Kindercentrum Een warm thuis met tijd en aandacht voor ieder kind
Pedagogisch beleidsplan
1
Pedagogisch beleidsplan
Wendy Kraan Prof. Jan Bronnerlaan 173B 3541 AK Utrecht tel : 06-26688276 Email:
[email protected] Internet: www.ziezazo.vieve.com
In samenwerking met: kinderdagcentra Lokowo Sint Pietersberg 6 3453 PH De Meern Tel :030-2676399 Email:
[email protected] Internet: www.ziezazo.com
2
Inhoudsopgave: 1. Voorwoord
blz. 4
2. Visie
blz. 5
3. Praktische zaken 3.1 Openingstijden 3.2 Tarieven 3.3 Invalkracht en achterwacht 3.4 Samenwerking Lokowo 3.5 Contact met ouders 3.6 Ziekte en medicijnen 3.7 Veiligheid en hygiëne 3.8 Stagiaires en vrijwilligers
blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.
6 6 6 6 7 7 7 8 8
4. De groep 4.1 Samenstelling en ruimte 4.2 Intake-procedure en wennen 4.3 Ruildagen 4.4 Evaluatiegesprekken 4.5 Peutervolgsysteem
blz. blz. blz. blz. blz. blz.
9 9 9 10 10 10
5. Dagelijkse gang van zaken 5.1 Dagindeling 5.2 Eten en drinken 5.3 Spelen en buiten spelen 5.4 Activiteiten 5.5 TV-kijken
blz. blz. blz. blz. blz. blz.
11 11 11 12 12 12
5.6 Feesten 5.7 Zindelijkheid 5.8 Slapen 5.9 Voertaal 5.10 Activiteiten buiten de groep 5.11 Corrigeren en belonen
blz. blz. blz. blz. blz. blz.
13 13 13 13 14 14
6. Waar staat “Vieve” voor? 6.1 Veiligheid en geborgenheid 6.2 Relatie kind/persoonlijke competentie 6.3 Relatie groep/sociale competentie 6.4 Normen en waarden 6.5 De weg naar zelfstandigheid 6.6 Omgang met baby’s
blz. 15 blz. 15 blz. blz. blz. blz. blz.
15 15 15 16 16
7. De ontwikkeling van een kind 7.1 Lichamelijke ontwikkeling 7.2 Cognitieve ontwikkeling 7.3 Taalontwikkeling 7.4 Sociale ontwikkeling 7.5 Emotionele ontwikkeling 7.6 Creatieve ontwikkeling 7.7 Aanpak bij Vieve
blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.
17 17 17 17 18 18 18 18
8. 4-ogenbeleid 9. Slotwoord
blz. 21 blz. 23
3
Hoofdstuk 1: Voorwoord Dit is het pedagogisch beleidsplan van kindercentrum Vieve. Hierin vindt u onder andere mijn werkwijze, visie en allerlei praktische zaken over het kindercentrum. Met veel plezier heb ik gewerkt aan dit plan. Langzaam zag ik mijn “droom” om een eigen kinderdagverblijf te starten vorm krijgen. Lange tijd heb ik rond gelopen met het idee dit te gaan doen, maar steeds bedacht ik allerlei nadelen en deed ik het toch niet. Na bijna 13 jaar ervaring als leerkracht in het Basisonderwijs, heb ik de overstap gemaakt naar een kindercentrum. Mijn eigen kindercentrum wel te verstaan.
4
Hoofdstuk 2: Visie “Vieve” afgeleid van het Franse “vive”. In het woordenboek staat hierbij het volgende: druk, bezet, drukbezet, snel, vlot, hip, trendy, flitsend, blij, vrolijk, levendig, monter, opgewekt, opgetogen, levenslustig, blijmoedig, tierig, actief, dynamisch, energiek, beweeglijk, wakker, slagvaardig, fel, heftig, hevig, verwoed, bijdehand, raak, gevat, adrem en intens. In mijn ogen allemaal termen die goed passen bij “kinderopvang” zoals ik dat voor ogen heb. Het is de bedoeling dat Kindercentrum Vieve een warm thuis is voor alle kinderen met voldoende tijd en (individuele) aandacht voor ieder kind. Openheid, spontaniteit en eerlijkheid zijn begrippen die bij mij centraal staan. Kinderen moeten zichzelf kunnen zijn, maar ze moeten wel hun grenzen (en daarmee ook die van mij) leren kennen. Ik ben van mening dat een kind zich goed kan ontwikkelen als het weet waar het aan toe is en dat dit per keer ook ongeveer hetzelfde is. Dus duidelijke regels, maar wel ruimte voor inbreng van de kinderen. En uiteraard veel warmte en liefde!
