DUIDELIJK BERKELLAND

DUIDELIJK VOOR

BERKELLAND lokaal verkiezingsprogramma groenlinks BERKELLAnd 2014 - 2018

www.BERKELLAND.groenlinks.nl

inHOUDSOPGAVE Inleiding

p. 3

A. Leven in Berkelland p. 1. welzijn & zorg p. 2. cultuur P. 3. sport P. 4. jeugd P. 5. onderwijs p. B. Wonen in Berkelland P. 1. wonen P. 2. kleine kernen P. 3. verkeer & vervoer P. 4. veiligheid & openbare orde P. 5. afval P. 6. milieu & KLIMAAT P. 7. PLATTELAND P. C. Werken in Berkelland p. 1. economie p. 2. werk & inkomen p. D. Besturen in Berkelland p. 1. gemeentelijke organisatie p. 2. INTERNATIONALE SOLIDARITEIT p. 3. financien p.

4 4 5 6 6 7 8 8 8 8 9 10 10 11 12 12 12 13 13 14 14

uitgave Afdeling GroenLinks Berkelland Havekortweide 9 7152 KJ Eibergen [email protected] www.berkelland.groenlinks.nl januari 2014

inleiding Het verkiezingsprogramma in 10 punten Duidelijk voor Berkelland! Dat is GroenLinks de afgelopen vier jaren geweest. Raadsleden Paul Knuvers en Stefan Nijhuis hebben zich ingezet voor een mooi en leefbaar Berkelland. In Berkelland is het goed leven en dat willen we graag zo houden! Groenlinks heeft zich ingezet voor een gezonde gemeentebegroting waarbij voorzieningen kunnen blijven bestaan. Ook voor behoud van goede thuiszorg en een leefbaar buitengebied hebben we voorstellen gedaan. We hebben werk gemaakt voor meer opleidingen van mensen in de bijstand en voor meer groene energie voor heel Berkelland. Kortom: we hebben ons ingezet voor iedereen in Berkelland. Dat willen we ook de komende vier jaren weer gaan doen. Doe mee! Stem GroenLinks! In dit verkiezingsprogramma staat in grote lijnen waar GroenLinks voor staat. Kort gezegd is dat: een duurzaam Berkelland. Duurzaam betekent dat het voor de generatie van vandaag goed leven is in Berkelland, maar zeker ook voor toekomstige generaties. Dan gaat het niet alleen om een duurzaam milieu en landschap, maar ook om duurzaam wonen, zodat je op je oude dag in je eigen huis kunt blijven wonen. Met goede zorg! En duurzame werkgelegenheid: goed opgeleid personeel voor bedrijven in Berkelland. Dat allemaal met minder geld, want ook de komende jaren moet er nog weer worden bezuinigd. Op al deze punten kunnen de meeste mensen zich prima zelf redden. Soms is de gemeente daarbij nodig. Dat vraagt om een organisatie die weet wat er leeft in de gemeenschap en snel reageert op vragen van burgers, verenigingen en bedrijven. GroenLinks gaat ook de komende vier jaar werk maken van een betrokken gemeente, zodat we samen een beter Berkelland maken! Wij zijn duidelijk voor Berkelland! Stem daarom GroenLinks op 19 maart.

1. Burgers kunnen heel goed hun eigen zaken regelen. Soms met hulp van anderen. Lukt dat niet, dan moet de gemeente voor een goede achtervang zorgen. Bijvoorbeeld door armoedebeleid. 2. Er wordt steeds meer verwacht van vrijwilligers en mantelzorgers. De gemeente zorgt voor goede ondersteuning, zodat vrijwlligers en mantelzorgers hun werk kunnen (blijven) doen. 3. Startende ondernemers worden ondersteund. Ook helpt de gemeente bedrijven aan goed personeel. Bijvoorbeeld door het opleiden van mensen met een bijstandsuitkering. 4. Door krimp en vergrijzing moeten we scholen, winkels en maatschappelijke voorzieningen bereikbaar houden voor iedereen. Goede spreiding en goede bereikbaarheid zijn daarvoor nodig. 5. De gemeente krijgt steeds meer zorgtaken. Zorg blijft bereikbaar voor iedereen. Eigen regie is daarbij belangrijk. Clientondersteuning en persoonsgebonden budget zijn daarbij onmisbaar. 6. Een schoon milieu is goed voor iedereen. GroenLinks zet daarom in op isolatie van woningen, zonne-energie en verder verminderen van de afvalberg. 7. Ons coulissenlandschap is niet geschikt voor grootschalige landbouw/veeteelt. Met andere en kleinschalige landbouwconcepten kan de boer zijn brood verdienen. 8. De straat is altijd verder dan de staat! Een mooie uitdrukking die duidelijk maakt dat de gemeente nog meer dan nu beleid moet maken samen met burgers en bedrijven. 9. De financien van de gemeente moeten op orde blijven. Ook de komende jaren zijn nieuwe bezuinigingen waarschijnlijk niet te voorkomen. 10. Een nieuwe gemeentelijke herindeling is niet nodig. Samenwerken met andere gemeenten kan goed zijn. Dienstverlening van de gemeente wordt zoveel mogelijk op dorpsniveau geregeld. | verkiezingsprogramma GL BERKELLAND | 2014-2018 | 3

