Klimaatplan Berkelland 2009-2012
Inhoudsopgave Samenvatting .......................................................................................................................3 1
Inleiding ........................................................................................................................5
2
Ambities en uitwerking .................................................................................................6 2.1 Ambities ................................................................................................................6 2.2 Uitwerking: thema’s en projecten .........................................................................7 2.3 Proces...................................................................................................................8
3 Thema: Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woonwerkverkeer en inkoop.......................................................................................................10 3.1 Bestaande bouw.................................................................................................11 Project: Energiemanagement eigen gebouwen.........................................................11 Project: Verbetering energielabels eigen gebouwen .................................................14 Project: Inkoop groene energie..................................................................................16 3.2 Gemeemtelijk wagenpark, dienstreizen en woon-werkverkeer .........................18 Project: duurzaam inkopen, duurzame mobiliteit.......................................................18 3.3 Openbare verlichting en installaties ...................................................................21 Project: Openbare verlichting en installaties..............................................................21 4
Thema: Woningen......................................................................................................23 4.1 Handhaving EPC ................................................................................................24 Project: handhaving EPC (woningen en utiliteitsgebouwen).....................................24 4.2 Nieuwbouw .........................................................................................................27 Project: Duurzame (woning)bouwprojecten...............................................................27 Project: Nul-energiewoningen....................................................................................30 Project: Koelteparken.................................................................................................32 4.3 Bestaande woningvoorraad................................................................................34 Project: Duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad.........................................34
5
Thema: Grootschalige duurzame energie-opties ......................................................36 Project: kansen voor biomassa..................................................................................37 Project: Windenergie..................................................................................................40
6
Organisatieversterkende randvoorwaarden...............................................................42 Project: intergemeentelijk projectleider......................................................................43
7
Uitvoeringsorganisatie................................................................................................45 7.1 Intergemeentelijk projectleider ...........................................................................45 7.2 Regio Achterhoek: regiocontract........................................................................45 7.3 Portefeuillehouders Milieu ..................................................................................45
8
Financiering................................................................................................................47 8.1 Uren van diverse afdelingen...............................................................................48 8.2 Subsidie ..............................................................................................................49 8.3 Kostenverdeling Achterhoekse gemeenten .......................................................50
Samenvatting Dit klimaatplan geeft de ambities van de gemeente Berkelland weer om in de periode 2009-2012 aan de hand van concrete projecten te komen tot energiebesparing en het beperken van de uitstoot van broeikasgassen. Ambities De ambitie van Berkelland is om zelf het goede voorbeeld te geven, door haar processen en producten zo duurzaam mogelijk in te richten. We willen ook een inspiratiebron en stimulans zijn voor burgers en bedrijven. We ondersteunen en faciliteren duurzame initiatieven en we nemen, waar mogelijk, zelf het initiatief. We leggen geen bovenwettelijke verplichtingen op aan burgers, bedrijven en instellingen. We willen hen met een positieve stimulans benaderen om mee te doen. De prioriteit in het klimaatplan 2009-2012 ligt bij de eigen gebouwen, installaties en voorzieningen. Daarnaast wordt een nieuwe impuls gegeven aan energiebesparing bij woningen en bij grootschalige duurzame-energie opties. Er zijn twaalf (realistische) projecten benoemd die de gemeente de komende jaren wil uitvoeren, meestal samen met de andere Achterhoekse gemeenten. Projecten De benoemde thema’s en projecten komen enerzijds voort uit de thema’s van het Rijk in de nieuwe uitkering SLOK: Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven, die in juli 2008 is opengesteld. Anderzijds zijn de projecten gebaseerd op het Regiocontract met de provincie. Op basis van wettelijke noodzakelijkheid, onuitstelbaarheid, verwachte milieuwinst, innovatie, slagingspercentage en aansluiting op bestaande inititatieven zijn de verschillende projecten verder vormgegeven. Dit is gedaan samen met de andere Achterhoekse gemeenten. De prioriteit ligt bij de eigen gebouwen, installaties en voorzieningen, bij woningen en bij grootschalige duurzame-energie-opties. Wij willen voor het thema eigen gebouwen, voorzieningen en installaties werken aan. een verdere verbetering van het energiemanagement van de eigen gebouwen; een verdere verbetering van de energielabels van onze eigen gebouwen; doorontwikkeling van criteria voor groene energie en de inkoop hierop afstemmen; duurzame mobiliteitsmaatregelen; een duurzame openbare verlichting en overige installaties. Voor het thema woningen worden de volgende projecten voorzien. handhaving van de EPC (energieprestatiecoëfficiënt) voor woningen en utiliteitsgebouwen. Dit is overigens een wettelijke taak; duurzame woningbouwprojecten: ontwikkelaars en bouwondernemingen stimuleren woningen te bouwen die verder gaan dan de huidige wettelijke eisen; nul-energiewoningen: ontwikkelaars en bouwondernemingen stimuleren om zogenaamde nul-energiewoningen te bouwen; hierbij optrekken met het project Woonpark Gelderland van de provincie; Koelteparken: definitie, ruimtelijke verkenning en daadwerkelijke aanleg van een koeltepark; duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad: samen met de provincie opzetten van een subsidieregeling waarbij bewoners worden gestimuleerd energiebesparende maatregelen te nemen in hun (bestaande) woningen.
Voor het thema grootschalige duurzame energie-opties wordt gewerkt aan: de kansen voor biomassa. Hierbij gaan we na of er beleidsregels nodig zijn voor de afweging van locaties voor kleinschalige covergisting. Verder wordt een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar het opzetten van een biowarmtekrachtkoppelingsinstallatie in de Achterhoek, wordt een regionale inzamelstructuur voor knip- en snoeihout opgezet en worden initiatieven voor stoken op streekhout begeleid; de mogelijkheden voor windenergie. Uitvoering Veel afdelingen van de gemeente Berkellend hebben raakvlak met de uitvoering van dit klimaatplan. Hiervoor moeten uren in hun jaarplannen gereserveerd worden. De coördinatie van de uitvoering ligt bij het cluster Milieu van de afdeling Technisch Ontwerp en Realisatie. Daarnaast wordt in de uitvoering samengewerkt met de andere Achterhoekse gemeenten. De projecten worden grotendeels samen opgepakt. Door de krachten regionaal te bundelen, wordt efficiënter gewerkt en kan voordeliger (externe) deskundigheid worden ingeschakeld. Financiering De interne kosten voor de uitvoering van dit klimaatplan worden geschat op € 249.410 voor de komende vier jaar. De externe kosten voor de regionale projecten worden geschat op € 556.000 voor alle Achterhoekse gemeenten samen. De insteek is dat de Achterhoekse gemeenten samen de externe kosten betalen voor de gemeenschappelijke projecten. Daarvoor willen zij een deel van hun rijkssubsidie bundelen. Voor Berkelland is het aandeel begroot op € 100.195. Op basis van dit plan vraagt de gemeente Berkelland subsidie aan bij SenterNovem van € 232.588 (maximaal bedrag). Uitgangspunt is een cofinanciering van 50% door de gemeente. Daarnaast geeft de provincie voor enkele projecten subsidie in het kader van het regiocontract. Vanuit SenterNovem geldt voor de genoemde projecten en activiteiten een inspanningsverplichting.
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
1 Inleiding Voor u ligt het klimaatplan 2009-2012 voor de gemeente Berkelland. Dit klimaatplan bevat het overzicht van projecten en activiteiten die de gemeente Berkelland de komende jaren gezamenlijk met de regio gemeenten wensen uit te voeren op het gebied van klimaat en energie. De inhoud van het klimaatplan is enerzijds gebaseerd op de thema’s vanuit het Rijk in de nieuwe subsidieregeling, Subsidieregeling Lokaal Klimaatbeleid (SLoK), als opvolger van BANS-I. Anderzijds is de inhoud gebaseerd op de onderwerpen uit het Regiocontract met de provincie in het programma Klimaat en leefomgeving. Proces: De opstelling van het klimaatplan heeft plaatsgevonden in nauw overleg tussen de Achterhoekse ambtenaren van het vakberaad Klimaat. Op basis van wettelijke noodzakelijkheid, onuitstelbaarheid, verwachte milieuwinst, innovatie, slagingspercentage en aansluiting op bestaande inititatieven zijn de verschillende projecten vormgegeven. In een expertbijeenkomst op 26 mei 2008 zijn de voorgestelde activiteiten inhoudelijk getoetst door SenterNovem. Daarbij is nauwlettend bekeken in hoeverre de voorstellen voldoen aan de nieuwe Subsidieregeling, die naar verwachting in juli 2008 wordt opengesteld. Op basis van deze uitkomsten is het basis klimaatprogramma verder aangescherpt en uitgewerkt. De Commissie Milieu en Afval heeft in juni 2008 op hoofdlijnen ingestemd met de thema’s en de projecten. Op onderdelen heeft zij wijzigingen in twee projecten aangebracht. Deze wijzigingen zijn in de onderhavige versie verwerkt. Vervolgens zal iedere gemeente zijn eigen klimaatplan nu verder afronden ten behoeve van lokale besluitvorming en subsidieaanvraag. Het vakberaad Klimaat coördineert de verdere uitvoering van de klimaatprogramma’s.