5
Hoofdstuk 3: Praktische zaken 3.1 Openingstijden: Maandag 7:30 tot 18:00 uur Dinsdag 7:30 tot 18:00 uur Donderdag 7:30 tot 18:00 uur Afwijken van genoemde tijden is, in overleg, mogelijk. Ruilen van de dagen is mogelijk mits de dagbezetting dit toelaat. In overleg is weekend- en nachtopvang ook mogelijk. Het dagverblijf is 47 weken per jaar geopend. De weken dat wij dicht zijn, staan op de website. www.ziezazo.vieve.com U betaalt per dag 10,5 uur (de openingsuren). 3.2 Tarieven: Het uurtarief bedraagt € 7,00 per uur. Inclusief: eten en drinken, luiers, luierdoekjes, billenzalf en vergoeding aan Lokowo. Exclusief: flesvoeding en een eventuele avondmaaltijd. Via de belastingdienst is het mogelijk Kinderopvangtoeslag te regelen. In de meeste gevallen krijg je hiermee een groot deel van de kosten vergoed. Kijk voor meer info (en precieze berekening van de toeslag) op www.toeslagen.nl 3.3 Invalkracht en achterwacht: In geval van ziekte, vakantie of andere omstandigheden dat ik er niet kan zijn, beschikt Lokowo over verschillende invalkrachten. Zo kan ik de opvang op kindercentrum Vieve garanderen. Uiteraard laat ik de kinderen niet zomaar bij een ‘vreemde’ achter. Dit gebeurt alleen door van tevoren aangewezen personen. Ik probeer ervoor te zorgen dat het vervangen zoveel mogelijk wordt ingevuld door 1 persoon. Het is ook de bedoeling dat die persoon langskomt bij ons zodat de kinderen al een beetje vertrouwd met haar zijn wanneer ze een keer komt invallen. De opvang zal ook tijdens de vervanging gewoon bij mij thuis plaatsvinden. In noodsituaties is een buurman van de hoek(achterwacht) binnen 10 minuten hier en zal hij de invalkracht gaan bellen. Als tweede achterwacht heb ik Lokowo.
6
3.4 Samenwerking Lokowo: Kindercentrum Vieve werkt samen met kinderdagcentra Lokowo bv. Lokowo zorgt voor de facturatie richting de ouders en is voor de leidster het aanspreekpunt. Ik kan als leidster altijd op hen terugvallen voor hulp en informatie. Ook zorgt deze samenwerking ervoor dat Kindercentrum Vieve een professionele kinderopvang is binnen de wet Kinderopvang. Dit maakt de vergoeding van de belastingdienst mogelijk. Daarnaast verzorgt Lokowo de cursussen die wij als kindercentra nodig hebben (bijv. EHBO) en hebben wij ongeveer drie studiedagen per jaar. Deze dagen zijn bedoeld om de deskundigheid en kennis te bevorderen. Het is zeer nuttig en leerzaam jaarlijks een aantal momenten te hebben waar wij als kleinschalige dagverblijven bij elkaar komen om met elkaar ervaringen uit te wisselen. Maar ook samen nieuwe dingen te leren om zo indien nodig onze visie bij te stellen. 3.5 Contact met ouders: Het contact met ouders is essentieel voor het goed functioneren van een kindercentrum. Ik stel uw openheid en eerlijkheid op prijs. U mag dit andersom ook van mij verwachten. Zoveel mogelijk worden de gebeurtenissen van de dag bijgehouden in een schriftje, waar u als ouder uiteraard ook uw vragen of opmerkingen in kwijt kunt. Bij het halen en brengen zal er altijd gelegenheid zijn om elkaar wat dingen te vragen of te vertellen. Daarnaast zijn er jaarlijks oudergesprekken waarbij we de voortgang van uw kind bij Vieve bespreken. Twee maal per jaar maak ik een geschreven verslag van de ontwikkeling van de kinderen. Daarnaast is er natuurlijk altijd de gelegenheid mij te bellen of mailen voor vragen of opmerkingen. 3.6 Ziekte en medicijnen: Uw kind is ziek en dient opgehaald te worden als: Zijn of haar lichaamstemperatuur boven 38.5 graden is. Bij koorts wordt opgemerkt dat dit zeer kindafhankelijk is. Het ene kind voelt zich met een lichaamstemperatuur van 38 graden niet lekker, terwijl een ander kind bij een lichaamstemperatuur van 39 graden nog lekker aan het spelen is. Sommige kinderen hebben vaak verhoging, andere kinderen hebben nooit koorts. Bij het bekijken of een kind op het kindercentrum mag blijven of kan komen, wordt in eerste instantie uitgegaan van de lichaamstemperatuur, maar wordt ook gekeken naar het kind. In principe moeten kinderen met een temperatuur boven de 38.5 graden dus opgehaald worden. Hij of zij 1-op-1 aandacht van mij nodig heeft. Een kind dat extra 1-op-1 aandacht nodig heeft, voelt zich niet lekker, om wat voor reden dan ook. Er wordt verondersteld dat kinderen zich in een dergelijke situatie thuis het beste op hun gemak voelen en kunnen rusten of 7
beter worden. Uiteraard krijgt ieder kind dagelijks zijn portie persoonlijke aandacht, maar dit is wat anders dan de aandacht die een ziek kind nodig heeft. Krijgt u kind medicijnen dan dient u hiervoor een medicijnformulier in te vullen. 3.7 Veiligheid en hygiëne: Door het jaarlijks uitvoeren van de Risico Inventarisatie op het gebied van veiligheid en gezondheid worden zoveel mogelijk risico’s weggenomen. In de Risico Inventarisatie wordt aangegeven hoe groot de kans op een bepaald voorval is en hoe groot de kans op ernstig letsel is. Ik ben in het bezit van een kinder-EHBO-diploma. Ik volg de herhalingslessen die worden verzorgd door kinderdagcentra LOKOWO bv zodat er praktijkgericht geoefend kan worden, zoals reanimeren en beademen. Naast de “vereiste” veiligheidsvoorzieningen ben ik altijd alert op de veiligheid van de kinderen tijdens het spelen en andere bezigheden. Hygiëne is belangrijk; ook in de kinderopvang wordt aan dit aspect veel aandacht besteed. Zo wast iedereen voor het eten en na het toiletbezoek de handen. En worden snotneuzen met papieren zakdoeken schoongemaakt. Uit hygiënisch oogpunt dragen de kinderen binnen de groep binnenschoenen of pantoffels. 3.8 Stagiaires en vrijwilligers Stagiaires: Kindercentrum Vieve is een door Calibris erkend leerbedrijf. Dit betekent dat er plaats is voor stagiaires die de SPW-opleiding doen (sociaal pedagogisch werker). De student heeft leerdoelen en protocollen vanuit de opleiding, die er vooral op gericht zijn om het reilen en zeilen van een kinderdagverblijf te leren kennen. Een student zal mij dus ondersteunen in de dagelijkse dingen, maar daarnaast ook zo nu en dan eigen opdrachten uitvoeren. Tijdens de stage wordt er contact onderhouden met de school. Stagiaires zijn in de schoolvakanties vrij. Vrijwilligers: Naast een stagiaire kunt u ook een vrijwilliger aantreffen. Bijvoorbeeld vanwege een uitstapje of omdat één van onze eigen kinderen ziek is. Zij ondersteunen mij bij het inpakken van de spullen en het begeleiden van de kinderen tijdens een uitstapje of activiteit. Vrijwilligers werken (uitgezonderd calamiteiten) altijd onder begeleiding van een pedagogisch werkster.