hoofdstuk a. LEVEN IN BERKELLand 1. Welzijn & Zorg

Steeds meer taken van de overheid worden niet meer landelijk geregeld maar lokaal. Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen welbevinden. Daar waar dat niet lukt komt de gemeente steeds meer in beeld. Alle mensen met en zonder beperkingen moeten volwaardig kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Doel is dat iedereen zich zo veel als mogelijk goed voelt. Jong of oud, autochtoon of allochtoon, met of zonder beperking iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. 1. Veel verenigingen hebben grote moeite met het werven van vrijwilligers voor kaderen bestuursfuncties. De gemeente stimuleert samenwerking (bijvoorbeeld door combiverenigingen). 2. Een voedselbank moet overbodig zijn. Burgers met (financiële) problemen worden actief benaderd en krijgen ondersteuning, zodat ze weer (financieel) zelfredzaam zijn. 3. GroenLinks vindt dat het nodig is om een goed sociaal raadsliedenwerk te hebben. Niet iedereen kent alle regels. Bovendien vinden mensen het soms moeilijk om een gesprek te voeren met een professional. Om zelfstandigheid en eigen kracht van burgers te bevorderen is laagdrempelige begeleiding noodzakelijk. Sociaal raadsliedenwerk kan aansluiten bij al bestaande projecten, bijvoorbeeld maatjesprojecten. 4. De gemeente voert de komende jaren meer zorgtaken uit. Die zorg kan volgens ons het beste rondom de zorgvrager worden georganiseerd: zoveel mogelijk door de mensen uit de eigen leefomgeving. 4 | verkiezingsprogramma GL berkellAND | 2014-2018 |

Daar waar nodig helpen professionele zorgverleners. 5. Zorg en hulpverlening gaan we op dorps- en wijkniveau organiseren. 6. Doordat het recht op zorg steeds verder wordt afgebouwd en daarvoor in de plaats met de individuele klant afspraken worden gemaakt, is het nodig om die gemaakte afspraken onafhankelijk te controleren. 7. Naast zorg in natura is GroenLinks voorstander van het Persoonsgebonden Budget (PGB): een geldbedrag waarmee mensen (met een indicatie voor zorg) zelf hun zorg kunnen inkopen. Eigen regie over het inzetten van de zorg is belangrijk. Het PGB kan daarbij helpen. 8. Het eenvoudiger maken van regels is goed. Verschraling van regels niet. Mensen dragen naar draagkracht bij aan de kosten van hulp en voorzieningen. 9. Wij vinden dat beleid moet worden gemaakt om ook kleine doelgroepen en mensen die wel zorg nodig hebben, maar die nu om wat voor reden dan ook niet krijgen, te bereiken. 10. Mensen met een beperking, een chronisch of een psychosociaal probleem behoren die zorg (of ondersteuning) die nodig is om aan de samenleving te kunnen blijven meedoen of thuis te kunnen blijven wonen te ontvangen. Zorg heeft een doel! 11. Voorkomen is beter dan genezen. Preventie in de gezondheidszorg wordt volgens ons steeds belangrijker. Daar is gezondheidswinst te behalen en het houdt de zorgkosten laag. 12. Het welzijnswerk heeft een belangrijke taak om cohesie in wijken en dorpen te stimuleren. De gemeente zorgt voor de juiste voorwaarden.

13. Nieuwkomers moeten zelfstandig inburgeren. Wij vinden dat de gemeente na het inburgeringstraject nog een taak heeft, zodat deze mensen echt mee doen in de samenleving en werk vinden. 14. GroenLinks vindt dat vooral moet worden ingezet op het voorkomen van schulden. Daar waar mensen toch in de financiële problemen komen, is goede schuldhulpverlening nodig. 15. Dierenwelzijn is een taak van de gemeente. Daarom wordt hiervoor een welzijnsbeleid ontwikkeld. Voorlichting neemt daarin een belangrijke plaats in. Andere onderwerpen kunnen zijn: - Goede opvang van zwerfdieren en verwaarloosde dieren. - Biodiversiteit en dierenbescherming in het gemeentelijk groenbeheer. - Stimulerende maatregelen voor bijen en vogels (in kernen). - Dierenwelzijn in de intensieve veeteelt. - Bereikbare opvang voor gewonde dieren is noodzakelijk. De dierenambulance is verplicht alle ‘aangeboden’ dieren mee te nemen.