Pagina 5 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
2 Ambities en uitwerking 2.1 Ambities Uit het coalitieakkoord blijkt dat de gemeente Berkelland het klimaat serieus neemt. Aangegeven staat dat: Het rijk en provincie stellen eisen aan het milieubeleid van de gemeente daarom zal de gemeente binnen de financiële mogelijkheden de CO2 uitstoot vanwege energieverbruik verlagen. Zij geeft daarmee uitvoering aan het VNG akkoord Rijkgemeenten op dit terrein. Door middel van dit klimaatplan 2009-2012 wordt invulling gegeven aan deze doelstelling. Duurzame overheid De gemeente Berkelland geeft zelf het goede voorbeeld aan burgers en bedrijven door te werken aan een klimaatneutrale huisvesting en organisatie, en aan duurzaam inkopen. Door eisen te stellen aan de duurzaamheid van producten, stimuleren we het bedrijfsleven tot het maken van duurzame producten. Duurzame energieproductie De gemeente Berkelland streeft naar vergroting van het aandeel duurzame energieproductie naar 20% in 2020. Dit betekent bijvoorbeeld dat zij andere vormen van duurzame energie stimuleert, zoals energie uit biomassa of wind. Energiezuinige gebouwde omgeving Bij nieuwbouw en renovatie van woningen is een forse energiebesparing mogelijk. De gemeente Berkelland gaat innovatieve initiatieven in de gebouwde omgeving actief stimuleren. Bovendien wil zij haar burgers stimuleren om duurzame maatregelen te treffen. Duurzame bedrijven De gemeente Berkelland zorgt voor een voortvarende vergunningverlening voor duurzame en innovatieve energiesystemen. De gemeente Berkelland gaat initiatiefnemers en projectontwikkelaars ertoe aanzetten met innovatieve samenwerkingsverbanden en concepten te werken. Klimaatbestendige leefomgeving (adaptatie) Extreme weersomstandigheden (hitte, droogte, wateroverlast) zullen vaker voorkomen. Naast de adaptatiestrategie die vanuit het Rijk en de VNG wordt opgesteld, wil de gemeente Berkelland binnen haar gemeentegrens nu al bewust inspelen op klimaatverandering. De klimaatambities worden zoveel mogelijk doorvertaald naar andere beleidsterreinen, waarbij ook de (rijks)regelgeving en de financiële gevolgen worden betrokken. De Berkellandse ambities vinden zijn weerslag in een dertiental projecten (zie de volgende paragrafen).
Pagina 6 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
2.2 Uitwerking: thema’s en projecten Op basis van de ambities uit de vorige paragraaf is een verkenning uitgevoerd naar mogelijke uitvoeringsprojecten. Hierbij zijn de thema’s en projecten enerzijds gebaseerd op de thema’s vanuit het Rijk in de nieuwe uitkering SLOK: Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven. Anderzijds zijn zij gebaseerd op de onderwerpen uit het Regiocontract met de provincie in het programma Klimaat en leefomgeving. Op basis van wettelijke noodzakelijkheid, onuitstelbaarheid, verwachte milieuwinst, innovatie, slagingspercentage en aansluiting op bestaande initiatieven zijn de verschillende projecten vervolgens vormgegeven. Hierbij hebben de Achterhoekse gemeenten samen opgetrokken. De volgende thema’s zijn gekozen: Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woon-werkverkeer en inkoop De eigen gebouwen en voorzieningen is een belangrijk thema. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld aan haar burgers en bedrijven. Daarbij is de gemeente zelf eigenaar en is dus niet afhankelijk van anderen bij het doorvoeren van maatregelen. Op het gebied van verkeer en vervoer wordt duurzame mobiliteit steeds belangrijker. Een deel van de gemeentelijke voertuigen zal overschakelen op duurzamer brandstoffen. Met de hierbij opgedane kennis kan de gemeente ook andere gemeenten, bedrijven en instellingen ondersteunen. Woningen Het thema woningen blijft aandacht vragen, zowel in de nieuwbouw maar ook zeker in de bestaande bouw. In de bestaande bouw is immers nog heel veel energiewinst te halen. Dit is lastig te realiseren, omdat de gemeente weinig invloed heeft op woningeigenaren. Een subsidieregeling met provinciale financiering moet huiseigenaren over de streep trekken. Grootschalige Duurzame Energie (DE)-opties Het thema grootschalige DE-opties is vooral gericht op het in kaart brengen en stimuleren van biomassa-installaties en windenergie in de regio.
Pagina 7 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
Hieronder wordt aangegeven welke projecten vanuit welk kader zijn opgevoerd. Daarnaast wordt aangegeven welk ambitieniveau wordt nagestreefd voor dit project. In de navolgende paragrafen worden de projecten verder uitgewerkt volgens de systematiek van de SLOK-regeling. Tabel: opgevoerde projecten in het Klimaatplan binnen de thema’s van de SLOKregeling: Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven. Thema Project SLOK Regiocontract Eigen gebouwen, voorzieningen en installaties Energiemanagement eigen X gebouwen Verbetering energielabels eigen X gebouwen Duurzaam inkopen, duurzame X X mobiliteit Inkoop groene energie X Openbare verlichting en X installaties Woningen Handhaving EPC X Duurzame woningbouwprojecten X X Nul-energiewoningen X Koelteparken X Duurzaamheid bestaande X woningvoorraad Grootschalige Duurzame Energie-opties Kansen voor biomassa X X Windenergie X X Organisatie Intergemeentelijk projectleider X
Ambitieniveau Actief Actief Actief Innovatief Innovatief Actief Actief Innovatief Actief Actief Voorlopend Actief
2.3 Proces De uitwerking van de thema’s en projecten heeft plaatsgevonden binnen het (voormalige) Achterhoekse vakberaad Klimaat. De klimaatcoördinatoren van de Achterhoekse gemeenten hebben eerst een regionaal basis klimaatprogramma opgesteld. Tijdens de uitvoering van het vorige klimaatbeleid is namelijk gebleken dat de meeste Achterhoekse gemeenten met dezelfde thema’s aan de slag gingen. Deze samenwerking is goed bevallen en daarom is er gezamenlijk nagedacht over het vervolg. Een basisprogramma klimaat voor alle acht gemeenten was hiervan het resultaat. Door een gezamenlijk plan kunnen tijd en middelen efficiënt worden ingezet. Ook is de communicatie naar externe partijen, zoals aannemers en corporaties, eenduidig. Zij werken vaak in meerdere gemeenten en overal wordt dan gewerkt met dezelfde uitgangspunten. Daarnaast heeft iedere gemeente zijn lokale ambities aan het plan kunnen toevoegen. De gemeente Berkelland heeft het project ‘Windenergie’ toegevoegd. Met dit totaalpakket komt Berkelland aan de vereisten voor het ‘plus-pakket’ van de landelijke subsidieregeling (SLOK). In een expertbijeenkomst in mei 2008 zijn de voorgestelde projecten inhoudelijk getoetst door Senter Novem, de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van VROM. Daarbij is nauwlettend bekeken in hoeverre de voorstellen voldoen aan de nieuwe SLOK-regeling. Op basis van deze uitkomsten is het basis klimaatprogramma verder aangescherpt en uitgewerkt. De toenmalige Commissie Milieu en Afval heeft in juni 2008 op hoofdlijnen
Pagina 8 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
ingestemd met de thema’s en de projecten. Op onderdelen heeft zij wijzigingen in twee projecten aangebracht. Deze wijzigingen zijn in het onderhavige plan verwerkt. Iedere gemeente rondt zijn eigen klimaatplan verder af ten behoeve van lokale besluitvorming en de subsidieaanvraag. Het vakberaad Klimaat coördineert de verdere uitvoering van de klimaatprogramma’s.
Pagina 9 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
3 Thema: Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark, dienstreizen, woon-werkverkeer en inkoop Hiernavolgend worden de projecten toegelicht die de komende jaren worden uitgevoerd door Berkelland in samenspraak met de regio gemeenten en die zijn opgevoerd voor de SLOK-regeling. Hiervoor is het format gevolgd van de subsidieregeling. Per thema is op grond van de projecten een ambitieniveau gekozen. Voor de kwantitieve taakstellingen van dit ambitieniveau zijn de richtlijnen uit de subsidieregeling SLOK en de bijbehorende toelichtingen gevolgd.
Pagina 10 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
4 $ $. 3 ) / / .
4
$.
$
0 $ 3 $ /
/3
0 3
8
3.1 Bestaande bouw Project: Energiemanagement eigen gebouwen
Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling
Resultaat
0
• • • • • • •
Doelgroep(en) Project-aanpak
! " # $ % &'(') '& *+ &'(') '& , &'(') '&'(' $ %
%$%% %
%$-$ % . / -$ % . / $ %-$ % . /
/$ .
Inzicht in het energieverbruik van gebouwen, bewaking en controle energieverbruik en mogelijke storingen; Eenvoudige maatregelen voor verlaging van het energieverbruik doorvoeren; Optimaal functionerende installaties door juiste inregeling; Meer inzicht en sturing op storingen/werking installaties en energiekosten; Monitoring resultaten en directe terugkoppeling mogelijk; Benchmarking (dezelfde gebouwen in de regio vergelijken op energieverbruik); Voldoen aan wettelijke eisen t.a.v. inspectie en keuring van installaties in het kader van de Europese Richtlijn ‘Performance of Buildings’ (EPBD).
Mogelijke neveneffecten: • Comfortverhoging; • Preventie van klachten; • Energiebesparing en dus een besparing in de kosten. 1 $% / $. $ $% / $ 02 $ 0 $. . 3 $. 3 / /% % / Regionaal • Regionaal wordt energie ingekocht. Besloten is om regionaal ook een vervolgstap te kunnen zetten door een energiemanagementsysteem voor alle aansluitingen op te zetten; • Aanschaffen van nieuwe elektriciteitsmeters (die digitaal kunnen inlezen) en gebruik maken van internet gerelateerde software; • In samenwerking met andere gemeenten wordt een energiemanager aangesteld. Werkzaamheden van deze persoon zijn o.a.: • Analyseren van gegevens (op het internet); • Benchmarking (vergelijking van dezelfde type gebouwen in de verschillende gemeenten);
Pagina 11 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
• Uitschieters in verbruik eruit halen, contact opnemen met de beheerders van de gemeentelijke gebouwen; • Verbeteringen voorstellen; • Contractbeheer; • Netwerkbeheer; • Rapportage per jaar.
