KLIMAATPLAN MINDER ENERGIE PLAN HARELBEKE

KLIMAATPLAN MINDER ENERGIE PLAN HARELBEKE

Klimaatplan Harelbeke

1/24

INHOUD 1 Achtergrond ................................................................................................................... 4 2 Huidig energiebeleid in Harelbeke ..................................................................................... 6 2.1 Intern ...................................................................................................................... 6 2.1.1 Energieboekhouding ............................................................................................ 6 2.1.2 Genomen energiemaatregelen ............................................................................... 9 2.1.2.1 Stadsgebouwen ............................................................................................. 9 2.1.2.2 Openbare verlichting .................................................................................... 10 2.1.3 Mobiliteit .......................................................................................................... 10 2.2 Extern ................................................................................................................... 11 2.2.1 Energieverbruik in Harelbeke .............................................................................. 11 2.2.2 Energie-investeringen en productie in Harelbeke ................................................... 11 2.2.2.1 Premies van Infrax ....................................................................................... 11 2.2.2.2 Premies van Stad Harelbeke voor hernieuwbare energie ................................... 12 2.2.2.3 Huidige premies van Stad Harelbeke voor REG en HE ....................................... 13 2.2.2.4 Energiepremies aan jeugd- en sportverenigingen ............................................. 13 2.2.3 Mobiliteit .......................................................................................................... 14 3 Minder Energie Plan ...................................................................................................... 15 3.1 Harelbeeks ambitieniveau ........................................................................................ 15 3.2 Stappenplan ........................................................................................................... 15 3.3 Voorbeeldfunctie en doelgroepenwerking ................................................................... 15 4 Actieplan ..................................................................................................................... 17 4.1 Energie .................................................................................................................. 17 4.1.1 Intern energie actieplan ..................................................................................... 17 4.1.1.1 Energiewerkgroep ........................................................................................ 17 4.1.1.2 Energieverantwoordelijke per gebouw ............................................................ 17 4.1.1.3 Energieboekhouding ..................................................................................... 17 4.1.1.4 Energie-audit............................................................................................... 17 4.1.1.5

EPC = Energie Prestatie Certificaat ........................................................... 18

4.1.1.6

Energiebesparende technieken en aanpassingen in gebouwen ..................... 18


2/24

4.1.1.7

Energiebesparende technieken in nieuwbouw- en verbouwprojecten ............. 18

4.1.1.8

Openbare verlichting .............................................................................. 19

4.1.1.9

Opnemen van energie-efficiëntie bij overheidsopdrachten ........................... 19

4.1.1.10

Opleiding personeel rond energie en duurzaam bouwen ............................... 19

4.1.1.11

Hernieuwbare energie.............................................................................. 19

4.1.1.12

Energiezuinige toestellen ......................................................................... 19

4.1.1.13

Sensibilisatie .......................................................................................... 20

4.1.2

4.2

Extern energie actieplan ................................................................................ 21

4.1.2.1

Rationeel energieverbruik ....................................................................... 21

4.1.2.2

Hernieuwbare energie............................................................................. 21

4.1.2.3

Duurzaam bouwen ................................................................................. 22

Mobiliteit ............................................................................................................ 23

4.2.2 4.2.3

Interne mobiliteit actieplan ............................................................................. 23 Extern mobiliteit actieplan .............................................................................. 23

5 Uitvoering actieplan ...................................................................................................... 24


3/24

1 Achtergrond Het Kyotoverdrag van 1997 werd op 31 mei 2002 geratificeerd door de Europese Unie. Daarbij engageerde de EU zich om de gemiddelde uitstoot van broeikasgassen in de periode 2008-2012 met 8% te verminderen tegenover 1990. Het Kyotoverdrag is geratificeerd door de Federale en Vlaamse regering op respectievelijk 6 maart 2002 en 28 juni 2002. Tegen 2012 moet België de uitstoot van broeikasgassen verminderen met 7,5% ten opzichte van 1990. Steden en gemeenten kregen in het Kyotoverdrag geen verplichtingen, maar kunnen wel een cruciale rol spelen in het bereiken van de doelstellingen. Dat werd ook zo gezien tijdens de internationale top over duurzame ontwikkeling in Rio in 1992. Toen al werd die voorbeeldrol en de cruciale inbreng van lokale overheden in de communicatie en het engagement rond duurzame ontwikkeling expliciet naar voor geschoven.

2020 De EU 2020-strategie is de langetermijnstrategie van de Europese Unie voor een sterke en duurzame economie met veel werkgelegenheid. Deze strategie moet ervoor zorgen dat de Europese economie zich ontwikkelt tot een zeer concurrerende, sociale en groene markteconomie. Het aantal kerndoelen van de EU 2020 is beperkt maar ze zijn wel allen onderling met elkaar verbonden. Naast: “ meer onderzoek en ontwikkeling”, “meer werkgelegenheid”, “bevorderen van sociale insluiting” en het “onderwijsniveau verhogen” is er ook de doelstelling: “groene economische groei”. Deze laatste doelstelling: de 20/20/20 doelstelling moet worden gehaald: de uitstoot van broeikasgassen moet met 20% worden verminderd ten opzichte van 1990, de energie-efficiëntie moet met 20% zijn verhoogd en 20% van de energie moet op duurzame wijze worden opgewekt. Deze doelstellingen moeten door de lidstaten vertaald worden in nationale doelen.

Harelbeke In april 2008 ondertekende Harelbeke het Lokaal Kyotoprotocol waarmee de stad het engagement aanging om: o de CO2-uitstoot te reduceren met 7,5% tegen 2012, o burgers en doelgroepen te sensibiliseren, o rapporteren over het eigen energieverbruik. In december 2010 ondertekende Harelbeke de Samenwerkingsovereenkomst milieu 2008-2013 met de Vlaamse Overheid op onderscheidingsniveau. Om deze subsidie te krijgen dient de stad verschillende acties uit te voeren zowel intern als naar de bevolking toe, o.a. op vlak van energie en mobiliteit. Met dit Klimaatplan wil Harelbeke een globaal plan van aanpak en opvolging voorstellen, om de verschillende doelstellingen te realiseren.