2. Cultuur De gemeente Berkelland heeft een cultureel profiel en moet een eigen, verantwoord, maar duidelijk stimulerend cultuurbeleid ontwikkelen dat uitsteekt boven dat van vergelijkbare gemeenten. Alternatieven voor vernieuwen van het cultuurbeleid zijn de afgelopen jaren niet van de grond gekomen. Culturele vorming en cultuuruitingen zijn belangrijk; onder andere als bindmiddel in de samenleving..

1. De crisis en de bezuinigingen mogen de kunst niet laten verschralen! Kunst en cultuur wordt door sommigen als elitair afgeschilderd. Niets is minder waar als je kijkt naar de cultuursector in Berkelland. We willen het lokale potentieel van creatieve inwoners en kunstenaars optimaal benutten om Berkelland bruisend en levendig te houden. Een divers aanbod van goede kwaliteit voor iedereen! Culturele experimenten (bewonersinitiatieven, kunstenaarscollectieven, kunstroutes, tentoonstellingen etc.) worden ondersteund en gestimuleerd. 2. De openbare bibliotheek is volgens GroenLinks al lang niet meer de plaats waar je alleen maar boeken leent. Het is een ontmoetingsplek waar je informatie en kennis kunt vinden en delen. Kinderen die met boeken in aanraking komen, lezen beter en zijn beter geïnformeerd. Ook hier ligt een taak voor de bibliotheek. Van ons mogen jongeren tot 18 jaar gratis lid zijn van de bibliotheek. 3. Cultureel erfgoed blijft beschermd door een regeling voor onderhoud van monumenten. 4. Muziekonderwijs moet voor iedereen (financieel) toegankelijk zijn. 5. Algemene muzikale vorming en Segnocollectief zijn nu een feit. Een goede aansluiting tussen beiden is van groot belang, zodat Berkelland een muzikale gemeente blijft. 5. De bekendheid van het gemeentearchief (ondergebracht in het streekarchief) wordt vergroot. Het bezit ervan wordt regelmatig tentoongesteld.

| verkiezingsprogramma GL BERKELLAND | 2014-2018 | 5

3. Sport Sport draagt bij aan een gezonde geest in een gezond lichaam. Iedereen, van jong tot oud, blijft langer zelfstandig door een actieve leefstijl. Stimulering en ondersteuning van recreatieve sportbeoefening is daarom een taak voor de gemeente. Goede sportaccommodaties zijn hiervoor nodig. Net als ondersteuning van vrijwilligers en bestuurders van sportverenigingen. 1. Sporten voor en door mensen met een handicap wordt waar nodig bevorderd. Iemands financiële situatie mag volgens GroenLinks geen belemmering zijn om te gaan sporten. 2. Sportverenigingen hebben steeds meer een maatschappelijke taak, bijvoorbeeld als het gaat om aanbieden van vrijwilligerswerk, naschoolse opvang of preventief gezondheidsbeleid. Samenwerking tussen sportverenigingen onderling en bijvoorbeeld het onderwijs, de naschoolse opvang, fitnesscentra, bedrijfsleven en zorginstellingen wordt daarom gestimuleerd. 3. Bij voorkeur exploiteren de sportverenigingen zelf de accommodaties.

4. Jeugd Een goed jeugd- en jongerenbeleid is van belang. Elk kind en elke jongere moet zich tot een zelfstandige volwassene kunnen ontwikkelen. Daar waar nodig worden ouders (preventief) ondersteund.

1. Als de gemeente straks verantwoordelijk is voor de jeugdzorg, krijgt iedere jongere de hulp die nodig is – en ook tijdig specialis6 | verkiezingsprogramma GL berkellAND | 2014-2018 |

tische hulp. Volgens GroenLinks is het nodig dat er een ‘uitrukmentaliteit’ komt bij de gemeente: Bij problemen gaan we zo snel mogelijk oplossingsrichtingen opstarten. De gemeente wacht niet af voordat er iets gebeurt. In de jeugdzorg staat de persoonlijke benadering voorop (maatwerk) en de hulp wordt zoveel mogelijk op wijk- of gemeentelijk niveau georganiseerd. En natuurlijk geldt: 1 gezin, 1 plan. De betrokken professionals krijgen meer handelingsvrijheid en bureaucratie wordt tegengegaan. 2. Elk kind moet binnen 100 meter van zijn/haar huis veilig kunnen spelen. Drie procent van de ruimte in te bouwen of te renoveren woonwijken wordt aangewezen als buitenspeelruimte. In elke wijk moet een trapveldje aanwezig zijn. Speelpleinen van scholen worden (voor zover nog niet het geval) onderdeel van de openbare buitenspeelruimte. 3. Werkgelegenheid en betaalbare woningen voor jongeren zijn blijvend punt van aandacht. 4. Beleid op het gebied van jeugd wordt samen met jongeren opgesteld. De gemeente zoekt jongeren actief op bij de vormgeving van beleid. Jeugd bereik je het beste op plaatsen waar jeugd te vinden is: via social media, op school, bij sportverenigingen en op straat.