Project organisatie
Communicatie
Lokaal • De gebouwenbeheerder onderneemt actie bij afwijkende waarden. • Maatregelen om energieverbruik te verminderen a.h.v. benchmarking. • Monitoring energiegegevens per jaar per gemeente. • Groep inkopers in de regio zullen het energiemanagement als groep opzetten. • Vanuit het vakberaad Klimaat zal een trekker (de klimaatcoördinator) het proces in de gaten houden; de achterhoekse gemeenten stellen een energiezorg-coördinator aan. • Per gemeente is de inkoper, de klimaatcoördinator en de gebouwenbeheerder betrokken. • Klimaatcoördinator per gemeente bewaakt ‘energieverbruik’ van de gemeente en de doelstelling van 2% energiebesparing per jaar. Indien nodig extra inspanningen verrichten. 6 9 7 $ %% $ / . . $
Planning
&&*: & &&*
; %
2
# 4 6$ %
&&+ 2 . /. 6 &&+ %% % . /. &&+ $% $ & &) & $ % $% Inspanning
• • • •
# $% // > % > .
%
2
7
/% < $ /% $ / / ; && . ,&
2 2
/ 0
7
/ $% 22
2
= (& ( ; = && ( ; ( ; ( ;
•
Projectkosten
Aanstelling regionale energiemanager (externe inbreng). Eén dag in de week maal 3 jaar maal 35 weken per jaar (€ 85.000.-) • $% / = *& ( ;?*&&& ) Interne kosten (per gemeente): • Uren intern; gemeentelijk trekker 200 uur : (€ 14.000.-) • Overige gemeenten 40 uur in de vier jaar = € 2.800.• Uren intern 360 uur; • Schatting gebruikskosten van het internetprogramma: ongeveer 1,2% van het electriciteitsverbruik (€ 5.000.- per jaar in het geval van Oude IJsselstreek), wordt betaald uit structurele middelen (elektriciteitsposten)l • Eenmalige investering; ongeveer € 16.- per aansluiting voor de meter en de aansluiting van de meter (Oude IJsselstreek kent 766 aansluitingen, wat neerkomt op € 12.256.-). de eenmalige kosten worden betaald uit structurele middelen (electriciteitsposten). Externe kosten (door gemeenten gezamenlijk te financieren): • Inhuur intergemeentelijk projectleider; schatting 80 uur/ per 4 jaar € 8.000.• Energiemanager € 85.000.-
Pagina 12 van 50
Gemeente Berkeland
Financiering
Effectmeting
Klimaatplan 2009-2012
Financieringsbronnen en gemeente; Financiering gemeente; Gebruikskosten programma, eenmalige investeringen voor de aansluiting van slimme meters en uren van de inkopers en gebouwenbeheerders. Financiering ; Kosten energiemanager, intergemeentelijk projectleider, uren klimaatcoördinator Het energiemanagement wordt uitgevoerd door één persoon die de gegevens beheert. Per gemeente per jaar gegevens analyseren/ besparingen in beeld brengen. Meerjarig verloop ook bijhouden.
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten Mogelijke valkuilen
/
.
0 %
• • • •
22 /
$ 0%
/
/
$
/ $/ $ 0
7
@ 52 $ . /. ; # . % % %% % ; Niet alle gemeenten doen mee met het softwaresysteem, waardoor het aanstellen van een energiemanager duurder wordt; # . % 6/ 0/ 7 / $ 2 $ %
5$ $ Achtergrondinformatie
6
%
$; .
$ 6
$ $/ .
2
7
Pagina 13 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
4 $ $. 3 ) / / .
4
$.
0 $ 3 $ /
$
8
/3
0 3
)
)
Project: Verbetering energielabels eigen gebouwen Afdeling Contactpersoon Telefoonnummer
" # $ % &'(') '& *+ &'(') '& '(' $. $ 8
%%
-$ % $ %-$ % $ .
. / . /
%$Doelstelling
4 $.
Resultaat
• • •
*&8
•
In 2008 hebben de meeste gemeentelijke gebouwen een energielabel gekregen. Bij gebouwen waar veel winst te verwachten is, wordt vaak een uitgebreider energieonderzoek uitgevoerd. Een verbeterplan opstellen a.h.v. deze energieonderzoeken en een duidelijk doel/ambitieniveau vastleggen, uitgedrukt in het energielabel. Bijvoorbeeld alle gemeentelijke gebouwen binnen 5 jaar naar een energielabelniveau van B of hoger (extern/ regionaal)
Doelgroep(en) Project-aanpak
! • • •
Communicatie
• • • •
Planning Inspanning
$
/
$% / $. 0 $ . $% $ %. $ . Voor een aantal gemeentelijke gebouwen wordt in 2008/2009 een energieonderzoek uitgevoerd. Voor deze gebouwen wordt een verbeterplan opgesteld. • 0 . 0 $ $% / $ ; $. . 3 /% % /
•
Project-organisatie
.
&&* &&+ • •
Besluitvorming over het ambitieniveau van de energielabels van de gebouwen; Uitvoeren van het verbeterplan voor de energieprestatie van de gemeentelijke gebouwen; Als de energielabels veranderen, deze aanpassen. De lijst van energielabels actueel houden. A % < > . . Externe adviseur: schrijven verbeterplan (per gemeente met dezelfde regionale uitgangspunten) $% / % 0/ $ . B $ %% 6 / 7 $ %% / . . $ &&+ 2 ; A % > .
< .
$ .
;'& ;*&
$ $) . )
0 / . $
6 6
7C && $
C( 7
&
C(
Pagina 14 van 50
Gemeente Berkeland
Projectkosten
Financiering
Klimaatplan 2009-2012
• •
4D
• •
A % > .
• •
4D
; && /
$% < .
$. $;H
G 6A
$> %
Effectmeting $
/
;*&
; && C?E& ; & C?E&
; && /
%$G G
4
C(
$
F ? (&&& ) F ? (&& )
F ?*&&& ) ;*& F ?*&&& )
$% /% ; $0 % $.
C(
; <
3D
3
$.
. 3 . . 3 . $ . 6 $% $ 7
$/ $
%$/ . 7
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
EPBD; wettelijke verplichting om een energielabel op te hangen bij publieke gebouwen >1.000 m2 Verplichting om bij verkoop of verhuur een transactie) een energielabel te overhandigen)
Mogelijke valkuilen
A
$.
% $ . $
6 5$ $ Achtergrondinformatie
.
;1
$;
$
$ $/
35
"
%
; // $ $ 7
$
Pagina 15 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
4 $ $. 3 0 $ 3 $ ) / / / . 2 0 $
/3
0 3
Project: Inkoop groene energie Afdeling Contactpersoon ! &'(') '& *+ &'(') '& , // $ C 2 /
Telefoonnummer Doelstelling
Resultaat
&& 8
B
•
Differentiatie groene stroom; criteria voor groene energie ontwikkelen zodat een bewuste keuze gemaakt kan worden voor het soort van groene energie (wind-, water, bio-, zonne-energie). $ $ $
Doelgroep(en)
Project-organisatie
Communicatie Planning
%$
%$/
/
$
&&8 $
;
/
$
3/ %
%
/
$.
).
Regionaal • De energie van de regio wordt gezamenlijk ingekocht per 1-1-2008. • Het inkoopcriterium is 100% groene energie geweest, deze situatie continueren bij een nieuwe aanbestedingsronde. • Onderzoeken of criteria aangescherpt kunnen worden; onderscheid maken tussen herkomst groene stroom; bio-, wind-, water-. Indien er een voorkeur vanuit klimaat is, dan criteria voor deze energievorm bij nieuwe aanbestedingen meenemen. Lokaal • Groene energie als ook aanvullende energiecriteria vastleggen in inkoopbeleid van de gemeente. • De groep inkopers uit de regio verzorgen de energieinkoop en leggen de criteria vast. • 1 /. A % 0 II // $ • # $% 0 / /% < . // • Samenwerken met energiemanager om een bewuste keuze te maken voor het soort van groene energie (eventueel deze vraag met deze externe partij onderzoeken). $ %% / . . $ &&*: & .
Inspanning
0%
•
• Project-aanpak
%% -$ % . / % -$ % . / $ 6 $ 7
• • • 4 • •
.
$
/
// /. / % = *& $ /% < = & > % / / = & ;
.
$% $D
/
( (
(& (&
(
; ;
;
(
Pagina 16 van 50
Gemeente Berkeland
Projectkosten
Financiering
Effectmeting
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
Klimaatplan 2009-2012
Interne kosten: • // /. • > % / /
Externe kosten (door gemeenten gezamenlijk te financieren): • $% / (& ( ?(&&& ) • Externe adviseur 40 uur in 4 jaar € 4.000." # • Financiering : uren klimaatcoördinator en externe inbreng (intergemeentelijk projectleider en externe adviseur). • Financiering gemeente: uren gemeentelijk inkoper, meerkosten voor groene stroom financieren uit reguliere elektriciteitsbudgetten. • Contract afname elektriciteitsverbruik. • Criteria voor groene stroom in inkoopnota/ beleid van de gemeente opgenomen. • Onderzoeksgegevens over de verschillende soorten groene stroom zijn beschikbaar, evenals gemeentelijke voorkeur • / . 6 0 % / 7 • 4 . $ $
Mogelijke valkuilen
$
$ /
5$ $ Achtergrondinformatie
/ % ;?',&& ) = & ;? (&& )
5
"
$; %C
3% $
0 %
0%
3
$
$ $/ /
Pagina 17 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
4 $ $. 3 ) / / > % / $
'8 .
22 0% .
0 $ 3 $ / /3 0
/3
0 3 )
/ /
$2 C2 / 22
3.2 Gemeemtelijk wagenpark, dienstreizen en woonwerkverkeer Project: duurzaam inkopen, duurzame mobiliteit Afdeling Contactpersoon ! " # $ % &'(') '& *+ &'(') '&, &'(') '&'(' $ $% /0 %
Telefoonnummer Doelstelling
Resultaat
4
•
%% % /
$ $
/ /
-$ % . / -$ % . / $ %-$ % . / 0 /$ % / . $ $
$ % Het duurzaam inkopen (criteria vastleggen) van het gemeentelijk wagenpark en duurzaam gebruik van brandstoffen gericht op het reduceren van emissies door het gemeentelijk wagenpark.