8
Hoofdstuk 4: De groep 4.1 Samenstelling en ruimte: Vieve biedt kleinschalige kinderopvang voor kinderen van 0 tot 4 jaar. De kinderen worden opgevangen in een verticale groep. De maximale groepsgrootte is 6 kinderen. Waaronder (gedeeltelijk) onze eigen dochter (07-072012) en vanaf 15.30 uur zijn ook mijn man en onze zoon en dochter (15-01-2008 en 26-10-2005) thuis. Op maandagmiddag is er een oppas voor onze kinderen. Ik ben zelf de vaste leidster op de groep. De opvang vindt plaats in een aparte ruimte en in de hal van ons woonhuis. In de hal is een kapstok en ruimte om bijvoorbeeld met de auto’s te spelen. In de ruimte staat een box, een bank en een tafel. Daarnaast is er ook nog voldoende vrije ruimte om te spelen met allerlei materiaal zoals de duplo, blokken en de trein. Op de tweede verdieping zijn de slaapruimtes. De kinderen slapen verdeeld over de twee aanwezige slaapkamers. Het huis is voorzien van veel ramen waardoor er overdag veel licht binnen valt. 4.2 Intake-procedure en wennen: Als eerste vindt er een kennismakingsgesprek plaats om elkaar te leren kennen en de sfeer te proeven. Als het klikt kunnen we verder gaan met de intake-procedure. In dat gesprek wordt de overeenkomst tussen vraagouders en kindercentrum Vieve doorgenomen en getekend. Op het moment van de start van de opvang is er de mogelijkheid om te kiezen voor een wenprocedure. Dit biedt ouders en kinderen de gelegenheid om te wennen aan het kindercentrum. De wenprocedure ziet er als volgt uit: 1x wennen voor de contractdatum van 9.00 uur tot 11.00 uur. 1x op de contractdatum van 9.00 uur tot 16.00 uur. Daarna kunt u uw kind(eren) brengen tijdens de openingstijden van het kindercentrum.
9
Uiteraard wordt er bij het wennen gekeken naar het kind. Indien een kind een langer wenperiode nodig heeft, zullen we dit onderling met elkaar bespreken en hier afspraken over maken. Er zal te allen tijde voldoende tijd gemaakt worden om een kind zich thuis te laten voelen hier bij Kindercentrum Vieve. 4.3 Ruildagen: In overleg is het mogelijk een dag of dagdeel te ruilen. Uiteraard kan dit alleen als er op de gewenste ruildag een plek beschikbaar is. Voor het ruilen bij kindercentrum Vieve is een ruilprotocol gemaakt, dit protocol kunt u opvragen bij mij. 4.4 Evaluatiegesprekken: Na 8 weken houden we een evaluatiegesprek. Hierin checken we de tevredenheid (van beide kanten), bespreken we vragen en maken we zonodig afspraken. Daarna wordt de persoonlijke evaluatie minimaal jaarlijks herhaald. 4.5 Peutervolgsysteem: Vanaf 2,5 tot 4 jaar volgen wij uw kind in zijn/haar ontwikkeling door middel van een peutervolgsysteem (het PRAVOO). De kinderen worden bekeken op verschillende ontwikkelingsgebieden. Hierbij kan gedacht worden aan de zelfstandigheid, sociaal-emotionele ontwikkeling, taal, motoriek, spelgedrag en meer. Uw kind hoeft hier voor geen ingewikkelde opdrachten te doen. De observaties vinden plaats tijdens het spelen, eten, knutselen en dergelijke. Door middel van dit systeem krijgen we de ontwikkeling van uw kind goed in beeld en kunnen we hier ook met elkaar over praten tijdens de jaarlijkse evaluatiegesprekken. Voordat ik uw kind zal volgen via dit systeem zal ik uw toestemming hier voor vragen.
