Kinderen over geweld Aandachtspunten voor het perspectief van kinderen in de uitwerking van indicatoren voor het recht op bescherming tegen geweld. Dr. An Piessens, directeur Kind & Samenleving
2
Indicatoren en kinderen Veranderingen in kijk op indicatoren over het leven van kinderen • Meer focus op subjectieve perceptie van kinderen • Het kind als eenheid • Naast ‘overleven’ ook aandacht voor positieve indicatoren • … (Ben-Arieh, 2009)
Perspectief van kinderen op constructie van indicatoren 3
Perspectief van kinderen Kinderen over geweld Wat beschermt kinderen tegen geweld? 4
© Diego Franssens voor K&S
Perspectieven van kinderen Perspectieven van kinderen
Dagelijks leven
~ leefwereld ~ beleefde en geleefde realiteit
Jonge mantelzorgers? www.youtube.com/user/kindsamenleving
5
Perspectieven van kinderen
© Kind & Samenleving
6
Agency Relaties Wederkerigheid
© Gerda Dendooven voor K&S
7
Autonomie Ruimte Controle verwerven
8
Perspectieven van kinderen Wat zien we over het oog?
Belang van huisdieren (zie ook Hanafin & Brooks, 2009) Foto: www.dushivriend.nl
9
Perspectieven van kinderen op geweld 10
Kinderen en geweld Zorg en gezag • Verschilt naargelang context (thuis, school, vrijetijd) • Concrete gebeurtenissen • Oordeel over deze concrete gebeurtenissen
11
Kinderen en geweld Vernederen Seksueel geweld & grensoverschrijdend gedrag Extreme straffen Fysieke straffen Kwetsende opmerkingen (Geweld, gemeld en geteld)
Vernederen op school • • • • • • • •
Vloeken op iemand Je met opzet beledigen Grof en kwetsend uitschelden Iemand die roept om je beschaamd te doen voelen Iemand die je met opzet dom of belachelijk doet voelen Iemand die iets kapot maakt of vernielt Iemand die je dreigt slechte punten te geven, terwijl je dit niet verdient Apart zetten
85% Vooral leeftijdsgenoten
12
Vernedering op school
“De leerkracht moet niets van mij hebben” “Eindelijk behandelen ze me eens als een mens.”
Geweld??? 13
“It’s a problem in every part of society. It doesn’t matter if you’re rich, or whether you’re poor. It doesn’t matter what your race is. Where you come from, what language you speak. This is a problem for all of us. And it is not a new problem.” The Huffington Post, Queen Latifah on Domestic Violence (posted 19 Sept 2014)
14
Geweld is deel van de leefwereld van kinderen Rekening houden met perspectieven van kinderen • Wat vertellen kinderen over hun leven? (En vinden ‘we’ dat normaal?) • Wat vinden kinderen zelf niet OK, hoe willen we daarmee omgaan? (Zelfs al vinden ‘we’ het gewoon.) • Wat helpt kinderen in dergelijke situaties?
≠ kinderen beperken tot hun leefwereld 15
Perspectieven van kinderen op bescherming tegen geweld
16
Bescherming tegen geweld: perspectieven van kinderen Perspectieven
~ beperkt tot leefwereld ~ empathie met anderen?
Perspectieven op bescherming en op indicatoren > perspectief op zorg, gezag, geweld > perspectief op hulp krijgen en hulp aanvaarden > respect voor autonomie en relaties 17
Bescherming tegen geweld? Door bekenden
Door ‘onbekenden’
Controle(verlies) (~agency)
Bescherming of straf Vertrouwen kan je niet institutionaliseren
Zelf oplossen Hulp – vertrouwen
18
Bescherming tegen geweld Systemische en organisatorische maatregelen
Impact in de leefwereld
Bvb - Antipestbeleid op school - Vertrouwensfiguur op school
Bvb - Is er een persoon die jij vertrouwt op school? 19
Indicatoren en perspectieven van kinderen 20
Indicatoren op 3 niveaus 1 Taal aanbieden om geweld bespreekbaar te maken
(Meire et al. 2014, Advies voor een kindvriendelijk 1712) 21
Indicatoren op 3 niveaus 2 Wat zeggen kinderen er zelf over? Prevalentie Incidentie 22
Indicatoren op 3 niveaus 3 Bescherming en ondersteuning tegen geweld
Een maatregel installeren (Is er een vertrouwensfiguur?) ≠ Zich beschermd weten (Kan je iemand vertrouwen op school?)
23
Indicatoren Waarvan? • Van de systematische inspanning van volwassenen en organisaties? • Van wat kinderen als ‘beschermend’ ervaren?
Vertrouw je iemand? helpt iemand je? Durf je zelf naar iemand te stappen? Weet je de weg? 24