5. Onderwijs

Iedereen dient zich zo volledig mogelijk te kunnen ontwikkelen. Onderwijs is er dan ook op gericht om iedereen zo goed mogelijk mee te laten doen in de soms ingewikkelde maatschappij van tegenwoordig.

5. We zorgen ervoor dat alle kinderen met (een risico op een) taalachterstand in 2015 deelnemen aan de voorschoolse educatie. De gemeente zorgt dat de overstap van voorschoolse educatie naar basisschool en voortgezet onderwijs soepel verloopt. We bestrijden laaggeletterdheid zowel bij kinderen als bij volwassenen. 6. De financiële situatie van een persoon of gezin mag volgens GroenLinks geen belemmering zijn om gebruik te kunnen maken van kinderopvang.

1. GroenLinks heeft ingestemd met de bouw van het onderwijsplein in Neede. Om ook echt goed onderwijs te behouden in Berkelland is meer nodig. Wij zien voor de gemeente een aanjagersrol weggelegd om samen met scholen en bedrijven goed onderwijs voor kinderen, jeugd en volwassenen te behouden voor Berkelland. Bijvoorbeeld door het verkrijgen van voldoende stageplaatsen. 2. Natuur- en milieuonderwijs voor kinderen wordt weer ingevoerd. Groene schoolpleinen en school(groente)tuinen horen daar bij. 3. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om met een verlengde schooltijd een aansluitend aanbod te creëren voor basisscholen. De gemeente is stimulerend en coördinerend in dit proces. Mogelijkheden om te komen tot een brede school of een kindcentrum worden benut. Subsidie van rijk en provincie wordt hiervoor gebruikt. 4. Berkelland grenst onder andere aan de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen: een economie zo groot als die van heel Nederland! Dat biedt economische kansen, maar dan moeten Nederlanders wel beter Duits leren. GroenLinks wil een stimuleringsprogramma om Duits te promoten in regionaal verband opzetten. | verkiezingsprogramma GL BERKELLAND | 2014-2018 | 7

hoofdstuk B. wonen in berkellAND 1. Wonen

2. Kleine kernen

In Berkelland is het overal goed wonen. We willen natuurlijk dat dat zo blijft. De crisis op de huizenmarkt, de krimp en de vergrijzing zijn bepalende factoren op dit moment; ze maken sturing van de gemeente nodig. GroenLinks wil dat mensen zo lang als mogelijk op de plek wonen waar zij dat willen: in een levensloopbestendig en energiezuinig huis dat goed bereikbaar is met een vorm van openbaar vervoer.

Kleine kernen zijn schoolvoorbeeld van samenwerking tussen burgers. Zij regelen veel met elkaar. GroenLinks denkt dat er in de kleine kernen de beste mogelijkheden zijn voor collectief opdrachtgeverschap in bijvoorbeeld zorg (zorgcoöperaties) en milieu (samen energie opwekken. In elke kern hoort volgens ons een multifunctioneel dorpshuis. In al deze zaken is de gemeente waar nodig partner van de kleine kern, zodat samengewerkt wordt aan leefbare kleine kernen.

1. Er zijn veel minder nieuwe huizen nodig dan eerder is gepland. Het beleid van de afgelopen jaren om nieuwbouw te beperken wordt voortgezet. Bouwen voor leegstand en verloedering heeft geen zin! De gemeente voert een actief leegstandsbeleid. Leegstaande huizen en kantoren leiden tot minder leefbaarheid en een lagere marktwaarde van omliggende gebouwen. . 2. Het wordt makkelijker om een bestemming aan nieuw gebruik aan te passen. Regels voor (ver-)bouw moeten doelmatig en begrijpelijk zijn.

1. De gemeente stimuleert ook (maatschappelijke) organisaties, bedrijven, maar ook webwinkels om aan de leefbaarheid in de kleine kernen bij te dragen.

3. Met verhuurders willen we ondanks de rijksbezuinigingen convenanten (blijven) afsluiten waarin afspraken over het energiezuinig maken van panden worden vastgelegd. Doel is om in 2020 minimaal energielabel B te bereiken.

3. Verkeer & Vervoer

8 | verkiezingsprogramma GL berkellAND | 2014-2018 |

2. Ook in kleine kernen geldt: mensen kunnen zo lang als ze willen zelfstandig blijven wonen. 3. Daar waar kernen een functionerende dorpsraad hebben, wordt toegewerkt naar een eigen budget per kern. Daarmee krijgen ze meer mogelijkheden zelf hun leefomgeving in te richten.

Berkelland is een grote gemeente. Afstanden tot voorzieningen kunnen soms lang zijn. Zeker ook om vanuit kleine kernen of het buitengebied naar de grotere kernen te reizen. Goede openbaar vervoer verbindingen en aanvullend openbaar vervoer zijn daarom essentieel. Evenals een wegennet dat regelmatig wordt onderhouden.

1. Binnen de kernen hebben fietsen en voetganger voorrang en is er aandacht voor kwetsbare deelnemers: kinderen, ouderen en mensen met een beperking. In alle plannen wordt nadrukkelijk rekening gehouden met deze verkeersdeelnemers: - Berkelland moet een fietsvriendelijke gemeente zijn met goede (zo veel mogelijk vrijliggende fietspaden) en fietsvriendelijke verkeersremmers. - Er is goede parkeergelegenheid voor fietsen bij bus- en treinhaltes. - Bij het inrichten van de verkeersstructuur wordt eerst gekeken naar de ontsluiting voor het openbaar vervoer en de fiets. Daarna voor het autoverkeer (‘omgekeerd ontwerpen’). - De verkeerslichten bij de Twenteroute door Eibergen worden voorzien van secondentikkers, waarop de wachttijd te zien is. Ook komen er regensensoren, zodat fietsers niet zo lang in de regen hoeven te wachten. - Er wordt verder gewerkt aan open afritten aan trottoirs. Berkelland wordt ‘rolproof’. - Kinderen en senioren zijn kwetsbare groepen in het verkeer. Voorlichting en zo nodig technische maatregelen worden opgepakt. 2. De komende jaren wordt de N18 aangelegd. GroenLinks pleit voor een goede inpassing in het landschap, zodat de weg zo min mogelijk opvalt in het landschap. Door de nieuwe N18 verandert ook het lokale wegennet. Daar waar aanpassingen nodig zijn, wordt op verkeersdruk en geluidsbelasting gelet. 3. GroenLinks wil het gebruik van milieuvriendelijke auto’s stimuleren. De gemeente beschikt daarom over vier jaar over een netwerk van elektrische auto-oplaadpunten. De daar gebruikte elektriciteit is uiteraard opgewekt met zonne- of windenergie. Elektrisch rijden is nog niet altijd praktisch uitvoerbaar. Het gemeentelijk wagenpark is wel zo energieneutraal als mogelijk is. 4. Er is geen economische noodzaak voor een vliegveld in Enschede. Bovendien is het vliegtuig de meest vervuilende vorm van transport. Wij verspillen geen overheidsgeld aan een

regionale luchthaven. Voor zover dit aan de orde is, werkt Berkelland niet mee aan de realisatie van een vliegveld in Enschede. 5. We plaatsen zonnepanelen op/bij bushokjes. Alle kleine beetjes helpen. 6. Het huidige systeem dat gebruik van de regiotaxi beperkt vindt GroenLinks niet goed. Mensen met een beperking moeten, ook als ze weinig reizen, gebruik kunnen maken van de regiotaxi tegen een aangepast tarief.

4. Veiligheid en openbare orde

GroenLinks vindt dat preventie voor repressie gaat. Daarom willen we dat problemen eerst worden aangepakt door de buurtbemiddelaar en dorpswachter en dat pas daarna politie en justitie ingeschakeld worden. Het spreekt vanzelf dat de politie alleen niet in staat is om alle gevoelens van onveiligheid weg te nemen, daarom moet de gemeente een goede samenwerking tussen politie, dorpswacht, welzijnswerk en onderwijs actief ondersteunen. 1. De politie is zo veel mogelijk zichtbaar op straat aanwezig en zou een belangrijke rol moeten spelen bij de handhaving en bij het voortijdig signaleren en oplossen van kleine problemen. 2. Cameratoezicht, mosquito’s, preventief fouilleren, gebiedsontzeggingen en samenscholingsverboden worden alleen onder strenge voorwaarden toegepast en alleen in situaties waarin niets anders helpt. 3. De gemeente dient een actief anti-discriminatiebeleid te voeren.. 4. Brandpreventie kan levens redden. Het gebruik van brandmelders wordt gestimuleerd. Alle horecagelegenheden worden jaarlijks gecontroleerd op brandveiligheid. | verkiezingsprogramma GL BERKELLAND | 2014-2018 | 9

Op aanrijtijden van de hulpdiensten wordt actief toegezien. 5. De brandweer is regionaal georganiseerd. Dit betekent ook dat voor de toekomst een goede regionale spreiding van kazernes en materieel moet worden nagestreefd.

5. Afval Doel is dat we minder afval produceren. Het afval dat er is, wordt zo veel mogelijk gescheiden en hergebruikt, zodat afval weer grondstof wordt..

1. GroenLinks pleit voor de overgang naar een systeem van ‘omgekeerd inzamelen’: Wat opnieuw te gebruiken is wordt gratis opgehaald. De huidige afvalstoffenheffing verdwijnt. Daarvoor in de plaats wordt alleen nog betaald voor het restafval dat wordt weggegooid. Afval scheiden wordt op die manier lonend voor iedereen. 2. Per persoon produceren we in Berkelland 250 kilo restafval, hiervan is 150 kilo glas, papier, chemisch, gft en kunststof. Dat kan minder. GroenLinks streeft naar halvering de komende vier jaar. 3. Inzameling van oud papier door verenigingen en/of scholen blijven we stimuleren door het garanderen van een minimumprijs. 4. De gemeente moet meer werk maken van het opruimen van zwerfvuil. Met name langs schoolroutes.

6. Milieu & Klimaat Iedereen is gebaat bij een schoon milieu. We blijven er zelf gezond bij en de generaties na ons hebben er nog meer baat bij. Mensen zelf kunnen veel doen om energie te besparen en minder afval te produceren. Het milieu en de eigen portemonnee worden daar beter van. GroenLinks wil zich dus inzetten voor een schone leefomgeving voor mens en dier en minder energieverbruik. Doel voor Berkelland is, om in 2030, samen met de rest van de Achterhoek, energieneutraal te zijn. Er wordt in de Achterhoek dan net zoveel groene, duurzame energie opgewekt als we hier verbruiken. De gemeente kan hierin een actieve, stimulerende rol spelen. Bedrijven en ondernemers worden uitgedaagd om te investeren en te ondernemen in duurzame producten en diensten. Burgerinitiatieven worden actief ondersteund.

1. Onderdeel van een energieneutraal Berkelland is ons streven om binnen tien jaar zo veel mogelijk van de bebouwing in Berkelland te isoleren, te beginnen met dubbel glas in elk raam. We streven minimaal energielabel B na, ook bij huurwoningen en gemeentelijke monumenten. 2. De energie die we in Berkelland verbruiken gaan we zo snel mogelijk duurzaam opwekken. Er zijn daken genoeg voor zonnecollectoren en er is ruimte genoeg voor windenergie. 3. De gemeente bestrijdt het ‘onkruid’ op verhardingen en in groen op de meest milieuvriendelijke manier. De landbouw wordt gestimuleerd om onkruid op een dieren milieuvriendelijke manier te bestrijden.


4. De gemeente zet zich actief in voor een goed subsidiebeleid voor de landbouwbedrijven om de overgang van de traditionele landbouw naar de biologisch-dynamische landbouw aantrekkelijker te maken. 5. ’s Nachts hoort het donker te zijn. Lichthinder gaan we tegen. Mens en dier zijn daar bij gebaat en de energierekening gaat omlaag. Langs secundaire wegen staan geen lantaarnpalen, onveilige situaties daargelaten. 6. Berkelland heeft zich schaliegasvrij verklaard. Dat blijft zo. Energie uit zon, wind en water hebben de toekomst, schaliegas niet! 7. Bedrijven zijn wettelijk verplicht rendabele energiemaatregelen ook echt te nemen. De gemeente controleert of dit echt gebeurt. Met deze maatregelen kan vaak meer dan 25% aan energie worden bespaard. 8. Ontwikkeling van natuur wordt actief ondersteund. Natuurcompensatie (b.v. bij het bouwen van stallen) wordt nauwgezet gemonitord, aantasting van natuur (kleinere bosjes, watergangen bij landbouwgrond betrekken) actief tegengegaan.

7. Platteland

Het buitengebied van Berkelland is mooi en moet mooi blijven. Ons buitengebied biedt ruimte aan agrariërs om een boterham te verdienen, aan mensen die er wonen en/of recreëren en aan natuur die zich wil ontwikkelen. Het coulissenlandschap in Berkelland wordt door velen gewaardeerd. GroenLinks wil dit dan ook in stand houden.