10
Hoofdstuk 5: Dagelijkse gang van zaken 5.1 Dagindeling: Werken met een vaste dagindeling en vaste rituelen, geeft kinderen rust en structuur. Dit is belangrijk om je prettig te voelen in een groep, zeker als je daar “alleen” moet blijven. Het is dan fijn dat een kind weet wat het kan verwachten. Vandaar dat we zoveel mogelijk een vaste indeling aanhouden. 7.30-9.00 9.30 10.00 11.30 12.15 15.00 15.30 16.30-18.00
kinderen spelen zelf, voor de ouders is er koffie of thee drinken en fruit, liedjes zingen, voorlezen verschoon/ wc - ronde* daarna spelen (binnen of buiten) lunch met brood en melk verschoon/ wc - ronde* tijd voor een middagslaap drinken en fruit/koek, liedjes zingen, voorlezen verschoon/ wc - ronde* daarna spelen (binnen of buiten) kinderen worden weer opgehaald
De dagindeling is geen keurslijf waar alle kinderen in moeten passen. Een kind dat eerder moe is, gaat gewoon eerder naar bed en eet later als het wakker is. Ook baby’s hebben hun eigen slaap- en voedingsritme. Breng- en haaltijden mogen ook afwijken, maar graag wel in overleg i.v.m. de verschillende activiteiten die plaats vinden. * uiteraard worden ook tussendoor vieze broeken direct verschoond en mogen kinderen altijd naar de wc. 5.2 Eten en drinken: Het eten en drinken wordt gezien als een sociaal gebeuren. Het gaat niet alleen om het eten maar ook om het contact met elkaar. Het is een gezellig rustpunt op de dag waarbij aandacht wordt besteed aan eenvoudige tafelmanieren en de ontwikkeling wordt gestimuleerd. Uiteraard krijgen kinderen verantwoord eten en drinken. Zoals thee, Roosvicee, appelsap, melk en water. Verder geven wij tarwe- of volkorenbrood besmeerd met boter en beleg zoals vleeswaren, (smeer)kaas, appelstroop, pindakaas en vruchtenhagel. Maar ook hagelslag en
11
chocopasta zijn aanwezig, deze zullen echter niet bij elke lunch op tafel komen.Tussendoortjes bestaan uit fruit, groente, rozijntjes, biscuit, rijstwafel, soepstengel of crackers. Wanneer het feest is (zoals bijv. een verjaardag) wordt hier een uitzondering op gemaakt. Ook kan uw kind aan het eind van de dag avondeten mee eten. Dit hoor ik wel graag een dag van te voren. Indien uw kind bepaalde dingen niet mag eten of drinken (ivm allergie), hoor ik dit graag. Dan houd ik daar rekening mee. 5.3 Spelen en buiten spelen: Spel neemt een belangrijke plaats in de ontwikkeling van een kind. Bij kindercentrum Vieve krijgt uw kind voldoende speelmogelijkheden. Er is voldoende en gevarieerd materiaal en daarnaast ook ruimte genoeg om groot te kunnen spelen. Er worden materialen aangeboden, maar kinderen hebben ook de mogelijkheid zelf hun speelgoed te kiezen. Buiten zijn is gezond en is daarom een belangrijk onderdeel voor kindercentrum Vieve. Het is de bedoeling om dagelijks naar buiten te gaan met alle kinderen, tenzij het weer dit niet toelaat. Het Kindercentrum beschikt over een tuin met o.a. glijbaantje, speelhuisje, voetballen, stoepkrijt, fietsen en direct achter ons huis een speeltuintje. Verder maken we regelmatig een wandeling en maken we gebruik van de speeltuintjes en parken in de buurt. 5.4 Activiteiten: Dagelijks zullen ook allerlei activiteiten worden aangeboden zoals knutselen, muziek maken en dansen. Ik heb mijn diploma als aerobicsinstructrice en geef ook peuterdansles. Ik zal alle kinderen proberen uit te dagen om lekker mee te doen, maar langs de zijlijn kijken is ook een vorm van meedoen. De ervaring met het materiaal en de eigen creativiteit is veel belangrijker dan het resultaat. Op een groot wit vel ontdekken wat je met potloden of krijt kunt doen, is voor een kind bijvoorbeeld veel belangrijker dan het eindresultaat. Het plezier en het ontdekken moet steeds centraal staan. 5.5 TV-kijken: Televisie kijken heeft geen terugkerende plek in de dagplanning. Het zal echter best weleens gebeuren dat we even “lekker” tv kijken met zijn allen. Bijvoorbeeld op een dag met alleen maar regen of af en toe aan het eind van de dag. 12