De afstand tussen Harelbeke en Kyoto is 9390 km. De afstand voor CO2-besparing in Harelbeke is de uitvoering van al deze bladzijden uit het Klimaatplan.


4/24

Trias Energie De Trias Energie is de basis van het energiebeleid. Het is een drie-stappen-plan die iedereen kan toepassen om klimaatneutraler te worden. In een goed energiebeleid wordt elke stap van de Trias Energie uitgevoerd. De drie stappen zijn: 1: terugdringen van onnodig energieverbruik door energieverliezen te beperken bijvoorbeeld in de vorm van goede isolatie, 2: gebruik van duurzame energiebronnen zoals energie uit de wind, zon, biomassa, water en aarde, 3: zuinig en efficiënt gebruikmaken van fossiele bronnen.

Dankzij de Trias Energie is het duidelijk dat men zowel moet kiezen voor enkel de noodzakelijke verlichting als ook om de gloeilampen te vervangen door spaarlampen. Energiebesparing is de eerste noodzakelijke stap, energieprijzen zullen immers zo goed als zeker blijven stijgen de komende jaren.


5/24

2 Huidig energiebeleid in Harelbeke 2.1 Intern 2.1.1 Energieboekhouding De eerste stap in het energiebeleid is meten om te weten. Vandaar dat sinds enkele jaren een energieboekhouding wordt bijgehouden voor verschillende stadsgebouwen. In onderstaande tabel staat een overzicht van de gebruiken sinds 2006. De gebouwen aangeduid in geel zitten in de energieboekhouding van Cenergie. Elektriciteitsverbruik: naam Civiele bescherming Bibliotheek Brandweer Jeugddienst Peter Benoit museum Pijp- en tabakmuseum SABV Eiland SAMW School Arendswijk (turnzaal) School Bavikhove School centrum School Eiland School Hulste School Stasegem Sporthal Dageraad Sporthal Vlasschaard Bavikhove Stadhuis Stadsdepot Tsas jeugdcentrum ‟t Spoor Torengalm Vinkenmuseum Vrijplaats Marktstraat 74

opp.* EPC m2 1544

1500 1360

2655 2075 3000 2300 1700 3170

5003

nee ja ja ja nee nee ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja nee nee ja

verbruik verbruik verbruik verbruik verbruik 2006 2007 2008 2009 2010 (kWh) (kWh) (kWh) (kWh) (kWh) 508 69.133

513 68.349

567 69.932

131.988

117.705

122.687

37.640 19.140 22.871 44.614 45.366 241.598 72.665 130.381 22.157 31.101 131.641

30.363 19.212 24.643 46.572 46.733 175.129 100.273 131.516 22.208 15.686 130.660

65.736 19.950 25.666 46.661 44.892 181.356 65.736 137.350 21.287 32.662 129.860

1510 521 72.990 10.225 6.181 1.823 127.208 19.939 18.128 20.920 28.573 34.179 44.579 139.909 61.576 131.164 20.823 33.403 127.746 11.794 1197 5.042 22.906

1.013 489 72.285 10.899 5.213 1.454 878 142.062 17.884 22.559 32.152 30.613 51.220 182.571 66.830 143.471 20.736 38.091 119.781 11.528 1.660 4.189 22.124

* de oppervlakte van de gebouwen is de berekende oppervlakte volgens de regels van de EPC-wetgeving: de bruikbare vloeroppervlakte is de som van de bruto-vloeroppervlakten van alle vloerniveaus (= vloerverdiepingen) binnen het beschermd volume.


6/24

Gasverbruik, omgerekend naar kWh en rekening houdend met de graaddagen: (een graaddag is een rekeneenheid om de (variërende) temperatuur op een eenvoudige manier mee te kunnen nemen in berekeningen over energieverbruik. Een graaddag is relatief ten op zichte van een referentie temperatuur, meestal die waarbij geen verwarming meer nodig is. In het rekenprogramma van Cenergie nemen ze als referentie temperatuur 15,5°C.)

naam

opp. EPC

Bibliotheek Brandweer School Bavikhove School centrum School Eiland School Hulste School Stasegem Sporthal Dageraad Sporthal Vlasschaard Bavikhove Stadhuis

1544

Stadsdepot ‟t Sas jeugdcentrum ‟t Spoor

2655 2075 3000 2300 1700 3170

5003

ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

verbruik verbruik verbruik verbruik verbruik 2006 2007 2008 2009 2010 (kWh) (kWh) (kWh) (kWh) (kWh) 145.892 128.503 132.696 118.579 161.888 157.513 142.446 162.057 182.897 207.248 206.376 168.643 334.915 378.812 415.607 301.535 273.795 350.755 353.195 422.571 385.032 339.273 415.210 383.784 440.340 193.593 166.645 237.076 235.361 265.702 281.821 248.502 261.151 246.132 288.307 443.692 454.887 379.628 257.211 269.982 208.110 198.057 212.364 206.994 201.358 394.258 377.099 439.321 374.433 402.430 137.718 118.893 129.717 106.406 93.654 157.075 160.396 183.232 164.132 201.352 712.467 676.790 685.263 717.685 708.949

Gasverbruik andere gebouwen in kubieke meter: naam opp. EPC verbruik 2009 (m3) verbruik 2010 (m3) Civiele bescherming 2.489 3.467 Jeugddienst ja 7.577 8.153 Peter Benoit museum 4.728 5.273 Pijp- en tabakmuseum 6.117 8.727 SABV Kameleon 1500 ja 8.253 15.681 School Arendswijk (turnzaal) ja 18.982 19.328 Torengalm 6.707 7.349 Vinkenmuseum 1.344 1.778 Vrijplaats 2.686 3.345 Marktstraat 74 ja 10.679 14.666

Ook de openbare verlichting komt op de energiefactuur van de stad. In de tabel hieronder een weergave van de huidige situatie. armatuur

type

HPL 125W 2xHDNA 150W HDNA 100W HDNA 200W HPL 250 W HDNA 250W HDNA 70W HDNA 150W HPL 475W HDNA 50W LDNA 36W SON-TC 70W TL 80W SON-T 70W SON-T 150W SON-T 100W