1. Gezien de grote waarde van natuur en landschap (en de verdiencapaciteit daarvan), is er in Berkelland niet veel ruimte voor intensieve landbouw en veeteelt. Andere, kleinschalige en beproefde concepten voor landbouw en veeteelt bieden agrariërs ook goede ontwikkelmogelijkheden. Daar waar mogelijk moet dit dan ook gestimuleerd worden. 2. De gemeente heeft veel zeggenschap over de inrichting van de ruimte in het buitengebied. Die invloed moet worden gebruikt. De verschillende belangen moeten in balans zijn. 3. In leegstaande gebouwen (schuren) in het buitengebied kunnen zich kleinschalige en/of ambachtelijke bedrijven vestigen. Ook de mogelijkheden voor gebruik voor opwekking van groene energie (zonnepannelen) worden mogelijk gemaakt. 4. Via agrarische natuurverenigingen ondersteunen we agrariërs die zich inzetten voor natuurbescherming, landschapsbeheer en dierenwelzijn. 5. Bij de verstrekking van vergunningen voor veehouderijen worden hoge eisen gesteld aan de uitstoot van fijnstof en ammoniak. Er wordt toegezien op het gebruik van de aanwezige luchtwassers. De gemeente controleert periodiek de uitstoot van fijnstof en ammoniak daar waar veehouderijen in de buurt van bebouwing staan. 6. Stallen in het buitengebied worden beter dan nu gebeurd landschappelijk ingepast. Ook wat betreft lichtuitstraling ’s nachts.


hoofdstuk c. werken in berkellAND 1. Economie Een groene en vitale economie is het doel van GroenLinks. We gaan voor arbeidsintensieve mens-, dieren milieuvriendelijke bedrijvigheid in Berkelland. De gemeente is hierin vooral voorwaardenscheppend. De sterke kanten van Berkelland en de Achterhoek worden optimaal benut voor ontwikkeling van de economie en de werkgelegenheid. GroenLinks wil inzetten op de maakindustrie en het toerisme. 1. De winkelcentra van Berkelland zijn (binnenkort) up to date. Samen met winkeliers wordt de kwaliteit van de winkelcentra in stand gehouden. 2. Startende winkeliers kunnen geholpen worden met gunstige regelingen zoals tijdelijke verlaging van de OZB, collectieve huisvesting of een broodfonds. De gemeente heeft hierin een stimulerende rol. 3. Bewoners die samen een coöperatie oprichten kunnen gebruik maken van de faciliteiten van het ondernemersloket. 4. We willen een multifunctionele landbouw stimuleren: boeren krijgen de mogelijkheid om meer diensten aan te bieden. 5. Grote aantallen dieren die dicht op elkaar worden gehouden zijn een risico. Vooral als er ziektes uitbreken. Op boerderijen in de buurt van woonkernen worden dieraantallen beperkt. 6. Toerisme is van belang voor de Berkellandse economie. Samen met de sector kan worden bekeken waar kansen liggen, zodat meer toeristen Berkelland bezoeken. 7. De maakindustie is een grote economische pijler in de Achterhoek. De gemeente kan bedrijven faciliteredn van dienst zijn, bi12 | verkiezingsprogramma GL berkellAND | 2014-2018 |

voorbeeld door te helpen om gekwalificeerd personeel te vinden en bedrijventerreinen up to date te houden.

2. Werk & inkomen Een groene en vitale economie is het doel Iedereen heeft talenten. Die talenten zijn nodig in de samenleving. Te veel mensen zitten nu echter zonder werk of dagbesteding thuis. GroenLinks vindt dat iedereen zich ten volle moet kunnen ontwikkelen. Dan hoeft ook niemand thuis te zitten.

1. De gemeente krijgt meer verantwoordelijkheid voor mensen die zonder werk zitten en/of om één of andere reden niet kunnen werken. Samen met bedrijven en instellingen in Berkelland zorgen we dat iedereen zich nuttig kan maken. Dat hoeft niet altijd betaald werk te zijn. 2. GroenLinks wil vooral ook inzetten op scholing. Om aan het werk te kunnen of om van werk naar werk te komen zijn kennis en kunde van groot belang. Waar mogelijk stimuleert de gemeente dit. 3. Sociale werkplaatsen zijn voor sommigen de enige manier van werken. Voor hen blijft die mogelijkheid bestaan. 4. GroenLinks wil armoede voorkomen. We kiezen voor ruimhartige inkomensondersteuning, zodat mensen met een minimumuitkering of werkende armen zich niet uitgesloten hoeven te voelen en hun kinderen aan sporten culturele activiteiten kunnen meedoen. Het niet-gebruik van minimaregelingen en bijzondere bijstand wordt ook in de toekomst actief tegengegaan.

hoofdstuk D. besturen in berkellAND 1. Gemeentelijk organisatie De gemeente is nog steeds nodig om wetten en regels uit te voeren. Om dat te kunnen doen is een stabiele organisatie nodig. Er moet verder gewerkt worden aan een open en transparant bestuur. Betrokken burgers en een verantwoordelijke overheid zorgen samen voor een democratische en duurzame ontwikkeling van particuliere welvaart en publieke dienstverlening. ‘Beginspraak’ is de norm bij het opstellen van beleid.