5.6 Feesten: Als het feest is, moeten we dat vieren! Dus met Sinterklaas, Kerst, carnaval, Pasen en dergelijke kleden we de ruimte toepasselijk aan. We maken knutselwerkjes die hierbij aansluiten en we zingen liedjes die bij het thema passen. Dit doen we echter ook met de seizoenen. Als er even niets te vieren valt, kijken we wat er op dat moment leeft bij de kinderen (denk bijvoorbeeld aan: de dierentuin, ziek zijn, vakantie etc.). Als een kind jarig is, vieren we dat rond 10 uur ’s morgens. De lunch van die dag zal ook een feestelijk tintje hebben: pannenkoeken, poffertjes, knakworstjes op brood of zoiets. Uiteraard besteden we ook uitgebreid aandacht aan het afscheid nemen van een kind. Met vader- en moederdag maken de kinderen een kleinigheidje. Verder wordt er stilgestaan bij geboortes binnen het gezin, huwelijken en verjaardagen van papa/mama/broers of zussen. 5.7 Zindelijkheid: Het zindelijk worden van de kinderen is meestal een geleidelijk proces. Kinderen zien andere mensen en kinderen naar de wc gaan en willen dat dan vaak zelf ook. Zodra kinderen interesse beginnen te tonen (door bijvoorbeeld steeds te melden dat ze hebben geplast), is het slim om er gebruik van te maken. Pushen levert (behalve het tegenovergestelde) meestal niks op, maar postief aansporen kan wel net het zetje zijn dat ze nodig hebben. Een kind moet er echt aan toe zijn. De luiers worden afgedaan in overleg met de ouders. Ik heb een potje om het de kinderen makkelijker te maken. Ook kan er met een beloningsysteem gewerkt worden. 5.8 Slapen: Naast spelen, eten en drinken is natuurlijk ook het slapen een belangrijk moment voor een kind. Wanneer een kind goed uitgerust is, kan het daarna weer heerlijk verder spelen. Er zijn bij kindercentrum vieve twee dagverblijfbedden (vier slaapplekken) aanwezig, één vast ledikant en ook nog een campingbedje. De kinderen slapen verdeeld over 2 slaapkamers om zo zoveel mogelijk rust te kunnen geven. In de kamers staat een babyfoon, zodat ik de kinderen kan horen. Wanneer de kinderen niet meer slapen overdag, gaan ze rond één uur even rusten op de bank. Ik zet dan vaak een cd met liedjes of verhaaltjes op. Ook deze kinderen komen dan even tot rust. 5.9 Voertaal: De voertaal bij kindercentrum Vieve is Nederlands. 13
5.10 Activiteiten buiten de groep: Naast alle activiteiten in en om het kindercentrum, zijn er ook activiteiten buiten de groep. Hierbij kunt u denken aan yoga voor kinderen, muzieklessen, bezoek aan de kinderboerderij, voorstellingen en dergelijke. Wanneer ik samen met de kinderen naar een andere locatie ga, zorg ik ervoor dat u hier altijd tijdig van op de hoogte bent. Het kan zijn dat we naar een externe locatie gaan voor deze activiteit, maar het gebeurt ook dat de activiteit bij een andere collega van Lokowo plaatsvindt. Zo heeft kindercentrum Vieve al regelmatig een serie yogalessen gedaan samen met kinderdagverblijf Kalle. Ook andere activiteiten ondernemen wij zo nu en dan samen met hen. 5.11 Corrigeren en belonen: Bij kindercentrum Vieve zijn uiteraard regels, net als op ieder ander dagverblijf en in ieder ander huis. Kinderen leren hun grenzen ontdekken door ze op te zoeken en er ook overheen te gaan. Ik vind het mede mijn taak kinderen te helpen zoeken naar hun grenzen. We wijzen kinderen op wat niet mag, ik vind het ook belangrijk hen te leren wat gewenst gedrag is. Gewenst gedrag beloon ik onder andere door het te benoemen. Daarnaast juichen we ook wel eens met zijn allen voor iets heel knaps of voor goed gedrag. Een high-five, een sticker of een dikke duim zijn ook manieren die ik gebruik om te belonen. Het corrigeren is mede afhankelijk van de leeftijd. Maar wanneer het gaat om het plagen of pijn doen van andere kinderen gaan de kinderen meestal even naar de mat bij de voordeur. Ik kom daar dan naar toe en probeer het kind zelf te laten verwoorden wat er gebeurde, kan het anders? Als het kind dit zelf niet weet, vertel ik wat ik een betere manier vind. We gaan meestal ook nog even naar het andere kind toe om sorry te zeggen. Ik besef me echter terdege dat kinderen van deze leeftijd nog niet veel voelen bij het woord “sorry”. Maar het is wel goed dat ze leren dat dit onderdeel is van het oplossen van een conflict. Wanneer de jongste kinderen iets doen wat niet mag, probeer ik ze in eerste instantie af te leiden en uit te dagen voor iets anders. Soms werkt dit niet en helpt het vaak wel het kind even uit de situatie te halen of het speelgoed te vervangen voor iets anders. De grotere kinderen spreek ik aan, bij herhaling of niet luisteren is de mat soms ook even de plek om tot rust te komen.