HPL overige overige overige HPL overige overige overige HPL overige overige SON overige SON SON SON


aantal 998 4 568 10 306 232 963 308 1 183 386 98 18 14 18 116

vermogen 125 300 100 200 250 250 70 150 475 50 36 70 80 70 150 100

verbruik op jaarbasis (kWh) 592063,5 5695,2 269572,8 9492 363069 275268 319927,9 219265,2 2254,35 43425,9 65950,42 32557,56 6834,24 4651,08 12814,2 55053,6

7/24

HDNA 300W LDNA 91W SOX-E 36W TL 40W SON-T 250W 2xHDNA 100W SPLP 18W SON 70W CDM-T 150W CDM-T 70W LDNA 135W HDNA 91W CDM-T 35W 2xHDNA 250W SPLP 13W HD natrium tubulair 70W E27 LDNA 80W 3xHDNA 150W HPL 25W HDNA 0W metaaliodidelamp CDO-TT 70W 828 LDNA 55W HDNA 500W 3xHDNA 100W 2xLDNA 18W HDNA 36W SONT PLUS 50W MH-2P 70W 3000K HDNA 1200W SON-TE 50W HPL 80W HDNA 400W HPL 400W LDNA 90W SPLP 9W LED 4W HDNA 100W + HDNA 250W SON-T 50W HDNA 80W HDNA 450W CDM-TD 150W HPL 150W SONT PLUS 70W HPL 500W LDNA 95W SPLP 500W HDNA 800W

TOTAAL


overige overige SOX overige SON overige overige SON overige overige overige overige overige overige overige overige overige overige HPL overige overige overige overige overige overige overige SON overige overige SON HPL overige HPL overige overige LED overige SON overige overige overige HPL SON HPL overige overige overige

1 87 82 7 5 8 19 9 18 41 3 1 24 2 6 52 1 1 1 2 16 8 1 1 2 17 33 8 1 37 19 4 11 9 2 19 2 22 7 1 6 3 1 2 3 1 3

4832

300 91 36 40 250 200 18 70 150 70 135 91 35 500 13 70 80 450 25 10 70 55 500 300 36 36 50 70 1200 50 80 400 400 90 9 4 350 50 80 450 150 150 70 500 95 500 800

1423,8 37574,08 14010,19 1328,88 5932,5 7593,6 1623,132 2989,98 12814,2 13621,02 1922,13 431,886 3989,64 4746 370,188 17275,44 379,68 2135,7 118,65 94,92 5315,52 2088,24 2373 1423,8 341,712 2904,552 7830,9 2657,76 5695,2 8780,1 7213,92 7593,6 20882,4 3844,26 85,428 360,696 3322,2 5220,6 2657,76 2135,7 4271,4 2135,7 332,22 4746 1352,61 2373 11390,4

2.527.599,24

8/24

2.1.2 Genomen energiemaatregelen 2.1.2.1 Stadsgebouwen Onderstaande tabel heeft een overzicht van de infrastructurele maatregelen genomen in stadsgebouwen die een invloed hebben op het energieverbruik. Behalve voor Sporthal Dageraad gaat het enkel over maatregelen uitgevoerd in 2010 en uit te voeren in 2011. Gebouw Jaartal werken + omschrijving Stadhuis 2010-2011: werken fase 3

Deelstadhuis Hulste 2010-2011: nieuwbouw dienstencentrum

afbraak infodienst: niet geïsoleerd bouwdeel met gasradiatoren + nieuwbouw volgens huidige energienormen + zonnepanelen 10kWpiek nieuw volgens huidige energienormen + zonnepanelen 10kWpiek

Stadsarchief 2010: installatie ontvochtigingsinstallatie Sporthal Dageraad - jaren „80: sturing verwarming via klokjes, ketel op nachttemperatuur gebracht, combinatie gemaakt tussen dag- en weekklokken - 1990: dakisolatie: foamglas - jaren ‟90: digitale klokjes geplaats, mogelijkheid tot sturen van meer kringen, verwerken van verschillende tijdstippen - 1995: tochtstrips vluchtdeuren zaal - 1999: energiebesparende verlichting (grote zaal) - 2000: moeilijk te sturen elektrische accumulatiekachel bureel administratie vervangen door gasradiator - 2005: vernieuwen stookinstallatie: vervanging centrale brander, afzonderlijke sturingen: café, 2 circuits CV, grote zaal, blauwe zaal/judozaal, apart systeem warm water douches zonneboiler ifv douches - 2008: recreatex: sturingen gekoppeld aan activiteiten, reservaties, zaalgedeelten: verwarming, verlichting - 2009: recreatex: sturing verwarming kleedkamers en bureel administratie en isolatiematrassen stookplaats School centrum 2010: verbeteringswerken kleuteropvang 2010: conciërgewoning – nieuw buitenschrijnwerk (3 ramen) School Eiland 2010: zolderisolatie (950m²) 2010: plaatsen radiatorfolie zijde Veldstraat

Isoleren dak + isoleren vloeropbouw Isolerende beglazing

CC Het Spoor 2010: plaatsen dubbel glas raadszaal en cafetaria Stadsdepot 2010: Door actief aandacht te hebben voor het afleggen van verwarming bij afwezigheid, isoleren bureel magazijnier en het plaatsen van een nieuwe sturing in 2010 slaagden ze in het stadsdepot om mooie besparingen te verwezenlijken. De cijfers van december 2010, januari en februari 2011 in de tabel hieronder tonen dit aan.


9/24

2.1.2.2 Openbare verlichting In 2010 werd in de wijk Goudwinde, Bleekput en een deel van de Arendswijk de straatverlichting gedeeltelijk gedoofd tussen 24u en 4u. Dit initiatief werd symbolisch gestart op Earth Hour. Hierdoor wordt 12.000 kWh bespaart per jaar. Tijdens Earth Hour 2011 werd dit initiatief uitgebreid naar de wijken Marbra-Lys en Langemeers: goed voor een besparing van 6300 kWh per jaar.