1. GroenLinks maakt zich zorgen over het feit dat steeds meer instanties gegevens van burgers verzamelen. De gemeente gaat geen onnodige gegevens verzamelen. Met de aanwezige gegevens moet op een verantwoorde manier omgegaan worden en de gemeente schermt deze gegevens goed af. 2. De overheid kan de uitvoerende taak in veel gevallen heel goed overlaten aan particulier initiatief mits er een goede controle gewaarborgd is. Privatisering is geen doel op zich. 3. De gemeente(-raad) werkt samen met de verschillende adviesraden die er zijn. De adviesraden worden bij het opstellen, vaststellen en uitvoeren van beleid betrokken.

in het proces naar burgerparticipatie. Daarbij heeft de raad vooral oog voor de positie van de minderheid. 5. GroenLinks wil bureaucratie te lijf gaan. Ook willen we veel op wijk- of dorpsniveau organiseren. Dat betekent dat de professionals in het veld (al dan niet in gemeentelijke dienst) handelingsvrijheid en doorzettingsmacht moeten krijgen. 6. Denken vanuit de vraag en behoefte van de burger/klant in plaats van denken vanuit de regels gebeurt steeds meer. We gaan dus verder met de ontschotting binnen de gemeente en de partners waar de gemeente mee samenwerkt. 7. Het gemeentebestuur moet de bewoners informeren over wat er wel en niet is bereikt; en wat dat heeft gekost. 8. Er komt een openbaar subsidieregister, zodat iedereen kan zien wie subsidie van de gemeente ontvangt. 9. Bij conflicten waarbij de gemeente partij is, wordt waar mogelijk onafhankelijke professionele mediation ingezet. 10. GroenLinks blijft alert op de gevolgen van de bezuinigingen, die de laatste jaren soms te snel zijn doorgevoerd. Daar waar nodig wordt beleid aangepast.

4. De gemeente(-raad) werkt samen met de verschillende adviesraden die er zijn. De adviesraden worden bij het opstellen, vaststellen en uitvoeren van beleid betrokken. Beleid en regels maken we samen met burgers. Participatie wekt burgerzin en gemeenschapszin. Nieuwe vormen van inspraak worden actief ontwikkeld. Mensen krijgen meer zeggenschap bij het inrichten van hun eigen wijk. De gemeenteraad blijft eindverantwoordelijk. De gemeenteraad moet kartrekker zijn


2. Internationale solidariteit

Berkelland is geen eiland: niet in de Achterhoek, niet in Gelderland, niet in Nederland en niet in de wereld. Honger, oorlog, vervolging en milieuvervuiling leiden tot lijden. Mensen worden ziek, sterven of ze moeten vluchten. Wereldwijde solidariteit en bewustwording wordt door GroenLinks nagestreefd. De gemeente steunt voorlichting en informatie over dit soort vraagstukken.

1. Subsidiëring van werkgroepen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking moet de verantwoordelijkheid van de gemeente tot uitdrukking blijven brengen. 2. Het streven van de gemeente moet erop gericht zijn dat al haar producten, diensten en werk duurzaam, diervriendelijk en fairtrade worden ingekocht.

3. Financiën

Als gevolg van de crisis en landelijke bezuinigingen blijft de financiële positie van Berkelland ook de komende jaren zorgelijk. Ook het verschuiven van wettelijke taken van het rijk naar de gemeente zorgt voor druk op de begroting van de gemeente. De gemeente voert een sober en strak uitgavenbeleid, de inhoud staat altijd voorop. De begroting moet structureel worden versterkt.

1. De gemeente is alert op (Europese) subsidies waarop aanspraak kan worden gemaakt. Projecten mogen niet worden gestart louter omdat er subsidie voor verkregen kan worden. Het doel moet altijd het algemeen maatschappelijk nut of belang zijn en niet de subsidie. 2. Uitgangspunt is dat de OZB wordt verhoogd met de inflatiecorrectie. Een extra verhoging van de OZB moet voor de burger een merkbaar voordeel opleveren, moet een duidelijk doel dienen. Er moet altijd een goede afweging worden gemaakt tussen de lastendruk voor de burgers en de kwaliteit en toegankelijkheid van de geleverde voorzieningen. Bezuinigen is niet altijd de enige optie. 3. Gemeentelijke heffingen (afvalstoffenheffing, leges begraven) moeten in principe kostendekkend zijn.


DUIDELIJK BERKELLAND

Recommend Documents