14
Hoofdstuk 6: Waar staat “Vieve” voor? 6.1 Veiligheid en geborgenheid, 4-ogenbeleid: Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat een kind zich thuis voelt. Daarom wil ik dat kindercentrum Vieve een plek is waar kinderen met plezier naar toe gaan. In huiselijke sfeer zal een kind zich snel thuis gaan voelen. Omdat de opvang kleinschalig is, krijgt het kind meer aandacht. Ook de meldcode kindermishandeling is bekend bij mij en het protocol is hier aanwezig. 6.2 Relatie kind/ persoonlijke competentie: Voor het gevoel van veiligheid is het belangrijk dat een kind een relatie kan opbouwen met mij als leidster. Hiervoor zullen wij elkaar eerst goed moeten leren kennen. Een goede relatie wordt mede opgebouwd door kinderen persoonlijke aandacht te geven. Die bestaat uit knuffelen, lichamelijke verzorging, samen spelen, samen lachen en begrip bij pijn,verdriet en onmacht. Regels worden gehanteerd om grenzen aan te geven en dus duidelijkheid te creëren. Ook leren kinderen zo hoe ze met elkaar horen om te gaan. Het gaat er uiteindelijk om dat een kind zich persoonlijk competent zal voelen: ik weet het, ik kan het, ik ben het, ik wil het. 6.3 Relatie groep/ sociale competentie: Het spelen in een groep stimuleert het samen spelen en samen delen tussen kinderen onderling. Kinderen leren van elkaar en zullen ervaren dat het leuk kan zijn om met elkaar te spelen. Uiteraard zal dit niet altijd even gezellig zijn en zullen er ook conflicten ontstaan. Mijn rol in de interactie tussen kinderen is afhankelijk van de situatie: sturend, ondersteunend, corrigerend, verzorgend of relativerend (grapje maken). Daarnaast dragen ook de ruimte en de materialen bij aan het competent voelen van kinderen. Ik zal er dus voor zorgen dat deze steeds uitdagend is. 6.4 Normen en waarden: Normen en waarden vormen een essentieel onderdeel van onze opvoeding. De manier waarop je zelf bent opgevoed is hierbij belangrijk, maar ook alles wat je in je leven bent tegen gekomen: de school, de woonomgeving, je vrienden, de sportclub etc. Ik ben mij er bewust van dat ook ik als leidster van het dagverblijf een bijdrage lever aan de normen en waarden van de kinderen. Hierbij vind ik respect erg belangrijk. Dit houdt in
15
dat kinderen leren open staan voor elkaar. Iedereen is anders, maar even belangrijk. Zo wil ik bijvoorbeeld geen onderscheid maken tussen mijn eigen kinderen en de opvangkinderen. 6.5 Zelfredzaamheid: Opvoeden is voor mij kinderen begeleiden op hun weg naar zelfstandigheid. Wanneer een kind zichzelf kan redden, zal het zich zekerder voelen en trots zijn op zichzelf: ik kan al mijn jas ophangen of ik kan zelf mijn beker weg zetten. Het lijken kleine (onbelangrijke) dingen, maar voor kinderen een hele prestatie. Het kind voelt zich groot en durft een volgende stap sneller te maken. Daarom worden de kinderen positief aangesproken op wat ze zelf kunnen en worden ze betrokken bij het dagelijkse gebeuren. Zelfredzaamheid wordt geoefend, zonder dat een kind overvraagd wordt of aan zijn lot wordt overgelaten. Een kind kan altijd terug vallen op mijn steun. 6.6 Omgang met baby’s: Ik ga uit van het eigen eet-, speel- en slaapritme van iedere baby, in overleg met de ouders. Er wordt geprobeerd zoveel mogelijk aan te sluiten bij het ritme van thuis. Regelmatig leg ik een kleed op de vloer zodat de baby’s heerlijk hun gang kunnen gaan. Ook de box is een leuke en veilige speelplek waardoor baby’s leren af en toe even zichzelf te vermaken binnen veilige grenzen. Daarnaast is er ook een wipstoeltje om er tijdens de groepactiviteiten ook bij te zijn.
16
Hoofdstuk 7: De ontwikkeling van een kind 7.1 Lichamelijke ontwikkeling; Een pasgeboren baby kan zich nog niet bewust bewegen. Reflexen zijn de eerste drie maanden daarom erg belangrijk. In samenwerking met de zintuigen leert het kind steeds beter zijn motoriek beheersen. Een dreumes ontwikkelt de beheersing over alle basisvaardigheden. Ook in de peutertijd gaat deze ontwikkeling verder. Het is een soort ontdekkingsreis van alles wat je lichaam kan/ leert kunnen. Ze ontdekken ook dat je hiermee de ontwikkelingsgebieden nieuwe impulsen kunt geven. De kleuter werkt hard aan de verdere ontwikkeling van zijn/ haar fijne- en grove motoriek. De lichamelijke ontwikkeling kun je stimuleren. Je zult kinderen moeten blijven uitdagen om steeds dat stapje verder te durven gaan. Voor de grove motoriek moet je daarbij denken aan fietsen, schommelen, voetballen, klimmen, springen en bouwen. Fijne motoriek kun je stimuleren met bijvoorbeeld kleuren, verven, kleien, knippen/plakken e.d. 7.2 Cognitieve ontwikkeling; De baby ontdekt hoe de wereld in elkaar zit d.m.v. reflexen en vervolgens door het herhalen van handelingen. De dreumes/peuter gaat experimenteren, hij probeert vanalles uit. Dit heet “ontdekkend leren” en dit zie je in iedere leerfase weer terugkomen. Als een kind anderhalf is geweest kan het in gedachten bedenken hoe het een probleem kan oplossen met de middelen die concreet voor handen zijn. De cognitieve ontwikkeling kun je stimuleren door o.a. het aanbieden van educatief speelgoed, het luisteren van muziek en het kijken naar en spelen met vormen en kleuren. Daarnaast vergroot ook het voorlezen van verhalen de cognitie (= kennis) van een kind. 7.3 Taalontwikkeling: Een baby leert al de principes van de taal door de manier waarop de omgeving reageert op zijn huilen en lichaamstaal. Een baby gaat zelf ook aan het oefenen met het maken van klanken. Het passieve woordgebruik komt op gang gedurende het eerste levensjaar. Daarna spreekt het kind de taal steeds actief: Dit begint met losse woorden, vervolgens twee-woordzinnen om uiteindelijk steeds meer te leren praten in hele zinnen. De omgeving heeft invloed op de manier waarop een kind de taal leert spreken.
17
7.4 Sociale ontwikkeling: De sociale ontwikkeling is een proces waarbij het kind waarden, normen en vaardigheden leert die in de groep waarin hij opgroeit gebruikelijk zijn. De basis wordt gelegd in de hechtingsrelatie die een kind opbouwt met zijn ouders. Een baby kan niet zonder het sociale contact van een volwassenen en is hier volledig afhankelijk van. Al in het eerste jaar heeft het kind behoefte aan contact met anderen, zowel kinderen als volwassenen. 7.5 Emotionele ontwikkeling: De baby kent maar twee emoties: tevreden en ontevreden. In de loop van de ontwikkeling ontstaan er steeds meer gevoelens. Hoe een kind emotioneel op een gebeurtenis reageert, hangt af van de aanleg, omgeving en ervaringen. Een dreumes/ peuter maakt emotioneel gezien een onstuimige periode door. Hij leeft in een magische wereld. Een kind leert d.m.v. spel en het contact met anderen op een goede manier met emotie om te gaan. Het kind heeft geborgenheid, aandacht en veiligheid nodig en dat kunnen wij bieden door de kleinschaligheid. 7.6 Creatieve ontwikkeling: Een kind kan in zijn creatieve ontwikkeling zijn emoties kwijt. Creativiteit heeft ook weer veel te maken met zelfvertrouwen. Een kind dat zich veilig voelt zal beter durven laten zien wat hij denkt, kan of wil dan een kind wat niet op zijn gemak is. Het is belangrijk dat je bij het begeleiden en stimuleren van de creatieve ontwikkeling oog hebt en dat je aansluit bij het ontwikkelingsniveau van het kind. Bij een baby bied je bijvoorbeeld een muziekmobiel aan, terwijl je een peuter lekker zelf muziek laat maken met een instrument. Ook tekenen, knutselen, kleien en fantasiespel (met bijvoorbeeld verkleedkleren, serviesje keukentje) zijn een bijdrage aan de creatieve ontwikkeling van de kinderen . 7.7 Aanpak bij Vieve: T.a.v. de lichamelijke ontwikkeling: Baby’s: In de box staat o.a. een babygym die kleurrijk en speciaal voor baby’s is. Dit stimuleert de baby tot bewegen. Daarnaast probeer ik ook minimaal 1x per dag de tijd te nemen om “te spelen” met de baby. Dat wil zeggen dat ik hem/haar op schoot neem en het kind dan de gelegenheid geef zich op te trekken, te gaan zitten en dergelijke. Dreumessen: Er zijn materialen waaraan de dreumes zich kan optrekken en waarachter het zich kan voortbewegen. In de tuin is een glijbaan die speciaal voor de allerkleinsten is. In de buurt zijn ook speeltuinen met
18
speciale “babyschommels”. Daarnaast neem ik dagelijks de tijd om met het kind te spelen. Afhankelijk van het niveau rol, kruip of loop ik samen met het kind. Het plezier in bewegen staat hier voorop. Peuters: De buitenruimte is zo ingericht dat de kinderen er zelfstandig kunnen spelen en bewegen. Ook binnen is er ruimte genoeg om vrij te kunnen bewegen. In de gang kunnen de kinderen met de loopfietsen en bolderkar spelen en in de keuken is ruimte voor het bouwen en knutselen. (Dit geldt uiteraard ook voor de dreumessen) T.a.v. de cognitieve ontwikkeling: De cognitieve ontwikkeling zit in mijn ogen verweven in alle andere ontwikkelingen. En ook hier geldt al doende leert men. Een baby leert dat als hij/zij zijn hand uitstrekt en hem heen en weer doet dat er dan allemaal gekleurde blokjes beginnen te bewegen. Om het kind zelfvertrouwen te geven zodat het steeds een stap verder durft te gaan, probeer ik de kinderen zoveel mogelijk positief te benaderen. Bijv. “Wat knap, je hebt helemaal zelf je schoenen aan gedaan. Kom maar dan doe ik de ritsen dicht.” In plaats van: “Kun je die ritsen nu nog niet zelf dicht doen?” T.a.v. de taalontwikkeling: Aandacht voor de taalontwikkeling is er ook bij Kindercentrum Vieve. Er zijn boekjes waar de kinderen zelf in kunnen kijken, of waar we samen in kijken en over vertellen. Er wordt voorgelezen,er worden liedjes gezongen, we leren versjes en doen spelletjes. Daarnaast is het verwoorden van handelingen belangrijk, zodat kinderen taal leren koppelen aan gebaren. Wanneer een kind aan het tekenen is, verwoord ik wat ik zie: “Zo, jij bent een mooie boom aan het maken… Komt er ook gras bij?” Een kind dat net leert praten, laat je ontdekken en je corrigeert door wat hij/zij zegt op de goede manier te herhalen. Kind zegt: “ikke toet” Mijn reactie: “Inderdaad dat is jouw voet” Bij baby’s merk ik dat het heel goed werkt wanneer je terugpraat op het gebrabbel. Baby zegt: “rrrrr” Mijn reactie: “Wat zeg je daar? Was dat flesje zo lekker!” In veel gevallen krijg ik dan gelijk weer een reactie. T.a.v. de sociale ontwikkeling: Het kind oefent bij Kindercentrum Vieve al vroeg in het contact maken met andere kinderen. Kinderen leren om respect voor elkaar te hebben, ze luisteren naar elkaar en spelen met elkaar. Dit gebeurt automatisch, bijvoorbeeld tijdens het eten of tijdens het wachten op elkaar als we naar buiten gaan. Ook stimuleer ik de sociale ontwikkeling met bijvoorbeeld kringspelletjes en uiteraard door zelf een voorbeeld te zijn voor de kinderen. Kinderen kopiëren namelijk graag het gedrag van anderen... hoe confronterend dit soms ook is.
