorgang van de projecten. De laatste voortgangsrapportage is op 15 januari 2008 aan het college van B&W aangeboden. Op 31 januari 2008 is de voorgangsrapportage ter kennisneming aangeboden aan de commissie Ruimtelijke Ordening, Openbare Werken en Milieu.

4.2 Raadsbeleidsprogramma 2005 – 2010 In het Raadsbeleidsprogramma 2005 – 2010 is opgenomen dat duurzaam bouwen moet worden gestimuleerd. Ook is hierin, met betrekking tot het zorgen voor een aantrekkelijk en goed bruikbaar buitengebied, opgenomen dat de gemeente bij het opstellen van nieuwe plannen de belangen van de natuur en milieu nadrukkelijk laat meewegen en ook aandacht besteed aan duurzaamheid.

8

Gemeente Aalten


4.3 Klimaatakkoord 2007 Minister Cramer van Ruimte en Milieu (namens het kabinet) en burgemeester Wim Deetman (voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeente) hebben op 12 november 2007 een klimaatakkoord ondertekend. Kern van dit akkoord is dat gemeente en Rijk zich gezamenlijk gaan inspannen voor een schoner, duurzamer en zuiniger Nederland. Het akkoord legt de basis voor ambitieus (gemeentelijk)beleid op het gebied van klimaat en duurzame energie. Het Rijk en de gemeenten geven zelf het goede voorbeeld voor een duurzamer Nederland. Doel van het Rijk is om in 2010 voor 100 % duurzaam in te kopen. De gemeenten streven naar 75% duurzaam inkopen in 2010 en 100% in 2015. Door duurzaamheidseisen te stellen aan de producten die de overheid koopt, stimuleert zij de markt om duurzame producten te maken en lokt zij duurzame innovaties uit. Rijk en gemeente gaan bevorderen dat het aandeel duurzame energie in 2020 op 20% komt. Dat betekent onder meer een verdubbeling van het vermogen van windenergie op land in 2011. Ook andere vormen van duurzame energie zoals biogas worden gestimuleerd en ondersteund. Het Rijk roept daartoe de subsidieregeling Duurzame Energieproductie (SDE) in het voorjaar van 2008 in het leven. Bij nieuwbouw en renovatie is een forse energiebesparing mogelijk. Rijk en gemeenten willen dat in 2020 de nieuwbouw klimaatneutraal is. Het energieverbruik in woningen en gebouwen moet dan met 50% zijn verlaagd. Het Rijk zal de EPC-norm de komende jaren stapsgewijs aanscherpen. Gemeenten gaan bij periodieke controles energiebesparing prioriteit geven. Daarbij houden ze rekening met de deelname van bedrijven aan energieconvenanten. VNG en VROM-Inspectie werken dit samen verder uit. De gemeenten zorgen voor een voortvarende vergunningverlening en voor duurzame en innovatieve energiesystemen. Mestvergisting wordt daarbij zo goed mogelijk landschappelijk ingepast.

4.4 Provincie Gelderland In de bestuursperiode 2007 - 2011, is voor het eerst in Gelderland een coalitie tot stand gebracht tussen CDA, PvdA en ChristenUnie. De coalitie richt zich deze periode vooral op uitvoeren van het coalitieakkoord ‘Gelderland maakt het verschil’. Tussen 2007 en 2011 bestaan de pijlers voor de Gelderse coalitie uit: daadkrachtig partnerschap, sociale samenhang, duurzame leefomgeving en verbinden door mobiliteit. Het Gelders bestuur neemt daarmee actief verantwoordelijkheid voor een actief en duurzaam Gelderland en werkt aan een toekomstbestendig Gelderland. In het coalitieakkoord is onder andere het volgende accent gelegd: “Klimaat en energie: In deze periode wordt 5% van het Nuondividend geïnvesteerd in duurzame energie en energiebesparing. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan het klimaatsvraagstuk.”

9

Gemeente Aalten


4.5 Programma 2: Heerlijk groen wonen In februari 2008 zijn acht programma’s voor de programmabegroting 2009 en volgende jaren vastgesteld door de raad. Per programma worden de (maatschappelijke) doelen van de gemeente zo goed mogelijk tot uitdrukking gebracht. Programma 2 heeft de naam gekregen ‘Heerlijk groen wonen’. Op 27 mei 2008 zijn, vooruitlopend op het gehele programma met bijbehorende begroting, de visies behorende bij de programma’s vastgesteld. Op het gebied van klimaat en duurzame energie is het volgende binnen de visie omschreven: “Uiteraard dienen de woningen en wijken duurzaam ontworpen, gebouwd en of heringericht te worden. Immers het beperken van energie- en materiaalgebruik is uitgangspunt. Ook dienen nieuwe woningen levensloopbestendig/aanpasbaar te worden gebouwd.”