Deelproject 2: • Onderzoek naar inkoop van alternatieve brandstoffen in de regio in het kader van de overheid als ‘launching customer’ (een klant die een vraag creëert) (aardgas, biobrandstof); • Indien kansen zich voordoen, overgaan op de inkoop van alternatieve brandstoffen; • Oprichting minimaal twee aardgastankstations voor aardgas (of biogas) Gemeente Doetinchem, Berkelland, Oost Gelre (o.a. RBT Laarberg, RBT Achterhoek) Doelgroep(en)
•
Project-aanpak
Wagenparkbeheerders van de gemeente, inkopers van de gemeente, evt. ambtenaren van verkeer en vervoer, milieuwethouders $ 0 $ $ $ . 22 . $ /% $ $ $C $
•
%
2 $
B 3 / 2 2 J ; 0 % . )$
2 /$ 0
%
$
0 / $
$% $. /
% $ % /;
$ . 2
22
$% 3
% $ / / $ / 0 /
Pagina 18 van 50
%
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
• ! • • •
! $ 0 / $% H Bij vervanging van voertuigen de energieklasse meenemen als inkoopcriterium. $
Project-organisatie
Communicatie Planning
&
4 / /% &&* % 4 K . $4 . $ C> $ / $% $% ) 3 % L / % /% $ $$ 0 $ % 0 • 4 // 1 /. /% • 0 / $% / $ • # $% = / 3 $ /. • $. • #% $ / . . $ • • • •
Inspanning
$ /. # $% /% $ // / (&
• •
4D
/% 6 / $
2 % • • • • •
% % $ / % / /%
% / $
D <
$
/. ;*&
( ;*&
(
7; &&
&
• Projectkosten
;(& < ;(& $ /% <
0 / 6 /
$% $
•
/
&&* $ $ / % 2009; onderzoek naar stand van zaken en kansen gemeentelijk wagenpark uitvoeren. &&+) & &= $ / / & &) & = $ $ %
• • • •
•
0 /
%$< 7
=
%$% / $/ % = '&
// = *&
= 0 C
30 .
/ %
2
6.
0 2 *&
% $ 6 $
( 7
73
%
%' & $ /. ;? *&& ) # $% /% < ;6? *&& )7 / D ? '&& ) $ // $ /% < / ? *&& )
;?',&& )
Pagina 19 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
• • • • Financiering
Effectmeting
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
4D $% # 1
= $ 7
0 / 6 / /
$
/. 7;? & &&& ) ;?*&&& ) ; ? && &&& ) . /. $
G $. ;$ % 33# 3 $ G $> % ;H . // %. G $; 0 / G $; $ )) $ / G $;# > ))# > && &&& )7 $ $ / G 5 ./ $ $ . $ G 5 G $D ; 2 ./ $ %. • 1 % $ / • $. 2$ . / $% • $ $ C. $ / • • •
$
/
2 .
6% D
$ 0 $ 6? /%
4 / /
$ $
/
. 2 6 > 7 $ /. $ %% . % $ $ 2 3 2 . 22 Regiocontract/ programma Klimaat & Leefomgeving Coalitieakkoord provincie Gelderland; voldoen aan fijn stof en stikstofoxiden norm van EU. Duurzaam inkopen/ SenterNovem (criteria) $ $ / $ > 2 / / % /
Mogelijke valkuilen
• • •
Achtergrondinformatie
5$ $ $ 6$ % 7C 6 $7 /% 2 / / % / 5 " %: 0 % / C 0% % . # > 2 % C $ /) $
/
Pagina 20 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
4 $ $. 3 ) / / 2
0
$ 3 $
/3
0 3
/ 0
$
4
$.
$(8
3.3 Openbare verlichting en installaties Project: Openbare verlichting en installaties Afdeling Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling
Resultaat
1 .
• • • •
Doelgroep(en) Project-aanpak
Project-organisatie
L $ &'(') '& *+ &'(') '& '', $ 6 $ $ ) $)
%% % 7/
-$ % . / -$ % . / . 1 $6 17
.
Energiebesparingskansen van openbare verlichting en installaties zijn in kaart gebracht en verankerd in verbeterplannen. Via een benchmark is van iedere gemeente de voortgang hiervan bekend. Daar waar wenselijk wordt de Achterhoek zo donker mogelijk gehouden of gemaakt. Nieuwe ontwikkelingen in openbare verlichting en installaties worden meegenomen in verbeterplannen. / . /
Regionaal • Energiebesparingskansen van openbare verlichting en installaties in kaart brengen. • Verbeteringen in OV en installaties tussen gemeenten benchmarken. • Resultaat van benchmark communiceren naar betrokken afdeling, bestuur en extern. • Donkertebeleid van de provincie betrekken bij de verbeteringen in OV. • Ontwikkelingen in OV en installaties actief volgen. Lokaal • Verbeterplan opstellen n.a.v. inventarisatie en dit plan uitvoeren. // $% / 4 /% < // /. $ /% < 0 % % $% 0/ $% $% % / . $ 0 = • Medewerkers Openbare Werken • Leidinggevende Openbare Werken • Portefeuillehouder Openbare Werken • Provincie Gelderland • SenterNovem
Pagina 21 van 50
/ /
Gemeente Berkeland
Communicatie Planning Inspanning
Klimaatplan 2009-2012
• •
Overleg medewerkers Openbare Werken Benchmark in- en extern communiceren
&&+
&
• • •
// / % $ /% /
• • Projectkosten
= ,& = (& / = &
= && $% /
• • •
// / % $ /% /
• • /% > % Effectmeting
2
< < .
<
/
3
= *&
%$$ %.
/
. 1 $
$ .
/
$ /. . $ /. . . $ 0% 5$ $
D(
F *&
= ?( && ) = ? *&& ) / = ? (&& )
= % /
Mogelijke valkuilen
%$= &
= ? & &&& )
%$Financiering
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
< < .
D &&3 )
F ?*&&& )
/
/ $
$=
%$Achtergrondinformatie
Pagina 22 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
4 Thema: Woningen
Pagina 23 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
$ ) $. $4#B
!
$ 0
4#B). / 4#" . (&8 $ $ $ $.
. .
$
4.1 Handhaving EPC Project: handhaving EPC (woningen en utiliteitsgebouwen) Afdeling > %
/
Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling
•
• Resultaat
• • • • • •
Doelgroep(en)
Project-aanpak
$ &'(') '& *+ %% -$ % . / &'(') '& + $ -$ % . / ! 4 $ # B J22 64#B7 % /0 % %. ) $ 0 L . // / 0 % / /. 4#B . $% $% / 4#B $ $ $ 4 / / 0 // $ $ % 4#B) $% % / $ $ $ M $ 4#B $ . 4#B) % $ % 1 $ $ .. / 4#B). / $ / 4#" / . 0 % $ . % . / 0
$2
$
0
% $
%
%
4#B
4#B
Neveneffect: Striktere toetsing en handhaving van de EPC/EPN zorgt ook voor een preventieve werking naar aannemers en bouwbedrijven. EPC berekeningen zullen na verloop van tijd dan ook beter zijn. • / ) $ 0 ; • # // 3 ; • 3 % 3. . ; • # . Regionaal • Enthousiasmerende bijeenkomst organiseren voor teamleiders vergunningverlening/handhandhaving om aanpak toe te lichten, inzicht te krijgen in gewenste informatie en draagvlak voor vervolg te verwerven aansluiting bij Doetinchemse ervaringen uit pilot voor handhaving van milieutaken; • Regionale checklist opstellen voor toetsing en controle;
Pagina 24 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
• • • • • •
Project-organisatie
Regionale opleiding organiseren voor bouwvergunningverleners en bouwhandhavers, als vervolg op de eerder gevolgde cursussen van SenterNovem. Ook deze laatste cursus kan nog gevolgd worden; Regelmatig persoonlijke begeleiding door extern adviseur op de werkvloer; Voorlichting aan bouwende partijen over nieuwe regionale aanpak; Instrument ontwikkelen om EPC van de gebouwde woningen bij te houden. Liefst in reguliere programma (zie ook project duurzame woningbouwprojecten); Inzicht in sturingsfactoren voor lagere EPC (evt. pilot project opstarten); Na verloop van tijd tussen gemeenten onderling een uitwisselingsbijeenkomst organiseren.
Lokaal • Project inbrengen in afdelingsplannen/jaarplannen, handhavingsprogramma, BWT beleidsplan; • Afspraken maken hoe EPC/EPN getoetst en gecontroleerd gaat worden. Bestuurlijk laten vaststellen; • EPC berekening digitaal laten aanleveren. // D 3 $ II /% < $ $% # 0 0/ / % /% /% < $ $% $ $ /% < 0 / % / $ 6 % 3 7. $% 4 D 0 $ $ % $ % / $
Communicatie
Planning Inspanning
• • • • • • • •
0 = / $$ 2 > " % $% 4#B $ &
K # # 5 B 1 &&+
• • • • •
// / % $ /% /
; ; ; ; /
; 4#"
< < = E'
%$/ C
4D
; /
= & = &
D( F & D( F *&
= (& = '&
D(
D( F ,& F ,&&
Projectkosten ) ) )
Financiering Effectmeting
// / % $ /% /
) $% ) 4D ) // = /% $% > % = . $ $.
< = ?*(&& ) < = ?',&& ) = ?' '& ) / C . < / //
= ? ,&&& ) = ?'& &&& ) 4#B= ?'&&& ) 6 / 3 % / 3 // $ %
.$
3D . 4#B %
0% C
3
$
/ 4#B
$
Pagina 25 van 50
7
Gemeente Berkeland
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
Klimaatplan 2009-2012
2 !
. $
Mogelijke valkuilen
&& $
$ %% $ % $ /. % $ /. .
5$ $
$ = 6%
/
7
Achtergrondinformatie
Pagina 26 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
$ .