2.1.3 Mobiliteit Aan het stadshuis staat 1 herenfiets en 1 vrouwenfiets voor het personeel ter beschikking voor werkverplaatsingen. In 2010 werden 2 wagens aangekocht met aandacht voor milieuaspecten: de personenwagen van de centrale administratie: Opel astra, deze wagen heeft een ecoscore van 71, - er werd een lichte vrachtwagen Renault Kangoo aangekocht voor de technische dienst. Deze wagen heeft een ecoscore van 69. Momenteel wordt gewerkt aan een inventarisatie en berekening van de ecoscore van het huidig voertuigenpark. Dit zal in het najaar van 2011 ter beschikking zijn. -


10/24

De vliegtuigreizen naar Eenhana worden steeds bij CompenCO2 gecompenseerd. CompenCO2 is de enige Belgische aanbieder van CO2-compensatie die werd geïnitieerd en gedragen wordt door een aantal grote milieu- en Zuid-Noord NGO's: WWF, 11.11.11., Ecolife, Oxfam-Wereldwinkels, Bond Beter Leefmilieu, Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling, Groenhart, enz.. CompenCO2 investeert de compensatie-bijdragen bewust zoveel mogelijk in veelbelovende initiatieven in Afrika, omdat daar de gevolgen van de opwarming van de aarde het meest rampzalig zijn, en omdat daar klimaatvriendelijke ontwikkeling nog in de kinderschoenen staat.

2.2 Extern 2.2.1 Energieverbruik in Harelbeke Het totale energieverbruik in Harelbeke (alle huishoudens, KMO‟s en industrie) in 2010: elektriciteit industrie

contracten automatisch uitgelezen meters maandelijks uitgelezen meters

overige industrie + particulieren totaal

verbruik in kWh

73 113

57.177.384 66.194.790

12.777

9.033.177 132.405.351

6 18

155.476.142 182.379.461

8.903

58.664.503 396.520.106

gas industrie

automatisch uitgelezen meters maandelijks uitgelezen meters

overige industrie + particulieren totaal Deze gegevens komen van Infrax.

2.2.2 Energie-investeringen en productie in Harelbeke 2.2.2.1 Premies van Infrax Ook de Harelbeekse bevolking denkt aan energiebesparingen. In 2010 werden onderstaande energiepremies aangevraagd bij Infrax. Al deze maatregelen leveren een energiebesparing op. In de laatste kolom staat een indicatie van de besparing die bekomen wordt per jaar en soort maatregel. Voor dakisolatie is dit bijvoorbeeld 158 per m². Jammer genoeg beschikken we niet over alle nodige gegevens om de besparingen in Harelbeke exact te berekenen.


11/24

soort aanvrager

Uitgevoerde actie

aantal totaal aanvragen per in 2010 eenheid

eenheid

jaarlijkse kWh besparing in Harelbeke

totaal betaalde premies (euro)

besparing in kWh primair per jaar en per eenheid

27.425,00

vervanging lagetemperatuurketel: 3.374 voor woningen 1.860 voor appartementen/vervanging niet lagetemperatuurketel: 7800

Huishoudelijk

condensatieketel

219

Huishoudelijk

dakisolatie

361

33.366 m²

107.530,26

158 per m²

30

infrax kan enkel het aantal aanvragen geven; 16540 euro kunnen bv. zijn 16 huizen met een Epeil60

16.540,00

1 huis met Epeil60 betekent een besparing van 15.453

261

2.537 m²

25.443,80

410 per m2

1.040.170

18 15.853,74 23,1

2

106 per m 2 89 per m 120 per m2

954 361.607 2.880

1.903,00

150

150 4.903,72 850

93 per m2 1.442 per kVA

Huishoudelijk

E-peil
219 stuks

738.906

5.271.828

247.248

Huishoudelijk Huishoudelijk Huishoudelijk

HR-beglazing vervanging enkel glas kelderisolatie muurisolatie radiatorfolie

Huishoudelijk

thermostaatkranen

64

Huishoudelijk Huishoudelijk Huishoudelijk

ventilatiesysteem vloerisolatie warmtepomp

1 25 1

Huishoudelijk

zonneboiler

7

7 stuks

3.735,00

condensatieketel

3

3 stuks

3.951,00

frequentieomvormer

7

7 stuks

12.254,00

rechtstreekse gasverwarming

2

2 stuks

7.950,00

warmtepomp

1

1

2.989,35

1.472 per kWthermisch

dakisolatie

1

75

288,00

158 per m²

11.850

HR-beglazing

3

296

2.958,50

149 per m2

44.104

Huishoudelijk

Niet Huishoudelijk Niet Huishoudelijk Niet Huishoudelijk Niet Huishoudelijk school/openb best school/openb best

Totaal aanvragen

1 42 2

9 m² 4.063 m² 24 m² 380

stuks 1 stuks 1.312 m² 1 stuks

1031

stuks m² m²

57.000 122.016 1.442

687 per m2 indien warm water en verwarming/2.887 indien enkel warm water

aanvraag moet met een studie

gestaafd

4.809

zijn

stuks

Totaal premiebedragen

€ 234.766,47

Totaal besparing in kWh

7.904.814,00

2.2.2.2 Premies van Stad Harelbeke voor hernieuwbare energie Stad Harelbeke betaalt sinds 1998 een premie aan duurzame energie-investeerders. Hierdoor hebben we een goed beeld van het aantal energie-installaties in Harelbeke. De premie bedroeg 10.000 BEF, vanaf 2006 is deze premie opgetrokken tot 500 euro voor zonnepanelen en 250 euro voor andere installaties. Sedert 1 juli 2010 wordt er geen premie meer gegeven voor zonnepanelen. Installaties geplaats na 1 juli 2010, staan dus niet in onderstaande tabel. Aantal uitbetaalde premies

Zonneboiler

1998 1999 2000 2001 2002 2003 Klimaatplan Harelbeke

5 1 3 6 4 6

Zonnepanelen

Aardwarmtepomp

Luchtwarmtepomp

0 0 0 0 0 0

0 0 1 0 2 0

0 0 0 0 0 0 12/24

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 totaal

4 1 3 7 8 8 9 65

0 0 2 4 25 185 143 359

0 0 0 0 1 0 0 4

0 0 1 0 0 0 2 3

In Harelbeke liggen nu (volgens de premie-aanvragen) 1.325.287 Wpiek zonnepanelen. Per jaar betekent dit een productie 132.5287 x 0,85 = 1.126.494 kWh zonne-elektriciteit. Hierin zijn de installaties geplaatst na 1 juli 2010 niet inbegrepen. Aangezien de stad sindsdien geen subsidies meer geeft voor zonnepanelen beschikken we niet meer over gegevens van nieuwe installaties.

