Kinderrechten -en ontwikkelingseducatie
voor uw toekomstige leerkrachten!
hten en aanverwante thema’s: Ons gratis aanbod over kinderrec • Lesideeën en educatief materiaal gelinkt aan de eindtermen • Workshops en lezingen over diverse thema’s • Ondersteuning voor eindwerk, project of stage • Traject op maat voor de lerarenopleiding
© UNICEF
2
INHOUDSTAFEL Wat is kinderrechteneducatie?
4
Waarom werken rond kinderrechten?
5
Kinderrechteneducatie is meer dan...
6
Ons aanbod voor de lerarenopleiding
8
3
© UNICEF
Wat is kinderrechteneducatie? Kinderrechteneducatie houdt in dat er geleerd wordt over kinderrechten én dat dit op een participatieve en positieve manier gebeurt met de leerlingen, om zo de klas- en schoolomgeving samen vorm te geven. Op die manier leren en beleven leerlingen wat kinderrechten zijn en wat ze betekenen voor hun eigen situatie en die van andere kinderen (bij ons en in andere landen). UNICEF (het Kinderfonds van de Verenigde Naties, opgericht in 1946) is de belangrijkste verdediger van de Rechten van het Kind. Het Kinderrechtenverdrag, aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN in 1989, verwijst herhaaldelijk naar het belang van onderwijs in de ontplooiing van elk kind. Volgens het Verdrag hebben kinderen recht op onderwijs, rechten in het onderwijs en worden kinderrechten verwezenlijkt door onderwijs (Artikels 28 en 29). Het VN-Comité voor de Rechten van het kind, dat erop toeziet dat de rechten die in het Verdrag staan, toegepast worden, vraagt om mensenrechteneducatie, inclusief kinderrechten, op te nemen in het leerplan van alle scholen van het lager, secundair en hoger onderwijs. Het onderwijs is dan ook de plek bij uitstek om kinderen en volwassenen in aanraking te laten komen met kinderrechten en deze toe te passen in hun eigen leef-, leer- en/of werkomgeving (Kinderrechtenforum 2014: 8).
4
Waarom werken rond kinderrechten? • Ontwikkelings- en kinderrechteneducatie sluit perfect aan bij de eindtermen lager onderwijs (wereldoriëntatie en sociale vaardigheden) en de vakoverschrijdende eindtermen (VOET) secundair onderwijs.
levert extra leerwinst op. Leerkrachten kunnen er zowel vakoverschrijdend als vakspecifiek rond werken, aangezien het ook onderdelen als aardrijkskunde, geschiedenis en levensbeschouwing omvat.
In de lerarenopleiding van de hogeschool UCLL – campus Diepenbeek maken we gebruik van het lesmateriaal van UNICEF Belgïe tijdens het vak diversiteit. Een rapport van UNICEF wees ons erop dat kwetsbare kinderen aangeven dat de school hen uitsluit en hun te weinig kansen biedt. Kwaliteitsvol onderwijs is niet alleen het resultaat, maar vooral de graad van afstemming tussen het onderwijsaanbod en de individuele behoeften van leerlingen. Het is belangrijk dat toekomstige leraren zich ervan bewust worden dat zij een verschil kunnen maken.
• Actief en bewust werken rond kinderrechten werkt een gunstig klimaat voor ontwikkeling in de hand. Het bevordert de onderlinge relaties tussen leerlingen, leerkrachten en ouders. • De link met kinderrechten geeft een toegevoegde waarde aan bestaande initiatieven en
© M-J Smets
An Van de Putte, docent lerarenopleiding UCLL Diepenbeek
5
© UNICEF/Festival Zéro 18
Kinderrechteneducatie is meer dan... ... lesgeven over kinderrechten, het is ook lesgeven door en voor kinderrechten. → Onderwijs is een recht → Onderwijs over rechten: in de klas, vakspecifiek en vakoverschrijdend → Onderwijs door rechten: door de kinderrechten te verwerken in de manier van lesgeven, verrijkt de schoolomgeving zich op verschillende vlakken (bv. participatie, identiteitsvorming, gezondheid, veiligheid,...) → Onderwijs voor rechten: leren voor de werkelijke toepassing van de rechten in de maatschappij De dialoog over de doelstellingen en onderliggende waarden van kinderrechteneducatie is enorm verrijkend en werkt stimulerend.