4.6 Milleniumdoelstellingen In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen internationale afspraken gemaakt: vóór 2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. Dit is vertaald in acht concrete doelen: de millenniumdoelen. Een van die doelen is doel nummer 7: ‘In 2015 leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu’. Doelen hiervan zijn: • de bescherming van het milieu, • iedereen schoon drinkwater • minder mensen in sloppenwijken. Op de site: www.milleniumdoelen.nl is de voortgang van dit milleniumdoel omschreven. Water Het lijkt te gaan lukken om het aantal mensen zonder toegang tot veilig drinkwater in 2015 te hebben gehalveerd ten opzichte van 1990. Het aantal mensen met toegang tot verbeterde waterbronnen steeg van 71 procent in 1990 tot 80 procent in 2004. Ook het aantal mensen dat gebruik kan maken van sanitaire voorzieningen steeg in deze periode, van 49 naar 59 procent. Deze vooruitgang is echter niet voldoende om de doelstelling in 2015 te bereiken. Vooral Sub-Sahara Afrika en Zuid-Azië lopen nog flink achter. Ontbossing Ontbossing vindt nog steeds op grote schaal plaats, ongeveer 13 miljoen hectare per jaar. Door nieuwe aanplant neemt het netto verlies van bosoppervlakte af. Maar deze nieuwe bossen hebben nog lang niet de ecologische waarde van de oude, biologisch meer diverse bossen. Ozon In 1987 werd in Montreal afgesproken om het gebruik van ozonafbrekende stoffen wereldwijd aan banden te leggen. Sindsdien is in de ontwikkelde landen de productie van cfk’s praktisch beëindigd. De ontwikkelingslanden lopen hier niet ver op achter. Maar ondanks deze vooruitgang zal het nog zeker tot 2050 duren voordat het gat in de ozonlaag weer hersteld is.

10

Gemeente Aalten


Uitstoot CO2 Ondanks een efficiënter gebruik van energie is de uitstoot van CO2 tussen 1990 en 2003 gestegen met 4 miljard ton. Dit wordt veroorzaakt door de wereldwijde bevolkingstoename en economische groei. De helft van deze toename komt voor rekening van ontwikkelde landen, de andere helft van Oost-Azië, met name China.

4.7 Circulaire van 8 juli 2008 SLoK Op 8 juli 2008 is bij de gemeenten de circulaire ter bekendmaking van de wijze van verkrijging van een uitkering uit het Gemeentefonds en het Provinciefonds in verband met de Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven (SLoK). Het primaire doel van de uitkering is om gemeente te stimuleren structurele activiteiten te ondernemen en maatregelen te treffen gericht op de reductie van broeikasgassen. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de kabinetsdoelstellingen met betrekking tot het werkprogramma “schoon en zuinig”, te weten: 2% energiebesparing per jaar, 20% duurzame energie in 2020 en een 30 % reductie van broeikasgassen in 2020. Om dit structureel te bereiken wordt met de uitkering tevens beoogd het klimaatbeleid in de gemeentelijke en provinciale organisatie te verankeren en niet alleen afhankelijk te laten zijn van de inzet en expertise van de klimaatcoördinator binnen die organisaties. Aanvragen voor uitkering in het kader van SLoK kunnen worden ingediend tot 1 september 2009. De aanvraag wordt beoordeeld op basis van datum van binnenkomst, waarbij geldt: op is op. Een uitkering kan worden gevraagd voor een basispakket en een pluspakket. Pluspakket wordt omschreven als: “een pakket van aan de Prestatiekaart lokaal klimaatbeleid ontleende themaprestaties en/of door de aanvrager zelf gedefinieerde themaprestaties ter uitvoering van het lokale klimaatbeleid die in het totaal ten minste 12 punten opleveren dan wel pakket van drie aan de prestatiekaart ontleende programmaprestaties waarbij ten minste één programmaprestatie van voorlopend of innovatief niveau als bedoeld in genoemde Prestatiekaart is.” Om te komen tot de benodigde punten moeten projecten worden voorgesteld en uitgevoerd. De uitkeringsregeling gaat uit van een 50 – 50 cofinanciering. Dit betekent dat de gemeente Aalten om minimaal de helft van de uitvoeringskosten voor eigen rekening zal moeten nemen.

11

Gemeente Aalten

5.


Projecten

5.1 Inleiding Dit klimaatprogramma bevat het overzicht van projecten en activiteiten die de gemeente Aalten samen met de andere Achterhoekse gemeenten de komende jaren op lokaal niveau uit wil voeren op het gebied van klimaat en energie. Ook zullen een aantal projecten alleen binnen de gemeente Aalten op lokaal gebied worden uitgevoerd. De inhoud van het klimaatprogramma is enerzijds gebaseerd op de thema’s vanuit het Rijk in de Subsidieregeling Lokaal Klimaatbeleid (SLoK). Anderzijds is de inhoud gebaseerd op de onderwerpen uit het Regiocontract met de provincie in het programma Klimaat en leefomgeving. In onderstaande tabel 1 is weergegeven welke projecten vanuit welk kader zijn opgevoerd. Op basis van de volgende thema’s zijn projecten geformuleerd: A. Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woon-werkverkeer en inkoop B. Woningen C. Utiliteitsgebouwen D. Bedrijven E. Verkeer en Vervoer F. Grootschalige Duurzame energieopties Elk thema heeft een aantal themaprestaties op actief, voorlopend en innovatief niveau. Voor het behalen van elk van de themaprestaties kunnen punten worden gehaald. Voor het actieve niveau natuurlijk minder dan voor het innovatieve niveau. Voor de aanvraag van het basispakket zijn in totaal 8 punten nodig, voor het pluspakket 12 punten. Het pluspakket levert 30% meer subsidie op.

5.2 Klimaatprogramma met projecten In de onderstaande tabel 1 wordt aangegeven welke projecten vanuit welk kader worden uitgevoerd. De volgende projecten worden alleen op lokaal niveau voorbereid en uitgevoerd: • • •

Project: SlimLicht Project: Milieubarometer Project: Het nieuwe rijden

De rest van de projecten worden regionaal voorbereid, begeleid en lokaal uitgevoerd. Voor een beschrijving van de projecten wordt hier kortheidshalve naar de projectbladen in bijlage 2 verwezen.

12

Gemeente Aalten

Tabel 1: Thema

A. Eigen gebouwen, voorzieningen, e.d.


Klimaatprojecten Taakstelling

Bestaande bouw: • Energiebesparing van 2% per jaar. • 40% opwekking en/of inkoop van duurzame energie (energieneutraal). 5% besparing fossiele brandstoffen en/of inkoop duurzame brandstoffen. Infrastructurele voorzieningen: • Energiebesparing van 2% per jaar. • 40% opwekking en/of inkoop van duurzame energie (energieneutraal). • Realiseren van woningen met 75% verscherpte EPC, of: • Realiseren van energieneutrale woningen. • Realiseren van een EPL van 9,0 tot 10,0 bij woningbouw-projecten met meer dan 200 woningen.

B. Woningen

Het realiseren van Koelteparken Toetsing van EPCberekeningen en toezicht op de EPN op de bouwplaats bij 40% van de bouwvergunningen. Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 1% per jaar. 5 % van de van de huishoudens vertoont energiezuinig gedrag: • Toepassen nietwoning-gebonden energiebesparen-de maatregelen. • Aanschaf energiezuinige apparatuur (A-label). • Inkoop 100% duurzame elektriciteit.

Actief (A), Voorlopend (V) of Innovatief (I)

A

De Klimaatprojecten

Energiemanagement eigen gebouwen Verbetering energielabels eigen gebouwen.

Regiocontract (R) of SLOK (S) S

S

A

Duurzaam inkopen, duurzame mobiliteit Openbare verlichting en installaties

I

R+S

S

100% inkoop duurzame energie S Nul-energiewoningen S

I

Duurzame woningbouwprojecten S

Adaptatie

Koelteparken

R

Handhaving EPC A

S

Duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad. A

S

SlimLicht

A

S

13

Gemeente Aalten

D. Bedrijven

E. Verkeer en vervoer

F. Grootschalige DE-opties

TABEL 1:


Structurele samenwerking Stimuleren van toepassing met bedrijven op energiebesparende bedrijventerrein, gericht maatregelen en opwekking van op minimaal 2% duurzame energie op A energiebesparing en/of bedrijventerreinen met behulp opwekking van duurzame van milieubarometer energie. Besparing en/of ‘Het nieuwe rijden’ faciliteren verduurzaming voor bedrijven, non-profit A brandstoffen met 1% per organisaties en burgers. jaar. 3% van de energie die Kansen voor biomassa binnen de Windenergie gemeentegrenzen wordt gebruikt wordt duurzaam opgewekt en geleverd via grootschalige en/of V collectieve opties: • Wind • Biomassa • Waterkracht • Warmte/koudeopslag Overzicht uit te voeren projecten in het kader van SLoK

S

S R+S

R

Toetsing van de aanvraag vindt plaats door SenterNovem. De behandeling van de aanvraag door SenterNovem neemt ongeveer 4 maanden in beslag. De indiening van de aanvraag geldt pas wanneer SenterNovem geen vragen – opmerkingen - heeft of wanneer de beantwoording hiervan door SenterNovem is ontvangen.

14

Gemeente Aalten

6.


Projectorganisatie

6.1 Klimaatcoördinator en Vakberaad Klimaat Het regionaal basis klimaatprogramma wordt in principe gezamenlijk uitgevoerd door de klimaatcoördinatoren van de Achterhoekse gemeenten (zie tabel 1, met ‘R’ aangegeven projecten). Alle klimaatcoördinatoren van de Regio Achterhoek zijn verenigd in het Vakberaad Klimaat. Informatie-uitwisseling, aansturing en coördinatie van het de projecten die op regionaal niveau worden voorbereid (maar op lokaal niveau worden uitgevoerd) vindt binnen de Achterhoek plaats middels het Vakberaad Klimaat. Het vakberaad wordt roulerend voorbereid, voorgezeten en genotuleerd. 6.2 Intergemeentelijk projectleider De projecten die regionaal worden voorbereid, en per gemeente lokaal worden uitgevoerd, worden gecoördineerd door een intergemeentelijk projectleider. Deze projectleider start de verschillende deelprojecten op, onderhoudt de contacten met externe projectleiders en rapporteert terug aan het vakberaad Klimaat. Voor elk project wordt, naast de intergemeentelijk projectleider, één van de acht gemeenten als verantwoordelijke gemeente aangewezen. De gemeente Aalten is aangewezen als projectverantwoordelijke voor het project Openbare verlichting en overige installaties (zie voor projectbeschrijving bijlage 2). Per project zijn dus in ieder geval betrokken: intergemeentelijke projectleider, verantwoordelijke gemeente (klimaatcoördinator), eventuele externe partijen. Het Vakberaad Klimaat treedt op als gezamenlijk opdrachtgever voor de intergemeentelijke projectleider. 6.3

Regionale organisatie

Hiernavolgend wordt de organisatie voor de uitvoering van de projecten op regionaal niveau schematisch weergegeven. Portefeuillehouders Milieu : bestuurlijke toetsing

Min. VROM/Senter Novem toets en uitkering

Waar relevant: extern adviseur per project

Klimaatoverleg: 8 gemeenten aansturing en coördinatie uitvoering per gemeente: eigen klimaatprogramma

Intergemeentelijk projectleider*: voert projecten uit

Provincie (regiocontract) samenwerking uitvoering, subsidie regiocontract via Regio Achterhoek

Per project: 1 gemeente trekker

15

Gemeente Aalten


*De intergemeentelijke projectleider is ook opgenomen als een van de projectspecificaties in bijlage 2.

6.4 Gemeentelijke (lokale) organisatie Op lokaal niveau zullen de projecten projectmatig worden opgepakt. Hiertoe zal een ‘klimaatteam’ worden geformeerd die in de jaren 2009 – 2012 verantwoordelijk is voor de uitvoering van de projecten. Voor elk project zal een (kort) projectvoorstel worden geschreven die geënt is op de projectbladen in bijlage 2. Tweejaarlijks zal terugkoppeling aan het college plaatsvinden over de voortgang van de klimaatprojecten. Hierin zal onder ander worden gerapporteerd over de successen die in de afgelopen periode zijn geboekt.

16

Gemeente Aalten

7.


Financiën

7.1 Inleiding Aangezien de uitkering uit SLoK een cofinanciering is, zal de gemeente zelf minimaal een gelijk bedrag moeten besteden aan het uitvoeren van de klimaatprojecten om de uitkering te kunnen krijgen. Dit bedrag mag bestaan uit de in geld gewaardeerde inzet van ambtelijke uren. De looptijd van de uitvoering van de klimaatprojecten is gesteld op 4 jaar, van 2009 tot en met 2012.

7.2 Uitkering uit SLoK Wanneer alle projecten die in hoofdstuk 4 beschreven zijn (en gespecificeerd zijn in bijlage 2) succesvol tot uitvoering worden gebracht dan komt de gemeente Aalten in aanmerking voor het pluspakket. De maximaal te verkrijgen uitkering uit SLoK is hierbij het laagste van één van de volgende berekeningen: 1. 50% van de uitvoeringskosten, of 2. een bedrag dat is opgebouwd dat als volgt is opgebouwd: € 2,27 per inwoner + € 4,99 per hectare grondoppervlak (met een minimum van € 40.000,-), wat neerkomt op € 111.032,Aangezien de totale kosten van het klimaatprogramma worden geraamd op € 321.501.zal de maximale uitkering uitkomen op € 111.032,-

7.3 Specificatie van de kosten Als bijlage 3 is een specificatie van de kosten opgenomen. In totaal zal de komende vier jaar (2009 – 2012) voor € 321.501.- besteed worden aan het uitvoeren van klimaatprojecten om de bijbehorende taakstellingen (zie tabel 1) te behalen. De kosten bedragen zowel ambtelijke uren als externe kosten.

17

Gemeente Aalten


7.3.1 Regionale kosten: verdeelsleutel Uitgangspunt is dat de Achterhoekse gemeenten de externe kosten gezamenlijk financieren. Dit doen zij door een evenredig bedrag van de uitkering uit SLoK ter beschikking te stellen. De bijdrage per gemeente is naar rato van de te ontvangen maximale uitkering (zie figuur 1).

Percentage bij te dragen aan externe kosten

8,60

10,51

Aalten 12,38

18,02

Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland

9,51

Oost-Gelre 17,72

10,29

Oude IJsselstreek Winterswijk

12,97

FIGUUR 1:

Percentage bij te dragen kosten per gemeente aangesloten bij de Regio Achterhoek

Zoals in figuur 1 te zien is draag de gemeente Aalten voor 8,6% bij aan de externe kosten die door de gezamenlijke projecten worden gegenereerd. De totale externe kosten voor de gezamenlijke projecten zijn € 556.000,-. De bijdrage van de gemeente Aalten hieraan is 8,6% * € 556.000,- = € 47.831,-. Dus: voor alle projecten die regionaal worden voorbereid en begeleid is aan externe kosten bijna € 48.000,- in vier jaar nodig. Dat is grofweg € 12.000,- aan externe kosten voor de uitvoering van 12 klimaatprojecten.

18

Gemeente Aalten


7.3.1 Lokale kosten: extra kosten gemeente Aalten De extra kosten voor de gemeente Aalten bedragen in totaal € 64.169,- over 4 jaar (2009 – 2012). Deze kosten zijn als volgt uit te splitsen en zijn nader toegelicht in bijlage 3: •

• •

8,6% bijdrage aan externe kosten voor de projecten die in regionaal verband worden begeleid en uitgevoerd (intergemeentelijke projectleider en inhuur extern adviseur zoals adviesbureau’s) 8,6% (verdeelsleutel* € 556.000,- (totale externe kosten) = € 47.831,Externe kosten voor het uitvoeren van drie lokale projecten. 100% (geen verdeelsleutel) = € 44.000,Interne kosten (ambtelijke uren). 3.281 uur * € 70,- = € 229.670,€ 321.501,-

•

Af: Reguliere ambtelijke uren: 2.090 uur * € 70,- =

€ 143.300,€ 175.201,-

• •

Af: maximale uitkering uit SLoK Totale kosten gemeente Aalten in vier jaar

€ 111.032,€ 64.169,(€ 16.000,- / jaar)

7.4 Dekking De kosten voor de uitvoering van de projecten kunnen deels worden gedekt door de uitkering uit SLoK. Uit paragraaf 7.3 blijkt echter ook dat geen 100% dekking kan worden gegeven vanuit de SLoK-uitkering. Een extra dekking van € 64.169,- in vier jaar is nodig om de projecten te kunnen uitvoeren. Dat is grofweg een uitgave van € 16.000,- per jaar. De aanvraag voor een structureel budget van ruim € 16.000,- per jaar voor de uitvoering van klimaatprojecten kan niet meer worden meegenomen in de begroting voor het jaar 2009. De dekking over 2009 wordt daarom geleverd door de algemene post hiervoor in 2009 te gebruiken. Van deze algemene post wordt liever niet ieder jaar gebruikgemaakt. Daarom zal vanaf 2010 extra (structureel) budget worden aangevraagd van ruim € 16.000,-. Dit zal worden meegenomen in de eerstvolgende Berap. Gezien de ruimte die de algemene uitkering biedt op basis van de septembercirculaire 2008 zou dit geen probleem moeten zijn.

7.5 Verantwoording uitkering SLoK Er hoeft geen verantwoording te worden afgelegd. Wel moeten de gemeente die een uitkering uit SLoK hebben aangevraagd deelnemen aan voortgangsmonitoring van SenterNovem (door middel van vragen).

19

Klimaatprogramma Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven (SLoK) Gemeente Aalten

Recommend Documents