"
$. % 4#B
&8
4.2 Nieuwbouw Project: Duurzame (woning)bouwprojecten 6 6 (
7 7
$
1 .
> ! &'(') '& *+ &'(') '& & $ $ % % % $
/ &8
%% -$ % $ -$ % . 4#B
. / . / $ $
4#B
•
$
)
$
In de Achterhoek worden op relatief kleine schaal veel nieuwe woningen gebouwd. Voor al deze locaties streven wij naar een 10% scherpere EPC. Daar waar mogelijk zullen wij ons extra inspannen om nog energiezuiniger woningen te realiseren; • In volkshuisvestingsbeleid is aandacht voor de energetische prestaties; • Bouwpartijen zijn bekend met gemeentelijk streven naar verlaagde EPC en hoe zij daaraan kunnen voldoen; • Bekend is hoeveel woningen met een lagere EPC zijn gebouwd; • In de Achterhoek is één gebouw klimaatbestendig gebouwd of verbouwd (Regiocontract). Dit is bij voorkeur een gebouw van een organisatie die leeft van (gemeente)subsidies. • / 2 $ • / ) $ 0 • # 2 C • # // • 3 % 3. . • 1 / / Dit project bestaat uit twee delen. Het deelproject 2 betreft de verplichting vanuit het Regiocontract. Deelproject 1: Regionaal • Uitzoeken wat de mogelijkheden zijn in het bestemmingsplan om duurzaamheid te verankeren (bijvoorbeeld duurzaamheids paragraaf in bestemmingsplan opnemen); • Nieuwbouwprojecten in de regio in kaart brengen samen met de provincie bepalen welke inspanning voor duurzaamheid wenselijk is; • Extern adviseur inzetten die in pilot projecten actief gaat adviseren over duurzaamheid tot en met de uitvoering van het project;
Pagina 27 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
• • •
Cursus onderhandelen met ontwikkelaars en corporaties voor coördinatoren klimaat en voor projectleiders/medewerkers RO; Voorlichting voor architecten, aannemers, bouwbedrijven en installateurs over duurzame woningbouw en over project nul-energiewoning (in combinatie met voorlichting in project bestaande woningbouw en handhaving EPC); Instrument ontwikkelen om EPC van de gebouwde woningen bij te houden. Liefst in reguliere programma (zie ook project handhaving EPC).
Lokaal • Opnemen in RO/milieutoets; • In volkshuisvestingsbeleid energetische prestatie opnemen voor nieuwbouw woningen.
$
&=
• Ontwikkelen criteria voor klimaatbestendig (ver)bouwen van een gebouw; • Het vinden van mogelijke partijen die klimaatbestendig willen (ver)bouwen; • Het verspreiden van de opgedane kennis en ervaring. Lokaal: • Het begeleiden van de partij(en) die klimaatbestendig (ver)bouwt Project-organisatie
1
. // /% <
$
=
D
3 $ II $ $% # 0 0/ / % /% /% < $ $% $ $ /% < 0 / % / $ 6 % 3 7. $% 4 D 0 $ 3 $ % /% < % / 1 6 $ 7 $ / . ) . . . % . $ / $ $
Communicatie
Planning Inspanning
• • • • • • • • • • • • 4
0 = .
/ #
2 $
C
" $ # > 3 $ 5 " % # 2 % . % / $% / $ // 3 3 B /% < 1 $ / / 1 $ 3 % 3. . &&* & $ %
// /% < $ /% < % / ;& % / . / /
;'& ;(& D( = & $;*
3 %
%
3.
.
/
D( F && D( F ,& F *& D( F *&
Pagina 28 van 50
0
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
%$/ ; '&
4D $
&*
// /% $% $ /%
%$;E& D(
F *&
+
$
<
= &
D(
F *&
= &
D(
F (&
< /
$
D( F ,&&
= &
%
D(F
3
&
Projectkosten // /% < ? (&&& ) $ /% < ? && ) % / ;? && ) / / $;?',& )
Financiering Effectmeting Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
$% / ? *&&& ) D ?( &&& ) // . 4#B;0 / = /% < 3D / > % = %. / . $ // % .$ $. %% $
Mogelijke valkuilen 5$ $
3
$ /0 $ = 6%
$
%
/ 4#B
$
$
. D 7
Achtergrondinformatie
Pagina 29 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
$ 5. % 6 7
" )
$
$
% $
/ '& $
Project: Nul-energiewoningen (
$ &'(') '& *+ Realiseren van energieneutrale woningen.
%%
-$ %
. /
•
$
)
$
Op meerdere plaatsen in de Achterhoek nulwoningen realiseren (streefcijfer 150 woningen) zodat een bepaald bouwvolume ontstaat. Door de opschaling wordt het concept interessant voor bedrijven om te participeren. Het resultaat is drieledig; • realisatie van nulwoningen in de gemeente • kennisontwikkeling bevorderen over nulwoningen • realisatie van ketens van bouwbedrijven voor nulwoningen % / $3 $. 32 $ % / $ $% 3$ % / /% < 3 / . . $% 3 $% / / 3/ $ 3 B 6 /B % $7 Op dit moment spelen verschillende initiatieven op het gebied van nulwoningen. Vanuit de Achterhoekse gemeenten willen we hierop aansluiten en zo nodig, zelf initiatieven ontplooien. De volgende aanpak staan we voor: Regionaal • Overleggen met Provincie Gelderland naar mogelijkheden voor deelname aan Woonpark Gelderland. • Aanvraag indienen om mee te doen met het Woonpark Gelderland (realisatie van 4 energieneutrale wijken in Gelderland). • Samenwerken met het Kennisplatform nul-woning.nl en ACT. Hierin vinden bedrijven en kennisinstellingen elkaar. • Woningbouwcorporaties interesseren voor het concept van nulwoningen. • Evt. innovatief aanbesteden meenemen (ruimte creëren voor innovatieve ontwikkelingen; deelname regionale bedrijven bij nulwoningen) en kennisontwikkeling openstellen. • Op verschillende plaatsen kunnen verschillende technieken als pilot gebruikt worden. Deze technieken vergelijken en evalueren. • Publiciteitscampagne opstellen en uitvoeren. • Extern adviseur aanstellen die bovenstaande activiteiten uitvoert. ! • Bestuurlijk draagvlak creëren. • Bouwlocaties in verschillende gemeenten aanwijzen (vastleggen). • // $. $% 0 $ .
Pagina 30 van 50
Gemeente Berkeland
Project-organisatie
Klimaatplan 2009-2012
• • • •
4 #
•
6 . # /%
Communicatie
" 6
Planning
•
// > /B
%$
%$/% <
$
3 B 32 %
/% <
/
%
2
$3
$ .
D
/ /
$
0
<
.
$
= && = '&
/
/> / $
; && ;$
<
(&&
C ,&&
A
C ,&&
A
;? (&&& ) = ? '&& )
%$;? & &&& ) ;$ (&&
$. $ 33$ % $ = % /> $$ % ;> % / %. ; $;> % / /% < 3 2. $ $
; 3
/
%$/ $
Provincie Gelderland ; woonpark Gelderland, Contouren nota Landelijk; Nieuwe energie voor het klimaat; werkprogramma schoon en zuinig
% .
Achtergrondinformatie
$ /
$
/> / $ // $ /%
Effectmeting
Mogelijke valkuilen
>
N H
/%
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
.
%.
<
// $ /%
G G G G
.
3
/>
$ /3% $ $. $ $ / $ / 1 . // 0
• •
3
< 3B $ 3/
<
" $
• •
/
$% ; 7; ; $. $ 73G % "
. 7
$
/%
Financiering
;
%
&&* &&+ &&+
• •
/%
< />
% $% < / ; %% $ / $.
• •
Projectkosten
$
6 % %
&&*
• • • Inspanning
$
D
/> $ / $ /
6
$
5$ $ $ ; % $6 2 / / % /3. Provincie Gelderland ACT www.Kennisnetwerk nulwoningen.nl (o.a Hogeschool IJsselland) 5 " %
$ 7
Pagina 31 van 50
7
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
$ 5. % 6 7
& )& ) &&*
A %
In alle 8 gemeenten van de Achterhoek een koeltepark realiseren in dicht bebouwde woonwijken
Project: Koelteparken 6 6
7 7
$ (
$ > ! B! &'(') '& *+ %% -$ % . / &'(') '& & $ -$ % . / &'(') '& -$ % . / Een plek in de openbare ruimte creëren waar burgers verkoeling kunnen zoeken tijdens warme perioden.
In alle 8 gemeenten van de Achterhoek is een koeltepark gerealiseerd. $
)
$
• • • • • • • •
Project-organisatie
Communicatie
• • # % /
• • • • • •
/ # #
6
7
2
// $ Gezamenlijk bepalen wat de definitie van een koeltepark is. De subsidiecriteria voor koelteparken laten vaststellen door de Regio Achterhoek. Bij de Regio kan tevens subsidie worden aangevraagd. Overleg medewerkers RO en OW over hoe en waarom koelteparken. Inventarisatie waar mogelijk geschikte locaties voor koelteparken zijn. Koeltepark opnemen als eis in stedenbouwkundigplannen indien in nieuwbouwproject mogelijkheden zijn. Indien in bestaande omgeving wordt gezocht opnemen in ‘groenplan’? Overleg met medewerkers OW over ontwerp koeltepark. Publiciteit bij opening koeltepark. / 2 2 1 $ .// /% < % % / . % $ / / % / % $ %% . / $ 2 % / $ / / $ # B #
0 = 2
// > $% / $ // #. . $/
2 /
Pagina 32 van 50
Gemeente Berkeland
Planning Inspanning
Klimaatplan 2009-2012
&&+
&
A % %
< = & / =' / . / B %%
/ = & ='
/
;&
$% Projectkosten %.
/
; *'
DE&3 )
F ? ++'& )
%$Financiering Effectmeting
= ? &&& ) # . $ # = $ > % = $/ $ /
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
>
Mogelijke valkuilen
5$ $
$= 6
= ? '&& )
%$$
/
/
/
$7
Achtergrondinformatie
Pagina 33 van 50
/
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
$ 5. % 6 7
$
Verbeteren van de energetische kwaliteit van de woningvoorraad, uitgedrukt in het Energielabel, met gemiddeld 1% per jaar
4.3 Bestaande woningvoorraad Project: Duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad (
$ &'(') '& *+ %% -$ % . / Bouwende partijen en particulieren stimuleren om de energieprestatie van bestaande woningen te verbeteren.
•
$
)
$
Een subsidieregeling opzetten waarmee maatregelen voor particuliere woningbezitters uitgevoerd kunnen worden. • Energiedoelstelling opgenomen in gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid. • Afspraken met corporaties over verbetering van de voorraad opgenomen in reguliere afspraken. • Afspraken gemaakt met intermediairen (makelaars e.d.). • Architecten, aannemers, bouwbedrijven en installateurs zijn voorgelicht. • / ) $ 0 • $ • / 39 / 3" 1 $ $ / • 3 % 3. . • # $. 0 Regionaal • Inventarisatie maken van de energetische kwaliteit in de bestaande woningvoorraad. • Voorlichting aan intermediairen (makelaars, hypotheekadviseurs, architecten, aannemers, bouwbedrijven en installateurs) over duurzame woningbouw. Deze voorlichting persoonsgericht na enige tijd herhalen (mogelijk combineren met voorlichting uit projecten handhaving en duurzame woningbouw). • Onderzoeken of een subsidieregeling voor duurzame maatregelen voor particuliere woningbezitters opgezet kan worden. Indien positief, dan regeling opzetten. • Landelijke actie ‘Meer-met-minder’ en ontwikkelingen bij provincie volgen. • Aansluiten bij landelijke ontwikkelingen in het meenemen van waardering energie in de OZB. Lokaal • Energiedoelstellingen opnemen in gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid. • Energieprestatie-afspraken met woningcorporaties, als onderdeel van de reguliere prestatieafspraken maken.
Pagina 34 van 50
Gemeente Berkeland
Project-organisatie
Klimaatplan 2009-2012
// /%
$% / $0 / 4 D $ .
$% .
/ 3 $ $% # /% /% < $% $ / / $ 6 0 $ $
< % . % $
$
Communicatie
Planning Inspanning
• • • • • • • • •
$ 0 $ /% < % 3 $ %
0/ $ $% 0 7.
$ $ 0
0 = / /
B # # 5
1 /
2
1 /
> " % $% $ % $ &
1 &&+
// / % $ /% /
%$$
/
< <
/
$
;'& ;(& $;*
/ / ; '&
4D
$
= E& D(
3
2
D( F && D( F ,&
D( F ,&&
F *&
Projectkosten // / % $ /% / $% D 0 /
Effectmeting
> 6?'&&3 ) = /% 0 / # =% > % = . % $ $
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
2 !
Financiering
. $
Mogelijke valkuilen
= ? (&&& ) =? &) $% $= ?',& )
%$/ / $ . ; <
= ? *&&& ) = ,&& DE&3 ) ?( &&& ) / . =? '&&& ) $ $?*&& &&& ) $ ,&& 0 . 7 3 $% /
$ $ $ %. / . % / $ / $ . $ % $
/ % 3%
D
%. O &*
&& $
$ %% $ % $
5$ $ Achtergrondinformatie
< <
$ = 6% % ;
$ 7 $
;
Pagina 35 van 50
3
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
5 Thema: Grootschalige duurzame energie-opties
Pagina 36 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
> >
$ $
0% C 2$
$) $
4)
'8 $ . $% $ 0 $. / 0 % $ / $ $ $ C2 = . %
Project: kansen voor biomassa 6 6 (
> %
7 7
/
Contactpersoon > ! @ / (
Telefoonnummer
Doelstelling
•
Resultaat
• • • • •
Doelgroep(en)
• • >
$ &'(') '& *+ %% -$ % . / &'(') '& & $ -$ % . / &'(') '& ''( / -$ % . / ( &'(') '& + $ -$ % . / Het verkrijgen van inzicht in de mogelijkheden voor het opwekken en benutten van geproduceerde duurzame energie op het gebied van biomassa binnen de regio Achterhoek. Het benutten van kansen voor lokale opwekking en gebruik van biomassa. ! . 6 7 $ . % K/ / 0 ) $ $% % 5 $ G C $ $ $ $% / 4 K/ M. $ 0 $ 2 $ $ / / $ ) $ $ 0 . 0 . ) % / / $ / 4 $ 0% / ) $0 P 5 / / O0 $ % 3 3. 3$ $ 3. $ $ $
Project-aanpak % 0
0 $
% ) C $
/ $
% • • • •
$0 = % $ / C $ / / / 0
/ $ /
! " / . L 3
# $ $
% 2 / / /% / $ / 3/ $ 6 $ 7
0
; /
%
$
2 $ 6% )
. /
; / / 0; 3 $ $
$3
7 &
'(
• • •
.
"
. $
$ / $ . $
$
) 20 / $% / /6 / 7
$
$6 $ 6 / 7;
Pagina 37 van 50
7;
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
" $ • • • •
" ( "
"
( ) **
D /%
%$$ $ . . . 6 / 7
C 22
$ .
= 2 %
/$ % /% / )
. 2
/. / % / $ % D 0% $ 0%
• •
Planning Inspanning
/
/
Intern: • • • • • Extern: • • • • • • • • • • • • .
D 20
. /
•
$
. . / )
$
6
7
$.
/ $ 6$ %
7 %$
2 %% ..
% 2 / 6 / 7
% P 5 / C
/
O6
P 5 / P 5 /
. .
/ / /
6
O O
$
$
$3
7 Afdeling ruimtelijke zaken (bestemmingsplannen); Afdeling openbare werken/ruimtelijk beheer; Afdeling Bouwen en Milieu (vergunningverlening en klimaatcoördinator); Bedrijfscontactfunctionaris; B&W en gemeenteraad. Marktpartijen; Biogasvereniging; Bewoners; Provincie Gelderland (energieconsulent); Energieconsulent SenterNovem; Grondeigenaren, direct omwonenden of omliggende bedrijven en industriële kringen, w.o. de Combinatie (Laarberg); Afnemers van bio-energie en energiebedrijven; Natuur- en Milieuverenigingen; LTO Noord; Regio Achterhoek; Intergemeentelijk projectleider; Extern adviesbureau. % % %% ) ) ) $.
&&+) & K / 0 • •
$
% / )
" ,0% . 0 Q7 $ / 2 % 2 % 2 % % $ /
• • •
Communicatie
%$+ ! 2 % 9 % C
•
Project-organisatie
. ) AA
" $
2 • • •
.
. ) AA . /
& •
" "
=
)
$
%$6 $
7=
Afdeling REO (bestemmingsplannen) (30 ambtelijke uren per jaar); Afdeling Bouwen&Milieu (vergunningverlening en klimaatcoördinator) (resp. 45 en 15 ambtelijke uren per jaar); Bedrijfscontactfunctionaris (15 ambtelijke uren per jaar).
Pagina 38 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
K/ . $ = • Intergemeentelijk projectleider: 40 uur in vier jaar • Trekkende Klimaatcoördinator: 100 uur in vier jaar • Overige klimaatcoördinatoren: 80 uur in vier jaar • Afdeling ruimtelijke ordening: 80 uur vier jaar Haalbaarheidsonderzoek opzetten bio-WKK in de Achterhoek: • Intergemeentelijk projectleider: 40 uur in vier jaar • Trekkende klimaatcoördinator: 40 uur in vier jaar • Overige klimaatcoördinatoren: 40 uur in vier jaar • Extern onderzoeksbureau dat haalbaarheidsonderzoek uitvoert: € 15.000.Regionale inzamelstructuur knip- en snoeihout: • Intergemeentelijk projectleider: 200 uur in vier jaar • Trekkende klimaatcoördinator: 200 uur in vier jaar • Overige klimaatcoördinatoren: 100 uur in vier jaar • Collega’s afval/openbare werken: 400 uur in vier jaar • Extern onderzoeksbureau dat inventarisatie uitvoert en aanbevelingen doet: € 15.000.Stoken op streekhout: • Intergemeentelijk projectleider: 200 uur in vier jaar • Trekkende klimaatcoördinator: 80 uur in vier jaar • Overige klimaatcoördinatoren: 40 uur in vier jaar • Afdeling vergunningverlening/handhaving: 80 uur in vier jaar Projectkosten %. / / $ = // /% < $ /% < $ 2 $ = ',& $% 4D Financiering Effectmeting
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
Mogelijke valkuilen en slagingsfactoren Achtergrondinformatie
%.
/ 0 /
)
$
$= ( & DE& F ? +(&& )
= (& D?E& ) F ? +(&& ) = ,& D?E& ) F ? && ) D?E& ) F ? + && ) $% = (*&
%$? && ) F ?(*&&& ) = ? & &&& )
> % 2$
// 6 7 $ 6 % / ; / / $0 0% / ) ! $ / / ; > $ $ 0% $ > % // % . ; $. $ $ $; 4) $ /; > # ) /6 3 / 3 / $ 6 % . % $ $ Wet ruimtelijke ordening $ / . // . . 5 $ $2 5
6 = $3 = % %
3=
D
0 /7
; . /
>
%$7 7
. $
/
$
$7 =
Pagina 39 van 50
Gemeente Berkeland
5. % 6 7
Klimaatplan 2009-2012
> >
$ $
0% C 2$
8 .
$) $
4)
$
$% $. / 0 % $ $ $ C2
$ 0 / $ =
Project: Windenergie
Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling
' , E ' , E ' , E ! .