Nele Willems, AP Hogeschool
6
ten rech oor nd Lere
Le
re n
ov er
n te ch e rr
re ch te n
en er
o vo
Leren als recht
L
Unicef België veranderde het leven van vele studenten. Hun onbevangenheid, hun ideeën, hun creatieve geest opgehangen aan de kinderrechteneducatieboom zorgt voor heel diverse eindprojecten in de opleiding kleuteronderwijs: uitwerking van weekthema’s rond 1 specifiek kinderrecht (recht op een thuis, recht op water), kennismaking met het concept ‘kinderrecht’, onderzoek naar de kinderrechten in de klas: recht op privacy, kansarmoede bij kleuters, interculturaliteit, pesten en anders zijn, ouderbetrokkenheid, standpunt tegenover mishandeling, en vergelijking en uitwisseling van informatie over de Vlaamse kleuterklas en de Surinaamse en de Zuid-Afrikaanse kleuterklas. Annie Timmermans, AP Hogeschool
7
3. INFORMATIE
Ons aanbod voor de lerarenopleiding Wil je meer weten ? Neem dan op onze websitezeker een kijkje www.unicef.be/kid s. Onder ‘info’ vind je heel wat documenten om bijvoorbeeld een spreekbeurt over kinderrechten te houden!
Het recht op pa rticipatie
© M-J Smets
eren samen voor kind samen voor kinderen
Smets
© M-J
samen voor kinderen
e.be/UNICEFbeKID
© M-J Smets
samen voor kinderen
eren samen voor kind
Participatie is een ander woord voor deelnam e. Iedereen ter wereld, dus ook elk kind, heeft het recht om deel te nemen aan de samenl eving, om te particip eren.
Er moet geluisterd worden naar de mening van ieder kind, in overeenstemming met zijn of haar leeftijd en mogelijkheden.
eren samen voor kind
LESMAP
Organiseer met jouw klas een leuke actie voor kinderr echten! Jullie kunnen deze actie op onze kidswe bsite posten bij ‘Neem deel!’. Zet er gerust ook je eigen interview, filmpje,. tekening, .. op!
In het Kinderrechtenverdrag wordt in het artikel 12 gesproken over het recht op participatie voor alle kinderen. Dit artikel zegt dat elk kind het recht heeft om voor zichzelf op te komen, om mee te praten en te kunnen beslissen over dingen die het belangrijk vindt.
1. samen voor INFO kinderenParticipaWAT?
S
samen voor kinderen
Artikel 12 Elk kind heeft het recht om zijn mening te De volwasse uiten. nen moeten rekening houden deze mening. met Vooralee die het kind aangaat, r ze een beslissing nemen moeten ze zijn mening vragen. of haar
samen voor kinderen
samen voor kind 6. eren SPO
RT FOR
UNICEF • Gratis educatief materiaal Leerkrachten kunnen Voor meer inf lesmappen, themafiches, ormatie bezoek onze website: www.unicef.be/k ids. klasspelen, posters,… downloaden over het recht op bescherming, op gezonde voeding, op proper water,… in een specifiek land (België, Laos, Madagaskar, Burundi,…).
Het artikel 12 van het Kinderr echtenverdrag samen voor Het recht verplicht je niet op participatie om deel te nemen. is een keuze en geen verplich kinderen ting!
Welke beslissi
ngen neem jij
familie?
__________________
__________________
__________________
__________________
De anderen
_________________
__________________
__________________
__________________
_________________
__________________
__________________
_________________
Heb je al eens meegemaakt dat er een beslissi Hoe voelde jij ng genomen je daarbij? Maak werd zonder op een apart over hoe het jou? blad een tekenin volgens jou anders kan. g
moeten rekenin
Ver. Uitgever:
UNICEF België,
samen met je
__________________ __________________ __________________
Damien Vincent,
Organiseer in samenwerkin g met UNICEF een leuke sporta ctie met jouw klas!
Meer inform www.unicef.be/leeatie op: rkrachten.
2014-2015
Keizerinlaan 66, 1000 Brussel
5. KOM IN ACTIE
eren samen voor kind
4. FILMPJES
Surf voor leerrijk e filmpjes over kinderrechten en over acties van UNICEF naar ons YouTub ekanaal: www.youtub
g houden met
jouw mening
. Maar jij natuurli
jk ook met die
van anderen
.