2.2.2.3 Huidige premies van Stad Harelbeke voor REG en HE Sinds 1 juli 2010 gelden volgende premies voor hernieuwbare energie (HE): - zonneboilers: 250 euro - warmtepompen: * geothermische warmtepomp: (aardwarmte): 500 euro * grondwater-warmtepomp: 250 euro * lucht-warmtepomp: 250 euro - windenergie: 500 euro Het reglement premies voor rationeel energiegebruik (REG) is ingegaan vanaf 01.01.2011. De volgende door INFRAX toegekende premies komen voor een bijkomende toelage van stad Harelbeke in aanmerking:  Het beperken van het E-peil in een nieuwbouwwoning tot maximum E60 voor woningen waarvan de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning dateert van na 1 januari 2010.  Huishoudelijk ventilatiesysteem met warmterecuperatie.  Huishoudelijke aardgascondensatieketel.  Huishoudelijke buitenmuurisolatie: het isolatiemateriaal dient een warmteweerstand of RD-waarde van minimum 1,3 m²K/W te halen.  Huishoudelijke kelderisolatie: het isolatiemateriaal dient een warmteweerstand of RDwaarde van minimum 3 m²K/W te halen.  Radiatorfolie.  Hoogrendementsbeglazing ter vervanging van enkele beglazing.  Huishoudelijke thermostaatkranen.  Huishoudelijke vloerisolatie: het isolatiemateriaal dient een warmteweerstand of RDwaarde van minimum 1,2 m²K/W te halen.

2.2.2.4 Energiepremies aan jeugd- en sportverenigingen Jeugd:  Jeugdverenigingen krijgen jaarlijks 75% van hun energiefacturen terugbetaald (waterelektriciteit-gas). Als het budget (11.500 euro) ontoereikend is om de 75%-regel te gebruiken dan wordt deze evenredig verminderd.  Bij alle infrastructurele ingrepen waaraan men een energiezuinig aspect kan aantonen wordt er 75% terugbetaald door het stadsbestuur. Sport: Klimaatplan Harelbeke

13/24





Het stadsbestuur komt tussen in de elektriciteit-, gas- en waterkosten voor stadioninfrastructuur van de voetbalclubs die met hun eerste ploeg spelen op het grondgebied van de stad Harelbeke en die aangesloten zijn bij de KBVB, en die een concessieovereenkomst hebben met de stad Harelbeke en voor de clublokalen van de Harelbeekse Kanovereniging (HKV) en de Sint-Pieters Bosseniers Onder stadioninfrastructuur wordt verstaan: - voor het stadion in Hulste en Stasegem : de goederen begrepen in de concessieovereenkomst met de betrokken clubs, alsook alle met toelating van de stad opgerichte constructies die eigendom zijn van de concessiehouder en zich bevinden op de in concessie gegeven goederen. - voor het Forestiersstadion : de goederen begrepen in de concessieovereenkomst met de club, alsook alle met toelating van de stad opgerichte constructies die eigendom zijn van de concessiehouder en zich bevinden op de in concessie gegeven goederen met uitzondering van : a. de cafetaria "De Ratte" en aanhorigheden. b. de verlichting op de parking van het voetbalstadion. c. de verlichting van de oefenvelden de Mol. De toelage bedraagt maximum 50.000 EUR/kalenderjaar voor wat betreft het Forestiersstadion, 4.500 EUR/kalenderjaar voor het stadion Stasegem en 10.500 EUR/kalenderjaar voor het stadion Hulste. De toelage bedraagt maximum 1000 EUR/kalenderjaar voor de St Pieters Bosseniers Karabijnschutters, voor de Kanovereniging 2100 EUR/kalenderjaar.

2.2.3 Mobiliteit -

-

Er is een treinstation in Harelbeke waar per uur 1 trein richting Gent en ook richting Kortrijk gaat. Er zijn 10 buslijnen van De Lijn die door Harelbeke lopen (52 Kortrijk - Tielt, 53 KortrijkOoigem-Wakken-Aarsele-Tielt, 71 Kortrijk-Harelbeke-Deerlijk-Waregem, 72 KortrijkHarelbeke-Deerlijk-Anzegem, 74 Kortrijk - Harelbeke - Bavikhove -Hulste, 75 Kortrijk Deinze, 76 Kuurne - Harelbeke - Zwevegem, 78 Belbus Deerlijk, 92 Kortrijk - Zwevegem Otegem - Avelgem en 99 Belbus Zwevegem- Spiere-Helkijn -Kooigem). Stad Harelbeke zorgt via het derde betalersysteem dat de schoolgaande jeugd goedkoop met het openbaar vervoer (bus en trein) kan reizen. Op donderdag vervoert De Lijn alle Harelbeekse reizigers gratis op het grondgebied van Harelbeke.


14/24

3 Minder Energie Plan 3.1 Harelbeeks ambitieniveau Aan de gemeenteraad van 17 oktober 2011 werd het volgende ambitieniveau voorgelegd: 1) daling van het energieverbruik van alle gebouwen met 1% kWh per jaar, telkens t.o.v. het vorige jaar, ongeacht het gebouwenvolume, en dit voor zowel het gasverbruik als het elektriciteitsverbruik, 2) daling van het energieverbruik van de openbare verlichting. Hierbij kiest Harelbeke ervoor om de Lichtvisie West-Vlaanderen toepassen waarin de code van goede praktijk staat met 14 basisprincipes voor openbare verlichting (de lichtvisie: http://www.westvlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/milieu/psh/Pages/lichtvisie.aspx), 3) stijging van de gewogen gemiddelde ecoscore in het voertuigenpark met 5% in 2018 t.o.v. 2011, 4) stijging van het duurzaam woon-werkverkeer: 5% minder personeelsleden (op het totaal aantal personeelsleden) die met de auto naar het werk komen in 2018 t.o.v. 2011. Alle maatregelen zullen aangewend worden om dit ambitieniveau te halen. Er zal jaarlijks voldoende budget voorzien worden op de begroting om energiebesparende maatregelen te realiseren.