Resultaat Doelgroep(en)
6 6 > %
/ > ! $
&'(') '& *+ &'(') '& & &'(') '& + 6
7
$
%% -$ % . / $ -$ % . / $ -$ % . / 0%
$
0%
> %
3
Project-aanpak
3$
$
2$
/ $
/ 1 @
7 7
/
$ 3D
%
/
3. $
$
. /
/ 6
%$/7 1 $ 2. C > % 2 / / 0 % / $ $0 = /. $ 2 C 2 / / C > ; . 22 2 % $ / % / $% 2 % $3 2 % ) 3% 0 % 3 % $$ . $ $ $ J $ / % ; " $ % % $ %% / ) . ; ! $/ 0 2 . $ $ = • 2 $ 4 6. %% $ 7; • 2 $ % / ; • 2 $ 6 $ $ $ /% • 2 2 •
%$• •
• • Project-organisatie
4D
$ C /
2
/ % •
$
$ $% 0 $ .
%%
)
<
7
= • • •
#
2 % ; >
; 6
<
$ R
$
Pagina 40 van 50
7;
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
• • • • • .
Communicatie Planning Inspanning
4 $ > $ / $ 3 2 %
5 " %; 3 % 2 % $$ B %. 6K . $7; 0% $ $. 2 ; $ $ %% ) ) )
" ) % %
.
J ;
$.
&&+) & • • • •
2 $ 4 6. %% $ 7 6 & %. / . // $% 7; 2 $ 6 $ $ $7 6 ' %. / . // $ % 7 2 2 6 ' %. / . // $ % 7 A % < 6 ' %. / . // $ % 7 . 2 E' $% 3 ' /% <
Projectkosten H $$ E' Financiering Effectmeting
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
Mogelijke valkuilen en slagingsfactoren Achtergrondinformatie
> % 2$ > $ > %
. / S?E& ) F ?' '& ) / % $
// % %% $ 4) $ /) # . > $ . $ /.
$ /
$% // $ %
.
/
6
2
?E&3 ))
7
; 0%
. ; . @ .
$
$
. /
3
2
; /; 6
$ . $% /; $
%$5 $ $2 6 = $3 = % 3= $7 :" T) $ % . 0 $% 5 %
&&
> /
3
/ /
7 / &&E.
$
22
; %
Pagina 41 van 50
3
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
6 Organisatieversterkende randvoorwaarden In de projectbladenstructuur van de SLOK-regeling worden de organisatorische randvoorwaarden als volgt omschreven: + +
-
"
(
. )
,
/ 3 % $ = U /% %. / . U . D UP /% O 2 $ 6 .2 %
/ /
.
/ 3 /; . % / $ % $ 0
$
0
/
$ $ .
/%
2
$
% ;0
0/ /
$/
)
/ /
7
Opname van energie/duurzaamheidsdoelstellingen in beleid van andere beleidsvelden. Acties: * waar deze kansen zich voordoen, worden energiedoelstellingen (en zo mogelijk maatregelen) meegenomen in dit beleid. * inventarisatie maken voor welke thema’s nieuw beleid wordt verwacht. Structureel budget, randvoorwaarden en bevoegdheden vastgesteld Acties: * klimaatplan door het College/de gemeenteraad laten vaststellen * inclusief benodigde middelen en uren Structurele communicatie over de aanpak en resultaten van klimaatbeleid naar alle relevante onderdelen en niveaus van de gemeentelijke organisatie Acties: * communicatieplan als onderdeel van het klimaatplan opstellen; hierin meenemen: * jaarlijks een voortgangsrapportage opstellen richting College (en Raad) Geschat wordt dat de afdeling communicatie 200 uur nodig zal hebben voor algemene communicatie over het klimaatplan, de voortgang en de projecten. Monitoring op inspanningen (projectniveau). Acties: * mee te nemen in de jaarlijks op te stellen voortgangsrapportages De projectkosten voor organisatieversterkende randvoorwaarden worden, naast de inzet van de klimaatcoördinator bij alle projecten, de inhuur van de intergemeentelijk projectleider (zie volgende project) en inschakeling van externe deskundigheid, ingeschat op 400 uur voor de afdeling Bestuur en Strategie (teams strategie & advies en communicatie). De werkzaamheden liggen met name op het vlak van strategische inzet en bestuurlijke communicatie (programmaverantwoordingen en begrotingen) en algemene communicatie over klimaat. De projectkosten komen daarbij op € 28.000.
Pagina 42 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
Project: intergemeentelijk projectleider 2 $ Contactpersoon Telefoonnummer Doelstelling
Resultaat Doelgroep(en)
Project-aanpak
" ./ " ./ " ./ !
%$"
%$/ $
$$ 2
./ % $ %% / %
/%
/
$% / $ $ $ /% $ %% % / $% 3 / / 0 $ $ $ $ $% / $ 2 L 20 / . $ / $ /% < $% 3 $ 1 /. A % Het regionale basis klimaatprogramma wordt in de uitvoering geregisseerd door een intergemeentelijk projectleider. Dit betreft ook de projecten uit het Regiocontract met de provincie. Deze projectleider start de verschillende deelprojecten op, onderhoudt de contacten met externe projectleiders en rapporteert terug aan het vakberaad Klimaat. Profielschets intergemeentelijk projectleider Hiernavolgend wordt een profielschets gegeven van de taken en competenties van de intergemeentelijke projectleider klimaat. • generalist op het vakgebied klimaat • kennis van belangrijke klimaatpartijen • thuis in het vakgebied klimaat • netwerker, teamplayer, verbinder • coördinerende en enthousiasmerende eigenschappen • aanjaagfunctie • organiseren van vakberaad klimaat • individuele deelprojecten opstarten • voortgang monitoren/bewaken • verslaglegging en archivering
Project-organisatie
Intern:
0
$
*&&
/%
Voor elk project wordt, naast de intergemeentelijke projectleider, één van de Acht(erhoekse) gemeenten als verantwoordelijke gemeente aangewezen. Alle projecten worden onder de deelnemende gemeenten verdeeld, zodat iedere gemeente verantwoordelijk is voor een evenredig aantal projecten en uren. Per project zijn dus in ieder geval betrokken: intergemeentelijke projectleider, verantwoordelijke gemeente (klimaatcoördinator), eventuele externe partijen. Het Vakberaad Klimaat treedt op als gezamenlijk opdrachtgever voor de intergemeentelijke projectleider. De gemeente Oude IJsselstreek is hiervoor eerste aanspreekpunt. Naast de taken van de klimaatcoördinator en overige uitvoerende afdelingen per project, wordt ter versterking van de algemene organisatorische randvoorwaarden 400 uur extra ingezet door de afdeling Bestuur en Strategie (teams Strategie en advies en Communicatie). Extern: de externe projectorganisatie wordt per project bepaald.
Pagina 43 van 50
Gemeente Berkeland
Communicatie
Klimaatplan 2009-2012
L
/
Planning
$% /%
$ Inspanning Projectkosten
Financiering
Effectmeting
0
/ $ %% $ % = *&&
$
$
/%
Volgt uit optelsom van alle projecten. 1.800 uur ad € 100.- per uur betreft € 180.000.- (deze kosten zijn al verdeeld over de verschillende projecten). Algemene op te voeren kosten (hieronder vallen bijvoorbeeld reiskosten, huur van zalen, recepties, folders): € 35.000.- voor vier jaar / $% / $ $ 6 / 7 $% $ 0% / $% . . . /. ! $ $. $/ . . $ $ $ %% ! $ $ 2 0 22 $% / $ $ $ . 1 /. A %
Gerelateerd beleid, mogelijke bijkomstige effecten
Doordat de intergemeentelijk projectleider ook zicht heeft/houdt op (inter)nationale ontwikkelingen, legt deze de relaties met lopend beleid en lopende projecten.
Mogelijke valkuilen en slagingsfactor
4
Achtergrondinformatie
% $ / / . 2 $% / 0 $/ A % $ $/ = 6 $7 %
6 % %
2 %% $ / 7 $% $.
%% %
2 % 1 /.
Pagina 44 van 50
$
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
7 Uitvoeringsorganisatie Het regionaal basisklimaatprogramma wordt gezamenlijk uitgevoerd door de Achterhoekse gemeenten. Iedere gemeente is echter zelf verantwoordelijk voor de interne besluitvorming, de subsidie-aanvraag voor het Ministerie van VROM, rapportage en verantwoording van het klimaatprogramma. Deze activiteiten worden uitgevoerd door de gemeentelijk klimaatcoördinator. Alle klimaatcoördinatoren van de regio Achterhoek zijn verenigd in het Vakberaad Klimaat. Informatie-uitwisseling, aansturing en coördinatie van het regionaal basisprogramma Klimaat binnen de Achterhoek vindt plaats middels het Vakberaad Klimaat. Het vakberaad wordt roulerend voorbereid, voorgezeten en genotuleerd.
7.1 Intergemeentelijk projectleider Het regionaal basis klimaatprogramma wordt in de uitvoering gecoördineerd door een intergemeentelijk projectleider. Dit betreft ook de projecten uit het Regiocontract met de provincie. Deze projectleider start de verschillende deelprojecten op, onderhoudt de contacten met externe projectleiders en rapporteert terug aan het vakberaad Klimaat. Voor elk project wordt, naast de intergemeentelijk projectleider, één van de acht gemeenten als verantwoordelijke gemeente aangewezen. Alle projecten worden onder de deelnemende gemeenten verdeeld, zodat iedere gemeente verantwoordelijk is voor een evenredig aantal projecten. Per project zijn dus in ieder geval betrokken: intergemeentelijke projectleider, verantwoordelijke gemeente (klimaatcoördinator), eventuele externe partijen. In eerste aanleg zal worden nagegaan of er binnen de Achterhoekse gemeenten een geschikte medewerker is voor de functie van intergemeentelijk projectleider. Mocht dit niet het geval zijn, dan wordt opdracht gegeven aan een externe partij. Het Vakberaad Klimaat treedt op als gezamenlijk opdrachtgever voor de intergemeentelijke projectleider. De gemeente Oude IJsselstreek is het eerste aanspreekpunt.
7.2 Regio Achterhoek: regiocontract De Regio Achterhoek zal fungeren als betaal- en beheersautoriteit voor het Regiocontract, onderdeel klimaat en leefomgeving. Daarbij zal de Regio Achterhoek besluiten over de subsidiecriteria voor de opgenomen projecten. De projecten dienen echter uitgevoerd te worden door de gemeenten zelf. Het ligt voor de hand dat de Regio Achterhoek betrokken blijft bij het Vakberaad Klimaat. Aangezien is afgesproken dat de Regio Achterhoek een aanspreekpunt binnen de acht gemeenten wil hebben voor het regiocontract, is afgesproken dat de gemeente Montferland dit oppakt.
7.3 Portefeuillehouders Milieu De Commissie Milieu en Afval heeft in juni 2008 haar laatste vergadering gehad. In de toekomst voeren de Portefeuillehouders Milieu ongeveer twee maal per jaar afstemmingsoverleg aangaande lopende onderwerpen. De voortgang van het Regionaal Klimaatprogramma zal hier worden ingebracht, waarmee de Milieuwethouders worden benut als inhoudelijk bestuurlijke toetssteen. Besluitvorming vindt echter in de respectievelijke gemeenten plaats.
Pagina 45 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
Hiernavolgend wordt de organisatie voor de uitvoering van het Klimaatprogramma schematisch weergegeven.
# .
1 "
5 . /
2
= /
$
#
C % ;
1 /.
A % $
%$$
= D
= *$ % < = $ /%
% . $
$
Intergemeentelijk projectleider: voert projecten uit
# $% //
6 $ / $ $
=
Pagina 46 van 50
7 $3 /
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
8 Financiering In de onderstaande tabel zijn de financiële kaders samengevat. Tabel: financiële kaders klimaatplan Berkelland 2009-2012.
KOSTEN Totaal regionaal basisprogramma TOTAAL (€) Subsidie-aanvraag SenterNovem Provinciale subsidies, regiocontract
Externe kosten regionaal (voor alle acht gemeenten samen) Externe kosten (€) '',&&&
Externe en interne kosten Berkelland
Dekking
Externe kosten Interne kosten Dekking in € (€) (uren) in € 100.195 228.410 328.605
232.588 p.m.
TOTAAL
328.605
De totale kosten voor uitvoering van dit klimaatplan worden begroot op € 328.605. Deze kosten zijn opgebouwd uit interne kosten (op basis van uren), en externe kosten (inhuur deskundigheid). De interne kosten (uren) voor de uitvoering van dit klimaatplan worden geschat op € 232.588 voor de komende vier jaar. Deels zijn dit reguliere uren, deels zijn dit specifieke uren voor de uitvoering van het klimaatbeleid. De externe kosten hebben voornamelijk betrekking op het regionale basisprogramma, het programma dat alle Achterhoekse gemeenten uitvoeren. In totaal worden de externe kosten voor de uitvoering van het regionale programma begroot op € 556.000. De insteek is dat de Achterhoekse gemeenten samen de externe kosten voor het regionale programma betalen. Daarvoor willen zij een deel van hun rijkssubsidie bundelen. De externe kosten voor Berkelland worden daarbij begroot op € 100.195. De gemeente Berkelland vraagt op basis van dit plan subsidie aan bij SenterNovem van € 232.588 (maximaal bedrag), zie ook hieronder. Uitgangspunt is een cofinanciering van 50% door de gemeente. Het resterende benodigde bedrag voor uitvoering van het klimaatplan wordt gedekt uit de algemene middelen, en betreft reguliere uren van diverse afdelingen. Daarnaast geeft de provincie voor enkele projecten subsidie in het kader van het regiocontract. Deze subsidies zijn nog niet meegenomen in het financiële overzicht. Vanuit SenterNovem geldt voor de genoemde projecten en activiteiten een inspanningsverplichting.
Pagina 47 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
8.1 Uren van diverse afdelingen
Klimaatcoördinator Marcel Meijer Technisch Ontwerp & Realisatie RO medewerkers Intern Advies Mark van der Horst Beheer & Onderhoud Gebouwenbeheerders Beheer & Onderhoud Wagenparkbeheer/Openbare werken Gemeentewinkel + Handhaving & veiligheid Vergunningverlening/handhaving Intern Advies Communicatie Beleid & Regie Carlos Huijser
In onderstaande tabel staan de benodigde uren per afdeling voor de uitvoering van het klimaatplan 2009-2012 beschreven.
Project Energiemanagement eigen gebouwen Verbetering energielabels eigen gebouwen Inkoop groene energie Duurzaam inkopen, duurzame mobiliteit
Totaal (uren)
40
0
200
160
0
0
0
0
400
200
0
0
320
0
0
0
0
520
20
0
20
0
0
0
0
0
40
130
0
40
0
40
0
0
0
210
Openbare verlichting en installaties
40
0
0
0
20
0
0
0
60
Handhaving EPC (woningen en utiliteitsgebouwen)
80
0
0
0
0
75
0
0
155
240
160
0
0
0
0
0
0
400
Nul-energiewoningen
50
0
0
0
0
0
0
0
50
Koelteparken
10
5
0
0
20
0
5
0
40
Duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad
160
8
0
0
0
0
0
0
168
Kansen voor biomassa
260
80
0
0
400
80
0
0
820
60
120
0
0
0
60
0
60
0
0
0
0
0
0
200
200
400
1290
373
260
480
480
215
205
260
3563
Duurzame (woning)bouwprojecten
Windenergie Evaluatie en communicatie algemeen TOTAAL uren TOTAAL interne kosten, van uren naar €
249.410
TOTAAL externe kosten, over 8 gemeenten te verdelen
100.195
Voor de uitvoering van het Klimaatplan gemeente Berkelland zijn alle kosten in beeld gebracht. Per project is een inschatting gemaakt van de in te zetten uren en te maken kosten. In onderstaande tabel is een verdeling van de gemeentelijke kosten gemaakt voor de totale uitvoering van het Berkellandde klimaatplan. Op deze manier wordt inzichtelijk wat de externe kosten zijn en de ambtelijke uren van de klimaatcoördinator en die van alle overige afdelingen. Deze uren zijn meestal onderdeel van de reguliere taken in een functie. Door alle uren echter te benoemen wordt inzichtelijk wat de exacte impact is van de uitvoering van het klimaatprogramma voor de organisatie.
Pagina 48 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
8.2 Subsidie SLOK Voor het uitvoeren van het klimaatplan wordt subsidie aangevraagd bij het ministerie van VROM. De regeling “Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven” (SLOK) gaat, net als de vorige regeling Bestuurs Akkoord Nieuwe Stijl (BANS), uit van 50% cofinanciering door de gemeente. De eigen gemaakte uren kunnen hierbij als cofinanciering dienen. De uren die opgenomen zijn in het klimaatprogramma zijn ruim voldoende voor de cofinanciering. Het subsidiebedrag is bepaald op basis van het aantal inwoners en het oppervlak, en is afhankelijk van het ambitieniveau. Met het nieuwe klimaatprogramma kan de gemeente Berkelland verwachting € 232.588 subsidie verkrijgen (maximaal bedrag). Dit is gebaseerd op het pluspakket. Om voor het pluspakket in aanmerking te komen, moet het pakket aan projecten minimaal 12 punten bedragen. Het Berkellandse pakket bedraagt nu 12 punten, dus voldoende voor het Pluspakket. Anders dan bij BANS, heeft SLOK de vorm van een taakmutatie. Het verstrekken van de subsidie/uitkering gebeurt nu via het gemeentefonds. De uitkering komt in drie keer voorafgaand aan het jaar van uitvoering in het gemeentefonds: 40%, 30% en 30%. Het is van belang de uitkering voor klimaat te labelen, zodat het niet in de totale geldstroom verdwijnt. Regiocontract Een aantal projecten geven inhoud aan de afspraken die zijn gemaakt in het regiocontract. Deze projecten hebben meestal overlap met de projecten die in aanmerking komen voor de SLOK-regeling. In de projectbeschrijving is een financiële verdeling gemaakt tussen SLOK, Regiocontract en gemeentelijke bijdrage. Het project Koelteparken komt echter alleen voor de provinciale bijdrage in aanmerking en kan niet opgevoerd worden voor de SLOK regeling. Overige provinciale subsidies Voor twee projecten is provinciale ondersteuning in de zin van subsidies aangevraagd, namelijk de projecten duurzame (woning)bouwprojecten en duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad. Op dit moment is nog niet bekend of deze subsidies zullen worden toegekend en voor welk bedrag.
Pagina 49 van 50
Gemeente Berkeland
Klimaatplan 2009-2012
8.3 Kostenverdeling Achterhoekse gemeenten Alle acht(erhoekse) gemeenten vragen bij het ministerie van VROM subsidie aan. Uitgangspunt is dat de acht gemeenten de externe kosten gezamenlijk vanuit deze subsidie financieren. Dit doen zij door een evenredig bedrag van de SLOK subsidie ter beschikking te stellen. Het subsidiebedrag is immers bepaald op basis van inwoneraantal en oppervlak. In onderstaande figuur is de verdeling van de externe kosten aangegeven.
*3 ,& ,
&3 ' &((
3E,+*
/
*3 & &,
/ % 2
+3 ' &'*
)> @
E3 E+(
/ /
&3***(E 3 +E E
Op basis van de berekende externe kosten zijn in de onderstaande figuur de kosten doorberekend per gemeente, volgens bovenstaande verdeelsleutel. Dit zijn richtgetallen; de werkelijke bedragen volgen uit de daadwerkelijk uitgekeerde subsidies.
/
0!1/
'&&&& &&&&& '&&&& &&&&& '&&&& &
% D%
/
/
/
%$%. /
@
)>
2
/
/
%
/
D
5K A) . //
Met het overgebleven budget dat niet aan de regionale klimaatprojecten wordt besteed, worden overige kosten betaald en zal een gedeelte worden gebruikt voor uitvoering van het lokale projecten.
Pagina 50 van 50
. 64
7