19
In een conflict probeer ik, ook al zijn de kinderen nog klein, de kinderen zoveel mogelijk zelf te laten oplossen. Ik stel vragen en leer kinderen naar elkaar te kijken. In het begin zul je dit proces voor moeten doen, kinderen moeten leren hoe je iets oplost. Bijv. “Jij wilt graag met de rode auto spelen, maar die had Jilles. Kijk eens of hij het leuk vindt dat jij hem nu hebt?” “Geef de auto maar even terug en vraag maar: mag ik hem zo?” T.a.v. de emotionele ontwikkeling: De manier waarop ik deze ontwikkeling stimuleer staat dicht bij de werkwijze van de sociale ontwikkeling. Ik benoem veel van wat ik zie bij kinderen. Als de baby huilt vertel ik de andere kinderen dat hij/ zij een fles wil. Wanneer een kind valt en huilt, troost ik niet door te zeggen dat het stil moet zijn, maar ik bevestig het gevoel: “Jij bent gevallen, dat doet pijn. Kom maar gauw, dan doen we er een doekje op, dat helpt meestal wel.” Of als een kind huilt bij het afscheid nemen: “Wat jammer hè, dat mama/papa alweer weggaat? Weet je wat, we gaan gauw een heleboel leuke dingen doen… kunnen we dat vanavond aan mama vertellen.” Het bevestigen van de gevoelens van kinderen geeft ze veelal rust: je mag dus boos zijn, je mag verdriet hebben… T.a.v. de creatieve ontwikkeling: Aan creativiteit besteden we veel tijd bij kindercentrum Vieve. Er zijn verschillende muzikale materialen (instrumenten, mobiel, muziekdoos, vormenstoof met muziek en meer), er is vrijwel elke opvangdag een knutselopdracht, we dansen (ik ben zelf docent aerobics en peuterdans op een sportschool) en we gaan ook naar een collega voor “Memo” (20 minuten optreden van een artiest). Daarnaast is er klei, zand, krijt en materialen voor het fantasiespel.
20
Hoofdstuk 8: 4-ogenbeleid Hieronder leest u het 4-ogenbeleid van kindercentrum Vieve, een getekende versie van dit beleid is aanwezig op locatie. Het beleid: Kindercentrum Vieve is een kleinschalige dagverblijf, in huiselijke sfeer worden 6 kinderen tussen de nul en vier jaar opgevangen op maandag, dinsdag en donderdag. Ik, Wendy Kraan eigenaar van kindercentrum Vieve, ben me bewust van het vier-ogenbeleid en heb in overleg met de oudercommissie een overzicht gemaakt van de wijze waarop hier bij kindercentrum Vieve wordt voldaan aan dit beleid. Er zullen echter altijd momenten zijn dat ik alleen aanwezig ben op de groep. Maar zoals hieronder beschreven staat, zijn er meerdere momenten per dag meer volwassenen aanwezig en is er voldoende toegankelijkheid op de momenten dat dit niet zo is. Vanaf 15.00 uur is er altijd iemand extra in huis i.v.m. de opvang van onze eigen schoolgaande kinderen. Deze persoon blijft tot 18.00 uur, tot de sluitingstijd dus. Kindercentrum Vieve is een door Calibris erkend leerbedrijf en regelmatig zijn er stagiaires aanwezig. Het streven is om altijd minimaal 1 dag een student te hebben, de voorkeur gaat uit naar een student voor minimaal 2 dagen. Kindercentrum Vieve hanteert open breng- en haaltijden. Ouders kunnen dus gedurende de hele dag hun kinderen brengen en halen. Dit gebeurt ook: regelmatig komen er om 9.00 uur nog kinderen en twee keer in de week worden er kinderen om 13.00 en 15.00 uur gehaald. De woning is aan de achterzijde, voorzijde en zijkant voorzien van glas, waardoor binnenkijken goed mogelijk is. Naast het huis is een pad dat naar de poort achter de rij huizen leidt. Hier komen dus regelmatig mensen langs die naar hun eigen huis gaan. Ik onderneem samen met de kinderen veel activiteiten met collega-kinderdagverblijven. Zo maken we onder andere samen muziek, we dansen en we bezoeken bijvoorbeeld een kinderboerderij. De ene keer vinden de activiteiten hier bij Vieve plaats, de andere keer bij een collega.
21
Er zijn allerlei activiteiten bij kindercentrum Vieve waarbij ook andere volwassenen aanwezig zijn. Zo is af en toe een kapster een ochtend aanwezig, we doen bijvoorbeeld yoga- of muzieklessen en meerdere keren per jaar is er een voorstelling. Op kinderdagverblijf Ziezazo is een sleutel van kindercentrum Vieve aanwezig. Zij kunnen dus ten alle tijden naar binnen zonder aan te hoeven bellen.
22
Hoofdstuk 9: Slotwoord Ik heb in dit pedagogisch plan mijn visie over kinderopvang omschreven en heb u ook verteld hoe ik werk. Ik vind het belangrijk dat de kinderen in een huiselijke omgeving opgevangen kunnen worden, waarbij veel persoonlijke aandacht voor de kinderen aanwezig is en ook uw opvoedingsprincipes door mij als leidster voortgezet worden. Dit alles uiteraard binnen de (ontwikkelings)mogelijkheden van uw kind en de groep. Om dit alles te kunnen realiseren is een goede interactie en samenwerking met de ouders noodzakelijk. In verloop van de tijd kunnen inzichten veranderen en kan het noodzakelijk zijn dit plan aan te passen. Waar nodig bekijk ik welke zaken moeten worden aangepast en zal ik u daarvan op de hoogte houden. Daarnaast stel ik uw mening en inzicht op prijs en want samen komen we tot een optimaal beleid.
23