3.2 Stappenplan Het stappenplan voor het Klimaatplan loopt als volgt: 1) definiëren van indicatoren, in hoofdstuk 2 staan de indicatoren waarover we beschikken 2) vooropstellen van doelstellingen, in punt 3.1 wordt gekozen voor een ambitieniveau 3) lokaal Klimaatplan maken, dit is hoofdstuk 4 4) vaststellen Klimaatplan in energiewerkgroep, 5) vaststellen Klimaatplan in MAT, 6) vaststellen Klimaatplan door college, 7) advies Klimaatplan van MiNa-raad, 8) advies Klimaatplan van raadscommissie, 9) vaststellen Klimaatplan in gemeenteraad, 10)sensibilisatie van het personeel, 11)uitvoeren Klimaatplan door jaarlijks een concreet actieplan op te maken in september en het daaropvolgende jaar uit te voeren. Dit actieplan wordt jaarlijks in september aan het college voorgelegd voor goedkeuring, 12)jaarlijks de vooruitgang toetsen aan de doelstellingen en rapporteren zowel intern (aan personeel, college en raadscommissie) als extern, 13)bij het begin van elke nieuwe legislatuur wordt het ambitieniveau herbevestigd of gewijzigd in samenwerking met de energiewerkgroep.

3.3 Voorbeeldfunctie en doelgroepenwerking Het stadsbestuur heeft de belangrijke taak om het goede voorbeeld te geven aan haar bevolking. Als we dit bekijken voor het energiebeleid is het belangrijk om bij het screenen van de stedelijke gebouwen ook de nodige communicatie te voeren. Een bestuur heeft er alle baat bij om de burger op alle mogelijke manieren te tonen hoe het duurzaam beleid in uitvoering wordt gebracht. Klimaatplan Harelbeke

15/24

Ten tweede heeft het stadsbestuur ook een sensibiliserende taak. Zo dienen er naar verschillende doelgroepen diverse acties uitgevoerd te worden om een mentaliteits- of gedragswijziging teweeg te brengen. De doelgroepenwerking van de gemeente is gericht naar twee belangrijke hoofddoelgroepen, zijnde intern het eigen personeel en extern de bevolking die wordt ingedeeld in doelgroepen, afhankelijk van de actie. Bij de uitwerking van het Klimaatplan zal er voldoende aandacht besteed worden aan beide aspecten.


16/24

4 Actieplan 4.1 Energie 4.1.1 Intern energie actieplan 4.1.1.1 Energiewerkgroep In 2011 wordt een interne energiewerkgroep opgericht. Deze energiewerkgroep komt ongeveer maandelijks samen en staat in voor de realisatie van het Klimaatplan – Minder Energie Plan. De energiewerkgroep volgt maandelijks de meterstanden op en maakt een jaarlijks rapport waarin de realisatie van het ambitieniveau opgevolgd wordt. De energiewerkgroep bespreekt samen met de gebouwverantwoordelijken (zie punt 4.1.1.2) twee keer per jaar de stand van zaken betreffende de uitvoering van energiemaatregelen en sensibilisatie.

4.1.1.2 Energieverantwoordelijke per gebouw Elk stadsgebouw heeft een gebouwverantwoordelijke. Deze verantwoordelijke stelt zichzelf of iemand anders aan als energieverantwoordelijke (Kyotollega). Deze persoon staat in voor het uitvoeren van energiemaatregelen en sensibilisatie. Hij of zij neemt maandelijks de meterstanden op van elektriciteits-, gas- en waterverbruik. Deze persoon bespreekt samen met de energiewerkgroep twee keer per jaar de stand van zaken betreffende de uitvoering van energiemaatregelen en sensibilisatie.

4.1.1.3 Energieboekhouding Een energieboekhouding is noodzakelijk:  enkel door te meten kunnen we weten of er een meer/minder verbruik is,  en kunnen er conclusies getrokken worden van welke gebouwen het eerst moeten aangepakt worden om energiemaatregelen in uit te voeren. Van alle stadsgebouwen wordt een energieboekhouding bijgehouden met de maandelijks meterstanden van elektriciteit-, gas- en water. De Kyotollega geeft maandelijks op de laatste dag van de maand of tijdens de eerste 3 werkdagen van de daaropvolgende maand, de meterstanden door aan de energieboekhouder van de energiewerkgroep. De energiewerkgroep geeft maandelijks eventuele piekverbruiken door aan de Kyotollega om tijdig de oorzaak te achterhalen. Twee keer per jaar wordt een energierapport opgemaakt van alle stadsgebouwen, dit wordt besproken met de gebouwverantwoordelijke, energieverantwoordelijke in de energiewerkgroep.

4.1.1.4 Energie-audit Stad Harelbeke laat een energieaudit, energiesnoei-audit of ESCO uitvoeren in gebouwen die nieuw aangebouwd worden, bij verbouwingen, in gebouwen met extreme piekverbruiken en in gebouwen waarvoor dit mogelijks interessant kan zijn (bv. gebouwen met veel gebruikers en/of bezoekers). 1) een energieaudit is een grondige studie waaruit knelpunten en verbeteringsvoorstellen naar voorkomen, 2) een energiesnoei-audit is een lichtere studie waaruit knelpunten en verbeteringsvoorstellen naar voorkomen,


17/24

3) Infrax: ESCO (=Energy Services Company) voert gratis een globale audit uit, en kan telemetrie plaatsen.

4.1.1.5

EPC = Energie Prestatie Certificaat

Een EPC maakt een algemene maar globale studie van het gebouw. Het eindresultaat is een rapport met een aantal aanbevelingen en een certificaat met een kengetal waarbij het verbruik vergeleken wordt met andere gelijkaardige gebouwen. Dit certificaat wordt op een publiek zichtbare plaats opgehangen in het gebouw. Openbare gebouwen met een oppervlakte van meer dan 1000 m2 zijn verplicht te beschikken over dergelijke certificaat. De volgende gebouwen hebben reeds een EPC: - Stadshuis - ‟t Spoor - Bibliotheek - Brandweer - Jeugddienst - SABV Eiland - SAMW - School Noord Hulste - School Arendswijk (turnzaal) - School Bavikhove - School centrum - School eiland - School Hulste - School Stasegem - Sporthal Dageraad - Sporthal Vlasschaard Bavikhove - Stadsdepot - Tsas Jeugdcentrum - Marktstraat 74 - Torengalm Vanaf 01/01/2013 moeten openbare gebouwen met een oppervlakte van meer dan 500 m2 over een EPC beschikken. In de toekomst zal ook voor kleinere gebouwen een EPC verplicht worden. Het is dus wenselijk en nuttig om nu al jaarlijks voor enkele gebouwen een EPC te laten opmaken.

4.1.1.6

Energiebesparende technieken en aanpassingen in gebouwen

 Jaarlijks wordt gekeken in welke gebouwen eenvoudige energiebesparingsmaatregelen uitgevoerd kunnen worden. Het gaat dan om zaken die weinig kosten en makkelijk te installeren zijn, zoals: radiatorfolie, stekkerdoos met schakelaar, bewegingsdetectors voor verlichting, tochtstrips, enz.  Jaarlijks wordt gekeken in welke gebouwen grotere energiebesparingstechnieken uitgevoerd kunnen worden zoals: energiezuinige verwarmingsinstallatie, hoog isolerende beglazing, isolatie, enz.

4.1.1.7

Energiebesparende technieken in nieuwbouw- en verbouwprojecten

Bij nieuwbouw- en verbouwprojecten zal telkens in het lastenboek opgenomen worden dat de ontwerper verplicht is een duurzaamheidstoets (energie-, water-, en materialenaudit) uit te


18/24

voeren. Er wordt ook een kostenbatenanalyse gemaakt om de conventionele bouwtechnieken te vergelijken met bouwen volgens een lager E-peil. Bij nieuwbouw- en verbouwprojecten wordt in een tijdig stadium van de bouwplannen een advies gevraagd aan de energiewerkgroep en eventueel ook aan Cenergie (via infrax) of aan vzw Zonnewindt (adviespunt duurzaam bouwen van West-Vlaanderen).

4.1.1.8

Openbare verlichting

Om het energieverbruik van de openbare verlichting te laten dalen zal: 1) De energieboekhouding van de openbare verlichting jaarlijks bijgehouden worden, 2) Infrax bij nieuwe openbare verlichtingsprojecten een toetsing maken van hun voorstel aan de „Lichtvisie West-Vlaamse platteland‟, 3) Bij het jaarlijks investeringsplan een toetsing aan de „Lichtvisie West-Vlaamse platteland‟ gemaakt worden door Infrax, 4) De openbare verlichting volledige doorgelicht worden, om te toetsen aan de „Lichtvisie West-Vlaamse platteland‟. Er wordt een berekening gemaakt van de kostprijs voor: - Aanpassingen nodig om te voldoen aan de Code van goede praktijk in de Lichtvisie, - Zuinigere lampen, - Buitengebruik stellen en verwijderen van bepaalde lichtpunten, - Invoeren nachtregime, - Plaatsen van bewegingssensors.

4.1.1.9

Opnemen van energie-efficiëntie bij overheidsopdrachten

Het college besliste op 12 juli 2011 om duurzaamheidscriteria in elk bestek en bij bestellingen waarin dit nuttig en noodzakelijk is op te nemen. Hierin zitten ook energiecriteria indien van toepassing op het onderwerp van het bestek. Voor aankoop van elektrische toestellen is dit altijd het geval.

4.1.1.10

Opleiding personeel rond energie en duurzaam bouwen

Zowel administratief als technisch personeel wordt bijgeschoold in energiezuinige technieken, duurzaam bouwen en andere relevante energie thema‟s.

4.1.1.11

Hernieuwbare energie

1) Stad Harelbeke werkt sinds 2008 voor 100% op groene stroom. Ongeacht de leverancier, blijft Stad Harelbeke in de toekomst kiezen voor de aankoop van 100% groene stroom, 2) De stroomproductie van bestaande zonnepanelen op het Stadhuis en op de bib in Hulste zal maandelijks opgevolgd worden, 3) De stroomproductie van de bestaande zonneboiler op de sporthal Dageraad en sporthal Bavikhove zal jaarlijks opgevolgd worden, 4) Stad Harelbeke onderzoekt de mogelijkheden voor nieuwe projecten rond hernieuwbare energie op stadsgebouwen.

4.1.1.12

Energiezuinige toestellen -

Nieuwe elektrische toestellen worden door de technische diensten en door de gebruikers steeds energiezuinig ingesteld,


19/24



4.1.1.13

Verwarmingsinstallaties worden door de technische diensten en door de gebruikers steeds energiezuinig ingesteld, in mei worden alle verwarmingsinstallaties volledig uitgeschakeld, ICT stelt alle computers, printers en fax- en kopieertoestellen zuinig in.

Sensibilisatie

Om een draagvlak uit te bouwen waarop het gevoerde beleid kan steunen, is het belangrijk te communiceren naar het eigen personeel en dit te motiveren, zodat deze de voorbeeldfunctie mee kan uitdragen naar de bevolking. Verschillende sensibilisatiemomenten en sensibilisatiecampagnes worden uitgewerkt door de milieudienst, dit kan in samenwerking met de provincie, de energiesnoeiers of anderen.


20/24

4.1.2 Extern energie actieplan Niet enkel de stadsdiensten hebben baat bij energiebesparing en gebruik van hernieuwbare energie, ook de bevolking haalt voordeel uit rationeel omgaan met energie en het gebruik van groene energie. In de media komt duurzaam bouwen geregeld aanbod, maar voor rationeel energieverbruik is er minder aandacht. Hernieuwbare energie, zoals investeringen in wind-, zonne- of biomassaenergie zorgt vaak voor een publiek debat. Vooral bij windenergie krijgt het publiek vaak het NIMBYsyndroom (not in my backyard). Zonne-energie is mogelijk voor heel wat gezinnen in Vlaanderen. Dat elk gezin ook zonder een cent te investeren toch groene elektriciteit kan gebruiken is veel minder bekend. Het grote publiek is op de hoogte van de opwarming van de aarde en mogelijke gevolgen, maar de actie om er zelf iets aan te doen ontbreekt. Meer informatie en concrete maatregelen bekend maken bij het grote publiek is dan ook noodzakelijk. De olie-, gas- en elektriciteitsprijzen zullen blijven stijgen. We zullen gedwongen worden om anders om te gaan met energie. Dat het kan bewees Cuba in de jaren „90 toen de olie-import daar drastisch verminderde. De volledige Cubaanse economie ging zich anders organiseren om de vele boycots te overleven, wat hen dan ook gelukt is. Een toekomst met minder energieverspilling en meer gebruik van groene energie is mogelijk.

4.1.2.1

Rationeel energieverbruik

Bestaande initiatieven: - passieve sensibilisatie via de website en infokrant, - extra REG premie van stad Harelbeke bovenop de REG premies van Infrax, - energiescan door de energiesnoeiers waarbij Harelbeke intekende voor de uitbreiding van het energiepakket dat de mensen ontvangen. Een energiescan is een doorlichting, die op basis van een bezoek ter plaatse, een eerste beeld geeft van de energiesituatie en het energiebesparingspotentieel op het vlak van gebouw, verwarming, sanitair warm water, verlichting, elektrische apparaten en gedrag. In 2011 (vanaf september) zullen voor het eerst ook opvolgscans worden uitgevoerd. Mogelijke ideeën voor de nabije toekomst: - verder uitwerken passieve sensibilisatie via de website en infokrant, - deelname campagne energiejacht (opvolger van de klimaatwijken), - premies REG actief promoten + bijhouden zodat totale energiebesparing kan berekend worden, - energiemeters aan burger uitlenen via milieudienst of via het uitleensysteem van de bibliotheek, - jaarlijks organiseren van minstens 1 infoavond voor particulieren met als onderwerp: dakisolatie, warmtepomp, energiezuinige verlichting, enz., - jaarlijks organiseren van minstens 1 infoavond voor specifieke doelgroepen: KMO‟s en/of zelfstandige ondernemers en/of landbouwers over energiebesparingsmogelijkheden in hun sector, - woonloket informeert actief de bevolking over REG, - stadskraam rond energiepremies (en andere thema‟s) op de donderdagmarkt.

4.1.2.2

Hernieuwbare energie

Bestaande initiatieven: - passieve sensibilisatie via de website en infokrant - premie voor HE: hernieuwbare energie (behalve voor fotovoltaïsche zonnepanelen) Mogelijke ideeën voor de nabije toekomst: Klimaatplan Harelbeke

21/24

-

4.1.2.3

verder uitwerken passieve sensibilisatie via de website en infokrant premie HE actief promoten + bijhouden zodat totale energiebesparing kan berekend worden tweejaarlijkse info-avond naar burgers en bedrijven over HE woonloket informeert actief de bevolking over HE

Duurzaam bouwen

Mogelijke ideeën voor de nabije toekomst: - Uitwerken van een informatiepunt duurzaam bouwen - woonloket informeert actief de bevolking over duurzaam bouwen - bouwteamcursus (2 zaterdagen) organiseren


22/24

4.2 Mobiliteit 4.2.2 Interne mobiliteit actieplan Mogelijke ideeën voor de nabije toekomst: - energieboekhouding wagenpark opvolgen:  berekenen milieulast per auto,  opvolgen brandstofverbruik en gereden km. - opname van milieuaspecten in bestek voor aankoop voertuigen, - aankoop van milieuvriendelijk voertuigen, - onderzoeken in welk stadsvoertuigen een roetfilter kan geplaatst worden, - personeel een opleiding „ecodriving‟ geven, - extra fietsen voorzien voor personeel die korte verplaatsingen doet, - opvolgen vervoermiddelen en kilometers woon-werkverkeer (startmeting via de mobiliteitsenquête van augustus 2011), - gratis openbaar vervoer voor woon-werkverkeer van personeel, - actieve sensibilisatie voor woon-werkverkeer door bijvoorbeeld deelname een „Korte ritten‟ of „Ik Kyoto‟ campagne, - mogelijkheid onderzoeken fietsvergoeding

4.2.3 Extern mobiliteit actieplan Mogelijke ideeën voor de nabije toekomst: - passieve sensibilisatie, - mobiscan (een mobiliteitsonderzoek uitgevoerd door de provincie West-Vlaanderen) voor bedrijven promoten. Een mobiscan analyseert de bereikbaarheid van een bedrijf/bedrijvenzone en brengt de mobiliteitsstromen van de personeelsleden in kaart. Op basis van deze gegevens wordt een lijst met mogelijke maatregelen opgesteld die het bedrijf of de bedrijvenzone kan nemen om de mobiliteit van haar personeelsleden efficiënter te organiseren. Een mobiscan is een gratis service, op voorwaarde dat het bedrijf minstens een van de voorgestelde maatregelen toepast (vrij te kiezen). - opvolgen gebruik openbaar vervoer door de burger, - meewerken aan de oprichting van een fietspunt aan het station, - actieve sensibilisatie voor burgers, zoals bijvoorbeeld: o met belgerinkel naar de winkel, o een infostand over mobiliteit op een evenement / markt/ kermis, o actie ecobandenspanning, o autoluwe/autoloze dag of week, o …


23/24

5 Uitvoering actieplan Dit actieplan om Harelbeke minder energie te laten verbruiken en onafhankelijker te maken van uitputbare energiebronnen, wordt jaarlijks omgezet in een uitvoeringsplan. In dit uitvoeringsplan staan concrete acties zowel voor interne als externe acties rond energie en mobiliteit gebaseerd op de voorstellen in dit document, al dan niet aangevuld met nieuwe acties. Hierbij is het belangrijk dat de evolutie in de maatschappij en op de markt opgevolgd worden, zodat stad Harelbeke mee in de voorlinie staat om in te stappen in nieuwe initiatieven. Jaarlijks wordt de uitvoering geëvalueerd en getoetst aan de ambitieniveaus geformuleerd in hoofdstuk 3. Jaarlijks komt men tot een nieuw uitvoeringsplan volgens het stappenplan uit hoofdstuk 3 en gebaseerd op het actieplan van hoofdstuk 4. Hiermee zal Harelbeke samen met enkele andere Vlaamse steden en gemeenten genoemd worden in zijn voortrekkersrol, en de Europese doelstellingen, vermeld in hoofdstuk 1, behalen.


24/24

KLIMAATPLAN MINDER ENERGIE PLAN HARELBEKE

Recommend Documents