T HET RECH ER MD OM BESCH TE WORDEN . ELD GEW EN TEG België. Van Laos tot
1
• Lezingen en workshops UNICEF België geeft lezingen en workshops over kinderrechten en aanverwante thema’s (dialoog, gelijke kansen, armoede, pesten, wereldburgerschap,...).
t recht Je heb id he op vrij © UNICEF België
Wij werden geïnspireerd door de multiculturele prenten om rond de kinderrechten te werken. Het deed goed om vast te stellen dat deze prenten aan de ene kant veel interpretatiemogelijkheden bieden om ze aan context, leeftijd en onderwerp aan te passen maar toch het (vaststaand) waardekader van de kinderrechten goed weergeven. Erwin Van den Broeck, Artevelde Hogeschool
© UNICEF België
8
Je heb t recht om te spelen
In het kader van onze internationale dag werden onze studenten door de medewerkers van UNICEF België ingewijd in de wereld van kinderrechteneducatie. Deze inleiding werd positief onthaald en zorgde voor een groter bewustzijn met betrekking tot dit thema bij onze toekomstige leraren. Annemie Skopinski, Lector Hogeschool PXL Hasselt
www.unicef.be/kids
• Ondersteuning bij eindwerk, project of stage De toekomstige leerkrachten kunnen rekenen op steun bij hun eindwerk, een project, hun stage,…
• Websites Voor de leerkrachten: gratis materiaal, documentatie, acties,… www.unicef.be/leerkrachten Voor de leerlingen: om na de les zelf op onderzoek te gaan, informatie te verzamelen voor een spreekbeurt,… www.unicef.be/kids
• Traject op maat UNICEF België biedt trajecten op maat aan om kinderrechten (-educatie) succesvol te integreren in de lerarenopleiding.
Voor beiden: filmpjes ter ondersteuning van de les, als achtergrondinformatie,… www.youtube.com/UNICEFBELGIUM
ns via Contacteer o be info@unicef.
Als lerarenopleiders werken wij graag met UNICEF België samen rond kinderrechten omdat hun materiaal actueel en praktijkvriendelijk is, waardoor onze studenten Lerarenopleiding deze op een eigen en creatieve manier in hun lessen kunnen aanwenden Kris Vercammen, UcLeuven–Limburg , campus Leuven
© UNICEF België
9
We are not the sources of problems; we are the resources that are needed to solve them. We are not expenses; we are investments. We are not just young people; we are people and citizens of this world. …
You call us the future, but we are also the present. Message drafted, debated, and agreed by the 400 Delegates of the Children’s Forum, part of the United Nations Special Session on Children, 8-10 May 2002. (www.unicef.org/specialsession/press/cfmessage.htm)
© UNICEF/ Arnaud Beauve
10
Be affi stel d c ler vo he g eze rat are or inf nopl jouw is o@ eid un ing ice f.b via e
De leraar als
cultuurpartic
ipant?
Ontwikkel al s toekomstig e leerkracht een kritische b lik m.b.t. mond Zo leren en b iale thema’s. eleven jouw leerlingen w at kinderrech ten zijn.
Verantwoordelijk
uitgever: Miche
l Lorge, UNIC EF België, Keizer inlaan 66, 1000
Brussel
Maak het verschil! Breng de we reld in je klas via ons educatief aanb od!
Werk zowel vakoverschri jden
d als vaks
pecifiek via on • Download s gratis aanb ons kant-en-kl od: aar educatief • Contacteer materiaal ons in het ka de r van jouw ei • Vraag een ndwerk, proj lezing of wor ect, ... kshop aan vo or jouw hoge www.unicef.b school e/leerkrac hten, contacte er ons: info@ unicef.be
11
© Ruud van de Graaf
• Lesideeën en educatief materiaal gelinkt aan de eindtermen • Workshops en lezingen - Kinderrechten algemeen, bij ons en in de wereld - Ontwikkelingseducatie, wereldburgerschap, noord-zuidthema’s - Gelijke kansen, interculturaliteit, armoede • Ondersteuning voor eindwerk, project of stage • Traject op maat voor de lerarenopleiding Door aandacht te besteden aan kinderrechten in de klaspraktijk wordt hun concrete realisatie versterkt en versterken kinderrechten de klaspraktijk!
Vragen? Aarzel niet om ons te contacteren: Voor info en filmpjes: www.unicef.be/leerkrachten www.youtube.com/UNICEFbeKIDS
Redactie: D2015/5606/05
[email protected] UNICEF België Keizerinlaan 66 1000 Brussel Tel.: 02/230 59 70
Verantwoordelijke uitgever: UNICEF België, Damien Vincent – Keizerinlaan 66, 1000 Brussel
Ons aanbod voor kinderrechtenen ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten
